Điều tra thực hiện chính sách dân tộc địa bàn 3 khu vực trong 10 năm qua

Chia sẻ: Nguyen Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:58

Thêm vào BST

Báo xấu

123
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo sách 'điều tra thực hiện chính sách dân tộc địa bàn 3 khu vực trong 10 năm qua', khoa học xã hội, kinh tế chính trị phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Điều tra thực hiện chính sách dân tộc địa bàn 3 khu vực trong 10 năm qua

ñy ban d©n téc b¸o c¸o tæng kÕt dù ¸n KHCN ®iÒu tra viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch d©n téc trªn ®Þa bµn 3 khu vùc trong 10 n¨m qua chñ nhiÖm dù ¸n: ts lª kim kh«i 6004 23/8/2006 hµ néi - 2006
PhÇn më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña dù ¸n Trong sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ ®Êt n−íc, §¶ng vµ Nhµ n−íc ta lu«n quan t©m ®Õn sù ph¸t triÓn cña vïng d©n téc vµ miÒn nói. §Æc biÖt tõ khi cã NghÞ quyÕt 22 cña Bé ChÝnh trÞ vµ QuyÕt ®Þnh 72 cña Héi ®ång Bé tr−ëng ( nay lµ ChÝnh phñ) vÒ mét sè chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch lín vµ cô thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi miÒn nói, vïng d©n téc vµ miÒn nói ®· cã sù chuyÓn biÕn râ rÖt, tuy nhiªn nhiÒu n¬i vÉn cßn rÊt khã kh¨n vµ rÊt l¹c hËu. §Ó tiÕp tôc thùc hiÖn tèt h¬n n÷a chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ®èi víi vïng d©n téc vµ miÒn nói, Uû ban D©n téc vµ MiÒn nói ( nay lµ Uû ban D©n téc) ®· tËp trung nghiªn cøu vµ ph©n ®Þnh c¸c vïng nµy thµnh 3 khu vùc theo tr×nh ®é ph¸t triÓn. §−îc sù uû nhiÖm cña ChÝnh phñ, Uû ban D©n téc vµ MiÒn nói ®· ban hµnh c¸c quyÕt ®Þnh c«ng nhËn 3 khu vùc vïng d©n téc vµ miÒn nói cña c¶ n−íc. C¨n cø kÕt qu¶ ph©n ®Þnh 3 khu vùc I, II, III, ngµy 31/7/1998 Thñ t−íng ChÝnh phñ ®· ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 135/1998/Q§-TTg, phª duyÖt ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n miÒn nói vµ vïng s©u, vïng xa ( gäi t¾t lµ Ch−¬ng tr×nh 135). §©y lµ Ch−¬ng tr×nh ®Çu t− cho c¸c x· khu vùc III, ®Æc biÖt lµ ®Çu t− x©y dùng c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. Nhê ®ã c¸c x· khu vùc III ®· cã b−íc ph¸t triÓn míi vÒ kinh tÕ – x· héi. Tõ mét nÒn s¶n xuÊt ph©n t¸n mang nÆng tÝnh tù cung, tù cÊp ®· dÇn dÇn chuyÓn sang s¶n xuÊt hµng ho¸, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ®ång bµo c¸c d©n téc ®−îc c¶i thiÖn vµ n©ng cao, c¸c lÜnh vùc gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸ ®· ph¸t triÓn theo c¶ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. Cïng víi sù ph¸t triÓn chung cña c¶ n−íc, trong thêi gian qua c¸c x· khu vùc I vµ khu vùc II vïng d©n téc vµ miÒn nói còng ®· ®¹t tr×nh ®é ph¸t triÓn cao h¬n so víi thêi ®iÓm ph©n ®Þnh 3 khu vùc tr−íc ®©y nhê sù ®Çu t− ph¸t triÓn cña ChÝnh phñ, cña ®Þa ph−¬ng vµ sù nç lùc phÊn ®Êu kh«ng ngõng cña céng ®ång c¸c d©n téc ë ®Þa ph−¬ng. Nh−ng sù ®Çu t− cña ChÝnh phñ vµ ®Þa ph−¬ng trªn ®Þa bµn 3 khu vùc trong 10 n¨m qua nh− thÕ nµo th× ch−a cã ®Ò tµi, dù ¸n nµo nghiªn cøu, ®iÒu tra lµm râ. ChÝnh v× vËy, ®iÒu tra viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch trªn ®Þa bµn 3 khu vùc trong 10 n¨m qua lµ cÇn thiÕt, võa cã ý nghÜa lý luËn, võa cã ý nghÜa thùc tiÔn. Trªn c¬ së kÕt qu¶ ®iÒu tra, c¸c c¬ quan, c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch cã thÓ ®iÒu chØnh, bæ sung, x©y dùng chÝnh s¸ch míi phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn hiÖn nay cña tõng khu vùc, t¹o b−íc chuyÓn biÕn c¬ b¶n vµ toµn diÖn vÒ kinh tÕ – x· héi, ®−a vïng d©n téc vµ miÒn nói ®i lªn hoµ nhËp víi sù ph¸t triÓn chung cña c¶ n−íc. 2. Môc tiªu cña dù ¸n Th«ng qua nghiªn cøu tµi liÖu b¸o c¸o vÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch trªn ®Þa bµn 3 khu vùc cña mét sè ®Þa ph−¬ng vµ kÕt qu¶ ®iÒu tra kh¶o s¸t c¸c x· khu vùc I, II, III ë mét sè vïng d©n téc vµ miÒn nói, dù ¸n sÏ ph©n tÝch ®¸nh gi¸ viÖc thùc 1
hiÖn c¸c chÝnh s¸ch lín cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ®èi víi 3 khu vùc lµm c¨n cø cho viÖc kiÕn nghÞ mét sè gi¶i ph¸p nh»m thùc hiÖn tèt h¬n chÝnh s¸ch trªn ®Þa bµn 3 khu vùc trong thêi gian tíi. 3. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu - §èi t−îng nghiªn cøu: C¸c chÝnh s¸ch lín thùc hiÖn trªn ®Þa bµn 3 khu vùc trong 10 n¨m qua. - Ph¹m vi nghiªn cøu: Nghiªn cøu b¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ®èi víi 3 khu vùc cña mét sè ®Þa ph−¬ng, b¸o c¸o cña mét sè c¬ quan kh¸c vµ kh¶o s¸t thùc ®Þa c¸c x· khu vùc I, II, III t¹i 3 tØnh Cao B»ng, S¬n La vµ Gia Lai. 4. Néi dung nghiªn cøu §Ó ®¹t ®−îc môc tiªu ®Ò ra, dù ¸n tËp trung nghiªn cøu c¸c néi dung chÝnh sau ®©y: - Bèi c¶nh ra ®êi vµ t¸c dông cña viÖc ph©n ®Þnh 3 khu vùc vïng d©n téc vµ miÒn nói theo tr×nh ®é ph¸t triÓn. - T×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi trªn ®Þa bµn 3 khu vùc trong 10 n¨m qua, lµm râ nh÷ng kÕt qu¶ quan träng ®· ®¹t ®−îc còng nh− nh÷ng h¹n chÕ, yÕu kÐm vµ nguyªn nhËn. - Tõ gi¸ trÞ thùc tiÔn cña viÖc ph©n ®Þnh 3 khu vùc vµ kÕt qu¶ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ®èi víi 3 khu vùc trong 10 n¨m qua, kiÕn nghÞ mét sè gi¶i ph¸p nh»m thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch ®èi víi 3 khu vùc trong thêi gian tíi. 5. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu §Ó ®¶m b¶o ®−îc môc tiªu vµ néi dung nghiªn cøu, dù ¸n sö dông ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu nh− sau: - Ph−¬ng ph¸p chuyªn kh¶o c¸c tµi liÖu tõ b¸o c¸o cña c¸c ®Þa ph−¬ng, c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc ë Trung −¬ng vÒ viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ – x· héi trªn ®Þa bµn 3 khu vùc trong 10 n¨m qua. - Ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra thùc ®Þa b»ng mÉu thèng kª vµ b¶ng hái t¹i c¸c ®Þa ®iÓm x¸c ®Þnh; pháng vÊn c¸n bé c¸c cÊp x·, huyÖn, tØnh; tæ chøc to¹ ®µm; tæ chøc to¹ ®µm lÊy ý kiÕn chuyªn gia, tæ chøc héi th¶o liªn ngµnh. 6. Bè côc cña dù ¸n Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, dù ¸n gåm 3 phÇn lín: - Bèi c¶nh ra ®êi vµ t¸c dông cña viÖc ph©n ®Þnh 3 khu vùc vïng d©n téc vµ miÒn nói theo tr×nh ®é ph¸t triÓn. - T×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ - x· héi t¹i 3 khu vùc vïng d©n téc vµ miÒn nói trong 10 n¨m qua. - KiÕn nghÞ mét sè gi¶i ph¸p vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®èi víi tõng khu vùc vïng d©n téc vµ miÒn nói trong thêi gian tíi. 7. C¸c thµnh viªn thùc hiÖn dù ¸n - TS. Lª Kim Kh«i, Vô tr−ëng Vô KÕ ho¹ch – Tµi chÝnh, Chñ nhiÖm DA - CN. NguyÔn ThÞ §øc H¹nh, CV Vô KÕ ho¹ch – Tµi chÝnh, th− ký DA 2
- KS. Ma Trung Tû, CV Vô Hîp t¸c Quèc tÕ, thµnh viªn - KTS. NguyÔn Huy T−êng, PVT Vô KÕ ho¹ch – Tµi chÝnh, thµnh viªn - TS. NguyÔn V¨n Träng, PVT Vô KÕ ho¹ch – Tµi chÝnh, thµnh viªn - CN. Ph¹m ThÞ Kim Oanh, CVC Vô KÕ ho¹ch – Tµi chÝnh, thµnh viªn - CN. TriÖu Kim Dung, CVC Vô KÕ ho¹ch – Tµi chÝnh, thµnh viªn - CN. NguyÔn ThÞ Kim Dung, CVC Vô KHTC, thµnh viªn - CN. NguyÔn V¨n DuÈn, CVC Vô KÕ ho¹ch – Tµi chÝnh, thµnh viªn - CN. Hå V¨n Thµnh, CVC Vô KÕ ho¹ch – Tµi chÝnh, thµnh viªn - CN. NguyÔn V¨n Thanh, CVC Vô KÕ ho¹ch – Tµi chÝnh, thµnh viªn - KTS. NguyÔn Träng Trung, CVC Vô KÕ ho¹ch – Tµi chÝnh, thµnh viªn - CN. NguyÔn H−¬ng Lan, CV Vô KÕ ho¹ch – Tµi chÝnh, thµnh viªn - CN. Vò Hoµng Anh, CV Vô KÕ ho¹ch – Tµi chÝnh, thµnh viªn - CN. Ph¹m B×nh S¬n, CV Vô Hîp t¸c Quèc tÕ, thµnh viªn - CN. Vò TuyÕt Nga, CV Vô Hîp t¸c Quèc tÕ, thµnh viªn - CN. Lª ThÞ H−êng, CV Vô Hîp t¸c Quèc tÕ, thµnh viªn 3
PhÇn thø nhÊt Bèi c¶nh ra ®êi vµ t¸c dông cña viÖc ph©n ®Þnh 3 khu vùc vïng d©n téc vµ miÒn nói theo tr×nh ®é ph¸t triÓn -------------------- Vïng d©n téc vµ miÒn nói lµ n¬i sinh sèng chñ yÕu cña ®ång bµo c¸c d©n téc thiÓu sè, lµ c¨n cø c¸ch m¹ng trong suèt thêi kú kh¸ng chiÕn, lµ vïng cã ®Þa h×nh hiÓm trë vµ tµi nguyªn phong phó, gi÷ vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng vÒ chÝnh trÞ, an ninh, quèc phßng, víi 385 x· vµ h¬n 4608 km ®−êng biªn giíi ®Êt liÒn, cã nhiÒu cöa khÈu giao l−u kinh tÕ, v¨n ho¸ víi n−íc ngoµi; cã vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi m«i tr−êng sinh th¸i cña c¶ n−íc, víi hÖ thèng rõng ®Çu nguån, rõng phßng hé vµ lµ ®Çu nguån cña phÇn lín nh÷ng con s«ng cña n−íc ta. Víi vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng vµ tµi nguyªn phong phó nh− vËy, nh−ng do ®iÓm xuÊt ph¸t vÒ kinh tÕ – x· héi qu¸ thÊp nªn vïng d©n téc vµ miÒn nói vÉn chËm ph¸t triÓn vµ l¹c hËu so víi c¸c vïng kh¸c, ®êi sèng cña ®ång bµo c¸c d©n téc cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n, d©n trÝ thÊp, c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm vµ l¹c hËu. I. Bèi c¶nh ra ®êi 3 khu vùc vïng d©n téc vµ miÒn nói 1. Vïng d©n téc vµ miÒn nói sau 10 n¨m ®æi míi Sau h¬n 10 n¨m thùc hiÖn ®−êng lèi ®æi míi, t×nh h×nh kinh tÕ, x· héi vïng d©n téc vµ miÒn nói ®· ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh tùu, tiÕn bé ®¸ng kÓ vµ ®· h×nh thµnh 3 khu vùc víi tr×nh ®é ph¸t triÓn kh¸c nhau: - Khu vùc I: Gåm c¸c trung t©m ®« thÞ, c¸c thÞ trÊn, c¸c khu c«ng nghiÖp. NÐt næi bËt cña khu vùc nµy lµ kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn kh¸; lµ vïng ®éng lùc ph¸t triÓn chÝnh cña c¸c tØnh, huyÖn miÒn nói. GDP b×nh qu©n ®Çu ng−êi cã ®Þa ph−¬ng ®¹t cao h¬n møc b×nh qu©n chung c¶ n−íc. C¬ së h¹ tÇng ®· ®−îc x©y dùng t−¬ng ®èi ®ång bé, b−íc ®Çu phôc vô tèt s¶n xuÊt, ®êi sèng cña ®ång bµo. Tr×nh ®é d©n trÝ, ®êi sèng v¨n ho¸ - x· héi céng ®ång kh¸ tiÕn bé. - Khu vùc II: Lµ khu ®Öm gi÷a khu vùc I víi khu vùc III. Nh×n chung kinh tÕ ë khu vùc nµy ph¸t triÓn chËm, s¶n phÈm hµng ho¸ Ýt, GDP b×nh qu©n ®Çu ng−êi míi b»ng 70% møc b×nh qu©n chung c¶ n−íc. §¸ng chó ý lµ s¶n xuÊt n«ng, l©m nghiÖp cßn nhiÒu yÕu tè tiªu cùc nh− mét bé phËn d©n c− cßn ph¸t rõng lµm rÉy. Kh¶ n¨ng t¸i du canh du c−, trång c©y thuèc phiÖn cßn nhiÒu; ®êi sèng kinh tÕ tuy ®· ®−îc c¶i thiÖn nh−ng thiÕu bÒn v÷ng. Sè hé ®ãi nghÌo cßn chiÕm tû lÖ cao. C¬ së h¹ tÇng ®· ®−îc x©y dùng nh−ng ch−a ®ång bé hoÆc cßn t¹m bî, ch−a phôc vô tèt s¶n xuÊt, ®êi sèng cña ®ång bµo. MÆt b»ng d©n trÝ cßn thÊp, ®êi sèng v¨n ho¸ - x· héi céng ®ång nhiÒu mÆt cßn h¹n chÕ so víi khu vùc I. - Khu vùc III: Gåm c¸c x· ë vïng cao, vïng biªn giíi, vïng c¨n cø c¸ch m¹ng, vïng s©u, vïng xa. §©y lµ khu vùc cßn nhiÒu khã kh¨n. C¬ së h¹ tÇng rÊt yÕu kÐm; nhiÒu n¬i thiÕu ®Êt canh t¸c n«ng nghiÖp, thiÕu n−íc sinh ho¹t nghiªm träng. S¶n xuÊt cßn mang nÆng tÝnh tù nhiªn, tù cÊp, tù tóc, ph¸t rõng lµm n−¬ng 4
