Hiệu quả điều trị Isotretinoin trên bệnh nhân trứng cá vừa và nặng tại khoa Da liễu - Bệnh viện Đại học Y Thái Bình năm 2018

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trứng cá là một bệnh da mạn tính phổ biến ở lứa tuổi dậy thì, kéo dài dai dẳng đến 35-40 tuổi. Bài viết trình bày việc so sánh hiệu quả điều trị Isotretinoin trước và sau 8 tuần trên bệnh nhân trứng cá vừa và nặng tại khoa Da Liễu – Bệnh viện Đại học Y Thái Bình năm 2018.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hiệu quả điều trị Isotretinoin trên bệnh nhân trứng cá vừa và nặng tại khoa Da liễu - Bệnh viện Đại học Y Thái Bình năm 2018

TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 475 - THÁNG 2 - SỐ 1&2 - 2019 TÀI LIỆU THAM KHẢO Single High-Dose Bolus Tirofiban Versus Abciximab With Sirolimus-Eluting Stent or Bare-Metal Stent in 1. Nguyễn Lân Việt (2007), Nhồi máu cơ tim cấp, Acute Myocardial Infarction Study) trials", JACC Bài giảng bệnh học nội khoa, Nhà xuất bản Y học, Cardiovasc Interv, 4 (1), pp. 66-75. tr. 82 - 94. 5. Cetinkal G, Dogan S M, Kocas C, et al. (2016), 2. Widimsky P, Wijns W, Fajadet J, et al. (2010), "The value of the Clinical SYNTAX Score in "European Association for Percutaneous predicting long-term prognosis in patients with ST- Cardiovascular Interventions. Reperfusion therapy segment elevation myocardial infarction who have for ST elevation acute myocardial infarction in undergone primary percutaneous coronary Europe: description of the current situation in 30 intervention", Coron Artery Dis, 27 (2), pp. 135-142. countries", Eur Heart J 31 (8), pp. 943–957. 6. Girasis C, Garg S, Raber L, et al. (2011), 3. Nguyễn Văn Tiến (1998), "Tình hình tử vong ở "SYNTAX score and Clinical SYNTAX score as bệnh nhân nhồi máu cơ tim", Tạp chí Tim mạch predictors of very long-term clinical outcomes in học Việt Nam, (14), tr 3-7. patients undergoing percutaneous coronary 4. Garg S, Sarno G, Serruys P W, et al. (2011), interventions: a substudy of SIRolimus-eluting "Prediction of 1-year clinical outcomes using the stent compared with pacliTAXel-eluting stent for SYNTAX score in patients with acute ST-segment coronary revascularization (SIRTAX) trial", Eur elevation myocardial infarction undergoing primary Heart J, 32 (24), pp. 3115-3127. percutaneous coronary intervention: a substudy of 7. Hara H, Aoki J, Tanabe K, et al. (2013), "Impact the STRATEGY (Single High-Dose Bolus Tirofiban of the clinical syntax score on 5-year clinical outcomes and Sirolimus-Eluting Stent Versus Abciximab and after sirolimus-eluting stents implantation", Bare-Metal Stent in Acute Myocardial Infarction) Cardiovasc Interv Ther, 28 (3), pp. 258-266. and MULTISTRATEGY (Multicenter Evaluation of HIỆU QUẢ ĐIỀU TRỊ ISOTRETINOIN TRÊN BỆNH NHÂN TRỨNG CÁ VỪA VÀ NẶNG TẠI KHOA DA LIỄU–BỆNH VIỆN ĐẠI HỌC Y THÁI BÌNH NĂM 2018 Nguyễn Thị Kim Dung1, Vũ Đình Thám1, Nguyễn Thị Thương Hoài1, Nguyễn Thị Bích Ngọc2 TÓM TẮT 26 SUMMARY Mục tiêu: So sánh hiệu quả trước và sau 8 tuần EFFICACY OF ISOTRETIOIN TREATMENT ON ACNE điều trị trứng cá mức