KÕt qu¶ ®iÒu tra thö s¶n phÈm c«ng nghiÖp hµng th¸ng<br />
ë 9 tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng<br />
I. Mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÒ cuéc ®iÒu tra IV n¨m 2005 t¹i 5 tØnh: B¾c Ninh; VÜnh Phóc;<br />
Thanh Ho¸; §ång Nai; B×nh D¬ng vµ 4<br />
Cuéc ®iÒu tra thö nghiÖm t¹i 9 tØnh,<br />
thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng: Hµ Néi; H¶i<br />
thµnh phè ®îc tiÕn hµnh tõ th¸ng 10 ®Õn<br />
Phßng; §µ N½ng vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh.<br />
th¸ng 12 n¨m 2005 nh»m thùc hiÖn c¸c môc<br />
tiªu cô thÓ sau: Nh×n chung tû lÖ thu thËp phiÕu ®iÒu tra<br />
hµng th¸ng cña 9 tØnh, thµnh phè ®¹t cao, tõ<br />
- Kh¼ng ®Þnh ph¬ng ph¸p ®iÒu tra:<br />
90% ®Õn 100%. Tuy nhiªn, tû lÖ phiÕu thu<br />
x¸c ®Þnh xem c¸c tµi liÖu liªn quan nh<br />
®óng thêi h¹n quy ®Þnh (ngµy 12 hµng<br />
phiÕu ®iÒu tra, tµi liÖu híng dÉn, ph¬ng<br />
th¸ng) ®¹t thÊp vµ cã sù chªnh lÖch kh¸ lín<br />
ph¸p thu thËp sè liÖu, ph¬ng ph¸p biªn<br />
gi÷a c¸c tØnh, thµnh phè. TØnh cã tû lÖ thu<br />
so¹n vµ tæng hîp sè liÖu cã phï hîp víi ®iÒu<br />
phiÕu cao nhÊt tÝnh ®Õn h¹n nép ®¹t 92,8%;<br />
kiÖn hiÖn nay cña ViÖt Nam hay kh«ng.<br />
trong khi tØnh cã tû lÖ thu phiÕu thÊp nhÊt chØ<br />
- Ph©n tÝch ý kiÕn ph¶n håi cña c¸c ®¹t 41,7%.<br />
doanh nghiÖp: ý kiÕn ph¶n håi cña c¸c DN<br />
II. kÕt qu¶ tÝnh c¸c chØ sè s¶n xuÊt, tiªu<br />
®iÒu tra vÒ nh÷ng khã kh¨n, thuËn lîi trong<br />
thô, tån kho theo sè liÖu ®iÒu tra<br />
viÖc tr¶ lêi c¸c th«ng tin trong phiÕu ®iÒu tra,<br />
thêi gian b¸o c¸o. Nh÷ng ý kiÕn ph¶n håi C¸c chØ sè c¬ b¶n ®îc tæng hîp vµ<br />
nµy lµm c¬ së së ®Ó hoµn thiÖn ph¬ng ¸n c«ng bè hµng th¸ng nh»m ®¸nh gi¸ biÕn<br />
®iÒu tra. ®éng cña ngµnh c«ng nghiÖp lµ: ChØ sè s¶n<br />
- Thu thËp d÷ liÖu ®Ó x©y dùng ChØ xuÊt, chØ sè tiªu thô vµ chØ sè tån kho. C¸c<br />
sè s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (IIP): thu thËp sè chØ sè nµy cã thÓ tÝnh vµ c«ng bè cho tõng<br />
liÖu ®Ó tÝnh c¸c ChØ sè ban ®Çu ®èi víi c¸c s¶n phÈm ®iÒu tra; tõng ngµnh c«ng nghiÖp<br />
s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ yÕu. ChØ sè s¶n chi tiÕt vµ toµn ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn,<br />
xuÊt c«ng nghiÖp ®îc tÝnh trªn c¬ së khèi cã thÓ tÝnh cho cÊp tØnh, thµnh phè vµ cÊp<br />
