Giống lúa trung ngày BM202 năng suất cao cho vùng đất thấp

Chia sẻ: Leon Leon | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

42
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hiện nay ở các vùng đất thấp ở Bắc bộ và Trung bộ đang gieo các giống lúa trung ngày Xi23, X21, C70. Các giống lúa trung ngày có nhiều ưu điểm, được nông dân sử dụng rộng rãi. tuy nhiên các giống trên còn một số hạn chế như khả năng chồng đổ, năng suất chưa cao.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giống lúa trung ngày BM202 năng suất cao cho vùng đất thấp

GI NG LÚA TRUNG NGÀY BM202 NĂNG SU T CAO CHO VÙNG Đ T TH P Lê Vĩnh Th o, Ph m Văn Dân SUMMARY BM - 202 - a high yielding rice variety in the lowland regions BM202 were obtened from cross Tép HP/D88 - 65//M92 by Vietnam Agricultural Science Institute. Though trials in Spring and Summer in different zones of rice production in North and Center of Vietnam, BM202 showed a high yielding, to lodging, tolerance to acid sulfure and sanility soil. In Hai Phong, Vinh Phuc, Thanh Hoa, Ha Tinh, Quang Tri, Binh Dinh provinces, BM202 yielded 6 to 8 tons per ha in once crop, over yield to National variety Xi23. Area of BM202 in production has been increased very fast in recent year. Keywords: Resistance to loging, Hight yielding. - Thí nghi m phân bón b trí theo ki u I. TV N Split plot design, sơ thi t k thí nghi m Hi n nay các vùng t th p B c b ư c l p trình trên máy vi tính theo chương và Trung b ang gieo các gi ng lúa trung trình IRRISTAT. ngày như Xi23, X21, C70. Các gi ng này có nhi u ưu i m, ư c nông dân s d ng - Kh o nghi m gi ng theo Qui ph m r ng rãi. Tuy nhiên các gi ng trên còn m t kh o nghi m gi ng lúa Qu c gia: 10TCN s h n ch như kh năng ch ng , năng 309 - 98 và 10 TCN 167 - 92. su t chưa cao. V n t ra là c n ph i c i ti n b gi ng thích h p cho vùng t th p: 2. Các ch tiêu theo dõi v c i m sinh Th i gian sinh trư ng trung bình, c ng cây, v th c ch u thâm canh, ti m năng năng su t cao. Theo h th ng tiêu chuNn ánh giá lúa Qua 6 v kh o nghi m và m r ng s n xu t c a Vi n Lúa Qu c t (IRRI, 1996). th , gi ng lúa trung ngày BM202 ã áp ng ư c yêu c u trên. 3. Phương pháp x lý s li u S li u ư c x lý th ng kê b ng các II. V T LI U, N I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U thu t toán thông d ng, s d ng ph n m m trên máy vi tính theo chương trình 1. Phương pháp ch n t o IRRISTAT for WINDOWS QUARTRO, - V t li u: ư c ch n t o t t h p lai: CSTAT, EXCEL... Tép HP/D88 - 65//M92. - Tính h s bi n ng (CV%), LSD - Phương pháp t o gi ng: Lai h u tính. trên chương trình IRRISTAT.
