Báo cáo khoa học: "MỘT SỐ NÉT BIỂU HIỆN CỦA NHÂN SINH QUAN PHẬT GIÁO Ở TÍN ĐỒ HÀ NỘI HIỆN NAY"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

111
lượt xem 22
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tóm tắt: Đất nước ta thực hiện công cuộc đổi mới trong hơn hai mươi năm qua đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Bên cạnh những thành tựu về kinh tế, văn hoá, xã hội mà chúng ta đã đạt được, mặt trái của nền kinh tế thị trường cũng phát sinh ngày càng nhiều tiêu cực gây ảnh hưởng xấu đến nhiều mặt của đời sống xã hội nước ta. Để kiếm được nhiều tiền, nhiều người dùng mọi thủ đoạn như gian lận thương mại, buôn lậu, làm hàng giả, buôn bán ma tuý... ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "MỘT SỐ NÉT BIỂU HIỆN CỦA NHÂN SINH QUAN PHẬT GIÁO Ở TÍN ĐỒ HÀ NỘI HIỆN NAY"

MỘT SỐ NÉT BIỂU HIỆN CỦA NHÂN SINH QUAN PHẬT GIÁO Ở TÍN ĐỒ HÀ NỘI HIỆN NAY CN. NGUYỄN TRUNG THÀNH Bộ môn Những nguyên lý cơ bản của CNMLN Khoa Lý luận chính trị Trường Đại học Giao thông Vận tải Tóm tắt: Đất nước ta thực hiện công cuộc đổi mới trong hơn hai mươi năm qua đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Bên cạnh những thành tựu về kinh tế, văn hoá, xã hội mà chúng ta đã đạt được, mặt trái của nền kinh tế thị trường cũng phát sinh ngày càng nhiều tiêu cực gây ảnh hưởng xấu đến nhiều mặt của đời sống xã hội nước ta. Để kiếm được nhiều tiền, nhiều người dùng mọi thủ đoạn như gian lận thương mại, buôn lậu, làm hàng giả, buôn bán ma tuý... Nhiều vụ án kinh tế lớn đã xảy ra. Các tệ nạn xã hội được dịp bung ra như nấm mọc sau cơn mưa: Lừa đảo, trộm cắp, nghiện và buôn bán ma tuý, giết người cướp của, mại dâm ... Nghiêm trọng hơn, gia đình - nền tảng của xã hôi - trở nên mong manh, dễ tan vỡ. Quan hệ trong gia đình đảo lộn. Trong đời sống xã hội, chúng ta thấy xuất hiện chủ nghĩa cá nhân, lối sống vì đồng tiền, danh lợi, hưởng thụ, sa đọa, truy lạc, làm băng hoại đạo đức và truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Con người trở nên dễ bị tổn thương hơn và dễ có những hành động cực đoan hơn. Trong bối cảnh đó, rõ ràng là nhân sinh quan Phật giáo đã có tác động nhất định trong việc điều chỉnh suy nghĩ và hành vi của con người, trước hết đối với cộng đồng tín đồ đạo Phật, đặc biệt là đối với những tín đồ ở Hà Nội - một trong hai trung tâm lớn của Phật giáo Việt Nam. Summary: Our country has carried out innovative work in more than twenty years and achieved many important achievement . Beside achievements about economy, culture and MLN- VTKT society we achieved, t he reverse of the market economy has also arisen more and more negatives which bring about bad effects to many faces of social life in our country. In order to earn much money, many people use every trickery , like: cheating in commerce, smuggling, making counterfeit, trading in drugs, ... Many big economic cases happened. The social evils have chance to come apart like mushroom after raining: cheat, thieves and pickpockets, drug addiction, killing for