Tr ng ĐHHH Bài t p l n KTVM Khoa KTVTBườ ậ ớ
N i dung yêu c uộ ầ
I. L i m đ uờ ở ầ
Nh ng c i cách kinh t m nh m trong g n hai th p k đ i m i v a quaữ ả ế ạ ẽ ầ ậ ỷ ổ ớ ừ
đã mang l i cho Vi t Nam nh ng thành qu b c đ u r t đáng ph n kh i. Vi tạ ệ ữ ả ướ ầ ấ ấ ở ệ
Nam đã t o ra đ c 1 môi tr ng kinh t th tr ng có tính c nh tranh và năngạ ượ ườ ế ị ườ ạ
đ ng h n bao gi h t. N n kinh t hàng hóa nhi u thành ph n đ c khuy nộ ơ ờ ế ề ế ề ầ ượ ế
khích phát tri n, t o nên tính hi u qu trong vi c huy đ ng các ngu n l c xã h iể ạ ệ ả ệ ộ ồ ự ộ
ph c v cho tăng tr ng kinh t . Các quan h kinh t đ i ngo i đã tr nên thôngụ ụ ưở ế ệ ế ố ạ ở
thoáng h n, thu hút đ c ngày càng nhi u các ngu n v n đ u t tr c ti p n cơ ượ ề ồ ố ầ ư ự ế ướ
ngoài, m r ng th tr ng cho hàng hóa xu t kh u và phát tri n thêm m t s lĩnhở ộ ị ườ ấ ẩ ể ộ ố
v c ho t đ ng t o ra ngu n thu ngo i t ngày càng l n nh du l ch, xu t kh uự ạ ộ ạ ồ ạ ệ ớ ư ị ấ ẩ
lao đ ng, ti p nh n ki u h i... ộ ế ậ ề ố
S phát tri n lĩnh v c kinh t đ i ngo i thúc đ y kinh t trong n c phátự ể ự ế ố ạ ẩ ế ướ
tri n và s phát tri n các quan h kinh t trong n c t o đà cho s phát tri n c aể ự ể ệ ế ướ ạ ự ể ủ
lĩnh v c kinh t đ i ngo i. Vi c phát tri n m nh c a lĩnh v c kinh t đ i ngo iự ế ố ạ ệ ể ạ ủ ự ế ố ạ
làm cho n n kinh t đ t n c tr thành m t m t khâu quan tr ng trong chu i giáề ế ấ ướ ở ộ ắ ọ ỗ
tr toàn c u và do đó, s tăng tr ng kinh t toàn c u làm tăng giá tr n n kinh t .ị ầ ự ưở ế ầ ị ề ế
Đ ng l c phát tri n kinh t toàn c u, lúc đó, s tr thành đ ng l c tăng tr ngộ ự ể ế ầ ẽ ở ộ ự ưở
tr c ti p c a n n kinh t .ự ế ủ ề ế
1
Sinh viên: Hå DiÖu YÕn L p: KTB48 – ĐH2ớ
Tr ng ĐHHH Bài t p l n KTVM Khoa KTVTBườ ậ ớ
II. N i dung chínhộ
Ch ng 1:ươ Lý thuy t v chính sách kinh t đ i ngo iế ề ế ố ạ
a. Gi i thi u môn h c, v trí môn h c trong ch ng trình h c đ i h c.ớ ệ ọ ị ọ ươ ọ ạ ọ
Vi c qu n lí ngu n l c c a xã h i có ý nghĩa quan tr ng vì ngu n l c có tính khanệ ả ồ ự ủ ộ ọ ồ ự
hi m. ếKinh t h c ế ọ là môn h c nghiên c u cách th c s d ng các ngu n l c khan hi m nh mọ ứ ứ ử ụ ồ ự ế ằ
th a mãn các nhu c u không có gi i h n c a chúng ta m t cách t t nh t có th .ỏ ầ ớ ạ ủ ộ ố ấ ể
Chi phí c h iơ ộ c a vi c th c hi n m t hành đ ng là ph ng án thay th t t nh t, hayủ ệ ự ệ ộ ộ ươ ế ố ấ
có giá tr nh t, mà b n ph i tị ấ ạ ả ừ b đ th c hi n hành đ ng đó.ỏ ể ự ệ ộ
Kinh t h c vĩ môế ọ là m t phân ngành c a ộ ủ kinh t h cế ọ , nghiên c u v cách ng x nóiứ ề ứ ử
chung c a m i thành ph n kinh t , cùng v i k t qu c ng h ng c a các quy t đ nh cá nhânủ ọ ầ ế ớ ế ả ộ ưở ủ ế ị
