Đề tài: Hạn chế rủi ro giao dịch trong Internet banking tại các ngân hàng thương mại Việt Nam

Chia sẻ: Thùy Linh Nguyễn | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:98

Thêm vào BST

Báo xấu

371
lượt xem 157
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cuộc cách mạng công nghê thông tin đang có tác đông to lớn tới nền kinh tế thế giới. Thành quả của cuộc cách mạng này đã và đang ảnh hưởng sâu sắc đến phương thức sản xuất, phân phối, tiêu dùng nói chung và làm thay đổi liên tục các sản phẩm, dịch vụ áp dụng trong quản lý - kinh doanh của các ngân hàng thương mại nói riêng. Ngày nay, việc xây dựng chiến lược kinh doanh của các ngân hàng thường được gắn liền với xây dựng chiến lược phát triển và ứng dụng công nghệ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Hạn chế rủi ro giao dịch trong Internet banking tại các ngân hàng thương mại Việt Nam

Bé GI¸O DôC Vµ §µO T¹O TR¦êng ®¹i häc kinh tÕ tp. Hå chÝ minh --------------------- NguyÔn ThÞ Thanh Thóy HẠN CHẾ RỦI RO GIAO DỊCH TRONG INTERNET BANKING TẠI C¸C NG¢N HµNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM LUËN V¡N TH¹C SÜ KINH TÕ TP. Hå ChÝ Minh - N¨m 2008 Bé GI¸O DôC Vµ §µO T¹O
TR¦êng ®¹i häc kinh tÕ tp. Hcm --------------------- NguyÔn ThÞ Thanh Thóy HẠN CHẾ RỦI RO GIAO DỊCH TRONG INTERNET BANKING TẠI C¸C NG¢N HµNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM Chuyªn ngµnh : Kinh tÕ Tµi chÝnh - Ng©n hµng M· sè : 60.31.12 LUËN V¡N TH¹C SÜ KINH TÕ NG¦êi híng dÉn khoa häc: PGS. TS. TrÇn Hoµng Ng©n TP. Hå ChÝ Minh - N¨m 2008
Lêi cam ®oan T«i xin cam ®oan luËn v¨n th¹c sÜ kinh tÕ: “H¹n chÕ rñi ro giao dÞch nh»m ph¸t triÓn dÞch vô Internet banking trong c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam” lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh häc tËp, nghiªn cøu khoa häc ®éc lËp, nghiªm tóc. C¸c sè liÖu trong luËn v¨n cã nguån gèc râ rµng, ®¸ng tin cËy vµ ®îc xö lý kh¸ch quan, trung thùc. TP. HCM, Th¸ng 06 n¨m 2009 NguyÔn ThÞ Thanh Thóy
Môc lôc Trang phô b×a Lêi cam ®oan Môc lôc Danh môc c¸c tõ tiÕng Anh Danh môc c¸c b¶ng, s¬ ®å, ®å thÞ Lêi më ®Çu Trang Internet Banking Vµ Rñi Ro Giao DÞch Trong Ch¬ng 1: Internet Banking .......................................................................................... 1 1.1. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ Internet banking ........................................................1 1.1.1. Kh¸i niÖm Ng©n hµng ®iÖn tö vµ Internet banking ....................................1 1.1.2. C¸c cÊp ®é Internet banking ......................................................................2 1.1.2.1. CÊp ®é cung cÊp th«ng tin (Informative) ............................................2 1.1.2.2. CÊp ®é trao ®æi th«ng tin (Communicative) ........................................2 1.1.2.3. CÊp ®é giao dÞch (Transactional) ........................................................3 1.1.3. ¦u vµ nhîc ®iÓm cña Internet banking ...................................................3 1.1.3.1. ¦u ®iÓm cña Internet banking.............................................................3 1.1.3.2. Nhîc ®iÓm cña Internet banking .......................................................4 1.1.4. Nh÷ng tiÒn ®Ò ®Ó ph¸t triÓn Internet banking ...........................................5 1.1.5. Rñi ro trong Internet banking ....................................................................6 1.1.5.1. Rñi ro tÝn dông (credit risk) ................................................................6 1.1.5.2. Rñi ro l·i suÊt (interest rate risk).........................................................7 1.1.5.3. Rñi ro thanh kho¶n (liquidity risk)......................................................7 1.1.5.4. Rñi ro gi¸ c¶ (price risk) .....................................................................7 1.1.5.5. Rñi ro tû gi¸ (exchange rate risk) ........................................................7 1.1.5.6. Rñi ro giao dÞch (transaction risk).......................................................8 1.1.5.7. Rñi ro tu©n thñ / Rñi ro ph¸p lý (compliance risk) .............................8 1.1.5.8. Rñi ro chiÕn lîc (strategy risk)..........................................................8
1.1.5.9. Rñi ro danh tiÕng (reputaion risk) .......................................................8 1.2. Rñi ro giao dÞch trong Internet banking ...........................................................9 1.3. Mét sè yÕu tè ¶nh hëng ®Õn rñi ro giao dÞch khi øng dông Internet banking ...............................................................................................................................11 1.3.1. An toµn th«ng tin (Security).....................................................................12 1.3.2. X¸c thùc (Authentication) ........................................................................13 1.3.3. Chøng thùc (Trust) ...................................................................................16 1.3.4. Kh«ng thÓ tho¸i th¸c (Nonrepudiation) ...................................................16 1.3.5. B¶o mËt th«ng tin c¸ nh©n (Privacy) ........................................................16 1.3.6. TÝnh s½n sµng cña hÖ thèng (Availability) ...............................................17 1.4. Mét sè kinh nghiÖm h¹n chÕ rñi ro giao dÞch trong ho¹t ®éng Internet banking trªn thÕ giíi ..............................................................................................17 1.4.1. Internet banking t¹i Mü ...........................................................................17 1.4.2. Internet banking t¹i Singapore .................................................................18 1.4.3. Bµi häc kinh nghiÖm cho ViÖt Nam .........................................................19 1.5. Sù cÇn thiÕt h¹n chÕ rñi ro giao dÞch trong ho¹t ®éng Internet banking t¹i c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ë ViÖt Nam ........................................................................20 1.5.1. TÝnh u viÖt cña Internet banking ...........................................................20 1.5.2. Yªu cÇu ph¸t triÓn Internet banking ®èi víi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam. ...........................................................................................................22 1.5.2.1. Yªu cÇu kh¸ch quan ..........................................................................22 1.5.2.2. Yªu cÇu chñ quan ..............................................................................23 1.5.3. T¸c h¹i cña rñi ro giao dÞch lµm ¶nh hëng ®Õn viÖc ph¸t triÓn Internet banking...............................................................................................................24 1.5.4. Sù cÇn thiÕt h¹n chÕ rñi ro giao dÞch trong Internet banking t¹i c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ë ViÖt Nam. ............................................................................25 Ch¬ng 2: Thùc Tr¹ng Rñi Ro Giao DÞch Vµ Qu¶n Lý Rñi Ro giao dÞch trong ho¹t ®éng Internet Banking T¹i C¸c Ng©n Hµng Th¬ng M¹i ViÖt Nam .................................................................................. 27 2.1. ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn Internet banking t¹i ViÖt Nam .......................................27
2.1.1 C¬ së ph¸p lý.............................................................................................27 2.1.1. 1. HÖ thèng c¸c v¨n b¶n luËt ................................................................27 2.1.1.2. Néi dung c¸c nghÞ ®Þnh vÒ th¬ng m¹i ®iÖn tö .................................29 2.1.2. C¬ së h¹ tÇng c«ng nghÖ ..........................................................................31 2.1.2.1. T×nh h×nh phæ cËp Internet ë ViÖt Nam ...........................................31 2.1.2.2. Thùc tr¹ng h¹ tÇng thanh to¸n ...........................................................32 2.2. T×nh h×nh øng dông Internet banking t¹i c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam .......................................................................................................................32 2.2.1. Sè lîng c¸c ng©n hµng triÓn khai Internet banking ................................32 2.2.2. TÝnh n¨ng cña hÖ thèng Internet banking trong c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam ............................................................................................................34 2.2.3. Internet banking ë mét sè ng©n hµng tiªu biÓu .......................................36 2.2.3.1. Internet banking t¹i ng©n hµng ®«ng ¸ ............................................37 2.2.3.2. Internet banking t¹i ng©n hµng Quèc TÕ (VIB Bank) .......................39 2.3. Thùc tr¹ng rñi ro giao dÞch .............................................................................40 2.3.1. Thùc tr¹ng rñi ro giao dÞch trªn thÕ giíi ..................................................40 2.3.1.1. T×nh h×nh an ninh m¹ng trªn thÕ giíi ................................................40 2.3.1.2. Mét sè trêng hîp tÊn c«ng m¹ng ®iÓn h×nh ....................................44 2.3.1.3. C¸c c«ng nghÖ b¶o mËt ®· ®îc ¸p dông trªn thÕ giíi .....................44 2.3.2. T×nh h×nh rñi ro giao dÞch t¹i ViÖt Nam...................................................46 2.4. Thùc tr¹ng ®¶m b¶o an ninh m¹ng t¹i ViÖt Nam............................................49 2.4.1. T×nh h×nh b¶o ®¶m an ninh m¹ng ë ViÖt Nam .........................................49 2.4.2. T×nh h×nh b¶o ®¶m an ninh m¹ng t¹i c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ............51 2.4.3. Mét sè s¶n phÈm b¶o mËt trªn thÞ trêng ViÖt Nam................................51 2.5. Nh÷ng Khã kh¨n trong viÖc h¹n chÕ rñi ro giao dÞch ®èi víi ho¹t ®éng Internet banking t¹i ViÖt Nam ...............................................................................53 Ch¬ng 3: Mét Sè Gi¶i Ph¸p Nh»m H¹n ChÕ Rñi Ro Giao DÞch Trong Ho¹t §éng Internet Banking T¹i C¸c Ng©n Hµng Th¬ng M¹i ViÖt Nam .................................................................................. 58 3.1. Mét sè gi¶i ph¸p ë cÊp ®é qu¶n lý vÜ m« .......................................................58
3.1.1. N©ng cao nhËn thøc cña x· héi vÒ an ninh m¹ng.....................................58 3.1.2. Hoµn thiÖn hµnh lang ph¸p lý ..................................................................59 3.1.3. T¨ng cêng qu¶n lý cña nhµ níc ...........................................................60 3.1.4. HiÖn ®¹i hãa c¬ së h¹ tÇng c«ng nghÖ th«ng tin ......................................60 3.1.5. T¨ng cêng hîp t¸c quèc tÕ trªn lÜnh vùc an ninh m¹ng .........................61 3.2. Gi¶i ph¸p ®èi víi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i. ................................................62 3.2.1. Gi¶i ph¸p chung .......................................................................................62 3.2.1.1. Cã chiÕn lîc ®Çu t hîp lý cho h¹ tÇng c¬ së vµ c«ng nghÖ b¶o mËt ........................................................................................................................62 3.2.1.2. N©ng cao tr×nh ®é nguån nh©n lùc ....................................................63 3.2.2. Gi¶i ph¸p phßng ngõa rñi ro giao dÞch.....................................................63 3.2.2.1. X©y dùng hÖ thèng Internet banking híng ®Õn c¸c môc tiªu cô thÓ nh»m h¹n chÕ rñi ro giao dÞch. .......................................................................63 3.2.2.2. X©y dùng c¸c quy t¾c vµ tËp qu¸n b¶o mËt cho ng©n hµng .............66 3.2.2.3. Qu¶n lý chÆt chÏ qu¸ tr×nh triÓn khai vµ kiÓm tra hÖ thèng ..............68 3.2.2.4. B¶o ®¶m kh¶ n¨ng kh«i phôc vµ duy tr× tÝnh liªn tôc cña hÖ thèng ..68 3.2.2.5. Qu¶n lý quy tr×nh gia c«ng s¶n phÈm dÞch vô Internet banking .......69 3.2.2.6. Cung cÊp th«ng tin vÒ hÖ thèng Internet banking cña ng©n hµng .....70 3.2.2.7. N©ng cao nhËn thøc vÒ an ninh m¹ng cña kh¸ch hµng ....................70 KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o Phô lôc
