Đồ án " THIẾT KẾ HỆ THỐNG TREO TRÊN XE CƠ SỞ HYUNDAI MIGHTY HD72 3,5 TẤN "

Chia sẻ: Trần Trung Hiếu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:99

Thêm vào BST

Báo xấu

493
lượt xem 213
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong các phương tiện giao thông hiện đang được sử dụng trên thế giới cũng như ở Việt Nam thì phương tiện giao thong đường bộ được sử dụng nhiều nhất, mà phần lớn là ô tô do có nhiều ưu điểm hơn so với các loại phương tiện khác như: tính cơ động, nhanh gọn, giá thành vận chuyển rẻ (ở cự gần và trung bình)... Với yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao của công nghệ vận tải của kỹ thuật thì tính tiện nghi của ô tô ngày càng phải hoàn thiện hơn. Đặc biệt là tính năng êm dịu chuyển động của xe...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đồ án " THIẾT KẾ HỆ THỐNG TREO TRÊN XE CƠ SỞ HYUNDAI MIGHTY HD72 3,5 TẤN "

ĐỀ TÀI THIẾT KẾ HỆ THỐNG TREO TRÊN XE CƠ SỞ HYUNDAI MIGHTY HD72 3,5 TẤN Giáo viên hướng dẫn : Vũ Ngọc Khiêm Sinh viên thực hiện : Cù Xuân Thành
1 Gvhd : vò ngäc khiªm svth : cï xu©n thμnh Lêi nãi ®Çu Trong c¸c ph−¬ng tiÖn giao th«ng hiÖn ®ang ®−îc sö dông trªn thÕ giíi còng nh− ë ViÖt Nam th× ph−¬ng tiÖn giao thong ®−êng bé ®−îc sö dông nhiÒu nhÊt, mμ phÇn lín lμ « t« do cã nhiÒu −u ®iÓm h¬n so víi c¸c lo¹i ph−¬ng tiÖn kh¸c nh−: tÝnh c¬ ®éng, nhanh gän, gi¸ thμnh vËn chuyÓn rÎ (ë cù gÇn vμ trung b×nh)... Víi yªu cÇu ®ßi hái ngμy cμng cao cña c«ng nghÖ vËn t¶i cña kü thuËt th× tÝnh tiÖn nghi cña « t« ngμy cμng ph¶i hoμn thiÖn h¬n. §Æc biÖt lμ tÝnh n¨ng ªm dÞu chuyÓn ®éng cña xe ®Ó t¹o cho con ng−êi c¶m gi¸c thËt tho¶i m¸i, b¶o qu¶n hμng hãa khi vËn chuyÓn,t¨ng tuæi thä lμm viÖc cña «t« vμ gi¶m viÖc b¶o d−ìng tu bæ ®−êng s¸.HÖ thèng treo phô thuéc víi c¸c phÇn tö ®μn håi, dÉn h−íng lo¹i nhÝp lμ xu h−íng ph¸t triÓn cña hÖ thèng treo hiÖn nay vμ trong t−¬ng lai cña c¸c « t« t¶i. Nã ®−îc sö dông réng r·i víi kÕt cÊu ®¬n gi¶n, rÎ tiÒn, dÔ ch¨m sãc vμ b¶o d−ìng. §Æc biÖt quan träng h¬n lμ nhÝp lμ c¶ 3 nhiÖm vô chÝnh: §μn håi, dÉn h−íng vμ gi¶m chÊn. V× vËy em ®· chän §å ¸n tèt nghiÖp : ThiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty HD72 3,5 TÊn. Néi dung thuyÕt minh : Ch−¬ng1 : Tæng quan. Ch−¬ng2 : TÝnh to¸n & thiÕt kÕ hÖ thèng treo. Ch−¬ng3 : Quy tr×nh c«ng nghÖ chÕ t¹o vμ l¾p r¸p c¸c bé nhÝp. Ch−¬ng4 : Quy tr×nh c«ng nghÖ chÕ t¹o piston cña gi¶m chÊn. Trong qu¸ tr×nh lμm ®å ¸n tèt nghiÖp do thêi gian cã h¹n, tr×nh ®é vμ kiÕn thøc b¶n th©n cßn h¹n chÕ, nªn khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong ®−îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cïng víi sù chØ b¶o cña c¸c thÇy vμ b¹n sinh viªn. §å ¸n tèt nghiÖp" cña em ®−îc hoμn thμnh nhê cã sù gióp ®ì vμ chØ b¶o tËn t×nh cña c¸c thÇy trong bé m«n vμ c¸c b¹n ,§Æc biÖt lμ thÇy gi¸o Vò Ngäc Khiªm . Cho phÐp em göi lêi c¶m ¬n ®Õn c¸c thÇy vμ c¸c b¹n Hμ néi ngμy 18 th¸ng 5 n¨m 2008 Sinh viªn Cï Xu©n Thμnh ®å ¸n tèt nghiÖp : thiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty hd72