trong n n kinh t đó. Lo i hình này t ng ph n v i ề ế ạ ươ ả ớ kinh t h c vi môế ọ ch nghiên c u v cáchỉ ứ ề
ng x kinh t c a cá nhân ng i tiêu dùng, nhà máy, ho c m t lo i hình công nghi p nào đó.ứ ử ế ủ ườ ặ ộ ạ ệ
Nh ng v n đ then ch t đ c ữ ấ ề ố ượ kinh t h c vĩ môế ọ quan tâm nghiên c u bao g m m c s nứ ồ ứ ả
xu t, th t nghi p, m c giá chung và cán cân th ng m i c a m t n n kinh t . Phân tích ấ ấ ệ ứ ươ ạ ủ ộ ề ế kinh
t h c vĩ môế ọ h ng vào gi i đáp các câu h i nh : ướ ả ỏ ư Đi u gì quy t đ nh giá tr hi n t i c a cácề ế ị ị ệ ạ ủ
bi n s này? Đi u gì quy đ nh nh ng thay đ i c a các bi n s này trong ng n h n và dài h n?ế ố ề ị ữ ổ ủ ế ố ắ ạ ạ
M t trong nh ng th c đo quan tr ng nh t v thành t u ộ ữ ướ ọ ấ ề ự kinh t vĩ môế c a m t qu c giaủ ộ ố
là t ng s n ph m trong n cổ ả ẩ ướ (GDP). GDP đo l ng t ng s n l ng và t ng thu nh p c a m tườ ổ ả ượ ổ ậ ủ ộ
qu c gia. Ph n l n các n c trên th gi i đ u có ố ầ ớ ướ ế ớ ề tăng tr ng kinh tưở ế trong dài h n. Các nhàạ
kinh t vĩ mô tìm cách gi i thích s tăng tr ng này. M c dù tăng tr ng kinh t là m t hi nế ả ự ưở ặ ưở ế ộ ệ
t ng ph bi n trong dài h n, nh ng s tăng tr ng này có th không n đ nh gi a các năm.ượ ổ ế ạ ư ự ưở ể ổ ị ữ
Trên th c t , GDP có th gi m trong m t s th i kì. Nh ng bi n đ ng ng n h n c a GDPự ế ể ả ộ ố ờ ữ ế ộ ắ ạ ủ
đ c g i là ượ ọ chu kì kinh doanh. Hi u bi t v chu kì kinh doanh là m t m c tiêu chính c a kinhể ế ề ộ ụ ủ
t h c vĩ mô. T i sao các chu kì kinh doanh l i xu t hi n? Các l c l ng kinh t nào gây ra sế ọ ạ ạ ấ ệ ự ượ ế ự
suy gi m t m th i trong m c s n xu t, các l c l ng nào làm cho n n kinh t ph c h i? Ph iả ạ ờ ứ ả ấ ự ượ ề ế ụ ồ ả
chăng các chu kì kinh doanh gây ra b i các s ki n không d tính đ c hay chúng b t ngu n tở ự ệ ự ượ ắ ồ ừ
các l c l ng n i t i có th d tính tr c đ c? Li u ự ượ ộ ạ ể ự ướ ượ ệ chính sách c a chính phủ ủ có th sể ử
d ng đ làm d u b t hay tri t tiêu nh ng bi n đ ng ng n h n trong n n kinh t hay không?ụ ể ị ớ ệ ữ ế ộ ắ ạ ề ế
Đây là nh ng v n đ l n đã đ c đ a ra và ít nh t cũng đã đ c gi i đáp m t ph n b i kinhữ ấ ề ớ ượ ư ấ ượ ả ộ ầ ở
t h c vĩ mô hi n đ i.ế ọ ệ ạ
T l th t nghi p,ỷ ệ ấ ệ 1 th c đo c b n v c h i tìm vi c làm và hi n tr ng c a thướ ơ ả ề ơ ộ ệ ệ ạ ủ ị
tr ng lao đ ng, cho chúng ta m t th c đo khác v ho t đ ng c a n n kinh t . S bi n đ ngườ ộ ộ ướ ề ạ ộ ủ ề ế ự ế ộ
2
Sinh viên: Hå DiÖu YÕn L p: KTB48 – ĐH2ớ
Tr ng ĐHHH Bài t p l n KTVM Khoa KTVTBườ ậ ớ
ng n h n c a t l th t nghi p liên quan đ n nh ng dao đ ng theo chu kì kinh doanh. Nh ngắ ạ ủ ỉ ệ ấ ệ ế ữ ộ ữ
