Hiệu quả của tẩy giun lên tình trạng dinh dưỡng thiếu máu ở trẻ em 36 - 60 tháng tuổi

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

66
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trẻ em dưới 5 tuổi là đối tượng có cơ nguy cơ cao bị SDD và thiếu máu ở Việt Nam và các nước đang phát triển [1-4]. Một trong những nguyên nhân của SDD và thiếu máu là nhiễm giun sán, do điều kiện môi trường sống không đảm bảo vệ sinh, chế độ ăn hàng ngày thiếu về số lượng và chất lượng. Trong những năm qua, đồng bằng sông Mêkong là một vùng chịu nhiều biến đổi bất lợi về thời tiết, lũ lụt, ảnh hưởng đến nguồn cung cấp thực phẩm, điều kiện sống của người...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hiệu quả của tẩy giun lên tình trạng dinh dưỡng thiếu máu ở trẻ em 36 - 60 tháng tuổi

TCNCYH 21 (1) - 2003 HiÖu qu¶ cña tÈy giun lªn t×nh tr¹ng dinh d−ìng, thiÕu m¸u ë trÎ em 36-60 th¸ng tuæi Lª Minh Uy1, NguyÔn Xu©n Ninh2, Ph¹m Duy T−êng3 1 Së Y tÕ An Giang, 2ViÖn Dinh d−ìng; 3 §¹i häc Y Hµ Néi HiÖu qu¶ cña tÈy giun ®Õn thay ®æi vÒ t×nh tr¹ng dinh d−ìng, thiÕu m¸u ®−îc ®¸nh gi¸ trªn 277 trÎ em tõ 36- 60 th¸ng tuæi t¹i 3 ph−êng n«ng th«n thuéc tØnh An giang, §ång b»ng s«ng Mªkong, trong vßng 6 th¸ng, n¨m 2001. KÕt qu¶ cho thÊy, tÈy giun b»ng Mebendazol, 1 liÒu 500mg, cã t¸c dông c¶i thiÖn râ rÖt chiÒu cao vµ c©n nÆng cña trÎ. Sau 6 th¸ng tÈy giun, c©n nÆng, chiÒu cao cña nhãm trÎ ®−îc tÈy giun t¨ng nhiÒu h¬n nhãm ®èi chøng lµ 0.3 kg vµ 0.8 cm. T−¬ng tù, Z score vÒ c©n nÆng/ tuæi, chiÒu cao/ tuæi cña nhãm can thiÖp còng tèt h¬n nhãm ®èi chøng lµ 0.13 vµ 0.17 ®¬n vÞ. Tû lÖ thiÕu m¸u gi¶m 12.1%, nhãm chøng chØ gi¶m 5.6%, nång ®é Hemoglobin (Hb) trung b×nh cña nhãm trÎ tÈy giun cao h¬n 0.4 g/dL so víi nhãm ®èi chøng. TÈy giun lµ biÖn ph¸p cÇn ®−îc phèi hîp trong c¸c ch−¬ng tr×nh phßng chèng suy dinh d−ìng (SDD) vµ thiÕu m¸u ë trÎ em. I. §Æt vÊn ®Ò vÒ phßng chèng nhiÔm giun trªn trÎ nhá tr−íc tuæi ®i häc cßn Ýt. TrÎ em d−íi 5 tuæi lµ ®èi t−îng cã c¬ nguy c¬ cao bÞ SDD vµ thiÕu m¸u ë ViÖt Nam vµ c¸c Nghiªn cøu nµy nh»m: n−íc ®ang ph¸t triÓn [1-4]. Mét trong nh÷ng - §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña biÖn ph¸p tÈy giun nguyªn nh©n cña SDD vµ thiÕu m¸u lµ nhiÔm tíi c¶i thiÖn t×nh tr¹ng dinh d−ìng qua