Bài giảng Thức ăn vật nuôi: Chương 6 – Một số phương pháp chế biến TAVN giới thiệu tới các bạn về một số cách để chế biến thức ăn chăn dùng trong chăn nuôi như phương pháp làm khô; phương pháp ủ chua; phương pháp ủ ure; phương pháp ủ chua phụ phẩm thủy hải sản; phương pháp làm tảng liếm.
ệ ăng làm thoát t n
ộ ẩ ể + Đây là phương pháp kinh đi n, dùng nhi ả đ m < 12%. ớ hơi nư c, gi m
Ưu đi m:ể
ễ ả ứ ậ ả + Th c ứ ăn d b o qu n, cung ng quanh n ăm cho v t nuôi
ễ ậ ế ớ ề ệ ể ố
ỏ + D v n chuy n, nghi n nh , ph i ch v i các nguyên li u khác
ộ ố ả ạ ậ + Gi m thi u ể đ c t gây h i cho v t nuôi
ụ ề ắ ờ ộ ơi n ng ph thu c nhi u vào th i
ằ + Làm khô b ng cách ph ti tế
ự ỡ ổ + Hao t n dinh d ư ng do tia c c tím
ế ẩ ả ố + Làm khô không t ả ố ẫ đ n m m c khi b o qu n t d n
ỉ ệ ớ ậ ả + Gi m t l tiêu hóa so v i v t ch t t ấ ươi
ằ ấ + Làm khô b ng ph ương pháp s y thì chi phí giá thành cao
ợ ụ ứ i d ng ho t ạ đ ng c a VSV lên men, c
ộ ố ủ ế ộ + Là phương pháp l ch ho t ủ ạ đ ng c a các VSV gây th i khác.
ề ợ ụ + Giúp đi u hòa l ư ng th c ữ ứ ăn xanh gi a các mùa v
ự ữ ả ả ồ + B o qu n, d tr các th c ứ ăn ngu n g c ậ ố đ ng v t ộ
Ưu đi m:ể
ụ ề + Không ph thu c ệ ộ đi u ki n th i ti ờ ế t
Ưu đi m:ể
+ Giá thành th p hấ ơn phương pháp s yấ
ấ ổ ưỡ ệ + Ít t n th t dinh d ặ ng, đ c bi t là các Vitamin
ề ế ị ễ ụ t b , d áp d ng trong qui mô nông
ầ + Không c n nhi u thi h .ộ
ỉ ệ + Nâng cao t l tiêu hóa th c ứ ăn
Như c ợ đi m:ể
ị ổ ấ ấ ờ + Ch t b t ấ ộ đư ng b t n th t do hô h p tê bào
ế ủ ớ ợ ố ư ng l n th c ứ ăn n u chua không đúng
ấ ổ + T n th t kh i l cách
ế Y m khí:
ệ ắ ộ ạ đ ng trong đk
ộ ề + Là đi u ki n b t bu c vì VSV lên men ho t ế thi u oxi
ấ ọ ấ ạ ủ ị ế đ nh thành công hay th t b i c a
+ Quan tr ng nh t, quy t h ố ủ
ủ ế ạ ạ ố + H n ch các lo i VSV phân h y gây th i khác
ộ ộ đk nhi ể t ệ đ , có th phân thành 2
ủ Nhi phương pháp t ệ đ : Tùy theo chua
Ủ + nóng:
ụ ờ • Áp d ng trong mùa nóng, nhi ộ ệ đ môi tr t ư ng cao
ố ưng chưa nén t o ạ đk
ấ ả ệ • Th c ứ ăn xanh m i c t, cho vào h nh ớ ắ cho TB hô h p s n sinh nhi t.
