THƯỜNG BIẾN
I. Mục tiêu
Hs có khả năng:
- Nêu được khái niệm thường biến
- Phân biệt được thường biến với đột biến
- Giải thích được khái niệm mức phản ứng và ý nghĩa của nó
trong chăn nuôi, trồng trọt
- Phân tích được ảnh hưởng của môi trường đến tính trạng số
lượng và mức phản ứng của chúng để ứng dụng trong sản
xuất
Rèn luyện kĩ năng thảo luận theo nhóm, tự nghiên cứu với SGK và
kĩ năng quan sát, phân tích thu nhận kiến thức từ hình vẽ.
II. Phương tiện
- Tranh phóng to hình 25 SGK
III. Phương pháp
- Nêu vấn đề
- Quan sát
- Nghiên cứu SGK
IV. Tiến trình bài giảng
1. Kiểm tra bài cũ:
2. Bài giảng
Gv – Hs Bảng
Mở bài: Bài 25. Thường biến
Gv: Tại sao có những loại cây (cùng một kiểu I. Sự biến đổi kiểu hình do
gen), nhưng sống ở môi trường khác nhau lại tác động của môi trường
có những kiểu hình khác nhau?. Vd: các cây
rau mác đều có cùng kiểu gen nhưng lá ngập
trong nước thì có hình dài, mảnh để không bị
nước cuốn đi; lá trên bề mặt rộng giúp cho lá
dễ nổi, tăng diện tích tiếp xúc với ánh sáng; lá
nhô lên khỏi mặt nước hình mũi mác, tránh
gió cuốn theo và không bị tổn thương
Hs quan sát tranh hình 25 SGK - Sự biểu hiện ra một kiểu hình của một cơ
và nghiên cứu các vd, thảo luận thể phụ thuộc vào kiểu gen và các yếu tố
nhóm để trả lời các câu hỏi: của môi trường sống
? Sự biểu hiện ra một kiểu hình - Trong các yếu tố đó thì kiểu gen được
của một cơ thể (một kiểu gen) xem là không biến đổi
phụ thuộc vào những yếu tố nào - Sự biến đổi kiểu hình trong các vd nêu
? Trong các yếu tố đó, yếu tố trên là do có sự thay đổi điều kiện sống
nào được xem là không biến đổi - Thường biến là những biến đổi kiểu hình
? Sự biến đổi kiểu hình trong phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng
các vd nêu trên do nguyên nhân trực tiếp của môi trường
nào II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường
? Thường biến là gì và kiểu hình
Hs quan sát, nghiên cứu SGK,
thảo luận nhóm, đại diện trình Kết luận:
bày * Bố mẹ không truyền cho con những tính
Chuyển tiếp: trạng có sẵn mà truyền một kiểu gen quy
Gv yêu cầu Hs tìm hiểu SGK định cách phản ứng trước môi trường
thảo luận nhóm để rút ra kết Kiểu hình (tập hợp các tính trạng) kết quả
luận về mối quan hệ giữa kiểu của sự tương tác giữa kiểu gen và môi
gen môi trường và kiểu hình. trường
Gv gợi ý: * Các tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ
- Những tính trạng nào phụ yếu vào kiểu gen thường ít chịu ảnh hưởng
thuộc chủ yểu vào kiểu gen? Ví của môi trường Các tính trạng số lượng
dụ ? thường chịu ảnh hưởng nhiều của môi
- Những tính trạng thường chịu trường.
ảnh hưởng nhiều của môi
trường? Cho ví dụ
Chuyển tiếp: III. Mức phản ứng.
Gv đặt vấn đề: Cùng một kiểu Kết luận:
gen quy định tính trạng số lượng - Giới hạn năng suất của giống do kiểu
có thể phản ứng thành nhiều gen quy định
kiểu hình khác nhau tuỳ vào - mức phản ứng là giứi hạn thường
điều kiện môi trường.Nhưng khả biến của một kiểu gen trước môi
năng đó không phải là vô hạn. trường khác nhau.
Vì sao vậy ?
Củng cố:
Đánh dấu + vào câu trả lời đúng:
Mức phản ứng là gif?
a. Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu hình trước môi
trường khác nhau
b. Mức phản ứng do kiểu gen quy định và được biểu hiện ra kiểu hình
trong môi trường nhất định
c. Kiểu gen quy định mức phản ứng, môi trường quy định sự biểu hiện tính
trạng
d. Cả b và c.
BTVN: Trả lời tất cả các câu hỏi trong SGK.
