Đo hoạt độ thymidine kinase máu

Thymidin Kinase (TK) là một enzyme quan trọng tham gia vào quá trình tổng hợp DNA, với hoạt độ tăng cao đáng kể trong pha S của chu trình tế bào. Enzyme này được công nhận là một chỉ dấu đáng tin cậy cho sự tăng sinh của tế bào, đặc biệt là trong các trường hợp ung thư. Xét nghiệm định lượng hoạt độ TK trong máu được thực hiện bằng phương pháp miễn dịch hóa phát quang cạnh tranh hai bước gián tiếp.

Tài liệu này hướng dẫn chi tiết quy trình xét nghiệm Thymidin Kinase (TK) trong máu, dành cho các kỹ thuật viên xét nghiệm, nhân viên y tế, và các phòng thí nghiệm lâm sàng tham gia vào việc chẩn đoán, theo dõi và tiên lượng các bệnh lý tăng sinh tế bào, đặc biệt là các bệnh máu ác tính.

Hướng dẫn này mô tả chi tiết quy trình đo hoạt độ Thymidin Kinase (TK) trong máu, một xét nghiệm quan trọng trong chẩn đoán và theo dõi các bệnh lý tăng sinh tế bào, đặc biệt là ung thư. TK là enzyme xúc tác quá trình phosphoryl hóa thymidine, với hoạt độ tăng cao trong pha S của chu trình tế bào và được xem là chỉ dấu đáng tin cậy của sự tăng sinh tế bào ung thư. Trong tế bào người, chỉ dạng đồng phân TK1 có ảnh hưởng đến chu trình tế bào. Xét nghiệm được thực hiện bằng phương pháp miễn dịch hóa phát quang cạnh tranh hai bước gián tiếp để định lượng TK trong huyết tương hoặc huyết thanh. Quy trình chuẩn bị bao gồm việc đảm bảo người thực hiện có trình độ phù hợp, chuẩn bị đầy đủ phương tiện (máy phân tích LIAISON, máy ly tâm, tủ lạnh, ống nghiệm, pipet) và hóa chất (thuốc thử TK, chất chuẩn, chất kiểm tra chất lượng). Đối với người bệnh, cần giải thích rõ mục đích lấy máu. Phiếu xét nghiệm phải được điền đầy đủ thông tin bệnh nhân và tuân thủ quy định của Bộ Y tế. Các bước tiến hành bao gồm việc lấy mẫu máu tĩnh mạch (3 mL, ưu tiên lúc đói nhưng không bắt buộc), ly tâm để tách huyết thanh hoặc huyết tương. Mẫu bệnh phẩm ổn định trong 7 ngày ở 2-8°C và có thể bảo quản đông lạnh lâu hơn. Sau đó, máy phân tích được chuẩn bị sẵn sàng với chương trình xét nghiệm TK đã cài đặt và hiệu chuẩn, đảm bảo kết quả kiểm tra chất lượng đạt yêu cầu. Thông tin bệnh nhân được nhập vào máy, và xét nghiệm được thực hiện theo protocol. Kết quả sau đó được đánh giá và in báo cáo. Về nhận định kết quả, hướng dẫn cung cấp giá trị tham chiếu cho người khỏe mạnh (trung bình 4.3 U/L, khoảng 2.0-7.5 U/L) và nhấn mạnh rằng mỗi phòng xét nghiệm nên thiết lập dải giá trị riêng. Đặc biệt, nồng độ TK tăng đáng kể ở bệnh nhân mắc các bệnh máu ác tính như u lympho không Hodgkin, bệnh bạch cầu mạn và cấp, cho thấy giá trị của TK trong tiên lượng và theo dõi đáp ứng điều trị. Hoạt độ TK cao trong huyết thanh cho thấy nguy cơ tiến triển bệnh cao. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng hoạt độ TK có thể phản ánh sự tiến triển của tế bào máu và tiên lượng thời gian sống của bệnh nhân. Cuối cùng, xét nghiệm được chứng minh là không bị ảnh hưởng đáng kể bởi các yếu tố gây nhiễu phổ biến như cholesterol, mẫu tán huyết, bilirubin và triglyceride ở nồng độ cao.