ậ ứ ả
ạ ố ủ ăng lên kho ng 40 ế ặ t ờ ư ng y m khí cho VSV lên men phát
• Khi nhi t ệ đ ộ đ ng ậ và đ y kín t o môi tr tri nể
Ủ ạ + l nh:
ụ ạ ả ờ ộ ệ đ môi tr t ư ng kho ng 15
• Áp d ng trong mùa l nh, nhi 200
ớ ắ ặ
ầ ứ ề ệ ế • Th c ứ ăn xanh m i c t, cho vào h l p t c nén và t o ạ đi u ki n y m khí ngay t ố ậ ứ ậ đ y ch t ấ ế ừ đ u, c ch TB hô h p
ờ ở ứ • Nhi t ệ đ h ộ ố ủ ư ng th m c 30
ệ ằ ợ ả ư c thêm vào nh m nâng cao hi u qu
Các ch t b sung: Đ ấ ổ ủ
ờ + Ch t b t ấ ộ đư ng:
ệ ủ ổ • B sung khi nguyên li u nghèo
ậ ỏ carbonhydrate như cây h ọ đ u, c
già, rơm, lõi b p …ắ
ụ ồ • Tác d ng: là ngu n th c ứ ăn cho
VSV lên men
ế ẩ + Ch ph m VSV:
ổ ộ ủ ạ ẩ ứ ằ đ y m nh t c ố đ ế chua, c ch các VSV
• B sung nh m ố gây th i khác
ế ờ • Chi phí thư ng cao do giá ch ph m ẩ đ tắ
• Li u lề ư ngợ
Nguyên li u:ệ
ẻ ặ ở ạ + Dùng nguyên li u ệ đơn l ho c d ng ph i tr n ố ộ đ u ề đư cợ
ế ổ ệ ớ ề ư c (bèo, rau
ạ + H n ch b sung nguyên li u nhi u n ố mu ng…)
ạ ắ ỏ + C t nh thành t ng ả ừ đo n kho ng 3 – 4 cm
Nguyên li u:ệ
ả ổ
ộ ẩ ế ầ ỉ ậ ờ + Phơi héo gi m ả đ m xu ng kho ng 70%, b sung 2 – 4% ch t b t ố ấ ộ đư ng n u c n (cám, khoai mì, r m t …)
ạ ố ổ + B sung mu i (1%), t o khoáng, ề đ phòng sp chua quá
Nguyên li u:ệ
ẻ ặ ở ạ + Dùng nguyên li u ệ đơn l ho c d ng ph i tr n ố ộ đ u ề đư cợ
ế ổ ệ ớ ề ư c (bèo, rau
ạ + H n ch b sung nguyên li u nhi u n ố mu ng…)
ạ ắ ỏ + C t nh thành t ng ả ừ đo n kho ng 3 – 4 cm
ả ổ
ộ ẩ ế ầ ỉ ậ ờ + Phơi héo gi m ả đ m xu ng kho ng 70%, b sung 2 – 4% ch t b t ố ấ ộ đư ng n u c n (cám, khoai mì, r m t …)
ạ ố ổ + B sung mu i (1%), t o khoáng, ề đ phòng sp chua quá
H :ố ủ
ố ặ
ế ừ ặ
ạ ầ ư phía trên. ỉ ầ ệ + Đào h hình vuông ho c hình gi ng, bên trong xây g ch ộ ằ dày ho c lót toàn b b ng nilon ch a ph n d ể ố đ tránh m Mi ng h xây cao ớ ưa, chú ý nư c ng m rò r
ớ ể ế ị ặ ơm đ hút d ch n u nguyên
ệ ả + Dư i cùng tr i bã mía ho c r ứ li u ch a nhi u n ớ ề ư c quá.
ầ ủ ứ ả + 1m3 h m ệ ch a kho ng 600 – 800 kg nguyên li u
Qui trình:
ị ẵ ẩ
ầ ặ ố ứ ỗ ớ ệ đã chu n b s n, c m i l p 20cm ặ t (dùng chân ho c máy), đ c ặ
ệ ố + Cho vào h nguyên li u b t ắ đ u nén càng ch t càng t bi ố t là các vách h .
ầ ặ ấ ố ộ ặ ả ủ i ph
ệ + Khi đ y h , c t ch t mi ng túi nilon ho c l y bao t lên.
