Đề cương bài giảng Phương pháp Nghiên cứu khoa học giáo dục - ĐH Thái Nguyên

Chia sẻ: Na Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:142

Thêm vào BST

Báo xấu

451
lượt xem 98
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề cương bài giảng Phương pháp Nghiên cứu khoa học giáo dục nhằm mục đích giúp sinh viên biết một số phương pháp NCKH thông dụng trong NCKH giáo dục, đặc biệt là nghiên cứu tại trường phổ thông, trình bày các bước trong logic tiến hành một công trình NCKH. Mời bạn đọc tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề cương bài giảng Phương pháp Nghiên cứu khoa học giáo dục - ĐH Thái Nguyên

Tr-êng §HSP - §H th¸i nguyªn Khoa To¸n ®Ò c-¬ng bµi gi¶ng ph-¬ng ph¸p Nghiªn cøu khoa häc gi¸o dôc Thêi l-îng 2 §VHT (30 tiÕt) §èi t-îng: Dµnh cho sinh viªn c¸c hÖ: - Cö nh©n S- ph¹m Tin häc, - Cö nh©n Cao ®¼ng To¸n Tin - Cö nh©n §¹i häc Tin häc (TC)
yªu cÇu cña häc phÇn 1. KiÕn thøc: - BiÕt mét sè ph-¬ng ph¸p NC th«ng dông trong NCKH Gi¸o dôc, ®Æc biÖt lµ NC t¹i tr-êng PT. - Tr×nh bµy râ rµng c¸c b-íc trong logic tiÕn hµnh mét c«ng tr×nh NCKH - Cã hiÓu biÕt vÒ c¸ch ®¸nh gi¸ mét c«ng tr×nh NCKH Gi¸o dôc
yªu cÇu cña häc phÇn 2. Kü n¨ng - X©y dùng ®-îc ®Ò c-¬ng cho mét ®Ò tµi thuéc ph¹m vi ho¹t ®éng cña GV Tin häc - BiÕt phãi hîp c¸c ph-¬n gph¸p ®Ó thu thËp vµ ph©n tÝch d÷ liÖu - Tr×nh bµy ®-îc néi dung NC ®óng quy c¸ch mét c«ng tr×nh NCKH - Cã kü n¨ng ®¸nh gi¸ mét c«ng tr×nh NCKH Gi¸o dôc
tµi nguyªn cña häc phÇn Tµi liÖu tham kh¶o chÝnh: - Ph¹m ViÕt V-îng–PPNC Khoa häc GD,NXB Gi¸o dôc, 2001 - D-¬ng ThiÖu Tèng- PPNC khoa häc Gi¸o dôc vµ t©m lý. NXB §HQG TP HCM, 2002. - Vò Cao §µm- PP luËn NCKH. NXB KHKT, 2003 - §Æng Vò Ho¹t- PPNC khoa häc Gi¸o dôc, §HSP Hµ Néi,1989 - NguyÔn B¸ Kim- PPDH m«n To¸n. NXB §HSP,2002 - http://www.edu.net; http://www.head.edu.vn; - http://www.dhsphn.edu.vn; http://www.ctu.edu.vn
Néi dung bµI gi¶ng 1. Chän ®Ò tµi nghiªn cøu 2. LËp ®Ò c-¬ng nghiªn cøu 3. Thùc hiÖn viÖc nghiªn cøu 4. ViÕt c«ng tr×nh 5. H×nh thøc tr×nh bµy
1. Chän ®Ò tµi nghiªn cøu 1.1. Yªu cÇu cña mét ®Ò tµi 1.2. Ph¹m vi cña ®Ò tµi 1.3. Mèi quan hÖ gi÷a bÒ réng vµ bÒ s©u 1.4. TÝnh chÊt cña ®Ò tµi 1.5. YÕu tè lÞch sö vµ viÖc chän ®Ò tµi 1.6. Quan hÖ gi÷a ng-êi nghiªn cøu víi ®Ò tµi 1.7. C¸c c¨n cø lùa chän ®Ò tµi
1.1. Yªu cÇu cña mét ®Ò tµi a) §Ò tµi xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cña thùc tÕ hay cña néi bé khoa häc; b) §Ò tµi cã chøa ®ùng nh÷ng ®iÒu cßn hoµi nghi, cßn ch-a biÕt; c) §Ò tµi høa hÑn mét sù ph¸t hiÖn nh÷ng c¸i míi cã tÝnh quy luËt.
