KHA HÞNG PHòC
BÞ GIçO DþC
#ËO T¾O
VIÞN HËN LåM KHOA HÞC
VË CïNG NGHÞ VIÞT NAM
HÞC VIÞN KHOA HÞC VË CïNG NGHÞ
KHA HÞNG PHòC
HîA HþU C¡
NGHIæN CþU CHI¾T TçCH LIGNIN Tþ VÞ S¾U RNG RI6
(Durio zibethinus Murr.) VË TÞNG HþP V¾T LIÞU BIOCOMPOSITE
/NNH H¯ÞNG þNG DþNG TRONG B¾O QU¾N SAU THU HO¾CH
LU¾N V5N TH¾C S) KHOA HÞC V¾T CH¾T
2025
Thˆnh phß Hß Ch’ Minh - N#m 2025.
BÞ GIçO DþC
#ËO T¾O
VIÞN HËN LåM KHOA HÞC
VË CïNG NGHÞ VIÞT NAM
HÞC VIÞN KHOA HÞC VË CïNG NGHÞ
KHA HÞNG PHòC
NGHIæN CþU CHI¾T TçCH LIGNIN Tþ VÞ S¾U RIæNG RI6
(Durio zibethinus Murr.) VË TÞNG HþP V¾T LIÞU BIOCOMPOSITE /NNH
H¯ÞNG þNG DþNG TRONG B¾O QU¾N SAU THU HO¾CH
LU¾N V5N TH¾C S) KHOA HÞC V¾T CH¾T
Ngˆnh: H—a hÿu c¡
M‹ sß: 8 44 01 14
NG¯ÞI H¯ÞNG D¾N KHOA HÞC:
1. TS. Nguyßn Thß Thanh Thÿy
2. TS. V› Nguyßn #.ng Khoa
Thˆnh phß Hß Ch’ Minh - N#m 2025.
i
LÞI CAM /OAN
T™i xin cam !oan tˆi nghi•n cÿu trong lu¿n v%n nˆy c™ng tr“nh nghi•n cÿu
cÿa t™i dÿa tr•n nhÿng tˆi lißu, sß lißu do ch’nh t™i tÿ t“m hißu vˆ nghi•n cÿu. Ch’nh v“
v¿y, c‡c k¿t qu¿ nghi•n cÿu !¿m b¿o trung thÿc vˆ kh‡ch quan nh¿t. ng thßi, k¿t qu¿
nˆy ch±a tÿng xu¿t hißn trong b¿t cÿ mßt nghi•n cÿu nˆo. C‡c sß lißu, k¿t qu¿ n•u trong
lu¿n v%n lˆ trung thÿc n¿u sai t™i hoˆn chßu tr‡ch nhißm tr±ßc ph‡t lu¿t.
T‡c gi¿ lu¿n v>n
KHA HÞNG PHòC
LÞI C¾M ¡N
H¡n ai h¿t, t™i hißu r¿ng hˆnh tr“nh hoˆn thˆnh lu¿n v.n th¿c s) nˆy kh™ng chß
k¿t qu¿ cÿa nß lÿc c‡ nh‰n c˜n sÿ ng hˆnh, giœp :ÿ vˆ ng vi•n cÿa nhißu
ng±ßi. Vßi t¿t c¿ ng k’nh trßng tri ‰n, t™i xin gÿi lßi c¿m ¡n ch‰n thˆnh nh¿t :¿n
nhÿng ng±ßi :‹ g—p ph¿n lˆm n•n thˆnh qu¿ nˆy.
Tr±ßc ti•n, t™i xin bˆy tß l˜ng bi¿t ¡n s‰u s¿c :¿n Ti¿n s) Nguyßn Thß Thanh Thÿy
Ti¿n s) V› Nguyßn #.ng Khoa Ð c™ vˆ th¿y :t¿n t“nh d“u d¿t, h±ßng d¿n t™i trong
sußt qu‡ tr“nh thÿc hißn lu¿n v.n. Th¿y c™ kh™ng chß trao cho t™i nhÿng ki¿n thÿc quý
gi‡ c˜n truyßn c¿m hÿng, kh¡i d¿y nißm :am m• nghi•n cÿu giœp t™i vÿng tin
tr•n con :±ßng hßc thu¿t. Nhÿng lßi khuy•n ch‰n thˆnh, sÿ chß d¿n t¿n t‰m vˆ c¿ nhÿng
g—p ý s‰u s¿c cÿa th¿y c™ ch’nh kim chß nam giœp t™i hoˆn thißn c™ng tr“nh nghi•n cÿu
nˆy. Ti¿p theo :t™i xin ch‰n thˆnh c¿m ¡n chß Nguyßn Thß Ph±¡ng Anh anh Lý
Thi•n L±¡ng :h¿t l˜ng giœp :ÿ, chß b¿o t™i nhÿng ki¿n thÿc, kinh nghißm trong qu‡
tr“nh hßc t¿p cing nh± trong qu‡ tr“nh thÿc hißn th’ nghißm lu¿n v.n.
T™i cing xin ch‰n thˆnh c¿m ¡n Hßc vißn Khoa hßc vˆ C™ng nghß - Vißn Hˆn l‰m
Khoa hßc C™ng nghß Vißt Nam :t¿o :ißu kißn thu¿n lÿi vß m™i tr±ßng hßc t¿p
nghi•n cÿu. ng thßi, t™i c¿m ¡n Trung t‰m Ph‰n t’ch Sinh H—a Lý - Vißn C™ng Nghß
Ti•n Ti¿n, n¡i : hß trÿ t™i vß c¡ sß v¿t ch¿t, trang thi¿t bß, h—a ch¿t cing nh± nhÿng
:ißu kißn thi¿t y¿u thÿc hißn nghi•n cÿu nˆy.
