Ỹ
Ế
Ị
K NĂNG RA QUY T Đ NH
Ệ • I/ KHÁI NI M CHUNG
1. Khái ni mệ
ế
ả
ế ị ả
• Ra quy t đ nh liên quan đ n gi ậ
ế ị
ề ả i quy t v n đ và gi ả ế t ph i tách hai t ế ấ
ẽ ồ
ệ
ả
ờ
ề ế ấ i quy t v n đ ừ này ệ ề i quy t v n đ và vi c ra
ế ấ ầ ầ c n ph i ra quy t đ nh. Vì v y không c n thi ra. Chúng ta s đ ng th i xem xét vi c gi ế ị quy t đ nh.
ị
ế ị
ữ
ả ỹ
ả
ế ị
ộ ượ ả ủ ự ế
ủ ạ
ả
ả
• Nhà qu n tr luôn luôn ra quy t đ nh, và ra quy t đ nh là m t trong ế ị ờ c m i ra ế ế ng và k t qu c a quy t ng tích c c ho c tiêu c c đ n nhân
ế ố t t
ị ạ ấ ượ ự ạ ố
ưở ủ ế ế
i đa hóa ộ
ặ ả ở
ế ị
ạ
ị ự ự
ệ
ủ ế ủ nh ng k năng ch y u c a nhà qu n tr . B n luôn luôn đ ế ị ệ ự quy t đ nh và th c hi n quy t đ nh. Ch t l ị đ nh c a b n có kh năng nh h ổ ứ ủ ạ ề ch c c a b n. Đi u ch y u là b n ph i bi viên và t ủ ạ ả kh năng ra quy t đ nh c a b n n u b n mu n tr thành m t thà ả ả qu n tr th c s có hi u qu .
2. Phân lo i:ạ
ế ị ẩ : các quy t đ nh có tính h ng • Quy t đ nh theo chu n
ẵ ngày, d a vào qui trình có s n, đã hình thành ti n l ằ ề ệ .
ấ
ế ầ ạ ế ị ự ế ị ế ị : c n suy nghĩ, ra k ho ch. • Quy t đ nh c p th i. ờ • Quy t đ nh có chi u sâu ề
ễ ế
ế ả ặ ế ị
ờ
ư ẩ
ỹ ư ồ • Ví dụ Chuy n bay đ n tr . Giám đ c hãng hàng không Vietnam ố ể Airlines ph i g p hành khách và quy t đ nh xem nên đ ấ ọ ề ọ ờ h ch / cho h v nhà. (c p th i) Mua 1 máy in cho cô th ký đánh máy vi tính. (theo chu n) Mua 10 máy vi tính cho các nhân viên g m 6 k s & 4 cô
ư ề th ký. (có chi u sâu)
ế ị
ẩ
2.1 Quy t đ nh theo chu n
ồ
ế ị
ế ị ng và có tính ch t l p đi l p l
ườ
ẩ ấ ặ ữ
ượ
ươ
ạ
ẵ ạ i c a chúng. B n có khuynh h
ặ ế ị ẵ
ả ữ ị
ậ
ấ ắ ẵ
ướ ả ệ
ự
ế
ể
ạ
• Quy t đ nh theo chu n bao g m nh ng quy t đ nh hàng ngày theo l ệ ữ ườ ữ ế ị ả ặ ạ th i. Gi i pháp cho nh ng quy t đ nh ủ ụ ạ ậ ệ lo i này th c quy và chính sách đã đ ng là nh ng th t c, lu t l ặ ố ơ ế ị ị đ nh s n. Quy t đ nh lo i này t ng đ i đ n gi n do đ c tính l p đi ặ ạ ủ ng ra nh ng quy t đ nh này l p l ề bàng cách suy lu n logic và tham kh o các qui đ nh có s n. V n đ có th phát sinh n u b n không th c hi n theo đúng các qui t c s n có.
ẩ
ế ị
i
ữ
ư ư ộ
ế ị
đ ng. V n ế
ạ ả
ỉ ẩ
• Dĩ nhiên là có nh ng quy t đ nh theo chu n không đ ả ự ế ượ c tr c ti p gi ủ ổ ứ ế ằ ẫ ạ ch c. Nh ng b n v n có khuynh ấ ầ ạ ng ra nh ng quy t đ nh lo i này g n nh m t cách t ạ t tác
ạ
ự ộ ng ch n y sinh n u b n không nh y c m và không bi ể ữ ộ
i c nh giác cho b n : không nên đ nh ng ữ ứ
ế ộ ờ ả ở
ứ ệ
ế ị ế ị
ẩ
ả
ặ
ữ ữ quy t b ng nh ng qui trình c a t ướ h ề ườ đ th ộ đ ng đúng lúc. M t l ữ ẩ quy t đ nh theo chu n tr thành nh ng ch ng c bi n h cho nh ng quy t đ nh c u th ho c tránh né.
ế ị
ấ
ờ 2.2 Quy t đ nh c p th i
ế ị ế ị ữ ấ ờ
ả ượ ự ầ ầ • Quy t đ nh c p th i là nh ng quy t đ nh đòi h i tác đ ng ộ ỏ ư ệ c th c hi n g n nh
ờ nhanh và chính xác và c n ph i đ ứ t c th i.
ả ờ • Đây là lo i quy t đ nh th ấ ng n y sinh b t ng không
ườ ỏ ạ ứ ả ọ ờ ướ ạ c báo tr ế ị c và đòi h i b n ph i chú ý t c th i và tr n
ượ đ v n. ẹ
ố ủ ấ
ế ị ặ ế ể ạ • Tình hu ng c a quy t đ nh c p th i cho phép r t ít th i ờ ấ i khác vào quy t
ờ ườ ị gian đ ho ch đ nh ho c lôi kéo ng ị đ nh.
ế ị
ề
2.3 Quy t đ nh có chi u sâu
ả
ề
ế ị
ể ả
• Quy t đ nh có chi u sâu th ế
ế
ạ
ạ
ế
ệ
ướ
ườ ỏ ế ị ự ặ
ế ị ữ ng không ph i là nh ng quy t đ nh có ậ ả ậ i quy t ngay và đòi h i ph i có k ho ch t p trung, th o lu n ế ậ ườ t l p ng liên quan đ n vi c thi ệ ng ho t đ ng ho c th c hi n các thay đ i. Chúng cũng là
ề
ậ
ộ
ế ị ế ị
ề
ầ
ườ t. Đi m thu n l ế
ể ự
ề
ả th gi và suy xét. Đây là lo i quy t đ nh th ạ ộ ị ổ đ nh h ữ ấ ồ nh ng quy t đ nh gây ra nhi u tranh lu n, b t đ ng và xung đ t. ờ ề ỏ ữ ng đòi h i nhi u th i gian và Nh ng quy t đ nh có chi u sâu th ậ ợ ố ớ ữ ệ ế ị ể ặ nh ng thông tin đ u vào đ c bi i đ i v i quy t đ nh ạ ươ ạ ạ lo i này là b n có nhi u ph ng án và k ho ch khác nhau đ l a ch n.ọ
ứ
ề
• Quy t đ nh có chi u sâu bao g m quá trình ch n l c, thích ng, và ồ
ế ị ạ
ặ ổ
ế
ọ ọ nh ng ph
ệ ớ ạ ượ ự
ữ
c s thích h p t
ệ
ệ
c th c hi n và m t s gi
ọ ọ ừ ữ ủ ng án c a quy t ế ị ấ ượ c đem th c nghi m. Tính ọ
ộ ố ả ộ
ự ả ủ ạ
i pháp đã đ ệ ạ ề
ả ượ
ế ả
ệ
ấ
ậ
ấ
ấ
ợ
sáng t o ho c đ i m i. Vi c ch n l c t ợ ố ị đ nh cho phép đ t đ ượ đ ệ hi u qu c a b n tùy thu c vào vi c b n ch n quy t đ nh, quy t ị đ nh này ph i đ c ch p thu n nhi u nh t, sinh l
ươ ẽ t nh t gi a quy t đ nh s ự ế ị i và hi u qu nh t.
