ÑEÀ TAØI : BIEÄN PHAÙP NAÂNG CAO
CHAÁT LÖÔÏNG MOÂN CHÍNH TAÛ
CHO HOÏC SINH L P 4Ớ
I. ĐT V N Đ:Ặ Ấ Ề
Ch vi t hi n nay c a ng i Vi t là ch vi t ghi l i theo phát âm. Do đó vi cữ ế ệ ủ ườ ệ ữ ế ạ ệ
vi t đúng ph i d a trên đc đúng, đc đúng là c s vi t đúng. Tuy nhiên do y u tế ả ự ọ ọ ơ ử ế ế ố
vùng mi n, cách phát âm m i n i có khác nhau. M c dù nh ng qui t c, qui c về ỗ ơ ặ ữ ắ ướ ề
Chính t đã đc th ng nh t theo ng pháp chung. Nh ng vi c “vi t đúng Chínhả ượ ố ấ ữ ư ệ ế
t ” trong h c sinh hi n nay nói chung v n còn nhi u khó khăn, t n t i. ả ọ ệ ẫ ề ồ ạ
V n đ là: Cũng nh t t c các n c dùng h th ng ch cái Latin khác trênấ ề ư ấ ả ướ ệ ố ữ
th gi i, “ghi gi ng nói” là thao tác hi n th c b n c a ngôn ng vi t. Trong khiế ớ ọ ể ị ơ ả ủ ữ ế
trong th c t n c ta, hi n t ng không đng nh t trong phát âm là khá ph bi n.ự ế ở ướ ệ ượ ồ ấ ổ ế
Do tình hình kinh t xã h i chung, h u nh b t k đa ph ng nào trong c n cế ộ ầ ư ấ ỳ ị ươ ả ướ
cũng có s pha tr n, giao thoa c a nhi u vùng mi n. T giáo viên đn h c sinh, “Côự ộ ủ ề ề ừ ế ọ
B c- trò Nam; Cô Trung-trò B c...”. “Nghe và hi u” đc ti ng nói c a nhau qu làắ ắ ể ượ ế ủ ả
không đn gi n. Trong khi “chu n chính t ” c a Ng pháp Vi t Nam căn c vàoơ ả ẩ ả ủ ữ ệ ứ
phát âm c a khu v c Hà N i thì v i các vùng mi n khác vi c “nh i gi ng nói” theoủ ự ộ ớ ề ệ ạ ọ
phát âm tiêu chu n không h đn gi n. M t s ví d tiêu bi u nh : Phát âm c aẩ ề ơ ả ộ ố ụ ể ư ủ
m t s vùng B c B (H i D ng) thì “nói và làm” thành ra “lói và nàm”, khu v cộ ố ắ ộ ả ươ ự
Trung B (khu v c Bình Tr Thiên, Ngh T nh) h u nh không phân bi t n i cácộ ự ị ệ ỉ ầ ư ệ ỗ
d u thanh “s c- n ng-h i - ngã” nh “nói” l i thành “n i”; phát âm khu v c cácấ ắ ặ ỏ ư ạ ọ ự
T nh “x Quãng” thì càng gay g t h n v i nh ng nguyên âm chính nh “ ăn” thànhỉ ứ ắ ơ ớ ữ ư
“eng”, “nói” thì nghe thành “núa”, các t nh Mi n Nam thì “v ” thành ra “d ” hayỉ ề ề ề
“lan” và “lang” nghe...nh nhau, đc bi t vùng Đng b ng Nam b còn có phát âmư ặ ệ ồ ằ ộ
nh ng ng “Con cá rô b vô r giãy r t r t” thành “ Con cá gô b vô g d y g tư ọ ỏ ổ ộ ộ ỏ ổ ả ộ
1
g t”...G n gũi và đc tr ng h n nh trong ph m vi Xã Hòa Long - Long Ph c- n iộ ầ ặ ư ơ ư ạ ướ ơ
Tr ng đóng- vi c phát âm cũng có vài ph ng ng nh : “Ông N i” thành “Ôngườ ệ ươ ữ ư ộ
N u”, “Con ng i, s m i” l i nghe thành “con ng , s m ”, “bên ngoài” thànhậ ườ ố ườ ạ ừ ố ừ
“bên quài”, “đàng hoàng” thành “đàng quàng”... Nh ng “vùng nào hi u theo vùngư ể
n y” nên th t ra trong t ng đa ph ng có ki u phát âm nh v y đã thành “quen tai”ấ ậ ừ ị ươ ể ư ậ
