Bài giảng Xu hướng phát triển thực phẩm: Mở Đầu - Giới thiệu

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Môn học này nhằm cung cấp cho sinh viên một số kiến thức cơ bản về sinh vật biến đổi gen (GMO), thực phẩm biến đổi gen (GMF), ứng dụng của sinh vật biến đổi gen trong thực tiễn; Cơ sở khoa học của các kỹ thuật tạo GMO, GMF; Kỹ thuật nhận biết sinh vật biến đổi gen... Mời quý thầy cô và các em cùng tham khảo bài giảng!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Xu hướng phát triển thực phẩm: Mở Đầu - Giới thiệu

9/29/21 1 Xu hướng phát triển thực phẩm - Thực phẩm biến đổi gen Nguyễn Tiến Thành – HUST - 2021 2 1
9/29/21 Giới thiệu về học phần • Mục tiêu học phần: (nội dung Thực phẩm biến đổi gen) • Môn học này nhằm cung cấp cho sinh viên một số kiến thức cơ bản về sinh vật biến đổi gen (GMO), thực phẩm biến đổi gen (GMF), ứng dụng của sinh vật biến đổi gen trong thực tiễn; cơ sở khoa học của các kỹ thuật tạo GMO, GMF; Kỹ thuật nhận biết sinh vật biến đổi gen, thực phẩm biến đổi gen. Nguyên tắc cơ bản trong quản lý an toàn thực phẩm biến đổi gen trên thế giới và ở Việt Nam. • Thời lượng học phần: 2 Tín chỉ = 15 tuần x 2 tiết/tuần • Đánh giá kết quả: • Tiểu luận: điểm giữa kỳ • Điểm danh không báo trước, tinh thần tham gia bài học à điểm quá trình • Thi tự luận à điểm thi học kỳ 3 Giới thiệu về học phần • Nội dung chính: • Khái niệm và các vấn đề chung về GMO/TP biến đổi gen • Cách thức tạo ra GMO/thực phẩm biến đổi gen • Các vấn đề về quản lý GMO/thực phẩm biến đổi gen 4 2
9/29/21 GMF được tạo ra như thế nào Thế nào là GMF Tại sao cần GMF Các loại GMF Quản lý GMF Tính an toàn của như thế nào GMF Thực trạng nghiên cứu và sử dụng GMF 5 Thế nào là GMO/GMF = Thực phẩm được chế biến/có nguồn gốc từ sinh vật biến đổi gen Được chế biến theo quy trình tương Sinh vật biến đổi gen (genetically tự như thực phẩm thông thường modiﬁed organism - GMO) Không chứa Thực vật, động vật, Có chứa ADN/protein Có 1đến– vài gen ADN/protein từ GMO vi sinh vật (GMC, từ GMO (Thô) được đưa thêm vào (Tinh) GMA, GMM) Về cơ bản: giống với sinh vật đối chứng Gen có lợi: kháng sâu bệnh, kháng cận huyết của chúng, chỉ khác tính trạng thuốc trừ cỏ, điều chỉnh chất dinh do gen đưa vào quyết định dưỡng, tăng trưởng…. 6 3
9/29/21 7 Lạm dụng thuốc bảo vệ TẠI SAO CẦN GMF thực vật Sâu bệnh, cỏ dại Sự tăng lên về dân số thế giới An ninh lương thực, Hạn hán thực phẩm thiên tai Biến đổi khí hậu, Nhu cầu tăng về môi trường chất lượng, giá trị dinh dưỡng chất lượng không đảm bảo Nhu cầu tăng về dinh dưỡng về số lượng chất lượng không đảm bảo công nghệ chế biến, bảo quản 8 4
9/29/21 Lợi ích của cây trồng BĐG tới tính bền vững Tăng năng suất Duy trì tính đa Giảm lượng khí Giảm biến đổi cây trồng dạng sinh học thải nông nghiệp khí hậu Tiết kiệm diện tích Đảm bảo an ninh Giảm lượng CO2 Giảm lượng thuốc đất trồng lượng thực thải ra trừ cỏ, trừ sâu Giảm chi phí Tổng lượng thuốc Giảm lượng CO2 sản xuất trừ sâu giảm 503 thải ra tương Giảm nhân triệu kg, giảm ảnh đương với 11,9 công cho hưởng tới môi triệu chiếc xe chạy việc phun trường 19%, trong 1 năm thuốc Duy trì độ ẩm đất Tiết kiệm nhiên Giảm diện tích liệu hoá thạch Thu 116.9 tỷ USD cho nông dân rừng bị phá nhờ GMC Bảo vệ tính đa dạng 9 Lợi ích của cây trồng BĐG tới người nghèo Năng suất tăng --> thu nhập tăng Bông biến đổi gen đang tạo thu nhập cho Nông trang nhỏ ở nước đang phát triển thu 3,14 USD từ 1 USD đầu tư cho GMC 10 5