lîng s¶n phÈm sÏ ®îc thay thÕ cho quèc gia.<br />
ph¬ng ph¸p b¶ng gi¸ cè ®Þnh hiÖn nay. Do sè liÖu ®iÒu tra thö lÇn thø 2 t¹i 9<br />
VíÝ c¸c môc tiªu nªu trªn, cuéc ®iÒu tra tØnh, thµnh phè chØ gåm 3 th¸ng cña quý IV<br />
thÝ ®iÓm ®îc thùc hiÖn trong 48 ngµnh c«ng n¨m 2005, nªn c¸c kÕt qu¶ tÝnh chØ sè cña<br />
nghiÖp cÊp 4 víi 524 s¶n phÈm ®¹i diÖn cho ®iÒu tra thö lÇn 2 díi ®©y t¹m lÊy th¸ng 10<br />
toµn bé ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn cña c¶ n¨m 2005 lµm gèc ®Ó so s¸nh cho th¸ng 11<br />
níc. Trong tæng sè 2000 doanh nghiÖp vµ th¸ng 12 n¨m 2005 (th¸ng 10=100%).<br />
®îc chän ®¹i diÖn cho 48 ngµnh c«ng<br />
nghiÖp, thùc tÕ ®· ®iÒu tra vµ thu ®îc phiÕu Qua ®iÒu tra thö, kÕt qu¶ tÝnh chØ sè s¶n<br />
cña 1927 doanh nghiÖp. Cuéc ®iÒu tra ®îc xuÊt, chØ sè tiªu thô vµ chØ sè tån kho nh<br />
tiÕn hµnh 3 kú trong 3 th¸ng liªn tiÕp cña quÝ sau (xem biÓu ®å):<br />
<br />
<br />
8 Th«ng tin Khoa häc Thèng kª<br />
ChØ sè s¶n xuÊt, tiªu thô vµ tån kho ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn th¸ng 11 vµ 12 n¨m 2005<br />
(Th¸ng 10 = 100%)<br />
<br />
1000<br />
900 ChØ sè s¶n xuÊt<br />
800 ChØ sè tiªu thô<br />
<br />
700 ChØ sè tån kho<br />
<br />
600<br />
500<br />
400<br />
300<br />
200<br />
100<br />
0<br />
Th¸ng 10 Th¸ng 11 Th¸ng 12<br />
<br />
<br />
III. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña cuéc ®iÒu tra thö - C¸c chØ tiªu ®îc thiÕt kÕ trong phiÕu<br />
nghiÖm ®iÒu tra phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña<br />
1. Nh÷ng mÆt ®îc ViÖt Nam. C¸c chØ tiªu chñ yÕu gåm: khèi<br />
lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt, khèi lîng s¶n<br />
- VÒ mÆt ph¬ng ph¸p luËn: ®iÒu tra thö<br />
phÈm xuÊt kho, khèi lîng s¶n phÈm tån<br />
nghiÖm s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp<br />
kho vµ trÞ gi¸ hµng xuÊt kho trong th¸ng<br />
chñ yÕu hµng th¸ng ®· ®a vµo ¸p dông t¹i<br />
®îc thiÕt kÕ ®ñ ®Ó thu thËp vµ tæng hîp<br />
ViÖt Nam ®óng theo ph¬ng ph¸p chuÈn<br />
th«ng tin tÝnh c¸c chØ sè c¬ b¶n cña chu kú<br />
quèc tÕ lµ hîp lý vµ cã tÝnh kh¶ thi cao, cã<br />
s¶n xuÊt lµ: ChØ sè s¶n xuÊt, ChØ sè tiªu thô<br />
thÓ thay thÕ cho ph¬ng ph¸p hiÖn hµnh<br />
vµ ChØ sè tån kho theo tõng s¶n phÈm, tÝnh<br />
®¸nh gi¸ sù biÕn ®éng cña ngµnh c«ng<br />
