intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo khoa học: "Một số đặc điểm hình thái và hoá sinh của các giống bưởi trồng tại tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh."

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST
Báo xấu
113
lượt xem 19
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập những báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh tác giả: 8. Nguyễn Thị Thu Loan, Đào Thị Minh Hiền, Phan Xuân Thiệu, Một số đặc điểm hình thái và hoá sinh của các giống bưởi trồng tại tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "Một số đặc điểm hình thái và hoá sinh của các giống bưởi trồng tại tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh."

  1. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2A-2007 §¹i häc Vinh mét sè ®Æc ®iÓm h×nh th¸i vµ ho¸ sinh cña c¸c gièng b−ëi trång t¹i TØNH nghÖ an vµ hµ tÜnh NguyÔn ThÞ Thu Loan , (a) § o ThÞ Minh HiÒn ), Phan Xu©n ThiÖu (b (c) Tãm t¾t. §· thu thËp ®−îc 8 gièng b−ëi trång ë NghÖ An vµ Hµ TÜnh lµ: b−ëi §−êng, b−ëi §µo, b−ëi Phóc Tr¹ch, b−ëi Chua, b−ëi Oi, b−ëi Chéng, b−ëi Tr¾ng vµ b−ëi S¬n. KÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy nh÷ng gièng b−ëi trªn cã sù kh¸c nhau vÒ mét sè ®Æc ®iÓm h×nh th¸i nh− th©n, l¸ vµ qu¶. §· ®¸nh gi¸ ®−îc chÊt l−îng qu¶ cña c¸c gièng b−ëi qua mét sè chØ tiªu sinh ho¸ nh− hµm l−îng ®−êng, hµm l−îng axit h÷u c¬, hµm l−îng vitamin C vµ hµm l−îng pectin trong qu¶. Qua ®ã cho thÊy b−ëi Phóc Tr¹ch lµ gièng cã hµm l−îng ®−êng cao nhÊt (3,82% ®−êng khö, 9,2% ®−êng tæng sè). B−ëi Chua lµ gièng cã hµm l−îng axit vµ pectin cao nhÊt (0,41% axit tù do, 0,95% axit tæng sè, 12,80% pectin). B−ëi §µo lµ gièng cã hµm l−îng vitamin C cao nhÊt (122,00 mg% vá qu¶ vµ 67,00 mg% tÐp qu¶). Tû lÖ ®−êng/axit cña c¸c gièng n»m trong kho¶ng 20-30, ngo¹i trõ gièng b−ëi Chua vµ b−ëi S¬n, ®iÒu nµy cho thÊy phÇn lín qu¶ c¸c gièng b−ëi cã chÊt l−îng tèt. i. Më ®Çu B−ëi (Citrus maxima (J. Burmal) Merrill) lµ thuéc mét trong ba ®èi t−îng c©y ¨n qu¶ chÝnh (chuèi, døa vµ c©y cã mói) cã gi¸ trÞ dinh d−ìng cao: ngoµi ®−êng chiÕm 8- 10%, b−ëi cßn rÊt giµu vitamin C, axit h÷u c¬, pectin… cã t¸c dông tèt ®èi víi søc khoÎ con ng−êi. Trong c«ng nghiÖp ng−êi ta cßn sö dông tinh dÇu l¸ b−ëi, vá qu¶ b−ëi ®Ó chÕ n−íc hoa hay dÇu th¬m phôc vô s¶n xuÊt b¸nh kÑo. Trong y d−îc, pectin vá qu¶ b−ëi dïng lµm thuèc cÇm m¸u, chèng nhiÔm x¹ vµ ch÷a bÖnh ®−êng ruét; mïi th¬m cña b−ëi cßn kÝch thÝch tiªu ho¸, trÞ bÖnh phæi vµ ch¶y m¸u d−íi da. ë