2 Gvhd : vò ngäc khiªm svth : cï xu©n thμnh Ch−¬ng I tæng quan nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ hÖ thèng treo «t« 1.C«ng Dông . HÖ thèng treo dïng ®Ó nèi ®μn håi gi÷a khung hoÆc vá xe víi c¸c cÇu,c¸c b¸nh xe cña «t« vμ thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng sau: + Khi «t« chuyÓn ®éng, nã cïng víi lèp hÊp thô vμ c¶n l¹i c¸c rung ®éng, c¸c dao ®éng vμ c¸c va ®Ëp t¸c dông lªn xe do mÆt ®−êng kh«ng b»ng ph¼ng, ®Ó b¶o vÖ hμnh kh¸ch, hμnh lý vμ c¶i thiÖn tÝnh æn ®Þnh. + X¸c ®Þnh ®éng häc chuyÓn ®éng cña b¸nh xe, truyÒn lùc kÐo vμ lùc phanh sinh ra do ma s¸t gi÷a mÆt ®−êng vμ c¸c b¸nh xe, lùc bªn vμ c¸c m«men ph¶n lùc ®Õn gÇm vμ th©n xe + DËp t¾t c¸c dao ®éng th¼ng ®øng cña khung vá sinh ra do ¶nh h−ëng cña mÆt ®−êng kh«ng b»ng ph¼ng. Khi «t« chuyÓn ®éng trªn ®−êng kh«ng b»ng ph¼ng sÏ chÞu nh÷ng dao ®éng do bÒ mÆt ®−êng mÊp m« sinh ra. Nh÷ng dao ®éng nμy ¶nh h−ëng xÊu tíi tuæi thä cña xe, hμng ho¸ vμ ®Æc biÖt lμ ¶nh h−ëng tíi hμnh kh¸ch. Theo sè liÖu thèng kª cho thÊy, khi «t« ch¹y trªn ®−êng xÊu ghå ghÒ, so víi « t« cïng lo¹i ch¹y trªn ®−êng tèt b»ng ph¼ng th× vËn tèc trung b×nh gi¶m ( 40 ÷ 50)%, qu·ng ®−êng ch¹y gi÷a hai kú ®¹i tu gi¶m (35 ÷ 40)%, suÊt tiªu hao nhiªn liÖu t¨ng (50 ÷ 70)%, do vËy n¨ng suÊt vËn chuyÓn gi¶m (30÷40)%, gi¸ thμnh vËn chuyÓn t¨ng (50÷70)%. Ngoμi ra, nÕu con ng−êi ph¶i chÞu ®ùng l©u trong t×nh tr¹ng xe ch¹y bÞ rung xãc nhiÒu dÔ sinh ra mÖt mái. C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ ¶nh h−ëng cña dao ®éng « t« tíi c¬ thÓ ng−êi ®Òu ®i tíi kÕt luËn lμ nÕu con ng−êi ph¶i chÞu ®ùng l©u trong m«i tr−êng dao ®éng cña « t« sÏ m¾c ph¶i nh÷ng bÖnh vÒ thÇn kinh vμ n·o. V× ®å ¸n tèt nghiÖp : thiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty hd72
3 Gvhd : vò ngäc khiªm svth : cï xu©n thμnh vËy, tÝnh ªm dÞu chuyÓn ®éng lμ mét trong nh÷ng chØ tiªu quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l−îng cña xe. TÝnh ªm dÞu cña « t« phô thuéc vμo kÕt cÊu cña xe vμ tr−íc hÕt lμ hÖ thèng treo, phô thuéc vμo ®Æc ®iÓm vμ c−êng ®é kÝch thÝch, sau ®ã lμ phô thuéc vμo kü thuËt cña l¸i xe. Lùc kÝch thÝch g©y dao ®éng cã thÓ do sù kh«ng c©n b»ng cña liªn hîp m¸y hoÆc do ®é nhÊp nh« cña bÒ mÆt ®−êng kh«ng b»ng ph¼ng. NÕu chØ xÐt trong ph¹m vi kh¶ n¨ng chÕ t¹o « t« th× hÖ thèng treo mang tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn ®é ªm dÞu chuyÓn ®éng cña « t«. 2.C¸c bé phËn c¬ b¶n . HÖ thèng treo «t« gåm cã ba bé phËn c¬ b¶n sau : 2.1. PhÇn tö dÉn h−íng Bé phËn dÉn h−íng x¸c ®Þnh ®éng häc chuyÓn ®éng cña b¸nh xe, vμ truyÒn c¸c lùc kÐo, lùc phanh, lùc bªn vμ c¸c m« men ph¶n lùc cña chóng lªn khung hoÆc vá xe. a) Gi÷ nguyªn ®éng häc cña c¸c b¸nh xe khi « t« chuyÓn ®éng §iÒu nμy cã nghÜa lμ khi b¸nh xe dÞch chuyÓn th¼ng ®øng c¸c gãc ®Æt b¸nh xe, chiÒu réng, chiÒu dμi c¬ së ph¶i gi÷ nguyªn. DÞch chuyÓn cña b¸nh xe theo chiÒu ngang ( thay ®æi chiÒu réng c¬ së) sÏ lμm lèp mßn nhanh vμ t¨ng søc c¶n chuyÓn ®éng « t« trªn c¸c lo¹i ®−êng mÒm. DÞch chuyÓn b¸nh xe theo chiÒu däc (thay ®æi chiÒu dμi c¬ së) tuy cã gi¸ trÞ thø yÕu nh−ng còng g©y nªn sù thay ®æi ®éng häc cña truyÒn ®éng l¸i.Ngoμi ra, khi b¸nh xe l¨n víi gãc nghiªng lín sÏ lμm mßn lèp, sinh ra ph¶n lùc ngang lín vμ lμm cho « t« khã b¸m víi ®−êng. ®å ¸n tèt nghiÖp : thiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty hd72
4 Gvhd : vò ngäc khiªm svth : cï xu©n thμnh γ : Gãc nghiªng ngang cña b¸nh xe vμ ®−îc x¸c ®Þnh trªn mÆt ph¼ng ngang. b) §èi víi b¸nh xe dÉn h−íng nªn tr¸nh sù thay ®æi gãc nghiªng γ Do khi thay ®æi gãc γ lμm cho trô ®øng nghiªng vÒ phÝa sau nªn sù æn ®Þnh cña « t« sÏ kÐm. Khi b¸nh xe dÞch chuyÓn th¼ng ®øng còng lμm thay ®æi ®é chôm A-B (thay ®æi gãc δ). Gãc δ thay ®æi sÏ lμm thay ®æi quü ®¹o chuyÓn ®éng cña «t« lμm cho «t« kh«ng b¸m ®óng ®−êng. σ γ §−êng t©m trô ®øng (Trong mÆt ph¼ng th¼ng ®øng) ®å ¸n tèt nghiÖp : thiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty hd72
5 Gvhd : vò ngäc khiªm svth : cï xu©n thμnh δ §−êng t©m trô ®øng (Trong mÆt ph¼ng n»m ngang) τ §−êng t©m trô ®øng Gãc nghiªng däc cña trô ®øng γ Trong ®ã ta cã: Lμ gãc nghiªng ngang cña b¸nh xe . δ Lμ Gãc chôm b¸nh xe. σ Lμ gãc nghiªng ngang trô ®øng. τ Lμ gãc nghiªng däc trô ®øng. c) §¶m b¶o truyÒn c¸c lùc X,Y vμ c¸c m« men MX , MY tõ b¸nh xe nªn khung mμ kh«ng g©y biÕn d¹ng râ rÖt hay kh«ng lμm dÞch chuyÓn c¸c chi tiÕt cña hÖ thèng treo. d) Gi÷ ®óng ®éng häc cña truyÒn ®éng l¸i §éng häc cña truyÒn ®éng l¸i ®−îc gi÷ ®óng nÕu sù dÞch chuyÓn th¼ng ®øng vμ sù quay quanh trô ®øng cña b¸nh xe kh«ng phô thuéc vμo nhau. ®å ¸n tèt nghiÖp : thiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty hd72
6 Gvhd : vò ngäc khiªm svth : cï xu©n thμnh e) §é nghiªng cña b¸nh xe trong mÆt ph¼ng ngang ph¶i bÐ Bé phËn dÉn h−íng cã ¶nh h−ëng tíi kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c phÇn tö ®μn håi (gäi t¾t lμ kho¶ng c¸ch nhÝp). Do bé phËn dÉn h−íng mμ ta cã kho¶ng c¸ch nμy lín hay bÐ. Bé phËn dÉn h−íng cßn ¶nh h−ëng tíi vÞ trÝ t©m cña ®é nghiªng bªn. g) Bé phËn dÉn h−íng ph¶i ®¶m b¶o bè trÝ hÖ thèng treo trªn «t« thuËn tiÖn Bé phËn dÉn h−íng ph¶i ®¶m b¶o bè trÝ hÖ thèng treo trªn «t« thuËn tiÖn ,cã thÓ sö dông kho¶ng kh«ng gian trong khoang xe. Bé phËn dÉn h−íng cã thÓ t¨ng ®é ªm dÞu chuyÓn ®éng nÕu bè trÝ l¹i phÇn ®−îc treo hîp lý th× lμm t¨ng m«men qu¸n tÝnh ®èi víi trôc ngang ®i qua träng t©m phÇn ®−îc treo. h) Bé phËn dÉn h−íng ph¶i cã kÕt cÊu ®¬n gi¶n vμ dÔ sö dông. §iÒu nμy phô thuéc nhiÒu vμo sè khíp, sè ®iÓm ph¶i b«i tr¬n cña hÖ thèng treo vμ sè c¸c ®¨ng (®èi víi b¸nh chñ ®éng). i) Träng l−îng bé phËn dÉn h−íng vμ ®Æc biÖt lμ phÇn kh«ng ®−îc treo ph¶i bÐ Khi gi¶m ®−îc träng l−îng phÇn kh«ng ®−îc treo sÏ lμm t¨ng ®é ªm dÞu cho xe. 2.2. PhÇn tö ®μn håi . Bé phËn ®μn håi nhËn vμ truyÒn lªn khung (vá) c¸c lùc th¼ng ®øng cña ®−êng. Lμm gi¶m t¶i träng ®éng khi xe ch¹y trªn ®−êng nhÊp nh«, ®¶m b¶o tÝnh n¨ng ªm dÞu cña «t«. Bé phËn ®μn håi gåm mét hay mét sè phÇn tö ®μn håi vμ chia ra lo¹i phÇn tö ®μn håi b»ng kim lo¹i ( nhÝp, lß xo trô, thanh xo¾n), lo¹i phÇn tö ®μn håi phi kim lo¹i ( VÊu cao su, ®Öm khÝ, thuû khÝ). ®å ¸n tèt nghiÖp : thiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty hd72
