Bài giảng môn Cờ vua do ThS. Võ Duy Quân biên soạn gồm các nội dung chính được trình bày như sau: Sơ lược lịch sử nguồn gốc phát triển môn Cờ vua, các nước đi đặc biệt trong Cờ vua, giá trị tương đối của các quân,...
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng môn Cờ vua - ThS. Võ Duy Quân
- I.Khái niệm:
Môn thể thao trí tuệ, theo những luật lệ nhất định
Cờ vua:
Mục đích: chiếu hết hoặc giữ hòa trong đk không thắng được
II.Sơ lược lịch sử nguồn gốc phát triển môn cờ Vua:
-Cờ vua là môn thể thao của tập thể các dân tộc phương Đông (Tây Nam Á)
sáng tạo nên
-Ra đời vào TK VI ở Ấn Độ (Chatugara) ->du nhập vào các nước Ả Rập (TK IX)
tên ( Satơrăng) sau đó lan rộng đến các nước TBN, Italia, Châu Âu, Châu Phi,…
-Cuối XV->đầu XVI: Luật cờ vua hình thành và hoàn thiện vào TK XIX
-TK XIX vùng Philipxtamma nghiên cứu hoàn thiện các kĩ hiệu trên bàn cờ
-1983, UynXon chế tạo ra đồng hồ chuyên dụng trong thi đấu cờ Vua
-1986 Giải VĐ thế giới cho Nam được tổ chức tại NewYork (Mỹ) và nhà vô địch là
Vinhem Xtaynich (Tiệp Khắc).
-1924 Liên đoàn cờ Vua thế giới được thành lập tại Pháp (FIDE)
-1927 Giải VĐ thế giới dành cho Nữ được tổ chức
- Xu hướng phát triển cờ Vua hiện nay trên thế giới:
+Chuyên nghiệp hóa môn cờ Vua
+Xu hướng quay về cội nguồn (Di dịch Trung tâm cờ Vua từ Châu âu về Châu á)
+Xu hướng thi đấu cờ nhanh, trẻ hóa đội ngũ
III.Sự phát triển cờ Vua Việt Nam và triển vọng:
-Tổ chức tiền thân của LĐ cờ Vua VN là Hội cờ Tướng được thành lập ngày
14/2/1965 tại Hà Nội.
-Tháng 8/1976 VN tham dự giải cờ Vua tại Libi do LĐ cờ các nước Ả Rập tổ chức
với tư cách là quan sát viên.
-Cờ Vua vào VN những năm 70 và phát triển mạnh vào những năm 80 của TK 20
-1978 Tổng cục TDTT ra chỉ thị số: 73/CT hướng dẫn phát triển phong trào cờ
Vua rộng rãi trong mọi tầng lớp nhân dân nhất là thanh thiếu niên, học sinh
-5/8/1980 Bộ GD&ĐT ra văn bản số 1787/TDTT về việc chính thức đưa cờ Vua
vào giảng dạy trong các trường học.
-1980 giải vô dịch cờ Vua lần đầu tiên được tổ chức
-1981 VN gia nhập FIDE->10/1984 LĐ cờ Vua VN được thành lập và là thành viên
chính thức của LĐ cờ Vua Châu Á.
-Đến nay, cờ Vua phát triển mạnh cả nước và nhiều tài năng cờ Vua VN xuất hiện
và đạt nhiều huy chương ở Khu vực, Châu lục và thế giới.
- I. Mục đích ván cờ:
Mỗi bên thực hiện chiến lược, chiến thuật, sử dụng các quân thông qua
các nước đi đúng luật để chiếu hết Vua đối phương hoặc giữ hòa trong đk
không thắng được
II. Bàn cờ:
-Hình vuông chia thành 64 ô vuông nhỏ, đều nhau, các ô có màu đậm,
nhạt xen kẻ
-Mỗi ô có kí hiệu riêng, tên được mang là điểm giao nhau giữa chữ cái
của hàng ngang và số của cột dọc.