n−íc ta c©y b−ëi ®−îc trång tõ rÊt l©u ®êi, gãp phÇn ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao trong c¬ cÊu thu nhËp tõ c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp cña c¶ n−íc [1,2,6]. NghÖ An vµ Hµ TÜnh, n¬i cã sù ®a d¹ng cao vÒ c¸c loµi thuéc chi cam quýt, víi nhiÒu gièng ®Æc s¶n cã tiÕng, trong ®ã cã c¸c gièng b−ëi (cultivars). Bªn c¹nh ®ã cßn cã rÊt nhiÒu gièng ®Þa ph−¬ng ®−îc trång vµ tiªu thô kh¸ phæ biÕn. V× vËy, viÖc kh¶o s¸t c¸c ®Æc ®iÓm h×nh th¸i vµ ho¸ sinh cña c¸c gièng b−ëi ®Þa ph−¬ng nh»m ®¸nh gi¸ ®óng gi¸ trÞ cña nã, tõ ®ã lµm c¬ së viÖc b¶o tån vµ khai th¸c c¸c nguån gen quý tõ b−ëi. Ii. §èi t−îng v ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 2.1. §èi t−îng nghiªn cøu §èi t−îng sö dông cho nghiªn cøu lµ 8 gièng b−ëi (cultivars) thuéc loµi Citrus maxima (J. Burmal) Merrill ®−îc trång ë NghÖ An vµ Hµ TÜnh bao gåm: b−ëi §−êng, , NhËn bµi ngµy 14/11/2006. Söa ch÷a xong 18/12/2006. 65
  2. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2A-2007 §¹i häc Vinh b−ëi §µo, b−ëi Phóc Tr¹ch, b−ëi Chua (thu t¹i huyÖn H−¬ng S¬n, H−¬ng Khª tØnh Hµ TÜnh); b−ëi Oi, b−ëi Chéng, b−ëi Tr¾ng, b−ëi S¬n (thu t¹i huyÖn Thanh Ch−¬ng tØnh NghÖ An). §©y lµ c¸c gièng ®· ®−îc ng−êi d©n trång tõ rÊt l©u ®êi, ®−îc ph©n biÖt gi÷a chóng víi nhau chñ yÕu qua mïi vÞ, h×nh d¹ng, mµu s¾c, kÝch th−íc qu¶. 2.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu - MÉu qu¶ ®−îc thu vµo c¸c ngµy cã thêi tiÕt tèt, trªn nh÷ng c©y kh«ng s©u bÖnh vµ ph©n bè ®Òu trªn t¸n. Thêi gian thu mÉu tõ th¸ng 8 ®Õn th¸ng 12 n¨m 2005. - X¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu h×nh th¸i dùa theo tµi liÖu “Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu thùc vËt” cña Klein [5]. - Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu sinh ho¸ + X¸c ®Þnh hµm l−îng axit h÷u c¬ tæng sè theo ph−¬ng ph¸p Potrinop. + X¸c ®Þnh hµm l−îng axit h÷u c¬ tù do theo ph−¬ng ph¸p ®o Ièt. + X¸c ®Þnh hµm l−îng pectin b»ng ph−¬ng ph¸p canxi pectat. + X¸c ®Þnh hµm l−îng ®−êng theo ph−¬ng ph¸p Bectrand. + X¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin C theo ph−¬ng ph¸p ®o Ièt. C¸c ph−¬ng ph¸p ®−îc tr×nh bµy trong tµi liÖu “Thùc hµnh ho¸ sinh” cña NguyÔn V¨n Mïi vµ "KiÓm nghiÖm l−¬ng thùc, thùc phÈm" cña Ph¹m V¨n Sæ [7,8]. iII. KÕt qu¶ nghiªn cøu 3.1. Mét sè ®Æc ®iÓm h×nh th¸i cña 8 gièng b−ëi nghiªn cøu 3.1.1. Th©n c©y vµ h×nh d¹ng t¸n C©y b−ëi sinh tr−ëng khoÎ, chiÒu cao trung b×nh tõ 8- 13m ®èi víi c©y sinh tr−ëng b»ng h¹t vµ tõ 5-8m ®èi víi c©y nh©n gièng b»ng chiÕt cµnh hoÆc ghÐp. ChiÒu cao trung b×nh lín nhÊt gÆp ë b−ëi §µo (10m) vµ thÊp nhÊt gÆp ë b−ëi Chéng (3m), c¸c gièng b−ëi cßn l¹i chiÒu cao trung b×nh giao ®éng trong kho¶ng 5-8m ®· cho thÊy sù kh¸c nhau c¬ b¶n vÒ møc ®é sinh tr−ëng gi÷a c¸c gièng víi nhau (b¶ng 1). B¶ng 1. ChiÒu cao, ®−êng kÝnh vµ d¹ng t¸n (Cì mÉu: 5) TT Gièng ChiÒu cao c©y (m) §−êng kÝnh t¸n (m) D¹ng t¸n 1 B−ëi Phóc Tr¹ch 8,0 ± 0,47 4,5 ± 0,21 H×nh b¸n nguyÖt 2 B−ëi §−êng 7,0 ± 0,34 6,0 ± 0,32 H×nh th¸p 3 B−ëi §µo 10,0 ± 0,51 4,0 ± 0,19 H×nh chæi xÓ 4 B−ëi Chua 9,0 ± 0,42 3,0 ± 0,22 H×nh th¸p 5 B−ëi Tr¾ng 9,0 ± 0,38 3,0 ± 0,18 H×nh trô 6 B−ëi Oi 5,0 ± 0,26 5,5 ± 0,36 H×nh dï 7 B−ëi Chéng 3,0 ± 0,24 3,0 ± 0,31 H×nh qu¹t 8 B−ëi S¬n 8,0 ± 0,37 3,0 ± 0,20 H×nh th¸p §−êng kÝnh t¸n c©y ë mçi gièng còng cã mét gi¸ trÞ kh¸c nhau, ®−êng kÝnh t¸n trung b×nh réng nhÊt ë b−ëi §−êng (6m) vµ hÑp nhÊt ë c¸c gièng b−ëi Chua, Tr¾ng, 66
  3. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2A-2007 §¹i häc Vinh Chéng, S¬n (3m). Ngoµi ra c¸c gièng kh¸c nhau còng kh¸c nhau ë h×nh d¹ng t¸n, ta gÆp h×nh b¸n nguyÖt ë b−ëi Phóc Tr¹ch, h×nh chæi xÓ ë b−ëi §µo, h×nh dï ë b−ëi Oi, h×nh trô ë b−ëi Tr¾ng, h×nh qu¹t ë b−ëi Chéng vµ h×nh th¸p ë b−ëi Chua, b−ëi §−êng vµ b−ëi S¬n. 3.1.2. L¸ c©y TiÕn hµnh quan s¸t vµ ®o kÝch th−íc cña 100 l¸ trong tõng gièng chóng t«i nhËn thÊy (b¶ng 2). B¶ng 2. Mét sè chØ tiªu h×nh th¸i l¸ c¸c gièng b−ëi KÝch th−íc l¸ TT Gièng Mµu s¾c vµ d¹ng l¸ Réng (cm) Dµi (cm) 10,5 1 B−ëi Phóc Tr¹ch Xanh ®Ëm – BÇu dôc 6,5 5,6 2 B−ëi §−êng Xanh lôc - BÇu dôc 12,7 10,5 26,0 3 B−ëi §µo Xanh ®Ëm - BÇu dôc dµi 4 B−ëi Chua Xanh ®Ëm - BÇu dôc dµi 9,0 21,5 5 B−ëi Tr¾ng Xanh lôc - BÇu dôc 6,5 11,5 6 B−ëi Oi Xanh s¸ng - BÇu dôc 6,5 11,5 7 B−ëi Chéng Xanh lôc - BÇu dôc dµi 7,0 16,5 8 B−ëi S¬n Xanh lôc - BÇu dôc 8,0 13,5 L¸ cña c¸c gièng b−ëi cã mµu xanh ®Ëm hoÆc xanh lôc, phÇn lín l¸ cã d¹ng h×nh bÇu dôc. Sù kh¸c nhau vÒ h×nh th¸i l¸ cña c¸c gièng b−ëi ®−îc thÓ hiÖn rá qua chØ tiªu kÝch th−íc, mÐp l¸ vµ ®Çu l¸, trong ®ã gièng b−ëi §µo cã kÝch th−íc l¸ l¬n nhÊt (10,5 x 26,0cm), thø ®Õn lµ b−ëi Chua (9,0 x 21,5cm). §Æc biÖt gièng b−ëi Chéng l¸ kh«ng cã c¸nh l¸ do kh«ng cã sù th¾t eo ë gi÷a, ®©y lµ mét ®Æc ®iÓm rÊt dÔ ph©n biÖt cña gièng b−ëi nµy. 3.1.3. Qu¶ Sù kh¸c nhau vÒ qu¶ gi÷a c¸c gièng kh«ng nh÷ng thÓ hiÖn ë mµu s¾c vá qu¶ mµ cßn ë h×nh d¹ng, mµu s¾c cña cïi, träng l−îng qu¶, kÝch th−íc qu¶, sè mói/qu¶, thêi gian chÝn cña qu¶. KÕt qu¶ vÒ c¸c chØ tiªu cña qu¶ ®−îc thÓ hiÖn ë b¶ng 3. Qu¶ b−ëi Phóc Tr¹ch cã h×nh d¹ng c©n ®èi, khi chÝn cïi vµ tÐp b−ëi cã mµu tr¾ng hoÆc hång, tÐp mäng n−íc. Qu¶ b−ëi §−êng d¹ng h×nh qu¶ lª cã nóm to, khi chÝn cïi vµ tÐp mµu tr¾ng. Qu¶ b−ëi §µo vÒ h×nh d¹ng gièng qu¶ b−ëi §−êng tuy nhiªn khi chÝn th× c¶ cïi vµ tÐp ®Òu cã mµu hång nh¹t, sè mói/qu¶ ®¹t gi¸ trÞ trung b×nh cao nhÊt (15,5 mói/ qu¶). Qu¶ b−ëi Chua cã h×nh d¹ng kh«ng c©n ®èi, ®Çu cuèng qu¶ nh« ra vµ to dÇn xuèng cuèi qu¶, trong mét qu¶ cã xuÊt hiÖn nhiÒu phÇn låi lâm kh¸c nhau, khi chÝn c¶ cïi vµ tÐp cã mµu tr¾ng ®ôc. Qu¶ b−ëi Tr¾ng cã h×nh cÇu h¬i dÑt, chiÒu réng trung b×nh qu¶ ®¹t kÝch th−íc bÐ nhÊt (9,7mm), khi chÝn c¸c tÐp b−ëi mÒm nhòn vµ rÊt mäng n−íc, tÐp cã mµu tr¾ng ®ôc. Qu¶ b−ëi Oi cã h×nh d¹ng t−¬ng tù c¸i oi b¾t c¸ cña d©n ®Þa ph−¬ng NghÖ-TÜnh (v× thÕ nªn cã tªn lµ b−ëi Oi), ®Çu 67
  4. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2A-2007 §¹i häc Vinh cuèng nhá vµ to dÇn vÒ cuèi qu¶, khi chÝn tÐp b−ëi dµi vµ cã mµu tr¾ng trong. Qu¶ b−ëi S¬n cã h×nh cÇu, träng l−îng trung b×nh qu¶ bÐ nhÊt (580g), khi chÝn vá qu¶ chuyÓn sang mµu ®á cam rÊt ®Ñp, cïi b−ëi vµ tÐp b−ëi cã mµu hång ®Ëm ph©n biÖt râ víi b−ëi §µo. Qu¶ b−ëi Chéng cã h×nh bÇu dôc kÐo dµi, ®¹t gi¸ trÞ lín nhÊt vÒ chiÒu cao (29,5cm), chiÒu réng qu¶ (15,9cm), träng l−îng trung b×nh qu¶ (4000g) vµ ®é dµy vá qu¶ (28,5mm), ®©y lµ ®Æc ®iÓm quan träng nhÊt ®Ó nhËn d¹ng gièng b−ëi nµy. B¶ng 3. Gi¸ trÞ trung b×nh vÒ c¸c chØ tiªu h×nh th¸i qu¶ KÝch th−íc Träng §é Sè Thêi Mµu Mµu Mµu s¾c qu¶ (cm) l−îng dµy vá mói/ gian s¾c vá s¾c cïi cña tÐp Gièng qu¶ qu¶ qu¶ chÝn qu¶ khi khi khi chÝn Cao Réng (g) (mm) chÝn chÝn B−ëi 12,5 11,9 920 18,0 13,0 T7-T8 Vµng Tr¾ng Tr¾ng Phóc r¬m hång hång Tr¹ch B−ëi 13,5 12,2 700 18,8 14,0 T8-T9 Vµng Tr¾ng Vµng §−êng xanh nh¹t 15,5 B−ëi 13,7 12,8 870 21,0 T8-T9 Vµng Hång Hång §µo x¸m nh¹t B−ëi 11,6 11,8 615 16,0 13,5 T8-T9 Vµng Tr¾ng N©u Chua x¸m ®ôc tr¾ng 9,7 B−ëi 10,9 660 20,3 13,5 T8-T9 Vµng Tr¾ng Tr¾ng Tr¾ng r¬m ®ôc B−ëi Oi 14,5 12,3 975 18,6 14,5 T9-T10 Vµng Tr¾ng Tr¾ng r¬m trong 15,9 4000 28,5 B−ëi 14,0 T11- Vµng Tr¾ng Tr¾ng 29,5 Chéng T12 ®ôc 8,6 580 11,3 B−ëi 10,6 13,0 T11- §á cam Hång Hång S¬n T12 cam ®Ëm 3.1.4. H¹t C¸c ®Æc ®iÓm cña h¹t còng lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu quan träng ®Ó ph©n biÖt c¸c gièng. KÕt qu¶ kh¶o s¸t ®−îc ph¶n ¸nh qua b¶ng 4. §Æc ®iÓm chung nhÊt cña h¹t b−ëi lµ th−êng to bÌ, h×nh nªm, cã hai mµng râ rµng: mµng ngoµi cøng v× lignin ho¸, mµng trong bao