Đề cương ôn tập HK 2 môn Sinh học lớp 9 năm 2016-2017

TRƯỜNG THCS NGUYỄN THANH ĐẰNG<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP SINH 9 HỌC KÌ II<br /> NĂM HỌC: 2016-2017<br /> Câu 1: Thế nào là một hệ sinh thái? Cho ví dụ. Một hệ sinh thái hoàn chỉnh gồm những<br /> thành phần cơ bản nào?<br /> Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và môi trường sống của quần xã (sinh cảnh). Hệ sinh thái<br /> là một hệ thống ổn định và tương đối hoàn chỉnh.<br /> Ví dụ: một cái ao, một cái hồ, vườn Quốc gia Cúc Phương, một con sông...là những hệ sinh thái<br /> điển hình.<br /> Một hệ sinh thái hoàn chỉnh gồm những thành phần cơ bản:<br /> Thành phần vô sinh: Các chất vô cơ, các chất hữu cơ và khí hậu (nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa,<br /> gió, bão,...)<br /> Thành phần hữu sinh:<br /> + Sinh vật sản xuất: thực vật (quang hợp tạo ra nguồn thức ăn sơ cấp từ những chất vô cơ đơn<br /> giản lấy từ môi trường).<br /> + Sinh vật tiêu thụ: động vật sống dị dưỡng nhờ vào nguồn thức ăn do thực vật tạo ra. Đó là<br /> những loài ăn cỏ (thực vật), động vật ăn thịt bậc 1, bậc 2, bậc 3,...<br /> + Sinh vật phân giải: (chủ yếu là các loài nấm, vi sinh vật hoại sinh) là những sinh vật dị dưỡng,<br /> biến đổi vật chất từ những thành phần có cấu tạo phức tạp thành những chất vô cơ đơn giản nhất.<br /> Câu 2: Thế nào là giới hạn sinh thái? Vì sao ở nước ta, cá chép lại sống được nhiều vùng<br /> khác nhau hơn cá rô phi?<br /> Giới hạn sinh thái: giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất định<br /> gọi là giới hạn sinh thái.<br /> Cá chép sống được nhiều vùng khác nhau hơn cá rô phi vì cá chép có giới hạn sinh thái rộng hơn<br /> cá rô phi (giới hạn chịu nhiệt của cá chép là 2oC đến 44oC, của cá rô phi là 5oC đến 42oC)<br /> Câu 3: Ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh vật? Sự phân chia nhóm sinh<br /> vật theo nhiệt độ và độ ẩm?<br /> a. Ảnh hưởng nhiệt độ lên đời sống sinh vật:<br /> - Nhiệt độ môi trường ảnh hưởng tới hình thái, hoạt động sinh lý của sinh vật.<br /> - Hình thành nhóm sinh vật.<br /> + Sinh vật biến nhiệt: có nhiệt độ cơ thể phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường: Vi sinh vật, nấm,<br /> thực vật, động vật không xương sống, cá, lưỡng cư, bò sát.<br /> + Sinh vật hằng nhiệt: Nhiệt độ cơ thể không phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường: Chim, thú,<br /> người.<br /> b. Ảnh hưởng độ ẩm lên đời sống sinh vật:<br /> - Sinh vật thích nghi với môi trường sống có độ ẩm khác nhau.<br /> - Hình thành các nhóm sinh vật:<br /> + Thực vật: TV ưa ẩm và TV chịu hạn<br /> + Động vật: ĐV ưa ẩmvà ĐV ưa khô<br /> Các nhóm SV<br /> Tên SV<br /> Thực vật ưa ẩm<br /> - Lúa nước; dương xỉ; rêu...<br /> Thực vật chịu hạn<br /> - Xương rồng; thông; phi lao...<br /> Động vật ưa ẩm<br /> - Giun đất; Ếch, nhái; Con ốc sên...<br /> Động vật ưa khô<br /> - Thằn lằn; Lạc đà, chuột nhảy...<br /> Câu 4: Điểm giống nhau và khác nhau giữa quần thể người và quần thể các sinh vật khác<br /> là gì? Tại sao?