robbery, prostitution, ... Be more serious, family – basis of society – become faint, more fragile. The relationship in family is upset. In social life, we see the appearance of individualism, lifestyle for money, fame and wealth, depravity; which are collapsing morals and good traditions of nation. Man become easier to be hurt and to go to extremes. In this background, it is clear that outlook on life of Buddhism had limited effects on correcting thought and behaviour of people, first to community of Buddhist, especially to Buddhist in Ha Noi – one of two big centers of Vietnamese Buddhism. nhân sinh độc đáo của nó trở thành một bộ phận không thể thiếu đối với cấu trúc của đời I. ĐẶT VẤN ĐỀ sống tinh thần của dân tộc. Ngày nay, trong Đạo Phật truyền vào nước ta khoảng đầu bối cảnh công cuộc đổi mới của đất nước, do Công nguyên và đã trở thành một trong những sự tác động mạnh mẽ của nền kinh tế thị hệ tư tưởng - tôn giáo có sức sống lâu dài, tồn trường cùng với các học thuyết tư tưởng và tại cho đến ngày nay, đã ảnh hưởng sâu sắc tôn giáo khác, đạo Phật đã có những biến đến đời sống tinh thần của con người Việt chuyển mạnh mẽ cùng với sự chuyển mình Nam trong lịch sử. Đạo Phật với quan niệm
lớn lao của đất nước. Tình hình đó có tác động Ngay từ buổi đầu khi đạo Phật mới du không nhỏ, theo cả hai chiều hướng tích cực, nhập vào nước ta thì Thăng Long - Hà Nội đã tiêu cực, tới đời sống xã hội, tới lối sống, đạo nhanh chóng trở thành một trong trung tâm đức của xã hội nước ta. Đặc biệt, thủ đô Hà Phật giáo quan trọng. Nhiều ngôi chùa, nhiều Nội là một trong hai trung tâm lớn của Phật bậc cao tăng đã xuất hiện ở đây. Phật giáo ở giáo Việt Nam cũng không nằm ngoài dòng Việt Nam nói chung và ở Hà Nội nói riêng đã chảy trên. đạt tới đỉnh cao vào thời đại Lý- Trần, tạo nên những nét riêng biệt đặc trưng cho Phật giáo Việt Nam. Được vua triều Lý, Trần ủng hộ, II. NỘI DUNG hoạt động của Phật Giáo có mặt ở khắp hang Nếu như các trường phái triết học Hy cùng ngõ hẻm, làng nào cũng có chùa có tháp, Lạp cổ đại như Milê, Êlê chủ yếu bàn về người ta học chữ, học kinh, hội hè, biểu diễn những vấn đề thế giới quan, bản thể luận như rối nước, họp chợ ngay ở trước chùa đi tìm bản nguyên của thế giới, bản chất của Sau thời kỳ phát triển đạt đến đỉnh cao thế giới, trạng thái của thế giới,... Còn những trên, từ thế kỷ XV đến trước cách mạng tháng vấn đề về con người họ lại bàn tương đối ít thì Tám 1945, cùng với những biến động của lịch trái lại, ở Phật giáo - một hệ thống triết học, sử, Phật giáo Thăng Long - Hà Nội không còn tôn giáo - bên cạnh những tư tưởng, quan đạt được đỉnh cao như trong thời kỳ Lý - Trần niệm về thế giới, vấn đề nhân sinh quan nhưng vẫn là một trung tâm của Phật giáo cả không chỉ được đặt ra ngay từ đầu mà còn là nước. Từ sau cách mạng tháng Tám 1945 đến nội dung tư tưởng chủ yếu bao trùm lên toàn năm 1985 trải qua hai cuộc kháng chiến chống bộ hệ thống. Pháp - Mỹ và thời kỳ đất nước khôi phục sau Việt Nam là nước nằm trong khu vực chiến tranh, toàn dân phải dồn sức bảo vệ và chịu ảnh hưởng của hai nền văn minh phát MLN- xây dựng đất nước nên phần nào đời sống đạo VTKT triển rực rỡ thời cổ đại đó là Ấn Độ và Trung có phần ít được chú ý. Quốc và tất yếu chịu ảnh hưởng của hai nền Từ năm 1986 đến nay, đất nước bước vào văn minh đó. Đạo Phật truyền vào nước ta từ công cuộc đổi mới. Cùng với sự chuyển mình đầu Công nguyên theo hai hướng: từ Ấn Độ của đất nước, cùng với chính sách tôn giáo sang bằng đường biển và từ Trung Quốc sang của Đảng và Nhà nước tôn trọng quyền tự do bằng đường bộ. tín ngưỡng của công dân, Phật giáo Việt Nam Phật giáo Việt Nam có những đặc trưng nói chung và Phật giáo Hà Nội nói riêng đã có riêng: Thứ nhất, đối với người dân Việt, đạo những khởi sắc nhất định, có tác động không Phật không chỉ là một triết thuyết mà quan nhỏ tới đời sống kinh tế, xã hội, văn hóa của trọng hơn đó là cuộc sống thiện, có đạo đức, đất nước cũng như của thủ đô Hà Nội. nhân ái, bao dung. Đạo Phật ở Việt Nam đã Mặc dù chủ nghĩa Mác - Lênin từ sau Cách tiếp nhận, hòa đồng với tín ngưỡng bản địa mạng tháng Tám 1945 đến nay dần chiếm được khiến cho nó thâm nhập được vào đông đảo địa vị thống trị trong đời sống tinh thần xã hội. dân cư và phát triển theo suốt chiều dài lịch sử Nhưng bên cạnh đó nhiều tôn giáo, tín ngưỡng, dân tộc. Thứ hai, đạo Phật ở Việt Nam kết học thuyết tư tưởng khác vẫn tiếp tục tồn tại và hợp chặt chẽ việc đạo với việc đời cho nên có tác động đến các tầng lớp dân cư của nước ta, xu hướng nhập thế. Thứ ba, Phật giáo Việt trong đó có Hà Nội. Hiện nay, một bộ phận dân Nam rất đề cao phụ nữ. Nhiều nhân vật lịch sử cư ở Hà Nội vẫn lựa chọn đạo Phật làm nơi gửi được tôn thành Phật. Chùa là nơi phụ nữ gắm niềm tin. Vì: chiếm ưu thế.
Thứ nhất, xét trong các truyền thống ở những người cô đơn gần với cái chết; những nước ta. Nho - Phật - Lão, chỉ còn Phật giáo người gặp khó khăn trong cuộc sống, tình yêu tồn tại với cơ chế đầy đủ của nó. Và do đó nó trắc trở; những người còn có tâm lý cầu sự trợ có điều kiện trực tiếp tác động đến lẽ sống của giúp của các lực lượng siêu nhiên. Về độ tuổi: người dân. Nhiều quan niệm về nhân sinh và họ gồm người cao tuổi, người trung niên và cả thế giới của nó như nhân sinh đa khổ, vô thanh niên. Lớp người cao tuổi đi chùa để thường, vô ngã, Niết bàn, Tây Phương cực lạc chăm lo đời sống tâm linh, tâm hồn thanh thản, có sức thuyết phục lớn đối với người dân. Đạo vui thú tuổi già. Lớp thanh niên tin theo đạo do Phật không gây nên một sự phủ định những ảnh hưởng của lễ nghi tín ngưỡng truyền giá trị tinh thần, những phong tục tập quán thống, qua lời dạy của ông, bà, cha, mẹ... truyền thống của cộng đồng người Việt. Nó Người tín đồ ở Hà Nội hiểu về nhân sinh tuyên truyền tinh thần bình đẳng, nhân ái và quan đạo Phật như thế nào? qua tìm hiểu, thấy giải thoát con người. Đạo Phật lại gắn bó, hòa rằng: thời gian vừa qua công tác truyền bá đồng với tín ngưỡng dân gian. Theo truyền kinh sách và giáo lý của đạo rất được Giáo hội thống khi thực hiện lễ nghi tín ngưỡng dân