Giáo trình tư duy địa chính trị và thế giới phẳng p7

Chia sẻ: Gsgsdd Gegweg | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

95
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình tư duy địa chính trị và thế giới phẳng p7', kinh doanh - tiếp thị, quản trị kinh doanh phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình tư duy địa chính trị và thế giới phẳng p7

251 CU C KH NG HO NG TH M L NG chu n NBA ngày càng tr thành m t hàng hoá toàn c u- thu n tuý vanilla. N u Hoa Kì mu n ti p t c th ng tr v bóng r Olympic, chúng ta ph i, theo l i nói sáo c a môn th thao l n ó, y nó lên m t n c. Tiêu chu n cũ không còn ho t ng n a. Như Joel Cawley c a IBM nh n xét v i tôi, “Ngôi sao vì ngôi sao, các i bóng r t các nơi như Lithuania hay Puerto Rico v n chưa có th h ng t t i l i nh ng ngư i Mĩ, nhưng khi h chơi như m t i- khi h c ng tác t t hơn chúng ta - h vô cùng c nh tranh.” Nhà báo th thao John Feinstein có th ã vi n d n n các kĩ năng kĩ thu t Mĩ hay các kĩ năng bóng r Mĩ khi ông vi t m t ti u lu n AOL, ngày 26-8-2004, v bóng r Olympic r ng thành tích c a i bóng r Mĩ là k t qu c a “s vươn lên c a c u th qu c t ” và “s tàn t và suy s p c a trò chơi Mĩ.” Và s tàn t và suy s p c a trò chơi Mĩ, Feinstein l p lu n, là k t qu c a hai xu hư ng dài h n. Th nh t là m t s gi m u n “v các kĩ năng bóng r ,” v i tr con Mĩ ch mu n ném các cú ném ba- i m hay úp r [dunk]- lo i n v i b n trên các pha gây c n nh t SportsCenter c a ESPN- thay cho h c làm th nào chuy n bóng chính xác, hay i vào làn và ném m t cú nh y v t lên, hay trư n qua nh ng ngư i to con t i r . Nh ng kĩ năng ó c n r t nhi u công s c và kh luy n h c. Ngày nay, Feinstein nói, b n có m t th h ngư i Mĩ h u như hoàn toàn d a vào s c l c và h u như không h vào các kĩ năng bóng r . Và cũng có v n nh áng s v khát v ng. Trong khi ph n còn l i c a th gi i ã tr nên khá hơn v bóng r , “ngày càng nhi u c u th NBA ngáp dài khi nói v ý ni m chơi Olympic,” Feinstein lưu ý. “Chúng ta ã có nhi u ti n b t 1984, khi Bob Knight b o Charles Barkley có m t tr i hu n luy n Olympic th hai v i 265 pound n u không. Barkley có m t v i tr ng lư ng 280 pound. Knight c t anh ta hôm ó. Trong th gi i ngày nay, hu n luy n viên Olympic th m chí trư c h t s không ki m tra tr ng lư ng c a Barkley. Ông s c m t xe limousine n sân bay ón anh ta và d ng l i quán Dunkin’ Donuts trên ư ng n khách s n n u c u th ngh … Th gi i thay i. Trong trư ng h p c a bóng r Mĩ, nó ã không thay i t t hơn.” Có cái gì v nư c Mĩ h u Chi n tranh Th gi i II nh c nh tôi v gia ình giàu có c i n mà th h th ba b t u hoang phí c a c i c a nó. Các thành viên c a th h th nh t là các nhà canh tân c t l c; th h th hai v n cùng nhau gi v ng; r i con cái h n
252 TH GI I LÀ PH NG và tr nên béo, ngu ng c, và lư i bi ng và d n d n hoang phí s ch. Tôi bi t ó c là quá nh n tâm l n là m t khái quát hoá thô thi n, nhưng, tuy v y, có m t ít s th t trong ó. Xã h i Mĩ b t u xu ng d c trong các năm 1990, khi th h h u chi n th ba c a chúng ta n tu i thành niên. Cơn s t dot-come ã khi n quá nhi u ngư i có n tư ng r ng h có th tr nên giàu mà không ph i u tư vào công vi c v t v . T t c cái c n là m t [b ng] MBA và m t IPO [bán c ph n l n u cho công chúng] nhanh, hay m t h p ng NBA, và b n s n sàng su t i. Nhưng trong khi chúng ta say mê th gi i ph ng mà chúng ta ã t o ra, r t nhi u ngư i n , Trung Qu c, và ông Âu b n r n tính toán làm th nào l i d ng nó. May cho chúng ta, chúng ta ã là n n kinh t duy nh t ng v ng sau Chi n Tranh Th gi i II, và chúng ta ã không có c nh tranh nghiêm túc nào trong b n mươi năm. i u ó cho chúng ta ngh l c kh ng l nhưng c m t c m giác v quy n và tính t mãn n a – không k n m t khuynh hư ng nào ó trong các năm v a qua ca t ng tiêu dùng hơn là lao ng c n cù, u tư, và tư duy dài h n. Khi chúng ta b trúng òn 11/9, ó là m t cơ h i có-m t- l n-trong-m t-th -h hi u tri u qu c gia hi sinh, cp n m t s thi u sót c p bách v tài chính, năng lư ng, khoa h c, và giáo d c c a qu c gia- t t c các th mà chúng ta ã trư t. Nhưng t ng th ng c a chúng ta ã không kêu g i chúng ta hi sinh. Ông ã kêu g i chúng ta i mua s m. Trong các chương trư c, tôi ã cho th y vì sao c lí thuy t kinh t c i n l n các s c m nh v n có c a n n kinh t Mĩ ã thuy t ph c tôi r ng các cá nhân ngư i Mĩ ch ng có gì ph i lo t m t th gi i ph ng- mi n là chúng ta x n tay áo c a mình lên, s n sàng c nh tranh, khi n m i cá nhân nghĩ v mình c p nh t các kĩ năng giáo d c c a mình ra sao, và ti p t c u tư vào các bí quy t c a sauce Mĩ. Các chương ó t t c là v chúng ta ph i và có th làm gì. Chương này là v chúng ta nh ng ngư i Mĩ, cá th và t p th , ã không làm t t c các th này ra sao mà l ra chúng ta ph i làm và cái gì s x y ra trên ư ng n u chúng ta không thay i hư ng i. S th t là, bây gi chúng ta ang trong m t kh ng ho ng, nhưng nó là m t kh ng ho ng di n ra r t ch m và r t th m l ng. Nó là “m t kh ng ho ng th m l ng,” Shirley Ann Jackson,
253 CU C KH NG HO NG TH M L NG ch t ch 2004 c a H i Thúc y Khoa h c Mĩ (AAAS) và ch t ch c a H c vi n Bách Khoa Rensselaer t 1999, gi i thích. (Thành l p năm 1824 Rensselaer là trư ng kĩ thu t c nh t nư c Mĩ.) Và cu c kh ng ho ng tr m l ng này kéo theo s xói mòn u n c a cơ s khoa h c và kĩ thu t c a Mĩ, cái ã luôn luôn là ngu n c a s i m i c a Mĩ và c a m c s ng tăng lên c a chúng ta. “B u tr i không s t xu ng, không có gì kh ng khi p s p x y ra hôm nay,” Jackson nói, theo ào t o bà là m t nhà v t lí và bà l a ch n t ng th n tr ng. “Hoa Kì v n là ng cơ d n u v im i trên th gi i. Nó có các