ế ị
ề
2.3 Quy t đ nh có chi u sâu
ộ ạ
ế ế ợ
ả
t k t h p nh ng gi
ự
• Quá trình thích ng bu c b n ph i bi ứ ệ
ạ
ạ
ớ
ớ
ả ộ ố ả c th c nghi m v i m t s gi
ể
ả
ọ
ữ ế ợ
ệ
ề
ớ
ộ
ữ i pháp đã ơ ượ i pháp m i và sáng t o h n. B n đ ả ệ ph i có kh lăng ki m tra và rút ra nh ng bài h c kinh nghi m trên ả ữ nh ng công vi c đã thành công và k t h p đi u đó v i m t chút c i ti n.ế
ổ
ữ
ộ ạ
ể
ế
ế
ễ ỹ
ữ
ữ
ể ả ng là khó hi u và không th d đoán tr
• Các quá trình đ i m i bu c b n ph i có nh ng am hi u đ y đ ầ ủ ạ ầ ọ c, nh ng tình
ữ ữ ườ ố
ả
ữ ạ
ớ ả ế ị ạ ứ ạ nh ng di n ti n ph c t p và sáng t o khi ra quy t đ nh. B n c n đ n ố ế i quy t nh ng tình hu ng quan tr ng, thông nh ng k năng này đ gi ướ ượ ể ự ể c đ th ớ ả ỏ hu ng này đòi h i ph i có nh ng gi i pháp m i. ế ị ể ề ả ề ặ ệ
ặ ủ ạ
ế ị ả
ả
ả
ị
• Quy t đ nh có chi u sâu là lo i quy t đ nh có th làm gia tăng (ho c làm gi m giá tr ) hình nh và tính hi u qu v m t qu n tri c a b n.
ế ị
II. Mô hình ra quy t đ nh
ấ ề ị 1. Xác đ nh v n đ .
2. Phân tích nguyên nhân
ư ươ ả 3. Đ a ra các ph ng án / gi i pháp
ọ ả ố ư 4. Ch n gi i pháp t i u.
ế ị ự ệ 5. Th c hi n quy t đ nh.
ế ị 6. Đánh giá quy t đ nh.
ấ
ề
ị 1. Xác đ nh v n đ
ậ ượ • Giai đo n đ u tiên khi ra quy t đ nh là ph i nh n ra đ c
ạ ấ ồ ạ ế ị ỏ ả ế ị ầ ề ằ r ng v n đ đang t n t ộ i đòi h i m t quy t đ nh.
ắ ầ ế ị • Tr c khi b n b t đ u quá trình ra quy t đ nh, hãy ch c
ướ ắ ế
ậ ự ư ậ ạ
ề ắ ạ ạ ắ ư ế ị ch n là quy t đ nh mà b n s p đ a ra th t s là quy t ế ả ạ ị đ nh mà b n ph i làm. N u không là nh v y thì b n hãy ể ặ ấ đ m c v n đ .
ị
ấ i r t r ng l
ả ằ ề ượ ng chia s các v n đ cùng v i b n, và ủ ể ọ ẽ ấ ỡ ọ ộ ng nghĩ r ng đã là m t nhà qu n tr thì m i ớ ạ ấ ữ ặ
• B n th ườ ạ ẽ ườ ấ ộ ng ề ế n u có th , h s c t d gánh n ng c a nh ng v n đ y!ấ
ậ
ế ấ
ề
t v n đ
1.1 Nh n bi
ữ ệ ự ế ồ ạ • Tìm xem có nh ng khác bi ữ t nào gi a th c t đang t n t i
ề ể ạ và đi u mà b n cho là “tiêu bi u”.
ệ ố • Xem xét n i quan h nhân qu . ả
i trong c
• H i ý ki n nh ng ng ế ể ươ ặ ể ể ị ể ư ng v đ đ a ra đ ế ữ ọ ượ c ả t đúng b n
ỏ ữ ấ ủ ế ị ườ nh ng tri n v ng khác nhau ho c đ hi u bi ố ch t c a tình hu ng ra quy t đ nh.
ố ừ ữ • Xem xét tình hu ng t ộ nh ng góc đ khác nhau.
ậ
ế ấ
ề
t v n đ
1.1 Nh n bi
ể ạ • Ph i c i m khi ch p nh n r ng th m chí b n có th là ậ ằ
ả ở ộ ở ầ ủ ậ ấ ấ ề m t ph n c a nguyên nhân gây ra v n đ .
ệ ế ư • Quan tâm theo dõi k t qu công vi c n u nh nó không ả
ư ế ễ ạ ế di n ra nh k ho ch.
ấ • Chú ý các v n đ x y ra có tình ch t l p đi l p l
i. Đi u ề ộ ặ ạ ấ ấ ặ ư ề ả ấ ể ề ng cho th y là chúng ta ch a hi u v n đ m t
ườ này th ầ ủ cách đ y đ .
ậ
ế ấ
ề
t v n đ
1.1 Nh n bi
ể ượ
ấ
ế ớ
ờ
• V n đ có th đ ề
ậ c nh n bi
ơ t s m h n nh :
ữ
ạ ủ ọ c nh ng lo ng i c a h
t đ
• L ng nghe và quan sát nhân viên đ bi ể ế ượ ả
ủ ọ ố ớ
ệ
ệ
ả
ắ ữ ố ớ đ i v i công vi c, công ty và nh ng c m nghĩ c a h đ i v i các ồ đ ng nghi p và ban qu n lý.
ế
ườ
ặ
ề
• Đ ý đ n hành vi không bình th
ộ ố ấ
ề
ấ ng ho c không nh t quán; đi u này ậ
ướ
ể ả
ph n ánh m t s v n đ còn che đ y bên d
i.
ề ữ
ệ
ố
• N u đ
ủ c, ti p t c n m b t các thông tin v nh ng vi c mà đ i th
ườ
ế ượ ặ ho c ng
ắ ế ụ ắ i khác đang làm.
ậ
ế ấ
ề
t v n đ
1.1 Nh n bi
ế ượ ấ ề ạ ậ ặ c v n đ ho c tình hu ng t đ
ộ ự ể ả
• M t khi b n nh n bi ữ ữ ộ ế ị ủ ầ ố ạ ủ ạ
ế ị ả “th c”, và hi u rth ng nguyên nhân c a nói thì b n ph i ư đ a ra m t trong nh ng quy t đ nh đ u tiên c a b n. Quy t đ nh xem có ph i :
ả ư • Không làm gì c hay không (vi c quy t đ nh “không đ a
ế ị
ra quy t đ nh gì c ” cũng là m t quy t đ nh). ộ ở ạ ấ ế ị ế ị ề ệ ộ i v n đ vào m t ngày khác.
ấ ấ
ộ ả ư ề ế i pháp và đ a ra nhi u quy t
ả • Ch quan sát v n đ và tr l ỉ ề • Th ki m tra v n đ . ề ử ể • C ti n t ứ ế ớ ế i tìm ki m m t gi ơ ị đ nh h n.