giê còng máng h¬n vµ dÝnh chÆt víi tö diÖp. Tuy nhiªn gi÷a c¸c gièng b−ëi kh¸c nhau cã sù kh¸c nhau vÒ mét sè chØ tiªu nh− mµu s¾c, kÝch th−íc, träng l−îng. B−ëi Chua cã khèi l−îng trung b×nh h¹t/qu¶ lín nhÊt (48,34g) vµ b−ëi S¬n cã khèi l−îng trung b×nh h¹t/qu¶ bÐ nhÊt (18,62g). B−ëi Oi cã sè l−îng trung b×nh h¹t/qu¶ lín nhÊt (166,7 h¹t/qu¶) trong khi ®ã sè l−îng h¹t lÐp l¹i Ýt (21,7h¹t), cßn b−ëi Phóc Tr¹ch tuy sè l−îng trung b×nh h¹t/qu¶ t−¬ng ®èi lín nh−ng sè l−îng h¹t lÐp l¹i rÊt cao (78,0/117,1 h¹t/ qu¶). §©y lµ mét ®Æc ®iÓm quý ®èi víi c©y ¨n qu¶. Gièng b−ëi Chéng qu¶ to, n¨ng, sè l−îng h¹t Ýt 68
  5. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2A-2007 §¹i häc Vinh vµ h¹t lÐp l¹i nhiÒu (73,5/98,5h¹t/qu¶), nªn vÒ mÆt h×nh th¸i ®©y lµ ®Æc ®iÓm quý ®èi víi c©y b−ëi. B¶ng 4. Mét sè chØ tiªu vÒ h¹t cña c¸c gièng b−ëi Gièng Dµi Réng Dµy Sè l−îng H¹t Khèi l−îng (mm) (mm) (mm) h¹t/ qu¶ ch¾c/ lÐp h¹t/qu¶ (g) 5,7 B−ëi Phóc Tr¹ch 20,3 13,5 117,1 39,0/78,0 21,5 B−ëi §−êng 16,2 6,2 3,2 120,0 108,5/11,5 25,3 B−ëi §µo 17,5 7,9 3,4 108,7 79,7/29,0 41,3 48,3 B−ëi Chua 22,6 6,1 3,6 148,5 141,7/6,7 94,5 B−ëi Tr¾ng 17,0 8,7 4,1 81,0/13,5 35,6 5,4 2,4 166,7 B−ëi Oi 18,2 145,0/21,7 40,5 23,5 15,5 B−ëi Chéng 4,0 98,5 25,0/73,5 20,5 13,0 18,6 B−ëi S¬n 5,5 3,6 97,5 91,5/6,5 3.2. Mét sè ®Æc ®iÓm sinh ho¸ cña qu¶ c¸c gièng b−ëi 3.2.1. §¸nh gi¸ b»ng c¶m quan §èi víi hoa qu¶, viÖc ®¸nh gi¸ b»ng c¶m quan lµ b−íc ®Çu ®Ó ®−a ra nh÷ng nhËn ®Þnh vÒ chÊt l−îng vµ ®©y còng lµ ph−¬ng ph¸p ®−îc sö dông phæ biÕn. KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ b»ng c¶m quan vÒ vÞ (ngät, chua, the vµ ®¾ng) cña qu¶ c¸c gièng b−ëi ®−îc dÉn ra ë b¶ng 5. B¶ng 5. KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ b»ng c¶m quan VÞ Gièng Ngät Chua The §¾ng B−ëi Phóc Tr¹ch + - - - B−ëi §−êng + - - - B−ëi §µo + + + + B−ëi Chua + + - + B−ëi Tr¾ng + + - + B−ëi Oi + + - - B−ëi Chéng + + - - B−ëi S¬n + + - + Qua b¶ng 5 cho thÊy: B−ëi Chua cã vÞ chua thanh, kh«ng the nh−ng ®Ó l¹i vÞ ®¾ng sau khi ¨n. B−ëi §−êng vµ b−ëi §µo cã vÞ ngät kh¸ gièng nhau, nh−ng kh¸c nhau lµ b−ëi §µo cã c¶ vÞ chua, the vµ ®¾ng. B−ëi S¬n cã vÞ gÇn gièng b−ëi Chua, kh«ng cã vÞ the, cßn l¹i b−ëi Tr¾ng, b−ëi Oi, b−ëi Chéng cã vÞ ngät nh¹t, chua võa kh«ng the vµ Ýt ®¾ng. Trong 8 gièng b−ëi nãi trªn, chØ cã b−ëi Phóc Tr¹ch cã vÞ ngät ®Ëm, kh«ng ®Ó l¹i vÞ the, ®¾ng khi ¨n, ®©y lµ ®Æc ®iÓm quan träng gãp phÇn n©ng cao gi¸ trÞ cña gièng b−ëi nµy trong tËp ®oµn c¸c gièng b−ëi hiÖn cã. 69