c¸c chØ giun s¸n, do ®iÒu kiÖn m«i tr−êng sèng kh«ng tiªu nh©n tr¾c c©n nÆng/ tuæi, chiÒu cao/ tuæi. ®¶m b¶o vÖ sinh, chÕ ®é ¨n hµng ngµy thiÕu vÒ - HiÖu qu¶ cña tÈy giun tíi t×nh tr¹ng thiÕu sè l−îng vµ chÊt l−îng. m¸u dinh d−ìng ë trÎ em 36 th¸ng - 60 th¸ng Trong nh÷ng n¨m qua, ®ång b»ng s«ng tuæi. Mªkong lµ mét vïng chÞu nhiÒu biÕn ®æi bÊt lîi II- §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p vÒ thêi tiÕt, lò lôt, ¶nh h−ëng ®Õn nguån cung nghiªn cøu cÊp thùc phÈm, ®iÒu kiÖn sèng cña ng−êi d©n, 1. ThiÕt kÕ nghiªn cøu nhÊt lµ trÎ em… nh÷ng yÕu tè nµy cã thÓ lµ nh÷ng yÕu tè nguy c¬ ¶nh h−ëng ®Õn t×nh tr¹ng Nghiªn cøu ®−îc tiÕn hµnh theo ph−¬ng dinh d−ìng vµ thiÕu m¸u cña trÎ em d−íi 5 tuæi ph¸p can thiÖp, mï ®¬n, cã ®èi chøng trªn céng [3,4]. ®ång. NhiÔm giun lµ nguyªn nh©n lµm cho trÎ 2. §èi t−îng nghiªn cøu ch¸n ¨n, kÐm tiªu ho¸, hÊp thu c¸c chÊt dinh TrÎ em løa tuæi 36 ®Õn 60 th¸ng tuæi, t¹i 3 d−ìng. Ngoµi ra giun cã thÓ g©y mét sè biÕn ph−êng thuéc thµnh phè Long An tØnh An chøng nh− t¾c ruét ë trÎ em, giun chui èng mËt, giang, §ång b»ng s«ng Mªkong cã ®iÒu kiÖn dÞ øng, chËm ph¸t triÓn thÓ chÊt vµ tinh thÇn sèng t−¬ng tù nhau. §©y lµ ba ph−êng nghÌo, [5]. Mét sè nghiªn cøu cho thÊy phßng chèng ng−êi d©n sinh sèng chñ yÕu lµ lµm ruéng nhiÔm giun lµ mét biÖn ph¸p hiÖu qu¶ nh»m c¶i (85%), hµng n¨m th−êng bÞ lò lôt kho¶ng 2 thiÖn t×nh tr¹ng dinh d−ìng, gi¶m thiÕu m¸u th¸ng. §iÒu kiÖn sèng ch−a ®¶m b¶o vÒ mÆt vÖ [6,9]. Tuy nhiªn ®a sè c¸c nghiªn cøu tËp trung sinh, phÇn lín ng−êi d©n cßn ®i cÇu tiªu xuèng vµo løa tuæi trÎ em tiÓu häc, nh÷ng nghiªn cøu s«ng ngßi, ao c¸, ch−a cã ý thøc xö lý r¸c th¶i, 45
TCNCYH 21 (1) - 2003 ... ®©y lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi cho l©y n»m víi trÎ d−íi 3 tuæi (®é chÝnh x¸c 0,1 cm). nhiÔm ký sinh trïng. C¸c chØ sè c©n nÆng/tuæi, chiÒu cao/tuæi, c©n MÉu nghiªn cøu ®−îc tÝnh to¸n theo c«ng nÆng/chiÒu cao ®−îc tÝnh theo quÇn thÓ tham thøc tÝnh cì mÉu cho thö nghiÖm can thiÖp kh¶o NCHS. céng ®ång. XÐt nghiÖm Hb khi b¾t ®Çu vµ kÕt thóc δ (Z1-α/2 + Z 1-β) 2 2 nghiªn cøu b»ng ph−¬ng ph¸p Cyanmethemoglobin; ®¸nh gi¸ thiÕu m¸u theo n= h−íng dÉn cña WHO [4]: Hb
TCNCYH 21 (1) - 2003 1 B¶ng 1. §Æc ®iÓm ban ®Çu cña 2 nhãm P