ạ
ị
ữ ề
1.2 Nh ng khó khăn trong giai đo n xác đ nh v n đấ
ậ ứ
ườ ế ủ ưở ng chính tr b i ng
ườ ị ở ỗ i khác ậ ứ ấ ề ớ ộ i nh n th c v n đ v i m t
ạ
(cid:0) ữ ả hay gán cho cho nó 1 v n ấ
ế
ề ả •Thành ki n thiên l ch do nh n th c : ệ B o thả nh h Ả Mô hình trí năng : m i ng khía c nh khác nhau. •K năng phân tích kém : ỷ Không rõ nh ng gì đang x y ra ề đ gì đó. Thi u th i gian. ờ Tình hu ng ph c t p. ứ ạ ố Coi gi ấ i pháp là v n đ .
ề ộ
ệ
ấ
ị
ả
1.3 Xác đ nh v n đ m t cách hi u qu
ậ ạ ứ ứ ượ c nh ng h n ch v m t nh n th c.
ả ệ ớ ồ
ề ấ
ầ ở • Ý th c đ ế ề ặ ữ • Xem xét các m i quan h nhân qu . ả ố • Th o lu n tình hu ng v i các đ ng s . ự ố ậ • Xem xét v n đ d ề ướ • Có đ u óc c i m , th m chí ch p nh n r ng đôi khi chính ở
ầ ộ ộ i nhi u góc đ khác nhau. ậ ằ ậ ề ạ b n là m t ph n nguyên nhân c a v n đ .
ế ệ ả ị ấ ủ ấ ờ
ư ế ệ ễ ạ • Theo dõi k t qu công vi c, k p th i phát hi n nh ng b t ấ ữ ng khi vi c không di n ra theo nh k ho ch. th
ườ ử ụ ệ ệ • S d ng công ngh thông tin.
2. Phân tích các nguyên nhân
ề ậ ố ợ • T p h p các d li u v tình hu ng. ữ ệ
ấ ị • Xác đ nh ph m vi v n đ . ề ạ
• ả ủ ấ ậ Ướ ượ c l ề ng h u qu c a v n đ .
ế ể ả ưở ế ả ng đ n các gi i
ề • Xem xét nh ng h n ch có th có nh h ạ ữ ủ ấ pháp c a v n đ .
2. Phân tích các nguyên nhân
• T p h p d li u ả ữ ự ệ t gi a s ki n và ý
ề ế ặ ớ ậ ợ ữ ệ v ề tình hu ngố • Đi u rày đòi h i kh năng phân bi ệ ỏ ề ữ t trong các v n đ gi a các cá nhân v i
ể ấ ị ả ẽ ạ ấ ườ i có th r t m nh m và b nh
ả ệ ki n. Đ c bi ọ ế ủ nhau, ý ki n c a m i ng ở ưở ng b i xúc c m. h
ổ ứ ữ ệ • B n c n ph i thu th p và t ả
ậ ể ự ế ạ ẽ b n s không th nào t p h p đ ạ ế ư ả ố ợ ch c d li u thích h p cho ợ ượ c t u tiên
ấ ọ ạ ầ ậ ề ấ v n đ . Trên th c t ọ ạ m i thông tin mà b n mu n, do đó b n ph i bi ọ ch n cái gì là quan tr ng nh t.
2. Phân tích các nguyên nhân
ị
ủ ấ ề
• Xác đ nh ph m vi c a v n đ ạ
ề
ấ
ả
ả
• B n hãy xem xét ai và cái gì có liên quan. Đó v n đ có kh năng nh
ộ ổ ứ
ỉ ộ
ế
ặ
ạ ưở
ng đ n toàn b t
ch c ho c ch m t vài thành viên ?
h
ớ
• Đó là m t v n đ gi a các cá nhân v i nhau, m t v n đ v h th ng
ộ ấ ố ư ậ
ả
ộ ấ ộ ấ ớ
ề ề ệ ố nh v y có th có nh ả
ạ ấ
ế
ề ữ ề ộ ặ ho c m t v n đ thu c nhóm ? Các nhân t ệ ồ ự ưở h
i ngu n l c mà b n c p cho vi c tìm ki m gi
ể i pháp.
ng t
ẳ
ế
ề
• Ch ng h n, n u v n đ đe d a s t n t ấ ả ỏ ạ
ọ ự ồ ạ ủ ổ ứ ủ ạ i c a t ề ẽ
ồ
ủ ấ
ả
ạ
ị
i quy t nguyên nhân này. Xác đ nh ph m vi c a v n ườ
ạ ấ ề ệ ẽ
ế ị
ượ
ch c c a b n và đe ọ d a m t ti n thì b n rõ ràng s ph i b nhi u ngu n tài nguyên đáng ể k vào vi c gi ề đ cũng s giúp xác đ nh đ
i có liên quan.
ữ c nh ng ng
2. Phân tích các nguyên nhân
ả ủ ấ ề ậ ị • Xác đ nh h u qu c a v n đ
ữ ủ ấ ể ậ
ế ị ả ữ ặ ậ
• Quy t đ nh nh ng h u qu có th có c a v n đ đ th y ề ể ấ ả ồ ự có ph i phân tích thêm n a ho c nh n thêm ngu n l c ữ n a hay không ?
2. Phân tích các nguyên nhân
• ữ ưở ả Xem xét nh ng h n ch có th có nh h ế ng đ n
ả ố ệ
ạ
t t và
ể ạ
ệ ặ ượ ng (ho c công
ả gi
ế ấ
ệ
• Có nh ng y u t ế ố ữ ế hay không ? N u lãnh đ o đã thi ỉ ầ phân tích ban đ u ch vào tính không hi u qu , thì vi c này không ờ ấ ả đáng đ b n ph i m t th i gian, ngu n l c, năng l ả ệ ố ắ vi c) vào vi c c g ng gi
i quy t v n đ này.
ứ ạ ủ ấ
ợ ữ ệ
ẽ ữ
ể
ậ
• T p h p d li u đ tách riêng r nh ng ph c t p c a v n đ . ề
ồ
ẽ
ẩ
ặ
ấ
• Giai đo n tách riêng r bao g m pâhn tích ho c chu n đoán v n đ ề
ầ
ế t trong giai đo n đ u : đào sâu h n vào nh ng nguyên ỉ ề
ơ ỉ ạ
ạ ử
ộ
ữ ạ i sao nó l
ẽ
ạ
i ai s liên quan và có th có
ậ ủ ấ ề ạ ậ
ữ
ể
ả
ả
ộ
i là m t ể ả i pháp
ạ ạ b n đã nh n bi ố ắ nhân c a v n đ và c g ng th trình bày t m t ể ấ v n đ . B n cũng có th xem xét l ữ nh ng h u qu và ràng bu c nào có th ngăn c n nh ng gi ề ủ ấ c a v n đ .
ế ạ ể ủ ấ ề i pháp c a v n đ ạ ế ả ộ ả ể nào có th ngăn c n m t gi i pháp đ t k t qu t ặ ươ ộ ế ậ t l p m t ch ng trình đ c bi ả ệ ồ ự ề
ư
ả
3. Đ a ra các gi
i pháp
ấ ạ i pháp t
ố ủ ạ ữ ế ữ ả i pháp cho phép đ t t nh t, là gi ư c nh ng m c tiêu c a b n và có l u ý đ n nh ng ràng
ộ ủ ố • B n s ch n gi ả ạ ẽ ọ ụ ượ đ bu c c a tình hu ng.
ả ấ ồ • Tìm ki m các gi ế ề i pháp cho v n đ bao g m hai quá
ạ trình : suy nghĩ sáng t o và suy nghĩ phân tích.