DANH Môc c¸c tõ tiÕng anh 2FA -Two factor authentication: HÖ thèng x¸c thùc 2 nh©n tè Bkis: Trung t©m an ninh m¹ng ®¹i häc B¸ch Khoa Hµ Néi Crack: BÎ khãa ch¬ng tr×nh Firewall: Bøc têng löa File: TËp tin Hacker: Ngêi th©m nhập vào phần cứng m¸y tÝnh, phần mềm m¸y tÝnh hay mạng m¸y tÝnh đÓ thay đæi hệ thống đã ID: Tªn truy cËp ID-theft: ¡n c¾p th«ng tin nh©n d¹ng MAS: Ng©n hµng trung ¬ng Singapore MIM - Man in Middle: ph¬ng thøc tÊn c«ng m¹ng m¸y tÝnh qua trung gian OTP - One time password: MËt m· sö dông mét lÇn Password: MËt m· truy cËp Phishing, Pharming: một hoạt động phạm tội dïng c¸c kỹ thuật lừa đảo PIN - Personal Indentification Number: Nh©n d¹ng c¸ nh©n Token: thÎ sinh m· Trojan: mét lo¹i phÇn mÒm ®éc h¹i USB: ThÎ nhí Virus : Nh÷ng ch¬ng tr×nh hay ®o¹n m· ®îc thiÕt kÕ ®Ó tù nh©n b¶n vµ sao chÐp chÝnh nã vµo c¸c ®èi tîng l©y nhiÔm kh¸c (æ ®Üa, m¸y tÝnh, tËp tin…) Vncert: Trung t©m øng cøu khÈn cÊp m¸y tÝnh ViÖt Nam Website: Trang web, trang m¹ng
Danh môc c¸c b¶ng B¶ng 2.1: Sè lîng ng©n hµng triÓn khai Internet banking t¹i ViÖt Nam B¶ng 2.2: C¸c ng©n hµng ®· triÓn khai Internet banking t¹i ViÖt Nam B¶ng 2.3: T×nh h×nh an ninh m¹ng t¹i ViÖt Nam Danh môc c¸c s¬ ®å, ®å thÞ S¬ ®å 1.1: S¬ ®å ph¬ng thøc m· hãa ®èi xøng S¬ ®å 1.2: S¬ ®å ph¬ng thøc m· hãa kh«ng ®èi xøng §å thÞ 1.3: Chi phÝ giao dÞch qua c¸c kªnh kh¸c nhau t¹i Mü §å thÞ 2.1: Tèc ®é ph¸t triÓn ngêi dïng Internet ë ViÖt Nam. §å thÞ 2.2: Thèng kª sè giao dÞch vµ gi¸ trÞ chuyÓn kho¶n cña dÞch vô ng©n hµng trùc tuyÕn §«ng ¸ n¨m 2007 §å thÞ 2.3: Mêi níc cã nhiÒu trang web bÞ tÊn c«ng nhÊt §å thÞ 2.4: Lý do kh¸ch hµng kh«ng sö dông Internet banking §å thÞ 2.5: C¸c rñi ro giao dÞch kh¸ch hµng e ng¹i
Lêi Më §Çu 1. Sù CÇn ThiÕt Cña §Ò Tµi Cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghÖ th«ng tin ®ang cã t¸c ®éng to lín tíi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Thµnh qu¶ cña cuéc c¸ch m¹ng nµy ®· vµ ®ang ¶nh hëng s©u s¾c ®Õn ph¬ng thøc s¶n xuÊt, ph©n phèi, tiªu dïng nãi chung vµ lµm thay ®æi liªn tôc c¸c s¶n phÈm, dÞch vô ¸p dông trong qu¶n lý - kinh doanh cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i nãi riªng. Ngµy nay, viÖc x©y dùng chiÕn lîc kinh doanh cña c¸c ng©n hµng thêng ®îc g¾n liÒn víi x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn vµ øng dông c«ng nghÖ th«ng tin. Internet banking lµ mét thµnh qu¶ cña viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong lÜnh vùc ng©n hµng. Th«ng qua Internet banking, nh÷ng rµo c¶n hay giíi h¹n vÒ kh«ng gian vµ thêi gian thùc sù bÞ ph¸ vì, tõ ®ã, c¸c ng©n hµng cã thÓ tháa m·n kh¸ch hµng cña m×nh víi nhiÒu dÞch vô míi chÊt lîng cao, tiÖn lîi, nhanh chãng vµ tiÕt kiÖm, ®Æc biÖt lµ trong c¸c giao dÞch thanh to¸n. Tuy nhiªn, nh÷ng tiÖn Ých cña Internet banking l¹i ®i kÌm víi rñi ro giao dÞch bao gåm sù kh«ng s½n sµng cña hÖ thèng vµ nguy c¬ vÒ an ninh m¹ng. Rñi ro giao dÞch ®· t¹o nªn t©m lý e ng¹i cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i còng nh kh¸ch hµng, lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh c¶n trë sù ph¸t triÓn dÞch vô Internet banking ë ViÖt Nam. ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi, trong ®ã tµi chÝnh ng©n hµng lµ lÜnh vùc cã tèc ®é héi nhËp nhanh nhÊt. Nh÷ng lîi Ých mµ Internet banking còng nh c¸c dÞch vô trùc tuyÕn kh¸c mang l¹i thùc sù lµ c«ng cô c¹nh tranh h÷u hiÖu cho c¸c ng©n hµng trong níc trong cuéc ch¹y ®ua víi c¸c ng©n hµng níc ngoµi ®ang ngµy cµng th©m nhËp s©u vµo thÞ trêng ViÖt Nam. Do ®ã, viÖc nghiªn cøu vµ triÓn khai nhanh chãng, ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p ®Ó h¹n chÕ rñi ro giao dÞch, thóc ®Èy dÞch vô Internet banking ph¸t triÓn trong c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam thùc sù trë nªn cÊp thiÕt h¬n bao giê hÕt. Sau mét thêi gian t×m hiÓu vÒ thùc tr¹ng rñi ro giao dÞch trong häat ®éng Internet banking t¹i ViÖt Nam còng nh nhËn thÊy ®îc tÝnh cÊp thiÕt cña vÊn ®Ò nµy, em ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi: “H¹n chÕ rñi ro giao dÞch nh»m ph¸t triÓn dÞch vô Internet banking trong c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam”.
2. Ph¹m Vi Vµ Môc Tiªu Nghiªn Cøu Nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn rñi ro giao dÞch (thùc tr¹ng rñi ro, vÊn ®Ò an ninh b¶o mËt...) trong dÞch vô Internet banking t¹i c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam. T×m hiÓu c¸c kinh nghiÖm h¹n chÕ rñi ro trªn thÕ giíi, kÕt hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ ë ViÖt Nam , tõ ®ã ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p phï hîp vµ mang tÝnh thùc tiÔn cao nh»m h¹n chÕ rñi ro nµy, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn dÞch vô Internet banking trong c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam . 3. Ph¬ng Ph¸p Nghiªn Cøu Ph¬ng ph¸p thèng kª, ph©n tÝch: Thu thËp vµ xö lý th«ng tin tõ c¸c nguån s¸ch b¸o, c¸c ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng, th«ng tin th¬ng m¹i, c¸c tæ chøc, hiÖp héi. Ph¬ng ph¸p th¨m dß: Kh¶o s¸t thùc tÕ th«ng qua phiÕu th¨m dß ý kiÕn kh¸ch hµng, xö lý sè liÖu b»ng phÇn mÒm SPSS. 4. KÕt CÊu LuËn V¨n CÊu tróc luËn v¨n gåm 3 ch¬ng: Ch¬ng 1: Internet Banking Vµ Rñi Ro Giao DÞch Trong DÞch Vô Internet Banking Ch¬ng 2: Thùc Tr¹ng Rñi Ro Giao DÞch Vµ Qu¶n Lý Rñi Ro Giao DÞch Trong Ho¹t ®éng Internet Banking T¹i C¸c Ng©n Hµng Th¬ng M¹i ViÖt Nam Ch¬ng 3: Mét Sè KiÕn NghÞ Vµ Gi¶i Ph¸p Nh»m H¹n ChÕ Rñi Ro Giao DÞch Trong Ho¹t §éng Internet Banking T¹i C¸c Ng©n Hµng Th¬ng M¹i ViÖt Nam Do cßn h¹n chÕ vÒ thêi gian nghiªn cøu, tµi liÖu thu thËp còng nh tr×nh ®é hiÓu biÕt, ®Ò tµi nghiªn cøu cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. KÝnh mong c¸c thÇy c« gi¸o cïng c¸c b¹n ®éc gi¶ quan t©m, tham gia ®ãng gãp ý kiÕn quý b¸u cho ®Ò tµi thªm phong phó.
