Bài giảng Principlesof economics: Thất nghiệp và tỷ lệ thất nghiệp tự nhiên - TS. Phạm Thế Anh

Chia sẻ: Minh Hoa | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

47
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Principlesof economics: Thất nghiệp và tỷ lệ thất nghiệp tự nhiên" cung cấp cho người học các kiến thức: Xác định thất nghiệp, thất nghiệp và đo lường thế nào, nguyên nhất thất nghiệp,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Principlesof economics: Thất nghiệp và tỷ lệ thất nghiệp tự nhiên - TS. Phạm Thế Anh

XÁC NH TH T NGHI P • Các lo i th t nghi p • V n th t nghi p luôn c chia làm hai lo i. 28 • V n dài h n và v n ng n h n: • T l th t nghi p t nhiên • T l th t nghi p chu k Th t nghi p và T l Th t nghi p T nhiên Bài gi ng c a TS Ph m Th Anh pham.theanh@yahoo.com Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western XÁC NH TH T NGHI P XÁC NH TH T NGHI P • T l Th t nghi p T nhiên • Th t nghi p Chu k • T l th t nghi p t nhiên luôn t n t i th m chí • Th t nghi p chu k ph n ánh nh ng bi n ng t trong dài h n. n m này qua n m khác c a th t nghi p quanh t l • Nó là l ng th t nghi p mà n n kinh t thông t nhiên c a nó. th ng có. • Nó liên quan n nh ng bi n ng trong ng n h n c a chu k kinh doanh. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western XÁC NH TH T NGHI P Th t nghi p c ol ng th nào? • Mô t Th t nghi p • Th t nghi p c ol ng b i C c Th ng kê • Ba câu h i c b n: Lao ng (BLS). • Chính ph có th o l ng t l th t nghi p c a n n kinh • Hàng tháng h i u tra ng u nhiên 60.000 h gia t nh th nào? ình. • Có nh ng v n nào n y sinh khi nhìn vào s li u th t • Cu c i u tra này c g i là i u tra Dân s Hi n nghi p? t i. • Ng i th t nghi p thông th ng không tìm c vi c làm trong bao lâu? Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 1
Th t nghi p c ol ng th nào? Th t nghi p c ol ng th nào? • D a trên nh ng câu tr l i i v i các phi u • BLS coi m t cá nhân là ng i tr ng thành n u h i, BLS phân lo i m i ng i tr ng thành vào anh ta ho"c cô ta l n h n 16 tu#i. m t trong ba lo i sau: • Có vi c • Th t nghi p • Không n!m trong l c l ng lao ng Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Th t nghi p c ol ng th nào? Th t nghi p c ol ng th nào? • M t cá nhân c coi là có vi c n u anh ta • M t cá nhân c coi là th t nghi p n u anh ta ho"c cô ta dành ph$n l n tu$n tr c ó th c ho"c cô ta b% t m th i cho ngh& vi c, ang tìm hi n m t công vi c c tr l ng. vi c, ho"c ang i ngày b t $u m t công vi c m i. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Th t nghi p c ol ng th nào? Th t nghi p c ol ng th nào? • M t cá nhân không thu c c hai lo i trên, ví d • L cl ng Lao ng nh sinh viên dài h n, ng i n i tr , ho"c • L c l ng lao ng là t#ng s lao ng, bao g m c ng i v h u, không n!m trong l c l ng lao có vi c và th t nghi p. ng. • BLS %nh ngh'a l c l ng lao ng là t#ng s ng i có vi c và th t nghi p. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 2