độ vừa và nặng bằng VULGARIS PATIENTS WITH AVERAGE AND SEVERE Isotretinoin (Acnotin 10mg) đường uống kết hợp bôi tại chỗ. Phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang mô tả, CONDITION AT THE DERMATOLOGY DEPARTMENT tiến cứu. Kết quả: Trong tổng số 35 bệnh nhân tham OF THE HOSPITAL OF THAI BINH MEDICAL gia điều trị, tỷ lệ bệnh nhân mụn trứng cá mức độ vừa UNIVERSITY, 2018 (thời gian bị bệnh trên 12 tháng đã điều trị nhiều theo Objectives: To compare the efficacy before and chuyên khoa nhưng không cải thiện) chiếm chủ yếu after 8 weeks of moderate and severe acne treatment 65,7%. Triệu chứng lâm sàng phổ biến nhất gặp trên with Isotretinoin (Acnotin 10 mg) orally together with nhóm bệnh nhân tham gia nghiên cứu là da nhờn topical medication. Methods: A cross-sectional study (88,6%), sẩn đỏ (100%), mụn mủ (74,3%), sẩn đầu combined with a prospective study. Findings: In the trắng (77,1%) và sẩn đầu đen (62,9%). Hiệu quả sau total of 35 patients treated, the percentage of 8 tuần điều trị, có sự giảm rõ rệt về các triệu chứng moderate acne patients (patients with acne vulgaris trên lâm sàng gồm sẩn đầu trắng, sẩn đầu đen, mụn lasting over 12 months were treated clinically but not mủ và tình trạng da dầu nhờn (sự khác biệt có ý nghĩa improved dramatically) accounted for 65.7%. The thống kê với p
vietnam medical journal n01&2 - FEBRUARY - 2019 Trứng cá là một bệnh da mạn tính phổ biến ở gian bị bệnh > 12 tháng mà đã điều trị bằng các lứa tuổi dậy thì, kéo dài dai dẳng đến 35-40 tuổi. thuốc thông thường (theo chuyên khoa) nhưng Bệnh gặp cả ở nam và nữ với nhiều hình thái tổn không có cải thiện tốt. thương lâm sàng đa dạng. Mặc dù bệnh không • Không có các bệnh lý: suy gan, suy thận, gây biến chứng nguy hiểm nhưng hậu quả thẩm tiểu đường. mỹ sau mụn trứng cá khiến bệnh nhân lo lắng và • Bệnh nhân tự nguyện tham gia và thực hiện tự ti trong giao tiếp như thâm, sẹo lõm, sẹo lồi, đầy đủ các yêu cầu của nghiên cứu. sẹo phì đại. Tuy nhiên, thực tế lâm sàng cho 2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ bệnh nhân thấy có nhiều ca mụn trứng cá nặng hoặc mụn • Bệnh nhân nữ có thai, có ý định mang thai trứng cá kéo dài dai dẳng, sử dụng nhiều đợt hoặc cho con bú. thuốc kháng sinh, nhưng không đáp ứng. Những • Bệnh nhân có bệnh lý gan, thận thập niên gần đây, vitamin A acid đã được Phân độ bệnh trứng cá theo Karen Mccoy (2008): nghiên cứu và phát triển như một thuốc mới, • Mức độ nhẹ: dưới 20 tổn thương không hiệu quả trong điều trị mụn trứng cá khi tác viêm, hoặc dưới 15 tổn thương viêm hoặc tổng động vào tất cả các con đường hình thành mụn số lượng tổn thương dưới 30. trứng cá [1],[2]. Tại Việt Nam, vitamin A acid • Mức độ vừa: có 20-100 tổn thương không dạng bôi và dạng uống có rất nhiều biệt dược viêm hoặc 15- 50 tổn thương viêm, hoặc 20-125 khác nhau. Thuốc đã có các nghiên cứu về dược tổng tổn thương lực, dược động, độc tính, thử nghiệm điều trị, • Mức độ nặng: trên 5 nang, cục hoặc trên 100 tác dụng không mong muốn và đã được cục tổn thương không viêm, hoặc tổng tổn thương quản lý dược