3.1 Suy nghĩ sáng t oạ
• ố ế
ạ ạ ầ ả ẵ ạ
ạ ế sinh nhi u gi sàng th a đ ự N u b n mu n khuy n khích s sáng t o và làm phát ơ i pháp sáng t o h n thì b n c n ph i s n c 4 tiêu chí. Đó là :
ọ ẵ ế
ả ề ỏ ượ ế ậ ủ ườ i khác tham gia.
• S n sàng ti p thu m i ý ki n. • Ch p nh n r i ro. ấ • Kêu g i ng ọ • Ch p nh n phê bình. ậ ấ
3.1 Suy nghĩ sáng t oạ
ẵ ọ ế
ộ ấ ữ • S n sàng ti p thu m i ý ki n. ế • X lý m i v n đ nh là m t v n đ m i và khác nhau. i pháp đã có cho
ụ ớ ả ề ớ ỗ ấ ử ề ư ả ả ơ ạ ừ B n đ ng đ n gi n áp d ng nh ng gi ề ấ ứ ộ ấ b t c m t v n đ nào m i n y sinh.
ẵ ắ ế
ộ ố ế ố
ữ ế ị ạ
ừ ữ ạ • Hãy s n sàng l ng nghe các ý ki n khác nhau, cho đù ẻ ỳ ấ ả ế ư ế ố nh ng “h t gi ng” nh th . nh ng ý ki n này có v k quái. M t s trong đa s các ấ quy t đ nh có tính ch t c i ti n và tác đông m nh đã xu t phát t
ế ủ ạ ẵ ế
ặ ậ ỉ
ệ • Khuy n khích nhân viên c a b n s n sàng ti p thu m i ọ ọ ằ ợ g i ý b ng cách cho phép h bình lu n ho c ch trích ạ “hi n tr ng”.
3.1 Suy nghĩ sáng t oạ
ậ ủ
ấ
• Ch p nh n r i ro
ề
ể
ố
i trong chúng ta không phát bi u vì chúng ta không mu n ượ
ướ
ườ
• Nhi u ng ườ ấ ả c m th y ng
i khác.
ng tr
c ng
ọ
ả
ị ệ
ả
ơ
ế ễ
ầ ị ủ
ộ ố ầ
ữ ề
ữ ế
• M t s nhà qu n tr hi n nay còn làm tr m tr ng h n nh ng c m giác ề này b ng cách ch gi u nh ng đ ngh c a nhân viên. Đi u này ngăn ả c n nhân viên đóng góp ý ki n.
ệ
ờ ượ đ ẩ
ướ ị
ấ ạ
ư ạ
• • Đ ng đ m t vi c ch a bao gi ả ọ
ể ộ ử ử ụ ấ ạ
ư ộ
ệ ả ự ừ c th c hi n tr c đó ngăn c n ị ư ưở ạ b n th s d ng nó. B n ph i chu n b t ng ch u th t b i, và t ệ xem th t b i nh m t bài h c kinh nghi m.
ả ượ
ợ
• M c đ r i ro ph i đ
c tính toán liên quan t
i chi phí, l
ậ i nhu n và
ố ớ ổ ứ
ớ ố ớ ạ
ứ ộ ủ ể ả ế k t qu có th có đ i v i t
ch c và đ i v i b n
3.1 Suy nghĩ sáng t oạ
ườ • Kêu g i ng ọ ể ư ườ i khác tham gia ộ ậ ự ệ ấ • Ng
i khác có th đ a ra m t các nhìn nh n s vi c r t ớ ạ khác v i b n.
ườ
ộ ớ ơ ể
• Đúng là chúng ta th ề ủ ớ ở ng tr nên quá quen thu c v i các ộ ố ấ v n đ c a chúng ta nên không th nhìn xa h n m t s ranh gi i nào đó.
ườ ườ ố ủ ạ ừ ữ ng giúp lo i tr nh ng r i ro
i khác th suy nghĩ theo nhóm. • Lôi cu n ng ủ c a cách
3.1 Suy nghĩ sáng t oạ
• Ch p nh n phê bình ậ
ố ắ ấ ả ứ ề ạ ướ i tr ấ c các v n đ mà
ả • Hãy c g ng không ph n ng l ể i pháp là hi n nhiên. gi
ươ ợ
• B n nên khuy n khích g i ý càng nhi u ph ề ắ ủ ế ạ ươ c khi b n đánh giá tính đúng đ n c a các ph ng án càng ng
ạ ố ướ t t tr án.
ạ ế ả
ạ ẽ ặ ơ ỏ ỡ ấ ở ữ các
ả ạ • N u b n đánh giá quá nhanh b n s làm n n lòng nh ng ở i pháp mang tính sáng t o. đóng góp có tính ch t c i m và g p nguy c b l gi
3.1 Suy nghĩ sáng t oạ
ả
• Làm phát sinh các gi
i pháp
ộ ố ớ ư
ứ
ề
ạ
ả
ỏ
• M i hình th c sáng t o đ u đòi h i ph i làm phát sinh m t s l n t
ọ ưở t
ng.
ồ ư ưở
ố
ấ
ừ
• Th
ng thì ngu n t
t
ng t
ấ t nh t xu t phát t
nhân viên có tính
ườ ơ ộ h i đ c đáo.
ữ
• Nh b n có th đã bi ế ể ể ặ ắ ố
ặ ạ
ế
ư ạ t, qu n lý ho c lãnh đ o nh ng cá nhân nh ng sáng
ư ạ ế ố
ố ể ạ
ả ế
ữ ậ
ả ư ưở ư th có th g p r c r i, nh ng n u b n mu n nh ng t t ệ su t, có tính c i ti n, thì vi c này đáng đ b n b n tâm.
ậ ố
ữ
ỹ
t nh t đ làm phát sinh các ph
• M t trong nh ng k thu t t ứ
ươ ế ồ
ộ
ấ ể ng án là ọ ng th c “đ ng não” trong đó m i thành viên nêu ý ki n r i cùng
ộ ươ ph bàn b c. .ạ
ươ
ử ụ 3.2 S d ng ph
ứ ộ ng th c đ ng não
ế ộ ườ i tham gia đóng góp ý ki n m t cách rõ • Yêu c u m i ng ầ
ế ệ ả ậ c đ c p đ n, th m chí ngay c • Li
c đây...
ế ượ ề ậ ị ướ ọ ườ ễ ọ ơ
i d đ c h n. ườ ữ ỗ ọ ràng : “Ng c, nghĩ gì ?” ọ t kê m i ý ki n đ ặ ạ ề i đ ngh tr khi nó l p l • Ghi l ế ạ i ý ki n làm cho m i ng • Th ườ ng xuyên khuy n khích nh ng ng
ề i tham gia đóng ẻ ắ ạ ơ góp thêm nhi u ý ki n h n khi chúng có v “s p c n”.
ề ượ ướ ế ả • B o đ m r ng tr ả c
ế ữ ừ ọ ườ ấ ế ế ạ ừ ằ c khi b n d ng, m i ý ki n đ u đ ậ ầ ủ ạ thông báo đ y đ . B n th m chí có th nói: “Chúng ta ộ hãy l y thêm m t ý ki n n a t ọ ể m i ng i”.
