Hạ lãi suất cho vay: Giấc
mơ xa
Cả NHNN và nhiều NHTM tuyên bố hạ lãi suất cho vay từ 1-2%, song
hầu hết các doanh nghiệp (DN), đặc biệt DN vừa và nhỏ vẫn không thể
tiếp cận được nguồn vốn vay từ ngân hàng.
Không dễ tiếp cận vốn rẻ
Theo ông Huỳnh Văn Minh, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM,
nhiều ngân hàng lớn gần đây đã công bố hạ lãi suất cho vay, song đây chưa
phải là tín hiệu đáng mừng. Bởi một số ngân hàng cho biết số khách hàng
được hưởng mức lãi suất cho vay thấp chỉ chiếm khoảng 1 - 1,5% tổng dư
nợ của ngân hàng. Do đó, sẽ không có nhiều DN tiếp cận được nguồn vốn
lãi suất thấp. Vì rằng, theo các ngân hàng, với mức lãi suất huy động
14%/năm, nếu cho vay khoảng 16%/năm thì ngân hàng sẽ không có lời. Thứ
hai, tính thanh khoản của một số ngân hàng hiện nay chưa đáp ứng được nhu
cầu vay vốn thực tế của DN. Không loại trừ một số ngân hàng không có đủ
nguồn tiền để cho vay nhưng vẫn công bố theo phong trào.
Để hạn chế cho vay, các ngân hàng gia tăng việc kiểm soát điều kiện cho
vay. Vì vậy, đối với phần lớn DN vừa và nhỏ, dù lãi suất cao hay thấp cũng
không thể tiếp cận được bởi đa số các điều kiện về sổ sách, tài sản, thị
trường của các DN này khó đáp ứng được yêu cầu khắt khe của ngân hàng,
vì vậy họ có thể bị loại ngay từ vòng thẩm định dự án.
“Giảm lãi suất nhưng ngân hàng không tạo điều kiện cho DN vay thì cũng
bằng không”-ông Nguyễn Văn Đực, Phó GĐ Cty địa ốc Đất Lành nói. Ông
Đực cho rằng, lãi suất đã tăng quá cao rồi nên việc giảm 1-2% cũng không
đáng kể. Bài toán quan trọng cho DN bất động sản lúc này là cần tiền hơn là
giảm lãi suất. Có tiền mới mong cứu được các dự án đang thi công dang dở
phải “đắp chiếu” từ bao lâu nay. Nếu không có tiền, một mặt phải trả lãi
ngân hàng ở mức cao, mặt khác phải trả chi phí điều hành thì nguy cơ phá
sản của các DN địa ốc tiếp tục tăng.
Theo ông Phạm Xuân Hồng-Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam, với
lãi suất trên dưới 20%/năm như trước đây là quá cao, nay có hạ xuống 1-2%
thì cũng vẫn còn rất cao so với hầu hết các DN vừa và nhỏ, nhất là các DN
ngành dệt may vốn lợi nhuận rất thấp. Cho nên, mức hạ lãi suất kể trên thì
ngân hàng có cho vay DN cũng không dám vay. Lãi suất cho vay khoảng
15%/năm thì may ra các DN ngành dệt may mới có thể kham nổi. Nhưng
trong tình cảnh hiện nay, mức lãi suất đó chỉ là giấc mơ của DN.
Đình trệ sản xuất vì đói vốn
Hầu hết các DN vừa và nhỏ hiện nay đang trong tình trạng khát vốn trầm
trọng. Theo tính toán của Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas), từ nay đến hết
tháng 5-2012, toàn ngành điều cần đến 9.000 -10.000 tỷ đồng để mua hết
380.000 tấn điều thô trong dân, và sau đó cần 250 triệu USD để nhập khẩu
điều nguyên liệu chế biến những tháng cuối năm. “Để giảm bớt phần lỗ do
sự chênh lệch nguyên liệu tồn kho và hiện hành, các DN rất cần có nguồn
vốn để tiếp tục mua nguyên liệu điều mới với giá rẻ vào để đấu trộn với
nguyên liệu cũ”- Chủ tịch Vinacas, ông Nguyễn Thái Học nói. Tuy nhiên,
phần lớn DN ngành điều cho rằng rất khó có thể tiếp cận nguồn vốn từ các
ngân hàng, khi những điều kiện vay vốn mà ngân hàng đưa ra khó khăn hơn,
nâng điều kiện thế chấp khiến DN không thể tiếp cận được.
Ông Tạ Quốc Hùng- Phó Chủ tịch Hội chế biến gỗ TPHCM cho rằng để
chịu đựng được với bình quân mức lãi suất vốn vay 18%/năm thì đối với các
DN ngành gỗ phải đạt mức lợi nhuận 45% trở lên, đây là tỉ lệ khó lòng thực
hiện, khi DN đối mặt với nhiều áp lực tăng chi phí và thị trường.
Không riêng với vốn vay ngân hàng, tại TP Hồ Chí Minh, việc tiếp cận
nguồn vốn vay của các quỹ vốn hỗ trợ của thành phố cũng rất khó khăn. Ông
Huỳnh Văn Hải- Giám đốc Cty Công nghệ Thực phẩm Bảo Long cho biết,
công ty có nhu cầu vay vốn để đổi mới công nghệ sản xuất, mặc dù đã đi tới
lui nhiều tháng trời nhưng vẫn chưa vay được.
Vì không tiếp cận được vốn, nhất là vốn lãi suất thấp, các DN không có khả
năng tái đầu tư cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Do vậy, nguy cơ mất thị
trường, tụt hậu… là khó tránh khỏi. Các DN ngành da giày, dệt may đang bị
sụt giảm đơn hàng mạnh mẽ.
Ông Phạm Xuân Hồng cho biết, trong mấy tháng đầu năm nay, nhiều DN da
giày giảm đến 30-45% đơn hàng do tiêu thụ các thị trường XK lớn như EU,
Mỹ chậm; nhiều DN dệt may chấp nhận giảm giá bán để giữ thị trường và có
thể cạnh tranh. Theo ông Hồng, nếu như trước đây DN dệt may thường chủ
động đơn hàng trong 6 tháng thì nay đơn hàng chỉ còn 3 tháng. Bên cạnh đó,
chi phí sản xuất tăng cao khoảng 30%, trong khi giá bán sản phẩm chỉ tăng
cầm chừng cỡ 5-7%. “Với chi phí đầu vào tăng cao, lợi nhuận giảm như hiện
tại, DN rất khó có khả năng cầm cự được lâu”- ông Hồng nói.
Ông Phạm Ngọc Hưng, Phó Chủ tịch Hiệp hội DN TP Hồ Chí Minh cho
biết, hiện nay có hơn 60% DN nhỏ và vừa sản xuất sút kém, không đủ vốn
để duy trì sản xuất, chỉ có 20% DN có cơ hội vượt qua khủng hoảng. Theo
ông Hưng, vấn đề hiện nay là vốn. Vốn trên thị trường rất khó khăn, hàng
loạt các công trình, dự án bị đình trệ, lãi suất mặc dù đã có dấu hiệu giảm
trong thời gian từ sau Tết Nguyên đán đến nay nhưng vẫn còn rất cao (trên
20%) khiến DN khó có thể tạo ra lợi nhuận. Tại TPHCM số lượng DN giải
thể, ngưng hoạt động tăng lên nhanh chóng (ước khoảng trên 10.000 DN
ngưng hoạt động) đây là con số DN đóng cửa nhiều nhất trong 20 năm qua.