rÉy, sèng du canh, du c− hoÆc ®Þnh c− nh−ng cßn du canh.... Sè hé ®ãi nghÌo chiÕm tû lÖ rÊt cao. GDP b×nh qu©n ®Çu ng−êi chØ b»ng kho¶ng 30% møc b×nh qu©n chung c¶ n−íc. Tr×nh ®é d©n trÝ rÊt thÊp, sè ng−êi mï ch÷, thÊt häc chiÕm tû lÖ cao. §êi sèng v¨n ho¸ - x· héi céng ®ång chËm ®−îc c¶i thiÖn, thiÕu th«ng tin liªn l¹c, truyÒn thanh, truyÒn h×nh nhiÒu n¬i ch−a ®Õn d©n... §Ó ®¸nh gi¸ ®óng tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña 3 khu vùc nãi trªn, Uû ban D©n téc vµ miÒn nói ®· x©y dùng tiªu chÝ 3 khu vùc vµ lÊy x· lµm ®¬n vÞ xÕp vµo tõng khu vùc. 2. Tiªu chÝ ph©n ®Þnh 3 khu vùc vïng d©n téc vµ miÒn nói §−îc uû quyÒn cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ viÖc c«ng bè tiªu chÝ 3 khu vùc ( v¨n b¶n sè 7189/§PI, ngµy 14/12/1995 cña V¨n phßng ChÝnh phñ), ngµy 8/1/1996 Uû ban D©n téc vµ MiÒn nói ®· ban hµnh Th«ng t− sè 41/UB-TT qui ®Þnh vµ h−íng dÉn thùc hiÖn tiªu chÝ tõng khu vùc ë vïng d©n téc vµ miÒn nói. D−íi ®©y lµ b¶ng tæng hîp tiªu chÝ 3 khu vùc cña c¸c vïng, mçi khu vùc cã 5 tiªu chÝ t−¬ng øng. 2.1.§èi víi miÒn nói, vïng cao ( xem biÓu 1) 2.2. §èi víi vïng d©n téc ®ång b»ng ( xem biÓu 2) BiÓu 1. Tiªu chÝ ®Ó ph©n ®Þnh 3 khu vùc miÒn nói, vïng cao theo tr×nh ®é ph¸t triÓn ( Th«ng t− sè 41/UB-TH ngµy 8/1/1996 cña UBDT&MN) Tiªu chÝ Khu vùc I Khu vùc II Khu vùc III ( Khu vùc b−íc ®Çu ph¸t ( Khu vùc t¹m æn ®Þnh) ( Khu vùc khã triÓn) kh¨n) 1. §iÒu §Þa bµn c− tró c¸c trung t©m §Þa bµn c− tró: Gåm c¸c §Þa bµn c− tró: Gåm kiÖn tù ph¸t triÓn: c¸c thµnh phè, thÞ x·, x· n»m gi÷a khu vùc I vµ c¸c x· vïng s©u, vïng nhiªn, thÞ trÊn, thÞ tø, c¸c khu c«ng khu vùc III. Kho¶ng c¸ch xa, vïng cao hÎo l¸nh, ®Þa bµn nghiÖp; vïng c©y trång, vËt nu«i cña c¸c x· ®Õn c¸c khu vïng biªn giíi h¶i ®¶o. c− tró hµng ho¸ b−íc ®Çu ph¸t triÓn; trôc ®éng lùc ph¸t triÓn tõ Kho¶ng c¸ch cña c¸c ven quèc lé, tØnh lé, ga ®−êng trªn 10 km ®Õn 20km. x· ®Õn c¸c khu trôc s¾t, s©n bay, bÕn c¶ng (gäi t¾t lµ ®éng lùc ph¸t triÓn khu trôc ®éng lùc ph¸t triÓn). trªn 20km. Khu vùc n»m trong b¸n kÝnh ¶nh h−ëng ®Õn c¸c khu trôc ®éng lùc ph¸t triÓn trªn ®©y: d−íi 10 km 2. C¬ së C¬ së h¹ tÇng ®· h×nh thµnh, C¬ së h¹ tÇng ®· h×nh C¬ së h¹ tÇng ch−a h¹ tÇng b−íc ®Çu phôc vô tèt cho s¶n thµnh nh−ng ch−a hoµn ®−îc x©y dùng hoÆc xuÊt vµ ®êi sèng cña ®ång bµo, chØnh, ch−a æn ®Þnh. Giao cßn t¹m bî. Giao giao th«ng kh¸ thuËn lîi, hÖ th«ng cßn khã kh¨n, ®iÖn, th«ng rÊt khã kh¨n, thèng ®iÖn, thuû lîi, n−íc s¹ch, thuû lîi, n−íc s¹ch, kh«ng cã ®−êng « t« tr−êng häc, bÖnh x¸, ph¸t thanh, tr−êng häc, bÖnh x¸, c¸c vµo x·. C¸c c«ng tr×nh truyÒn h×nh…. ®¸p øng c¬ b¶n dÞch vô kh¸c ch−a ®¸p ®iÖn, thuû lîi, n−íc ®−îc nhu cÇu cÊp thiÕt. −óng yªu cÇu phôc vô cho s¹ch, tr−êng häc, bÖnh s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña x¸, dÞch vô kh¸c rÊt 5
®ång bµo. thÊp kÐm hoÆc kh«ng cã. 3. C¸c C¸c yÕu tè x· héi ( tr×nh ®é d©n C¸c yÕu tè x· héi ch−a ®ñ C¸c yÕu tè x· héi ch−a yÕu tè trÝ, ®êi sèng v¨n ho¸, nÕp sèng, ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cho céng ®¹t møc tèi thiÓu. D©n x· héi …) cã tiÕn bé ®¹t vµ v−ît trung ®ång ph¸t triÓn. Tr×nh ®é trÝ qu¸ thÊp, tû lÖ mï b×nh c¶ n−íc d©n trÝ cßn thÊp, tû lÖ mï ch÷ vµ thÊt häc trªn ch÷ thÊt häc 30-60%, vÖ 60%, bªnh tËt nhiÒu, sinh phßng bÖnh kÐm, tËp tôc l¹c hËu, kh«ng thiÕu th«ng tin… cã th«ng tin… 4. §iÒu §iÒu kiÖn s¶n xuÊt æn ®Þnh, ®Þnh §iÒu kiÖn s¶n xuÊt ch−a §iÒu kiÖn s¶n xuÊt rÊt kiÖn canh ®Þnh c− bÒn v÷ng, ®· h×nh æn ®Þnh, s¶n xuÊt gi¶n khã kh¨n, thiÕu thèn. s¶n thµnh c¸c vïng s¶n xuÊt hµng ®¬n, tù cÊp tù tóc lµ chñ S¶n xuÊt mang tÝnh tù xuÊt ho¸ b−íc ®Çu ph¸t triÓn. yÕu; cßn ph¸t rõng lµm nhiªn h¸i l−îm, chñ n−¬ng rÉy, cã kh¶ n¨ng yÕu ph¸t rõng lµm t¸i du canh du c−. S¶n n−¬ng rÉy, du canh du phÈm hµng ho¸ cßn Ýt. c−. 5. VÒ Sè hé ®ãi nghÌo d−íi 20% sè hé Sè hé ®ãi nghÌo tõ 20 ®Õn Sè hé ®ãi nghÌo trªn ®êi cña x·, ®êi sèng cña ®ång bµo 50% sè hé trong x·, ®êi 60% sè hé cña x·. §êi sèng t−¬ng ®èi æn ®Þnh, møc thu nhËp sèng cña ®ång bµo t¹m æn sèng thùc sù khã kh¨n, b×nh qu©n ®Çu ng−êi b»ng vµ ®Þnh nh−ng ch−a bÒn n¹n ®ãi th−êng xuyªn v−ît b×nh qu©n cña c¶ n−íc v÷ng. x¶y ra. BiÓu 2. Tiªu chÝ ph©n ®Þnh 3 khu vùc vïng d©n téc ®ång b»ng theo tr×nh ®é ph¸t triÓn ( V¨n b¶n sè 683/UB-TH, ngµy 5/8/1997 cña UBDT&MN) Tiªu Khu vùc I Khu vùc II Khu vùc III chÝ ( Khu vùc b−íc ®Çu ( Khu vùc t¹m æn ®Þnh) ( Khu vùc khã kh¨n) ph¸t triÓn) 1. §Þa C¸c x· ( ph−êng, thÞ C¸c x· ( ph−êng, thÞ trÊn) C¸c x· vïng s©u, vïng xa, bµn trÊn) c¸ch thµnh phè, c¸ch thµnh phè, thÞ x·, khu biªn giíi c¸ch thµnh phè, c− tró thÞ x·, khu c«ng c«ng nghiÖp, trung t©m thÞ x·, khu c«ng nghiÖo, nghiÖp, trung t©m th−¬ng m¹i, vïng s¶n xuÊt trung t©m th−¬ng m¹i, th−¬ng m¹i, vïng s¶n hµng ho¸ b−íc ®Çu ph¸t vïng s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt hµng ho¸ b−íc ®Çu triÓn, nhµ ga, bÕn c¶ng, b−íc ®Çu ph¸t triÓn, nhµ ph¸t triÓn, nhµ ga, bÕn quèc lé, tØnh lé tõ 5 ®Õn ga, bÕn c¶ng, quèc lé, tØnh c¶ng, quèc lé, tØnh lé 10km. lé trªn 10km. d−íi 5 km. 2. C¬ Giao th«ng thuû bé kh¸ Giao th«ng cßn khã kh¨n, Giao th«ng rÊt khã kh¨n, së h¹ thuËn lîi, hÖ thèng ®iÖn, thuû lîi, n−íc s¹ch, kh«ng cã ®−êng « t« vµo tÇng ®iÖn, thuû lîi, n−íc tr−êng häc, bÖnh x¸, c¸c x·, c¸c c«ng tr×nh ®iÖn, s¹ch, tr−êng häc, bÖnh dÞch vô kh¸c ch−a ®¸p øng thuû lîi, n−íc s¹ch, x¸, ph¸t thanh truyÒn ®−îc yªu cÇu phôc vô cho tr−êng häc, bÖnh x¸, c¸c h×nh… ®¸p øng c¬ b¶n s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña dÞch vô kh¸c rÊt thÊp kÐm ®−îc yªu cÇu phôc vô ®ång bµo. hoÆc kh«ng cã. cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña ®ång bµo. 6