III. K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O 190 ngày (v xuân), cao cây 100 - 110 cm, LU N nhánh khá, t 5 - 6 bông h u hi u/khóm. Tr ng lư ng 1000 h t 24 - 25 1. gu n g c g. T l h t ch c cao 90%, ti m năng năng Gi ng lúa BM202 do Vi n Khoa h c su t trên 10 t n/ha. Gi ng BM202 ư c Nông nghi p Vi t Nam ch n t o t t h p ch n t o theo m c tiêu ch ng ch u và ti m lai Tép HP/D88 - 65//M92 năm 1998. ây năng năng su t cao. BM202 có chi u cao là gi ng ch u thâm canh, bông to, ch ng cây trung bình, có thân c ng và thành ng ch u t t v i m t s lo i sâu b nh: o ôn, thân g n g c r dày nên ch ng t t hơn b c lá và r y nâu. Gi ng BM202 có phNm các gi ng cùng trà. ch t g o khá, gieo c y ư c c hai v trong Gi ng BM202 có ki u hình g n, lá năm là xuân s m và mùa trung. òng ng, tr thoát bông, có bông to, nhi u h t. Gi ng BM202 có năng su t th c 2. c i m nông sinh h c ch y u thu trên di n r ng t 60 - 70 t /ha. Thích Gi ng lúa BM202 có th i gian sinh h p chân t th p, vùng thâm canh. trư ng: 130 - 135 ngày (v mùa), 180 - 3. ăng su t và các y u t c u thành năng su t 3.1. Thí nghi m so sánh t i Thanh Trì năm 2004 B ng 1. Y u t c u thành năng su t c a gi ng BM202 t i Thanh Trì - Hà i (năm 2004) S h t/bông Tên TGST Cao cây Bông/ M1000 NSLT Chênh l ch TT T ng H t H t gi ng (ngày) (cm) m2 h t (g) (t /ha) so đ/c (%) s ch c lép V xuân 1 Xi23 đ/c 178 109 207 168 147 21 25,3 77,0 100,0 2 BM202 185 115 217 192 169 23 26,1 95,7 124,3 CV(%) = 6,7 V mùa 1 Xi23 đ/c 136 116 220 156 136 20 24,8 74,2 100,0 2 BM9874 134 119 252 157 135 22 24,2 82,3 110,9 3 BM9962 140 118 261 152 132 20 25,0 86,1 116,0 4 BM202 143 123 247 165 140 25 25,9 89,6 120,7 CV (%) = 8,3 K t qu b ng 1 cho th y: nông dân c y s m hơn, gieo m s m hơn - V xuân gi ng BM202 có TGST dài tránh ư c nh ng t rét s m hàng năm gây hơn i ch ng Xi23 t 5 n 6 ngày. Th c thi t h i cho lúa trà này. BM202 có chi u t chúng tôi th y ây không ph i là m t h n cao cây cao hơn i ch ng Xi23 là 6 cm. ch c a gi ng trà xuân s m vì th i gian BM202 có s bông h u hi u t 217 sinh trư ng như BM202 cho phép ngư i bông/m2, cao hơn Xi23 (207 bông/m2).
T ng s h t/bông c a BM202 t cao trong c hai v . Vì v y trong i u ki n nh t trong các gi ng thí nghi m (192 thâm canh cao BM202 cho năng su t cao h t/bông). S h t ch c/bông 169 h t cao hơn h n so v i Xi23. BM202 là gi ng lúa hơn khá nhi u so v i i ch ng Xi23. Kh i ti m năng năng su t cao. lư ng 1000 h t c a BM202 t 26 gram, 3.2. Thí nghi m so sánh t i Qu ng Tr l n hơn Xi23. v xuân năm 2004 Năng su t lý thuy t c a BM202 t Thí nghi m so sánh, ánh giá TGST và 95,7 t /ha, cao hơn Xi23 (77,0 t /ha). các y u t c u thành năng su t t i Tr i Các y u t c u thành năng su t c a Gi ng lúa Vĩnh Linh - Qu ng Tr thu ư c gi ng BM202 có ưu th hơn so v i Xi23 k t qu b ng 2. B ng 2. TGST và y u t c u thành năng su t c a các gi ng lúa (v xuân 2004) ( gu n: Ph m Văn Dân, guy n Th Linh) Tên TGST Cao cây Bông Bông S h t T l lép P1000 NSLT NSTT NS so TT gi ng (ngày) (cm) HH/kh HH/m2 ch c/bông (%) h t (g) (t /ha) (t /ha) đ/c (%) 1 Xi23 đ/c 153 106,0 5,0 225 142,0 13,3 25,5 81,5 63,5 100,0 2 BM9874 152 107,5 5,3 239 145,0 13,3 25,4 87,8 68,4 107,7 3 BM9962 158 109,0 5,4 243 150,0 12,6 25,8 94,0 67,4 106,1 4 BM202 161 112,0 5,6 252 140,0 10,0 26,0 91,7 73,5 115,7 K t qu b ng 2 cho th y: - Năng su t th c thu (NSTT): Gi ng - S bông trên m2 c a gi ng BM202 là BM202 có NSTT vư t Xi23: 15,7%. cao nh t t 252 bông, Xi23 ch t 225 bông. S bông h u hi u BM202 t 5,6 4. ăng su t c a gi ng BM202 trong bông/khóm cao hơn i ch ng Xi23 (5,0 m ng lư i kh o nghi m lúa qu c gia bông/khóm); BM202 có t l lép th p nh t 4.1. V xuân 2006 t i B c b là (10%), Xi23 ( /c) là 13,3%. Gi ng BM202 ư c kh o nghi m t i - Năng su t lý thuy t (NSLT): Các m t s vùng tr ng lúa v i gi ng Xi23 làm gi ng có ti m năng năng năng su t cao i ch ng. BM202 cho năng su t vư t Xi23 g m: BM9874 (94,0 t /ha), BM202 (91,7 (b ng 3). t /ha), trong khi Xi23 ( /c) t 81,5 t /ha. B ng 3. ăng su t c a gi ng BM202 t i các vùng thí nghi m v xuân 2006 (t /ha) Đi m kh o nghi m TT Tên gi ng Bình quân X p h ng Hưng Yên H i Dương Vĩnh Phúc Thanh Hoá 1 Xi23 (đ/c) 56,3 45,2 63,3 61,7 57,0 3 2 BM2001 56,0 50,4 69,3 57,8 58,1 2 3 BM202 60,3 50,4 66,3 61,5 59,6 1 CV (%) 4,8 3,8 1,5 2,9 LSD0,05 5,74 3,7 2,0 3,57 gu n: Trung tâm KKNGSPCT và PB Qu c gia, 2006
T i Nam Trung b : Duyên h i Nam Trung b . Năng su t Gi ng BM202 ã ư c kh o gi ng BM202 t i các a phương ư c nghi m cơ b n và trình di n t i vùng th hi n b ng 4. B ng 4. K t qu kh o nghi m các gi ng lúa t i Duyên h i am Trung b năm 2005 Năng su t (t /ha) TT Tên gi ng Qu ng Ngãi Phú Yên Trung Bình NSTB ĐX HT ĐX HT ĐX HT 1 Xi23 (đ/c) 63,9 38,4 60,5 53,8 62,2 46,1 54,15 2 BM9962 64,7 - 62,4 - 63,6 - 3 BM202 70,7 48,1 62,7 52,7 66,7 50,4 58,55 CV (%) 7,3 5,9 4,0 2.5 LSD0,05 7,7 3,6 4,2 2,0 gu n: Nguy n Kim Ng c, Lê Quý Tư ng và CS, 2006 Năm 2006, Trung tâm Kh o ki m r ng, ưa vào cơ c u c a a phương trong nghi m gi ng, s n phNm cây tr ng và phân năm 2006 - 2007. bón Qu c gia ánh giá BM202 là gi ng tri n v ng qua 3 v thí nghi m cho trà 5. Kh năng ch ng ch u sâu b nh và i u trung ngày. Các huy n Ki n Thu , Tiên ki n b t thu n Lãng - H i Phòng, T Sơn - B c N inh, K t qu thí nghi m ánh giá kh năng Vĩnh Linh - Qu ng Tr , N ghĩa àn - N gh thích ng thông qua các ch tiêu v kh An, c Th - Hà Tĩnh, m t s t nh Duyên năng ch ng ch u c a các gi ng v i i u h i N am Trung b ã ánh giá gi ng ki n khí h u, sâu b nh h i ư c th hi n BM202 có tri n v ng và có ch trương m trên b ng 5. B ng 5. Kh năng ch ng ch u sâu b nh và i u ki n b t thu n (năm 2004 t i Vĩnh Thu - Qu ng Tr ) ơn v : i m Tên Sâu cu n R y Khô B c Ch ng Ch ng Đ TT Đ o ôn Đ tàn lá gi ng lá nâu v n lá rét đ thu n 1 Xi23 đ/c 1-3 1-3 1-3 1-3 1 1 3-5 3 1 2 BM9874 1-3 1-3 1-3 1-3 1 3 1-3 3 3 3 BM9962 1-3 1-3 1-3 1-3 1 1 3-5 1 3 4 BM202 1-3 1-3 1-3 1-3 1 1 1-3 1 5 5 SX31 1-3 1-3 1-3 3-5 1 3 5-7 3 3 gu n: Ph m Văn Dân, Nguy n Th Linh.