ươ
ử ụ 3.2 S d ng ph
ứ ộ ng th c đ ng não
•
ộ
ậ
ế
ữ
ị
ệ ề
ế ề
ớ
ợ
ố
ấ
ườ . Ph
ể ng có th có tính ứ ộ ươ ng th c đ ng
•
ạ
ự
ệ
ể i ý ki n riêng c a b n. Đi u này có th c hi n đ
ề
ự
ủ ạ ị
•
ữ
ữ
ế
ượ
ệ
ậ
ả
ậ
ườ i tham gia phát tri n và thêm vào nh ng ý ề c ghi nh n. Đi u này không nên bao g m vi c th o lu n
ế ặ
ữ
ế
ồ ứ i hình th c nào.
•
ả
ộ
ạ ự
ự
ả
ặ
ạ
ữ
ẻ
ạ
ằ
ỗ
ế i” trên nh ng ý ki n khác, và b ng
ỏ ể ự
ề ỏ ấ
ự
ự
ờ Khuy n khích nh ng ý ki n ng ngh ch, ng nghĩnh và th m chí ữ ồ nhìn b ngoài là “điên r ”. Nh ng đ ngh này th ự ế ạ ch t sáng t o và cu i cùng thích h p v i th c t c.ướ não nên mang tính hài h ề ế Đóng góp và ghi l ệ truy n sinh l c cho nhóm khi rthóm b đình tr . ể Khuy n khích nh ng ng ki n đã đ ướ ho c đánh giá nh ng ý ki n dù d ế ủ Không ai ph i đánh giá ý ki n c a mình trong giai đo n đ ng não. Dù đi u này có x y ra theo cách tích c c ho c tiêu c c thì b n cũng nên b qua và h i “k ph m l cách y, chuy n s tham gia thành s đóng góp tích c c
ả
ố ư
ọ 4. Ch n gi
i pháp t
i u:
• ề ị Có m t s cách đ đánh giá các đ ngh , gi
ể ể ạ ừ ộ ố ằ ộ ố ạ ế ặ
ữ ả i pháp ho c ý ki n. B rl có th lo i tr m t s b ng cách ặ đ t nh ng câu h i sau đây :
ỏ ệ
ấ ủ ổ ứ ủ ạ ệ ượ ươ ươ • Nh ng ph ữ cho các ph ậ ng ti n v t ch t c a t ở ng án tr nên không th c hi n đ
ch c c a b n có làm ự ứ c ? • T ch c c a b n có kh năng đáp ng chi phí theo ả
ổ ứ ủ ạ ươ ng án này không ? ph
ộ ố ươ ng án nào đó
ậ ượ • Lãnh đ o c a b n có nói r ng m t s ph ằ c hay không ? ạ ủ ạ ể ấ không th ch p nh n đ
ả
ố ư
ọ 4. Ch n gi
i pháp t
i u:
ữ ẩ ả ể • Tiêu chu n đ đánh giá nh ng gi ể i pháp có th có :
ủ ế ế ả • R i ro có liên quan đ n k t qu mong đ i ợ
ố ắ ả ầ • C g ng c n ph i có
ứ ộ ổ ố • M c đ thay đ i mong mu n .
ự ẵ • Kh năng có s n các ngu n tài nguyên (nhân s và v t ậ ồ
ả ch t)ấ
ế ị
ự
ệ
5. Th c hi n quy t đ nh:
• ạ ở
ố N u b n mu n thành công ả ầ ấ ọ
ữ ạ ế giai đo n quan ộ ố ể ạ tr ng này thì b n ph i c n tri n khai ít nh t là m t s ỹ trong nh ng k năng sau đây :
ể ự ệ t l p c u trúc đ th c hi n
ị
• Làm rõ • Thi ế ậ ấ • Trao đ i thông tin ổ • Xác đ nh ti n trình • Đ a ra ví d chu n ư ẩ • Ch p nh n r i ro ấ • Tin t ưở ế ụ ậ ủ ng
ế ị
ự
ệ
5. Th c hi n quy t đ nh:
ả ừ • Làm rõ v n đ ấ ề • B n ph i th t s rõ ràng ngay t ậ ự
ề ệ ầ ủ ạ ế ắ ả
ướ ề trong suy nghĩ c a riêng ắ ằ t ở ạ c khi b n kh i hành. Hãy
ạ ạ b n v vi c c n ph i làm. Hãy ch c ch n r ng b n bi ạ ẽ chính xác b n s đi v đâu tr ự ỏ t h i :
ạ ượ ế ị c là quy t đ nh gì ?
ệ t l p c c u d th c hi n
ụ ờ ạ ủ
• Quy t đ nh c n đ t đ ế ị ầ • Thi ế ậ ơ ấ ể ự • B n ph i thi ế ậ ạ ệ ả ở
ả ự ế ụ ạ ượ ế ả ề t chính xác đi u h c n đ t đ c và ph i bi t
ệ t l p m c tiêu rõ ràng và th i h n c a quá trình th c hi n. B i vì trong qu n lý m c tiêu, nhân viên ọ ầ ả ph i bi ụ ngày hoàn thành nhi m v .
ế ị
ự
ệ
5. Th c hi n quy t đ nh:
ườ
ể ạ
ề
ả i khác đi u ph i làm đ đ t
• Trao đ i thông tin ổ • Thông tin m t cách rõ ràng cho ng
ộ ế ị c quy t đ nh.
đ
ế ị
ượ ế
ệ ự ạ ượ
ủ ọ
ả
ế
• N u nhân viên cùng tham gia vào vi c th c hi n quy t đ nh mà không c và vai trò c a h , thì
ữ ệ ẽ
ệ
ệ ố thông hi u nh ng k t qu mong mu n đ t đ ả vi c th c hi n s không có hi u qu .
ẩ
ượ ỗ ợ ề
ị ể ừ
v n c a ộ ệ
ệ ể ự
ạ ự ế
ư ấ ủ c h tr v kinh nghi m và t ế khi b n d ki n làm th nào đ th c hi n m t
ể ự ệ • Nh c y ờ ậ • B n hãy chu n b đ xin đ ạ ườ ng i khác ngay t ế ị quy t đ nh.
ẵ ấ ả
• Đ ng nghĩ r ng b n đã có s n t ế ị
ứ ạ
ằ ố ớ ườ
ệ ẩ ệ
ạ ữ ặ
ố ắ
ự
ệ
ự ừ ệ i. Vi c th c hi n, ạ ấ ế nh t là đ i v i nh ng quy t đ nh ph c t p, đòi h i lên k ho ch c n ấ ả ọ ậ t c m i vi c. t. Không nên c g ng t th n, th
ả ờ t c các câu tr l ỏ làm t
ng là đ c bi
ế ị
ự
ệ
5. Th c hi n quy t đ nh:
ấ
ậ ủ
ể
ự ệ ả ế
ố ắ
ộ
ự ệ
ế ạ
ộ
• Ch p nh n r i ro ậ ủ • Hãy chu n b ch p nh n r i ro có tính toán đ làm cho s vi c x y ị ấ ẩ ệ t tình, kiên quy t và s t s ng khi th c hi n m t quy t ỏ ự ự ế ị ệ ự
ệ ả ấ
ừ
ụ ế ị
ả ra. Ph i nhi ị đ nh. M t quy t đ nh sáng t o đòi h i s th c hi n ph i có tính sáng ạ ộ t o. Đ ng nên áp d ng m t qui trình th c hi n duy nh t có tính “tiêu ọ ể bi u” vào m i quy t đ nh.