7 Gvhd : vò ngäc khiªm svth : cï xu©n thμnh Chóng ta sÏ nãi râ h¬n trong phÇn ph©n lo¹i hÖ thèng treo theo vËt liÖu chÕ t¹o phÇn tö ®μn håi. 2.3. PhÇn tö gi¶m chÊn . Gi¶m chÊn ®−îc dïng trªn xe víi môc ®Ých: - Gi¶m vμ dËp t¾t nhanh c¸c va ®Ëp truyÒn lªn khung khi b¸nh xe l¨n trªn nÒn ®−êng kh«ng b»ng ph¼ng ,nhê vËy mμ b¶o vÖ ®−îc bé phËn ®μn håi vμ t¨ng tÝnh tiÖn nghi cho ng−êi sö dông . - §¶m b¶o dao ®éng cña phÇn kh«ng ®−îc treo ë møc ®é nhá nhÊt,nh»m lμm tèt sù tiÕp xóc cña b¸nh xe trªn nÒn ®−êng,n©ng cao tÝnh chÊt chuyÓn ®éng nh− : Kh¶ n¨ng thay ®æi tèc ®é ,kh¶ n¨ng æn ®Þnh cña c¸c lùc vμ moment t¸c dông ,kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn chuyÓn ®éng. B¶n chÊt cña qu¸ tr×nh lμm viÖc cña gi¶m chÊn lμ qu¸ tr×nh tiªu hao ®éng n¨ng ( BiÕn ®éng n¨ng thμnh nhiÖt n¨ng).Qu¸ tr×nh nμy x¶y ra ngay c¶ víi ma s¸t cña nhÝp l¸,khíp tr−ît,khíp quay cña c¸c æ kim lo¹i,æ cao su, Nh−ng qu¸ tr×nh tiªu hao ®éng n¨ng ®éng n¨ng ®ßi hái ph¶i nhanh vμ cã thÓ khèng chÕ ®−îc qu¸ tr×nh ®ã nªn gi¶m chÊn ®Æt trªn c¸c b¸nh xe sÏ thùc hiÖn chñ yÕu chøc n¨ng nμy. HiÖn nay th−êng dïng 2 lo¹i gi¶m chÊn : + Gi¶m chÊn thuû lùc 1 líp vá cã buång khÝ nÐn. + Gi¶m chÊn thuû lùc cã 2 líp vá. Nguyªn lý ho¹t ®éng cña c¸c lo¹i gi¶m chÊn a) Gi¶m chÊn thuû lùc 1 líp vá cã buång khÝ nÐn. ®å ¸n tèt nghiÖp : thiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty hd72
8 Gvhd : vò ngäc khiªm svth : cï xu©n thμnh 1 : Van tr¶ , 2: Vá , 3 : Buång khÝ nÐn , 4 : pitt«ng tù do, 5 : Khoang thÓ tÝch , 6 : Van pitt«ng , 7 : Van nÐn . Vá cña gi¶m chÊn tiÕp xóc trùc tiÕp víi kh«ng khÝ t¹o ®iÒu kiÖn tho¸t nhiÖt tèt.Buång khÝ nÐn ®−îc ng¨n c¸ch bëi pitt«n tù do nªn tr¸nh ®−îc hiÖn t−îng x©m thùc lμm ¶nh h−ëng chÊt l−îng lμm viÖc cña gi¶m chÊn .Gi¶m ®−îc tiÕng ån. * Hμnh tr×nh nÐn ( B¸nh xe tiÕn gÇn khung xe ) ®å ¸n tèt nghiÖp : thiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty hd72
9 Gvhd : vò ngäc khiªm svth : cï xu©n thμnh Trong hμnh tr×nh nÐn,cÇn pitt«n sè 9 dÞch chuyÓn ®i lªn phÝa trªn. Do sù thay ®æi thÓ tÝch th× buång phÝa trªn van pitt«n ( 6 ) bÞ nÐn l¹i,¸p suÊt t¨ng ®ång thêi ®Èy dÇu qua van nÐn mét chiÒu (7) van (1) ®ãng. Lùc c¶n sinh ra khi dßng chÊt láng tiÕt l−u qua lç van.KhÝ nÐn cao ¸p t¹o ra søc Ðp lín lªn chÊt láng ch¶y qua van tiÕt l−u nhanh chãng vμ ªm dÞu t¹o nªn søc c¶n æn ®Þnh cña gi¶m chÊn. * Hμnh tr×nh tr¶ (B¸nh xe rêi xa khung ). Hμnh tr×nh tr¶ ng−îc l¹i so víi hμnh tr×nh nÐn , cÇn pitt«n 9 dÞch chuyÓn xuèng phÝa d−íi ,®Èy dÇu tõ buång phÝa d−íi lªn buång trªn th«ng qua van 1 chiÒu1. Do cÇn pitt«n ra khái xylanh nªn 1 phÇn thÓ tÝch do nã cho¸n chç sÏ bÞ thiÕu hôt dÇu,®Ó bï l¹i th× pitt«n tù do dÞch chuyÓn xu«ng phÝa d−íi ®Ó bæ sung l−îng dÇu. b)Gi¶m chÊn thuû lùc cã 2 líp vá. ThÓ tÝch dÇu ë buång bï tiÕp xóc trùc tiÕp víi kh«ng khÝ hoÆc khÝ nÐn cã thÓ g©y nªn hiÖn t−îng x©m thùc khi gi¶m chÊn lμm viÖc lμm gi¶m hiÖu qu¶ cña gi¶m chÊn.Kh¶ n¨ng tho¸t