chương trình cao h c t t nh t, có cơ s h t ng khoa h c t t nh t, và có các th trư ng v n khai thác nó. Nhưng có m t cu c kh ng ho ng tr m l ng trong khoa h c và công ngh Mĩ mà chúng ta ph i nh n ra. Hoa Kì ngày nay trong m t môi trư ng th c s toàn c u, và các nư c c nh tranh ó không ch ã th c t nh hoàn toàn, h ang ch y marathon trong khi chúng ta ch y nư c rút. N u không ư c ki m tra, i u này có th thách th c s vư t tr i và năng l c c a chúng ta canh tân.” Và chính kh năng c a chúng ta liên t c i m i các s n ph m, các d ch v , và các công ti m i, cái ã là ngu n c a s giàu có và m t giai c p trung lưu m r ng u n c a nư c Mĩ su t hai th k qua. Chính các nhà canh tân Mĩ ã kh i ng Google, Intel, HP, Dell, Microsoft, và Cisco, và quan tr ng là i m i x y ra âu. S th c r ng t t c các công ti này có tr s Mĩ có nghĩa r ng h u h t vi c làm có lương cao là ây, cho dù các công ti này có outsource hay offshore m t s nhi m v . Các nhà i u hành, các trư ng phòng, l c lư ng bán hàng, và các nhà nghiên c u c p cao t tc u các thành ph nơi i m i x y ra. Và vi c làm c a h t o ra nhi u vi c làm hơn. S co l i c a qu nh ng ngư i tr v i các kĩ năng tri th c c a h canh tân s không làm co l i m c s ng c a chúng ta m t s m m t chi u. Nó s ư c c m th y ch trong mư i lăm hay hai mươi năm, khi chúng ta khám phá ra r ng chúng ta có s thi u h t tr m tr ng v các nhà khoa h c và các kĩ sư có kh năng ti n hành i m i hay ngay ch công trình công ngh có giá tr gia tăng cao. Khi ó nó s không còn là m t kh ng ho ng tr m l ng n a, Jackson nói, “nó s là ích th c.” Shirley Ann Jackson bi t v cái bà nói, b i vì s nghi p c a bà minh ho b ng thí d t t, như c a b t c ai, vì sao Mĩ ã phát t nhi u n v y trong năm mươi năm qua và vì sao nó s không t
254 TH GI I LÀ PH NG ng làm như th trong năm mươi năm ti p. M t ph n Mĩ g c Phi, Jackson sinh năm 1946 Washington D.C. Bà b t u l p m u giáo m t trư ng công b phân bi t nhưng là m t trong nh ng h c sinh trư ng công hư ng l i t s xoá b phân bi t, như k t qu c a quy t nh c a Toà án T i cao trong v Brown i l i B Giáo d c. úng khi bà b t u có cơ h i vào m t trư ng t t hơn nh ng ngư i Nga ã phóng Sputnik năm 1957, và chính ph Hoa Kì b ám nh v i vi c ào t o các thanh niên tr thành các nhà khoa h c và kĩ sư, m t xu hư ng ư c s cam k t c a John F. Kennedy i v i chương trình vũ tr có ngư i lái làm tăng lên. Khi Kennedy nói v ưa ngư i lên m t trăng, Shirley Ann Jackson là m t trong hàng tri u thanh niên Mĩ ã l ng nghe. L i nói c a ông, bà nh l i, “ ã truy n c m h ng, giúp , và phóng nhi u ngư i th h chúng tôi vào khoa h c, kĩ thu t và toán h c,” và nh ng t phá và sáng ch mà h ra vư t xa chương trình vũ tr . “Cu c ch y ua vũ tr th c s là m t cu c ch y ua khoa h c,” bà nói. M t ph n nh s xoá b phân bi