-Các ô cờ nối với nhau thành đường thẳng từ đấu thủ này đến đấu thủ kia,
gọi là cột dọc, kí hiệu bằng các chữ cái: a,b,c,d,e,f,g,h từ dưới lên trên (trái
qua phải đấu thủ cầm quân trắng)
-Các ô nối với nhau thành 1 đường thẳng từ trái qua phải đấu thủ gọi là
hàng ngang, kí hiệu bằng các chữ cái: 1,2,3,4,5,6,7,8
-Đường nối các ô cùng màu dính vào nhau ở góc ô gọi là đường chéo.
- Các qui ước Phía ô a8 (trên) thuộc đấu thủ cầm quân đen
Phía ô a (dưới) thuộc đấu thủ cầm quân trắng
- -Khi bắt đầu thi đấu, bàn cờ được đặt sao cho ô góc bàn cờ bên phải mỗi đấu thủ
là ô màu trắng
- - Nước đi đầu tiên của ván cờ luôn thuộc quyền đấu thủ cầm
quân trắng
d5 e5
Khu trung tâm
d4 e4
Cánh quân Hậu Cánh quân Vua
- III.Quân cờ:
-Khi bắt đầu 1 ván cờ, mỗi bên có 16 quân (16 quân trắng và 16 quân đen)
gồm: 1 Vua, 1 Hậu, 2 Xe, 2 Mã, 2 Tượng và 8 Tốt
Vị trí Bên trắng Bên đen Kí hiệu
quân
VUA e1 e8 V (K – King)
HẬU d1 d8 H (Q – Queen)
XE a1, h1 a8, h8 X (R – Rook)
TƯỢNG c1, f1 c8, f8 T (B – Bishop)
MÃ b1, g1 b8, g8 M (N – Knight)
TỐT Hàng ngang thứ 2 Hàng ngang thứ Không có KH
7
IV.Vị trí ban đầu của các quân cờ và kí hiệu
- 1.Quân Xe: đi hoặc bắt quân đối
V. Cách đi các quân cờ và ăn quân: phương theo hàng ngang hay cột dọc,
mỗi nước có thể đi 1 hay nhiều ô tùy ý
- 2. Quân Tượng: Đi hoặc bắt quân theo đường chéo, mỗi nước đi 1 hay nhiều ô tùy ý
- 3.Quân Mã: Đi hoặc bắt quân theo đường chéo của 1 hình chữ nhật có 1 cạnh
là 2 ô, 1 cạnh là 3 ô kể từ ô nó đang đứng.
- Mã luôn đi đến ô khác màu nó đứng
- Khi di chuyển, nếu vướng quân mình hay quân đối phương đều có thể
nhảy qua mà đi (không bị cản)
- 4. Quân Hậu: Đi hoặc bắt quân ở tất cả các hướng (dọc, ngang, chéo) mỗi nước
có thể đi 1 hay nhiều ô tùy ý.
- 5. Quân Vua: Vua đi từng ô 1 về tất cả các hướng, nếu ô đó không bị đối phương
kiểm soát. Trên đường đi gặp quân mình thì bị cản, quân đối phương có thể bắt
- 6. Quân Tốt: Đi nước 1 ô hoặc 2 ô tùy ý từ vị trí ban đầu, sau đó đi 1 ô về trước
trên cột dọc. Ăn quân đối phương trên 1 ô theo đường chéo liền với ô nó đang
đứng về phía trước.
- VI. Các nước đi đặc biệt trong Cờ Vua:
Mục đích: Đưa Vua vào vị
trí an toàn, nếu có nguy
cơ bị tấn công, đồng thời
đưa quân xe ra để tăng
cường phòng thủ và tấn
công
Cách thực hiện: Nhập
thành là cách di chuyển
quân Vua và 1 trong 2
quân Xe tính chung là 1
nước đi của Vua, được Nhập thành xa Nhập thành gần
thực hiện như sau: (cánh Hậu) (Cánh Vua)
- Quân Vua di chuyển O-O-0 O-O
ngang 2 ô (từ ô ban đầu)
về hướng quân Xe tham
gia nhập thành, sau đó
quân Xe nói trên di
chuyển nhảy qua ô quân
Vua vừa đến để đứng
vào ô cạnh quân Vua.