th i kì s n l ng gi m th ng đi kèm v i tăng th t nghi p và ng c l i. M t m c tiêu kinhờ ả ượ ả ườ ớ ấ ệ ượ ạ ộ ụ
t vĩ mô c b n đ i v i m i qu c gia là đ m b o tr ng thái đ y đ vi c làm, sao cho m i laoế ơ ả ố ớ ọ ố ả ả ạ ầ ủ ệ ọ
đ ng s n sàng và có kh năng làm vi c t i m c ti n l ng hi n hành đ u có vi c làm.ộ ẵ ả ệ ạ ứ ề ươ ệ ề ệ
Bi n s then ch t th ba mà cáế ố ố ứ c nhà kinh t vĩ mô đ c p đ n là ế ề ậ ế l m phátạ. L m phát làạ
hi n t ng ph bi n trên toàn th gi i trong nh ng th p k g n đây. V n đ đ t ra là đi u gìệ ượ ổ ế ế ớ ữ ậ ỉ ầ ấ ề ặ ề
quy t đ nh t l l m phát dài h n và nh ng dao đ ng ng n h n c a l m phát trong m t n nế ị ỉ ệ ạ ạ ữ ộ ắ ạ ủ ạ ộ ề
kinh t ? S thay đ i t l l m phát có liên quan nh thé nào đ n chu kì kinh doanh? L m phátế ự ổ ỉ ệ ạ ư ế ạ
có tác đ ng đ n n n kinh t nh th nào và ph i chăng ngân hàng trung ng nên theo đu iộ ế ề ế ư ế ả ươ ổ
m c tiêu l m phát b ng không?ụ ạ ằ
Trong b i c nh toàn c u hóa và khu v c hóa đã tr thành m t trong nh ng xu th phátố ả ầ ự ở ộ ữ ế
tri n ch y u c a quan h kinh t qu c t hi n đ i, t t c các n c trên th gi i đ u đi uể ủ ế ủ ệ ế ố ế ệ ạ ấ ả ướ ế ớ ề ề
ch nh chính sách theo h ng m c a, gi m và ti n t i d b hàng rào thu quan và phi thuỉ ướ ở ử ả ế ớ ỡ ỏ ế ế
qua, làm cho vi c trao đ i hàng hóa, luân chuy n ệ ổ ể các y u t s n xu t nh v n, lao đ ng và kĩế ố ả ấ ư ố ộ
thu t trên th gi i ngày càng thông thoáng h n, m t v n đ đ c kinh t h c vĩ mô hi n đ iậ ế ớ ơ ộ ấ ề ượ ế ọ ệ ạ
quan tâm nghiên c u là ứcán cân th ng m i. ươ ạ Đ hi u cán cân th ng m i v n đ then ch tể ể ươ ạ ấ ề ố
c n nh n th c là m t cân b ng th ng m i liên quan ch t ch v i dòng chu chuy n v n qu cầ ậ ứ ấ ằ ươ ạ ặ ẽ ớ ể ố ố
t . Nh v y, nghiên c u v m t cân b ng th ng m i liên quan ch t ch v i vi c xem xét t iế ư ậ ứ ề ấ ằ ươ ạ ặ ẽ ớ ệ ạ
sao các công dân m t n c l i đi vay ho c cho vay các công dân n c khác vay ti n.ộ ướ ạ ặ ướ ề
Cũng nh các lĩnh v c nghiên c u khác, kinh t h c nói chung và kinh t h c vĩ mô nóiư ự ứ ế ọ ế ọ
riêng có nh ng cách nói và t dữ ư uy riêng. Đi u c n thi t là ph i h c đ c các thu t ng c aề ầ ế ả ọ ượ ậ ữ ủ
kinh t h c b i vì n m d c các thu t ng này s giúp cho b n trao đ i v i nh ng ng i khácế ọ ở ắ ượ ậ ữ ẽ ạ ổ ớ ữ ườ
v các v n đ kinh t m t cách chính xác. Vi c nghiên c u kinh t h c có m t đóng góp r tề ấ ề ế ộ ệ ứ ế ọ ộ ấ
l n vào nh n th c c a b n v th gi i và nhi u v n đ xã h i c a nó. Ti p c n nghiên c uớ ậ ứ ủ ạ ề ế ớ ề ấ ề ộ ủ ế ậ ứ
v i m t t duy m s giúp b n hi u đ c các s ki n mà b n ch a t ng bi t tr c đó.ớ ộ ư ở ẽ ạ ể ượ ự ệ ạ ư ừ ế ướ