cho c¸c ngµnh chi tiÕt vµ cho toµn ngµnh<br />
nghiÖp hµng th¸ng b»ng chØ tiªu gi¸ trÞ s¶n<br />
c«ng nghiÖp. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp<br />
xuÊt theo gi¸ cè ®Þnh.<br />
tham gia ®iÒu tra thö cho biÕt lµ kh«ng gÆp<br />
- Kü thuËt chän mÉu ®iÒu tra ¸p dông khã kh¨n g× trong viÖc ®iÒn c¸c th«ng tin<br />
trong ®iÒu tra thö nghiÖm lµ t¬ng ®èi hîp lý, theo c¸c chØ tiªu ®îc thiÕt kÕ trong phiÕu<br />
phï hîp víi chuÈn mùc quèc tÕ dùa trªn c¬ ®iÒu tra.<br />
së nguån sè liÖu thùc tÕ s½n cã, ®¶m b¶o<br />
tÝnh ®¹i diÖn cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cÊp - Danh môc s¶n phÈm/mÆt hµng ¸p<br />
4, c¸c s¶n phÈm vµ c¸c doanh nghiÖp ®èi dông trong ®iÒu tra thö ®· ®îc bæ sung vµ<br />
víi toµn ngµnh c«ng nghiÖp, ®èi víi c¸c hoµn chØnh kh¸ nhiÒu so víi danh môc hiÖn<br />
ngµnh c«ng nghiÖp cÊp 4, ®¹t tõ 75% trë lªn hµnh, gióp cho viÖc thu thËp vµ tæng hîp<br />
lµ hîp lý. th«ng tin chi tiÕt theo s¶n phÈm/mÆt hµng<br />
<br />
<br />
Chuyªn san chØ sè s¶n xuÊt c«ng nghiÖp 9<br />
®¹i diÖn cho c¸c ngµnh chi tiÕt vµ toµn thö nghiÖm ë 9 tØnh/thµnh phè cha ®¸p øng<br />
ngµnh c«ng nghiÖp. ®îc yªu cÇu th«ng tin hiÖn t¹i.<br />
- Tµi liÖu híng dÉn ®iÒu tra gåm quyÕt - Danh môc s¶n phÈm/mÆt hµng c«ng<br />
®Þnh ®iÒu tra thö, ph¬ng ¸n ®iÒu tra, gi¶i nghiÖp chñ yÕu ¸p dông trong ®iÒu tra thö<br />
thÝch néi dung phiÕu ®iÒu tra vµ c¸c b¶ng tuy ®· ®îc bæ sung vµ hoµn chØnh h¬n<br />
danh môc nh: danh môc ngµnh, danh môc tríc, nhng vÉn cßn khiÕm khuyÕt, cha<br />
s¶n phÈm/mÆt hµng ®iÒu tra ®îc biªn so¹n hoµn chØnh vÒ mÆt sè lîng, chñng lo¹i, ®¬n<br />
kh¸ ®Çy ®ñ, chi tiÕt, râ rµng. vÞ tÝnh, gi¶i thÝch néi dung,…<br />
- PhÇn mÒm nhËp tin vµ kiÓm tra, tæng - Chän mÉu doanh nghiÖp ®iÒu tra:<br />
hîp kÕt qu¶ nh×n chung ®îc thiÕt kÕ tèt, ph¬ng ph¸p chän mÉu doanh nghiÖp ®iÒu<br />
giao diÖn hîp lý, dÔ thùc hiÖn vµ tiÖn lîi. tra nh hiÖn nay kh«ng kÕt hîp theo tõng<br />
- C«ng t¸c tuyªn truyÒn môc ®Ých, ý s¶n phÈm/mÆt hµng lµ cha s¸t víi thùc tÕ.<br />
nghÜa, t¸c dông cña ph¬ng ph¸p luËn míi - PhÇn mÒm nhËp tin, kiÓm tra, tæng hîp<br />
vµ c«ng t¸c tËp huÊn cho c¸c ®iÒu tra viªn vµ ph©n tÝch: cÇn bæ sung, hoµn chØnh h¬n<br />
®îc thùc hiÖn tèt. n÷a chøc n¨ng kiÓm tra, c¶nh b¸o lçi. §ång<br />
2. Nh÷ng mÆt cha ®îc thêi cÇn t¨ng cêng tËp huÊn, híng dÉn chi<br />