ẩ
ự
ị
ệ ế ứ
ự
• Mô hình hóa vai trò • B n ph i mô hình hóa các tiêu chu n cho nhân viên tích c c noi ả ng. Hãy chu n b tinh th n làm vi c h t s c tích c c. Hãy t
ữ
ầ ấ
ạ
ự ặ ư ậ ơ
ế ữ
ỉ ể ễ ọ
ớ ề
ố
ơ
ỉ ạ ừ ấ
ọ ạ ượ ầ
ụ ệ ướ
ả
ị
i quy n, ông y luôn nói ự
ằ
ấ ậ
ư ộ
Ấ ờ
ầ
ố ổ ứ ch c này. y v y mà ông ta luôn là ng i đ u tiên r i công ty. Ông ta g n nh m t mình làm l
ườ ầ ủ
ạ ẩ ươ đ t g ạ ấ ở ứ m c cao. N u b n làm nh v y cho mình nh ng ch tiêu ph n đ u ặ thì b n m i có th d dàng đ t cho nhân viên nh ng ch tiêu cao h n ư và có nhi u hy v ng h đ t đ c m c tiêu h n. B n đ ng gi ng nh ề nhà qu n tr mà tôi đã có l n làm vi c d ệ ớ v i chúng tôi r ng ông y mong chúng tôi làm vi c lâu dài và tích c c ườ ế i đ n cu i cùng và là cho t ợ ng i cho căng tin c a công ty !
ế ị
ự
ệ
5. Th c hi n quy t đ nh:
ngưở
ằ ủ ạ • Tin t • B n hay tin t ạ
ể ạ
ự ừ ạ ộ
i ta
ườ ạ
ạ ế ạ ưở ng r ng b n và nhân viên c a b n luôn ệ ố ơ ữ t h n n a. Đ ng tìm cách ngăn l luôn có th làm t i vi c ạ ằ ế ị ệ th c hi n m t quy t đ nh mà b n nghĩ r ng b n và nhân ườ ạ ượ ả ủ ạ c. Ng viên c a b n không có kh năng đ t đ ệ ở ứ ộ ả ọ ằ m c đ mà b n tin r ng h có kh ng làm vi c th ợ ễ ứ năng đ t đ n m c đó, mi n là nó h p lý.
ế ị
6. Đánh giá quy t đ nh
• ế ị ẩ ỏ ộ Th m tra tính hi u qu c a m t quy t đ nh đòi h i
ộ m t cách ti p c n t ệ ả ủ ế ậ ừ hai phía.
ộ ạ ơ ở
ả ệ ượ
ữ • M t là, b n ph i đánh giá qui trình trên c s đang di n ễ ự c ti n hành theo đúng trình t ế ạ ượ c nh ng k t
ế ự ệ ra: Vi c th c hi n có đ ủ ế ạ ạ c a k ho ch hay không ? B n có đ t đ ố ả qu mong mu n hay không ?
ẩ ộ • Hai là, b n nên th m tra tính hi u qu c a toàn b quy t ế
ấ ệ ế ị ả ủ ữ ạ ả ị đ nh và c quá trình l y quy t đ nh n a.
ế ị
6. Đánh giá quy t đ nh
ế ị
ượ
ể ế
ự
ệ
ố
c th c hi n có th ti n hành t
t
• Vi c đánh giá quy t đ nh đang đ ứ ộ
ứ
ứ
ệ ấ ở nh t
2 m c đ : chính th c và không chính th c.
ộ
ạ
ệ
ượ ự ế
ứ
• Vi c xem xét l
ệ
ữ c d ki n vào nh ng ể ượ ự c th c ể ộ ọ
ờ ữ
ư
ệ
ự ơ ế ể ả
ẩ ấ
ầ
ả
i m t cách chính th c nên đ ế ị ngày còn trong quá trình th c hi n quy t đ nh, và có th đ ự hi n nh nh ng c ch ki m tra chu n m c nh các cu c h p, ki m tra đ u ra, biên b n và báo cáo s n xu t.
ạ
ứ
ườ
ả
ồ
• Vi c xem xét l
ng xuyên x y ra bao g m
i không chính th c th ệ
ự
ệ ệ ệ
ễ
ế
ề
ệ ạ
ưở
ữ
ố
ng
ữ
ệ
ế
ớ vi c quan sát và nói chuy n v i thân viên tham gia vào quá trình th c ư ế hi n : “Công vi c di n ra nh th nào ?”, “Đ n nay có v n đ gì không ?”. Các lo i tình hu ng này cũng đ a ra nh ng c h i lý t ể đ khuy n khích và gi
ấ ư ơ ộ ụ ủ ọ ế ụ nhân viên ti p t c nhi m v c a h .
ƯƠ
Ế
Ị
III/ CÁC PH
NG PHÁP RA QUY T Đ NH
ươ ộ 1. Ph ng pháp đ c đoán
ươ ố ể 2. Ph ng pháp phát bi u cu i cùng
ươ 3. Ph ng pháp nhóm tinh hoa
ươ 4. Ph ố ấ ng pháp c v n
ươ ậ ố 5. Ph ng pháp lu t đa s
ươ ấ 6. Ph ng pháp nh t trí
ươ
ộ
1. Ph
ng pháp đ c đoán
ươ ộ ế ị là khi b n t quy t đ nh hoàn • Ph ng pháp đ c đoán
ố ạ ự toàn và sau đó công b cho nhân viên.
ộ ạ • Khi b n ra m t quy t đ nh không đ c a thích b n có
ế ị ượ ư ề
ế ị ố ử ặ ạ ể ố ắ ề ế ị ụ ạ th c g ng thuy t ph c nhân viên v quy t đ nh này, mà không đ ngh đ i tho i ho c th thách.
ươ
ộ
1. Ph
ng pháp đ c đoán
•
Ư ể
ượ
u đi m
• Nh
ể c đi m
ế
ệ
ờ
ế
• Ti
t ki m th i gian.
• Nhân viên ít quy t tâm.
ậ ợ ố ớ
ế ị
ễ ấ
• Thu n l
i đ i v i quy t đ nh
• Nhân viên d b t mãn.
theo chu n.ẩ
ệ
ế
• Công vi c liên quan đ n 1
ệ
ạ
• Lãnh đ o có kinh nghi m
ng
i. ườ
ươ
ể
ố
2. Ph
ng pháp phát bi u cu i cùng
ể b n cho phép • Trong ph
ươ ng pháp phát bi u cu i cùng ả ề ề ấ ậ nhân viên th o lu n và đ ngh gi ạ ố ị ả i pháp cho v n đ .
ư ữ ề ế ạ • B n có th l u ý ho c không l u ý đ n nh ng đ ngh ị
ế ị ặ ể ư này khi ra quy t đ nh.
ả • B n có th cho phép tình hu ng đ
ạ ậ ở ố ộ ế ậ ậ ượ ạ ự ả cu i cu c th o lu n b n t c th o lu n theo cách ra quy t
ể ở ư ở ố th t c i m nh ng ị đ nh.
ươ
ể
ố
2. Ph
ng pháp phát bi u cu i cùng
•
Ư ể
ượ
u đi m
• Nh
ể c đi m
ồ ự ủ
ế
• S d ng m t s ngu n l c c a ộ ố
Nhân viên ít quy t tâm.
ử ụ nhóm.
ộ ố
ế
• Cho phép m t s sáng ki n
ươ
3. Ph
ng pháp nhóm tinh hoa
ủ ạ ự
• Ph ươ ấ ườ ầ
ng pháp nhóm tinh hoa ệ ộ ả ườ ữ có s tham gia c a b n và ít ế ị i khác vào vi c ra quy t đ nh mà không c n ế ủ i khác. nh t m t ng tham kh o ý ki n c a nh ng ng
ạ ế ị ư ả
• B n tranh lu n và đ a ra gi ậ ố ế ị i pháp, đ a ra quy t đ nh và ạ ư trình bày quy t đ nh cho s nhân viên còn l i.