<br /> Giống nhau: đều có các đặc điểm: giới tính, lứa tuổi, mật độ, sinh sản và tử vong.<br /> <br /> TRƯỜNG THCS NGUYỄN THANH ĐẰNG<br /> Khác nhau: chỉ ở quần thể người mới có các đặc điểm: pháp luật, kinh tế, xã hội, hôn<br /> nhân, giáo dục và văn hóa.<br /> Sở dĩ có sự khác nhau đó là do con người có lao động ,tư duy, có trí thông minh, nên có<br /> khả năng tự điều chỉnh các đặc trưng sinh thái trong quần thể của mình, đồng thời có khả năng<br /> cải tạo thiên nhiên.<br /> Câu 5: Thế nào là chuỗi và lưới thức ăn, vẽ sơ đồ chuỗi và lưới thức ăn của một hệ sinh thái<br /> nhất định?<br /> a. Chuỗi thức ăn: Là 1 dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài là 1<br /> mắt xích, vừa là sv tiêu thụ mắt xích đứng trước, vừa là sinh vật bị mắt xích ở phía sau tiêu thụ.<br /> - Chuổi thức ăn gồm các sinh vật: Sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ, sinh vật phân hủy.<br /> VD: - Cây cỏ  chuột  rắn<br /> - Cây  sâu ăn lá  cầy  đại bàng  SV phân hủy<br /> b. Lưói thức ăn: Bao gồm các chuổi thức ăn có nhiều mắc xích chung.<br /> - Một lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm 3 thành phần chủ yếu: sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ,<br /> sinh vật phân giải.<br /> - VD:<br /> Sâu<br /> Gà<br /> Thực vật<br /> <br /> Thỏ<br /> <br /> Cáo<br /> <br /> Dê<br /> <br /> Hổ<br /> <br /> Đại bàng<br /> <br /> VSV<br /> <br /> c. Bài tập: Hãy vẽ 1 lưới thức ăn trong đó có các SV: cây cỏ, bọ rùa, ếch nhái, rắn, châu chấu,<br /> diều hâu, nấm, vi khuẩn, cáo, gà rừng, dê, hổ<br /> Bọ rùa<br /> Ếch nhái<br /> Rắn<br /> Diều hâu<br /> Cây cỏ<br /> <br /> Châu chấu<br /> Dê<br /> <br /> Gà<br /> <br /> Cáo<br /> <br /> vikhuẩn, nấm<br /> <br /> Hổ<br /> <br /> Câu 6: Trong thực tiễn sản xuất, cần phải làm gì để tránh sự cạnh tranh giữa các cá thể<br /> sinh vật để không làm giảm năng suất vật nuôi, cây trồng?<br />  Trong trồng trọt: trồng cây với mật độ thích hợp, kết hợp tỉa thưa cây, chăm sóc đầy đủ, tạo điều<br /> kiện cho cây trồng phát triển tốt.<br />  Trong chăn nuôi: Khi đàn quá đông và nhu cầu về nơi ăn, chỗ ở tở nên thiếu thốn, môi trường bị<br /> ô nhiễm ta cần tách đàn, cung cấp đầy đủ thức ăn cho chúng cùng với kết hợp vệ sinh môi trường<br /> sạch sẽ, tạo điều kiện cho vật nuôi phát triển tốt.<br /> Câu 7: Thế nào là ô nhiễm môi trường? Các tác nhân gây ô nhiễm môi trường là gì? Tác<br /> hại của ô nhiễm môi trường là gì? Các biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường?<br /> *Ô nhiễm môi trường là hiện tượng môi trường tự nhiên bị bẩn, đồng thời các tính chất vật lí,<br /> hóa học, sinh học của môi trường bị thay đổi, gây tác hại tới đời sống con người và các sinh vật<br /> khác.<br /> - Ô nhiễm môi trường do: + Hoạt động của con người.<br /> + Hoạt động tự nhiên: núi lửa, sinh vật.<br /> *Các tác nhân:<br /> 1. Ô nhiễm do các khí thải:<br /> <br /> TRƯỜNG THCS NGUYỄN THANH ĐẰNG<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2. Ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học:<br /> 3. Ô nhiễm do các chất phóng xạ:<br /> 4. Ô nhiễm do các chất thải rắn:<br /> 5. Ô nhiễm do sinh vật gây bệnh:<br /> *Tác hại của ô nhiễm môi trường là<br /> Gây hại cho đời sống của con người và các loài sinh vật khác, tạo điều kiện cho nhiều<br /> loài vi sinh vật gây bệnh phát triển.<br /> Việc sử dụng thuốc bảo vệ thức vật không đúng cách có tác dụng bất lợi tới toàn bộ hệ<br /> sinh thái, ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Năng lượng nguyên tử và các chất thải phóng xạ có<br /> khả năng gây đột biến ở người và các sinh vật khác, gây ra một số bệnh di truyền, bệnh ung thư.<br /> Ô nhiễm môi trường còn góp phần làm suy thoài các hệ sinh thái, suy thoài môi trường<br /> sống của con người và sinh vật.<br /> *Các biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường (HS liên hệ bản thân nêu cụ thể hơn)<br /> Có nhiều biện pháp phòng, chống ô nhiễm môi trường như xử lí chất thải công nghiệp và<br /> chất thải sinh hoạt, xây dựng nhiều công viên, trồng cây xanh,.......<br /> Câu 8: Những hậu quả của nạn phá rừng là gì?<br /> Làm xói mòn, rửa trôi đất<br /> Không ngăn cản được nước chảy bề mặt nên dễ gây ra lũ quét<br /> Mất nơi ở của các loài sinh vật, làm mất cân bằng sinh thái, làm giảm đa dạng sinh học của các<br /> loài sinh vật.<br /> Làm giảm lượng nước ngầm<br /> Làm khí hậu thay đổi, giảm lượng mưa<br /> Câu 9: Phân biệt tài nguyên tái sinh và không tái sinh.Vì sao phải sử dụng hợp lí các nguồn<br /> tài nguyên không tái sinh?<br /> *Phân biệt tài nguyên tái sinh và không tái sinh<br /> Tài nguyên tái sinh là nguồn tài nguyên sau khi khai thác và sử dụng một cách hợp lí sẽ được<br /> phục hồi.<br /> Vd: tài nguyên đất, nước, tài nguyên sinh vật…<br /> Tài nguyên không tái sinh là nguồn tài nguyên sau khi khai thác và sử dụng thì sẽ cạn kiệt dần<br /> không có khả năng phục hồi.<br /> Vd: khí đốt thiên nhiên, than đá, dầu lửa,...<br /> *Phải sử dụng hợp lí các nguồn tài nguyên không tái sinh:<br /> Do tài nguyên thiên nhiên không phải là vô tận, chúng ta cần phải sử dụng một cách tiết<br /> kiệm và hợp lí, vừa đáp ứng nhu cầu sử dụng tài nguyên của xã hội hiện tại, vừa đảm bảo duy trì<br /> lâu dài các nguồn tài nguyên cho các thế hệ mai sau.<br /> Câu 10: Vì sao phải khôi phục môi trường và gìn giữ thiên nhiên hoang dã? Các biện pháp<br /> bảo vệ thiên nhiên hoang dã?<br /> Con người phải khôi phục môi trường và gìn giữ thiên nhiên hoang dã là vì:<br /> Nhiều vùng trên Trái Đất đang ngày một suy thoái, rất cần có biện pháp khôi phục và giữ gìn.<br /> Cần phải bảo vệ các loài sinh vật và môi trường sống của chúng<br /> Cần phải khôi phục môi trường và bảo vệ thiên nhiên để phát triển bền vững.<br /> Các biện pháp để bảo vệ thiên nhiên hoang dã:<br /> Tăng cường trồng rừng và bảo tồn động vật quý hiếm<br /> Cải tạo các hệ sinh thái đã suy thoái<br /> Bảo vệ tài nguyên sinh vật.<br /> - HẾT -<br /> <br /> TRƯỜNG THCS NGUYỄN THANH ĐẰNG<br /> <br /> Chúc các em thi đạt kết quả cao !!!<br /> <br />