b. Phân tích chính sách kinh t đ i ngo i d i góc đ lý thuy t kinh t h c.ế ố ạ ướ ộ ế ế ọ
Có nhi u khái niềm khác nhau v ngo i th ng. Song xét v đ c tr ng thì ngo iệ ề ạ ươ ề ặ ư ạ
th ng đ c đ nh nghĩa là vi c mua, bán hàng hoá và dich v qua biên gi i qu c gia (t c vaiươ ượ ị ệ ụ ớ ố ứ
trò c a nó nh chi c c u n i cung, c u hàng hoá và d ch v c a th tr ng trong và ngoài n củ ư ế ầ ố ầ ị ụ ủ ị ườ ướ
v s l ng và th i gian s n xu t). Các nhà kinh t h c còn dùng đ nh nghĩa ngo i th ngề ố ượ ờ ả ấ ế ọ ị ạ ươ
nh là 1 công ngh khác đ s n xu t hàng hoá và d ch v (nh là 1 quá trình s n xu t giánư ệ ể ả ấ ị ụ ư ả ấ
ti p).ế
3
Sinh viên: Hå DiÖu YÕn L p: KTB48 – ĐH2ớ
Tr ng ĐHHH Bài t p l n KTVM Khoa KTVTBườ ậ ớ
Trong ho t ạđ ng ngo i th ng: ộ ạ ươ xu t kh uấ ẩ là vi c bán hàng hoá và d ch v cho n cệ ị ụ ướ
ngoài, nh p kh uậ ẩ là vi c mua hàng hoá và d ch v c a n c ngoài. M c tiêu chính c a ngo iệ ị ụ ủ ướ ụ ủ ạ
th ng là xu t kh u. Xu t kh u là đ nh p kh u; nh p kh u là ngu n l i chính t ngo iươ ấ ẩ ấ ẩ ể ậ ẩ ậ ẩ ồ ợ ừ ạ
th ng.ươ
Đi u ki n đ ngo i th ng sinh ra, t n t i và phát tri n là:ề ệ ể ạ ươ ồ ạ ể
1. Có s t n t i và phát tri n c a kinh t hàng hoá - ti n t kèm theo đó là s xu t hi nự ồ ạ ể ủ ế ề ệ ự ấ ệ
c a t b n th ng nghi p;ủ ư ả ươ ệ
2. S ra đ i c a Nhà n c và s phát tri n c a ự ờ ủ ướ ự ể ủ phân công lao đ ng qu c t gi a cácộ ố ế ữ
n cướ .
Kinh t ngo i th ng là 1 môn kinh t ngành. Khái ni m ngành kinh t ngo i th ngế ạ ươ ế ệ ế ạ ươ
còn đ c hi u là 1 t h p c c u t ch c th c hi n ch c năng m r ng, giao l u hàng hoá,ượ ể ổ ợ ơ ấ ổ ứ ự ệ ứ ở ộ ư
d ch v v i n c ngoài.ị ụ ớ ướ
Đ i t ng nghiên c u c a kinh t ngo i th ng là các quan h kinh t trong lĩnh v cố ượ ứ ủ ế ạ ươ ệ ế ự
buôn bán c a 1 n c v i các n c khác. C th , nó nghiên c u s hình thành, c ch v nủ ướ ớ ướ ụ ể ứ ự ơ ế ậ
đ ng, quy lu t và xu h ng phát tri n c a ho t đ ng ngo i th ng. T đó, xây d ng c sộ ậ ướ ể ủ ạ ộ ạ ươ ừ ự ơ ở
khoa h c cho vi c t ch c qu n lí và kích thích s phát tri n ngo i th ng ph c v cho sọ ệ ổ ứ ả ự ể ạ ươ ụ ụ ự
nghi p xây d ng và phát tri n đ t n c.ệ ự ể ấ ướ
Chính sách kinh t ếđ c xây d ng trên c s nh n th c các quy lu t kinh t . Nó là s nượ ự ơ ở ậ ứ ậ ế ả
ph m ch quan. N u các chính sách kinh t gi i quy t đúng đ n các l i ích kinh t thì chúngẩ ủ ế ế ả ế ắ ợ ế
phát huy tác d ng tích c c đ n toàn b quá trình tái s n xu t, cũng nh m r ng giao l u kinhụ ự ế ộ ả ấ ư ở ộ ư
t v i n c ngoài. Ng c l i, chúng s kìm hãm s phát tri n.ế ớ ướ ượ ạ ẽ ự ể
C s lí lu n c a kinh t ngo i th ng là kinh t chính tr h c Mác-Lênin, các lí thuy tơ ở ậ ủ ế ạ ươ ế ị ọ ế