3. C¸c Tr×nh ®é d©n trÝ, ®êi Tr×nh ®é d©n trÝ cßn thÊp, tû D©n trÝ qu¸ thÊp, tû lÖ mï yÕu tè sèng v¨n ho¸, nÕp lÖ mï ch÷, thÊt häc tõ 20- ch÷, thÊt häc trªn 50%; x· héi sèng… cã tiÕn bé, ®¹t 50%, vÖ sinh phßng bÖnh bÖnh tËt nhiÒu, tËp tôc l¹c møc trung b×nh c¶ kÐm, thiÕu th«ng tin… hËu, kh«ng cã th«ng tin… n−íc. 4. §iÒu kiÖn s¶n xuÊt æn §iÒu kiÖn s¶n xuÊt ch−a æn §iÒu kiÖn s¶n xuÊt rÊt khã §iÒu ®Þnh. Sè hé cã ng−êi ®Þnh vÒ mïa vô, c©y trång, kh¨n, thiÕu thèn. Sè hé kiÖn lµm thuª d−íi 10% sè vËt nu«i; s¶n xuÊt gi¶n ®¬n kh«ng cã ®Êt vµ thiÕu ®Êt s¶n hé cña x·. B−íc ®Çu cßn mang tÝnh tù tóc, tù s¶n xuÊt trªn 20% sè hé xuÊt h×nh thµnh c¸c vïng s¶n cÊp. Sè hé kh«ng cã ®Êt vµ cña x·. Sè hé cã ng−êi xuÊt hµng ho¸. thiÕu ®Êt s¶n xuÊt chiÕm tõ lµm thuª trªn 20% sè hé 10-20% sè hé cña x·. Sè hé cña x·. cã ng−êi lµm thuª tõ 10- 20% sè hé cña x·. 5. VÒ Sè hé ®ãi nghÌo d−íi Sè hé ®ãi nghÌo tõ 10-30% Sè hé ®ãi nghÌo trªn 30% ®êi 10% sè hé cña x·. §êi sè hé cña x·. §êi sèng cña sè hé cña x·. §êi sèng sèng sèng cña ®ång bµo ®ång bµo t¹m æn ®Þnh cßn nhiÒu khã kh¨n; cßn t−¬ng ®èi æn ®Þnh; møc nh−ng ch−a bÒn v÷ng. t×nh tr¹ng ®ãi gi¸p h¹t. thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi b»ng møc b×nh qu©n c¶ n−íc. 3. Tæ chøc thùc hiÖn viÖc ph©n ®Þnh 3 khu vùc vïng d©n téc vµ miÒn nói 3.1. C¸c b−íc tiÕn hµnh ph©n ®Þnh 3 khu vùc - ë Trung −¬ng ®· thµnh lËp héi ®ång liªn ngµnh tæ chøc xÐt duyÖt, quyÕt ®Þnh c«ng nhËn c¸c khu vùc cho tõng tØnh vïng d©n téc vµ miÒn nói gåm Uû ban D©n téc vµ MiÒn nói ( chñ tr×) vµ c¸c bé ngµnh: KÕ ho¹ch vµ §Çu t−, Lao ®éng – Th−¬ng binh vµ X· Héi, Ban Tæ chøc – C¸n bé ChÝnh phñ, Tæng côc §Þa chÝnh, N«ng NghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n. - ë ®Þa ph−¬ng: + ë cÊp x·: Mäi hé, mäi ng−êi d©n ®−îc qu¸n triÖt vÒ môc ®Ých cña viÖc ph©n ®Þnh 3 khu vùc; tiªu chÝ tõng khu vùc; ®Ó nh©n d©n tù b×nh xÐt vµ xÕp lo¹i x· m×nh vµo khu vùc nµo lµ s¸t hîp. + ë cÊp huyÖn, thµnh lËp héi ®ång xÐt duyÖt cña huyÖn: C¨n cø vµo t×nh h×nh cô thÓ cña tõng x·, ®èi chiÕu víi tiªu chÝ tõng khu vùc; xÐt duyÖt vµ xÕp tõng x· vµo tõng khu vùc. + ë cÊp tØnh, thµnh lËp héi ®ång xÐt duyÖt cña tØnh: C¨n cø kÕt qu¶ xÐt duyÖt cña cÊp huyÖn vµ t×nh h×nh cô thÓ vÒ mäi mÆt cña ®Þa ph−¬ng, trªn c¬ së c¸c tiªu chÝ tõng khu vùc; Héi ®ång cña tØnh xÐt duyÖt vµ b¸o c¸o lªn Héi ®ång xÐt duyÖt Trung −¬ng ®Ó xÐt duyÖt vµ c«ng bè kÕt qu¶ xÐt duyÖt 3 khu vùc cña tõng tØnh vïng d©n téc vµ miÒn nói. 3.2. Mét sè vÊn ®Ò tån t¹i 7
- NhiÒu ®Þa ph−¬ng kh«ng xÐt duyÖt c¸c th«n b¶n khu vùc III c¸c x· khu vùc I vµ khu vùc II. MÆt kh¸c mét sè ®Þa ph−¬ng cã xÐt duyÖt vµ ®−îc Héi ®ång Trung −¬ng c«ng nhËn c¸c th«n b¶n khu vùc III cña c¸c x· khu vùc I vµ khu vùc II; nh−ng trong suèt thêi gian qua ch−a cã chÝnh s¸ch riªng cho c¸c th«n b¶n nµy. §©y lµ vÊn ®Ò thùc tiÔn ®ßi hái ph¶i xem xÐt ®Ó ph©n ®Þnh th«n b¶n khu vùc III vµ cã chÝnh s¸ch phï hîp cho c¸c th«n b¶n nµy. - Theo chØ ®¹o cña Thñ t−íng ChÝnh phñ ( t¹i v¨n b¶n sè 7189/§PI) ®· nªu ë môc (2), hµng n¨m Uû ban D©n téc vµ MiÒn nói chñ tr× phèi hîp víi c¸c bé, ngµnh vµ ®Þa ph−¬ng liªn quan ®iÒu chØnh, bæ sung tiªu chÝ ®Ó vËn dung c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi miÒn nói vµ vïng d©n téc ë tõng khu vùc ®−îc phï hîp, nh−ng viÖc nµy kh«ng ®−îc thùc hiÖn. 4. KÕt qu¶ ph©n ®Þnh 3 khu vùc vïng d©n téc vµ miÒn nói 4.1. §èi víi miÒn nói, vïng cao ( xem biÓu 3) Tõ biÓu 3 cho thÊy trong tæng sè 4353 x· miÒn nói, vïng cao cã tíi 1.568 x· khu vùc III, chiÕm 36,02% BiÓu 3. Tæng hîp 3 khu vùc miÒn nói, vïng cao theo tr×nh ®é ph¸t triÓn Sè TØnh Tæng Tæng sè Tæng sè Tæng sè Khu Sè x· Sè hé Sè nh©n TT sè x·, P.TT hé nh©n vùc ph−êng khÈu huyÖn khÈu thÞ trÊn thÞ x· 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 I 13 14.387 67.807 1 Hµ Giang 10 184 93.585 544.750 II 47 29.636 167.262 III 124 49.562 309.681 I 21 19.779 86.277 2 Cao B»ng 11 187 91.030 481.984 II 60 32.483 166.925 III 106 38.768 228.782 I 23 23.516 109.494 3 Lai Ch©u 10 153 83.460 518.076 II 37 23.556 155.144 III 93 36.388 253.438 I 69 67.807 371.647 4 S¬n La 10 193 136.243 826.106 II 67 40.422 529.533 III 57 28.014 194.926 I 17 18.421 88.583 5 Lµo Cai 10 180 101.162 582.066 II 43 33.432 179.650 III 120 49.309 313.833 I 12 7.647 36.833 6 B¾c K¹n 6 122 47.837 247.284 II 26 12.132 64.347 III 84 28.058 146.054 I 40 63.406 348.968 7 Gia Lai 11 156 143.222 785.098 II 61 52.905 289.158 III 55 26.911 146.972 I 10 13.270 74.698 8 Kon Tum 7 76 50.466 270.026 II 40 27.683 147.129 III 26 9.513 48.199 I 59 123.098 638.175 9 §¾k L¾k 18 192 267.106 1.376.537 II 103 117.853 596.908 8
