THOÁI HOÁ GIỐNG DO TỰ THỤ
PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
I. Mục tiêu:
Hs có khả năng:
- Biết được phương pháp tạo dòng thuần ở cây giao phấn
- Giải thích được sự thoái hoá của tự thụ phấn bắt buộc ở cây
giao phấn và giao phối gần ở động vật
- Nêu được vai trò của tự thụ phấn và giao phối gần trong chọn
giống
- Rèn luyện kĩ năng tự nghiên cứu với SGK trao đổi theo nhóm
và quan sát, phân tích để thu nhận kiến thức từ hình vẽ
II. Phương tiện dạy học:
- Tranh phóng to hình 34.1 – 4 SGK
III. Tiến trình dạy học
1. Kiểm tra bài cũ
2. Bài giảng:
Gv- Hs Bảng
Mở bài: I. Sự thoái hoá do tự thụ phấn bắt buộc
Gv yêu cầu hs đọc SGK, thảo luận ở cây giao phấn
theo nhóm, trả lời câu hỏi trong 1. Thoái hóa do tự thụ phấn bắt buộc ở
SGK: cây giao phấn
? Mục đích của việc cho cây giao Kết luận:
phấn tự thụ phấn là gì. - Việc cho cây giao phấn tự thụ phấn là
? Việc tạo dòng thuần ở cây giao để tạo dòng thuần
phấn được tiến hành ntn. - Việc tạo dòng thuần ở cây giao phấn
Gv gợi ý cho Hs: Cần nắm được được tiến hành như sau:
- Cách cho cây giao phấn tự thụ a. Tự thụ phấn bắt buộc: Dùng túi cách li
phấn lấy phấn cây nào thì rắc lên cây ấy. Lấy
- Phương pháp tạo dòng thuần ở hạt của từng cây gieo riêng thành
cây giao phấn. từng hàng, chọn những cây có đặc điểm
mong muốn cho tự thụ phấn.
Làm như vậy qua nhiều thế hệ sẽ tạo
được dòng thuần
b. Nuôi cấy hạt phấn của cây đơn bội, rồi
nhân đôi số lượng NST để tạo cây lưỡng
bội.
2. Hiện tượng thoái hoá do tự thụ phấn ở
cây giao phấn
Chuyển tiếp: KL: Hiện tượng thoái hoá (ở ngô) do tự
Gv gợi ý Hs: Cần nắm vững các thụ phấn ở cây giao phấn biểu hiện như
đặc điểm của các cây bị thoái hoá. sau: Các cá thể có sức sống kém dần,
biểu hiện ở các dấu hiệu như phát triển
chậm , chiều cao và năng suất cây giảm
dần. Ở nhiều dòng còn có biểu hiện bạch
tạng,thân lùn, bắp dị dạng và ít hạt
Chuyển tiếp: II. Thoái hóa do giao phối gần ở động
Gv yêu cầu Hs quan sát tranh vật.
phóng to hinh 34.2 SGK và Hs thảo luận theo những câu hỏi sau:
nghiên cứu SGK để trả lời câu * Giao phối gần là hiện tượng những con
hỏi: vật sinh ra từ một cặp bố mẹ giao phối
? Giao phối gần là gì. với nhau hoặc giao phối giữa bố mẹ và
? Hậu quả của giao phối gần. con cái của chúng
* Giao phối gần thường gây ra hiện tượng
thoái hóa : sinh trưởng và phát triển yếu;
sức đẻ giảm, quái thai, dị tật bẩm sinh...
Chuyển tiếp: III. Nguyên phân của sự thoái hoá.
Gv yêu cầu hs trả lời 2 câu hỏi Kết luận:
trong SGK Qua các thế hệ tự thụ phấn hoặc giao phối
? Thể đồng hợp và thể dị hợp biến gần thì thể dị hợp tử giảm dần, thể đồng
đổi ntn qua các thế hệ tự thụ phấn hợp tử tăng dần
hoặc giao phối gần Tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối
? Tại sao tự thụ phấn ở cây giao gần ở động vật lại gây ra hiện tượng thoái
phấn và giao phối ở động vật lại hoá là vì: trong quá trình đó thể đồng hợp
gây ra hiện tượng thoái hoá. tử ngày càng tăng, tạo điều kiện cho các
Hs quan sát hình 34.3 SGK tìm gen lặn gây hại biểu hiện ra kiểu hình.
hiểu mục III SGK thảo luận nhóm
để trả lời câu hỏi
Gv giải thích rõ cho Hs : Một số
loài thực vật tự thụ phấn cao độ
hoặc thường xuyên giao phối gần IV. Vai trò của phương pháp tự thụ
không bị thoái hoá khi tự thụ phấn phấn bắt buộc và giao phối gần trong
hay giao phối gần. Vì chúng đang chọn giống.
có những cặp gen đồng hợp không KL: Người ta sử dụng tự thụ phấn bắt
gây hại cho chúng. buộc và giao phối gần trong chọn giống
Chuyển tiếp: là để củng cố và giữ gìn tính ổn định của
Gv nêu câu hỏi: một tính trạng mong muốn, tạo dòng
? Tại sao người sử dụng tự thụ thuần lợi cho sự đánh giá kiểu gen từng
phấn bắt buộc và giao phối gần dòng, phát hiện các gen xấu để loại ra
trong chọn giống. khỏi quần thể.
BTVN: Trả lời tất cả các câu hỏi trong SGK