t, c c m h ng và trí năng c a Jackson ư c nh n ra t s m, và cu i cùng bà ã tr thành ngư i ph n Mĩ g c Phi u tiên nh n b ng ti n sĩ v t lí t MIT (b ng c p c a bà v v t lí lí thuy t h t cơ b n). T ó, bà làm vi c nhi u năm cho AT&T Bell Laboratories, và năm 1995 ư c T ng th ng Clinton b nhi m làm ch t ch U ban i u ti t H t nhân Mĩ. Khi các năm trôi qua, tuy v y, Jackson b t u ý r ng ngày càng ít thanh niêm Mĩ b quy n rũ b i các thách th c như ch y ua lên m t trăng, hay c m th y b lôi cu n b i toán, khoa h c, và kĩ thu t. các i h c, bà lưu ý, vi c tuy n cao h c v các chương trình khoa h c và kĩ thu t, sau khi ã tăng hàng th p niên, t nh i m năm 1993, và b t ch p s ti n b nào ó m i ây, ngày nay v n dư i m c c a m t th p niên trư c. Như th các th h khoa h c và kĩ thu t ti p sau Jackson ngày càng nh i so v i nhu c u c a chúng ta. Vào th i gian Jackson nh n vi c v i tư cách hi u trư ng Bách khoa Rensselaer b toàn b tâm s c vào vi c ti p l i sinh l c cho khoa h c và kĩ thu t Mĩ, bà nói, bà nh n ra r ng m t “cơn bão hoàn ch nh” ang kéo n- m t cơn bão t ra m t nguy cơ dài h n th c s i v i s c kho kinh t c a nư c Mĩ- và bà b t u nói v nó b t c khi nào bà có th . “C m t ‘cơn bão hoàn ch nh’ liên tư ng n các s ki n th i ti t tháng 10-1991,” Jackson nói trong m t bài nói chuy n tháng 5-
255 CU C KH NG HO NG TH M L NG 2004, khi “m t h th ng khí tư ng m nh t p trung l c, tàn phá i Tây dương su t nhi u ngày, [và] gây ra hàng t dollar thi t h i và làm ch t nhi u ngư dân Massachusetts. S ki n ư c vi t thành sách, và sau ó ư c làm phim. Các nhà khí tư ng quan sát s ki n ã nh n m nh …s t h p hi m có kh năng x y ra c a các i u ki n… trong ó nhi u nhân t h i t l i gây ra m t s ki n có cư ng tàn phá. [M t] k ch b n x u nh t tương t có th ch n s ti n b năng l c khoa h c và kĩ thu t qu c gia c a chúng ta l i. Có nhi u l c ho t ng và chúng là ph c t p. Chúng mang tính dân s , chính tr , kinh t , văn hoá, th m chí xã h i.” T ng cái m t, các l c này có th có v n , Jackson nói thêm. K t h p l i, chúng có th tàn phá. “L n u tiên trong hơn m t th k , Hoa Kì có th th y mình r t xa sau các nư c khác v năng l c phát minh khoa h c, i m i và phát tri n kinh t .” Cách tránh b dính vào m t cơn bão như v y là nh n di n s t h p c a các nhân t và thay i hư ng i- cho dù ngay bây gi b u tr i v n trong xanh, gió v n nh , và m t nư c có v yên tĩnh. Nhưng ó không ph i là cái ã x y ra Mĩ trong các năm v a qua. Chúng ta ang vô tình căng bu m v phía trư c, hư ng th ng vào cơn bão, v i c các chính tr gia l n b m khăng khăng r ng bây gi không c n n nh ng thay i t ng t hay hi sinh nào. R t cu c, hãy nhìn ngoài kia yên tĩnh và n ng tươi th nào, h b o chúng ta. Trong ngân sách năm tài chính 2005 ư c Qu c h i do ng C ng hoà d n u thông qua