- Trang 1 - Ch¬ng 1: Internet Banking Vµ Rñi Ro Giao DÞch Trong Internet Banking 1.1. Nh÷ng VÊn ®Ò C¬ B¶n VÒ Internet Banking 1.1.1. Kh¸i niÖm Ng©n hµng ®iÖn tö vµ Internet banking Ho¹t ®éng ng©n hµng ®iÖn tö lµ ho¹t ®éng ng©n hµng ®îc thùc hiÖn qua c¸c kªnh ph©n phèi ®iÖn tö. Kªnh ph©n phèi ®iÖn tö lµ hÖ thèng c¸c ph¬ng tiÖn ®iÖn tö vµ quy tr×nh tù ®éng xö lý giao dÞch ®îc tæ chøc tÝn dông sö dông ®Ó giao tiÕp víi kh¸ch hµng vµ cung øng c¸c s¶n phÈm, dÞch vô ng©n hµng cho kh¸ch hµng. C¸c dÞch vô ng©n hµng ®iÖn tö ®· ¸p dông t¹i ViÖt Nam bao gåm: dÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ (Home banking); dÞch vô ng©n hµng tù ®éng qua ®iÖn tho¹i (Phone banking); dÞch vô ng©n hµng qua ®iÖn tho¹i di ®éng (Mobile banking); dÞch vô ng©n hµng qua m¹ng Internet (Internet banking) vµ dÞch vô Kiosk ng©n hµng. Internet banking lµ mét trong nh÷ng kªnh ph©n phèi c¸c s¶n phÈm dÞch vô cña ng©n hµng th¬ng m¹i. HÖ thèng nµy cho phÐp kh¸ch hµng truy cËp c¸c tµi kho¶n giao dÞch còng nh c¸c th«ng tin chung vÒ s¶n phÈm vµ dÞch vô cña ng©n hµng th«ng qua mét m¸y tÝnh c¸ nh©n hay mét thiÕt bÞ th«ng minh kh¸c. Internet banking sö dông m«i trêng truyÒn th«ng Internet, cung cÊp th«ng tin vµ thùc hiÖn giao dÞch tøc thêi (online). ®Ó sö dông Internet banking, kh¸ch hµng cÇn cã m¸y tÝnh, thiÕt bÞ truy cËp m¹ng. Kh¸ch hµng, th«ng qua tr×nh duyÖt web, gäi thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh trªn m¸y chñ trªn Internet t¹i m¸y tÝnh cña m×nh ®Ó truy cËp vµo tµi kho¶n vµ thùc hiÖn c¸c giao dÞch víi ng©n hµng. PhÇn mÒm Internet banking thùc sù n»m t¹i m¸y chñ cña ng©n hµng díi d¹ng c¸c trang chñ. Mçi trang chñ cña ng©n hµng ®îc coi lµ mét cöa sæ giao dÞch. Mét có nhÊp chuét ®¬n gi¶n vµo ®êng liªn kÕt (hotlink) thÝch hîp sÏ t¹o kÕt nèi víi tr×nh duyÖt vµ yªu cÇu trang web thùc hiÖn yªu cÇu dÞch vô tµi chÝnh cña kh¸ch hµng. S¶n phÈm vµ dÞch vô Internet banking cã thÓ bao gåm c¸c s¶n phÈm b¸n bu«n cho kh¸ch hµng doanh nghiÖp còng nh c¸c s¶n phÈm b¸n lÎ cho kh¸ch hµng c¸ nh©n. VÒ c¬ b¶n, Internet banking cã thÓ cung cÊp c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô nh c¸c
- Trang 2 - kªnh ph©n phèi kh¸c cña ng©n hµng th¬ng m¹i nh: qu¶n lý tiÒn mÆt, ®iÖn chuyÓn tiÒn, giao dÞch thanh to¸n bï trõ tù ®éng, xuÊt tr×nh vµ thanh to¸n hãa ®¬n… cho kh¸ch hµng doanh nghiÖp; truy vÊn sè d tµi kho¶n, chuyÓn kho¶n, tra cøu th«ng tin giao dÞch, xin cÊp tÝn dông, ho¹t ®éng ®Çu t…cho kh¸ch hµng c¸ nh©n. Víi Internet banking ng©n hµng cßn cã thÓ kÕt hîp víi c¸c doanh nghiÖp b¸n hµng qua m¹ng ®Ó x©y dùng cæng thanh to¸n qua m¹ng, ®©y lµ h×nh thøc thanh to¸n nhanh chãng, tiÖn lîi vµ lµ ®éng lùc thóc ®Èy th¬ng m¹i ®iÖn tö vµ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ph¸t triÓn. 1.1.2. C¸c cÊp ®é Internet banking Cho ®Õn nay, c¸c s¶n phÈm Internet banking ®îc chia thµnh ba cÊp ®é. 1.1.2.1. CÊp ®é cung cÊp th«ng tin (Informative) §©y lµ cÊp ®é thÊp nhÊt cña Internet banking, ë h×nh thøc nµy, ng©n hµng cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ s¶n phÈm vµ dÞch vô cña ng©n hµng trªn trang web, toµn bé th«ng tin nµy ®îc lu tr÷ trªn mét m¸y chñ (server) hoµn toµn ®éc lËp víi hÖ thèng d÷ liÖu cña ng©n hµng. Rñi ro t¬ng ®èi thÊp v× kh«ng cã liªn kÕt gi÷a m¸y chñ Internet banking vµ m¹ng néi bé cña ng©n hµng. Ng©n hµng cã thÓ tù cung cÊp dÞch vô Internet banking nµy hoÆc thuª mét ®¬n vÞ kh¸c. MÆc dï Ýt rñi ro cho c¸c ng©n hµng, m¸y chñ hay trang web vÉn cã thÓ bÞ tÊn c«ng, trang web cña ng©n hµng cã nguy c¬ bÞ thay thÕ hoÆc söa ®æi. Rñi ro ®¸ng quan t©m ®èi víi lo¹i h×nh Internet banking nµy lµ kh¶ n¨ng bÞ tÊn c«ng díi h×nh thøc tõ chèi dÞch vô hay thay ®æi néi dung. 1.1.2.2. CÊp ®é trao ®æi th«ng tin (Communicative) H×nh thøc Internet banking nµy cho phÐp mét sè t¬ng t¸c gi÷a hÖ thèng cña ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. C¸c t¬ng t¸c cã thÓ chØ giíi h¹n ë th ®iÖn tö, truy vÊn th«ng tin tµi kho¶n, xin cÊp tÝn dông, hay cËp nhËt d÷ liÖu (thay ®æi tªn vµ ®Þa chØ). H×nh thøc nµy cã rñi ro cao h¬n h×nh thøc th«ng tin do c¸c m¸y chñ Internet banking cã thÓ ®îc kÕt nèi víi m¹ng néi bé cña ng©n hµng. Do ®ã, cÇn cã c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t thÝch hîp ®Ó ng¨n ngõa, theo dâi vµ c¶nh b¸o vÒ nh÷ng truy cËp tr¸i phÐp hÖ thèng m¸y tÝnh vµ m¹ng néi bé cña ng©n hµng. ViÖc kiÓm so¸t virus tÊn c«ng còng quan träng h¬n nhiÒu so víi h×nh thøc th«ng tin.