nhiÖt kÐm.Cã kÕt cÊu phøc t¹p. * Hμnh tr×nh nÐn (B¸nh xe ®Õn gÇn khung xe). CÇn pitt«n mang theo van dÞch chuyÓn xuèng phÝa d−ãi ®i s©u vμo lßng xylanh .ThÓ tÝch cña khoang B gi¶m ,dÇu bÞ nÐn víi ¸p suÊt t¨ng ®Èy van II cho phÐp dÇu th«ng tõ khoang B lªn A. Do cÇn cho¸n 1 phÇn thÓ tÝch trong xylanh nªn 1 l−îng thÓ tÝch dÇu t−¬ng ®−¬ng sÏ ®−îc chuyÓn vμo buång bï C th«ng qua van IV.Lùc c¶n gi¶m chÊn sinh ra khi dßng chÊt láng tiÕt l−u qua c¸c van. * Hμnh tr×nh tr¶ ( B¸nh xe xa khung xe). Ng−îc víi hμnh tr×nh nÐn cÇn pitt«n mang theo c¸c van ®i lªn trªn ra khái xylanh.ThÓ tÝch khoang A gi¶m ,¸p suÊt t¨ng Ðp dÇu ch¶y qua ®å ¸n tèt nghiÖp : thiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty hd72
10 Gvhd : vò ngäc khiªm svth : cï xu©n thμnh khoang B th«ng qua van I .§ång thêi do cÇn pitt«n ra khái xylanh nªn thÓ tÝch nã cho¸n chç sÏ bÞ thiÕu hôt dÇu th× sÏ ®−îc bï b»ng dÇu tõ khoang C sang khoang B th«ng qua van III.Søc c¶n sinh ra khi dßng chÊt láng tiÕt l−u qua c¸c van. 3.Ph©n lo¹i . Ta ph©n lo¹i hÖ thèng treo dùa theo c¸c c¨n cø ®iÓn h×nh,cßn c¸c c¨n cø kh¸c th× chØ giíi thiÖu. - Theo vËt liÖu chÕ t¹o phÇn tö ®μn håi : + Lo¹i b»ng kim lo¹i ( NhÝp l¸,lß xo,thanh xo¾n ). + Lo¹i khÝ ( lo¹i bäc b»ng cao su-sîi,mμng,lo¹i èng). + Lo¹i thuû lùc (lo¹i èng). + Lo¹i cao su. ®å ¸n tèt nghiÖp : thiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty hd72
11 Gvhd : vò ngäc khiªm svth : cï xu©n thμnh - Theo s¬ ®å bé phËn dÉn h−íng : + Lo¹i phô thuéc víi cÇu liÒn . + Lo¹i ®éc lËp víi cÇu c¾t . - Theo ph−¬ng ph¸p dËp t¾t dao ®éng chia ra : + Lo¹i gi¶m chÊn thuû lùc ( lo¹i t¸c dông 1 chiÒu , lo¹i t¸c dông 2 chiÒu ). + Lo¹i ma s¸t c¬ ( ma s¸t trong bé phËn ®μn håi , trong bé phËn dÉn h−íng ). - Theo ph−¬ng ph¸p ®iÒu khiÓn : + HÖ thèng treo bÞ ®éng ( kh«ng ®−îc ®iÒu khiÓn ). + HÖ thèng treo chñ ®éng ( HÖ thèng treo cã ®iÒu khiÓn ). 3.1.Theo vËt liÖu chÕ t¹o phÇn tö ®μn håi . a) PhÇn tö ®μn håi kim lo¹i * NhÝp NhÝp ®−îc lμm tõ c¸c l¸ thÐp cong gäi lμ l¸ nhÝp, s¾p xÕp l¹i víi nhau theo thø tù tõ ng¾n ®Õn dμi. Côm l¸ nμy ®−îc kÑp chÆt l¹i víi nhau ë gi÷a b»ng bu l«ng ®Þng t©m hay ®inh t¸n. §Ó gi÷ c¸c l¸ nhÝp kh«ng tr−ît ra khái vÞ trÝ ng−êi ta dïng kÑp ë mét vμi ®iÓm ®Ó kÑp chóng l¹i víi nhau. C¶ hai ®Çu l¸ dμi nhÊt ( l¸ chÝnh) ®−îc uÊn cong t¹o thμnh m¾t nhÝp, ®−îc sö dông ®Ó g¾n nhÝp vμo khung vμo mét dÇm nμo ®ã ch¼ng h¹n dÇm bªn. Nh×n chung nhÝp dμi h¬n th× mÒm h¬n. NhÝp nhiÒu l¸ h¬n th× chÞu t¶i lín h¬n, song nhÝp sÏ cøng h¬n, vμ tÝnh ªm dÞu chuyÓn ®éng sÏ kÐm h¬n. Tuy vËy, nhÝp vÉn ®−îc dïng phæ biÕn nhÊt v× nhÝp võa lμ c¬ cÊu ®μn håi, võa lμ c¬ cÊu dÉn h−íng vμ mét phÇn lμm nhiÖm vô gi¶m chÊn, nghÜa lμ thùc hiÖn toμn bé chøc n¨ng cña hÖ thèng treo. ®å ¸n tèt nghiÖp : thiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty hd72