vào tháng 11-2004, ngân sách cho Qu Khoa h c Qu c gia (NSF), cơ quan liên bang ch u trách nhi m chính v thúc y nghiên c u và tài tr giáo d c khoa h c nhi u hơn và t t hơn, th c t b c t 1,9 ph n trăm, hay 105 tri u $. L ch s s cho th y r ng khi Mĩ ph i tăng g p ôi tài tr NSF, thì Qu c H i thông qua m t ngân sách n ng tính ti n chùa* mà th c s là c t h tr cho khoa h c và kĩ thu t. ng s yên l ng l a ph nh. ó luôn luôn là lúc thay i hư ng i- không ph i úng vào khi b n s p g p bão l n. Chúng ta không có th i gian lãng phí khi c p n “các bí m t nh khó ch u” c a h th ng giáo d c c a chúng ta. * pork - ti n ngân sách chi thiên v cho các d án l y lòng c tri
256 TH GI I LÀ PH NG BÍ M T NH KHÓ CH U # 1: L H NG S LƯ NG T rong Chi n tranh L nh, m t trong các nguyên nhân sâu nh t c a các n i lo c a Mĩ ã là cái g i là l h ng tên l a gi a chúng ta và Liên Xô. Cơn bão hoàn ch nh mà Shirley Ann Jackson c nh báo có th ư c di n t t t nh t như s t h p c a ba l h ng m i ã n i lên ch m ch p hút m t nh a s ng c a năng l c v khoa h c, toán h c, và kĩ thu t c a Mĩ. Chúng là các l h ng s lư ng, l h ng khát v ng, và l h ng giáo d c. Trong Th i i Ch nghĩa Ph ng [Flatism], các l h ng này là cái e do nhi u nh t m c s ng c a chúng ta. Bí m t nh khó ch u s m t là, th h các nhà khoa h c và kĩ sư ư c thúc y i vào khoa h c b i thách th c Sputnik năm 1957 và khát v ng c a JFK ang n tu i v hưu và không ư c thay th v s lư ng c n ph i có n u m t n n kinh t tiên ti n như c a Hoa Kì v n mu n ng u àn. Theo NSF, n a s các nhà khoa h c và kĩ sư Mĩ có tu i b n mươi hay hơn, và tu i trung bình tăng u n. Hãy ch xét m t thí d -NASA. M t phân tích các h sơ NASA do t Florida Today (7-3-2004), t báo theo dõi Trung Tâm Vũ tr Kennedy, ti n hành, cho th y như sau: G n 40 ph n trăm c a 18.146 ngư i NASA có tu i 50 hay cao hơn. Nh ng ngư i ã ph c v hai mươi năm tư cách ngh hưu non. Hai mươi hai ph n trăm ngư i lao ng NASA có tu i 55 hay cao hơn. Các nhân viên NASA trên sáu mươi tu i ông hơn s dư i ba mươi tu i kho ng ba l n. Ch 4 ph n trăm ngư i lao ng NASA là dư i ba mươi tu i. Nghiên c u c a Văn phòng K toán Chính ph k t lu n r ng NASA ã có khó khăn thuê ngư i có kĩ năng khoa h c, kĩ thu t, và công ngh thông tin c n thi t cho ho t ng c a nó. Nhi u trong các vi c làm này ư c dành cho các công dân Mĩ, vì các lí do an ninh qu c gia. Nhà qu n lí NASA lúc ó Sean O’Keefe xác nh n trư c Qu c h i năm 2002: “S m nh c a chúng ta hi u và b o v hành tinh quê hương c a chúng ta và khai phá vũ tr và tìm s s ng s không ư c th c hi n n u chúng ta không có ngư i làm vi c ó.” U ban Qu c gia v D y Toán và Khoa h c cho Th k Hai mươi m t, do nhà du hành vũ tr ngh sĩ John Glenn làm ch t ch, ã th y r ng hai ph n ba l c lư ng d y toán và khoa h c s v hưu vào 2010.
