Báo cáo khoa học: "một số vấn đề đánh giá dự án theo kết quả thực hiện"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

68
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tóm tắt: Bài báo trình bày sự cần thiết, nội dung cơ bản của đánh giá dự án theo kết quả thực hiện và đồng thời trình bày định h-ớng nghiên cứu áp dụng ph-ơng pháp này trong các dự án phát triển cơ sở hạ tầng giao thông ở Việt nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "một số vấn đề đánh giá dự án theo kết quả thực hiện"

mét sè vÊn ®Ò ®¸nh gi¸ dù ¸n theo kÕt qu¶ thùc hiÖn ThS. nguyÔn ®øc quang ViÖn QH&QL Giao th«ng VËn t¶i Tr−êng §¹i häc Giao th«ng VËn t¶i Tãm t¾t: Bμi b¸o tr×nh bμy sù cÇn thiÕt, néi dung c¬ b¶n cña ®¸nh gi¸ dù ¸n theo kÕt qu¶ thùc hiÖn vμ ®ång thêi tr×nh bμy ®Þnh h−íng nghiªn cøu ¸p dông ph−¬ng ph¸p nμy trong c¸c dù ¸n ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng ë ViÖt nam. Summary: This paper discuss about the necessity and basic contents the performance- based of project evaluation method. In addition, the paper presents about orientation of applying this evaluation method in transport infrastructure development projects in Vietnam. I. §Æt vÊn ®Ò Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®Çu t− x©y dùng hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng giao th«ng cña ViÖt nam ®· ®¹t ®−îc nhiÒu tiÕn bé, gãp phÇn quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n−íc. Tuy nhiªn, hiÖu qu¶ ®Çu t− cña c¸c dù ¸n ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng nãi chung vµ dù ¸n x©y dùng CSHT GTVT nãi riªng ë ViÖt nam hiÖn cßn thÊp. §©y chÝnh lµ hËu qu¶ cña chÊt l−îng nghiªn cøu dù ¸n nãi chung vµ chÊt l−îng ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®Çu t− cña dù ¸n nãi riªng. Trªn thùc tÕ viÖc nghiªn cøu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña dù ¸n tr−íc khi thùc hiÖn ®· ®−îc triÕn khai vµ ¸p dông CT 2 vµo trong hå s¬ dù ¸n. Tuy nhiªn viÖc ®¸nh gi¸ trong giai ®o¹n thùc hiÖn vµ sau khi thùc hiÖn dù ¸n cßn ch−a ®−îc quan t©m. ChÝnh v× vËy c«ng t¸c nghiªn cøu ®¸nh gi¸ dù ¸n theo kÕt qu¶ thùc hiÖn lµ mét vÊn ®Ò cÊp thiÕt vµ cÇn nghiªn cøu. II. T¹i sao ph¶i ®¸nh gi¸ dù ¸n theo kÕt qu¶ thùc hiÖn Theo lý thuyÕt viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ dù ¸n ®Çu t− nhµ n−íc ®−îc kh¶ng ®Þnh lµ néi dung kh«ng thÓ thiÕu trong mäi giai ®o¹n cña dù ¸n tuy nhiªn sau khi triÓn khai vµ tiÕn hµnh x©y dùng dù ¸n nhiÒu c«ng tr×nh thÓ hiÖn râ viÖc ®Çu t− kÐm hiÖu qu¶. T×nh tr¹ng kh«ng hiÖu qu¶ ®ã ®−îc thÓ hiÖn ë nh÷ng mÆt chñ yÕu sau: + T×nh tr¹ng thÊt tho¸t l·ng phÝ trong ®Çu t− x©y dùng + T×nh tr¹ng nî ®äng trong x©y dùng + NhiÒu dù ¸n ®Çu t− kh«ng ®óng h−íng hoÆc ph¶i bá dë, nhiÒu dù ¸n sau khi hoµn thµnh ®i vµo khai th¸c ®· béc lé nh÷ng bÊt lîi, ph¸ vì c¶nh quan. + C¸c c«ng tr×nh sau khi hå hëi tiÕn hµnh nghiÖm thu bµn giao ®−a vµo khai th¸c sö dông mét thêi gian ®· sôt lë, r¹n nøt vµ xuèng cÊp nghiªm träng. Tr−íc thùc tr¹ng trªn viÖc nghiªn cøu ®¸nh gi¸ dù ¸n theo kÕt qu¶ thùc hiÖn tõ giai ®o¹n b¾t ®Çu x©y dùng ®Õn sau khi bµn giao sö dông lµ mét vÊn ®Ò rÊt quan träng.
Vai trß cña viÖc ®¸nh gi¸ dù ¸n theo kÕt qu¶ thùc hiÖn Tõ thùc tr¹ng vÒ hiÖu qu¶ ®Çu t− x©y dùng ®· nªu ë trªn mµ viÖc nghiªn cøu ®¸nh gi¸ dù ¸n theo kÕt qu¶ thùc hiÖn ë giai ®o¹n b¾t ®Çu triÓn khai vµ sau khi ®−a vµo khai th¸c sö dông lµ mét ®ßi hái mang tÝnh cÊp thiÕt, viÖc ¸p dông ch−¬ng tr×nh ®¸nh gi¸ dù ¸n theo kÕt qu¶ thùc hiÖn (Xem h×nh 1: M« h×nh qu¶n lý theo kÕt qu¶ thùc hiÖn) lµ yÕu tè sèng cßn gióp c¸c dù ¸n ®Çu t− x©y dùng nãi chung vµ ®èi víi dù ¸n x©y dùng giao th«ng nãi riªng ®¹t ®−îc nh÷ng tiÕn bé trong thêi gian tíi. §iÒu ®ã sÏ gióp c«ng t¸c gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ thu ®−îc nh÷ng lîi Ých thÓ hiÖn ë nh÷ng nÐt chñ yÕu sau: + C¸c tæ chøc qu¶n lý ®iÒu hµnh dù ¸n lµm viÖc cã hiÖu qu¶ v× cã c¸c b¶ng ph©n c«ng c«ng viÖc, môc ®Ých vµ c¸c kÕt qu¶ môc tiªu râ rµng h¬n + C¸c nhµ l·nh ®¹o ®−îc th«ng b¸o nhiÒu h¬n v× vËy cã nh÷ng quyÕt ®Þnh qu¶n lý tèt h¬n + C¸c nguån lùc ®−îc sö dông hiÖu qu¶ h¬n, gi¶m thiÓu sù thiÕu hiÖu qu¶ vµ l·ng phÝ Môc ®Ých cña viÖc ®¸nh gi¸ dù ¸n th«ng qua c¸c dù ¸n ®ang thùc hiÖn vµ ®· hoµn thµnh sÏ gióp c¸c nhµ qu¶n lý, c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch .. nh×n nhËn ®−îc vÒ tÝnh hiÖu qu¶, hiÖu suÊt, sù phï hîp, t¸c ®éng vµ bÒn v÷ng tõ ®ã rót ra nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm ®Ó c¶i thiÖn chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ®èi víi c¸c ®Çu t− cho t−¬ng lai vµ c¸c bµi häc rót ra. Ngoµi ra viÖc ®¸nh gi¸ còng gióp t¹o ra c¬ së cho tr¸ch nhiÖm gi¶i tr×nh ®Æc biÖt gióp cho viÖc qu¶n lý theo kÕt qu¶ ®¹t hiÖu qu¶ cao. Ph©n tÝch thùc tr¹ng LËp KH chiÕn l−îc ho¹t TÇm nh×n ®éng CT 2 Chóng ta ®ang ë ®©u Chóng ta muèn ®i tíi Lµm thÕ nµo ®Ó ®Õn ®−îc ®©u ®ã §¸nh Gi¸ Gi¸m S¸t H×nh 1. M« h×nh qu¶n lý theo kÕt qu¶ thùc hiÖn Nguån: Qu¶n lý theo kÕt qu¶ thùc hiÖn - Mét v¨n hãa míi næi trong nÒn c«ng vô ViÖt nam- Dù ¸n VIE/01/024/B, Bé Néi vô Néi dung ®¸nh gi¸ dù ¸n theo kÕt qu¶ thùc hiÖn Khi triÓn khai dù ¸n ( ch−¬ng tr×nh) viÖc ®¸nh gi¸ sÏ ®−îc thÓ hiÖn theo tõng b−íc theo thø tù sau: - §¸nh gi¸ ban ®Çu: Ngay sau khi dù ¸n