Hạ lãi vay nợ cũ: không chế tài, giải
pháp nào?
Bất công!
“Vấn đề là các đối tượng này không lượng hóa được sổ sách, nên gặp nhiều khó
khăn trong việc tiếp cận vốn tại các ngân hàng lớn với lãi suất thấp, mà buộc phải
vay ở các ngân hàng nhỏ với lãi suất rất cao”, vị giám đốc trên nói và nhận xét,
“với những đóng góp cho nền kinh tế không nhỏ, vậy mà DN không được ngân
hàng hỗ trợ hạ lãi suất xuống dưới 15%/năm, thật là bất công!”.
Mặc dù không nói lãi suất cao là nguyên nhân khiến 150 DN nhỏ thuộc Hội ra đi,
nhưng ông đã đặt câu hỏi ngay sau đó cho Thống đốc về tính pháp quy của tuyên
bố đưa mức trần lãi suất cho vay xuống dưới 15%/năm như thế nào?
Theo giám đốc một CTCP xuất nhập khẩu máy móc tại Hà Nội, nếu Thống đốc
không ra quy định bằng văn bản thì không thể ép các ngân hàng đưa lãi suất các
khoản vay cũ xuống dưới 15%/năm, bởi hạ lãi suất đương nhiên khiến các ngân
hàng giảm lợi nhuận. Đặc biệt, đối với những DN vay tại những ngân hàng nhỏ thì
việc giảm lãi suất chắc chắn khó xảy ra, vì trước đó, những ngân hàng này đã huy
động với lãi suất 17 - 18%/năm.
Không thể cào bằng
Chủ tịch HĐQT một ngân hàng TMCP cho rằng, không thể có sự đánh đồng, cào
bằng trong việc đưa lãi suất cho vay cũ xuống dưới 15%/năm đối với tất cả các
khoản vay. Tại ngân hàng ông, chỉ những khách hàng lâu năm, có khoản vay lớn,
chỉ số tín nhiệm cao, không nợ quá hạn… mới được hạ lãi suất; còn những DN
hay khách hàng cá nhân mới đặt quan hệ với ngân hàng, khoản vay nhỏ, nợ quá
hạn, kinh doanh thua lỗ, chỉ số tín nhiệm thấp thì lãi suất sẽ vẫn còn cao.
“Tuy nhiên, ngân hàng đảm bảo bình quân các khoản vay cũ sẽ xuống dưới
15%/năm”, vị chủ tịch nhấn mạnh.
hoạt động của ngân hàng phải theo đúng quy định của NHNN, nên nếu không có
quy định thì DN phải chấp nhận chỉ ngân hàng nào có điều kiện mới giảm lãi suất.
Hơn thế, việc hạ lãi suất còn phụ thuộc vào chính “sức khỏe” của từng DN. Giảm
lãi suất cho một DN không có khả năng trả nợ hoặc rủi ro hoạt động kinh doanh
cao, ngân hàng buộc phải giảm lãi biên xuống, bởi công thức cho vay là: lãi cho
vay = giá vốn + rủi ro tín dụng + lãi biên. Cào bằng sẽ gây khó khăn cho hoạt
động của ngân hàng, mà trong nền kinh tế thị trường, DN nào rủi ro tín dụng lớn
thì lãi suất cho vay buộc phải giữ cao.
Cần biện pháp song song
DN kêu ca về lãi suất, xem lãi suất cao là nguyên nhân gây khó khăn cho DN, vì
lãi suất cao mà DN nợ không thanh toán được, phá sản, điêu đứng… Rồi đòi kéo
lãi suất xuống, hạ chuẩn tín dụng, còn nợ không thể thu hồi được từ chính DN lại
bắt ngân hàng phải xử lý. Mọi gánh nặng oằn lên vai hệ thống tài chính là một
điều không công bằng, phi kinh tế.
“Cần phải nhìn nhận DN lao đao vì nhiều lý do. Một trong những vấn đề DN phải
chịu trách nhiệm nhiều nhất trong câu chuyện nợ không thanh toán được đó là
dùng vốn sai mục đích, đẩy tiền vào nền kinh tế một cách vô tội vạ, hậu quả đưa
đến là NHNN buộc phải thắt chắt tiền tệ, thắt chặt tín dụng, lãi suất lên cao…
Thực tế, lãi suất cao không phải là tội đồ, không phải là tác nhân, mà chỉ là hậu
quả của các yếu tố khácVIB có thể cho vay với lãi suất 10,5%/năm; thứ hai, bản
chất tiền trong nền kinh tế không còn nhiều như trước, nên các ngân hàng cũng
không thể mạnh tay cho vay được; thứ ba, nợ không thể thanh toán được trong hệ
thống ngân hàng đang cao, nên đương nhiên các NHTM phải thắt chặt quản trị rủi
ro, chứ không thể hạ chuẩn cho vay. Nếu NHNN thành lập công ty mua nợ xấu
của các tổ chức tín dụng thì cũng chỉ xử lý được phần “váng”, rồi sau đó sẽ lại
xuất hiện mới những khoản nợ không thanh toán được, do DN không bán được
hàng.
“Do vậy, phải giải quyết hàng tồn kho hiện chiếm khoảng 60 - 70% nợ không
thanh toán được của ngân hàng thì mới khơi thông được nút thắt của nền kinh tế.
Chính sách tiền tệ chỉ là một phần trong chính sách vĩ mô, bây giờ là thời điểm
cần biện pháp song song, hài hòa giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ.
Nếu để mỗi chính sách tiền tệ vận động, nền kinh tế sẽ khó chuyển biến, bài toán
kinh tế vĩ mô sẽ không giải quyết được