bộ y tế cấp phép sử dụng trên thị trường viêm trên 50 hoặc trên 125 tổng tổn thương. để điều trị bệnh trứng cá như: Isotrex, Locacid, 2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu: Differin, Retin A, Tretinoin, Acnotin, Isotina [3]. Khoa Da Liễu – Bệnh viện Đại học Y Thái Bình từ Tại phòng khám Da liễu Bệnh viện Đại học Y tháng 10/2017 đến tháng 06/2018. Thái Bình, chúng tôi nhận thấy tần suất gặp 2.3. Phương pháp nghiên cứu: Thiết kế nghiên bệnh nhân bị bệnh trứng cá nhiều hơn so với cứu can thiệp có đánh giá trước và sau điều trị. những bệnh da thông thường khác. Trong số 2.4. Phương pháp chọn mẫu: Chọn mẫu những bệnh nhân đó, có những bệnh nhân bị thuận tiện tất cả các bệnh nhân trứng cá vừa và bệnh nhưng không điều trị hoặc đã lựa chọn nặng đáp ứng tiêu chí lựa chọn và loại trừ, tình phương pháp điều trị không đúng như dùng kem nguyện bệnh nhân tham gia nghiên cứu từ tháng trộn, corticoid, làm bệnh ngày càng nặng và ảnh 10/2017 đến tháng 6/2018. hưởng đến thẩm mỹ cũng như tâm lý người 2.5. Phương pháp xử lý số liệu: Phân tích bệnh. Xuất phát từ tình hình đó và với mong và xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS 16.0. Các muốn điều trị cho những bệnh nhân có mức độ kết quả thống kê mô tả bao gồm tần số và tỷ lệ bệnh nặng hoặc những bệnh nhân đã điều trị %. Sử dụng test thống kê với mức ý nghĩa 0,05 bệnh bằng các thuốc thông thường khác nhưng để đánh giá hiệu quả trước và sau điều trị. không đạt kết quả tốt, chúng tôi lựa chọn 2.6. Đạo đức trong nghiên cứu: Các đối phương pháp điều trị cho những trường hợp đó tượng tự nguyện tham gia nghiên cứu, mọi bằng Isotretinoin (Acnotin 10mg) đường uống và thông tin của đối tượng nghiên cứu được đảm bôi tại chỗ. Để đánh giá được hiệu quả điều trị bảo bí mật. cũng như những tác dụng không mong muốn có thể gặp phải trong quá trình điều trị, chúng tôi III. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN tiến hành đề tài nghiên cứu“Hiệu quả điều trị Bảng 1. Phân loại bệnh nhân điều trị Isotretinoin trên bệnh nhân trứng cá vừa và theo mức độ bệnh (n=35) nặng tại khoa Da liễu - Bệnh viện Đại học Y Thái Tần số Tỷ lệ Mức độ bệnh Bình năm 2018” nhằm so sánh hiệu quả điều trị (n) (%) Isotretinoin trước và sau 8 tuần trên bệnh nhân Nặng 12 34,3 trứng cá vừa và nặng tại khoa Da Liễu – Bệnh Vừa > 12 tháng (đã điều 23 65,7 viện Đại học Y Thái Bình năm 2018. trị chuyên khoa) Tổng 35 100 II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Nhận xét: Bệnh nhân tham gia điều trị mức 2.1. Đối tượng nghiên cứu độ trứng cá vừa (với thời gian bị bệnh trên 12 2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn đối tượng nghiên cứu tháng đã điều trị nhiều theo chuyên khoa nhưng • Bệnh nhân từ 16 tuổi trở lên có mức độ không cải thiện) chiếm chủ yếu với 65,7%. Tất bệnh nặng hoặc mức độ bệnh vừa nhưng có thời cả 35 bệnh nhân được điều trị bệnh trứng cá 92