v th ng m i và phát tri n.ề ươ ạ ể
Kinh t ngo i thế ạ ng là khoa h c kinh t ; là khoa h c v s l a ch n các cách th cươ ọ ế ọ ề ự ự ọ ứ
ho t đ ng phù h p v i các quy lu t kinh t , v i xu h ng phát tri n c a th i đ i nh m đ tạ ộ ợ ớ ậ ế ớ ướ ể ủ ờ ạ ằ ạ
hi u qu kinh t - xã h i t i u.ệ ả ế ộ ố ư
Ph ng pháp nghiên c u: quan sát các hi n t ng, tr u t ng hoá, có quan đi m hươ ứ ệ ượ ừ ượ ể ệ
th ng và toàn di n, có quan đi m l ch s trong nghiên c u,ố ệ ể ị ử ứ xây d ng ph ng án, th c nghi mự ươ ự ệ
kinh t , ng d ng các thành t u khoa h c hi n đ i….ế ứ ụ ự ọ ệ ạ
c. Phân tích c ch xác đ nh t giá h i đoái.ơ ế ị ỷ ố
T giá h i ỷ ố đoái đ c quy t đ nh b i các l c l ng cung và c u.ượ ế ị ở ự ượ ầ
4
Sinh viên: Hå DiÖu YÕn L p: KTB48 – ĐH2ớ
Tr ng ĐHHH Bài t p l n KTVM Khoa KTVTBườ ậ ớ
Đưng c u v 1 lo i ti n là hàm c a t giá h i đoái c a nó d c xu ng phía bên ph i;ờ ầ ề ạ ề ủ ỷ ố ủ ố ố ả
t giá h i đoái càng cao thì hàng hoá c a n c y càng tr nên đ t h n đ i v i nh ng ng iỷ ố ủ ướ ấ ở ắ ơ ố ớ ữ ườ
n c ngoài và càng ít hàng hoá đ c xu t kh u h n.ướ ượ ấ ẩ ơ
Đưng c u v ti n là 1 hàm c a t giá h i đoái c a nó, dóc lên trên v phía ph i. Tờ ầ ề ề ủ ỷ ố ủ ề ả ỷ
giá h i đoái càng cao thì hàng hoá n c ngoài càng r và hàng hoá ngo i nh p vào n c yố ướ ẻ ạ ậ ướ ấ
càng nhi u.ề
Các t giá h i đoái đ c xác đ nh ch y u thông qua các l c l ng th tr ng c a cungỷ ố ượ ị ủ ế ự ượ ị ườ ủ
và c u. B t kì cái gì làm tăng c u v 1 đ ng ti n trên th tr ng ngo h i ho c làm gi m cungầ ấ ầ ề ồ ề ị ườ ạ ố ặ ả
c a nó đ u có xu h ng làm cho t giá h i đoái c a nó tăng lên. B t kì cái gì làm gi m c u vủ ề ướ ỷ ố ủ ấ ả ầ ề
1 đ ng ti n ho c làm tăng cung đ ng ti n y trên các th tr ng ngo i h i s h ng t i làmồ ề ặ ồ ề ấ ị ườ ạ ố ẽ ướ ớ
cho giá tr trao đ i c a nó gi m xu ng.ị ổ ủ ả ố
Th tr ng ngo i h i c a đ ng Vi t Nam v i đ ng đô-la Mị ườ ạ ố ủ ồ ệ ớ ồ ỹ
Các nguyên nhân c a s dich chuy n các đ ng cung và c u trên th tr ng ngo i h i:ủ ự ể ườ ầ ị ườ ạ ố
•Cán cân th ng m i: ươ ạ trong các đi u ki n khác không đ i, n u nh p kh u c a 1ề ệ ổ ế ậ ẩ ủ
n c tăng thì đ ng cung v ti n t c a n c y s dich chuy n sang phíaướ ườ ề ề ệ ủ ướ ấ ẽ ể
ph i.ả
•T l l m phát t ng đ i: ỷ ệ ạ ươ ố n u t l l m phát c a 1 n c cao h n t l l mế ỷ ệ ạ ủ ướ ơ ỷ ệ ạ
phát c a 1 n c khác thì n c đó s c n nhi u ti n h n đ mua 1 l ng ti nủ ướ ướ ẽ ầ ề ề ơ ể ượ ề
nh t đ nh c a n c kia. Đi u này làm cho đ ng cung d ch chuy n sang ph i vàấ ị ủ ướ ề ườ ị ể ả
t giá h i đoái gi m xu ng.ỷ ố ả ố
5
Sinh viên: Hå DiÖu YÕn L p: KTB48 – ĐH2ớ
S
D
Q
0
Q(đ)
e0
e
(USD/đ)