Hình 1 Phân tách T ng Dân s trong n m 2001 Th t nghi p c ol ng th nào? • T l th t nghi p c tính là ph$n tr m c a l c l ng lao ng không có vi c làm. Có vi c L c l ng lao ng (135,1 tri u) (141,8 tri u) Dân s Tr ng thành So nguoi that nghiep Ty le that nghiep= × 100 (211,9 tri u) Luc luong lao dong Th t nghi p (6,7 tri u) Không n m trong l c l ng lao ng (70,1 tri u) Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning Copyright © 2004 South-Western B ng 1 Th tr ng lao ng theo các nhóm Th t nghi p c ol ng th nào? nhân ch ng khác nhau • T l tham gia vào l c l ng lao ng là ph$n tr m dân s tr ng thành tham gia vào l c l ng lao ng. Ty le tham gia va luc luong lao dong Luc luong lao dong = ×100 Dan so truong thanh Copyright © 2004 South-Western Copyright©2004 South-Western Hình 2 T l Th t nghi p t 1960 Hình 3 T l Tham gia vào L c l ng Lao ng c a Nam và N t 1950 T l tham gia vào l c l ng lao ng (%) %l c l ng 100 lao ng 10 T l th t nghi p Nam 80 8 6 60 T l Th t nghi p T nhiên 4 40 N 2 20 0 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 0 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning 3
T l Th t nghi p có ol ng cái chúng ta Nh ng ng i th t nghi p không tìm c mong mu n không? vi c trong bao lâu? • R t khó phân bi t m t ng i th t nghi p và m t • H$u h t th i gian th t nghi p là ng n. ng i không n!m trong l c l ng lao ng. • H$u h t th t nghi p quan sát c t i m i th i • Nh ng lao ng n n chí, nh ng ng i mu n i m u mang tính dài h n. làm vi c nh ng t b tìm vi c sau khi tìm ki m • H$u h t các v n th t nghi p c a n n kinh t không thành công, không c ph n ánh trong là do nh ng lao ng m i không có vi c làm s li u v th t nghi p. trong m t kho ng th i gian dài. • Nh ng ng i khác có th khai r!ng h th t nghi p nh n h tr tài chính, m"c dù h không tìm vi c. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western T i sao l i luôn có m t s ng i th t nghi p? T i sao l i luôn có m t s ng i th t nghi p? • Trên m t th% tr ng lao ng lý t ng, ti n • Th t nghi p t m th i ph n ánh th t nghi p do l ng s( i u ch&nh cân b!ng cung và c$u ng i lao ng c$n có th i gian tìm c lao ng, m b o m i lao ng u c s) vi c. Nói cách khác, nh ng ng i lao ng c$n d ng. có th i gian tìm ki m nh ng công vi c phù h p nh t v i s thích và k* n ng c a h . Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western T i sao l i luôn có m t s ng i th t nghi p? TÌM VI C • Th t nghi p c c u là th t nghi p do s l ng • Tìm vi c vi c làm trên m t s th% tr ng lao ng không • quá trình trong ó ng i lao ng tìm nh ng công cho m i cá nhân mu n có nó. vi c phù h p v i s thích và k* n ng c a h . • xu t hi n do các cá nhân có k* n ng c$n có th i gian tìm c nh ng công vi c phù h p. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 4
T i sao M t s Th t nghi p T m th i là TÌM VI C không th tránh kh i • Lo i th t nghi p này khác v i các lo i th t • Nh ng ng i th t nghi p ang tìm vi c là nghi p khác. không th tránh kh i do n n kinh t luôn luôn • Nó không ph i là do ti n l ng cao h n m+c ti n thay #i. l ng cân b!ng. • Nh ng thay #i v thành ph$n c a c$u gi a các • Nó là do ng i lao ng c$n có th i gian tìm ngành ho"c khu v c c g i là s d%ch chuy n c công vi c “phù h p”. khu v c. • Ng i lao ng c$n có th i gian tìm ki m công vi c nh ng khu v c m i. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Chính sách Công c ng và Quá trình Tìm vi c Chính sách Công c ng và Quá trình Tìm vi c • Các ch ng trình c a chính ph có th làm thay • Các t# ch+c vi c làm v n hành b i chính ph #i th i gian tìm c vi c làm m i c a ng i cung c p thông tin v vi c làm ng i lao lao ng. ng tìm c vi c nhanh chóng h n. • Nh ng ch ng trình này bao g m: • Các t# ch+c vi c làm v n hành b i chính ph • Các ch ng trình ào t o công c ng • B o hi m th t nghi p Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Chính sách Công c ng và Quá trình Tìm vi c Chính sách Công c ng và Quá trình Tìm vi c • Các ch ng trình ào t o công c ng nh!m gi m • B o hi m th t nghi p là m t ch ng trình c a quá trình chuy n #i t nh ng ngành suy thoái chính ph b o v m t ph$n thu nh p c a ng i sang nh ng ngành phát tri n và giúp cho nh ng lao ng khi h b% th t nghi p. nhóm y u th thoát kh i ói nghèo. • Giúp ng i lao ng ph$n nào tránh c m t vi c. • Chi tr ph$n nào ti n l ng cho ng i lao ng b% sa th i trong m t kho ng th i gian gi i h n. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 5
Chính sách Công c ng và Quá trình Tìm vi c Chính sách Công c ng và Quá trình Tìm vi c • B o hi m th t nghi p làm t ng s ng i th t • Th t nghi p c c u x y ra khi l ng cung lao nghi p tìm vi c. ng v t quá l ng c$u lao ng. • Nó làm gi m n l c tìm vi c c a ng i th t • Th t nghi p c c u thông th ng c dùng nghi p. gi i thích cho th t nghi p có th i gian dài h n. • Nó có th làm t ng c h i tìm c vi c làm phù h p c a ng i lao ng. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Chính sách Công c ng và Quá trình Tìm vi c LU T V TI N L NG T I THI U • T i sao l i có Th t nghi p C c u? • Khi ti n l ng t i thi u c n %nh cao h n • Lu t v ti n l ng t i thi u m+c cân b!ng cung c$u thì nó t o ra th t • Công oàn nghi p. • Ti n l ng hi u qu Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Hình 4 Th t nghi p do ti!n l "ng cao h"n m#c cân b ng CÔNG OÀN VÀ ÀM PHÁN T P TH Ti n l ng Cung • Công oàn là m t hi p h i ng i lao ng àm Th$ng d lao ng = Th t nghi p lao ng phán v i gi i ch v ti n l ng và các i u ki n Ti!n l "ng t i thi u làm vi c. WE • Trong nh ng n m 1940 và 1950, khi công oàn th i k &nh cao, kho ng 1/3 l c l ng lao ng M' n!m trong các t# ch+c công oàn. C%u • Công oàn là m t t# ch+c c quy n (cartel) lao ng i n hình c g ng s) d ng s+c m nh th% tr ng 0 LD LE LS L ng lao ng c a nó. Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning Copyright © 2004 South-Western 6
CÔNG OÀN VÀ ÀM PHÁN T P TH CÔNG OÀN VÀ ÀM PHÁN T P TH • Ti n trình mà công oàn và các doanh nghi p • Bãi công s( c t# ch+c n u công oàn và tho thu n v các i u kho n vi c làm cg i doanh nghi p không th tho thu n cv i là àm phán t p th . nhau. • Bãi công ph n ánh tình tr ng công oàn t# ch+c rút lao ng kh i doanh nghi p. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western CÔNG OÀN VÀ ÀM PHÁN T P TH CÔNG OÀN VÀ ÀM PHÁN T P TH • Bãi công mang l i l i ích cho m t s lao ng • B!ng cách ho t ng nh cartel v i kh n ng và gây thi t l i cho m t s lao ng khác. bãi công ho"c n u không gây chi phí cao i • Nh ng lao ng thu c công oàn (ng i trong v i gi i ch , các công oàn luôn t c ti n cu c) có l i t vi c àm phán t p th , trong khi l ng cao h n m+c cân b!ng cho các thành nh ng lao ng không thu c công oàn (ng i viên c a h . ngoài cu c) l i ch%u m t s chi phí. • Các lao ng thu c công oàn có ti n l ng cao h n kho ng t 10 n 20% so v i các lao ng không thu c công oàn. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Công oàn là t t hay x u cho n!n kinh t ? Công oàn là t t hay x u cho n!n kinh t ? • Nh ng ng i phê phán l p lu n r!ng các t# • Nh ng ng i ng h công oàn cho r!ng công ch+c công oàn gây ra s phân b# lao ng oàn là thu c gi i c$n thi t i v i s+c m nh th% thi u hi u qu và thi u công b!ng. tr ng c a các doanh nghi p thuê lao ng. • Ti n l ng cao h n m+c c nh tranh làm gi m l ng • H cho r!ng công oàn là quan tr ng giúp cho c$u lao ng và gây ra th t nghi p. các doanh nghi p ph n +ng m t cách hi u qu • M t s lao ng c l i v i chi phí c a các lao h n i v i các m i quan tâm c a ng i lao ng khác. ng. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 7
LÝ THUY&T V TI N L NG HI U QU' LÝ THUY&T V TI N L NG HI U QU' • Ti n l ng hi u qu các doanh nghi p tr cao • M t doanh nghi p có th thích tr ti n l ng h n m+c ti n l ng cân b!ng nh!m t ng n ng cao h n m+c cân b!ng vì nh ng lý do sau: su t c a ng i lao ng. • S+c kho, c a ng i lao ng: Nh ng lao ng c • Lý thuy t v ti n l ng hi u qu cho r!ng các tr l ng cao h n có kh-u ph$n n t t h n và do v y có n ng su t cao h n. doanh nghi p ho t ng m t cách hi u qu h n n u ti n l ng cao h n m+c cân b!ng. • Thay #i công vi c c a ng i lao ng: Lao ng c tr l ng cao h n s( gi m mong mu n tìm công vi c khác. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western LÝ THUY&T V TI N L NG HI U QU' Tóm t(t ch "ng • M t doanh nghi p có th thích tr ti n l ng • T l th t nghi p là ph$n tr m nh ng ng i cao h n m+c cân b!ng vì nh ng lý do sau : mu n làm vi c nh ng không có vi c làm. • N l c c a ng i lao ng: Ti n l ng cao h n s( • C c Th ng kê Lao ng tính toán s li u này thúc -y ng i lao ng c g ng h n. hàng tháng. • Ch t l ng lao ng: Ti n l ng cao h n thu hút • T l th t nghi p là m t th c o không hoàn nh ng lao ng có ch t l ng cao h n. h o v tình tr ng không có vi c làm. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Tóm t(t ch "ng Tóm t(t ch "ng • . n n kinh t M', h$u h t m i ng i th t • M t lý do gây th t nghi p là ng i lao ng c$n nghi p u tìm c vi c làm sau m t kho ng có th i gian tìm c nh ng công vi c phù h p th i gian ng n. nh t v i s thích và k* n ng c a h . • H$u h t th t nghi p quan sát c t i m i th i • M t lý do th+ hai t i sao n n kinh t c a chúng i m là do m t s ng i th t nghi p trong ta luôn có m t s ng i th t nghi p là do lu t nh ng kho ng th i gian dài. v ti n l ng t i thi u. • Lu t v ti n l ng t i thi u làm t ng l ng cung lao ng và làm gi m l ng c$u lao ng. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 8
Tóm t(t ch "ng • M t lý do th+ ba gây th t nghi p ó là do s+c m nh th% tr ng c a các t# ch+c công oàn. • M t lý do th+ t gây th t nghi p c a ra b i lý thuy t v ti n l ng hi u qu . • Ti n l ng cao h n có th c i thi n s+c kho, c a ng i lao ng, gi m s thay #i công vi c c a ng i lao ng, t ng n l c c a ng i lao ng, và làm t ng ch t l ng ng i lao ng. Copyright © 2004 South-Western 9