BÁO CÁO K T QU
NGHIÊN C U, NG D NG SÁNG KI N
1. L i gi i thi u
Th k XXI là th k c a công nghi p hoá, hi n đi hoá và h i nh p toànế ế
c u. Cùng v i h i nh p v kinh t và văn hóa thì v n đ gi gìn và phát huy b n ế
s c văn hoá dân t c đt ra và ngày càng đc coi tr ng. Vi c đi m i ph ng ượ ươ
pháp và hình th c t ch c d y h c môn Ti ng Vi t tr nên r t quan tr ng và c p ế
thi t. Là m t môn h c có v trí quan tr ng hàng đu c a b c Ti u h c, Ti ngế ế
Vi t cung c p cho h c sinh nh ng ki n th c c b n c a Ti ng Vi t (h th ng ế ơ ế
âm, thanh, c u t o t , c u trúc ng pháp,…). Đng th i hình thành cho h c sinh
kĩ năng giao ti p (nghe, nói, đc, vi t) là b n kĩ năng quan tr ng g n li n v iế ế
cu c s ng c a m i ng i. Khi có ki n th c và kĩ năng s d ng ti ng Vi t s ườ ế ế
giúp h c sinh h c t t các môn h c khác. Giúp h c sinh có c h i phát tri n óc ơ
th m mĩ. Vì th , tr ng ti u h c Ti ng Vi t giúp h c sinh có, nh n th c ế ườ ế
đúng đn, có tình c m thái đ hành vi c a con ng i Vi t Nam hi n đi, s ng và ườ
hòa nh p v i t p th . Ng c l i, khi v n Ti ng Vi t t t l i tác đng đn kh ượ ế ế
năng c m th th văn c a h c sinh. ơ
Môn Ti ng Vi t l p 4 đc chia ra thành các phân môn c th g m: T pế ượ
đc, Luy n t và câu, Chính t , T p làm văn, K chuy n. Phân môn Luy n t và
câu v i th i l ng 2 ti t m i tu n (trong t ng s 8 ti t Ti ng Vi t) có m t v trí ượ ế ế ế
r t quan tr ng. l p 4, phân môn Luy n t và câu s cung c p cho h c sinh các
ki n th c quan tr ng v c u t o t (t đn, t ghép, t láy) và t lo i (danh t ,ế ơ
đng t , tính t ) và các bài t p M r ng v n t . Các ki n th c v c u t o t và ế
t lo i là nh ng n i dung ki n th c m i và khá ph c t p v i trình đ nh n th c ế
c a h c sinh l p 4. Do đó, các em g p không ít khó khăn v i các bài t p có n i
dung ki n th c này. Các em th ng nh m l n, ch a phân bi t đúng gi a các lo iế ườ ư
t và các t chia theo c u t o nên hay làm sai bài. T th c t đó, tôi đã m nh ế
d n nghiên c u th c tr ng, đa ra m t s bi n pháp giúp h c sinh ti u h c, đc ư
bi t là h c sinh kh i l p 4 h c t t h n phân môn Luy n t và câu. ơ
2. Tên sáng ki n:ế M t s bi n pháp d y h c các d ng bài c a phân môn
Luy n t và câu cho h c sinh l p 4, tr ng Ti u h c Ch n H ng - Vĩnh T ng - ườ ư ườ
Vĩnh Phúc.
3. Tác gi sáng ki n: ế
-3-
- H và tên: Nguy n Phú Th
-Đa ch tác gi sáng ki n: Tr ế ư ng Ti u h c Ch n H ng ư
- S đi n tho i: 0978112235
- Email: nguyenphutho.c1chanhung@vinhphuc.edu.vn
4. Ch đu t t o ra sáng ki n: ư ế
- H và tên: Nguy n Phú Th
- Ch c v : Giáo viên
-Đa ch : Tr ư ng Ti u h c Ch n H ng, Vĩnh T ng, Vĩnh Phúc. ư ườ
5. Lĩnh v c áp d ng sáng ki n ế
5.1. Lĩnh v c áp d ng sáng ki n ế
- Sáng ki n có thế áp d ng đ gi ng d y, h ng d n h c sinh h c các bài có n i ư
dung thu c phân môn Luy n t và câu cho h c sinh kh i l p 4, 5 trong tr ng Ti u h c ườ
Ch n H ng nói riêng và b c Ti u h c nói chung. ư
- Áp d ng b i d ng h c sinh năng khi u, các câu l c b Ti ng Vi t h c trong và ư ế ế
ngoài nhà tr ng.ườ
- B i d ng h c sinh tham gia các sân ch i trí tu , các cu c thi h c sinh năng ưỡ ơ
khi u môn Ti ng Vi t nh Tr ng nguyên Ti ng Vi t; CLB Văn Tu i th ; ....ế ế ư ế ơ
5.2. V n đ mà sáng ki n gi i quy t ế ế
- Giúp h c sinh có ki n th c, kĩ năng trong vi c tìm hi u, phân tích và làm ế
chính xác các bài t p c a phân môn Luy n t và câu nh phân tách danh gi i t , ư
tìm t đn, t ghép, t láy hay phân lo i danh t , đng t , tính t . Các bài t p ơ
m r ng v n t , bài t p v các ki u câu và c u t o ng pháp c a câu.