ặ ậ ặ ể ặ ấ ặ ỉ đá ho c v t n ng nén ch t, có th trát
+ đ t 1 t m v , dùng ớ l p bùn dày 30 – 40cm
+ Làm mái che tránh mưa
ể Ki m tra ch t l ấ ư ng:ợ
ể ẫ ả ầ ố ủ ợ ấ ư ng, h
ẩ ấ + Sau kho ng 3 tu n, l y m u ki m tra ch t l ạ đ t tiêu chu n là:
ả ẩ • S n ph m th ơm mùi acid nhẹ
ề ố • Màu vàng xanh như dưa c i mu i, không m m nhũn ả
ị ắ • V không ắ đ ng, không chua g t
ấ • Không có n m m c ố
Cho ăn:
ệ ễ ế ầ ố ị
ặ ỏ + Bóc b ph n nguyên li u phía trên n u b nhi m m c ề ho c m m nhũn
ậ ụ ở ố ủ , nên cho v t nuôi ăn liên t c, không nên
+ Khi đã m h ngưng
ự ố ợ ể ớ do theo ý thích, có th ph i h p v i các
+ Cho ăn tươi, t TĂ khác
ấ ừ ỗ ầ ấ ậ ặ ỹ ớ đ y ch t, nén k sau m i l n l y
+ Nên l y theo t ng l p, ra.
ụ ẩ ả ủ ả ả đ u ầ
ả + Là phương pháp b o qu n ph ph m th y h i s n: ương da vây cá … ỏ v tôm, x
Ưu đi m:ể
ậ ấ ồ ị + Cung c p ngu n protein giá tr cho v t nuôi
ụ ẩ ễ ế ậ ạ + T n thu ph ph m, h n ch ô nhi m môi tr ư ngờ
ề ồ + Ch ủ đ ng ộ đi u hòa ngu n th c ứ ăn
ố ầ ệ ậ ậ ầ đ ổ đ y và đ y th t kín nguyên li u
+ D b bi n m c, c n trong lúc ễ ị ế .ủ
ễ ố ố ộ ạ đ ng trong giai
ạ ấ ầ + D có mùi th i, do VSV gây th i ho t đo n ạ đ u khi pH ch ưa h th p, gia súc không thích ăn
ậ + Khó v n chuy n ế ể đ n các c ơ s chở ăn nuôi
ấ ả ủ ả ả ề ạ ặ ỏ
ệ ạ ụ ẩ + T t c các lo i ph ph m th y h i s n, nghi n nh ho c ễ xay thành d ng s t nhuy n
ạ + Ch t b t ờ ấ ộ đư ng t o n ăng lư ng:ợ
• 20% n u là r m t ỉ ậ ế
ế ộ • 50% n u là cám g o, b t khoai mì … ạ
+ 2% mu i ố ăn
+ Men gi ng:ố
ế • 1,5% n u là men b t ộ
ế ạ ị • 5% n u là men d ng dung d ch
ế ệ • 10% n u là nguyên li u cũ
ặ ể ứ ấ ăng, túi
ể + Có th dùng b t kì bình ch a nào ho c b xi m nilon c l n …ỡ ớ
ả ạ + Bình kim lo i thì ph i lót nilon bên trong
ả ế + Ph i y m khí hoàn toàn
ấ ả ề ấ ợ ủ + T t c nguyên li u ệ đư c khu y tr n ộ đ u, cho vào bình
ạ t, h n ch t ả ế ố đa kho ng không phía i
ầ ổ ố đ y càng t + Đ càng ệ ề ặ trên b m t nguyên li u
ắ ậ + Dùng nilon lót, đ y kín n p thùng
ắ ủ + Có th phể ơi n ng trong lúc
ủ ở ể + Không nên m ki m tra trong lúc
ể ầ + Sau 10 ngày b t ắ đ u ki m tra:
ẩ ả • S n ph m có màu nâu ỏ ế ủ ớ ỉ ậ đ n u v i r m t
ế ủ ớ ạ • Màu nâu vàng n u v i cám g o
• Mùi hơi chua
ăn trong vòng 6 tháng sau khi , nhủ ưng luôn
ỗ ầ ấ ể + Có th cho ậ ph i ả đ y kín sau m i l n l y ra
+ Cho heo, gà, v t ị ăn đ u ề đư cợ
ỉ ậ ố ợ ỉ
ố ợ ể ạ ớ i 80 – 90%
ế ủ ớ + N u v i 20% r m t thì ch nên ph i h p 30% trong ầ ẩ kh u ph n ế ủ ớ v i 50% cám g o, có th ph i h p lên t + N u ầ ẩ kh u ph n