ề ơ ở ủ ế ị ậ • B n th m chí có th th o lu n v c s c a quy t đ nh
ướ ạ ủ ạ c a b n tr ậ ể ả c các nhân viên.
ươ
3. Ph
ng pháp nhóm tinh hoa
•
Ư ể
ượ
u đi m
• Nh
ể c đi m
ế
ệ
ờ
ế
• Ti
t ki m th i gian.
• Nhân viên ít quy t tâm.
ậ ở
ả
• Th o lu n c i m . ở
• Xung đ t v n duy trì ộ ẫ
•
ề
ưở
ự ươ
• Phát tri n nhi u ý t ể
ng.
Ít có s t
ng tác.
ươ
ố ấ
4. Ph
ng pháp c v n
ặ ạ
ườ ố ấ
ủ
ị
• Ph
ươ ể ư
ng pháp c v n ộ
ế ị
ạ ế ị ẩ
ậ
ậ
ể ả ế ủ
ế ị
ướ
ở
ở
ố ấ đ t b n vào v trí c a ng i c v n. B n có ầ th đ a ra m t quy t đ nh ban đ u thăm dò và trình bày quy t đ nh này cho nhóm đ th o lu n và thu th p d li u B n xem xét c n th n và c i m ý ki n c a nhóm tr
ậ ữ ệ ạ c khi ra quy t đ nh.
ớ
ườ
ế ị
i quy t đ nh đ u tiên và trình bày quy t đ nh này
ậ
ướ
ế ị ạ
ầ
ở
ạ
ầ ả ở c nhóm đ th o lu n. B n ph i có đ u óc c i m và cho phép ẽ mà nhân viên đ a ra. B n cũng cho
ộ
ư ế ị ộ
ả ế ư
ề
ượ ạ c l
t quy t đ nh ban đ u c a i, đ a ra đ ngh và ng h cho các quan đi m ố
ữ ế i khác c i ti n m t cách chi ti ủ ị ạ ư
ầ ủ ể ậ
ẩ
ế ị ở
ể
ở
ộ
• Th ạ ẽ ng b n s đi t ể ả tr ổ ạ chírth b n thay đ i do nh ng lý l ườ phép ng ặ ạ b n ho c, ng khác. Quy t đ nh cu i cùng là do b n đ a ra, có xem xét c n th n và m t cách c i m các quan đi m khác.
ươ
ố ấ
4. Ph
ng pháp c v n
•
Ư ể
ượ
u đi m
• Nh
ể c đi m
ồ ự ả
ử ụ
• S d ng ngu n l c c nhóm.
• Ai là chuyên gia ?
ậ ở
ả
ả ở
ạ
• Th o lu n c i m . ở
• Lãnh đ o ph i c i m . ở
ề
ưở
• Phát tri n nhi u ý t ể
ng.
ươ
ậ
ố
5. Ph
ng pháp lu t đa s
ậ ự ủ ọ ố có s tham gia c a m i thành • Ph
ươ ng pháp lu t đa s ủ ế ị ằ
ế ẳ ỗ ộ viên c a nhóm trong quá trình ra quy t đ nh b ng cách cho phép m i thành viên có m t lá phi u bình đ ng.
ế ề ệ ế ị ể ọ • Nhóm bi u quy t v vi c ch n quy t đ nh nào.
ế ị ế ẽ ắ ố ở đ i đa s phi u s th ng và tr
ế ị ố • Quy t đ nh nh n đ thành quy t đ nh ậ ượ ừ ạ c t cu i cùng.
ươ
ậ
ố
5. Ph
ng pháp lu t đa s
•
Ư ể
ượ
u đi m
• Nh
ể c đi m
ế
ệ
ờ
ậ
• Ti
t ki m th i gian.
• Thi u s cô l p. ể ố
ộ
• Cho phép k t thúc các cu c ế
• Quu t tâm trong toàn nhóm
ậ
ả
ế không cao.
th o lu n.
ươ
ấ
6. Ph
ng pháp nh t trí
ấ
ự
ủ
ệ
có s tham gia c a toàn th nhân viên vào vi c ra
• Ph
ươ ế ị
ng pháp nh t trí ộ
ớ
ể c cho t
ộ
ế ể ố
ầ
ấ ượ
ộ i khi toàn b nhân viên ể ư ng pháp này có th đ a ra m t quy t ạ ng cao do đ u vào l n m nh và phong phú, nh ng có th t n
ộ
ế ng pháp quy t đ nh đ s d ng h t ữ ể ả
ế ị ộ
ế
ư ể ử ụ ạ
i quy t m t cách sáng t o nh ng
ề ờ ồ ự ẵ ộ
ể ạ ượ ế ị quy t đ nh. M t quy t đ nh không th đ t đ ươ ế ị ề ộ ồ đ ng ý v m t quy t đ nh nào đó. Ph ớ ị đ nh có ch t l ấ ươ nhi u th i gian. Nh t trí là m t ph ủ ngu n l c s n có c a nhân viên và đ gi ề ủ ế xung đ t và các v n đ ch y u. ọ
ủ
ấ
ả ồ
ấ
ụ
ế
ả
ỗ
ở ấ
ẵ
ấ ạ ượ ự nh t trí hoàn toàn ư ơ ở
ả
ọ
ự
ậ
ạ
ủ
ộ
ể ả
ắ ằ ế
ể
ấ
ọ c m i ng
ế i hoàn toàn ch p nh n. Vi c bi u quy t là ạ
ế ị
ệ
ắ
ế ị
ế ị
ế ị
• Nh t trí r t khó đ t đ ế ấ c vì m i thành viên c a nhóm ph i đ ng ý trên quy t ấ ố ị không ph i là m c tiêu b i vì r t hi m đ nh cu i cùng. S ậ ế ủ ạ ượ khi đ t đ c, nh ng m i thành viên c a nhóm nên s n sàng ch p nh n ý ki n ủ ợ ủ c a nhóm trên c s tính h p lý và tính kh thi. Khi m i thành viên c a nhóm ể ượ ạ ớ ự ấ ề ấ c đ u ch p nh n thì b n đã đ t t i s nh t trí, và s đánh giá này có th đ ườ ề ự ậ ế ị ư i xen nh là quy t đ nh c a nhóm. Th c v y, đi u này có nghĩa là nh t ng ế ở ộ ế ầ ơ ọ t t có th c n tr nhóm vì không ch c r ng m i chi ti đ n đ c n u c n thi ậ c ượ ệ ườ ề ượ không đ đ u đ ả ự ấ ự phép. Trong vi c ra quy t đ nh d a vào s nh t trí đích thân b n ph i tin ch c ồ ắ quy t đ nh là quy t đ nh đúng đ n và đ ng ý đi theo quy t đ nh này.
ươ
ấ
6. Ph
ng pháp nh t trí
•
Ư ể
ượ
u đi m
• Nh
ể c đi m
ờ
ố
• Kích thích sáng t o.ạ
• T n nhi u th i gian. ề
ế
ả
ỹ
• Nhân viên quy t tâm.
• Các thành viên ph i có k năng,
ệ
làm vi c theo ê kíp cao
ử ụ
ả
ọ
• S d ng m i kh năng.