12 Gvhd : vò ngäc khiªm svth : cï xu©n thμnh - ¦u ®iÓm cña nhÝp: KÕt cÊu ®¬n gi¶n, ch¾c ch¾n vμ rÎ tiÒn.do b¶n th©n nhÝp ®· ®ñ ®é cøng v÷ng ®Ó gi÷ cÇu xe ë vÞ trÝ chÝnh x¸c, nªn kh«ng cÇn sö dông c¸c thanh nèi. MÆt kh¸c, chÕ t¹o vμ söa ch÷a nhÝp còng ®¬n gi¶n - Nh−îc ®iÓm cña nhÝp: Träng l−îng lín, tuæi thä thÊp vμ cã ®−êng ®Æc tÝnh lμ tuyÕn tÝnh. Ngoμi ra, viÖc bè trÝ nhÝp ë b¸nh tr−íc khã v× muèn ®¶m b¶o ®é vâng tÜnh vμ ®é vâng ®éng lín th× ph¶i lμm nhÝp dμi mμ cμng dμi cμng khã bè trÝ. Do néi ma s¸t nªn nhÝp khã hÊp thô nh÷ng dao ®éng nhá tõ mÆt ®−êng. V× vËy, nhÝp th−êng ®−îc sö dông cho nh÷ng xe th−¬ng m¹i lín, t¶i nÆng vμ cÇn ®é bÒn cao. * Lß xo trô ®å ¸n tèt nghiÖp : thiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty hd72
13 Gvhd : vò ngäc khiªm svth : cï xu©n thμnh Lß xo ®−îc lμm tõ d©y thÐp lß xo ®Æc biÖt, ®−îc quÊn thμnh èng. Khi ®Æt t¶i lªn lß xo, d©y lß xo sÏ bÞ xo¾n do lß xo bÞ nÐn. Lóc nμy n¨ng l−îng ngo¹i lùc ®−îc dù tr÷, vμ va ®Ëp ®−îc gi¶m bít. Lß xo trô chñ yÕu ®−îc sö dông trong «t« du lÞch lμm bé phËn ®μn håi. Lß xo trô cã thÓ cã tiÕt diÖn trßn hay vu«ng. -¦u ®iÓm cña lß xo trô: NÕu cïng mét ®é cøng vμ ®é bÒn th× lß xo trô cã träng l−îng nhá h¬n nhÝp, khi lμm viÖc gi÷a c¸c vμnh lß xo kh«ng cã ma s¸t nh− nhÝp. §ång thêi kh«ng ph¶i b¶o d−ìng vμ ch¨m sãc nh− ch¨m sãc nhÝp. -Nh−îc ®iÓm: Nã chØ lμm ®−îc nhiÖm vô ®μn håi, cßn c¸c nhiÖm vô dÉn h−íng vμ gi¶m chÊn ph¶i do c¸c phÇn tö kh¸c ®¶m nhËn. V× vËy, nÕu kÓ chung c¶ hai phÇn tö sau th× hÖ thèng treo víi lß xo trô l¹i phøc t¹p vÒ kÕt cÊu vμ sö dông so víi hÖ thèng treo lo¹i nhÝp. * Thanh xo¾n Thanh xo¾n lμ mét thanh b»ng thÐp lß xo, dïng tÝnh ®μn håi xo¾n cña nã ®Ó c¶n l¹i sù xo¾n. Mét ®Çu thanh xo¾n ®−îc b¾t chÆt vμo khung hay mét dÇm nμo ®ã cña th©n xe ®Çu kia ®−îc g¾n vμo mét kÕt cÊu chÞu t¶i xo¾n.Thanh xo¾n còng ®−îc dïng lμm thanh æn ®Þnh. ®å ¸n tèt nghiÖp : thiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty hd72
14 Gvhd : vò ngäc khiªm svth : cï xu©n thμnh ¦u ®iÓm cña thanh xo¾n: Møc ®é hÊp thô n¨ng l−îng trªn mét ®¬n vÞ khèi l−îng lín xo víi c¸c phÇn tö ®μn håi kh¸c, nªn hÖ thèng treo cã thÓ lμm nhÑ h¬n. Ngoμi ra, c¸ch bè trÝ hÖ thèng treo ®¬n gi¶n. Nh−îc ®iÓm: Kh«ng cã kh¶ n¨ng kiÓm so¸t ®−îc dao ®éng, v× vËy cÇn ph¶i dïng gi¶m chÊn kÌm víi nã. b) PhÇn tö ®μn håi phi kim lo¹i * PhÇn tö ®μn håi lo¹i khÝ PhÇn tö ®μn håi lo¹i khÝ cã t¸c dông nhiÒu trong c¸c «t« cã khèi l−îng phÇn ®−îc treo lín vμ thay ®æi nhiÒu. Cã thÓ tù ®éng thay ®æi ®é cøng cña hÖ thèng treo ( b¾ng c¸ch thay ®æi ¸p suÊt bªn trong phÇn tö ®μn håi) ®Ó cho øng víi t¶i träng tÜnh kh¸c nhau th× ®é vâng tÜnh vμ tÇn sè dao ®éng riªng kh«ng ®æi. Gi¶m ®é cøng cña hÖ thèng treo sÏ lμm ®é ªm dÞu chuyÓn ®éng tèt h¬n, mét lμ gi¶m biªn ®é dÞch chuyÓn cña buång l¸i trong vïng tÇn sè thÊp, hai lμ ®Èy ®−îc vïng céng h−ëng xuèng vïng tÇn sè thÊp h¬n,gi¶m ®−îc gia tèc cña buång l¸i, vμ gi¶m ®−îc sù dÞch chuyÓn cña vá vμ b¸nh xe. §−êng ®Æc tÝnh cña hÖ thèng treo khÝ lμ phi tuyÕn vμ t¨ng ®ét ngét trong c¶ hμnh tr×nh nÐn vμ tr¶, nªn cho dï khèi l−îng cña phÇn ®−îc treo vμ kh«ng ®−îc treo bÞ giíi h¹n do c¸c dÞch chuyÓn t−¬ng ®èi ®i n÷a th× ®é ªm dÞu cña hÖ thèng treo vÉn lín. Kh«ng cã ma s¸t trong phÇn tö ®μn håi, phÇn tö ®μn håi cã träng l−îng nhá vμ gi¶m ®−îc chÊn ®éng tõ b¸nh xe lªn buång l¸i. Ngoμi ra, khi sö dông hÖ thèng treo khÝ cßn cã thÓ thay ®æi ®−îc vÞ trÝ cña vá xe ®èi víi mÆt ®−êng, nghÜa lμ thay ®æi chiÒu cao chÊt t¶i vμ trong hÖ thèng treo ®éc lËp cã thÓ thay ®æi kho¶ng s¸ng gÇm xe. * PhÇn tö ®μn håi lo¹i thuû khÝ Lμ sù kÕt hîp cña c¬ cÊu ®iÒu khiÓn thuû lùc vμ c¬ cÊu chÊp hμnh lμ khÝ nÐn. ®å ¸n tèt nghiÖp : thiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty hd72
