QUN LÝ CHT LƯNG
SN PHM
CHƯƠNG 5. KIM SOÁT VÀ ðÁNH GIÁ
CHT LƯNG
TS. NGUYN VĂN MINH
KHOA QUN TR KINH DOANH
ð I H!C NGO I THƯƠNG
© Nguy'n Văn Minh,
2007 Quality Management 2
N5I DUNG CHÍNH
I. M5T S7 KHÁI NI9M TH7NG KÊ CƠ BN
II. KI<M SOÁT QUÁ TRÌNH B>NG TH7NG KÊ
III. M5T S7 CÔNG C@ ð< KI<M SOÁT CHT
LƯNG
IV. ðÁNH GIÁ CHT LƯNG
V. TÌNH HU7NG THO LUAN
© Nguy'n Văn Minh,
2007 Quality Management 3
Chương 5. KiFm soát và ñánh giá
chNt lưOng
I. M5T S7 KHÁI NI9M TH7NG KÊ CƠ BN
1.1.Giá trR trung bình
Giá trR trung bình cUa mVt tWp hOp các giá trR ñưOc tính
bZng cách lNy t[ng tNt c\ các giá trR chia cho s] giá trR
trong tWp hOp.
T^i mVt phân xưang gb, ngưci ta chdn 10SP vea mfi
xuNt xưang ñF kiFm tra. Chihu dài cUa SP theo thijt kj
là 150cm. S] liku ño ñưOc ghi l^i trong b\ng.
Tính giá giá trR trung bình: x=1504/10=150,4cm
Ý nghĩa cUa giá trR trung bình là gì?
144
2
153
3
154147164146150140152154Kích thưfc
109876541Muu
© Nguy'n Văn Minh,
2007 Quality Management 4
Chương 5. KiFm soát và ñánh giá
chNt lưOng
1.1.Giá trR trung bình
Giá trR này cho thNy kích thưfc trung bình
cUa 10SP lknh so vfi thijt kj là 0,4cm.
Tuy nhiên, nju ta lNy ñV lkch giwa SP có
kích thưfc lfn nhNt (164cm)và SP co kích
thưfc nh{ nhNt (140cm), ta s| thNy ñV
lkch ño ñưOc là: 164}140=24cm. Cao hơn
60 l~n so vfi ñV lkch trung bình.
NhưOc ñiFm lfn nhNt cUa giá trR trung
bình là tính bình quân.
© Nguy'n Văn Minh,
2007 Quality Management 5
Chương 5. KiFm soát và ñánh giá
chNt lưOng
1.2. Kho\ng bijn thiên
Kho\ng bijn thiên cUa mVt tWp hOp các giá trR
bZng giá trR lfn nhNt tre ñi giá trR nh{ nhNt.
Kho\ng bijn thiên cUa tWp hOp các giá trR muu
trong ví d€ trên là 24cm.
Kho\ng bijn thiên kh•c ph€c ñưOc nhưOc ñiFm
bình quân cUa giá trR trung bình, cho ta thNy ñV
lfn kho\ng dao ñVng (sai lkch) cUa các giá trR so
vfi tiêu chu‚n.
Kho\ng bijn thiên có nhưOc ñiFm gì?
© Nguy'n Văn Minh,
2007 Quality Management 6
Chương 5. KiFm soát và ñánh giá
chNt lưOng
1.2. Kho\ng bijn thiên
Kho\ng bijn thiên cho thNy sƒ phân b] dw liku, nhưng
l^i có mVt h^n chj rNt lfn là ch„ c~n mVt giá trR riêng l…
bijn ñVng lfn s| làm thay ñ[i hoàn toàn kjt qu\.
Ví d€:
Cho tWp hOp s] như sau:
(101, 102, 99, 101, 3, 102, 102, 99, 101)
D' dàng nhWn thNy kho\ng bijn thiên cUa tWp hOp s] trên
là: 102}3=99.
Tuy nhiên, nju ta không tính giá trR 3, thì kho\ng bijn
thiên l^i là: 102}99 = 3.
Nghĩa là, vfi giá trR th‡ hai, tNt c\ các con s] ñhu nZm
trong kho\ng bijn thiên tre con s] 3. ðây là nhưOc ñiFm
lfn nhNt cUa kho\ng bijn thiên.
Làm gì ñF kh•c ph€c nhưOc ñiFm này?
© Nguy'n Văn Minh,
2007 Quality Management 7
Chương 5. KiFm soát và ñánh giá
chNt lưOng
1.3. ðV lkch chu‚n
Dùng ñF kh•c ph€c nhưOc ñiFm cUa kho\ng bijn thiên.