- Trang 3 - 1.1.2.3. CÊp ®é giao dÞch (Transactional) Internet banking ë cÊp ®é nµy cho phÐp kh¸ch hµng thùc hiÖn c¸c giao dÞch víi ng©n hµng. §©y lµ h×nh thøc Internet banking cã rñi ro cao nhÊt vµ cÇn ®îc kiÓm so¸t chÆt chÏ do m¸y chñ ®îc kÕt nèi víi m¹ng néi bé cña ng©n hµng hoÆc cña ®¬n vÞ gia c«ng phÇn mÒm. Kh¸ch hµng cã thÓ thùc hiÖn c¸c giao dÞch, bao gåm truy cËp tµi kho¶n, thanh to¸n hãa ®¬n, chuyÓn tiÒn… 1.1.3. ¦u vµ nhîc ®iÓm cña Internet banking 1.1.3.1. ¦u ®iÓm cña Internet banking 1.1.3.1.1. ¦u ®iÓm ®èi víi kh¸ch hµng TiÖn lîi: Internet banking gióp cho kh¸ch hµng cã thÓ liªn l¹c víi ng©n hµng mét c¸ch nhanh chãng, thuËn tiÖn ®Ó thùc hiÖn mét sè nghiÖp vô ng©n hµng t¹i bÊt kú thêi ®iÓm nµo (24 giê mçi ngµy, 7 ngµy mét tuÇn) vµ ë bÊt cø n¬i ®©u. §iÒu nµy ®Æc biÖt cã ý nghÜa ®èi víi c¸c kh¸ch hµng cã Ýt thêi gian ®Ó ®i ®Õn v¨n phßng trùc tiÕp giao dÞch víi ng©n hµng, c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa, kh¸ch hµng c¸ nh©n cã sè lîng giao dÞch víi ng©n hµng kh«ng nhiÒu, sè tiÒn mçi lÇn giao dÞch kh«ng lín. §©y lµ lîi Ých mµ c¸c giao dÞch kiÓu ng©n hµng truyÒn thèng khã cã thÓ ®¹t ®îc. Nhanh chãng vµ chÝnh x¸c: Internet banking cho phÐp kh¸ch hµng thùc hiÖn vµ x¸c nhËn c¸c giao dÞch víi ®é chÝnh x¸c cao rÊt nhanh chØ trong vµi gi©y,. TiÕt kiÖm chi phÝ: Chi phÝ cho c¸c giao dÞch qua m¹ng Ýt h¬n rÊt nhiÒu so víi giao dÞch trùc tiÕp t¹i c¸c chi nh¸nh ng©n hµng do kh¸ch hµng kh«ng ph¶i tèn chi phÝ ®i l¹i còng nh kh«ng ph¶i tr¶ phÝ phôc vô cho ng©n hµng. HiÖu qu¶: kh¸ch hµng cã thÓ truy cËp vµ qu¶n lý tÊt c¶ c¸c tµi kho¶n ng©n hµng, nh IRAs, CDs, chøng kho¸n… tõ chØ mét trang web. NhiÒu trang web Internet banking cung cÊp cho kh¸ch hµng c¸c c«ng cô tinh vi nh c¸c ch¬ng tr×nh b¸o gi¸ chøng kho¸n, th«ng b¸o l·i suÊt, qu¶n lý danh môc ®Çu t… víi nh÷ng th«ng tin “nãng” nhÊt, nh»m gióp kh¸ch hµng qu¶n lý hiÖu qu¶ tÊt c¶ c¸c tµi s¶n cña m×nh. H¬n n÷a, víi nh÷ng tiªu chuÈn chuÈn ho¸, kh¸ch hµng ®îc phôc vô tËn tôy vµ chÝnh x¸c thay v× ph¶i tuú thuéc vµo th¸i ®é phôc vô kh¸c nhau cña c¸c nh©n viªn ng©n hµng. 1.1.3.1.2. ¦u ®iÓm ®èi víi ng©n hµng
- Trang 4 - TiÕt kiÖm chi phÝ: Ng©n hµng cã thÕ tiÕt kiÖm chi phÝ do kh«ng ph¶i tæ chøc vµ trang bÞ cho v¨n phßng giao dÞch, kh«ng ph¶i thuª nh©n viªn giao dÞch trùc tiÕp. Më réng ph¹m vi ®Þa lý: Internet banking cho phÐp c¸c ng©n hµng tiÕp cËn c¸c kh¸ch hµng ë rÊt xa trô së ng©n hµng. Trªn thùc tÕ, cã nhiÒu ng©n hµng chØ cung cÊp s¶n phÈm dÞch vô trªn m¹ng mµ kh«ng cÇn v¨n phßng giao dÞch. Gióp cung cÊp s¶n phÈm ®a d¹ng cho kh¸ch hµng: nhê cã Internet banking, kh¸ch hµng cã thÓ dÔ dµng tiÕp cËn nhiÒu s¶n phÈm vµ dÞch tµi chÝnh cña ng©n hµng s½n cã qua m¹ng. 1.1.3.2. Nhîc ®iÓm cña Internet banking 1.1.3.2.1. Nhîc ®iÓm ®èi víi kh¸ch hµng MÊt thêi gian ®¨ng ký vµ nghiªn cøu s¶n phÈm: §Ó ®¨ng ký giao dÞch Internet banking víi ng©n hµng, kh¸ch hµng cã thÓ ph¶i cung cÊp tªn truy cËp (ID) vµ ký vµo mÉu ®¬n ë mét chi nh¸nh ng©n hµng. Kh¸ch hµng còng cã thÓ gÆp khã kh¨n khi truy cËp trang web cña ng©n hµng lÇn ®Çu, v× thÕ sÏ ph¶i bá thêi gian vµ c«ng søc ®Ó nghiªn cøu tríc khi sö dông dÞch vô. ThiÕu tin tëng: §èi víi nhiÒu ngêi, trë ng¹i lín nhÊt cña Internet banking lµ lµm sao ®Ó an t©m khi sö dông kªnh ph©n phèi nµy. SÏ cã nh÷ng c©u hái hoµi nghi ®¹i lo¹i nh: giao dÞch cña t«i cã thµnh c«ng kh«ng? t«i ®· nhÊn nót chuyÓn tiÒn mét hay hai lÇn?… C¸ch tèt nhÊt lµ lu«n in c¸c biªn nhËn giao dÞch vµ gi÷ l¹i cïng víi c¸c chøng tõ ng©n hµng cho tíi khi c¸c giao dÞch nµy ®îc cËp nhËt trªn trang th«ng tin c¸ nh©n hay trªn b¶n sao kª cña ng©n hµng. ThiÕu th«ng tin nãng: Qua Internet banking kh¸ch hµng nhËn ®îc th«ng tin kh«ng thÓ ®Çy ®ñ nh qua mét c¸n bé chuyªn tr¸ch cña ng©n hµng. Kh¸ch hµng sÏ mÊt ®i c¬ héi trao ®æi th«ng tin víi b¹n hµng, n¾m b¾t t×nh h×nh míi, “nãng” t¹i n¬i giao dÞch cña ng©n hµng. 1.1.3.2.2. Nhîc ®iÓm ®èi víi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i Vèn ®Çu t lín: §Ó x©y dùng mét hÖ thèng Internet banking ®ßi hái ph¶i cã lîng vèn ®Çu t ban ®Çu kh¸ lín ®Ó lùa chän ®îc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, ®óng ®Þnh híng, ngoµi ra cßn cã c¸c chi phÝ cho hÖ thèng dù phßng, chi phÝ b¶o tr×, duy tr× vµ