nên không có gì đáng nói. Có đi u là hi n nay, s s ng chung pha tr n trong cácề ệ ự ố ộ
vùng c n c hi n nay là ph bi n nên khó khăn trong vi c “nghe và vi t” sao choả ướ ệ ổ ế ệ ế
đúng là m t v n đ l n đi v i Chính t Vi t Nam là r t rõ nét.ộ ấ ề ớ ố ớ ả ệ ấ
Chính vì v y, h c sinh hi n nay m c l i chính t r t nhi u. Đi u này nhậ ọ ệ ắ ỗ ả ấ ề ề ả
h ng t i k t qu h c t p c a các em môn Ti ng Vi t nói chung cũng nh cácưở ớ ế ả ọ ậ ủ ở ế ệ ư
môn h c khác. Vì v y, trong quá trình gi ng d y th c t tôi đã tìm hi u nguyênọ ậ ả ạ ự ế ể
nhân và đa ra ưm t s bi n pháp kh c ph c ộ ố ệ ắ ụ đ giúp h c sinh h c t t mônể ọ ọ ố
chính tả, m t trong nh ng bi n pháp tích c c giúp h c sinh h c t t môn Ti ngộ ữ ệ ự ọ ọ ố ế
Vi t và các môn h c khác trong ch ng trình. B i trên th c t , n u ng i nóiệ ọ ươ ở ự ế ế ườ
“không chu n phát âm” không th làm ng i nghe hi u mình mu n gì thì “vi tẩ ể ườ ể ố ế
không đúng” cũng không th di n đt đc ý t ng c a mình cho ng i khácể ễ ạ ượ ưở ủ ườ
hi u. Đc bi t là trong ch ng trình ph thông, môn Ti ng Vi t l i là môn “chể ặ ệ ươ ổ ế ệ ạ ủ
l c và trung tâm” đ có th khai thác các môn h c khác m t cách t t nh t.ự ể ể ọ ộ ố ấ
II. GI I QUY T V N Đ:Ả Ế Ấ Ề
1. M t s t n t i trong th c t :ộ ố ồ ạ ự ế
Qua quá trình gi ng d y và theo dõi ch t l ng b môn, tôi th y h c sinhả ạ ấ ượ ộ ấ ọ
th ng m c ph i các lo i l i sau:ườ ắ ả ạ ỗ
a. L i v d u thanhỗ ề ấ :
2
Ti ng Vi t có 6 thanh ế ệ (ngang, huy n, s c, h i, ngã, n ng)ề ắ ỏ ặ thì nhi u h cề ọ
sinh không phân bi t đc 2 thanh ệ ượ h i, ngã. ỏS l ng ti ng mang 2 thanh nàyố ượ ế
không ít và r t ph bi n - k c nh ng ng i có trình đ văn hoá cao.ấ ổ ế ể ả ữ ườ ộ
Ví d :ụ S aữ xe đp, h ng ạ ướ d nẩ, giử gìn, dổ dành, l n l n,…ẩ ộ
b. L i ph âm đu: ỗ ụ ầ
- H c sinh vi t l n l n m t s ch cái ghi các âm đu sau đây:ọ ế ẫ ộ ộ ố ữ ầ
+ c/k: Céo co… +ng/qu: ông qu i (ngo i), bên ạ ạ quài(ngoài)
+ g/gh: Con ghà , gê g m…ớ+h/qu: qu ng h t (ho ng h t), phá ả ố ả ố qu i (phá ho i)ạ ạ
+ ng/ngh: Ng ng i, nge nh c, ỉ ơ ạ nghành ngh …ề
+ ch/tr: Cây che, chi n ếchanh…
+ s/x: Cây x , xa m c…ả ạ
c.L i âm cu i, v n:ỗ ố ầ
- H c sinh th ng vi t l n l n ch ghi âm cu i trong các v n sau đây:ọ ườ ế ẫ ộ ữ ố ầ
+ at/ac- ăt/ăc - ât/âc: mác m , l ng gẻ ườ cạ, g cặ lúa, n i bổcậ, l cấ ph cấ…
+ an/ang- ân/âng: cây bàn, bàng b c, khoai lạan, h t hụnẫ, t nầ l u...ầ
+âu/ôi : ông N uậ (n i), cái gộuấ (g i)...ố
+ ên/ênh: b p bấên, nh tẹên, gh p ghậnề, kh p khấnể…
+ / i: ư ươ con ngừ , hai mư...