III 30 26.155 141.454 I 45 90.079 474.256 10 L©m §ång 11 128 163.119 846.228 II 50 42.813 213.045 III 33 30.227 158.927 I 56 55.167 259.803 11 Yªn B¸i 9 178 120.519 629.835 II 61 37.554 196.983 III 61 27.798 137.049 I 36 36.972 174.776 12 L¹ng S¬n 11 225 123.594 660.767 II 109 57.283 308.289 III 80 29.519 177.702 I 31 31.292 175.625 13 Hoµ B×nh 10 212 136.821 756.336 II 121 72.271 386.307 III 60 33.766 191.047 I 18 28.017 122.312 14 Tuyªn 6 145 127.475 651.067 II 77 65.692 337.708 Quang III 50 33.766 191.047 I 24 25.376 122.539 15 Th¸i Nguyªn 8 124 125.308 625.680 II 82 89.138 443.849 III 18 10.794 59.292 I 36 37.086 164.213 16 Qu¶ng Ninh 13 108 68.199 329.498 II 40 22.488 122.657 III 32 8.625 52.628 I 47 60.417 271.459 17 Phó Thä 8 213 190.463 885.858 II 126 103.229 475.887 III 40 26.817 138.512 I 69 116.528 527.652 18 B¾c Giang 9 168 236.739 1.119.885 II 64 91.162 430.285 III 35 29.049 161.948 I 4 8.957 42.076 19 B×nh Ph−íc 5 45 65.749 321.305 II 31 41.154 201.309 III 10 15.638 77.920 I 21 27.131 136.940 20 VÜnh Phóc 4 39 48.285 234.594 II 16 17.881 82.381 III 2 3.273 15.273 I 2 3.491 17.013 21 Hµ T©y 3 9 10.513 52.635 II 7 7.022 32.622 III - - - I 7 11.632 44.731 22 Hµ Nam 2 15 26.306 101.327 II 8 14.674 56.596 III - - - I 4 7.404 32.978 23 H¶i D−¬ng 2 23 30.677 143.318 II 19 23.273 110.340 III - - - I 4 7.910 35.915 24 TP. H¶i 2 13 14.660 64.701 II 6 6.514 27.845 Phßng III 3 236 914 I 4 6.379 31.306 25 Ninh B×nh 5 54 72.639 322.348 II 4 62.884 273.668 III 73 3.376 17.374 I 35 35.033 171.125 26 Thanh Ho¸ 17 216 177.519 941.899 II 103 95.623 499.68 III 78 46.863 271.706 9
I 66 82.616 411.838 27 NghÖ An 16 238 222.409 1.166.407 II 73 85.807 434.201 III 99 53.986 320.368 I 70 74.004 321.047 28 Hµ TÜnh 9 119 117.261 515.674 II 35 32.236 144.576 III 14 11.021 50.051 I - - - 29 Qu¶ng B×nh 6 55 42.652 228.254 II 30 30.017 158.727 III 25 9.931 58.031 95.321 I 7 5.109 27.529 30 Qu¶ng TrÞ 5 47 18.992 II 21 9.015 47.134 III 19 4.868 20.658 I 2 2.622 14.027 31 Thõa Thiªn 6 43 16.658 90.437 II 23 9.661 50.653 HuÕ III 18 4.375 25.757 32 T.P §µ N½ng 1 4 4.568 19.595 I 1 2.183 9.297 II 3 2.385 1098 I 15 26.189 116.735 33 Qu¶ng Nam 13 104 76.385 364.821 II 38 35.391 169.255 III 51 14.805 78.831 I 14 21.556 96.403 34 Qu¶ng Ng·i 11 72 51.755 255.144 II 18 12.789 62.476 III 40 17.410 96.265 I 3 6.940 35.024 35 B×nh §Þnh 10 44 45.150 220.709 II 19 28.174 134.709 III 22 10.036 50.976 I 9 8.088 40.480 36 Phó Yªn 7 41 0.289 153.520 II 23 19.105 96.023 III 9 3.096 17.017 I 1 618 2.476 37 Kh¸nh Hoµ 6 41 23.311 122.766 II 23 17.004 94.879 III 17 5.689 25.411 I 3 6.582 36.522 38 Ninh ThuËn 3 27 23.234 133.502 II 9 11.472 67.015 III 15 5.180 29.965 I 17 30.355 166.176 39 B×nh ThuËn 7 70 89.230 472.584 II 40 50.324 259.537 III 13 8.551 46.871 I 10 21.186 110.305 40 §ång Nai 6 58 127.757 680.737 II 36 79.023 432.064 III 12 27.548 138.368 I 1 3.348 16.742 41 Bµ RÞa – 3 11 23.411 117.739 II 1 995 4.976 Vòng Tµu III 9 19.068 95.661 I 4 10.045 51.786 42 An Giang 2 21 35.836 182.922 II 12 18.908 98.818 III 5 6.883 32.318 Tæng sè I 930 1.241.463 6.083.638 329 4.353 3.698.890 19.127.484 II 1.855 1.663.063 8.483.236 III 1.568 794.364 4.560.610 Nguån Uû ban D©n téc vµ MiÒn nói 4.2. §èi víi vïng d©n téc ®ång b»ng ( xem biÓu 4) 10
Tõ biÓu 4 cho thÊy, trong tæng sè 242 x· vïng d©n téc ®ång b»ng cã tíi 147 x· khu vùc III chiÕm 60,74%. Nh− vËy trong tæng sè 4595 x· vïng d©n téc vµ miÒn nói cña c¶ n−íc cã 1715 x· khu vùc III chiÕm 37,32%, mét tû lÖ c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n qu¸ lín. 11
b¸o c¸o KQNC nµy kh«ng cã trang 12 (Th«ng tin vÉn ®Çy ®ñ)
II. T¸c dông cña viÖc ph©n ®Þnh 3 khu vùc vïng d©n téc vµ miÒn nói 1. C¬ së ®Ó x©y dùng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ®èi víi c¸c khu vùc KÕt qu¶ ph©n ®Þnh 3 khu vùc ®· ph¶n ¸nh mét c¸ch toµn diÖn, kh¸ch quan vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña vïng d©n téc vµ miÒn nói nãi chung, cña tõng khu vùc nãi riªng vµ lµ c¬ së ®Ó x©y dùng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi phï hîp víi tõng khu vùc. 2. Huy ®éng nguån lùc ®Çu t− cho khu vùc III Trong thêi gian tõ n¨m 1999-2005 ®· huy ®éng nguån lùc ®Çu t− cho khu vùc III ®−îc 10.061,473 tû ®ång, trong ®ã nguån vèn ng©n s¸ch trung −¬ng lµ 9.147,2 tû ®ång; nguån vèn ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng lµ 527 tû ®ång vµ nguån vèn kh¸c lµ 387,273 tû ®ång. 3. C¬ së ®Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch cö tuyÓn vµ c¸c chÝnh s¸ch ®Æc thï kh¸c VÊn ®Ò c¸n bé ë khu vùc III ®ang lµ vÊn ®Ò bøc xóc, thiÕu vÒ sè l−îng vµ yÕu kÐm vÒ chÊt l−îng; trong khi ®ã häc sinh kh«ng ®ñ tr×nh ®é ®Ó dù thi vµo c¸c tr−êng trung cÊp, cao ®¼ng vµ ®¹i häc. KÕt qu¶ ph©n ®Þnh 3 khu vùc lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch cö tuyÓn, t¹o nguån c¸n bé ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph−¬ng. 4. T¹o c¬ héi cho ng−êi d©n tham gia vµo qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi x©y dùng vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch t¹i ®Þa ph−¬ng C¸c x· khu vùc III ®−îc ®Çu t− qua Ch−¬ng tr×nh 135 vµ c¸c Ch−¬ng tr×nh, dù ¸n kh¸c, trong ®ã cã nhiÒu dù ¸n qui m« nhá vÒ kinh tÕ - x· héi, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. Th«ng qua c¸c dù ¸n nµy ng−êi d©n cã c¬ héi tiÕp cËn tõ kh©u ®Çu ®Õn kh©u cuèi, gióp ng−êi d©n n©ng cao tr×nh ®é trong viÖc tham gia x©y dùng, tæ chøc thùc hiÖn vµ khai th¸c qu¶n lý sö dông. 13
