Dạy bé qua ý niệm về thời gian
Hướng dẫn bé nắm bắt được các khái niệm về thời gian là cách để giúp
bé phát triển tư duy, trí nhớ, kỹ năng ngôn ngữ và cả ý thức tự lập.
Ở mỗi độ tuổi, bé lại có những khám phá riêng về thời gian. Và theo
Wondertime, bé sẽ trải qua các giai đoạn chính sau:
Dưới 12 tháng tuổi
Giai đoạn này, bộ não của bé chưa hoàn thiện đầy đủ. Vì vậy, bé không
thể hiểu khái niệm về các mốc thời gian. Bé chỉ có thể cảm nhận được
khoảng thời gian bé đói, muốn ăn hoặc muốn đi ngủ. Cho nên, khoảng
thời gian này, bạn có thể cho bé làm quen các cụm từ chỉ thời gian qua
các bài hát ru.
12-15 tháng tuổi
Lúc này, bé có thể hiểu được một cách đơn giản ý nghĩa của các con số.
Chẳng hạn, khi bé đánh rơi 2 chiếc cốc xuống sàn và bạn nhắc bé: “Nhặt
cả 2 cái lên, con”. Nhận biết được các con số là bước khởi đầu để bé làm
quen với khái niệm về thời gian. Bạn có thể dạy bé biết đếm số theo
đúng thứ tự 1-2-3 khi sắp xếp đồ chơi cho bé.
21 tháng tuổi
Đến giai đoạn này, bé có thể hiểu ý nghĩa và sử dụng tốt các cụm từ
mang ý nghĩa thời gian như “bây giờ” và “lát nữa”. Bạn có thể giúp bé
ghi nhớ các mốc thời gian cơ bản qua một câu chuyện. Bạn nên chú ý
chọn những câu chuyện có tình tiết mạch lạc và chứa đựng những
khoảng thời gian như thứ hai, thứ ba hay buổi sáng, buổi chiều… Sau
đó, bạn hướng dẫn để bé tự kể hết câu chuyện theo trình tự sẵn có. Hoặc
bạn cũng có thể tóm tắt các ý chính trong truyện theo những mốc thời
gian cố định để bé dễ ghi nhớ. Điều này giúp bé phát triển tư duy logic
cũng như khả năng liên kết các sự vật, hiện tượng một cách có khoa học.
2-3 tuổi
Giai đoạn này, bé có thể hiểu nhận biết được những cụm từ chỉ thời gian
mà bạn thường sử dụng. Chẳng hạn, khi bạn nói “Cuối tuần mẹ sẽ đưa
con đi công viên”, bé sẽ không đòi bạn phải đi công viên ngay nữa. Cho
dù trên thực tế bé vẫn chưa phân biệt được chính xác khoảng thời gian
nào là cuối tuần nhưng bé cũng nhận biết được rằng không phải là ngày
hôm nay.
Bạn cũng dễ dàng thấy rằng bé đã tự mình nhận biết được các mốc thời
gian trong quá khứ và tương lai. Vì vậy, bạn nên hướng dẫn để bé không
nhầm lẫn. Chẳng hạn khi bé nói: “Ngày mai mẹ đi làm”, bạn có thể giúp
bé hoàn chỉnh lỗi phát ngôn bằng cách gợi ý để bé đổi lại thành: “Ngày
mai mẹ sẽ đi làm”
3 tuổi là khoảng thời gian bé phát triển các loại từ vựng mới. Lúc này
bạn có thể cùng bé đề ra một thời gian biểu cho những công việc hàng
ngày của bé. Mặc dù bé chưa biết xem đồng hồ hay xem lịch nhưng bé
nhận biết rõ ràng được khoảng thời gian hôm qua, hôm nay hay buổi
sáng, buổi tối… Tập cho bé làm theo thời gian biểu sẽ giúp bé hình
thành ý thức cá nhân một cách có kỷ luật.
3-4 tuổi
Ở độ tuổi này bé có thể hiểu được một số mốc thời gian cơ bản khi bạn
nói chuyện với bé. Bé đã ghi nhớ tốt các khái niệm về ngày hôm qua hay
ngày mai. Thậm chí bé còn có thể hiểu được nghĩa của cụm từ “chủ nhật
hàng tuần” khi bạn hứa với bé “Chủ nhật hàng tuần mẹ sẽ đưa con về
thăm bà ngoại”.
Giai đoạn này, bạn nên tổ chức một số trò chơi giúp bé ghi nhớ tốt như
trò đếm số, xếp hình, ghép chữ… Hoặc bạn cũng có thể dạy bé làm quen
và ghi nhớ thứ tự các ngày trong tuần. Điều này giúp bé phát triển trí tuệ
và tránh bị nhầm lẫn.
4-5 tuổi
Giai đoạn này, bé có thể nhận biết được các mốc thời gian quan trọng
như ngày sinh nhật bé hay các dịp lễ tết. Bé cũng dễ dàng sử dụng thành
thạo các cụm từ như “30 phút trước” hay “10 phút nữa” khi bé muốn đề
nghị bạn làm một việc gì. Lúc này, bạn có thể sắm cho bé một chiếc
đồng hồ cát và hướng dẫn bé sử dụng. Chẳng hạn khi cát chảy hết tương
đương với 15 phút đồng hồ, dốc ngược lại bé sẽ được thêm 15 phút nữa.
Trên 5 tuổi
Bé thích nghe ông bà hay bố mẹ kể chuyện ngày xưa. Nếu bé nghe thấy
bà nội nói: “Hồi xưa, bằng tuổi Bi, bố con cũng hay tè dầm lắm”, bé sẽ
rất thích thú. Bạn có thể cho bé xem những bức ảnh chụp khi bé còn
nhỏ. Như vậy, bé sẽ hình thành ý thức về các khoảng thời gian một cách
rõ ràng hơn.