- Trang 5 - ph¸t triÓn hÖ thèng, ®æi míi c«ng nghÖ sau nµy. §ång thêi cÇn cã mét ®éi ngò kü s, c¸n bé kü thuËt cã tr×nh ®é ®Ó qu¶n trÞ, vËn hµnh hÖ thèng… mét lîng chi phÝ mµ kh«ng ph¶i ng©n hµng th¬ng m¹i nµo còng s½n sµng bá ra ®Çu t. Cha kÓ viÖc ®Çu t Êy cã ph¸t huy hiÖu qu¶ hay kh«ng cßn phô thuéc vµo hÖ thèng h¹ tÇng truyÒn th«ng cña ®Êt níc, hay nãi kh¸c ®i cßn phô thuéc vµo nh÷ng nç lùc chung cña c¶ mét quèc gia chø kh«ng riªng g× mét ng©n hµng th¬ng m¹i nµo. Tríc khi quyÕt ®Þnh triÓn khai Internet banking, c¸c ng©n hµng thêng ph¶i xem xÐt liÖu lîi Ých mµ kªnh ph©n phèi nµy ®em l¹i cã ®ñ ®Ó bï ®¾p kho¶n chi phÝ ban ®Çu hay kh«ng. Rñi ro: Internet banking chøa ®ùng trong nã nhiÒu rñi ro, ®Æc biÖt lµ rñi ro giao dÞch. §©y lµ mét trong nh÷ng lý do chÝnh c¶n trë kh¸ch hµng vµ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®Õn víi dÞch vô nµy. 1.1.4. Nh÷ng tiÒn ®Ò ®Ó ph¸t triÓn Internet banking Sù hiÓu biÕt vµ chÊp nhËn cña c«ng chóng: Kh¸ch hµng thêng quen víi c¸ch giao dÞch trùc tiÕp vµ thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt. Thay ®æi thãi quen nµy cña kh¸ch hµng kh«ng ph¶i lµ ®iÒu ®¬n gi¶n. H¬n n÷a, Internet banking lµ mét kªnh ph©n phèi míi, muèn sö dông ph¶i t×m hiÓu nªn kh«ng dÔ ®Ó thuyÕt phôc kh¸ch hµng sö dông. Do ®ã, sù hiÓu biÕt cña c«ng chóng vÒ Internet banking vµ c¸c lîi Ých cña dÞch vô nµy lµ ®iÒu cÇn thiÕt. C¸c ng©n hµng cÇn ph¶i cã nh÷ng chiÕn dÞch phæ biÕn lµm cho kh¸ch hµng hiÓu râ u ®iÓm còng nh híng dÉn hä sö dông c¸c dÞch vô nµy. KÕt cÊu h¹ tÇng vÒ c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng: §Ó ph¸t triÓn Internet banking tríc tiªn cÇn ph¶i cã mét kÕt cÊu h¹ tÇng vÒ c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng ph¸t triÓn. Internet banking ®îc cung cÊp dùa trªn sù réng kh¾p, phæ biÕn cña m¹ng Internet. Nh÷ng tiÕn bé nhanh chãng trong ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng thêi gian qua ®· t¹o tiÒn ®Ò cho ho¹t ®éng Internet banking. KÕt cÊu h¹ tÇng vÒ c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng ph¸t triÓn sÏ gióp t¹o ra sù thuËn tiÖn, chÝnh x¸c, nhanh chãng vµ an toµn cña hÖ thèng m¹ng. Mét khi kh¸ch hµng ®· tõ bá thãi quen giao dÞch trùc tiÕp vµ chÊp nhËn ph¬ng thøc giao dÞch qua Internet, hiÓu râ u ®iÓm, cã ®ñ kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng ®Ó thùc hiÖn giao dÞch th× mong muèn sö dông c¸c dÞch vô Internet banking sÏ phô thuéc vµo sù thuËn tiÖn,
- Trang 6 - nhanh chãng, chÝnh x¸c vµ an toµn mµ dÞch vô ®ã cã thÓ b¶o ®¶m. Nguån nh©n lùc: HÖ thèng Internet banking ®ßi hái mét lùc lîng lín lao ®éng ®îc ®µo t¹o tèt vÒ c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng ®Ó cung cÊp c¸c øng dông cÇn thiÕt, ®¸p øng yªu cÇu hç trî vµ chuyÓn giao c¸c tri thøc kü thuËt thÝch hîp. ThiÕu c¸c kü n¨ng ®Ó lµm viÖc trªn Internet vµ lµm viÖc víi c¸c ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i kh¸c, h¹n chÕ vÒ kh¶ n¨ng sö dông tiÕng Anh - ng«n ng÷ c¨n b¶n cña Internet còng lµ nh÷ng trë ng¹i cho viÖc ph¸t triÓn Internet banking. HÖ thèng cung øng s¶n phÈm dÞch vô vµ thanh to¸n trùc tuyÕn: Internet banking sÏ kh«ng thÓ ph¸t triÓn khi kh«ng cã mét hÖ thèng cung øng hµng hãa, dÞch vô vµ thanh to¸n trùc tuyÕn. Mét hÖ thèng cung øng vµ thanh to¸n trùc tuyÕn nãi chung bao hµm c¸c dÞch vô m¹ng cung cÊp hµng ho¸ hoÆc dÞch vô vµ thanh to¸n tiÒn cho c¸c hµng hãa vµ dÞch vô ®ã. Hµng ho¸ ë ®©y cã thÓ bao gåm hµng ho¸ th«ng thêng hoÆc hµng ho¸ ®iÖn tö nh tµi liÖu ®iÖn tö, ¶nh hoÆc nh¹c. T¬ng tù, dÞch vô ë ®©y cã thÓ lµ c¸c dÞch vô truyÒn thèng nh kh¸ch s¹n hoÆc ®Æt vÐ, còng cã thÓ lµ c¸c dÞch vô ®iÖn tö nh ph©n tÝch thÞ trêng tµi chÝnh díi d¹ng ®iÖn tö. ChÝnh sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng nµy ®· thóc ®Èy Internet banking ph¸t triÓn. Khu«n khæ ph¸p lý vµ c¸c chuÈn mùc cho Internet banking: Internet banking lµ mét h×nh thøc cung øng dÞch vô ng©n hµng míi, do ®ã ®ßi hái c¸c khu«n khæ ph¸p lý míi. Internet banking chØ cã thÓ triÓn khai ®îc hiÖu qu¶ vµ an toµn khi ®îc c«ng nhËn vÒ mÆt ph¸p lý. Kªnh ph©n phèi nµy ®ßi hái m«i trêng kinh tÕ kü thuËt ®îc chuÈn ho¸ cao ®é. Trong m«i trêng nh vËy c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô ph¶i tu©n thñ c¸c chuÈn mùc nghiªm ngÆt. Do ®ã cÇn ph¶i x©y dùng vµ hoµn thiÖn khu«n khæ ph¸p lý vµ c¸c chuÈn mùc cho Internet banking. 1.1.5. Rñi ro trong Internet banking Còng nh c¸c ph¬ng thøc giao dÞch ng©n hµng kh¸c, Internet banking chøa ®ùng trong nã nhiÒu rñi ro, trong ®ã, rñi ro ®Æc trng nhÊt lµ rñi ro giao dÞch. 1.1.5.1. Rñi ro tÝn dông (credit risk) Rñi ro tÝn dông lµ lo¹i rñi ro ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh cÊp tÝn dông cña ng©n hµng, biÓu hiÖn trªn thùc tÕ qua viÖc kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®îc nî hoÆc tr¶ nî kh«ng ®óng h¹n cho ng©n hµng.