tiÕt kü thuËt tæng hîp vµ ph©n tÝch sè liÖu cho<br />
- VÒ ph¬ng ph¸p luËn: nÕu chØ xem xÐt c¸c c¸n bé thèng kª cÊp tØnh vµ huyÖn.<br />
®¬n thuÇn vÒ ph¬ng ph¸p luËn quèc tÕ vµ<br />
nhu cÇu thu thËp, sö dông th«ng tin hµng - Mét sè h¹n chÕ liªn quan ®Õn viÖc triÓn<br />
th¸ng nh ë nhiÒu níc trªn thÕ giíi vµ trong khai ®iÒu tra vµ chÊt lîng th«ng tin thu thËp:<br />
khu vùc nh: yªu cÇu th«ng tin tæng hîp cÊp + C«ng t¸c tuyªn truyÒn ¸p dông<br />
quèc gia, kh«ng tæng hîp theo c¸c cÊp ®Þa ph¬ng ph¸p luËn míi cho c¸c doanh<br />
ph¬ng, kh«ng ph©n biÖt theo khu vùc vµ nghiÖp cha ®îc thùc hiÖn tèt ë mét sè ®Þa<br />
lo¹i h×nh kinh tÕ th× ph¬ng ph¸p luËn ¸p ph¬ng, do vËy tû lÖ doanh nghiÖp ®Õn dù<br />
dông trong ®iÒu tra thö hoµn toµn cã tÝnh héi th¶o tuyªn truyÒn vÒ môc ®Ých, ý nghÜa,<br />
kh¶ thi. Nhng do ®Æc thï cña hÖ thèng t¸c dông cña ph¬ng ph¸p luËn ®iÒu tra míi<br />
qu¶n lý kinh tÕ cña ViÖt Nam tíi cÊp (®Æc biÖt lµ ý nghÜa t¸c dông ®èi víi chÝnh<br />
huyÖn/quËn, nªn th«ng tin ®¸nh gi¸ t×nh h×nh c¸c doanh nghiÖp) cßn thÊp. Mét sè ®Þa<br />
s¶n xuÊt ngµnh c«ng nghiÖp hµng th¸ng ph¬ng cha quan t©m ®óng møc ®Õn c«ng<br />
ph¶i cã ë toµn quèc, tØnh/thµnh phè vµ t¸c nµy mµ chñ yÕu cßn cøng nh¾c dùa vµo<br />
huyÖn/quËn. MÆt kh¸c th«ng tin yªu cÇu ph¶i LuËt Thèng kª ®Ó yªu cÇu c¸c doanh nghiÖp<br />
chia theo khu vùc vµ lo¹i h×nh kinh tÕ nh:<br />
thùc hiÖn, do vËy ¶nh hëng ®Õn tÝnh tù<br />
khu vùc doanh nghiÖp nhµ níc, khu vùc<br />
nguyÖn vµ sù nhiÖt t×nh tham gia ®iÒu tra<br />
ngoµi quèc doanh vµ khu vùc cã vèn ®Çu t<br />
cña c¸c doanh nghiÖp, ¶nh hëng ®Õn tiÕn<br />
níc ngoµi. Ph¹m vi kh«ng chØ cã ngµnh<br />
®é vµ chÊt lîng th«ng tin thu thËp.<br />
c«ng nghiÖp chÕ biÕn mµ c¶ c«ng nghiÖp<br />
khai th¸c, s¶n xuÊt vµ ph©n phèi ®iÖn, níc, + MÆc dï tû lÖ thu phiÕu ®¹t cao, nhng<br />
kh«ng chØ cã doanh nghiÖp mµ c¶ khu vùc hÇu hÕt c¸c Côc Thèng kª thu phiÕu chËm<br />
s¶n xuÊt c¸ thÓ. V× vËy, ph¬ng ¸n ®iÒu tra so víi thêi h¹n qui ®Þnh.<br />
<br />
10 Th«ng tin Khoa häc Thèng kª<br />
+ Mét sè Côc Thèng kª cha tæ chøc ph¬ng ¸n míi. ChØ ®¹o cña c¸c Côc Thèng<br />
kiÓm tra kü th«ng tin tríc khi truyÒn vÒ Tæng kª cha thùc sù quan t©m ®óng møc ®Õn<br />
Côc nªn cßn mét vµi sai sãt lµm cho chÊt yªu cÇu cña cuéc ®iÒu tra, nªn cã sai sè phi<br />