a) nhu cÇu cña thùc tÕ hay cña néi bé khoa häc Nhu cÇu th-êng nÈy sinh do m©u thuÉn trong ho¹t ®éng lÝ luËn hoÆc thùc tiÔn cña con ng-êi. Ch¼ng h¹n, viÖc chän ®Ò tµi "RÌn luyÖn kü n¨ng tÝnh to¸n cho häc sinh THCS" cã thÓ xuÊt ph¸t tõ m©u thuÉn gi÷a yªu cÇu cña viÖc rÌn luyÖn kü n¨ng nµy víi víi t×nh h×nh thùc tÕ ch-a ®¸p øng yªu cÇu ®ã.
a) nhu cÇu cña thùc tÕ hay cña néi bé khoa häc NghÖ thuËt chän ®Ò tµi kh«ng chØ thÓ hiÖn ë chç biÕt ph¸t hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò mµ cßn ë chç biÕt tËp trung vµo nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch ®èi víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc còng nh- ®èi víi ho¹t ®éng thùc tiÔn. Bernal ®· viÕt: "B¶n chÊt cña mét chiÕn l-îc kh¸m ph¸ lµ ë chç x¸c ®Þnh tr×nh tù nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt" (Zur Methodologie, 1974, tr 86).
b) nh÷ng ®iÒu cßn hoµi nghi Mçi ®Ò tµi ®Òu bao hµm mét c©u hái hay mét hÖ thèng c©u hái ch-a d-îc gi¶i ®¸p. Nh÷ng c©u hái nµy liªn quan ®Õn nh÷ng mÆt quan träng cÊp thiÕt cña thùc tiÔn gi¸o dôc mµ ng-êi ta cßn ch-a nghiªn cøu hoÆc Ýt NC, cßn ch-a biÕt ®Õn hoÆc biÕt ch-a ®Çy ®ñ. Chóng ph¶n ¸nh nh÷ng hoµi nghi th¾c m¾c cÇn gi¶i quyÕt, nh÷ng ®iÒu ch-a râ cÇn gi¶i thÝch.
b) nh÷ng ®iÒu cßn hoµi nghi Nªu tªn mét lÜnh vùc ho¹t ®éng (ch¼ng h¹n "D¹y häc Tin häc cho häc sinh THPT") ch-a ph¶i ®· lµ t×m ®-îc mét ®Ò tµi nghiªn cøu. ChØ khi nµo nªu ®-îc c©u hái, v¹ch râ sù nghi vÊn, vÝ dô nh-: "S¸ch gi¸o khoa míi vÒ m«n Tin häc ë THPT cã nÆng qu¸ kh«ng? "Nh÷ng khã kh¨n nµo häc sinh vÊp ph¶i khi häc theo ch-¬ng tr×nh míi? "th× míi lµ x¸c ®Þnh ®-îc ®Ò tµi.
b) nh÷ng ®iÒu cßn hoµi nghi §Ò tµi thùc chÊt lµ mét c©u hái hay mét hÖ thèng c©u hái, nh-ng khi ®Æt tªn viÕt vµo ®Ò c-¬ng hay viÕt vµo c«ng tr×nh kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i viÕt d-íi h×nh thøc c©u hái. VÝ dô, mét ®Ò tµi vÒ ®-a nh÷ng yÕu tè cña lý thuyÕt ®å thÞ vµo m«n Tin häc ë THPT, dï cã ®Æt tªn thµnh mét c©u hái hay kh«ng, còng ngÇm chøa ®ùng nh÷ng c©u hái nh-:
b) nh÷ng ®iÒu cßn hoµi nghi - T¹i sao ph¶i ®-a c¸c yÕu tè cña lý thuyÕt ®å thÞ vµo ch-¬ng tr×nh Tin häc THPT? - Nh÷ng yÕu tè nµo cña lý thuyÕt ®å thÞ cÇn ®-a vµo m«n Tin häc THPT ? - D¹y häc nh÷ng yÕu tè cña lý thuyÕt ®å thÞ trong ch-¬ng tr×nh Tin häc THPT nh- thÕ nµo?