  6. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2A-2007 §¹i häc Vinh 3.2.2. Hµm l−îng ®−êng vµ axit h÷u c¬ trong qu¶ Hµm l−îng ®−êng vµ axit h÷u c¬ trong qu¶ lµ hai chØ tiªu quan träng quyÕt ®Þnh chÊt l−îng cña qu¶ b−ëi, v× chóng gãp phÇn t¹o nªn vÞ cña qu¶. KÕt qu¶ ph©n tÝch hµm l−îng c¸c chØ tiªu nµy ®−îc tr×nh bµy qua b¶ng 6. B¶ng 6. Hµm l−îng ®−êng vµ axit h÷u c¬ trong qu¶ cña c¸c gièng b−ëi (§VT: %) HL HL axit HL axit Tû lÖ HL ®−êng ®−êng h÷u c¬ h÷u c¬ tù ®−êng/ax TT Gièng tæng sè khö tù do do it 3,82 9,20 24,93 1 B−ëi Phóc Tr¹ch 0,36 0,51 1,28 5,60 0,24 0,32 2 B−ëi §−êng 23,03 3 B−ëi §µo 2,00 6,60 0,30 0,79 22,30 0,41 0,95 17,02 4 B−ëi Chua 2,30 7,70 5 B−ëi Tr¾ng 2,10 7,60 0,35 0,47 21,55 6 B−ëi Oi 2,60 7,60 0,35 0,45 21,05 7 B−ëi Chéng 2,41 6,70 0,32 0,47 21,05 8 B−ëi S¬n 2,14 5,90 0,29 0,45 19,70 DÉn liÖu tõ b¶ng cho thÊy: Hµm l−îng ®−êng trong qu¶ c¸c gièng b−ëi lµ kh¸c nhau vµ dao ®éng kh¸ lín, tõ 1,28% - 3,82% ®èi víi ®−êng khö vµ 5,60% - 9,20% ®èi víi ®−êng tæng sè. Trong ®ã gièng b−ëi Phóc Tr¹ch cã hµm l−îng c¸c lo¹i ®−êng cao nhÊt (3,82% ®−êng khö, 9,2% ®−êng tæng sè), vµ gièng b−ëi §−êng co hµm l−îng ®−êng thÊp nhÊt (1,28% ®−êng khö, 5,60% ®−êng tæng sè). C¸c gièng b−ëi cßn l¹i cã hµm l−îng ®−êng tæng sè giao ®éng trong kho¶ng tõ 5,90%- 7,70% vµ kÕt qu¶ nµy thÊp h¬n so víi mét sè gièng b−ëi nh−: b−ëi Tµu (10,6%), b−ëi BÞ (9,6%), b−ëi N¨m Roi (8,6%) vµ b−ëi §oan Hïng (11,6%)[3,4]. Hµm l−îng axit h÷u c¬ tù do vµ tæng sè trong qu¶ cao nhÊt lµ gièng b−ëi Chua (0,41%; 0,95%), vµ thÊp nhÊt lµ b−ëi §−êng (0,24%; 0,32%). C¸c gièng cßn l¹i cã hµm l−îng axit tù do kh¸c nhau kh«ng ®¸ng kÓ. KÕt qu¶ ph©n tÝch hµm l−îng axit tù do trªn nh×n chung cã thÊp h¬n so víi c¸c gièng ®· ®−îc nghiªn cøu[3,4]. §Ó ®¸nh gi¸ chÊt l−îng cña qu¶ ngät th−êng dùa vµo tû lÖ ®−êng/ axit, gièng cã tû lÖ nµy lín h¬n 20 ®−îc xem lµ gièng cã chÊt l−îng. KÕt qu¶ b¶ng 7 cho thÊy: gi«ng b−ëi Phóc Tr¹ch cã gi¸ trÞ cao nhÊt (24,93) vµ b−ëi Chua lµ thÊp nhÊt (17,02). Cßn gièng b−ëi §−êng tuy cã hµm l−îng ®−êng thÊp nh−ng vÉn ngät v× hµm l−îng axit h÷u c¬ còng rÊt thÊp, tû lÖ ®−êng/axit 23,03, chØ thÊp h¬n ë b−ëi Phóc Tr¹ch, nh−ng cao h¬n 6 gièng cßn l¹i. Gièng b−ëi S¬n, b−ëi §µo, b−ëi Tr¾ng, b−ëi Oi vµ b−ëi Chéng cã tû lÖ nµy giao ®éng trong kho¶ng tõ 19,70 – 21,55. 3.2.4. Hµm l−îng vitamin C vµ pectin trong qu¶ c¸c gièng b−ëi Qu¶ c¸c loµi cam quýt lµ nguån cung cÊp vitamin vµ pectin quan träng cho con ng−êi. Hµm l−îng cña chóng th−êng thay ®æi tuú theo bé phËn vµ phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè cña m«i tr−êng. 70