lîng th«ng tin cña mét sè s¶n phÈm kh«ng mÉu qu¸ lín.<br />
®¶m b¶o ®é tin cËy. Nh÷ng sai sãt phæ biÕn<br />
3. §iÒu tra thö nghiÖm ®îc tæ chøc<br />
lµ: Thu thËp kh«ng ®ñ s¶n phÈm theo qui<br />
trïng thêi ®iÓm, trïng ®¬n vÞ ®iÒu tra ®Þnh kú<br />
®Þnh trong danh môc, sai tªn s¶n phÈm, sai<br />
hµng th¸ng cña Tæng côc Thèng kª, nªn<br />
®¬n vÞ tÝnh, nhÇm lÉn, kh«ng thèng nhÊt khi<br />
¶nh hëng ®Õn tiÕn ®é vµ kÕt qu¶ ®iÒu tra.<br />
ghi dÊu thËp ph©n,… kh«ng cã sù so s¸nh<br />
®èi chiÕu tÝnh hîp lý cña th«ng tin gi÷a c¸c kú Tõ ®¸nh gi¸ nh÷ng mÆt ®îc vµ cha<br />
®iÒu tra vµ gi÷a c¸c chØ tiªu trong phiÕu ®iÒu ®îc cña cuéc ®iÒu tra thö nghiÖm, ®Ó cã thÓ<br />
tra ®Ó ph¸t hiÖn sai sãt, bÊt hîp lý cña th«ng ¸p dông ph¬ng ph¸p luËn míi vÒ ®iÒu tra<br />
tin thu thËp ®îc. Do vËy, sè liÖu truyÒn tin khèi lîng c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ<br />
cña mét sè Côc Thèng kª truyÒn vÒ Tæng yÕu hµng th¸ng vµo thùc tiÔn ViÖt Nam, cÇn<br />
Côc cßn ph¶i tiÕp tôc kiÓm tra, lµm s¹ch míi hoµn thiÖn thªm c¸c c«ng viÖc chñ yÕu sau:<br />
cã thÓ ®a vµo tæng hîp.<br />
- Hoµn thiÖn hÖ thèng, ph¬ng ph¸p<br />
IV. Nguyªn nh©n nh÷ng tån t¹i vµ bµi häc luËn ®iÒu tra ®Ó ®¶m b¶o cã ®îc kÕt qu¶<br />
rót ra tõ cuéc ®iÒu tra thö nghiÖm tæng hîp vµ c«ng bè hµng th¸ng cho c¸c<br />
1. §iÒu tra thö nghiÖm chñ yÕu quan cÊp: quèc gia, tØnh/thµnh phè trùc thuéc<br />
t©m ®Õn viÖc ¸p dông ph¬ng ph¸p luËn trung ¬ng vµ huyÖn/quËn. Muèn lµm ®îc<br />
nh vËy, cÇn tiÕp tôc hoµn thiÖn ph¬ng<br />
theo c¸c chuÈn mùc quèc tÕ, nhng cha<br />
ph¸p chän mÉu c¸c ®¬n vÞ ®iÒu tra ®èi víi<br />
quan t©m ®Õn viÖc lµm tho¶ m·n ®Çy ®ñ c¸c<br />
doanh nghiÖp vµ hé c¸ thÓ, kh«ng chØ cÊp<br />
nhu cÇu, thãi quen sö dông th«ng tin cña<br />
tØnh/thµnh phè mµ c¶ cÊp huyÖn/quËn.<br />
c¸c ®èi tîng dïng tin trong níc nªn<br />
ph¬ng ¸n ®iÒu tra cha phï hîp víi thùc tÕ - TiÕp tôc bæ sung vµ hoµn thiÖn danh<br />
ViÖt Nam. VÝ dô nh ®iÒu tra thö nghiÖm môc s¶n phÈm/mÆt hµng c«ng nghiÖp víi<br />
cha quan t©m ®Õn viÖc gi¶i quyÕt nhu cÇu c¸c chØ tiªu chñ yÕu: tªn s¶n phÈm/mÆt<br />
phæ biÕn th«ng tin ®Õn cÊp tØnh, kh«ng ®iÒu hµng, m· sè, ®¬n vÞ tÝnh, gi¶i thÝch néi dung<br />
tra vµ phæ biÕn th«ng tin ®Õn cÊp huyÖn, s¶n phÈm vµ mét sè nguyªn t¾c c¬ b¶n gióp<br />
kh«ng ®iÒu tra c¸c c¬ së c¸ thