Báo cáo khoa học: "những bước chính để thiết kế ch-ơng trình học tiếng anh chuyên ngành"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Nguyễn Phương Hà Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

66
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một ch-ơng trình tiếng Anh chuyên ngành (TACN) phù hợp là một yếu tố rất quan trọng trong việc dạy TACN. Bài báo xin đ-ợc trình bày những b-ớc chính để thiết kế một ch-ơng trình tiếng Anh chuyên ngành.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "những bước chính để thiết kế ch-ơng trình học tiếng anh chuyên ngành"

nh÷ng b−íc chÝnh ®Ó thiÕt kÕ ch−¬ng tr×nh häc tiÕng anh chuyªn ngμnh ThS. vò thanh hiÒn Bé m«n Anh v¨n Khoa Khoa häc c¬ b¶n - Tr−êng §¹i häc GTVT Tãm t¾t: Mét ch−¬ng tr×nh tiÕng Anh chuyªn ngμnh (TACN) phï hîp lμ mét yÕu tè rÊt quan träng trong viÖc d¹y TACN. Bμi b¸o xin ®−îc tr×nh bμy nh÷ng b−íc chÝnh ®Ó thiÕt kÕ mét ch−¬ng tr×nh tiÕng Anh chuyªn ngμnh. Summary: It is agreed that the choice of an appropriate ESP syllabus is a major decision in ESP teaching. The article presents some main steps to design an ESP syllabus. + Ph©n tÝch nhu cÇu cña ng−êi häc. i. ®Æt vÊn ®Ò + X¸c ®Þnh môc ®Ých, môc tiªu cÇn ®¹t ®−îc cña ch−¬ng tr×nh. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, viÖc gi¶ng d¹y TACN ë c¸c tr−êng ®¹i häc ngµy cµng + Biªn so¹n néi dung. ®−îc chó träng. Víi nh÷ng yªu cÇu ngµy cµng + Lùa chän ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. cao cña ng−êi häc ®èi víi TACN, th× viÖc thiÕt + X¸c ®Þnh h×nh thøc kiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕ ch−¬ng tr×nh TACN mµ ®¸p øng ®−îc nhu phï hîp. cÇu cña ng−êi häc trë thµnh mét vÊn ®Ò cÊp thiÕt ®èi víi c¸c gi¸o viªn d¹y TACN. H¬n thÕ 1. Ph©n tÝch nhu cÇu cña ng−êi häc n÷a, viÖc thiÕt kÕ gi¸o tr×nh phï hîp lµ mét TiÕng Anh chuyªn ngµnh cã mét ®Æc thï trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh trùc tiÕp ®Õn kh¸c, râ nÐt víi tiÕng Anh c¬ së ®ã chÝnh lµ nã chÊt l−îng gi¶ng d¹y TACN. ThiÕt kÕ nh− thÕ nh»m môc ®Ých ®¸p øng nhu cÇu häc tiÕng nµo ®Ó cã ®−îc mét ch−¬ng tr×nh phï hîp? Anh cô thÓ cña mét nhãm ®èi t−îng häc trong Sinh viªn sau khi ra tr−êng cã ®¸p øng ®−îc mét lÜnh vùc nhÊt ®Þnh. §Ó ®¸p øng ®−îc c¸c nhu cÇu cña x· héi hay kh«ng? Vµ quan träng nhu cÇu cña nh÷ng nhãm ®èi t−îng häc cô thÓ h¬n hÕt lµ víi sè l−îng ®¬n vÞ häc tr×nh dµnh nµo ®ã th× viÖc ph©n tÝch nhu cÇu cña ng−êi cho TACN chØ lµ 4®vht - 60 tiÕt, th× viÖc thiÕt häc lµ rÊt quan träng v× chØ cã lµm nh− vËy c¸c kÕ ch−¬ng tr×nh cho phï hîp kh«ng ph¶i lµ nhµ thiÕt kÕ ch−¬ng tr×nh míi cã thÓ thiÕt kÕ mét ®iÒu dÔ dµng. ChÝnh v× vËy, bµi b¸o xin ®Ò ®−îc mét ch−¬ng tr×nh phï hîp nh»m thóc ®Èy cËp ®Õn nh÷ng b−íc chÝnh ®Ó thiÕt kÕ ®−îc còng nh− gióp ng−êi häc häc TACN nhanh h¬n mét ch−¬ng TACN phï hîp. vµ hiÖu qña h¬n. Do vËy, ph©n tÝch nhu cÇu cña ng−êi häc lµ b−íc ®Çu tiªn vµ quan träng trong viÖc thiÕt kÕ ch−¬ng tr×nh TACN. ii. néi dung §Ó ph©n tÝch ®−îc nhu cÇu cña ng−êi häc Theo c¸c nhµ ng«n ng÷ häc trªn thÕ giíi th× cã mét sè ph−¬ng ph¸p nh−: quan s¸t, nh− Nunan (1988), Yalden(1983) ®Ó thiÕt kÕ pháng vÊn, phiÕu ®iÒu tra... Ph−¬ng ph¸p hay ®−îc mét ch−¬ng tr×nh TACN phï hîp ph¶i ®−îc sö dông nhÊt lµ ph−¬ng ph¸p dïng theo 5 b−íc sau:
phiÕu ®iÒu tra. Víi ph−¬ng ph¸p nµy th× c¸c nh÷ng kü n¨ng ng«n ng÷ sÏ ®−îc d¹y. nhµ thiÕt kÕ sÏ ¸p dông ®−îc cho nhiÒu ®èi Sau mçi mét bµi häc, c¸c nhµ thiÕt kÕ nªn t−îng häc, h¬n n÷a cã thÓ ®iÒu tra nhanh vÒ ®Ò ra nh÷ng môc tiªu thÝch hîp nh»m nh¾c nhë nhiÒu vÊn ®Ò nh−: ®éng c¬, tr×nh ®é, ph−¬ng gi¸o viªn nh÷ng yªu cÇu cÇn ®¹t ®−îc sau khi ph¸p häc, nh÷ng mong muèn cña ng−êi häc häc xong bµi ®ã, ®ång thêi nh÷ng môc tiªu tiªu vÒ néi dung häc, ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y cña nµy cßn gióp gi¸o viªn lùa chän nh÷ng ph−¬ng gi¸o viªn, thêi gian häc... H¬n n÷a khi tr¶ lêi ph¸p gi¶ng d¹y phï hîp. nh÷ng phiÕu ®iÒu tra ng−êi häc sÏ kh«ng e 3. Biªn so¹n néi dung ng¹i khi cã thÓ nãi ra nh÷ng nhËn xÐt thùc cña 3.1. Chän läc néi dung m×nh h¬n lµ ph−¬ng ph¸p pháng vÊn. §ång Chóng ta ®Òu biÕt ph©n tÝch nhu cÇu cña thêi ph−¬ng ph¸p nµy kh«ng tèn kÐm, mÊt Ýt ng−êi häc còng nh− x¸c ®Þnh môc ®Ých, môc thêi gian vµ phï hîp víi ®èi t−îng häc kh«ng tiªu cÇn ®¹t ®−îc cña ch−¬ng tr×nh lµ nh÷ng chuyªn ng÷. b−íc quan träng ®èi víi viÖc thiÕt kÕ ch−¬ng §Ó cã ®−îc nh÷ng th«ng tin ®Çy ®ñ, tr×nh TACN, nh−ng ®ã chØ lµ nh÷ng b−íc lµm chÝnh x¸c, toµn diÖn vÒ ng−êi häc, c¸c nhµ ®Çu tiªn. B−íc tiÕp theo ®ã chÝnh lµ chän läc thiÕt kÕ ch−¬ng tr×nh ®−îc gîi ý nªn cã ®−îc vµ biªn so¹n nh÷ng néi dung cÇn ®−îc gi¶ng mét phiÕu ®iÒu tra tèt víi nh÷ng c©u hái ‘®ãng’ d¹y ®Ó ®−a vµo ch−¬ng tr×nh. vµ nh÷ng c©u hái ‘më’ víi néi dung ng¾n gän, §èi víi môc ®Ých kh¸c nhau cña tõng lo¹i c« ®äng, ®Çy ®ñ, dÔ hiÓu. ch−¬ng tr×nh mµ c¸c nhµ thiÕt kÕ sÏ sö dông NÕu sö dông ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra vµ kÕt c¸c nguyªn t¾c thiÕt kÕ ch−¬ng tr×nh kh¸c nhau hîp cïng mét sè ph−¬ng ph¸p kh¸c n÷a th× nh»m ®¹t ®−îc nh÷ng môc tiªu ®· ®Ò ra. §èi ch¾c ch¾n ta sÏ cã ®−îc nh−ng th«ng tin rÊt víi ch−¬ng tr×nh TACN, phÇn lín nh÷ng ng−êi ®Çy ®ñ vÒ ng−êi häc. thiÕt kÕ ®−îc khuyªn nªn sö dông h×nh thøc 2. X¸c ®Þnh môc ®Ých, môc tiªu cÇn ®¹t dùa trªn chñ ®Ò (theme - based) vµ dùa trªn ®−îc cña ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn kü n¨ng (skill - based) lµ nguyªn t¾c ViÖc x¸c ®Þnh môc ®Ých, môc tiªu cÇn ®¹t chÝnh ®Ó biªn so¹n thiÕt kÕ tõng bµi trong ®−îc cña ch−¬ng tr×nh còng rÊt quan träng. ch−¬ng tr×nh, vµ trong néi dung tõng bµi ng−êi Nh÷ng môc ®Ých vµ môc tiªu nµy sÏ quyÕt häc nªn ®−îc häc ®Çy ®ñ c¸c phÇn sau: ®Þnh toµn bé qu¸ tr×nh thiÕt kÕ ch−¬ng tr×nh. - C¸c chñ ®Ò vÒ lÜnh vùc chuyªn m«n cña Chóng gióp c¸c nhµ thiÕt kÕ x¸c ®Þnh ®−îc néi tõng ngµnh. dung cña ch−¬ng tr×nh, c¸c d¹ng bµi tËp, bµi - C¸c kü n¨ng ng«n ng÷ nh−: nghe, nãi, luyÖn cho ng−êi häc vµ ph−¬ng ph¸p gi¶ng ®äc, viÕt. d¹y cña gi¸o viªn. - CÊu tróc ng÷ ph¸p. §Ó ®Æt ra ®−îc nh÷ng môc ®Ých, môc tiªu - ThuËt ng÷ chuyªn ngµnh. cho ch−¬ng tr×nh c¸c nhµ thiÕt kÕ sÏ dùa trªn TÊt nhiªn c¸c chñ ®Ò, kü n¨ng vµ cÊu kÕt qu¶ ph©n tÝch nhu cÇu cña ng−êi häc, yªu tróc ng÷ ph¸p ®−îc chän trong ch−¬ng tr×nh lµ cÇu ®µo t¹o cña nhµ tr−êng. kÕt qu¶ cña cuéc ®iÒu tra, kh¶o s¸t. Dùa trªn Khi x¸c ®Þnh môc ®Ých cña ch−¬ng tr×nh, kÕt qu¶ cña cuéc kh¶o s¸t, c¸c nhµ thiÕt kÕ sÏ c¸c nhµ thiÕt kÕ ®−îc khuyªn nªn cÇn c©n x¸c ®Þnh cô thÓ c¸c chñ ®Ò, c¸c d¹ng bµi tËp nh¾c Ýt nhÊt ba nh©n tè chÝnh sau: luyÖn kü n¨ng ®Ó ®−a vµo ch−¬ng tr×nh. + Ph¶i biÕt ®−îc kiÕn thøc nÒn còng nh− 3.2. S¾p xÕp néi dung ®éng c¬ cña ng−êi häc. Th«ng th−êng khi s¾p xÕp trËt tù cña + Xem xÐt, c©n nh¾c nghÒ nghiÖp hiÖn tõng bµi trong ch−¬ng tr×nh, cã mét sè quan nay hoÆc sau nµy cña ng−êi häc. ®iÓm cho r»ng c¸c bµi nªn ®−îc s¾p xÕp theo + HiÓu ®−îc nh÷ng ®Æc ®iÓm chÝnh cña
nguyªn t¾c tõ dÔ ®Õn khã, tõ ®¬n gi¶n ®Õn d¹ng nãi hoÆc viÕt). phøc t¹p. Tuy nhiªn còng cã mét sè quan - LuyÖn nãi tù do hoÆc luyÖn viÕt: ®iÓm kh¸c cho r»ng víi ph−¬ng ph¸p d¹y §Ó cho ch−¬ng tr×nh phong phó, ®a d¹ng, ngo¹i ng÷ theo ®−êng h−íng giao tiÕp nh− c¸c d¹ng bµi tËp trong mçi bµi kh¸c nhau nªn hiÖn nay th× ngo¹i ng÷ ®−îc d¹y theo chøc thay ®æi ®Ó ®¶m b¶o ng−êi häc cã thÓ luyÖn n¨ng cña tõng cÊu tróc, nªn kh«ng thÓ nãi ®−îc ®Çy ®ñ c¸c kü n¨ng mµ hä cÇn. cÊu tróc nµo khã h¬n cÊu tróc nµo ®−îc. Tuy 4. Ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y nhiªn ®èi víi viÖc gi¶ng d¹y ngo¹i ng÷ ë ViÖt Cã ®−îc mét ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y phï hîp, nam, chóng ta vÉn kÕt hîp gi÷a ph−¬ng ph¸p sÏ quyÕt ®Þnh viÖc ng−êi gi¸o viªn cã ®¹t ®−îc môc gi¶ng d¹y truyÒn thèng víi c¸c ph−¬ng ph¸p tiªu ®· ®Ò ra cho ch−¬ng tr×nh hay kh«ng. gi¶ng d¹y kh¸c. Ta kh«ng thÓ nãi lµ nªn dïng C¸c nhµ ng«n ng÷ häc còng nh− gi¸o cô thÓ mét ph−¬ng ph¸p gi¶ng nµo, vµ còng dôc häc trªn thÕ giíi còng ®· dµy c«ng nghiªn kh«ng cã mét ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y nµo lµ cøu ®Ó t×m ra ®−îc nh÷ng ph−¬ng ph¸p gi¶ng tèt nhÊt. Gi¸o viªn nªn kÕt hîp nhiÒu ph−¬ng d¹y tèt nhÊt. Hä ®Òu nhÊt trÝ r»ng ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y nh»m ®¹t ®−îc nh÷ng môc ph¸p kÕt hîp tÊt c¶ c¸c ph−¬ng ph¸p gi¶ng ®Ých ®· ®Ò ra cña mçi bµi. d¹y hiÖn nay lµ ph−¬ng ph¸p tèt nhÊt (eclectic Do vËy c¸c nhµ thiÕt kÕ vÉn ®−îc khuyªn method). T¸c gi¶ Palmer viÕt trong cuèn nªn s¾p xÕp c¸c bµi trong ch−¬ng tr×nh theo “Principle of language study” (1921) ®· cho nguyªn t¾c tõ dÔ ®Õn khã, tõ ®¬n gi¶n ®Õn r»ng nh÷ng c¸i hay, ®a d¹ng trong c¸c phøc t¹p cña c¸c cÊu tróc ng÷ ph¸p, c¸c kü ph−¬ng ph¸p hiÖn nay ®Òu ®−îc thÓ hiÖn n¨ng vµ thËm chÝ c¶ c¸c chñ ®Ò. Còng nh− vËy trong ph−¬ng ph¸p kÕt hîp nµy. ¤ng cho r»ng c¸c d¹ng bµi tËp luyÖn trong mçi bµi còng nªn ph−¬ng ph¸p tèt nhÊt tr−íc hÕt ph¶i lµ ph−¬ng ®−îc s¾p xÕp theo nguyªn t¾c tõ dÔ ®Õn khã ph¸p tæng hîp vµ kÕt hîp tõ nh÷ng ph−¬ng cña c¸c cÊu tróc ng÷ ph¸p vµ c¸c kü n¨ng. ph¸p kh¸c. Theo «ng, ph−¬ng ph¸p kÕt hîp lµ 3.3. Thêi gian d¹y cña ch−¬ng tr×nh ph−¬ng ph¸p chän läc ®−îc nh÷ng c¸i tèt Dùa trªn sè l−îng thêi gian dµnh cho nhÊt, phï hîp nhÊt tõ nh÷ng ph−¬ng ph¸p m«n häc mµ c¸c nhµ thiÕt kÕ sÏ quyÕt ®Þnh bè ®ang ®−îc ¸p dông. trÝ sè l−îng bµi trong ch−¬ng tr×nh còng nh− Cã thÓ nãi r»ng gi¸o viªn ph¶i hÕt søc sè tiÕt dµnh cho mçi bµi vµ c¸c nhµ thiÕt kÕ linh ho¹t trong viÖc lùa chän, ¸p dông ph−¬ng ®−îc khuyªn nªn dµnh 60% thêi gian cho ph¸p gi¶ng d¹y phï hîp cho tõng bµi trong phÇn lý thuyÕt vµ 40% cho phÇn thùc hµnh. ch−¬ng tr×nh còng nh− cho tõng ®èi t−îng 3.4. CÊu tróc cña mét bμi ng−êi häc kh¸c nhau. §èi víi ch−¬ng tr×nh TACN, c¸c nhµ thiÕt kÕ ®−îc gîi ý nªn bè côc mét bµi nh− sau: 5. X¸c ®Þnh h×nh thøc kiÓm tra, ®¸nh gi¸ phï hîp - Bµi kho¸: KiÓm tra, ®¸nh gi¸ còng cã mét vai trß rÊt Bµi häc sÏ b¾t ®Çu b»ng mét bµi kho¸ vÒ quan träng trong viÖc thiÕt kÕ ch−¬ng tr×nh, lÜnh vùc chuyªn ngµnh mµ ng−êi häc cÇn, sau viÖc d¹y vµ häc. KiÓm