  7. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2A-2007 §¹i häc Vinh B¶ng 7. Hµm l−îng vitamin C vµ pectin trong qu¶ b−ëi TT Gièng Hµm l−îng vitamin C (mg%) Hµm l−îng pectin (%) Vá qu¶ TÐp qu¶ 1 B−ëi Phóc Tr¹ch 118,80 58,96 12,64 2 B−ëi §−êng 104,00 52,40 10,50 122,00 67,00 3 B−ëi §µo 11,20 83,60 12,80 4 B−ëi Chua 51,04 5 B−ëi Tr¾ng 120,20 52,60 11,90 45,10 9,27 6 B−ëi Oi 84,48 7 B−ëi Chéng 97,30 52,60 11,40 8 B−ëi S¬n 111,00 62,50 10,25 KÕt qu¶ ph©n tÝch tõ b¶ng 7 cho thÊy: c¸c gièng b−ëi cã hµm l−îng vitamin C kh¸ cao kÓ c¶ phÇn tÐp vµ vá qu¶. Trong ®ã gièng b−ëi §µo cã hµm l−îng vitamin C cao nhÊt lµ 122,00 mg% (vá qu¶), 67,00mg%(tÐp qu¶), c¸c gièng cßn l¹i cã hµm l−îng vitammin C giao ®éng tõ 83,60 - 118,80mg% ®èi víi phÇn vá vµ 45,10 - 62,50mg% ®èi víi phÇn tÐp qu¶. Hµm l−îng vitamin C trong tÐp qu¶ cña c¸c gièng ®−îc nghiªn cøu cao h¬n so víi c¸c gièng b−ëi N¨m Roi (23,44mg%) vµ §oan Hïng (46,20mg%)[3]. B−ëi lµ nguån nguyªn liÖu dïng cho khai th¸c pectin phôc vô cho nhiÒu môc ®Ých nh− s¶n xuÊt b¸nh kÑo, n−íc c« ®Æc. Ngoµi ra pectin cßn cã vai trß quan träng gióp c¬ thÓ lo¹i bá cholesterol, chèng x¬ cøng ®éng m¹ch, chèng nhiÔm kim lo¹i nÆng, nhiÔm x¹ vµ ch÷a c¸c bÖnh ®−êng ruét. Hµm l−îng pectin trong vá cña 7 gièng b−ëi giao ®éng trong kho¶ng tõ 9.27- 12.8% trong ®ã cao nhÊt ë b−ëi Chua (12,80%)vµ b−ëi Phóc Tr¹ch (12,64%), thÊp nhÊt lµ ë b−ëi Oi (9,27%). Pectin tån t¹i c¶ hai tr¹ng th¸i: pectin hoµ tan vµ pectin kh«ng hoµ tan (protopectin), lóc qu¶ cßn xanh chóng ph©n t¸n nhiÒu trong thµnh qu¶, thµnh tÕ bµo, t¹o chÊt kÕt dÝnh gi÷a c¸c tÕ bµo, lµm cho qu¶ cã ®é r¾n ch¾c nhÊt ®Þnh gãp phÇn b¶o vÖ qu¶. III. KÕt luËn Qua thu thËp vµ nghiªn cøu mét sè ®Æc ®iÓm h×nh th¸i vµ sinh ho¸ cña 8 gièng b−ëi nhËn thÊy: - C¸c gièng cã sù kh¸c nhau vÒ mÆt h×nh th¸i qua mét sè ®Æc ®iÓm nh− chiÒu cao c©y, h×nh d¹ng t¸n, kÝch th−íc l¸, ®Æc biÖt lµ h×nh d¹ng, kÝch th−íc, khèi l−îng vµ mµu s¾c vá cña qu¶. - §· ®¸nh gi¸ ®−îc chÊt l−îng qu¶ cña c¸c gièng b−ëi qua mét sè chØ tiªu sinh ho¸ nh− hµm l−îng ®−êng, hµm l−îng axit h÷u c¬, hµm l−îng vitamin C vµ hµm l−îng pectin, qua ®ã cho thÊy b−ëi Phóc Tr¹ch lµ gièng cã hµm l−îng ®−êng vµ tû lÖ ®−êng/axit (24,93) lµ cao nhÊt vµ gièng b−ëi Chua cã tû lÖ nµy lµ thÊp nhÊt (17,02). C¸c gièng cßn l¹i cã tû lÖ giao ®éng trong kho¶ng tõ 19,70 – 21,55, ®iÒu nµy chøng tá phÇn lín qu¶ c¸c gièng ®Òu cã phÈm chÊt tèt. 71