Phật giáo Việt Nam quan tâm. Các chùa lớn gian, họ chấp nhận luôn cả đạo Phật. Thứ hai, theo định kỳ có tổ chức các buổi thuyết giảng trong điều kiện công cuộc đổi mới của đất kinh Phật, giáo lý và lễ nghi đạo Phật; tổ chức nước, con người phải đối mặt với những khía thư viện; dịch các cuốn kinh quan trọng ra cạnh khắc nghiệt của nền kinh tế thị trường tiếng Việt và xuất bản rộng rãi... qua đó người như may rủi nhiều hơn trong kinh doanh, tín đồ có thể nhanh chóng nắm bắt những điều những thăng trầm trong công danh sự nghiệp cơ bản của Phật pháp. Với các tín đồ là người hay xáo trộn trong cuộc sống gia đình... Thứ lao động ít có điều kiện nghiên cứu kinh sách ba, đạo Phật không yêu cầu lễ nghi phức tạp, thì lại được biết đến Phật, Như Lai... qua các MLN- người dân ở mọi trình độ đều có thể gia nhập truyện "Tây du ký", "Quan Âm đắc đạo"... và VTKT đời sống đạo một cách dễ dàng. Đó là điều nếp sống đạo đức của các nhà sư. khiến đạo Phật có thể lan tỏa ảnh hưởng của Bằng nhiều hình thức trên, người tín đồ Hà nó trong dân cư. Thứ tư, Phật giáo ngoài sự tín Nội ngày nay có những hiểu biết cơ bản về quan ngưỡng còn là phép dưỡng sinh có tác dụng niệm nhân sinh của đạo Phật. Người tín đồ đều làm cho con người vượt qua những trạng thái biết rằng lý thuyết nhà Phật cho rằng "đời là tinh thần bất an, phiền muộn trở lại trạng thái bể khổ". Ngày nay, một số tín đồ đã có nhận thanh thản, có lợi cho sự sống. thức khác đi như cuộc đời có sướng có khổ... Chính vì những lý do trên đây, ở Hà Nội Nhiều người không biết đến "Tứ diệu đế", hiện nay có khoảng 1% dân cư trở thành tín "Thập nhị nhân duyên" là gì nhưng họ biết rõ đồ của đạo Phật, ngoài ra đại bộ phận người về luân hồi, nghiệp báo, nhân quả. Ai cũng dân Hà Nội đều có tín ngưỡng, tình cảm tâm tâm niệm "phải tránh ác, làm thiện". thức Phật giáo. Tình cảm Phật giáo trở thành Niềm tin tôn giáo của người tín đồ là một giá trị xuyên suốt, một giá trị đạo đức ảnh niềm tin vào Đức Phật - hình tượng tiêu biểu hưởng tới đời sống của người dân. cho sự sáng suốt vô biên, do khả năng vô hạn Về thành phần, tín đồ Hà Nội rất đa dạng, của lòng nhân từ, ban phúc vô cứu vớt con bao gồm những người làm nghề buôn bán, người; là niềm tin vào lý thuyết nhà Phật và nông dân, nhà doanh nghiệp, trí thức, cán bộ niềm tin ấy còn được củng cố bởi những thiện công nhân viên chức... Tín đồ tin theo đạo Phật cảm của họ vốn vẫn dành cho các nhà sư. xuất phát từ nhiều lý do khác nhau. Họ là Niềm tin tôn giáo ấy không cực đoan đến mức
làm cho tín đồ quên đi mình là công dân của giải phóng nội tâm, vừa là nhu cầu hưởng thụ đất nước. văn hóa. Họ đã tìm thấy ở đó một nơi gửi gắm niềm tin, một niềm an ủi tinh thần chở che cho Tình cảm của tín đồ ở Hà Nội dành cho đạo Phật vốn có căn nguyên và được trau dồi họ trước những "bão táp" khó tránh khỏi của qua nhiều chặng đường gian lao của lịch sử cuộc đời mà họ phải đối mặt. dân tộc. Đạo Phật còn có vai trò lớn trong đời Có thể nói, Phật giáo là một phương thức sống tình cảm, tâm linh của một bộ phận