PhÇn thø hai T×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ - x∙ héi t¹i 3 khu vùc vïng d©n téc vµ miÒn nói trong 10 n¨m qua ----------------------------- Ph©n ®Þnh vïng d©n téc vµ miÒn nói thµnh 3 khu vùc (I, II, III) theo tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi lµ kÕt qu¶ sau nhiÒu n¨m nghiªn cøu vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch d©n téc cña §¶ng vµ Nhµ n−íc. Trªn c¬ së ®ã mét sè chÝnh s¸ch kinh tÕ - x· héi ®èi víi c¸c khu vùc vïng d©n téc vµ miÒn nói ®· ®−îc ban hµnh vµ tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn.... §Ó cã c¬ së kiÕn nghÞ mét sè gi¶i ph¸p thùc hiÖn chÝnh s¸ch t¹i 3 khu vùc trong thêi gian tíi, cÇn ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch t¹i c¸c khu vùc ®ã trong thêi gian qua. I. ChÝnh s¸ch kinh tÕ-x∙ héi ®èi víi khu vùc III 1. Ch−¬ng tr×nh 135 Sau khi cã kÕt qu¶ ph©n ®Þnh 3 khu vùc vïng d©n téc vµ miÒn nói theo tr×nh ®é ph¸t triÓn, trong ®ã khu vùc III gåm 1.715 x·, ®−îc ®Çu t− b»ng Ch−¬ng tr×nh Ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n miÒn nói vµ vïng s©u, vïng xa ( QuyÕt ®Þnh sè 135/1998/Q§-TTg cña Thñ t−íng ChÝnh phñ, gäi t¾t lµ CT 135). §Õn n¨m 2005, sè x· thuéc Ch−¬ng tr×nh 135 ®· t¨ng lªn 2.410 x·, bao gåm c¸c x· khu vùc III cò, c¸c x· khu vùc III míi t¸ch ra, c¸c x· An toµn khu (ATK) vµ c¸c x· biªn giíi thuéc 320 huyÖn cña 52 tØnh vïng d©n téc vµ miÒn nói. 1.1. VÒ c¬ chÕ qu¶n lý ch−¬ng tr×nh Tõ trung −¬ng ®Õn tØnh cã Ban chØ ®¹o ch−¬ng tr×nh ( Ban chØ ®¹o Ch−¬ng tr×nh trung −¬ng do Phã Thñ t−íng lµ Tr−ëng ban, Ban ChØ ®¹o cÊp tØnh do Chñ tÞch hoÆc Phã Chñ tÞch lµm tr−ëng ban). C¸c huyÖn cã Ban qu¶n lý dù ¸n do Chñ tÞch hoÆc Phã Chñ tÞch lµm tr−ëng ban, Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n x· thuéc CT lµ thµnh viªn Ban Qu¶n lý dù ¸n; C¸c x· thuéc Ch−¬ng tr×nh thµnh lËp Ban Gi¸m s¸t do Chñ tÞch Héi ®ång nh©n d©n lµm TB, c¸c thµnh viªn cña Ban lµ ®¹i diÖn Héi Cùu chiÕn binh, c¸c ®oµn thÓ ( phô n÷, thanh niªn, n«ng d©n), hé lµm kinh tÕ giái. C¬ chÕ qu¶n lý hiÖn t¹i ®−îc thùc hiÖn theo Th«ng t− liªn tÞch sè 666/2001/TTLT/BKH-UBDTMN-TC-XD ngµy 23/8/2001 do liªn Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−, Tµi chÝnh, Uû ban D©n téc vµ MiÒn nói, X©y dùng ban hµnh thay thÕ Th«ng t− sè 416/1999/TTL/BKH-UBDTMN-TC-XD ban hµnh ngµy 29/4/1999. §©y lµ c¬ chÕ qu¶n lý ®Çy ®ñ, ®¬n gi¶n, râ rµng, dÔ thùc hiÖn. VÒ nguyªn t¾c vËn hµnh chñ yÕu: Thùc hiÖn d©n chñ c«ng khai ë c¸c cÊp tØnh, huyÖn, x·; ®Çu t− x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ë c¸c x· thuéc Ch−¬ng tr×nh ph¶i 14
®¹t 2 lîi Ých (i) x· cã c«ng tr×nh phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng, (ii) d©n cã viÖc lµm t¨ng thªm thu nhËp tõ lao ®éng x©y dùng c«ng tr×nh cña x·. VÒ ph©n cÊp qu¶n lý: Nh÷ng c«ng tr×nh qui m« nhá, kü thuËt kh«ng phøc t¹p, møc vèn d−íi 1 tû ®ång ®−îc thùc hiÖn theo c¬ chÕ ®Æc biÖt phï hîp víi kh¶ n¨ng thùc tÕ cña c¸n bé vµ ®ång bµo c¸c d©n téc ë ®Þa ph−¬ng. ViÖc ph©n cÊp qu¶n lý do Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n tØnh quyÕt ®Þnh. Cã thÓ nãi, ®èi víi c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n thuéc diÖn ®Çu t− cña Ch−¬ng tr×nh 135, ®· cã mét sè c¬ chÕ ®Æc thï ¸p dông cho viÖc qu¶n lý ®Çu t− vµ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng ë x·. Cho ®Õn nay, c¬ chÕ ®ã vÒ c¬ b¶n vÉn phï hîp vµ ph¸t huy ®−îc tÝnh chñ ®éng cña c¬ së. Tuy nhiªn viÖc ph©n cÊp qu¶n lý ch−a ®−îc triÖt ®Ó v× n¨ng lùc cña c¸n bé c¬ së cßn nhiÒu h¹n chÕ, do ®ã sè x· lµm chñ ®Çu t− cßn qu¸ Ýt. 1.2. VÒ vèn ®Çu t− cho Ch−¬ng tr×nh Ch−¬ng tr×nh 135 thùc hiÖn ®Çu t− cho khu vùc III qua 05 dù ¸n thµnh phÇn (1) X©y dùng c¬ së h¹ t©ng (CSHT); (2) X©y dùng trung t©m côm x· (TTCX); (3)Quy ho¹ch d©n c− ë nh÷ng n¬i cÇn thiÕt; (4) æn ®Þnh ph¸t triÓn s¶n xuÊt g¾n víi tiªu thô s¶n phÈm; vµ (5) §µo t¹o c¸n bé c¬ së thuéc ch−¬ng tr×nh. 1.2.1. Nguån vèn ng©n s¸ch trung −¬ng Trong thêi gian tõ 1999-2005, tæng nguån vèn ng©n s¸ch trung −¬ng (NSTW) ®Çu t− cho Ch−¬ng tr×nh 135 lµ 9.147,2 tû ®ång (xem biÓu 5) BiÓu 5. Tæng hîp nguån vèn NSTW ®Çu t− c¸c dù ¸n thuéc Ch−¬ng tr×nh 135 §¬n vÞ: Tû ®ång N¨m 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Céng Dù ¸n X©y dùng 482,0 701,2 880,0 893,2 1.116,5 1.120,0 1.417,5 6.611,6 CSHT (*) X©y dùng 535,0 101,0 230,0 250,0 265,0 350,0 372,0 2.103,0 TTCX (**) §µo t¹o c¸n 0 0 0 10,0 10,0 15,0 25,0 60,0 bé x· Quy ho¹ch 0 0 50,0 50,0 50,0 64,0 70,0 284,0 d©n c− æn ®Þnh vµ PT 7,2 7,2 7,2 10,0 11,0 11,0 30,0 83,6 SX (***) 1.025,2 809,4 1.167,2 1.213,2 1.452,5 1.560,0 1.914,5 9.147,2 Tæng céng Nguån: Uû ban D©n téc (*) Trong ®ã cã 280 tû ®ång do DFID hç trî (**) Trong ®ã cã 432 tû ®ång ®Çu t− tr−íc n¨m 1999 (***) Trong ®ã cã 10 tû ®ång do DFID hç trî Tõ biÓu 5 cho thÊy NSTW ®Çu t− cho Ch−¬ng tr×nh 135 liªn tôc t¨ng lªn qua c¸c n¨m, tuy nhiªn cßn thÊp so víi nhu cÇu thùc tÕ. 1.2.2. Nguån vèn ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng 15