- H c sinh bi t nh n di n các d ng bài t p, v n d ng ki n th c lí thuy t ế ế ế
đ làm bài t p đm b o chính xác h n. ơ
- Đ xu t m t s n i dung và ý ki n đ góp ph n nâng cao ch t l ng d y ế ượ
– h c các d ng bài thu c phân môn Luy n t và câu.
- Nâng cao k t qu h c t p phân môn Luy n t và câu nói riêng và mônế
Ti ng Vi t nói chung.ế
6. Ngày sáng ki n đc áp d ng l n đu ho c áp d ng thế ượ
Sáng ki n b t đu đc áp d ng ế ượ t tháng 09 năm 2018.
7. Mô t b n ch t c a sáng ki n ế
7.1. C s lí lu n và c s th c ti nơ ơ
4
7.1.1. C s lí lu n:ơ
Nh n th c đc t m quan tr ng c a môn Ti ng Vi t v i h c sinh nói ượ ế
chung và h c sinh Ti u h c nói riêng. Môn h c trang b n n t ng c s cho s
phát tri n ngôn ng , nh n th c và nhân cách. Ngôn ng là ph ng ti n giao ti p ươ ế
vô cùng quan tr ng. Nó giúp di n nh ng gì con ng i nghĩ ra, nhìn th y bi t ườ ế
đc nh ng giá tr tr u t ng mà các giác quan khó th hi n đc. Luy n t vàượ ượ ượ
câu là m t phân môn chi m th i l ng d y h c l n trong môn Ti ng Vi t ế ượ ế
Ti u h c. Phân môn cung c p h th ng t ng , ki n th c ng pháp, hành văn ế
làm trang b cho vi c h c t p cũng nh cu c s ng v sau. ư
7.1.2. C s th c ti n:ơ
Đ vi c d y h c các d ng bài Luy n t và câu l p 4 có hi u qu đt là
v n đ r t đc giáo viên quan tâm. Th c t d y h c, tôi cũng nh các đng ượ ế ư
nghi p đã g p ph i không ít nh ng khó khăn. Vi c cung c p v n t cho h c
sinh, vi c h ng d n làm các bài t p Luy n t và câu mang tính khuôn m u, h c ướ
sinh ghi nh m t cách máy móc và thi u sáng t o. H c sinh cũng h c m t theo ế
cách ghi nh máy móc mà thi u s v n d ng linh ho t sáng t o. Do đó, vi c tìm ế
các bi n pháp nâng cao ch t l ng d y c a giáo viên và h c c a h c sinh trong ượ
gi Luy n t và câu là v n đ r t đc quan tâm c a c giáo viên và các c p ượ
qu n lí.
Trong quá trình d y h c phân môn Luy n t và câu, đc bi t các n i dung
ph c t p v t đn, t ghép, các ki u t ghép...ch ra r t nhi u h n ch . V n i ơ ế
dung và th i l ng d y h c còn ít. H c sinh không n m v ng ki n th c d n đn ượ ế ế
chán h c và hi u qu không cao. T th c t đó cho th y, vi c tìm ra các bi n ế
pháp hi u qu trong d y h c các d ng bài t p Luy n t và câu cho h c sinh l p
4 là r t quan tr ng và c n thi t. ế
Trên đây là nh ng lí do thúc đy tôi suy nghĩ, nghiên c u tìm tòi đ đa ra ư
m t s bi n pháp nh m nâng cao k t qu gi ng d y gi h c phân môn Luy n t ế
và câu c a l p tôi nói chung và tr ng Ti u h c Ch n H ng n i tôi công tác nói ườ ư ơ
riêng.
7.2. V n i dung sáng ki n ế
7.2.1. Th c tr ng d y và h c phân môn Luy n t và câu
* Đi v i ch ng trình sách giáo khoa. ươ
5
Phân môn Luy n t và câu c a ch ng trình sách giáo khoa Ti ng Vi t ươ ế
l p 4 g m 2 ti t/tu n trong t ng s 8 ti t Ti ng Vi t. Sau m i ti t hình thành ế ế ế ế
ki n th c k t h p v i bài t p v n d ng là m t s ti t luy n t p th c hành. Sế ế ế
ti t h c có n i dung v n d ng, th c hành còn h n ch d n đn h c sinh ch aế ế ế ư
đc v n d ng ki n th c nhi u.ượ ế
* Đi v i giáo viên.