TCNCYH 21 (1) - 2003 Sau 10 ngµy dïng thuèc tÈy giun Mebendazole trùc tiÕp c¶i thiÖn t×nh tr¹ng dinh d−ìng ë trÎ cho 153 trÎ, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña thuèc giun em [6,7,8]. b»ng xÐt nghiÖm l¹i trøng giun trong ph©n, kÕt VÒ kÕt qu¶ cña tÈy giun ®Õn t×nh tr¹ng dinh qu¶ cho thÊy 92,9% tr−êng hîp kh«ng cßn bÞ d−ìng, Kh¸i & CS 1999 [6], Khanh & CS. nhiÔm, cã 7,1% vÉn cßn nhiÔm trøng giun. KÕt 2000 [7] còng cho thÊy tÈy giun ë trÎ em tiÓu qu¶ nµy còng t−¬ng tù víi nghiªn cøu cña häc (8 tuæi), gióp cho trÎ t¨ng c©n nhanh h¬n NguyÔn C«ng Khanh n¨m 1996 cho hiÖu qu¶ nhãm kh«ng ®−îc tÈy giun mét c¸ch cã ý tÈy giun lµ 93,9%. nghÜa. Mét sè nghiªn cøu kh¸c t¹i B¨ngladesh So s¸nh víi tû lÖ SDD chung cña trÎ em (1995), Kenya (1989), còng cho thÊy nh÷ng kÕt vïng ®ång b»ng s«ng Mªkong n¨m 2000 qu¶ d−¬ng tÝnh t−¬ng tù nh− nghiªn cøu cña (32.3%), th× tû lÖ SDD thuéc 3 phõ¬ng cao h¬n chóng t«i [8,9]. Tuy nhiªn còng cã nh÷ng 8,5%, chøng tá ë ®©y trÎ vÉn cßn nguy c¬ cao nghiªn cøu kh¸c kh«ng thÊy hiÖu qu¶ râ rÖt cña cña thiÕu dinh d−ìng. Còng t¹i thêi gian nµy tû tÈy giun do sù kh¸c nhau vÒ thêi gian, løa tuæi lÖ SDD cña trÎ em thµnh phè Hå ChÝ Minh chØ can thiÖp, ®Æc biÖt lµ ®iÒu kiÖn m«i tr−êng sèng cßn 14.5% (n¨m 2000) vµ 14% (n¨m 2001) [2]. vµ chÕ ®é ¨n kÌm theo. T−¬ng tù, tû lÖ thiÕu m¸u còng cao h¬n c¸c KÕt qu¶ nµy còng phï hîp víi nghiªn cøu vïng kh¸c cïng thêi ®iÓm [10]. NhiÔm kÝ trïng cña Kh¸i & CS 1999[6] t¹i Th¸i B×nh, cho thÊy nhÊt lµ c¸c kÝ sinh trïng ®−êng ruét, nhÊt lµ tÈy giun cã hiÖu qu¶ râ rÖt lµm t¨ng nång ®é nhiÔm giun mét bÖnh phæ biÕn ë c¸c n−íc ®ang Hb vµ gi¶m tû lÖ thiÕu m¸u. Tuy nhiªn gi¶m tû ph¸t triÓn khu vùc khÝ hËu nhiÖt ®íi. NhiÔm lÖ thiÕu m¸u trong nghiªn cøu cña chóng t«i giun cã ¶nh h−ëng lín tíi sù ph¸t triÓn cña trÎ ch−a nhiÒu b»ng nghiªn cøu trªn, còng nh− mét tr−íc hÕt giun kÝ sinh ë ®−êng ruét chóng lÊy ®i sè nghiªn cøu n−íc ngoµi kh¸c, do ®Æc ®iÓm mét l−îng ®¸ng kÓ c¸c chÊt dinh d−ìng cña trÎ. cña nhiÔm giun, thêi gian theo dâi vµ khÈu Kh«ng chØ lÊy chÊt dinh d−ìng cÇn thiÕt mµ phÇn ¨n cã thÓ kh¸c nhau gi÷a c¸c vïng. giun mãc khi kÝ sinh trong ruét b¸m vµo niªm Nh−ng nghiªn cøu ®· cho thÊy hiÖu qu¶ cña tÈy m¹c ruét hót mét l−îng m¸u ®ång thêi dÉn tíi giun tíi sù ph¸t triÓn chiÒu cao, c©n nÆng vµ hiÖn