Theo b¸o c¸o cña c¸c ®Þa ph−¬ng, sè vèn do ®Þa ph−¬ng huy ®éng cho Ch−¬ng tr×nh 135 ®−îc 527 tû ®ång, trong ®ã 400 tû ®ång ®Çu t− cho dù ¸n X©y dùng CSHT; 127 tû ®ång ®Çu t− cho dù ¸n x©y dùng TTCX. Vèn lång ghÐp tõ c¸c Ch−¬ng tr×nh, dù ¸n kh¸c trªn ®Þa bµn Ch−¬ng tr×nh 135 ch−a cã sè liÖu tæng hîp v× c¸c ®Þa ph−¬ng ch−a b¸o c¸o. 1.2.3. Nguån vèn kh¸c §©y lµ nguån vèn huy ®éng ®−îc tõ c¸c bé, ngµnh, ®oµn thÓ Trung −¬ng, c¸c ®Þa ph−¬ng cã ®iÒu kiÖn vµ c¸c Tæng c«ng ty 91 cho Ch−¬ng tr×nh 135. Riªng n¨m 2005 ch−a cã sè liÖu. (xem biÓu 6) BiÓu 6. Nguån vèn kh¸c huy ®éng ®−îc cho Ch−¬ng tr×nh 135 §¬n vÞ: Tû ®ång N¨m 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Céng §¬n vÞ C¸c Bé, 19,945 10,670 25,680 21,250 23,720 10,240 111,500 ngµnh TW C¸c ®oµn 0,510 0,410 0,410 0,270 2,190 1,014 4,723 thÓ TW C¸c tØnh, 19,859 5,547 13,000 10,000 10,650 10,640 69,690 TP cã ®iÒu kiÖn C¸c Tæng 29,403 44,650 47,000 29,700 30,402 20,200 201,355 c«ng ty 91 69,711 61,277 86,090 61,220 66,881 42,094 387,273 Tæng céng Nguån: Uû ban D©n téc Tõ biÓu 6 cho thÊy sè vèn gióp ®ì cña c¸c bé, ngµnh trung −¬ng, c¸c ®oµn thÓ Trung −¬ng, c¸c ®Þa ph−¬ng cã ®iÒu kiÖn vµ c¸c Tæng C«ng ty 91 cho c¸c x· thuéc Ch−¬ng tr×nh 135 gi¶m dÇn qua c¸c n¨m. §©y lµ dÊu hiÖu xÊu, ®èi víi ch−¬ng tr×nh v× kh¶ n¨ng ng©n s¸ch nhµ n−íc vÉn ch−a thÓ ®¸p øng ®−îc nhu cÇu vèn cho ch−¬ng tr×nh. 1.3. KÕt qu¶ thùc hiÖn Ch−¬ng tr×nh 1.3.1. VÒ kinh tÕ: B»ng nguån vèn cña Ch−¬ng tr×nh 135 vµ lång ghÐp víi c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n kh¸c trªn ®Þa bµn Ch−¬ng tr×nh ®· x©y dùng ®−îc hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu, quan träng, víi hµng ngµn c«ng tr×nh bao gåm c¸c c«ng tr×nh giao th«ng, thuû lîi, TTCX, hÖ thèng cÊp ®iÖn, cÊp n−íc sinh ho¹t, tr−êng häc, trô së uû ban nh©n d©n x·,tr¹m y tÕ, tr¹m khuyÕn n«ng, l©m, tr¹m ph¸t thanh, truyÒn h×nh, nhµ v¨n ho¸.... §©y lµ c¬ së vËt chÊt to lín, gãp phÇn quan träng lµm thay ®æi bé mÆt n«ng th«n vïng d©n téc vµ miÒn nói, t¹o tiÒn ®Ò cho ph¸t triÓn cña c¸c vïng nµy trong tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc. 1.3.2. VÒ ®êi sèng: Nhê cã c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng, nhiÒu vïng ®· chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h−íng s¶n xuÊt hµng 16
ho¸; c¸c dÞch vô th«ng tin, tÝn dông, b¶o hiÓm, kh¸m ch÷a bÖnh ®· ®Õn ®−îc víi ®ång bµo vïng s©u, vïng xa; tØ lÖ hé nghÌo gi¶m nhanh, b×nh qu©n mçi n¨m gi¶m tõ 4-5%, cã ®Þa ph−¬ng gi¶m tõ 7 - 8%/n¨m; dù kiÕn n¨m 2005 tØ lÖ hé nghÌo vïng nµy cßn kho¶ng 20% so víi 60% trë lªn tr−íc khi cã Ch−¬ng tr×nh 135. 1.3.3. VÒ v¨n ho¸ x· héi: Nhê n©ng cÊp, x©y dùng míi c¸c tr−êng tiÓu häc, trung häc c¬ së, ®· thu hót trªn 90% trÎ em trong ®é tuæi ®Õn tr−êng. NhiÒu ®Þa ph−¬ng ®· hoµn thµnh phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc, cã n¬i ®· phæ cËp trung häc c¬ së. §Õn nay hÇu hÕt c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n ®· cã tr¹m y tÕ, ®a sè c¸c th«n b¶n cã y tÕ céng ®ång, gãp phÇn ng¨n chÆn cã hiÖu qu¶ c¸c dÞch bÖnh hiÓm nghÌo, n©ng cao søc khoÎ cho ®ång bµo. Ph¸t triÓn c¸c tr¹m ph¸t thanh, truyÒn h×nh, c¸c ®iÓm b−u ®iÖn v¨n ho¸ x· ®· gãp phÇn n©ng cao møc h−ëng thô v¨n ho¸ vµ d©n trÝ cña ®ång bµo. 1.3.4.VÒ chÝnh trÞ: Dù ¸n ®µo t¹o c¸n bé c¬ së ®· gãp phÇn n©ng cao n¨ng lùc vµ tr×nh ®é cña ®éi ngò c¸n bé; hoµn thiÖn vµ n©ng cao chÊt l−îng hÖ thèng chÝnh trÞ c¬ së. §êi sèng mäi mÆt cña ®ång bµo ®−îc c¶i thiÖn, gãp phÇn cñng cè niÒm tin cña ®ång bµo c¸c d©n téc ®èi víi ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc. 1.4. VÒ h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n 1.4.1 VÒ nhËn thøc: Trong qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh, cã níi nhËn thøc ch−a ®óng nªn thiÕu sù quan t©m chØ ®¹o; cã n¬i thay ®æi thµnh phÇn ban chØ ®¹o nhiÒu lÇn, g©y khã kh¨n trong viÖc qu¶n lý; mét sè ban qu¶n lý ch−¬ng tr×nh cÊp huyÖn n¾m kh«ng ch¾c nªn bè trÝ, sö dông nguån vèn sai môc tiªu ( dïng vèn Ch−¬ng tr×nh 135 x©y dùng nhµ v¨n ho¸, s©n vËn ®éng...). TÝnh bao cÊp cña Ch−¬ng tr×nh ®· t¹o ra sù tr«ng chê û l¹i. Do thiÕu qui ho¹ch ph¸t triÓn cô thÓ ë c¬ së nªn nhiÒu c«ng tr×nh h¹n chÕ vÒ hiÖu qu¶. TÝnh minh b¹ch, c«ng khai cña ch−¬ng tr×nh ë mét sè n¬i ch−a ®−îc thùc hiÖn nghiªm tóc. 1.4.2 VÒ tæ chøc thùc hiÖn: Cã mét sè n¬i ch−a thùc hiÖn tèt qui chÕ d©n chñ; thiÕu tÝnh cô thÓ vµ thiÕu sù s©u s¸t c¬ së nªn mét sè dù ¸n ®−îc phª duyÖt kh«ng phï hîp víi ®Æc ®iÓm ®Þa lý, phong tôc tËp qu¸n cña ®Þa ph−¬ng; c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t cßn nhiÒu h¹n chÕ, cã n¬i mang tÝnh h×nh thøc. ChÊt l−îng mét sè c«ng tr×nh ch−a cao, thËm chÝ kÐm hiÖu qu¶, g©yl·ng phÝ. ViÖc bè trÝ vèn cho c¸c dù ¸n thµnh phÇn cßn qu¸ chªnh lÖch. ( c«ng tr×nh giao th«ng chiÕm 38%; c«ng tr×nh thuû lîi 19%; tr−êng häc 21%; c«ng tr×nh cÊp n−íc sinh ho¹t 8%; c«ng tr×nh ®iÖn 7,9%; c«ng tr×nh tr¹m x¸ 1,3%; chî 1,2%; h¹ng môc khai hoang 1,4%; cßn l¹i lµ vèn dµnh cho c¸c h¹ng môc kh¸c). ViÖc huy ®éng sù ®ãng gãp cña nh©n d©n cßn h¹n chÕ.ViÖc qu¶n lý, khai th¸c, sö dông vµ duy tu b¶o d−ìng cßn nhiÒu bÊt cËp. ViÖc ®Çu t− b×nh qu©n hµng n¨m cho x· thuéc ch−¬ng tr×nh 400-500 triÖu ®ång mµ kh«ng c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ vµ nhu cÇu bøc xóc cña tõng ®Þa ph−¬ng ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi gi÷a nhu cÇu vµ suÊt ®Çu t− ë mét sè ®Þa ph−¬ng. 17