15 Gvhd : vò ngäc khiªm svth : cï xu©n thμnh -- ¦u ®iÓm: TÇn sè dao ®éng riªng thÊp gÇn tr¹ng th¸i tÜnh, cho phÐp cã ®−êng ®Æc tÝnh ®μn håi nh− mong muèn. C¶ hai lo¹i khÝ vμ thuû khÝ ngoμi nh÷ng −u ®iÓm nãi trªn cßn cã nh−îc ®iÓm lμ ph¶i cã m¸y nÐn khÝ, b×nh chøa phô, hÖ thèng van tù ®éng ®iÒu chØnh ¸p suÊt, do ®ã hÖ thèng treo phøc t¹p, chÕ t¹o yªu cÇu chÝnh x¸c vμ gi¸ thμnh cßn rÊt cao. DÔ bÞ h− háng do ¶nh h−ëng cña thêi tiÕt (®é Èm, nhiÖt ®é ...). Ngoμi ra, ë hÖ thèng treo lo¹i thuû khÝ lo¹i èng cßn cã nh−îc ®iÓm lμ khã lμm kÝn vμ ma s¸t lín. *PhÇn tö ®μn håi lo¹i cao su VÊu cao su hÊp thô dao ®éng nhê sinh ra néi ma s¸t khi nã bÞ biÕn d¹ng d−íi t¸c dông cña ngo¹i lùc. -¦u ®iÓm: + Cã ®é bÒn cao, kh«ng cÇn b«i tr¬n, b¶o d−ìng + Cao su cã thÓ thu n¨ng l−îng trªn mét ®¬n vÞ thÓ tÝch lín h¬n 5÷10 lÇn thÐp + Träng l−îng bé phËn b»ng cao su bÐ vμ ®−êng ®Æc tÝnh cña cao su lμ phi tuyÕn tÝnh nªn dÔ thÝch hîp víi ®−êng ®Æc tÝnh mμ ta mong muèn. - Nh−îc ®iÓm: + SuÊt hiÖn biÕn d¹ng thõa d−íi t¸c dông cña t¶i träng kÐo dμi, nhÊt lμ t¶i träng thay ®æi. + Thay ®æi tÝnh chÊt ®μn håi khi nhiÖt ®é thay ®æi, ®Æc biÖt lμ ®é cøng cña cao su sÏ t¨ng lªn khi lμm viÖc ë nhiÖt ®é thÊp. + CÇn thiÕt ph¶i ®Æt gi¶m trÊn vμ bé phËn dÉn h−íng. ¦u khuyÕt ®iÓm cña cao su phô thuéc chñ yÕu vμo chÊt l−îng cao su vμ c«ng nghÖ chÕ t¹o. 3.2.Theo s¬ ®å dÉn h−íng . a) Lo¹i phô thuéc víi cÇu liÒn ®å ¸n tèt nghiÖp : thiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty hd72
16 Gvhd : vò ngäc khiªm svth : cï xu©n thμnh Th©n Xe M« h×nh hÖ thèng treo phô thuéc * HÖ thèng treo phô thuéc lo¹i nhÝp . 1 Tai nhÝp , 2 Khung xe , 3 ô cao su h¹n chÕ hμnh tr×nh 4,Gi¶m chÊn 5 ô cao su t¨ng ®é cøng cho nhÝp , 6 Tai nhÝp . 7 MiÕng v¸t , 8 DÇm cÇu , 9 : Bul«ng quang nhÝp , 10 Bé nhÝp . HÖ thèng treo phô thuéc lo¹i nhÝp gåm c¸c l¸ nhÝp vμ c¸c bé phËn dïng ®Ó b¾t chÆt c¸c phÇn tö ®μn håi bè trÝ däc theo xe. HÖ thèng treo phô thuéc lo¹i nhÝp cã hai lo¹i: lo¹i nöa elip vμ lo¹i ®¶o lËt. * HÖ thèng treo phô thuéc lo¹i lß xo : ®å ¸n tèt nghiÖp : thiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty hd72
17 Gvhd : vò ngäc khiªm svth : cï xu©n thμnh a) a : KÕt cÊu , b c : S¬ ®å bè trÝ . 1 Bé phËn ®μn håi lß xo trô , 2 Thanh truyÒn lùc bªn , 3 §ßn dÉn h−íng trªn , 4 Gi¶m chÊn , 5 §ßn dÉn h−íng d−íi , 6 Thanh æn ®Þnh ngang , 7 DÇm cÇu . Lo¹i nμy chñ yÕu sö dông ë c¸c cÇu sau chñ ®éng cña «t« con. So víi hÖ thèng treo lo¹i nhÝp th× lß xo cã träng l−îng nhá h¬n, tuæi thä cao. Do cã thÓ sö dông lß xo cã ®é cøng nhá h¬n nhÝp nªn tÝnh ªm dÞu chuyÓn ®éng tèt h¬n. Song nã ph¶i cã thªm bé phËn dÉn h−íng. b) Lo¹i hÖ thèng treo ®éc lËp víi cÇu c¾t ®å ¸n tèt nghiÖp : thiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty hd72