2. Nguyên nhân ch y u:ủ ế
a/ L i v d u thanhỗ ề ấ :
3
Th c t qua ngôn ng nói, Ngh An tr vào không phát âm phân bi t đcự ế ữ ệ ở ệ ượ
nh ng thanh ữh i, ngã.ỏ Nói cách khác trong ph ng ng khu v c mi n Trung vàươ ữ ự ề
mi n Nam không có thanh ềngã. Trong khi s l ng t mang 2 thanh này khá l n.ố ượ ừ ớ
Do đó đây là l i r t ph bi n trong h c sinh. ỗ ấ ổ ế ọ
b/ L i khi vi t âm đu:ỗ ế ầ
Trong ph ng ng B c và Nam có s l n l n gi a các ch ghi âm đuươ ữ ắ ự ẫ ộ ữ ữ ầ
ch/tr, d/gi, s/x . M t khác, trong khi m t s vùng mi n B c th ng l n l n các âmặ ộ ố ề ắ ườ ẫ ộ
đu ầl/n thì ng i Mi n Nam th ng l n l n ườ ề ườ ẫ ộ v/d, r/g. Ngoài ra, trong quy c vướ ề
ch qu c ng , m t âm ghi b ng 2 ho c 3 d ng (ví d : âm “c ” ghi b ng 3 chữ ố ữ ộ ằ ặ ạ ụ ờ ằ ữ
cái c / k /qu , âm “ng ” ghi b ng ng/ngh, âm “g ” ghi b ng g/gh…) dù có nh ngờ ằ ờ ằ ữ
quy đnh riêng cho m i d ng khi ghép ch , nh ng đi v i h c sinh ti u h c thìị ỗ ạ ữ ư ố ớ ọ ể ọ
r t d l n l n.ấ ễ ẫ ộ
c/. L i khi vi t âm cu i:ỗ ế ố
Đi v i ng i Mi n Nam, có th nói vi c phát âm hoàn toàn không phânố ớ ườ ề ể ệ
bi t các v n có âm cu i ệ ầ ố n/ng và t/c. Mà s t mang các v n này không nh . M tố ừ ầ ỏ ặ
khác hai bán âm cu i ối,u/ l i đc ghiạ ượ b ng 4 con ch ằ ữ i/y (trong: lai/lây), u/o
(trong: sau/sao), / i (trong : t /t i) do đó l i v âm cu i là l i khó kh c ph cư ươ ư ươ ỗ ề ố ỗ ắ ụ
đi v i h c sinh các t nh phía Nam nói chung và t i đa ph ng nói riêngố ớ ọ ỉ ạ ị ươ
3.M t s bi n pháp kh c ph c l iộ ố ệ ắ ụ ỗ :
a. Tích c c luy n phát âm đúngự ệ :
Mu n h c sinh vi t đúng chính t , giáo viên ph i là ng i phát âm rõ ti ng,ố ọ ế ả ả ườ ế
đúng chu n, đng th i chú ý luy n phát âm cho h c sinh đ phân bi t các thanh,ẩ ồ ờ ệ ọ ể ệ
các âm đu, âm cu i. Vi c rèn phát âm b t đu ph i đc th c hi n trong ti tầ ố ệ ắ ầ ả ượ ự ệ ế
4
T p đc và đc th c hi n th ng xuyên, liên t c, lâu dài trong t t c các ti tậ ọ ượ ự ệ ườ ụ ấ ả ế
h c nh Chính t , Luy n t và câu, T p làm văn…ọ ư ả ệ ừ ậ
b Phân bi t chính t b ng phân tích, so sánh:ệ ả ằ
Song song v i vi c phát âm, giáo viên có th áp d ng bi n pháp phân tíchớ ệ ể ụ ệ
c u t o ti ng, so sánh v i nh ng ti ng d l n l n, phát hi n nh ng đi m khácấ ạ ế ớ ữ ế ễ ẫ ộ ệ ữ ể
nhau đ h c sinh l u ý và ghi nh .ể ọ ư ớ
Ví d : Khi vi t ti ng “làng” h c sinh d l n l n v i ti ng “làn”, giáo viênụ ế ế ọ ễ ẫ ộ ớ ế
yêu c u ầh c sinh phân tích c u t o hai ti ng này:ọ ấ ạ ế
- làng = l + ang + thanh huy nề
- làn = l + an + thanh huy n.ề
So sánh đ th y s khác nhau: Ti ng “làng” có âm cu i là “ng”, ti ng “làn”ể ấ ự ế ố ế
có âm cu i là “n”. H c sinh ghi nh đi u này, khi vi t, các em s không vi t sai.ố ọ ớ ề ế ẽ ế
c.Phân bi t b ng nghĩa t :ệ ằ ừ
M t bi n pháp khác đ kh c ph c l i chính t cho h c sinh là giúp h c sinhộ ệ ể ắ ụ ỗ ả ọ ọ
hi u nghĩa chính xác c a t . Vi c gi i nghĩa t th ng đc th c hi n trong ti tể ủ ừ ệ ả ừ ườ ượ ự ệ ế
T p đc, Luy n t và câu…nh ng trong ti t Chính t cũng là m t bi n pháp tíchậ ọ ệ ừ ư ế ả ộ ệ
c c, khi h c sinh không th phân bi t t khó d a vào phát âm ho c phân tích c uự ọ ể ệ ừ ự ặ ấ
t o ti ng.ạ ế
Ví d : Phân bi t ụ ệ bàn và bàng (trong t đn): Bàn= cái bàn – bàngừ ơ
=cây bàng ho c phân bi t ặ ệ Bác và bát : bác=anh c a ba, Bác H - bát = đ dùngủ ồ ồ
ăn c m (bát đũa)ơ
V i nh ng t nhi u ti ng, t nhi u nghĩa giáo viên ph i đt t đó trong vănớ ữ ừ ề ế ừ ề ả ặ ừ
c nh c th đ g i l i nghĩa t ho c giúp h c sinh gi i nghĩa t .ả ụ ể ể ợ ạ ừ ặ ọ ả ừ
5