1.4.3 Nguyªn nh©n cña h¹n chÕ: a. VÒ kh¸ch quan: C¸c x· thuéc ch−¬ng tr×nh cã vÞ trÝ ®Þa lý c¸ch biÖt, ®Þa h×nh chia c¾t, phøc t¹p, c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm vµ l¹c hËu, d©n c− sèng ph©n t¸n, tr×nh ®é s¶n xuÊt thÊp, ®êi sèng cña ®ång bµo cßn rÊt khã kh¨n, tØ lÖ ®ãi nghÌo cao, cßn cã du canh du c−, di c− tù do, nguån nh©n lùc h¹n chÕ vÒ nhiÒu mÆt, kÓ c¶ ®éi ngò c¸n bé. b. VÒ chñ quan: Sù phèi hîp vµ h−íng dÉn cña c¸c bé, ngµnh trung −¬ng ch−a kÞp thêi. Ch−a lµm tèt c«ng t¸c tuyªn truyÒn ®Ó c¸n bé vµ nh©n d©n nhËn thøc ®Çy ®ñ vÒ Ch−¬ng tr×nh. C«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé c¬ së cßn cã mÆt h¹n chÕ. ViÖc xÐt ®−a c¸c x· ®· hoµn thµnh môc tiªu Ch−¬ng tr×nh ra khái diÖn ®Çu t− ch−a kÞp thêi, g©y nªn t©m lý tr«ng chê, û l¹i vµo sù ®Çu t− cña Nhµ n−íc. Mét sè ®Þa ph−¬ng ch−a thËt sù qu¸n triÖt sù chØ ®¹o cña ChÝnh phñ trong tæ chøc thùc hiÖn cßn coi nhÑ c«ng t¸c chØ ®¹o, kiÓm tra, ®«n ®èc. ViÖc phèi hîp vµ ph¸t huy vai trß cña c¸c tæ chøc x· héi tham gia cßn h¹n chÕ. ViÖc bè trÝ vµ t¨ng c−êng c¸n bé cã n¨ng lùc ®Ó ®iÒu hµnh ch−¬ng tr×nh ch−a ®−îc coi träng. ViÖc ph©n cÊp cßn chËm vµ kh«ng triÖt ®Ó. Mét sè ®Þa ph−¬ng thiÕu sù linh ho¹t trong vËn dông c¬ chÕ cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña ®Þa ph−¬ng ®· h¹n chÕ hiÖu qu¶ cña ch−¬ng tr×nh. MÆt kh¸c, tr×nh ®é chuyªn m«n cña ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c kh¶o s¸t, thiÕt kÕ, thÈm ®Þnh dù ¸n cßn cã nhiÒu bÊt cËp. NhiÒu n¬i ch−a cã qui chÕ qu¶n lý cô thÓ khi ®−a c«ng tr×nh hoµn thµnh vµo khai th¸c, sö dông nªn hiÖu qu¶ thÊp, nhiÒu c«ng tr×nh nhanh xuèng cÊp, h− háng nhÊt lµ c¸c tuyÕn ®−êng giao th«ng. 2. ChÝnh s¸ch cö tuyÓn ChÕ ®é cö tuyÓn ®−îc thùc hiÖn tõ n¨m 1999 theo §iÒu 78 LuËt Gi¸o dôc n¨m 1998 vÒ chÕ ®é cö tuyÓn. §Ó ®¸p øng yªu cÇu míi, t¹i kho¶n 1, §iÒu 90 LuËt Gi¸o dôc 2005 qui ®Þnh Nhµ n−íc thùc hiÖn tuyÓn sinh vµo ®¹i häc, cao ®¼ng, trung cÊp theo chÕ ®é cö tuyÓn ®èi víi häc sinh c¸c d©n téc ë vïng cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi ®Æc biÖt khã kh¨n ®Ó ®µo t¹o c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc cho vïng nµy. Nhµ n−íc dµnh riªng chØ tiªu cö tuyÓn ®èi víi nh÷ng d©n téc thiÓu sè ch−a cã hoÆc cã rÊt Ýt c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc, cao ®¼ng, trung cÊp. §©y lµ chÝnh s¸ch ®Æc thï ®èi víi vïng ®Æc biÖt khã kh¨n ®Ó ®µo t¹o c¸n bé, c«ng chøc cho vïng nµy. 2.1. Tæ chøc thùc hiÖn §Ó thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch cö tuyÓn, Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o phèi hîp víi Uû ban D©n téc vµ MiÒn nói, Ban Tæ chøc C¸n bé ChÝnh phñ ( nay lµ Bé Néi vô) ban hµnh Th«ng t− liªn tÞch sè 04/2001/TTLT-BGD&§T-UBDT&MN- BTCCBCP, ngµy 26/2/2001 vÒ h−íng dÉn tuyÓn sinh vµo ®¹i häc, cao ®¼ng vµ trung häc chuyªn nghiÖp theo chÕ ®é cö tuyÓn. C¨n cø vµo nh÷ng qui ®Þnh hiÖn hµnh, hµng n¨m Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o ®· h−íng dÉn chØ ®¹o c¸c ®Þa ph−¬ng thùc hiÖn viÖc xÐt tuyÓn ®¶m b¶o ®óng ®èi t−îng, ®óng vïng tuyÓn. §Ó t¨ng sè l−îng, n©ng cao chÊt l−îng cö tuyÓn vµ ®µo t¹o hÖ cö tuyÓn, Uû ban D©n téc ®ång chñ tr× víi Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o tæ chøc héi nghÞ vÒ chÝnh s¸ch cö tuyÓn. Héi nghÞ ®· ®¸nh gi¸ rÊt cao nh÷ng mÆt ®· lµm ®−îc, ®ång thêi còng nªu ra nhiÒu vÊn ®Ò cÇn sím söa ®æi, bæ sung ®Ó hoµn 18
thiÖn chÝnh s¸ch nµy sao cho phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cho vïng d©n téc vµ miÒn nói. 2.2. KÕt qu¶ Sau 5 n¨m thùc hiÖn chÕ ®é cö tuyÓn, ®· cã 4.285 häc sinh cña 45/53 d©n téc thiÓu sè ®−îc cö tuyÓn vµo c¸c tr−êng ®¹i häc, cao ®¼ng vµ trung häc chuyªn nghiÖp, trong ®ã nhiÒu d©n téc thiÓu sè cã sè d©n rÊt Ýt nh−ng còng ®· cã häc sinh cö tuyÓn nh−: Gi¸y, Hµ Nh×, C¬ Lao, Pa ThÎn, Lµo... ( xem biÓu 7), b−íc ®Çu ®¸p øng ®−îc yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vïng ®Æc biÖt khã kh¨n. ChÕ ®é cö tuyÓn ®· ®−îc c¸c ®Þa ph−¬ng thùc hiÖn nghiªm tóc, c¬ b¶n ®óng ®èi t−îng vµ ®óng vïng cö tuyÓn, tiÕn ®é x©y dùng kÕ ho¹ch vµ xÐt tuyÓn vµo c¸c tr−êng ®¹i häc, cao ®¼ng, trung häc chuyªn nghiÖp ®óng qui tr×nh. ChØ tiªu giao vµ thùc hiÖn n¨m sau cao h¬n n¨m tr−íc, nhiÒu ®Þa ph−¬ng thùc hiÖn tèt c¬ chÕ c«ng khai, d©n chñ trong xÐt tuyÓn. Mét sè ®Þa ph−¬ng ®· quan t©m tiÕp nhËn bè trÝ c«ng t¸c ®èi víi sè häc sinh ®−îc cö tuyÓn cña ®Þa ph−¬ng m×nh ®· tèt nghiÖp c¸c tr−êng ®µo t¹o. 2.3. H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®−îc, viÖc thùc hiÖn chÕ ®é cö tuyÓn cßn nhiÒu mÆt h¹n chÕ: ViÖc thùc hiÖn LuËt Gi¸o dôc vÒ chÕ ®é cö tuyÓn chËm; khu vùc III Ýt nguån nªn nhiÒu ®Þa ph−¬ng cßn tuyÓn sai vïng tuyÓn; nhiÒu n¬i ch−a c«ng khai d©n chñ; thêi gian giao chØ tiªu cho ®Þa ph−¬ng thùc hiÖn qu¸ ng¾n; ph−¬ng ph¸p ®µo t¹o ch−a thèng nhÊt, ph©n bæ chØ tiªu ®µo t¹o mét sè ngµnh ch−a phï hîp, viÖc phèi hîp qu¶n lý häc sinh cö tuyÓn ch−a ®−îc quan t©m; chÕ ®é, chÝnh s¸ch nhÊt lµ häc bæng ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu c¬ b¶n; chÊt l−îng cö tuyÓn, ®Çu ra cho häc sinh cö tuyÓn cßn thÊp. Mét sè d©n téc ch−a cã häc sinh vµo ®¹i häc, cao ®¼ng nh−: Ng¸i, Lù, Sila, Br©u, ¬ ®u, La Hñ...(xem biÓu 7) Nguyªn nh©n cña h¹n chÕ trªn ®©y lµ do viÖc qu¸n triÖt nhËn thøc cña c¸c ®Þa ph−¬ng vÒ chÕ ®é cö tuyÓn ch−a s©u nªn tæ chøc thùc hiÖn thiÕu chÆt chÏ, thiÕu c«ng khai d©n chñ. HÖ thèng gi¸o dôc vïng s©u, vïng xa, vïng ®Æc biÖt khã kh¨n kÐm ph¸t triÓn nªn ch−a ®ñ nguån häc sinh ®Ó thùc hiÖn chÕ ®é cö tuyÓn. BiÓu 7. Tæng hîp thµnh phÇn häc sinh d©n téc ®−îc cö tuyÓn vµo c¸c tr−êng §H, C§ tõ 1999-2004 S TT D©n téc 1999 2000 2001 2002 2003 Tæng 5 Tû lÖ Ghi 2000 2001 2002 2003 2004 n¨m % (*) chó 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 Tµy 195 186 177 178 192 928 21,7 2 Th¸i 82 90 93 96 102 463 10,8 3 Kh¬ me 62 75 100 88 142 467 10,9 4 Nïng 45 63 57 50 60 275 6 5 H'M«ng 30 46 50 48 62 236 5,5 6 Kinh 9 14 62 93 123 301 7 7 M−êng 54 77 84 82 85 382 8,9 8 Dao 27 35 38 33 60 193 4,5 19