257 CU C KH NG HO NG TH M L NG V truy n th ng, chúng ta ã bù p cho b t c thi t h t nào v kĩ sư và cán b gi ng d y khoa h c b ng ào t o nhi u hơn trong nư c và nh p kh u nhi u hơn t nư c ngoài. Nhưng c hai phương cách ó ã b c n tr vì mu n. C m i hai năm U ban Khoa h c Qu c gia (NSB) giám sát vi c thu th p m t t p r t r ng các d li u xu hư ng v khoa h c và công ngh Hoa Kì, mà nó công b như Science and Engineering Indicators [Các Ch s Khoa h c và Kĩ thu t] . Chu n b Indicators 2004, NSB nói, “Chúng tôi quan sát th y m t s sa sút áng lo ng i v s các công dân Hoa Kì ang ư c ào t o thành các nhà khoa h c và kĩ sư, trong khi s vi c làm c n n ào t o khoa h c và kĩ thu t (S&E) ti p t c tăng lên.” Các xu hư ng này e do phúc l i kinh t và an ninh c a nư c chúng ta, nó nói thêm r ng n u các xu hư ng ư c nh n di n trong Indicators 2004 ti p t c không ư c ngăn ch n, ba th s x y ra: “S vi c làm trong n n kinh t Hoa Kì c n n ào t o khoa h c và kĩ thu t s tăng lên; s công dân Mĩ ư c chu n b cho các vi c làm ó s , gi i nh t, là ngang; và s s n có c a nh ng ngư i t các nư c khác ư c ào t o v khoa h c và kĩ thu t s gi m i, ho c vì các gi i h n nh p c nh do các h n ch an ninh qu c gia Mĩ áp t hay vì s c nh tranh m nh toàn c u vì nh ng ngư i có các kĩ năng này.” Báo cáo NSB th y là s nh ng ngư i Mĩ gi a mư i tám n hai mươi tư tu i có b ng khoa h c ã r t xu ng hàng th b y th gi i, trong khi ba th p niên trư c chúng ta x p th ba. Nó nói r ng trong s 2,8 tri u b ng i h c l n u (chúng ta g i là c nhân) v khoa h c và kĩ thu t ư c c p kh p th gi i năm 2003, 1,2 tri u ư c c p cho các sinh viên Á Châu các i h c Á Châu, 830.000 ư c c p Châu ÂU, và 400.000 Hoa Kì. c bi t v kĩ thu t, các i h c các nư c Châu Á hi n nay t o ra s b ng c nhân g p tám l n Mĩ . Hơn n a, “s nh n m nh t l v khoa h c và kĩ thu t là l n hơn các qu c gia khác,” Shirley Ann Jackson lưu ý. Các b ng khoa h c và kĩ thu t hi n nay i di n cho 60 ph n trăm c a t t c các b ng c nhân nh n ư c Trung Qu c, 33 ph n trăm Hàn Qu c, và 41 ph n trăm ài Loan. Ngư c l i, t l c a nh ng ngư i l y b ng c nhân v khoa h c và kĩ thu t Hoa Kì v n kho ng 31 ph n trăm. Phân tích các b ng c p khoa h c, s nh ng ngư i Mĩ t t nghi p v i ch các b ng c p kĩ thu t là 5 ph n trăm, so v i 25 ph n
258 TH GI I LÀ PH NG trăm Nga và 46 ph n trăm Trung Qu c, theo m t báo cáo 2004 c a Trilogy Publications, i di n cho hi p h i kĩ thu t chuyên nghi p qu c gia Mĩ. Hoa Kì ã luôn luôn ph thu c vào óc sáng t o c a nhân dân mình c nh tranh trên thương trư ng th gi i, NSB nói. “S chu n b c a l c lư ng lao ng khoa h c và kĩ thu t là m t vũ ài s ng còn i v i tính c nh tranh qu c gia. [Nhưng] cho dù hôm nay có hành ng thay i các xu hư ng này, thì s o chi u v n xa 10 n 20 năm n a.” Các sinh viên gia nh p l c lư ng lao ng khoa h c kĩ thu t v i b ng cao c p năm 2004 ã quy t nh h c các cua toán c n thi t cho phép con ư ng s nghi p này khi h trư ng trung h c, t mư i