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 475 - THÁNG 2 - SỐ 1&2 - 2019 thông thường bằng uống Acnotin và bôi Locacid có bệnh nhân nào bỏ bữa thuốc hay dùng thêm trong 8 tuần. Trong thời gian điều trị tất cả bệnh trị liệu, thuốc khác làm ảnh hưởng đến kết quả nhân đều tuân thủ theo đúng hướng dẫn, không nghiên cứu. Bảng 2. Đặc điểm lâm sàng trước điều trị của bệnh nhân (n=35) Mức độ Vừa (n=23) Nặng (n=12) Tổng Đặc điểm n % n % n % Sẩn đầu trắng 20 86,9 7 58,3 27 77,1 Sẩn đầu đen 16 69,6 6 50 22 62,9 Sẩn đỏ 23 100 12 100 35 100 Mụn mủ 15 65,2 11 91,7 26 74,3 Cục 7 30,4 8 66,7 15 42,9 Giãn mạch 2 8,7 0 0 2 5,7 Dát thâm 10 43,5 6 50 16 45,7 Dát đỏ 4 17,4 4 33,3 8 22,9 Sẹo lồi 3 13 2 16,6 5 14,3 Sẹo lõm 5 21,7 4 33,3 9 25,7 Da nhờn 19 82,6 12 100 31 88,6 Nhận xét: Bảng 2 cho thấy bệnh nhân trứng cá vừa và nặng đều trên tình trạng da dầu nhờn nhiều (lần lượt là 82,6%, 100%). Sẩn đỏ là triệu chứng gặp ở tất cả (100%) ở cả 2 nhóm bệnh nhân. Tỷ lệ sẩn đầu trắng, sẩn đầu đen ở bệnh nhân mụn trứng cá vừa (lần lượt 86,9%, 69,6%) nhiều hơn ở bệnh nhân mụn trứng cá nặng (lần lượt 58,3%, 50%). Bảng 3. Đặc điểm lâm sàng sau điều trị của bệnh nhân (n=35) Mức độ Vừa Nặng Tổng Đặc điểm n % n % n % Sẩn đầu trắng 10 43,5 3 25 13 37,1 Sẩn đầu đen 4 17,4 2 16,7 6 17,1 Sẩn đỏ 17 73,9 10 83,3 27 77,1 Mụn mủ 1 4,3 1 8,3 2 5,7 Cục 1 4,3 3 25 4 11,4 Giãn mạch 2 8,7 0 0 2 5,7 Dát thâm 6 26,1 4 33,3 10 28,6 Dát đỏ 10 43,5 9 75 19 54,3 Sẹo lồi 3 13 2 16,6 5 14,3 Sẹo lõm 5 21,7 4 33,3 9 25,7 Da nhờn 0 0 3 25 3 8,6 Nhận xét: Bảng 3 cho thấy các tổn thương sau điều trị ở cả bệnh nhân mụn trứng cá vừa và nặng đều có xu hướng giảm, trong đó tổn thương mụn mủ giảm nhiều (chỉ còn 5,7%). Bảng 4. So sánh hiệu quả điều trị isotretinoin trước sau 8 tuần trên bệnh nhân mụn trứng cá vừa và nặng (n=35) Mức độ Trước điều trị Sau điều trị p Đặc điểm n % n % Sẩn đầu trắng 27 77,1 13 37,1 0,05 Da nhờn 31 88,6 3 8,6
vietnam medical journal n01&2 - FEBRUARY - 2019 Sau điều trị bằng thuốc bôi và uống Vitamin A cho sự bài tiết của chất bã. Chính vì vậy sau điều acid chúng tôi thấy chỉ có hiện tượng tăng dát trị, tình trạng da dầu nhờn trên bệnh nhân giảm đỏ, khô da vùng mặt và khô môi bong vảy. Đây chỉ còn 8,6%. Hiện tượng dát đỏ da tăng khi sử là một biểu hiện khá thường gặp trên lâm sàng, dụng vitamin A acid trong nghiên cứu chiếm có lẽ trong nghiên cứu này chúng tôi lựa chọn 54,3% cao hơn so với nghiên cứu của tác giả điều trị toàn thân và tại chỗ đều bằng Vitamin A Huỳnh Văn Bá (2011): tình trạng đỏ da vùng mặt acid nên tình trạng đỏ da, khô da gặp nhiều hơn. sau 8 tuần điều trị là 14,8% [4]. Điều này có thể Như vậy, Vitamin A acid đã ức chế tiết chất bã từ do việc phối hợp cả vitamin A acid đường uống đó làm ảnh hưởng đến môi trường hoạt động và bôi cùng thời điểm. Đo đó, đây cũng là điểm của vi khuẩn và gián tiếp làm giảm số lượng vi gợi ý cho các bác sĩ lâm sàng cân nhắc sử dụng khuẩn. Bên cạnh đó, Vitamin A acid còn làm hoặc isotretinoin đường uống hoặc đường bôi. giảm dày sừng cổ tuyến bã, tạo sự thông thoáng Bảng 5. Hiệu quả điều trị Isotretinoin sau 8 tuần theo mức độ bệnh (n=35) Mức độ bệnh Vừa Nặng Tổng Kết quả n % n % n % Tốt 10 43,5 3 25 13 37,2 Khá 12 52,2 6 50 18 51,4 Trung bình 1 4,3 3 25 4 11,4 Đáp ứng kém 0 0 0 