t−îng ch¶y m¸u ®−êng ruét. Cïng víi gi¶m tû lÖ thiÕu m¸u ë trÎ. hiÖn t−îng mÊt c¸c chÊt dinh d−ìng nhiÔm giun V. KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ ®· dÉn tíi hiÖn t−îng trÎ ch¸n ¨n, vµ c¸c rèi Sau 6 th¸ng can thiÖp tÈy giun b»ng lo¹n l©m sµng kh¸c mµ nÆng nÒ h¬n khi trÎ bÞ Mebendazol, 1 liÒu 500mg, trªn trÎ em nhiÔm nhiÔm nhiÒu lo¹i vµ sè l−îng giun ë ®−êng ruét giun, løa tuæi 36-60 th¸ng t¹i 3 ph−êng thuéc trÎ nhiÒu. ChÝnh v× vËy mµ biÖn ph¸p tÈy giun An Giang, ®ång b»ng s«ng Mªkong, kÕt qu¶ trong ®iÒu trÞ ®· ®−îc thùc hiÖn tõ l©u vµ nh÷ng cho thÊy: n¨m gÇn ®©y biÖn ph¸p ®ång lo¹t cho trÎ tÈy giun ®Ó c¶i thiÖn t×nh tr¹ng dinh d−ìng chung 1- TÈy giun cã t¸c dông c¶i thiÖn râ rÖt trong ®ã cã thiÕu m¸u ®· ®−îc ¸p dông. BiÖn chiÒu cao vµ c©n nÆng cña trÎ. Sau 6 th¸ng tÈy ph¸p nµy dùa trªn c¬ së khi tÈy giun cho trÎ giun, c©n nÆng, chiÒu cao cña trÎ t¨ng nhiÒu cïng víi c¸c biÖn ph¸p phßng nhiÔm giun ®· h¬n nhãm ®èi chøng lµ 0,3 kg vµ 0,8 cm. h¹n chÕ mÊt m¸t c¸c chÊt dinh d−ìng kh«ng T−¬ng tù, Z score vÒ c©n nÆng/tuæi, chiÒu chØ c¸c chÊt sinh n¨ng l−îng mµ cßn c¶ c¸c vi cao/tuæi cña nhãm can thiÖp còng tèt h¬n nhãm chÊt dinh d−ìng nh− vitamin vµ c¸c chÊt ®èi chøng lµ 0,13 vµ 0,17 ®¬n vÞ. kho¸ng ®Æc biÖt lµ s¾t. Khi h¹n chÕ nhiÔm giun 2- TÈy giun cã t¸c dông lµm gi¶m 12,1% tû ®−êng ruét cßn gãp phÇn c¶i thiÖn ®¸ng kÓ qu¸ lÖ thiÕu m¸u, trong khi nhãm ®èi chøng gi¶m tr×nh hÊp thu tiªu ho¸ vµ c¶ lµm t¨ng møc ®é 5.6%. Nång ®é Hb trung b×nh cña nhãm trÎ tÈy thÌm ¨n cña trÎ, chÝnh v× vËy mµ nhiÒu t¸c gi¶ giun cao h¬n mét c¸ch cã ý nghÜa (+0.4 g/dL; cho r»ng tÈy giun lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p P
TCNCYH 21 (1) - 2003 3- TÈy giun cÇn ®−îc quan t©m phèi hîp 7. Lª NguyÔn B¶o Khanh (2000). HiÖu qu¶ trong c¸c ch−¬ng tr×nh phßng chèng SDD vµ cña tÈy giun ®Þnh kú 6 th¸ng/lÇn ®èi víi sù ph¸t thiÕu m¸u ë trÎ em, ®Æc biÖt lµ ë nh÷ng vïng triÓn thÓ lùc cña häc sinh tiÓu häc. LuËn v¨n nghÌo, khi ®iÒu kiÖn m«i tr−êng sèng kÐm. Th¹c sü Dinh d−ìng Céng ®ång, §¹i häc Y Hµ Tµi liÖu tham kh¶o néi. 1. WHO 1997. Global database on child 8. Rousham EK, Mascie-Taylor CGN growth and malnutrition. Geneva; pp 47-63. (1995). A 18 month study of the effect of pediodic anthelmintic treatment on the growth 2. ViÖn Dinh d−ìng Quèc gia/ Tæng côc and nutritional status of preschool children in Thèng kª 2001. T×nh tr¹ng dinh d−ìng trÎ em Bangladesh. Annals of Human Biology 21:315- vµ bµ mÑ ViÖt Nam n¨m 2000. NXBYhäc Hµ 324. Néi; tr. 12-70. 