b n năm trư c, NSB lưu ý. Các h c sinh ưa ra cùng các quy t nh trư ng trung h c hôm nay s chưa hoàn t t vi c ào t o cao c p cho vi c làm khoa h c kĩ thu t cho n 2018 hay 2020. “N u không hành ng bây gi thay i các xu hư ng này, chúng ta có th n 2020 và th y r ng kh năng ph c h i c a các t ch c nghiên c u và giáo d c Mĩ b t n h i và tính vư t tr i c a chúng ã b m t cho các khu v c c a th gi i,” u ban khoa h c nói. S thi u h t này không th x y ra vào lúc t i t nh t – úng khi th gi i tr nên ph ng. “S vi c làm òi h i kĩ năng khoa h c và kĩ thu t trong l c lư ng lao ng Mĩ,” NSB nói, “tăng g n 5 ph n trăm m t năm. so sánh, ph n còn l i c a l c lư ng lao ng tăng ch hơn 1 ph n trăm. Trư c 11-9-2001, Văn phòng Th ng kê Lao ng (BLS) d oán r ng t c tăng vi c làm khoa h c kĩ thu t s cao hơn t c tăng c a t t c các vi c làm ba l n.” áng ti c, NSB thu t l i, tu i trung bình c a l c lư ng lao ng khoa h c kĩ thu t ang tăng lên. “Nhi u trong s nh ng ngư i ã tham gia vào l c lư ng lao ng khoa h c kĩ thu t m r ng ra các năm 1960 và 1970 (th h baby boom [cơn s t con sau Th chi n II]) d ki n s ngh hưu trong hai mươi năm t i, và con cái h l i không ch n s nghi p khoa h c và kĩ thu t v i cùng s lư ng như cha m chúng,” báo cáo c a NSB nói. “Thí d , t l ph n trăm ph n ch n ngh toán và khoa h c máy tính ã gi m 4 i m ph n trăm gi a 1993 và 1999.” Các ch s NSB năm 2002 cho th y r ng s b ng ti n sĩ khoa h c và kĩ thu t ư c c p Hoa Kì gi m t 29.000 năm 1998 xu ng 27.000 năm
259 CU C KH NG HO NG TH M L NG 1999. T ng s sinh viên i h c cao ng kĩ thu t Mĩ gi m kho ng 12 ph n trăm gi a gi a các năm 1980 và 1998. Tuy nhiên, l c lư ng lao ng khoa h c kĩ thu t c a Mĩ tăng v i tc hơn nhi u t c mà Mĩ ào t o ra, b i vì s ông nh ng ngư i nư c ngoài t t nghi p v khoa h c kĩ thu t ã nh p cư vào Hoa Kì. T l c a các sinh viên sinh nư c ngoài trong lĩnh v c khoa h c kĩ thu t và ngư i lao ng trong nh khoa h c kĩ thu t ti p t c tăng u n các năm 1990. NSB nói r ng nh ng ngư i sinh ra ngoài nư c Mĩ chi m n 14 ph n trăm c a t t c các vi c làm khoa h c kĩ thu t năm 1990. Gi a 1990 và 2000, t l c a nh ng ngư i sinh nư c ngoài có b ng c nhân trong s vi c làm khoa h c kĩ thu t ã tăng t 11 lên 17 ph n trăm; t l nh ng ngư i sinh nư c ngoài có b ng th c sĩ tăng t 19 lên 29 ph n trăm; và t l ngư i sinh nư c ngoài có b ng ti n sĩ trong l c lư ng lao ng khoa h c kĩ thu t tăng t 24 ph n trăm lên 38 ph n trăm. B ng cách thu hút các nhà khoa h c và các kĩ sư sinh ra và ư c ào t o các nư c khác, chúng ta ã duy trì s tăng trư ng c a l c lư ng lao ng khoa h c kĩ thu t mà không có s tăng lên tương x ng v h tr các chi phí dài h n c a vi c ào t o và thu hút các công dân Mĩ b n x vào các lĩnh v c này, NSB nói. Nhưng bây gi , s làm ph ng và n i dây th gi i ã làm cho d hơn nhi u i v i nh ng ngư i nư c ngoài i m i mà không ph i di cư. Bây gi h có th làm công vi c c th gi i cho các công ti c th gi i v i ng lương r t t t mà