  8. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2A-2007 §¹i häc Vinh T i liÖu tham kh¶o [1] §ç Huy BÝch vµ céng sù, C©y thuèc vµ ®éng vËt lµm thuèc ë ViÖt Nam, NXB Khoa häc Kü thuËt, Hµ Néi, 2003. [2] Vâ V¨n Chi, Tõ ®iÓn c©y thuèc ViÖt Nam, NXB Y häc, Hµ Néi, 1999. [3] Phan ThÞ Chö, TrÇn ThÕ Tôc, S¬ bé ®¸nh gi¸ mét sè ®Æc ®iÓm cña c¸c gièng b−ëi ë ViÖt Nam, KÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc, quyÓn 6, NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi, 1996, 191-194. [4] Phan ThÞ Chö, TrÇn ThÕ Tôc, KÕt qu¶ nghiªn cøu b−íc ®Çu vÒ mét sè gièng b−ëi ®−îc trång ë H−¬ng Khª - Hµ TÜnh, KÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc, quyÓn 4, NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi, 1995, 156-158. [5] R. M. Klein, D. T. Klein, Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu thùc vËt, NXB Khoa häc Kü thuËt Hµ Néi, 1983. [6] §ç TÊt Lîi, Nh÷ng c©y thuèc vµ vÞ thuèc ViÖt Nam, NXB Y häc, Hµ Néi, 2003. [7] NguyÔnV¨n Mïi, Thùc hµnh ho¸ sinh häc, NXB §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, 2001. [8] Ph¹m V¨n Sæ, Bïi ThÞ Nh− ThuËn, KiÓm nghiÖm l−¬ng thùc thùc phÈm, NXB Khoa häc Kü thuËt, Hµ Néi, 1975. Summary some Morphological and biochemical characteristics of grapefruits grown in nghe an and ha tinh provinces The authors have colleted eight types grapefruits grown in Nghe An and Ha Tinh provinces, including: Phuc Trach, Duong, Dao, Chua, Chong, Trang, Oi and Son. It can be shown from the research that there are some morphological features among these types of grapesuits such as trunk, leaf and fruit. The quality of some types of grapefruits has been evaluated in term of biochemical index such as the content of sugar, organic acid, vitamin C and pectin. It can be concluded that Phuc Trach has the highest sugar content (3.82% reduced sugar, 9.2% total sugar), Chua has the highest acid and pectin content (0.41% free acid, 0.95% total acid, 12.80% pectin), meanwhile Dao has the highest vitamin C content (122.00% in peel and 67.00% in succulent cell). The sugar/axit ratio of the eight types of grapefruit, except for Chua and Son, is defined to be from 20 to 30, which can be concluded that almost all of the grapefruits studied are of high quality. (a) Cao häc 12 Sinh, tr−êng §¹i häc Vinh (b) 42 Sinh häc, tr−êng §¹i häc Vinh (c) Khoa Sinh häc, Tr−êng §¹i häc Vinh. 72
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học
320 tài liệu
1257 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2