- Nguyên tắc nhập thành:
-Được nhập thành:
+Khi quân Vua và quân Xe tham
gia nhập thành chưa di chuyển lần
nào
+Giữa quân Vua và Xe không có
quân nào đứng
-Tạm thời chưa được nhập thành:
+Ô Vua đang đứng ở bị thế chiếu,
ô Vua định đi qua và ô Vua sẽ đến
đang bị quân đối phương kiểm
soát
+Giữa Vua và Xe tham gia nhập
thành còn có quân khác đứng (kể
cả quân cùng màu hoặc khác
màu).
-Không được nhập thành:
+Khi Vua đã di chuyển (hết quyền
nhập thành)
+Khi xe hướng nhập thành đã di
chuyển
- Một số quy định về luật khi nhập thành:
-Nhập thành là nước đi của Vua, nên phải di chuyển Vua trước rồi tiếp đến
mới di chuyển quân Xe
-Nếu chạm tay vào quân Xe trước rồi sau đó chạm tay vào quân Vua thì
không được nhập thành về phía quân Xe đó mà phải di chuyển quân Xe
đó (nếu nước đi đúng luật)
-Nếu quân Xe đó không có nước đi đúng luật thì phải nhập thành về phía
quân Xe còn lại hoặc phải di chuyển quân Vua (nếu nước đi đúng luật)
-Nếu các nước đi nói trên không đúng luật thì mới đi 1 nước hợp lệ khác
•Theo quy ước có thể nhập thành về 2 phía:
+Nhập thành theo cánh Hậu gọi là nhập thành xa (dài), kí hiệu: O-O-O
+ Nhập thành theo cánh Vua gọi là nhập thành gần (ngắn), kí hiệu: O-O
- 2.Nước bắt Tốt qua đường:
-Nếu Tốt thực hiện nước đi 2 ô
khi rời vị trí ban đầu đến đứng
cạnh (theo hàng ngang) với 1
Tốt đối phương thì Tốt đối
phương có quyền bắt nó ngay
trong nước đi tiếp theo, giống
như khi thực hiện nước đi 1 ô.
Nước đi này gọi là “Bắt Tốt
qua đường”
-Quyền bắt Tốt qua đường
phải được thực hiện ngay vì
không còn hiệu lực trong
những nước đi sau nữa.
-Tốt thực hiện “Bắt Tốt qua
đường” được quyền di chuyển
bắt quân tại vị trí theo quy định
(về cách đi và bắt quân của
Tốt)
- 3.Nước phong cấp:
-Khi 1 quân Tốt đi đến
hàng ngang cuối cùng của
phía đối phương thì được
phong cấp, việc phong cấp
được thay bằng 1 trong 4
quân: Hậu, Xe, Mã, Tượng
tùy ý.
-Tốt phong cấp được bỏ ra
ngoài, quân thay được đặt
vào ô phong cấp và có
hiệu lực ngay.
- VII.Gía trị tương đối của các quân:
-Giá trị tương đối của các quân cờ được đánh giá theo thang điểm sau:
Vua: Vô giá (không có điểm)
-Căn cứ vào
giá trị từng
Hậu: 9 điểm quân, người ta
liệt các quân
Tượng, Mã là
quân nhẹ, Xe ,
Tượng: 3 điểm
Hậu là loại
quân nặng
-Theo thang
Mã: 3 điểm điểm, sau 1
quá trình đổi
quân bên nào
Xe: 4.5 điểm ít mất điểm
hơn, bên đó có
lợi thế hơn về
Tốt: 1 điểm lực lượng
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