không ph i ra kh i nhà. Như Allan E. Goodman, ch t ch Vi n Giáo d c Qu c t , di n t, “Khi th gi i còn tròn, h ã không th v quê, b i vì không có phòng thí nghi m nào mà v và không có Internet k t n i. Nhưng bây gi có t t c các th ó, nên h quay v . Bây gi h nói, ‘v quê tôi c m th y tho i mái hơn. Tôi s ng quê tho i mái hơn New York City và tôi có th làm công vi c lí thú, như th sao l i không v ?” Xu hư ng này b t u ngay trư c nh ng r c r i v visa do 11/9 gây ra, Goodman nói. “L i ch t xám b t u chuy n thành ch y máu ch t xám vào kho ng năm 2000.” Như nghiên c u c a NSB lưu ý, “T các năm 1980 các nư c khác ã tăng u tư vào giáo d c khoa h c và kĩ thu t và l c lư ng lao ng khoa h c kĩ thu t v i t c cao hơn Hoa Kì ã u tư. Gi a 1993 và 1997, các nư c OECD [T ch c H p tác và Phát tri n Kinh t , m t nhóm g m 40 qu c gia có n n kinh t th trư ng
260 TH GI I LÀ PH NG phát tri n cao] ã tăng s vi c làm nghiên c u khoa h c kĩ thu t 23 ph n trăm, hơn hai l n t c tăng 11 ph n trăm v vi c làm nghiên c u Hoa Kì.” Ngoài ra, nó nói, visa cho các sinh viên và nh ng ngư i lao ng khoa h c kĩ thu t ã ư c c p ch m hơn k t 11/9, do c các h n ch an ninh tăng lên l n gi m s ơn xin. B Ngo i giao Hoa Kì ã c p visa cho các sinh viên năm 2001 ít hơn năm 2000 là 20 ph n trăm, và còn gi m n a trong các năm ti p theo. Trong khi năm 2004 các hi u trư ng i h c b o tôi r ng tình hình ã t t hơn, và r ng B An ninh N i a ã th tăng t c và ơn gi n hoá các th t c visa c a nó cho các sinh viên và nhà khoa h c nư c ngoài, ã có r t nhi u thi t h i, và tình hình cho các sinh viên hay nhà khoa h c nư c ngoài mu n làm vi c b t c lĩnh v c nào ư c coi là có dính n an ninh qu c gia ang tr thành m t v n th c s . Không ng c nhiên nhà báo chuyên v giáo d c c a New York Times Sam Dillon tư ng thu t ngày 21-12-2004, r ng “các ơn xin nư c ngoài vào các trư ng cao h c [sau i h c] ã gi m 28 ph n trăm năm nay. S sinh viên cao h c nư c ngoài ư c nh n th c t gi m 6 ph n trăm. T t c s sinh viên nư c ngoài ư c nh n, trong các chương trình i h c, cao h c và sau ti n sĩ, ã gi m l n u tiên trong ba th p niên theo m t thông báo i u tra dân s hàng năm vào mùa thu này. Trong khi ó, s sinh viên vào h c i h c ã tăng lên Anh, c và các nư c khác … Các ơn xin c a ngư i Trung Qu c vào các trư ng cao h c Mĩ ã gi m 45 ph n trăm năm nay, trong khi nhi u nư c châu Âu công b s sinh viên Trung Qu c nh p h c tăng lên.” BÍ M T NH KHÓ CH U # 2: L H NG HOÀI BÃO B í m t nh khó ch u th hai, mà nhi u CEO Mĩ n i ti ng ch nói thì th m v i tôi, là như th này: Khi h chuy n vi c làm ra nư c ngoài, h không ch ti t ki m 75 ph n trăm v lương, h nh n ư c 100 ph n trăm tăng năng su t. M t ph n c a i u ó là có th hi u ư c. Khi b n l y m t vi c làm lương th p, uy tín th p Mĩ, như m t nhân viên call center, và ưa nó sang n , nơi nó tr thành m t vi c làm lương cao, uy tín cao, b n k t thúc b ng các công nhân ư c tr ít hơn nhưng ư c thúc y nhi u hơn. “Bí m t