Luận văn Thạc sĩ: Nghiên cứu thành phần hóa học và đánh giá hoạt tính kháng khuẩn, kháng nấm của loài hoa mộc (Osmanthus fragrans (Thunb.) Lour.) ở Việt Nam

Trong bối cảnh gia tăng đáng báo động của các chủng vi sinh vật kháng thuốc và nhu cầu cấp thiết tìm kiếm các hoạt chất sinh học mới, luận văn này tập trung vào cây Hoa mộc (Osmanthus fragrans (Thunb.) Lour.) tại Việt Nam. Mặc dù được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền và có tiềm năng dược liệu, các nghiên cứu khoa học về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của loài cây này ở điều kiện Việt Nam còn hạn chế. Do đó, việc nghiên cứu sâu hơn là cần thiết để khai thác giá trị tiềm năng của nó.

Các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực hóa hữu cơ, hóa dược, dược lý học, phát hiện thuốc tự nhiên, và phát triển thuốc. Các ngành công nghiệp dược phẩm, mỹ phẩm và thực phẩm chức năng quan tâm đến việc khai thác các hợp chất tự nhiên.

Luận văn này trình bày kết quả nghiên cứu toàn diện về thành phần hóa học và đánh giá hoạt tính sinh học của loài Hoa mộc (Osmanthus fragrans (Thunb.) Lour.) thu hái tại Việt Nam. Mục tiêu chính là chiết xuất, phân lập và xác định cấu trúc các hợp chất tinh khiết, đồng thời đánh giá hoạt tính kháng khuẩn, kháng nấm và khả năng gây độc tế bào ung thư (trên dòng tế bào Hep-G2 và A549) của chúng, được kiểm chứng bằng mô hình tính toán lý thuyết (in silico). Các đóng góp nổi bật của nghiên cứu bao gồm việc phân lập và xác định cấu trúc bốn hợp chất từ Hoa mộc Việt Nam, trong đó có hai flavonoid là luteolin (1) và quercitrin (4), cùng hai triterpenoid là oleanolic acid (2) và ursolic aldehyde (3). Kết quả đánh giá hoạt tính sinh học in vitro cho thấy quercitrin (4) thể hiện khả năng ức chế đáng kể đối với hai chủng vi sinh vật Staphylococcus aureus và Saccharomyces cerevisiae với giá trị MIC là 100 µg/ml. Đặc biệt, luteolin (1) đã chứng minh hoạt tính gây độc tế bào mạnh mẽ trên các dòng tế bào ung thư gan (Hep-G2) và phổi (A549) với giá trị IC50 lần lượt là 22,23 µM và 18,35 µM. Hơn nữa, các mô phỏng in silico về liên kết giữa oleanolic acid (2) và luteolin (1) với protein topoisomerase II đã chỉ ra ái lực liên kết cao, gợi ý tiềm năng của các hợp chất này trong việc ức chế hoạt động của enzyme này, từ đó mở ra hướng nghiên cứu phát triển thuốc chống ung thư. Nghiên cứu này không chỉ cung cấp cơ sở khoa học cho các ứng dụng truyền thống mà còn định hướng cho việc khai thác bền vững và phát triển các sản phẩm dược liệu mới từ Hoa mộc tại Việt Nam.