thỏa mãn nhu cầu tinh thần của con người người dân Việt Nam, người dân của đất nước Việt Nam không chỉ trong lịch sử mà còn cả đã trải qua nhiều đau thương và đang còn gặp trong hiện tại. Phương thức đó còn có thể tồn nhiều khó khăn trong đời sống xã hội. tại lâu dài chừng nào xã hội chưa tạo ra được Trong sự nghiệp giáo dục – đào tạo của những điều kiện vật chất làm thay đổi chất nước ta hiện nay, những tư tưởng của nhân sinh lượng cuộc sống và chưa tạo ra được một quan Phật giáo có ảnh hưởng to lớn đối với việc phương thức sinh hoạt vật chất và tinh thần bồi dưỡng thế giới quan, nhân sinh quan và xây cao hơn để thỏa mãn nhu cầu sống của con dựng nhân cách của học sinh, sinh viên – thế hệ người. Những giá trị tinh túy của đạo Phật đã trẻ, tương lai của đất nước. Những tư tưởng nhân sinh quan đó giáo dục cho con người, thế hệ trẻ được người Việt Nam tiếp nhận, tiếp thu và tình yêu thương con người, đồng loại; giáo dục biến thành một trong những nguồn sinh lực chủ nghĩa nhân văn, nhân đạo, từ bi hỷ xả. Nhân văn hóa của dân tộc. Trong tương lai, cùng sinh quan Phật giáo hướng cho thế hệ trẻ tinh với sự biến chuyển của thế giới và con người, thần sống thiện, sống tốt với đời; cố gắng vượt đạo Phật có thể sẽ mất đi, như mọi hiện tượng qua mọi khó khăn, “bể khổ” trong việc học và vô thường, nhưng tinh thần nhân đạo, cao đẹp việc sống; tự tin bước vào tương lai, xây dựng của đạo Phật đã trở thành cái đẹp của người MLN- VTKT quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp. Việt Nam thì chắc chắn sẽ trường tồn cùng thời gian. III. KẾT LUẬN Với quá trình du nhập và phát triển lâu dài Tài liệu tham khảo ở Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng, đạo [1]. Tập bài giảng Lịch sử triết học, Tập 1. Nxb Phật đã trở thành một bộ phận của nền văn hóa, Chính trị Quốc gia, 1994. đạo đức nước ta. Với tính cách là một hiện [2]. Thích Tâm Thiện, Tìm hiểu nhân sinh quan tượng xã hội, Phật giáo chịu ảnh hưởng quyết Phật Giáo. NXB Thành phố Hồ Chí Minh, 1994. định của những điều kiện kinh tế - xã hội. [3]. Nguyễn Tài Thư (chủ biên), Lịch sử Phật giáo Việt Nam. NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 1991. Ngược lại, nó cũng tác động nhất định (cả tích [4]. Nguyễn Tài Thư, Phật giáo và sự hình thành cực và tiêu cực) tới đời sống xã hội. Ngày nay, nhân cách con người Việt Nam hiện nay. Tạp chí đất nước ta đang chuyển mình mạnh mẽ trong Triết học, số 4/1993. công cuộc đổi mới, một bộ phận dân cư tìm [5]. Nguyễn Tài Thư (chủ biên), Ảnh hưởng của các đến với đạo Phật bằng nhiều hình thức khác hệ tư tưởng và tôn giáo đối với con người Việt Nam nhau, với nhiều mục đích khác nhau chính vì hiện nay. NXB Chính trị Quốc gia Hà Nội, 1996. sức cuốn hút của quan niện nhân sinh sống [6]. Trần Văn Trình, Tìm hiểu tình hình tồn tại và phát triển của Phật giáo trong cộng đồng dân cư thiện, từ bi hỷ xả của nhà Phật. Họ tìm đến với Hà Nội thời kỳ đổi mới. Luận văn thạc sĩ, Viện xã đạo Phật vừa là với nhu cầu giải thoát tâm linh, hội học, Hà Nội, 1998♦