9. Stephenson LS, Latham MC, Kurz KM 3. Hµ Huy Kh«i, Hoµng ThÞ V©n, Lª B¹ch (1989). Treatment with a single dose of Mai vµ cs 1996. T×nh tr¹ng thiÕu m¸u dinh Albendazole improves growth of Kenyan d−ìng vµ c¸c nguy c¬ cña thiÕu m¸u dinh schoole children with hookworm, trichuris d−ìng ë ViÖt Nam. B¸o c¸o khoa häc viÖn trichura and ascaris lumbricoides infection. Dinh d−ìng; tr. 12-18. American journal of Clinical Nutrition 41:78- 4. WHO/UNICEF/UNU (1997). Indicators 84. and strategies for iron deficiency control 10. NIN/UNICEF 2001. B¸o c¸o vÒ thiÕu programs. WHO/NUT/96.12, Geneva m¸u dinh d−ìng t¹i ViÖt Nam n¨m (2000). tr. Switzerland. 10-30. 5. Scrimshaw NS, Tayloz CE, Gordjon et al. (1968). Interaction of nutrition and infection. WHO monograph 57: 5-50. 6. Ph¹m Ngäc Kh¸i & CS (1999). Nghiªn cøu mét sè biÖn ph¸p y tÕ gãp phÇn n©ng cao t×nh tr¹ng dinh d−ìng cho trÎ em 6-15 tuæi t¹i tr−êng häc n«ng th«n Th¸i B×nh. §Ò tµi khoa häc cÊp nhµ n−íc KHCN-11.09.05A (1997- 1998). .Summary effects of deworming on nutritional status, anemia in children 36 to 60 month olds The effects of deworming on nutritional status, anemia was carrying out in 277 children aged from 36 -60 month olds belong 3 rural communes in Angiang province, Mekong River Delta, during 6 month-2001. The results showed that deworming by using Mebeldazol, one dose of 500mg, increased significantly weight and height of the children. After deworming for 6-month period, the gain in weight and height of the deworming group were 0.3 kg and 0.8 cm higher than that of Control group. Similarly, the change in WAZ and HAZ were also higher (0,13 and 0,17 respectively), intervention group compared with control group. Deworming reduced by 12.1% anemia in intervention group, while only 5,6% was reduced incontrol group after 6 month. Change of Hb concentrations in control group was also higher by 0,4 g/dL compared with cotrol group. Deworming should be integrated with the against-protein energy malnutriton and anemia program in Vietnam. 49