0 0 0 Tổng 23 100 12 100 35 100 Nhận xét: Kết quả nghiên cứu chỉ ra đáp ứng nhân), vừa (15 bệnh nhân), nhẹ (10 bệnh nhân). tốt và khá sau 8 tuần điều trị chiếm tỷ lệ cao Kết quả: 41,94% đạt tốt và rất tốt, 38,71% vừa, (chiếm 88,6%), trong khi đó không có bệnh nhân 19,35% kém hoặc không kết quả [6]. Như vậy nào có đáp ứng kém với điều trị. Chỉ có 11,4% điều trị bệnh có kết quả tốt của chúng tôi thấp bệnh nhân mụn đáp ứng trung bình với điều trị hơn, điều này có thể do đề tài của chúng tôi chỉ isotretinoin. Riêng nhóm bệnh nhân nặng, đáp ứng chọn những bệnh nhân có mức độ bệnh nặng và trung bình có tới 3 bệnh nhân sau 8 tuần điều trị, vừa nhưng đã được điều trị mà không có kết quả, gợi ý có thể thời gian điều trị kéo dài thêm giúp mà không chọn bệnh nhân có mức độ bệnh nhẹ. tăng hiệu quả điều trị hơn ở nhóm này. Kết quả của chúng tôi sau 8 tuần điều trị bằng Hiệu quả điều trị cải thiệu sau 8 tuần mức độ uống và bôi Vitamin A acid đã cho hiệu quả đáp khá chiếm chủ yếu với 51,4% và đáp ứng tốt là ứng mức độ khá là chủ yếu. Vậy việc sử dụng liệu 37,2%, trung bình chỉ 11,4%. Đối với những trình uống dài ngày hơn, liệu có mang lại kết quả bệnh nhân mụn mức độ vừa thì kết quả điều trị tốt hơn hay không? Đây là câu hỏi chúng tôi sẽ tiếp tốt và khá gặp tỷ lệ cao hơn những bệnh nhân tục nghiên cứu trong thời gian tới. có mức độ bệnh nặng. Cụ thể: Mức độ bệnh vừa IV. KẾT LUẬN (43,5% tốt, 52,2% khá, 4,3% trung bình); mức độ bệnh nặng (25% tốt, 50% khá, 25% trung Sau 8 tuần điều trị, đáp ứng mức độ khá là bình). Kết quả này của chúng tôi khác với một số chủ yếu sau điều trị với 51,4%; tốt (37,2%) và nghiên cứu của các tác giả khác tại Việt Nam. Cụ trung bình (11,4%). thể, theo nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thị KHUYẾN NGHỊ: Nên sử dụng Vitamin A acid trong Minh Hồng (2008): Điều trị 31 bệnh nhân trứng điều trị bệnh trứng cá mức độ nặng hoặc mức độ cá ở mức độ nặng bằng uống Acnotin vừa nhưng dai dẳng. Không nên kết hợp cả bôi và 0,5mg/kg/ngày, uống một lần vào buổi tối và kết uống đều có thành phần Vitamin A acid vì sẽ làm hợp bôi kem Isotrex 0,05% trong 2 tháng, tháng tăng thêm tình trạng khô môi, khô da bong vảy. thứ 3 chỉ bôi; kết quả: 3,2% tốt, 67,7% khá, 29,1% trung bình, không có bệnh nhân không có TÀI LIỆU THAM KHẢO kết quả [5]. Hiệu quả đáp ứng mức độ tốt của 1. On S.C, Zeichner J (2013). Isotretinoin updates. chúng tôi cao hơn, có thể là do trong nghiên cứu Dermatol Ther, 26(5), 377-89. Nguyễn Thị Minh Hồng chỉ chọn những bệnh 2. Faghihi G, Mokhtari F, Fard N.M et al (2017). Comparing the Efficacy of Low Dose and nhân mụn trứng cá mức độ bệnh nặng, còn Conventional Dose of Oral Isotretinoin in chúng tôi có cả bệnh nhân mức độ bệnh vừa. Treatment of Moderate and Severe Acne Vulgaris. Tuy nhiên, theo nghiên cứu của tác giả Đặng J Res Pharm Pract, 6(4), 233-238. Văn Em (2006): Điều trị 31 bệnh nhân trứng cá 3. Võ Thị Bạch Sương (2004). Liệu pháp isotretinoin đường uống trong điều trị mụn trứng thông thường ở cả 3 mức độ: nặng (6 bệnh cá. Tạp chí Y học thành phố Hồ Chí Minh, số 1 PB 94