9/29/21 Nguy cơ GMC • Về An toàn sinh học (ảnh hưởng tới môi trường): • Tác động tới loại sinh vật chủ chủ đích: tăng tính chông chịu, mất nơi cư trú, thay đổi tỷ lệ đực cái, • sử dụng gen kháng thuốc trừ cỏ, kháng thuốc trừ sâu à có thể dẫn tới các loài sv khác trong cùng quần thể có tính kháng, hay xuất hiện siêu cỏ • Giảm đa dạng sinh học do phóng thích vi vật nhân tạo à nguồn gen có xu huớng thuần nhất, sự phát triển thái quá của GMC so với các loài khác trong quần thể • Gây ô nhiễm nguồn gen • Tăng lượng hoá chất sử dụng: có thể nhiều thuốc trừ cỏ hơn • Về an toàn thực phẩm, thức ăn chăn nuôi (Ảnh hưởng tới người và động vật): • Gây dị ứng, gây độc • Biến đổi chất lượng thực phẩm, không tương thích với quy trình chế biến thực phẩm thông thường, tạo các thành phần có ảnh hưởng xấu. 11 THỰC TRẠNG GMF TRÊN THẾ GIỚI 12 6
9/29/21 Cây trồng, động vật mới Chứng minh tính Tính an toàn/không an An trạng mới toàn toàn Không An toà`n Tình hình nghiên cứu Sự tranh luận chưa hồi kết Các quy Thực trạng GMF thế giới Tổng diện ước quốc tích 181 tr.ha tế Vấn đề quản lý Tình hình sử Tổng sự kiện: Cấp Cho phép dụng/canh tác trên 29 loại chứng trồng: 29 (2014) cây trồng nhận an nước toàn Dán nhãn Quy định 38 nước 40 nước đã có 1 động của từng cấm trồng hệ thống quản vật BĐG nước lý GMC (cá hồi) 13 Diện tích trồng GMC trên thế giới 14 7
9/29/21 Các quốc gia trồng GMC trên thế giới tính đến 2017 16 Các quốc gia trồng GMC trên thế giới tính đến 2017 17 8
9/29/21 Phân bố theo tính trạng 18 Sự thay đổi cây trồng CNSH thế giới từ 2006-2017 19 9
9/29/21 1 Động vật biến đổi gen được cấp chứng nhận an toàn làm thực phẩm Cá hồi AquAdvantage (công ty AquAbounty, Mỹ) 25 Tranh cãi về tính an toàn của GMF 26 10
9/29/21 Sự cân bằng Environmental risks Improved Nutrition Health risks Resistance to disease Economic risks Reduced use of chemicals • Tốt hay không tốt phụ thuộc vào từng trường hợp • Người tiêu dùng, chính phủ và nhà khoa học cần tạo ra sự cân bằng giữa lợi và hại. 27 Thực trạng GMO/GMF ở Việt Nam • Từ 2006, Chính phủ đã có chủ trương phát triển cây trồng biến đổi gen: Dự kiến tới 2010, có giống thử nghiệm; đến 2015: có giống đưa vào sản xuất; đến 2020 diện tích trồng đạt 30 -50%. • Đã được nghiên cứu trong nước từ nhiều năm (chủ yếu là cây trồng), • Chưa có sản phẩm nào được đưa ra mức trồng thử quy mô lớn (khảo nghiệm) • Nhiều đề tài tập trung vào các gen kháng sâu, kháng thuốc diệt cỏ, chịu hạn, kháng bệnh virus, nấm cho các loại cây nông nghiệp như ngô, lúa (gạo vitamin A, chịu hạn), đậu tương, đu đủ (kháng virus), bông (kháng sâu, chịu hạn)… • Chuyển gen cho sản xuất protein tái tổ hợp: bèo tấm biểu hiện vaccine chống H5N1 cho gia cầm • Chuyển gen kháng sâu cho thông, gen tăng trưởng cho xoan… 28 11
9/29/21 Thực trạng GMO/GMF ở Việt Nam • Hiểu biết của người dân về GMO/GMF chưa được nâng cao, nhìn chung là e ngại • Vai trò của truyển thông? • Sự phản đối của các tổ chức phi chính phủ: Green peace, VIFO… 29 Thực trạng GMO/GMF ở Việt Nam • Về hệ thống quản lý: • Vừa hoàn thành hệ thống văn bản pháp lý đầy đủ cho việc đăng ký cấp giấy chứng nhận an toàn sinh học , an toàn cho làm thực phẩm và thức ăn chăn nuôi , đăng ký PTN để có thể đảm bảo nghiên cứu về GMO/GMF • Đã làm rõ vai trò của các bộ ngành quản lý • Quy định về dãn nhãn Thực phẩm GMF chưa có hiệu lực. • Chưa quan tâm tới GMO là vi sinh vật và động vật • Đã có một số sự kiện (18 sự kiện) được cấp chứng nhận an toàn làm thực phẩm, thức ăn chăn nuôi: chủ yếu là ngô, đậu tương.. • Một số giống đã được chứng nhận trồng đại trà : NK66 BT; KN66 GT; NK66 Bt/GT (syngenta); Dekalb Genuity (Monsanto) 30 12
9/29/21 Một số sự kiện BĐG được cấp chứng nhận ở VN Tên tổ chức Sự kiện biến đổi Tên thông thường và tính Giấy chứng nhận Giấy xác nhận đủ điều kiện đăng ký gen trạng ATSH làm TP/TACN Công ty TNHH 1836/QĐ- 3498/QĐ-BNN- MON89034 Ngô kháng sâu bộ cánh vảy Dekalb Việt Nam BTNMT27/8/2014 KHCN 11/8/2014 Công ty TNHH Ngô chống chịu thuốc trừ cỏ 2486/QĐ-BTNMT 3497/QĐ-BNN- NK603 Dekalb Việt Nam Roundup gốc glyphosate 03/11/2014 KHCN 11/8/2014 Công ty TNHH 70/QĐ-BTNMT 3500/QĐ-BNN- Syngenta Việt Bt11 Ngô kháng sâu đục thân 14/01/2015 KHCN 11/8/2014 Nam Công ty TNHH Ngô chống chịu thuốc trừ cỏ 2485/QĐ-BTNMT 5277/QĐ-BNN-KHCN Syngenta Việt GA21 Glyphosate 03/11/2014 10/12/2014 Nam 31 Một số sự kiện BĐG được cấp chứng nhận ở VN Tên tổ chức đăng Sự kiện biến đổi Giấy chứng Giấy xác nhận đủ điều Tên thông thường và tính trạng ký gen nhận ATSH kiện làm TP/TACN 3499/QĐ-BNN- Syngenta Việt Nam MIR162 Ngô kháng sâu hại bộ cánh vẩy - KHCN 11/8/2014 Công ty TNHH Đậu tương chống chịu thuốc trừ cỏ 5550/QĐ-BNN-KHCN MON89788 - Dekalb Việt Nam Roundup gốc glyphosate 24/12/2014 Công ty TNHH Đậu tương chống chịu thuốc trừ cỏ 1332/QĐ-BNN- 40-3-2 - Dekalb Việt Nam Roundup gốc glyphosate KHCN 20/4/2015 Đậu tương tăng cường hàm lượng Công ty TNHH 1333/QĐ-BNN- MON87705 axit oleic và chống chịu thuốc trừ - Dekalb Việt Nam KHCN 20/4/2015 cỏ Roundup gốc glyphosate Công ty TNHH 1338/QĐ-BNN- MON87701 Đậu tương kháng sâu bộ cánh vảy - Dekalb Việt Nam KHCN 20/4/2015 Công ty TNHH Đậu tương chống chịu thuốc trừ cỏ 1339/QĐ-BNN- MON87708 - Dekalb Việt Nam Dicamba KHCN 20/4/2015 Công ty TNHH Ngô chống chịu thuốc trừ cỏ 3656/QĐ-BNN- T25 - Bayer Việt Nam glufosinate ammonium KHCN 09/9/2015 32 13
9/29/21 Một số sự kiện BĐG được cấp chứng nhận ở VN Tên tổ chức đăng Sự kiện biến Tên thông thường và Giấy xác nhận đủ điều Giấy chứng nhận ATSH ký đổi gen tính trạng kiện làm TP/TACN Đậu tương chống chịu Công ty TNHH Bayer 3657/QĐ-BNN- A5547-127 thuốc trừ cỏ glufosinate - Việt Nam KHCN 09/9/2015 ammonium Đậu tương chống chịu Công ty TNHH Bayer 3658/QĐ-BNN- A2704-12 thuốc trừ cỏ glufosinate - Việt Nam KHCN 09/9/2015 ammonium Ngô chống chịu thuốc trừ Công ty TNHH Dekalb cỏ Roundup gốc 3659/QĐ-BNN- MON87427 - Việt Nam glyphosate trên một số KHCN 09/9/2015 mô chọn lọc Công ty TNHH Dekalb 3660/QĐ-BNN- MON87460 Ngô chống chịu hạn - Việt Nam KHCN 09/9/2015 Đậu tương giàu hàm lượng Công ty TNHH Dekalb 3661/QĐ-BNN- MON87769 axit stearidonic – axit béo - Việt Nam KHCN 09/9/2015 thay thế omega 3 Ngô chống chịu thuốc trừ Công ty TNHH Dekalb 3662/QĐ-BNN- MON88017 cỏ gốc glyphosate và - Việt Nam KHCN 09/9/2015 kháng sâu hại rễ ngô Công ty TNHH Dekalb 3663/QĐ-BNN- MON810 Ngô kháng sâu đục thân - Việt Nam KHCN 09/9/2015 33 Tham khảo 1. Cổng thông tin an toàn sinh học (antoansinhhoc.vn) – cục bảo tồn đa dạng sinh học - Tổng cục môi trường, Bộ tài Nguyên Môi trường 2. International Service for the Acquisition of Agri-biotech Applications (ISAAA) (Isaaa.org) 34 14