Ủ
IV/ THAM GIA C A NV VÀO CÁC QĐ
ườ
• Có s khác nhau gi a nh ng ng ữ ể ự
ự ế ị ế ị ế ị ữ ữ ế i tham gia đ đi đ n ệ ườ quy t đ nh, nh ng ng i tham gia quá trình th c hi n ạ i các quy t đ nh. quy t đ nh và ghi chép l
ệ ệ
ự ị • Hi n nay có nh n th c cho r ng m c dù vi c ra quy t ế ặ ườ i là có giá tr trong
ố
ụ
ế
ằ ậ ứ ề ị ủ đ nh có s tham gia c a nhi u ng ề ố ư nhi u tình hu ng, nh ng trong các tình hu ng khác nó có ẽ ả ể ự ự ả ắ i thích ng n th th c s ph n tác d ng. Chúng ta s gi ệ ộ ố ọ g n m t s suy nghĩ liên quan đ n vi c khi nào thì cho phép nhân viên cùng tham gia
ứ ộ ấ
ậ ủ
1. M c đ ch p nh n c a nhân viên
ậ
ế
ế ị
ư ằ
ế ị ủ ọ ế ằ
ệ ấ ủ ạ
• N u nhân viên có th ch p nh n quy t đ nh c a b n mà không liên ủ ạ ượ c xem nh n m ể ấ ậ c” c a h . N u h không th ch p nh n ậ ượ ấ ế ị c
ể ấ ế ị quan gì vào vi c ra quy t đ nh, thì quy t đ nh đ ọ ậ ượ trong “vùng ch p nh n đ ế ị quy t đ nh c a b n, thì quy t đ nh n m ngoài “vùng ch p nh n đ ủ ọ c a h .
ố
ế
ậ ượ
ấ
• Làm th lào đ nh n bi
t tình hu ng r i vào “vùng ch p nh n đ
c”
ệ
ể ế ủ c a nhân viên ?
ả ủ
ế ị
ế
Ở ề ự
ử
Th nghi m v s liên quan
ậ ơ ử đây có 2 th nghi m : : Trong k t qu c a quy t đ nh, nhân
ệ ủ ạ ệ
ử
ề
ộ
ủ ạ
viên c a b n có đóng góp cá nhân gì ? Th nghi m v trình đ chuyên môn
: Nhân viên c a b n có tài
ế ị
ể
ộ
ể ỗ ợ ệ ư chuyên môn nào đ có th h tr vi c đ a ra m t quy t đ nh đúng đ n ?ắ
ứ ộ ấ
ậ ủ
1. M c đ ch p nh n c a nhân viên
ủ ạ
ể
ế ế ị
ế ị
ố ậ ủ ọ
ườ
ấ
ngoài vùng ch p nh n c a h . Trong tr
ư ế ng h p nh th ế ị
ượ
• N u nhân viên c a b n có đóng góp cá nhân và có th đóng góp ki n ế ứ th c chuyên môn nào đó vào tình hu ng quy t đ nh, khi đó quy t đ nh ơ r i vào nhân viên nên đ
ợ c tham gia vào quá trình ra quy t đ nh.
ế
• Ng
ượ ạ c l
i, n u nhân viên không có đóng góp cá nhân trong quy t đ nh
ư
ế ị
ấ
ậ ủ ọ
ữ
ố
ượ
ế ị ơ trong vùng ư ế ể
ế ị ế ị ấ
ế ị
ậ ự ự ộ
ụ
ể
và không có tài chuyên ngôn gì đ a ra thì quy t đ nh r i ch p nh n c a h . Trong nh ng tình hu ng quy t đ nh nh th , nhân viên không nên đ c tham gia vào quá trình quy t đ nh. Đ nhân viên ằ ữ tham gia vào nh ng quy t đ nh n m trong vùng ch p nh n là không ả ậ có ý nghĩa, và th m chí có th ph n tác d ng và gây ra s b c b i
ứ ộ ấ
ậ ủ
1. M c đ ch p nh n c a nhân viên
ấ ầ ề ữ ế ệ
ế ị ấ
ế ị ậ
ệ ộ ầ ữ ủ ng c a quy t đ nh và, m t l n n a, m c đ ch p nh n ế ị ủ ầ ờ
ứ ộ ấ ể ữ ế ự ướ ủ ng đ n s tham gia c a rth ng ng
ế ị • Nh ng v n đ khác c n quan tâm liên quan đ n vi c cho phép nhân viên tham gia vào vi c ra quy t đ nh là ch t ượ l ế quy t đ nh c a nhân viên. Th i gian c n có đ ra quy t ườ ả ị đ nh cũng nh h i khác vào quy t đ nh.
• Khi xem xét s tham gia c a ng ự
ạ ế ị ế ị ủ
ọ
ư ư ế ế ị ế ệ
ườ ủ i khác vào quy t đ nh ấ ượ ế ng c a quy t đ nh hay không b n nên nghĩ đ n ch t l ế ạ ổ ứ ủ ạ ạ ư ế quan tr ng nh th nào đ n b n và t ch c c a b n. B n ậ ủ ứ ộ ấ ế cũng nên l u ý đ n m c đ ch p nh n c a nhân viên quan ệ ự ệ ọ tr ng nh th nào đ n vi c th c hi n quy t đ nh có hi u qu .ả
ứ ộ ấ
ậ ủ
1. M c đ ch p nh n c a nhân viên
ứ ộ ế • Áp l c c a th i gian cũng nh h ờ
ự ủ ủ ưở ế ị ệ ả
ề ả ng đ n m c đ tham gia c a nhân viên vào vi c ra quy t đ nh. Chúng ta ph i xem xét hai v n đ :
ỏ ầ ế ị ả ể ạ ượ ấ c m t quy t đ nh thì đòi h i c n ph i có bao
ệ ườ ự ế ế ị Đ đ t đ ộ ờ nhiêu th i gian ? Nh ng ng ữ
ể ầ ế ị ả ủ ể
ự i d ki n tham gia th c hi n quy t đ nh c n ế ờ bao nhiêu th i gian đ thông hi u k t qu c a quy t đ nh này ? ườ ể ơ ố ờ
ạ ề
ư ệ ượ • Th ế ề ng thì b n mu n có nhi u th i gian h n đ ra quy t ể ự ả ị đ nh nh ng đi u này không ph i lúc nào cũng có th th c hi n đ c
ứ ộ ấ
ậ ủ
1. M c đ ch p nh n c a nhân viên
ặ ạ ế ề ờ
ế ấ ả ế
ể ấ ơ ề ề ả
ạ ẽ ượ ự ủ
• N u b n g p ph i nh ng h n ch v th i gian thì b n s ạ ạ ẽ ữ ườ ụ th y khó mà thuy t ph c ng i khác tham gia vào quá ạ ự ả ế ị ấ ơ ế ị trình ra quy t đ nh. R t đ n gi n, khi b n t quy t đ nh ờ ế ấ ể ạ ẽ thì có th b n s không m t nhi u th i gian đ l y quy t ể ả ờ ấ ư ị đ nh, nh ng b n s ph i m t nhi u th i gian h n đ gi i ệ ự ể thích, đ có đ c s tham gia c a nhân viên vào th c hi n ế ị quy t đ nh.
ề • Ng
i tham gia vào vi c ra ơ ờ ấ
ượ ạ c l ế ị ệ ệ ư ẽ ố ự ơ
ệ ẽ ễ ơ ự ườ i, càng có nhi u ng ề quy t đ nh thì càng m t nhi u th i gian h n, nh ng sau đó thì vi c th c hi n s d dàng h n và nhân viên s s t ệ ắ s ng th c hi n nhanh h n.
ế ị
ề
2. Mi n quy t đ nh
Ả Ơ Ự Ủ Ạ • C M N S THAM GIA C A B N