- Trang 7 - Internet banking t¹o c¬ héi cho c¸c ng©n hµng më réng ph¹m vi ho¹t ®éng. Kh¸ch hµng cã thÓ tiÕp cËn ng©n hµng tõ bÊt k× n¬i nµo trªn thÕ giíi. Khi giao dÞch víi kh¸ch hµng trªn m¹ng, ng©n hµng thiÕu sù tiÕp xóc trùc tiÕp víi kh¸ch hµng, do ®ã khã cã thÓ kiÓm tra nh©n th©n, mét nh©n tè quan träng ®Ó cã nh÷ng quyÕt ®Þnh cho vay an toµn. ViÖc kiÓm tra c¸c tµi s¶n thÕ chÊp còng nh c¸c cam kÕt ®¶m b¶o sÏ rÊt khã kh¨n khi ngêi ®i vay ë xa. H¬n n÷a, mét vÊn ®Ò ph¸t sinh lµ luËt cña quèc gia nµo sÏ chi phèi c¸c mèi quan hÖ trong Internet banking. 1.1.5.2. Rñi ro l·i suÊt (interest rate risk) Rñi ro l·i suÊt lµ lo¹i rñi ro xuÊt hiÖn khi cã sù thay ®æi cña l·i suÊt thÞ trêng hoÆc cña nh÷ng yÕu tè cã liªn quan ®Õn l·i suÊt dÉn ®Õn tæn thÊt vÒ tµi s¶n hoÆc lµm gi¶m thu nhËp cña ng©n hµng. Internet banking cho phÐp c¸c ng©n hµng tiÕp cËn c¸c kho¶n vay, cho vay vµ c¸c mèi quan hÖ kh¸c tõ nhiÒu kh¸ch hµng h¬n so víi c¸c h×nh thøc giao dÞch kh¸c. ViÖc tiÕp cËn nhiÒu h¬n nh÷ng kh¸ch hµng lu«n t×m kiÕm l·i suÊt tèt nhÊt sÏ dÉn ®Õn rñi ro cao h¬n. 1.1.5.3. Rñi ro thanh kho¶n (liquidity risk) Rñi ro thanh kho¶n lµ lo¹i rñi ro xuÊt hiÖn trong trêng hîp ng©n hµng thiÕu kh¶ n¨ng chi tr¶, kh«ng chuyÓn ®æi kÞp c¸c lo¹i tµi s¶n ra tiÒn hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng vay mîn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c¸c hîp ®ång thanh to¸n. T¬ng tù nh rñi ro l·i suÊt, Internet banking cho phÐp c¸c ng©n hµng tiÕp cËn c¸c kho¶n vay, cho vay vµ c¸c mèi quan hÖ kh¸c tõ nhiÒu kh¸ch hµng h¬n so víi c¸c h×nh thøc giao dÞch kh¸c nªn còng sÏ dÉn ®Õn rñi ro thanh kho¶n cao h¬n. 1.1.5.4. Rñi ro gi¸ c¶ (price risk) Rñi ro gi¸ c¶ lµ rñi ro ®èi víi thu nhËp hay vèn cña ng©n hµng ph¸t sinh do nh÷ng thay ®æi trong gi¸ trÞ cña c¸c danh môc c¸c c«ng cô tµi chÝnh ®îc giao dÞch. Nhê ho¹t ®éng Internet banking, ng©n hµng cã thÓ më réng ho¹t ®éng m«i giíi, ®¶m b¶o vµ b¸n c¸c kho¶n cho vay, do ®ã dÔ gÆp rñi ro gi¸ c¶ h¬n. 1.1.5.5. Rñi ro tû gi¸ (exchange rate risk) Rñi ro tû gi¸ lµ rñi ro ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh cho vay ngo¹i tÖ hoÆc qu¸ tr×nh kinh doanh ngo¹i tÖ cña ng©n hµng khi tØ gi¸ biÕn ®éng theo chiÒu híng bÊt
- Trang 8 - lîi. Th«ng qua Internet banking, ng©n hµng cã thÓ ®Èy m¹nh ho¹t ®éng vay, cho vay hoÆc kinh doanh ngo¹i tÖ víi kh¸ch hµng tõ nhiÒu quèc gia, b»ng nh÷ng tiÒn tÖ kh¸c nhau, do ®ã rñi ro còng cao h¬n. 1.1.5.6. Rñi ro giao dÞch (transaction risk) Rñi ro giao dÞch lµ rñi ro hiÖn t¹i vµ tiÒm tµng ®èi víi thu nhËp vµ vèn cña ng©n hµng ph¸t sinh do sù gian lËn, sai sãt hoÆc do mÊt kh¶ n¨ng cung cÊp s¶n phÈm hay dÞch vô, duy tr× lîi thÕ c¹nh tranh vµ qu¶n lý th«ng tin. 1.1.5.7. Rñi ro tu©n thñ / Rñi ro ph¸p lý (compliance risk) Rñi ro ph¸p lý lµ rñi ro hiÖn t¹i vµ tiÒm tµng ®èi víi thu nhËp vµ vèn cña ng©n hµng ph¸t sinh do nh÷ng vi ph¹m hay kh«ng tu©n thñ luËt lÖ, quy ®Þnh, quy t¾c, tËp qu¸n hay tiªu chuÈn ®¹o ®øc. Internet banking gióp ng©n hµng më réng ph¹m vi ho¹t ®éng ra c¸c quèc gia vµ khu vùc kh¸c nhau, lµm t¨ng rñi ro tu©n thñ. Rñi ro tu©n thñ cã thÓ dÉn ®Õn viÖc ng©n hµng bÞ ph¹t hay ph¶i båi thêng thiÖt h¹i, vµ mÊt hiÖu lùc hîp ®ång. Rñi ro tu©n thñ cã thÓ lµm ng©n hµng bÞ mÊt uy tÝn, mÊt c¬ héi kinh doanh, mÊt tiÒm n¨ng më réng ho¹t ®éng vµ gi¶m tÝnh hiÖu lùc cña c¸c cam kÕt. 