Qua k t qu b ng 5 cho th y kh năng - tàn c a lá: Gi ng BM202 có b lá ch ng ch u c a gi ng BM202 i v i sâu b n lâu hơn i ch ng Xi23. cu n lá, r y nâu, o ôn, khô v n, b c lá, kh năng ch ng rét là khá t t tương ương 6. K t qu phân tích ch t lư ng thóc g o i ch ng Xi23. K t qu phân tích ch t lư ng g o ư c - Ch ng : Gi ng BM202 th hi n kh trình bày b ng 6. năng ch u thâm canh cao, ch ng t t ( i m 1 - 3), hơn gi ng Xi23 ( i m 3 - 5). B ng 6. K t qu phân tích ch t lư ng thóc g o c a gi ng BM202 (xuân 2004) T l g o T l g o T l g o Dài h t Protein Amiloze Nhi t đ TT Tên gi ng l t (%) xát (%) nguyên (%) (mm) (%CK) (%CK) hoá h 1 Xi23 (đ/c) 79,0 67,5 51,0 6,36 9,8 18,4 TB 2 BM202 77,8 66,0 62,4 6,01 7,1 19,8 C gu n: B môn Sinh lý và ch t lư ng nông s n - Vi n KHKTNNVN cũ. K t qu b ng 6 cho th y BM202 có t nông dân v năng su t, ch ng ch u và c l g o nguyên 62,4% cao hơn Xi23 (51%) ch t lư ng cơm, g o khá. và hàm lư ng amiloze c a BM202 là 19,8 thu c lo i cơm m m. V nhi t hoá h : 7. K t qu m r ng s n xu t gi ng lúa BM202 vào lo i cao, i ch ng Xi23 t tri n v ng BM202 trung bình. K t qu m r ng s n xu t gi ng lúa Gi ng BM202 u t yêu c u c a BM202 qua các năm ư c th hi n t i b ng 7. B ng 7. M r ng di n tích m t s gi ng tri n v ng t i các a phương Gi ng Di n tích (ha) Năm BM9830 BM9874** BM202*** BM9962 2004 2.496* 1.016 8 1.464 * 2005 1.200 80 2006 1.150 210 T ng 5.108 302 * gu n: Ph m ng Qu ng, Trung tâm KKNGSPCT và PB QG, 2004 - 2005 ** gu n: Phòng Nông nghi p huy n Ki n Thu - H i Phòng *** gu n: BM Ch n t o gi ng lúa - Vi n KHKTNN Vi t Nam. Gi ng BM202 có di n tích trong s n IV. K T LU N VÀ N GHN xu t hàng năm tăng m nh, ch ng t ây là 1. Gi ng lúa BM202 là gi ng lúa trung gi ng r t có tri n v ng, ư c s n xu t ch p ngày có năng su t cao, vư t năng su t gi ng nh n. Chúng tôi nh n nh r ng, trong lúa qu c gia Xi23 ( i ch ng) t 8 - 15%, nh ng năm t i BM202 s thay th gi ng ch ng t t thích h p v i chân t th p cho X21, Xi23, C70 t i các vùng ang gieo vùng thâm canh, gieo c y ư c c hai v tr ng các gi ng này. trong năm là xuân s m và mùa trung.
2. Gi ng BM202 ã ư c Trung tâm KKN GSPCT và PB Qu c gia kh o nghi m các vùng sinh thái năm 2005 - 2006 và ánh giá BM202 là gi ng tri n v ng, khuy n cáo s n xu t th nghi m và m r ng. TÀI LI U THAM KH O 1 guy n H u ghĩa, 1995 - 1996. Tình hình s n xu t lúa g o Vi t N am - Th c tr ng và nh ng v n chính trong công tác c i thi n s n xu t lúa g o thông qua s h p tác a phương - K t qu nghiên c u KHN N 1995 - 1996. 2 Tr n Thúc Sơn, 1998. M t s ý ki n v qu n lý dinh dư ng trong h th ng canh tác lúa ng b ng sông H ng. Báo cáo h i th o “Quan i m v qu n lý dinh dư ng t ng h p cho cây tr ng”. Hà N i 26 - 27/05/1998. 3 Lê Văn Ti m, 1978. chua c a t ng p nư c, T p chí KH và KTN N , s 10/1978, 739 - 743. 4 Ph m Chí Thành, 1986. Giáo trình phương pháp thí nghi m ng ru ng. N XB N ông nghi p 1986. 5 ào Th Tu n, 1984. Cơ s khoa h c c a vi c xác nh cơ c u cây tr ng h p lý. N XB KHKT, Hà N i. gư i ph n bi n: guy n Văn Vi t
T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam 7