b¾t ®Çu (triÓn khai x©y dùng) - §¸nh gi¸ gi÷a kú: Gi÷a chu kú thùc hiÖn dù ¸n - §¸nh gi¸ cuèi kú: Khi dù ¸n kÕt thóc - §¸nh gi¸ t¸c ®éng: Trong vßng 5 n¨m sau khi dù ¸n hoµn thµnh Trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ dù ¸n theo kÕt qu¶ thùc hiÖn th× hai yÕu tè quan träng ¶nh h−ëng kh«ng nhá ®Õn kÕt qu¶ cña viÖc ®¸nh gi¸ dù ¸n ®ã lµ (1) §iÒu kiÖn m«i tr−êng ®Ó thùc hiÖn viÖc ®¸nh gi¸ dù ¸n
(2) §¶m b¶o quy tr×nh ®¸nh gi¸ vÒ khung l«gic, chØ sè ®¸nh gi¸, tiªu chÝ ®¸nh gi¸… VÒ ®iÒu kiÖn m«i tr−êng ®Ó ®¸nh gi¸ dù ¸n: Cã hai yÕu tè quan träng trong m«i tr−êng ®Ó ®¸nh gi¸ dù ¸n ®ã lµ sù ®ång t×nh hç trî cña ®¬n vÞ ®ang triÓn khai dù ¸n vµ lßng tin vµo thµnh c«ng cña c«ng t¸c ®¸nh gi¸. Thø nhÊt khi triÓn khai ®¸nh gi¸ dù ¸n viÖc thiÕu sù hç trî cña c¸c ®¬n vÞ ®ang triÓn khai dù ¸n th× viÖc ®¸nh gi¸ gÆp khã kh¨n h¬n bao giê hÕt, khi thùc hiÖn ®¸nh gi¸ viÖc kh«ng cã ®ñ th«ng tin, sè liÖu cÇn thiÕt th× viÖc ®¸nh gi¸ sÏ dÉn ®Õn sè liÖu kÕt qu¶ kh«ng trung thùc sÏ khã kh¨n khi ®¸nh gi¸. CÇn cã nh÷ng c«ng cô khuyÕn khÝch −u ®·i gióp cho ng−êi thùc hiÖn ®¸nh gi¸ gióp hä tr¸nh ®−îc nh÷ng c¸m rç vÒ vËt chÊt khi thùc hiÖn chøc n¨ng cña m×nh vµ ®¶m b¶o hä thùc hiÖn ®iÒu nµy mét c¸ch trung thùc nhÊt. Thø hai cÇn cã sù tin t−ëng vµo c«ng t¸c ®¸nh gi¸. ThiÕu sù tin t−ëng vµo kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ vµ øng dông biÖn ph¸p míi thay thÕ cho biÖn ph¸p cò sau khi ®¸nh gi¸ lµ yÕu tè quan träng, nÕu kh«ng cã niÒm tin th× sÏ mÊt ®i ®éng lùc tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ mét c¸ch nghiªm tóc. ë phÝa c¬ quan ra quyÕt ®Þnh ®Çu t−, c¸c chñ ®Çu t−, c¸c nhµ qu¶n lý… cÇn cã nh÷ng nhËn thøc ®¸nh gi¸ ë ®©y kh«ng ph¶i chØ ra nh÷ng yÕu kÐm cña n¨ng lùc mµ ë ®©y c«ng t¸c ®¸nh gi¸ thùc sù lµ hç trî cho viÖc ra quyÕt ®Þnh, ®em l¹i c«ng t¸c d©n chñ trong qu¸ tr×nh lµm viÖc , t¹o nªn sù cã tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc. Mét m«i tr−êng ®¸nh gi¸ thuËn lîi ch−a ph¶i lµ tÊt c¶ mÆc dï nã cã mét vai trß rÊt quan träng, quy tr×nh ®¸nh gi¸ vÒ hÖ thèng khung l« gic ®¸nh gi¸, chØ sè ®¸nh gi¸ vµ tiªu chÝ ®¸nh gi¸ còng cã vai trß ®Æc biÖt. VÒ tiªu chÝ ®¸nh gi¸ dù ¸n ph¶i tr¶ lêi ®−îc cÇu hái vÒ nh÷ng vÊn ®Ò sau: CT 2 + HiÖu qu¶ cña dù ¸n: Môc ®Ých cã ®¹t ®−îc hay kh«ng? vµ c¸c ®Çu ra cã nh÷ng møc ®é ®ãng gãp nh− thÕ nµo? ViÖc thùc hiÖn dù ¸n ®em l¹i nh÷ng hiÖu qu¶ vÒ mÆt d©n sinh, x· héi nh− thÕ nµo. Khi dù ¸n ®i vµo sö dông hiÖu qu¶ sö dông so víi tr−íc khi cã dù ¸n ra sao? TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã sÏ ®−îc thÓ hiÖn b»ng thùc tÕ + HiÖu suÊt sö dông: C¸c ®Çu vµo ®−îc chuyÓn thµnh c¸c ®Çu ra ë møc ®é nµo? Cã thÓ lµm gi¶m sè l−îng ®Çu vµo ®Ó t¹o cïng sè l−îng ®Çu ra? + Phï hîp: ViÖc ®Çu t− x©y dùng cã thèng nhÊt víi môc tiªu chiÕn l−îc, kÕ ho¹ch ®−îc ®Ò ra hay kh«ng? C¸c ho¹t ®éng ®Çu t− cã ®¸p øng ®−îc nhu cÇu cña ®èi t−îng h−ëng lîi tõ dù ¸n nh− thÕ nµo? +T¸c ®éng: Trong qu¸ tr×nh triÓn khai dù ¸n cã tiªu cùc hay kh«ng? NÕu cã th× ë møc ®é nµo? Môc tiªu cña dù ¸n t¸c ®éng ®Õn khu vùc hoÆc lÜnh vùc ra sao? + BÒn v÷ng: ChÊt l−îng cña dù ¸n ra sao? Cã ®¶m b¶o yªu cÇu so víi yªu cÇu ®Ò ra hay kh«ng? §Ò xuÊt ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ theo kÕt qu¶ thùc hiÖn §Ó tr¶ lêi nh÷ng c©u hái trªn viÖc nghiªn cøu ®¸nh gi¸ theo kÕt qu¶ thùc hiÖn cÇn nghiªn cøu vµ ®−a ra khung logic ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn cña dù ¸n, x©y dùng c¸c chØ sè chÝnh ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn dù ¸n….. (a) Khung logic ®ãng mét vai trß rÊt quan träng, nã gióp c¸c nhµ ®¸nh gi¸ nhin nhËn ra nh÷ng vÊn ®Ò vµ tõ ®ã cã bµi häc kinh nghiÖm. Khung l«gic ®−îc x©y dùng lµ mét c«ng cô c¬ b¶n ®Ó thiÕt
kÕ, thùc hiÖn vµ thÈm ®Þnh qu¸ tr×nh ®Çu t− tõ ®ã míi cã thÓ x©y dùng ®−îc hÖ thèng chØ sè ®¸nh gi¸, thu thËp sö lý sè liÖu theo hÖ thèng chØ sè vµ so s¸nh kÕt qu¶ ®¹t ®−îc víi môc tiªu kÕ ho¹ch ( theo hå s¬ dù ¸n ®· ®−îc phª duyÖt) ®· ®−îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt. (b) HÖ thèng chØ sè ®¸nh gi¸ vÒ chÊt l−îng, thêi gian, ph−¬ng thøc qu¶n lý… trong giai ®o¹n triÓn khai vµ sau khi kÕt thóc dù ¸n sÏ gióp c¸c nhµ qu¶n lý ®¸nh gi¸ ®−îc møc ®é ®¹t ®−îc c¸c thµnh qu¶ ®· cam kÕt tõ c¸c nhµ thÇu, gióp cho viÖc nh×n nhËn dù ¸n ( ch−¬ng tr×nh) ®· ®i ®óng h−íng víi môc tiªu ®Ò ra hay kh«ng? NÕu cã sai lÖch th× sÏ gióp chóng ta cã nh÷ng quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c nh»m h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a nh÷ng rñi ro cña Dù ¸n ( ch−¬ng tr×nh) khi ®ang thùc hiÖn vµ söa ch÷a khi thùc hiÖn c¸c dù ¸n kÕ tiÕp. B¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn vµ kÕt qu¶ cña dù ¸n sau Môc tiªu vµ yªu cÇu mét thêi gian triÓn khai ®Ò ra sau khi dù ¸n hoµn thµnh Theo KÕ Thùc tÕ cã thÓ x¶y ra kh¸c ho¹ch víi môc tiªu ®Ò ra vÒ chÊt Sù thay ®æi so víi kÕ môc tiªu l−îng, thêi gian…..cña dù ho¹ch, môc tiªu ®Æt ra . ®Æt ra ¸n ban ®Çu CÇn x©y dùng hÖ thèng chØ sè ®¸nh Thêi ®iÓm b¾t ®Çu gi¸ vÒ chÊt l−îng, thêi gian, ph−¬ng cã sù sai kh¸c víi thøc qu¶n lý… tr−íc,trong vµ sau CT 2 môc tiªu ®Ò ra khi triÓn khai ( x©y dùng ) dù ¸n ChØ sè thùc hiÖn lµ th−íc ®o ®Ó B¾t ®Çu triÓn khai kiÓm ®Þnh viÖc ®¹t ®−îc môc tiªu cô dù ¸n víi môc tiªu thÓ theo yªu cÇu ban ®Çu cña dù ¸n vµ yªu cÇu ®Ò ra H×nh2. T¹i sao cÇn ph¶i x©y dùng hÖ thèng chØ sè ®¸nh gi¸ iii. KÕt luËn Vai trß cña viÖc thùc hiÖn ®¸nh gi¸ dù ¸n ë giai ®o¹n tr−íc, trong vµ sau khi thùc hiÖn lµ vÊn ®Ò cÇn nghiªn cøu s©u réng h¬n n÷a ®iÒu ®ã sÏ gióp cho c«ng t¸c ®iÒu hµnh dù ¸n theo ph−¬ng thøc qu¶n lý dùa vµo kÕt qu¶ thùc hiÖn cña c¸c nhµ qu¶n lý ngµy cµng tèt h¬n n÷a vµ sÏ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t− cña c¸c dù ¸n ®Çu t−. Tµi liÖu tham kh¶o [1]. Klaus Kirchman, Mel Blunt (2006). Qu¶n lý theo kÕt qu¶: Mét v¨n hãa míi næi trong nÒn c«ng vô ViÖt nam, Dù ¸n VIE/01/024/B, Bé Néi vô n−íc CHXHCN ViÖt Nam, Hµ Néi, 2006. [2]. Nghiªm V¨n DÜnh vµ tËp thÓ t¸c gi¶ (2000). Kinh tÕ x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng , Nhµ xuÊt b¶n GTVT, [3]. Nghiªm V¨n DÜnh, Ph¹m V¨n V¹ng (1999). §¸nh gi¸ dù ¸n ®Çu t− trong GTVT, Bµi gi¶ng Sau ®¹i häc ngµnh QTKD GTVT, Tr−êng §¹i häc GTVT – 1999 [4]. Bïi Ngäc Toμn. LËp vµ thÈm ®Þnh dù ¸n x©y dùng, Nhµ xuÊt b¶n GTVT, Hµ néi, 2006