b) nh÷ng ®iÒu cßn hoµi nghi §-¬ng nhiªn còng cã nh÷ng ®Ò tµi ®-îc ph¸t biÓu t-êng minh d-íi d¹ng c©u hái, ch¼ng h¹n "Häc sinh tr-êng trung häc phæ th«ng cã thÓ vËn dông lý thuyÕt ®å thÞ vµo viÖc t×m ra thuËt to¸n gi¶i c¸c bµi to¸n thùc tÕ hay kh«ng? "
C) c¸i míi cã tÝnh quy luËt ViÖc nghiªn cøu ®Ò tµi ph¶i høa hÑn t×m ra nh÷ng c¸i míi cã tÝnh quy luËt. §iÒu kiÖn nµy n»m trong b¶n chÊt cña viÖc NCKH. NCKH lµ mét qu¸ tr×nh nhËn thøc. Trong khi häc tËp (mét qu¸ tr×nh nhËn thøc kh¸c) lÊy viÖc häc hái nh÷ng ®iÒu mµ loµi ng-êi ®· tÝch luü ®-îc lµm M§ ®Ých th× NCKH chñ yÕu nh»m t×m tßi, kh¸m ph¸ nh÷ng tri thøc míi.
C) c¸i míi cã tÝnh quy luËt C¸i míi ë ®©y kh«ng ph¶i chØ lµ c¸i míi ngÉu nhiªn mµ ph¶i cã tÝnh quy luËt. §Ò tµi KHGD ph¶i h-íng vµo viÖc ph¸t hiÖn nh÷ng c¸i míi, nh÷ng mèi liªn hÖ cã tÝnh quy luËt trong hiÖn thùc gi¸o dôc, trong qu¸ tr×nh gi¸o dôc cho phÐp ta ®iÒu khiÓn ®-îc qu¸ tr×nh nµy.
C) c¸i míi cã tÝnh quy luËt Nãi tíi "c¸i míi" nhiÒu ng-êi cho lµ yªu cÇu ®Æt ra qu¸ cao. Tuy nhiªn, c¸i míi cã nh÷ng d¹ng kh¸c nhau vµ nh÷ng møc ®é kh¸c nhau. C¸i míi cã thÓ hoµn toµn míi, còng cã thÓ lµ mét sù tæng hîp nhiÒu c¸i cò hoÆc ®an kÕt víi nh÷ng c¸i cò. C¸i míi cã thÓ lµ mét lÝ thuyÕt míi, mét tri thøc míi cã tÝnh nÒn t¶ng, nh-ng còng cã thÓ lµ mét sù cô thÓ ho¸ hay v.dông nh÷ng k. thøc s½n cã vµo mét hoµn c¶nh míi.
C) c¸i míi cã tÝnh quy luËt CÇn tr¸nh t- t-ëng coi nhÑ nh÷ng c«ng tr×nh NC cã tÝnh chÊt ¸p dông, nhÊt lµ trong hoµn c¶nh n-íc ta. "Trong §K trªn thÕ giíi ngµy nay, KH vµ KT ®· ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao vµ hoµn c¶nh n-íc ta cßn nghÌo nµn, l¹c hËu vÒ KH KT... con ®-êng nhanh nhÊt vµ rÎ nhÊt ®Ó tiÕn hµnh cuéc c¸ch m¹ng KT lµ vËn dông mét c¸ch s¸ng t¹o nh÷ng thµnh tùu KH KT s½n cã trªn thÕ giíi vµo §K cô thÓ cña n-íc ta (NQ 89-CP).
1.2. Ph¹m vi cña ®Ò tµi NÕu nhËn thÊy vÊn ®Ò dù ®Þnh nghiªn cøu cßn réng qu¸ th× cã thÓ thu hÑp ®Ò tµi ®Ó nghiªn cøu ®i vµo chiÒu s©u. Ch¼ng h¹n vÊn ®Ò "Nh÷ng khã kh¨n cña häc sinh trong häc tËp Tin häc cã thÓ ®-îc thu hÑp thµnh ®Ò tµi "Nh÷ng khã kh¨n vÒ mÆt t- duy gi¶i thuËt cña häc sinh THPT trong häc tËp m«n Tin häc".
1.2. Ph¹m vi cña ®Ò tµi Sù h¹n chÕ ®Ò tµi cã thÓ v× lÝ do kh¸ch quan hoÆc chñ quan. Trong ®Ò tµi trªn, viÖc giíi h¹n nghiªn cøu ë m«n Tin häc cã thÓ lµ v× vÊn ®Ò t- duy víi m«n nµy bøc thiÕt h¬n c¸c m«n kh¸c (kh¸ch quan), nh-ng còng cã thÓ chØ v× ng-êi nghiªn cøu lµ gi¸o viªn Tin häc cã nhiÒu kinh nghiÖm d¹y häc Tin häc vµ cã Ýt hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng nghiªn cøu c¸c m«n häc kh¸c (chñ quan).