B•n c¿nh :—, t™i mußn dˆnh nhÿng lßi tri ‰n s‰u s¿c nh¿t :¿n gia :“nh, b¿n b•
ng nghißp Ð nhÿng ng±ßi :lu™n b•n c¿nh t™i, ng vi•n t™i b¿ng t¿t c¿ sÿ y•u th±¡ng,
tin t±ßng vˆ s¿ chia. Ch’nh sÿ ÿng hß v™ :ißu kißn, nhÿng lßi kh’ch lß ch‰n thˆnh vˆ sÿ
giœp :ÿ quý b‡u cÿa mßi ng±ßi :‹ ti¿p th•m sÿc m¿nh t™i c— thß v±ÿt qua nhÿng kh—
kh.n, thÿ th‡ch tr•n hˆnh tr“nh hßc t¿p vˆ nghi•n cÿu.
Cußi c•ng, t™i xin gÿi lßi c¿m ¡n ch‰n thˆnh :¿n t¿t c¿ nhÿng ai :‹ giœp :ÿ, hß trÿ
t™i d• trÿc ti¿p hay gi‡n ti¿p trong sußt qu‡ tr“nh thÿc hißn lu¿n v.n nˆy. Nhÿng ‰n t“nh
¿y, t™i lu™n tr‰n trßng vˆ ghi nhß.
T‡c gi¿ lu¿n v>n
KHA HÞNG PHòC
iii
MþC LþC
MÞ U ......................................................................................................................... 1
CH¯¡NG 1. TÞNG QUAN VÞ NGHIæN CþU ........................................................ 5
1.1 TÞNG QUAN VÞ S¾U RIæNG ............................................................................ 5
1.1.1 Gißi thißu vß chi s¿u ri•ng ............................................................................... 5
1.1.2 Tißm n.ng ÿng dÿng tÿ ph¿ ph¿m vß s¿u ri•ng .............................................. 5
1.2 TÞNG QUAN VÞ LIGNIN ................................................................................... 6
1.2.1 Gißi thißu vß lignin .......................................................................................... 6
1.2.2 Ph‰n lo¿i lignin ................................................................................................ 9
1.2.2.1 Lignin Kraft .............................................................................................. 9
1.2.2.2 Lignin sulfite ............................................................................................. 9
1.2.2.3 Lignin alkaline (lignin soda) ..................................................................... 9
1.2.2.4 Lignin organosolv ................................................................................... 10
1.2.2.5 Lignin nß h¡i n±ßc ................................................................................. 10
1.2.3 Ho¿t t’nh sinh hßc .......................................................................................... 10
1.2.3.1 Ho¿t t’nh kh‡ng oxy ho‡ ......................................................................... 10
1.2.3.2 Ho¿t t’nh kh‡ng khu¿n ............................................................................ 11
1.2.3.3 Ho¿t t’nh chßng tia cÿc t’m ..................................................................... 12
1.2.4 þng dÿng cÿa lignin ...................................................................................... 14
1.2.4.1 þng dÿng trong n™ng nghißp, thÿc ph¿m. .............................................. 14
1.2.4.2 þng dÿng trong m™i tr±ßng, n.ng l±ÿng. ............................................... 14
1.2.4.3 þng dÿng trong l)nh vÿc y hßc, d±ÿc ph¿m. .......................................... 16
1.3 BIOCOMPOSITE þNG DþNG TRONG B¾O QU¾N SAU THU HO¾CH .... 17
1.3.1 Tßng quan v¿t lißu biocomposite trong b¿o qu¿n sau thu ho¿ch .................. 17
1.3.2 C‡c lo¿i mˆng sinh hßc ÿng dÿng trong n™ng nghißp ................................... 18
1.3.3 V¿t lißu biocomposite tÿ chitosan vˆ lignin .................................................. 19
1.3.3.1 Gißi thißu chitosan .................................................................................. 19
1.3.3.2 V¿t lißu mˆng sinh hßc tr•n c¡ sß chitosan ............................................ 20
1.3.5.3 Mßt sß nghi•n cÿu vß mˆng chitosan/lignin ........................................... 21
CH¯¡NG 2. I T¯þNG VË PH¯¡NG PHçP NGHIæN CþU ........................ 26
2.1 I T¯þNG NGHIæN CþU ............................................................................. 26
2.1.1 i t±ÿng nghi•n cÿu .................................................................................... 26
2.1.2 Ph¿m vi nghi•n cÿu ....................................................................................... 26
2.2 HOç CH¾T, DþNG Cþ, THI¾T BÞ ................................................................... 26
2.2.1 H—a ch¿t ......................................................................................................... 26
2.2.2 Dÿng cÿ ......................................................................................................... 27
2.2.3 Thi¿t bß ........................................................................................................... 27
2.3 PH¯¡NG PHçP NGHIæN CþU ........................................................................ 28
2.3.1 C‡c ph±¡ng ph‡p chi¿t t‡ch thu lignin .......................................................... 28
2.3.1.1 Ph±¡ng ph‡p Kraft .................................................................................. 28
2.3.1.2 Ph±¡ng ph‡p alkaline ............................................................................. 28
2.3.2 Ph±¡ng ph‡p x‡c nh thˆnh ph¿n c¿u trœc lignin ........................................ 28
2.3.2.1 Ph±¡ng ph‡p quang phß hßng ngo¿i bi¿n i (FTIR) ............................ 28