Đo, chuẩn liều các chùm photon (tia X) năng lượng 6MV - đo, chuẩn liều chùm photon (tia-X) năng lượng 15 MV hoặc lớn hơn

Chia sẻ: Nhậm Ngạn Đông | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu "Đo, chuẩn liều các chùm photon (tia X) năng lượng 6MV - đo, chuẩn liều chùm photon (tia-X) năng lượng 15 MV hoặc lớn hơn" nhằm cung cấp cho học viên những nội dung về định nghĩa, chỉ định, các bước chuẩn bị, các bước tiến hành, đọc kết quả. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đo, chuẩn liều các chùm photon (tia X) năng lượng 6MV - đo, chuẩn liều chùm photon (tia-X) năng lượng 15 MV hoặc lớn hơn

ĐO, CHUẨN LIỀU CÁC CHÙM PHOTON (TIA X) NĂNG LƢỢNG 6MV I. ĐẠI CƢƠNG - Thông thường, việc đo kiểm tra liều lượng hằng ngày cho các chùm tia bức xạ nói chung, cho mức năng lượng photon 6 MV nói riêng là không cần phải sử dụng đến loại phantom nước to, cồng kềnh mà chỉ cần sử dụng loại phantom đặc tiện lợi hơn nhiều. - Loại phantom này không nhất thiết phải có mật độ vật chất chính xác như mô cơ thể, mà chỉ cần gần đúng. Vật liều bằng perspex hiện đang sẵn có trên thương trường, tuy rằng t trọng có phần lớn hơn nước. Các tấm bằng chất polystyrence gần t trọng nước hơn, nhưng dưới dạng tấm mỏng. Một loại vật liệu được chọn để chế tạo ra một khối đặc có kích thước 30 cm30 cm20 cm hoặc chế tạo thành một khối kín mà có thể đổ nước vào được. Mặt phía trên của khối này được kẻ và đánh dấu với 2 trường chiếu vuông kích thước 10cm10cm và 20cm20cm. Bề mặt này và các trường vuông tạo ra một công cụ tham khảo cho việc đo liều thường ngày để kiểm tra độ đồng tâm, kích thước chùm tia và suất liều tham chiếu. Thường bộ phantom bằng chất dẻo (tương đương mô) có một tấm được khoan lỗ để bố trí đầu đo phù hợp với loại dectetor dùng kiểm chuẩn thường ngày. Lỗ này được khoan thích hợp kích thước loại detector Farmer, đúng với độ sâu đo liều tham khảo, nghĩa là tại 5 cm cho chùm photon 10 MV, 7 cm cho chùm photon từ 11-25 MV và 10 cm cho loại năng lượng 26 MV. - Để sử dụng hệ thống này vào việc đo chuẩn chùm tia hàng ngày, cần phải đảm bảo được rằng hệ số chuẩn của các thiết bị đo liều (tham khảo) phải luôn được duy trì một cách ổn định. Máy đo liều tham khảo cũng cần phải định kỳ so sánh theo phòng chuẩn cấp II. II. CHỈ ĐỊNH - Áp dụng cho tất cả các cơ sở xạ trị trang bị máy gia tốc đơn năng (compact 6 MV) hoặc đa năng. - Áp dụng cho cả tuyến trung ương và địa phương III. CHUẨN BỊ 1. Ngƣời thực hiện - Ký sư vật lý xạ trị - Kỹ thuật viên xạ trị 2. Phƣơng tiện, dụng cụ 692
- Hệ thống máy đo liều, bao gồm máy đo (dosimeter), đầu đo loại buồng ion hóa (detector ion chamber), phantom chuyên dụng (chất dẻo tương đương mô), nhiệt độ kế, áp kế v.v.. - Tài liệu hướng dẫn kỹ thuật TEC DOC 277-398 IAEA - Máy tính kết nối mạng LANTIS, MOSAIQ … IV. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH - Bố trí, kết nối hệ máy đo - Nối cáp nguồn với máy đo và đẩu đo (tại buồng đặt máy điều trị) - Bố trí phantom tương ứng theo vị trí detector tại độ sâu 5cm trong phantom cho mức năng lượng photon 6MV - Đặt máy áp kế và nhiệt độ kế trong buồng máy điều trị. - Bật máy đo và chờ tín hiệu sẵn sàng cho phép cài đặt, nhận diện decteector - Cài đặt các thông số của đầu đo tương thích và các giá trị hiện tại của áp suất và nhiệt độ. - Thiết lập thông số vật lý của máy điều trị, bao gồm kích thước trường chiếu, khoảng cách từ nguồn đến đầu đo (Source Chamber Distance- SCD). - Tiến hành các phép đo thử. - Đo thực tế suất liều lối ra (out-put) các trường chiếu theo độ mở của collimator. V. ĐỌC KẾT QUẢ - Ghi nhận kết quả đo trên hệ hoặc máy tính - Tính sai số trung bình các phép đo - Đánh giá kết quả và sai số - So sánh kết quả đo và tính toán - Đánh giá sai số theo chuẩn IAEA - So sánh kết quả và đánh giá sai số với hệ số chuẩn (cấp I hoặc cấp II) 693
ĐO, CHUẨN LIỀU CHÙM PHOTON (TIA-X) NĂNG LƢỢNG 15 MV HOẶC LỚN HƠN I. ĐẠI CƢƠNG - Suât liều lối ra của các máy gia tốc xạ trị cần phải được đo chuẩn định kỳ hàng ngày, hàng tuần v.v.. - Thông thường, việc đo kiểm tra liều lượng hằng ngày cho các chùm tia bức xạ nói chung, cho mức năng lượng photon 15 MV hoặc lớn hơn có một số điểm khác biệt so với mức năng lương 6 MV và của Gamma Cobalt-60. Đó là điểm liều cực đại và thông số PDD (liều sâu phần trăm) - Những nguyên tắc khác về đo, chuẩn liều lối ra (out-put) cho mức năng lượng photon 15 MV hoặc lớn hơn vẫn tuân theo các tài liệu hướng dẫn kỹ thuật TEC- DOC 277-398 của IAEA. II. CHỈ ĐỊNH - Áp dụng cho tất cả các cơ sở xạ trị trang bị máy gia tốc đơn năng, đa năng, gồm bức xạ photon, electron với các mức năng lượng khác nhau. - Áp dụng cho cả tuyến trung ương và địa phương III. CHUẨN BỊ 1. Ngƣời thực hiện - Kỹ sư vật lý - Kỹ thuật viên xạ trị 2. Phƣơng tiện, dụng cụ - Hệ thống máy đo liều, bao gồm máy đo (dosimeter), đầu đo loại buồng ion hóa (detector ion chamber), phantom chuyên dụng (chất dẻo tương đương mô), nhiệt độ kế, áp kế v.v.. - Tài liệu hướng dẫn kỹ thuật TEC DOC 277-398 IAEA - Máy tính kết nối mạng LANTIS, MOSAIQ … - Có thể sử dụng loại máy đo kiểm tra chất lượng xạ trị (QA-Daily tool) IV. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH - Bố trí, kết nối hệ máy đo - Nối cáp nguồn với máy đo và đầu đo (tại buồng đặt máy điều trị) - Bố trí phantom tương ứng theo vị trí detector tại độ sâu 7-10cm trong phantom cho mức năng lượng photon 15MV hoặc lớn hơn 694
- Đặt máy áp kế và nhiệt độ kế trong buồng máy gia tốc. - Bật máy đo và chờ tín hiệu sẵn sàng cho phép cài đặt, nhận diện dectector - Cài đặt các thông số của đầu đo tương thích và các giá trị hiện tại của áp suất và nhiệt độ. - Thiết lập thông số vật lý của máy điều trị, bao gồm kích thước trường chiếu, khoảng cách từ nguồn đến đầu đo (Source Chamber Distance- SCD). - Tiến hành các phép đo thử. - Đo thực tế suất liều lối ra (out-put) các trường chiếu theo độ mở của collimator. - Nếu sử dụng QA-Daily tool, cần kết nối máy tính với phần mềm có thật toán xử trí số liệu, so sánh và in kết quả. VI. ĐỌC KẾT QUẢ - Ghi nhận kết quả đo trên hệ hoặc máy tính - Tính sai số trung bình các phép đo - Đánh giá kết quả và sai số - So sánh kết quả đo và tính toán - Đánh giá sai số theo chuẩn IAEA - So sánh kết quả và đánh giá sái số với hệ số chuẩn (cấp I hoặc cấp II) 695