Phân môn Luy n t và câu trang b cho h c sinh h th ng v n t ng , k
năng s d ng Ti ng Vi t trong h c t p và giao ti p. Giáo viên là nhân t chính ế ế
trong vi c nâng cao ch t l ng d y h c. Khi nghiên c u quá trình d y h ng ượ ướ
d n h c sinh làm các d ng bài t p Luy n t và câu cho h c sinh l p 4, tôi th y
phân môn Luy n t và câu có nhi u ph n ki n th c khó, b n thân giáo viên n u ế ế
không n m v ng ki n th c và kĩ năng gi ng d y s h n ch hi u qu d y h c. ế ế
- M t s ít giáo viên còn h n ch trong vi c đi m i ph ng pháp và hình ế ươ
th c t ch c d y h c. Giáo viên còn ng i tìm tòi, nghiên c u tài li u đi m i đ
áp d ng vào gi ng d y.
- Cách d y h c c a nhi u giáo viên còn đn đi u, thi u h p d n nên h c ơ ế
sinh không h ng thú h c t p.
- Nhi u giáo viên ch a coi tr ng vi c t h c, t b i d ng nâng cao trình ư ưỡ
đ chuyên môn nghi p v hay tay ngh .
- Trang thi t b , tài li u ph c v d y h c còn h n ch cũng góp ph n nhế ế
h ng đn ch t l ng d y h c.ưở ế ượ
* Đi v i h c sinh.
H c sinh ch a ý th c đc vai trò c a môn h c nên ch a th c s chú tâm ư ượ ư
hay dành th i gian phù h p cho vi c h c là th c hành bài.
H c sinh không có h ng thú h c phân môn này ho c là ch m t s ít h c
sinh có nh n th c khá m i thích h c.
Nhi u h c sinh ch a n m rõ khái ni m c a t , câu, t lo i ...T đó d n ư
đn vi c nh n di n phân lo i, xác đnh h ng làm bài thi u chính xác. Vi c xácế ướ ế
đnh yêu c u, n i dung bài còn nh m l n nhi u.
H c sinh ch làm bài theo trí nh máy móc mà ch a đi sâu vào phân tích d ư
ki n bài, h th ng ki n th c. ế
6
Nhi u h c sinh thu c lí thuy t r t nhanh nh ng v n d ng vào làm bài thì ế ư
l i còn sai nhi u. Đi u đó cho th y h c sinh ti p thu ki n th c m t cách máy ế ế
móc, th đng và thi u s v n d ng linh ho t. ế
Đ n m b t ch t l ng h c sinh tr c khi ti n hành nghiên c u, tôi đã ượ ướ ế
cho h c sinh l p 4E (do tôi ch nhi m) làm bài ki m tra nh nh sau : ư
Đ bài: Xác đnh t đn, t ghép và t láy trong đo n văn sau. ơ
“M a mùa xuân xôn xao, ph i ph i. Nh ng h t m a bé nh , m m m i, r iư ơ ư ơ
mà nh nh y múa”.ư
K t qu kh o sát thu đc t 32 h c sinh nh sau:ế ượ ư
Gi iKháTrung bình Y uế
SL % SL % SL % SL %
3 9,3 8 25 11 34,4 10 31,3
K t qu cho th y có t i 10 em ch a bi t xác đnh t đn, t ghép, t láy.ế ư ế ơ
Th m chí bài làm cũng trình bày ch a rõ ràng, th hi n vi c n m ki n th c s ư ế ơ
sài.
T đó cho th y r t c n có các bi n pháp phù h p nh m không ng ng nâng
cao hi u qu d y h c b môn.
7.2.2. M t s d ng bài t p Luy n t và câu đi n hình c a l p 4.
+ Phân tích c u t o c a ti ng; ế
+ Tìm các t , ng , thành ng , t c ng v các ch đ;
+ Đi n các d u câu thích h p vào ch tr ng;
+ Tìm t đn, t ph c và đt câu v i t tìm đc; ơ ượ
+ Tìm t ghép (t ghép phân lo i, t ghép t ng h p), t láy và đt câu;
+ Tìm đng t , danh t , tính t ;
+ Phân bi t các ki u câu chia theo m c đích nói;
+ Xác đnh thành ph n c a câu (Ch ng , v ng , tr ng ng ).
7.2.3. M t s bi n pháp th c hi n:
* Ph ng pháp nghiên c u.ươ
T th c t gi ng d y và kinh nghi m c a cá nhân, tôi đã nghiên c u và rút ế
ra đc nhi u kinh nghi m thông qua các bài h c trên l p, tr c h t tôi yêu c uượ ướ ế
h c sinh th c hi n theo các b c sau. ư
7