Cách tính ñV lkch chu‚n
Cho tWp hOp các giá trR: 123, 128, 113, 127, 125
1. Tính giá trR trung bình cUa tWp hOp các giá trR:
X = 616/5=123,2
2. Tính ñV lkch cUa teng giá trR so vfi giá trR trung bình:
}0,2; 4,8; }10,2; 3,8; 1,8
3. Bình phương giá trR chênh lknh (làm mNt dNu)
0,04; 23,04; 104,04; 14,44; 3,24
4. Tính phương sai (t[ng các giá trR BP chia cho s] giá trR)
(0,04+23,04+104,04+14,44+3,24)/5 =144,8/5=28,96
5. Khai căn bWc hai phương sai ñưOc là ñV lkch chu‚n:
σ=5,38cm.
© Nguy'n Văn Minh,
2007 Quality Management 8
Chương 5. KiFm soát và ñánh giá
chNt lưOng
1.3. ðV lkch chu‚n
Cho tWp hOp các giá trR: 123, 128, 113, 127,
125
Tính bZng Exel: dùng function STDEVP(number1,
…30).
Ví d€: Tính giá trR ñV lkch chu‚n cho tWp hOp
các giá trR sau:
15, 17, 19, 21, 23
ðáp s]:
σ = 2.828
© Nguy'n Văn Minh,
2007 Quality Management 9
Chương 5. KiFm soát và ñánh giá
chNt lưOng
1.4. Phân b] chu‚n
ð]i vfi tWp hOp mVt dw liku chúng ta có thF
tính ñưOc giá trR trung bình, kho\ng bijn
thiên và ñV lkch chu‚n.
Dƒa vào ba giá trR này liku ta có thF ch„ ra
ñưOc sƒ phân b[ các dw liku hay không?
Xét tWp hOp s] liku vh thci gian vWn chuyFn
(phút) cUa các xe cha nguyên vWt liku giwa
hai ñiFm A và B (xem b\ng).
© Nguy'n Văn Minh,
2007 Quality Management 10
Chương 5. KiFm soát và ñánh giá
chNt lưOng
1.4. Phân b] chu‚n
Giá trR trung bình: x=1534/59=26phút
Kho\ng bijn thiên: 33}19=14 phút
Xét t~n suNt xuNt hikn cUa các con s] (thci
gian)
242626
2827302527232824252426212930
2527222925262725193324242628
2823202229242527262721302525
2322282627233126293126282732
© Nguy'n Văn Minh,
2007 Quality Management 11
Chương 5. KiFm soát và ñánh giá
chNt lưOng
1.4. Phân b] chu‚n
T~n suNt xuNt hikn
T
S
T
G
///////////
/
////
///
////
/
///
////
///
////
/
///////////////
112346898643211
333231302928272625242322212019
© Nguy'n Văn Minh,
2007 Quality Management 12
Chương 5. KiFm soát và ñánh giá
chNt lưOng
1.4. Phân b] chu‚n
BiFu ñ’ t~n suNt
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33
• ð!nh c%a ñư)ng
cong là 26phút=x.
•Bi5u ñ7 có d:ng
hình chuông.
•S= li>u ñư?c l@a
chAn ñB minh hAa cho
khái ni>m: ñư)ng
phân b= chuIn.
© Nguy'n Văn Minh,
2007 Quality Management 13
Chương 5. KiFm soát và ñánh giá
chNt lưOng
1.4. Phân b] chu‚n
ðưcng phân b] chu‚n (d^ng t[ng quát)
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33
•ðư)ng phân b= chuIn ñ=i
xJng qua giá trM trung bình.
•Bi5u ñ7 có d:ng hình
chuông, ñO rOng hay là s@
phân b= c%a hình chuông
ñư?c ño bRng ñO l>ch chuIn
c%a dS li>u. NTu giá trM c%a σ
lVn W> phân b= rOng (dS li>u
phân tán). NTu σ nh[ W> s@
phân b= h\p (dS li>u t]p
trung).
Kho^ng phân b= = 6 sigma
Giá trM trung bình
T
_
n
S
u
`
t
© Nguy'n Văn Minh,
2007 Quality Management 14
Chương 5. KiFm soát và ñánh giá
chNt lưOng
1.4. Phân b] chu‚n
ðưcng phân b] chu‚n là ñưcng cong ñ”c bikt
bai có tính chNt sau: nju ta lNy mVt kh]i
lưOng lfn ngưci hay vWt và ño mVt ñ”c ñiFm
nào ñó, dw liku thu ñưOc s| phân b[ theo qui
t•c cUa ñưcng phân b] chu‚n.
Khi giá trR trung bình thay ñ[i, ñưcng phân
b] chu‚n s| dRch chuyFn: x tăng }> dRch
sang ph\i; x gi\m }> dRch sang trái.
ðưcng phân b] chu‚n s| tra nên thNp hơn và
rVng hơn khi ñV lkch chu‚n tăng và ngưOc
l^i.
© Nguy'n Văn Minh,
2007 Quality Management 15
Chương 5. KiFm soát và ñánh giá
chNt lưOng
1.4. Phân b] chu‚n
X=10 X=20 X=30
X=20
σ=2
σ=3
σ=5