1.1.5.8. Rñi ro chiÕn lîc (strategy risk) Rñi ro chiÕn lîc lµ rñi ro hiÖn t¹i vµ tiÒm tµng ®èi víi thu nhËp vµ vèn cña ng©n hµng ph¸t sinh do nh÷ng quyÕt ®Þnh sai, do viÖc kh«ng thùc thi ®óng c¸c chiÕn lîc hay do thiÕu ®¸p øng ®èi víi nh÷ng thay ®æi cña ngµnh. Rñi ro nµy lµ hµm sè cña sù t¬ng thÝch cña c¸c môc tiªu chiÕn lîc cña ng©n hµng, c¸c chiÕn lîc kinh doanh ®îc triÓn khai ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®ã, nguån lùc sö dông vµ chÊt lîng cña viÖc thùc hiÖn c¸c chiÕn lîc. S¶n phÈm vµ c«ng nghÖ Internet banking mµ ng©n hµng ®a ra cã thÓ kh«ng phï hîp víi nh÷ng môc tiªu trong chiÕn lîc cña ng©n hµng. Còng cã thÓ ng©n hµng sÏ kh«ng cã ®ñ nguån lùc vµ tr×nh ®é chuyªn m«n ®Ó ph¸t hiÖn, theo dâi vµ kiÓm so¸t c¸c rñi ro trong Internet banking. 1.1.5.9. Rñi ro danh tiÕng (reputaion risk) Rñi ro danh tiÕng lµ rñi ro hiÖn t¹i vµ tiÒm tµng ®èi víi thu nhËp vµ vèn cña ng©n hµng ph¸t sinh do sù ®¸nh gi¸ kh«ng tèt cña c«ng chóng, lµm ¶nh hëng ®Õn
- Trang 9 - kh¶ n¨ng thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ míi hay duy tr× c¸c mèi quan hÖ cò. Danh tiÕng cña ng©n hµng cã thÓ bÞ ¶nh hëng nÕu ng©n hµng kh«ng thÓ ®¸p øng yªu cÇu cña thÞ trêng hay kh«ng thÓ cung cÊp c¸c dÞch vô kÞp thêi, chÝnh x¸c nh: kh«ng thÓ ®¸p øng nhu cÇu ®i vay cña kh¸ch hµng, hÖ thèng cung øng kh«ng ®¸ng tin cËy hay kh«ng hiÖu qu¶, kh«ng tr¶ lêi kÞp thêi c¸c th¾c m¾c cña kh¸ch hµng. Danh tiÕng cña ng©n hµng cã thÓ bÞ hñy ho¹i nÕu Internet banking mµ ng©n hµng cung cÊp kÐm chÊt lîng, thËm chÝ cã thÓ lµm cho kh¸ch hµng vµ c«ng chóng xa l¸nh. 1.2. Rñi Ro Giao DÞch Trong Internet Banking Rñi ro giao dÞch lµ rñi ro hiÖn t¹i vµ tiÒm tµng ®èi víi thu nhËp vµ vèn cña ng©n hµng ph¸t sinh do sù gian lËn, sai sãt, hoÆc do mÊt kh¶ n¨ng cung cÊp s¶n phÈm hay dÞch vô, duy tr× lîi thÕ c¹nh tranh vµ qu¶n lý th«ng tin. Rñi ro giao dÞch lu«n cã trong mçi s¶n phÈm vµ dÞch vô ng©n hµng cung cÊp vµ tiÒm Èn trong viÖc ph¸t triÓn vµ cung øng s¶n phÈm, xö lý giao dÞch, íc tÝnh vµ triÓn khai hÖ thèng, tÝnh phøc t¹p cña s¶n phÈm vµ dÞch vô, vµ m«i trêng kiÓm so¸t néi bé. C¸c s¶n phÈm Internet banking cã møc ®é rñi ro giao dÞch cao, ®Æc biÖt lµ khi quy tr×nh cung cÊp s¶n phÈm kh«ng ®îc ho¹ch ®Þnh, thùc hiÖn vµ theo dâi ®Çy ®ñ. C¸c ng©n hµng cã cung cÊp s¶n phÈm vµ dÞch vô qua Internet cã thÓ gÆp rñi ro khi kh«ng ®¶m b¶o ®ñ kh¶ n¨ng cung øng c¸c dÞch vô chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ ®¸ng tin cËy ®Ó lµm cho kh¸ch hµng tin tëng h¬n vµo th¬ng hiÖu cña m×nh. Kh¸ch hµng giao dÞch qua Internet thêng Ýt kiªn nhÉn víi nh÷ng thiÕu sãt cña ng©n hµng, ngîc l¹i, c¸i hä mong ®îi lµ s¶n phÈm lu«n cã s½n liªn tôc vµ trang web dÔ sö dông. Rñi ro giao dÞch cßn xuÊt hiÖn khi cã c¸c cuéc tÊn c«ng vµ th©m nhËp vµo m¸y tÝnh vµ hÖ thèng m¹ng cña ng©n hµng. §©y lµ rñi ro cã tÝnh chÊt nghiªm träng nhÊt trong c¸c d¹ng rñi ro giao dÞch. Rñi ro thuéc thÓ lo¹i nµy phô thuéc nhiÒu vµo yÕu tè kh¸ch quan nªn rÊt khã phßng tr¸nh vµ kh¾c phôc. HËu qu¶ cña c¸c cuéc tÊn c«ng vµ th©m nhËp lµ kh«ng thÓ lêng tríc ®îc, cã thÓ chØ lµ mét sù mÊt m¸t th«ng tin c¸ nh©n hoÆc còng cã thÓ lµ mét vô ®¸nh c¾p tµi kho¶n víi gi¸ trÞ v« cïng lín. C¸c nghiªn cøu cho thÊy hÖ thèng m¹ng cña ng©n hµng dÔ bÞ tÊn c«ng tõ néi bé h¬n lµ tõ bªn ngoµi v× ngêi sö dông néi bé hiÓu râ hÖ thèng vµ c¸ch tiÕp cËn hÖ