tra, ®¸nh gi¸ sÏ gióp ®ã giíi thiÖu mét sè thuËt ng÷ vÒ lÜnh vùc ®ã. gi¸o viªn ®¸nh gi¸ ®óng viÖc häc cña ng−êi Sau bµi ®äc, ng−êi häc ph¶i lµm mét sè bµi tËp häc, hä häc hiÖu qu¶ nh− thÕ nµo vµ qua ®ã ®Ó luyÖn kü n¨ng ®äc hiÓu hoÆc kü n¨ng dÞch. gi¸o viªn còng cã thÓ biÕt ®−îc nh÷ng môc - Ng÷ ph¸p: tiªu cña ch−¬ng tr×nh häc cã ®¹t ®−îc hay Trong phÇn nµy, c¸c nhµ thiÕt kÕ nªn giíi kh«ng, ch−¬ng tr×nh cã cÇn ®iÒu chØnh vµ thiÖu c¸c hiÖn t−îng ng÷ ph¸p chÝnh cã trong chØnh söa g× hay kh«ng. Nãi mét c¸ch kh¸c, bµi kho¸ vµ tiÕp theo sÏ ®−a ra mét sè bµi tËp kiÓm tra, ®¸nh gi¸ nh»m cung cÊp nh÷ng luyÖn hiÖn t−îng ng÷ ph¸p trªn (cã thÓ d−íi th«ng tin vÒ nh÷ng mÆt m¹nh còng nh− nh÷ng
®iÓm cßn h¹n chÕ trong viÖc tiÕp thu kiÕn thøc cña ng−êi häc. Nã còng gióp c¸c nhµ thiÕt kÕ còng nh− gi¸o viªn cã nh÷ng thay ®æi hîp lý ®Ó ®iÒu chØnh ch−¬ng tr×nh còng nh− ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. H×nh thøc phæ biÕn cña kiÓm tra, ®¸nh gi¸ lµ c¸c bµi test. C¸c nhµ thiÕt kÕ còng nªn x¸c ®Þnh c¸c lo¹i bµi test, c¸c d¹ng bµi test nµo phï hîp ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng, ®Çy ®ñ viÖc häc cña ng−êi häc. Nãi chung bÊt kÓ lµ lo¹i bµi kiÓm tra nµo ®Òu nªn theo nh÷ng tiªu chÝ sau: ®é tin cËy (reliability), tÝnh gi¸ trÞ (validity), kh¶ n¨ng ph©n biÖt (discrimination), tÝnh kh¶ thi (praticality) III. KÕt luËn Khi thiÕt kÕ bÊt kÓ mét ch−¬ng tr×nh häc nµo, ®Æc biÖt lµ ch−¬ng tr×nh TACN, c¸c nhµ thiÕt kÕ nªn tu©n theo nh÷ng b−íc chÝnh trªn – nh÷ng b−íc c¬ b¶n ®· ®−îc c¸c nhµ thiÕt kÕ ch−¬ng tr×nh, c¸c nhµ ng«n ng÷ häc, vµ c¸c nhµ gi¸o dôc häc trªn thÕ giíi t×m tßi vµ tæng kÕt ®−îc. Cã ®−îc mét ch−¬ng tr×nh gi¶ng d¹y phï hîp lµ mét yÕu tè rÊt quan träng quyÕt ®Þnh trùc tiÕp tíi chÊt l−îng gi¶ng d¹yTACN. Tµi liÖu tham kh¶o [1]. Candlin, C.1987. Syllabus Design as a Critical Process. [2]. Crookes, G., and Long, M.H. 1993. Tasks in a Pedagogical Context. University of Hawaii. [3]. Hughes, A. 1983.The teacher’s Role in Curriculum Design. OUP. [4]. Hutchinson, T., and Waters, A. 1987. English for Specific Purposes. Cambridge University Press. [5]. Nunan, D. 1988. Syllabus Design. Adelaide: OUP. [6]. Read, J.A.S. 1983. Trends in Language Syllabus Design. Singapore University Press for SEAMEO Regional Language Centre. [7]. Taban, H. 1962. Curriculum Development: Theory and Practice – New York. [8]. Yalden, J.1983. The Communicative Syllabus: Evolution, Designand Implementation. Pergamon Institute of English♦