18 Gvhd : vò ngäc khiªm svth : cï xu©n thμnh Th©n Xe M« h×nh hÖ thèng treo ®éc lËp HÖ thèng treo ®éc lËp cã c¸c ®Æc ®iÓm sau: + Khèi l−îng kh«ng ®−îc treo nhá, vμ ®Æc tÝnh b¸m ®−êng cña c¸c b¸nh xe tèt. V× vËy, ªm dÞu chuyÓn ®éng vμ tÝnh æn ®Þnh tèt. + Do kh«ng cã sù nèi cøng gi÷a b¸nh xe bªn tr¸i vμ bªn ph¶i, nªn cã thÓ h¹ thÊp sμn xe vμ vÞ trÝ l¾p ®éng c¬. Cã nghÜa lμ cã thÓ h¹ thÊp träng t©m xe vμ khoang hμnh kh¸ch còng nh− khoang hμnh lý cã thÓ ®−îc lμm réng h¬n. + CÊu t¹o phøc t¹p h¬n. + Kho¶ng c¸ch b¸nh xe vμ gãc ®Æt b¸nh xe thay ®æi cïng víi sù dÞch chuyÓn lªn-xuèng cña c¸c b¸nh xe. + NhiÒu kiÓu xe cßn ®−îc trang bÞ thanh æn ®Þnh ®Ó gi¶m sù l¾c ngang khi quay vßng vμ c¶i thiÖn c¸c ®Æc tÝnh æn ®Þnh, cïng c¸c ®Æc tÝnh kh¸c. Tuú theo ®Æc tÝnh dÞch chuyÓn cña b¸nh xe trong hÖ thèng treo ®éc lËp cã c¸c lo¹i sau: lo¹i b¸nh xe dÞch chuyÓn trong mÆt ph¼ng ngang; trong mÆt ph¼ng däc; trong hai mÆt ph¼ng; lo¹i nÕn. 4.Yªu cÇu vμ lùa chän ph−¬ng ¸n thiÕt kÕ . 4.1.Yªu cÇu. - §¶m b¶o cho «t« cã tÝnh n¨ng ªm dÞu tèt khi ch¹y trªn ®−êng cøng vμ b»ng ph¼ng. ®å ¸n tèt nghiÖp : thiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty hd72
19 Gvhd : vò ngäc khiªm svth : cï xu©n thμnh - §¶m b¶o cho xe ch¹y víi tèc ®é giíi h¹n khi ch¹y trªn ®−êng xÊu mμ kh«ng cã va ®Ëp lªn c¸c U ®ì . - §¶m b¶o ®éng häc ®óng cña c¸c b¸nh xe dÉn h−íng khi chóng dao ®éng trong mÆt ph¼ng th¼ng ®øng . - DËp t¾t nhanh c¸c dao ®éng cña thing xe vμ vá xe. - Gi¶m ®é nghiªng bªn cña thing xe khi quay vßng. 4.2.Lùa chän ph−¬ng ¸n thiÕt kÕ. Qua ph©n tÝch nh÷ng −u ®iÓm vμ khuyÕt ®iÓm cña c¸c lo¹i hÖ thèng treo ®−îc dïng trªn « t«, cïng víi nhiÖm vô ThiÕt kÕ tèt nghiÖp ®· ®−îc giao em sÏ ®i s©u vμo thiÕt kÕ hÖ thèng treo phô thuéc lo¹i nhÝp cho xe « t« t¶i 3,5 tÊn. §Æc ®iÓm vμ kÕt cÊu cña hÖ thèng treo tr−íc vμ sau theo xe t¶i 3,5 tÊn nh− h×nh vÏ d−íi ®©y. HÖ thèng treo phô thuéc lo¹i nhÝp kiÓu ®èi xøng hiÖn nay ®−îc sö dông rÊt réng r·i trªn c¸c xe t¶i h¹ng trung vμ h¹ng nÆng nã cã nh÷ng −u ®iÓm lμ kÕt cÊu ®¬n gi¶n vμ rÎ tiÒn: nhÝp võa lμm nhiÖm vô ®μn håi, dÉn h−íng vμ gi¶m chÊn. Sö dông lo¹i hÖ thèng treo phô thuéc lèp còng Ýt mßn v× khi «t« quay vßng chØ cã thïng xe nghiªng cßn cÇu vÉn th¨ng b»ng HÖ thèng treo phô thuéc còng cã nhiÒu nh−îc ®iÓm. §Ó kh¾c phôc bít nh÷ng nh−îc ®iÓm trong hÖ thèng treo phô thuéc ng−êi ta cã nh÷ng ph−¬ng ¸n vÒ mÆt kÕt cÊu kh¸c nhau KÕt cÊu cña hÖ thèng treo thiÕt kÕ Trªn h×nh vÏ lμ kÕt cÊu cña bé nhÝp tr−íc vμ sau cña xe t¶i 3,5 tÊn mμ ta sÏ thiÕt kÕ. * C¸c bé nhÝp tr−íc ®−îc l¾p víi khung xe qua c¸c gi¸ ®ì vμ ®−îc nèi víi dÇm cÇu qua c¸c quang treo nhÝp . Mçi bé nhÝp tr−íc vμ sau gåm cã hai l¸ nhÝp chÝnh dμi b»ng nhau môc ®Ých ®Ó c−êng ho¸. §Ó t¨ng tuæi thä cña nhÝp vμ c¸c l¸ nhÝp chÝnh kh«ng bÞ xo¾n ®Çu ta ®Æt vμo trong c¸c gèi cao su . ®å ¸n tèt nghiÖp : thiÕt kÕ hÖ thèng treo trªn xe c¬ së Hyundai mighty hd72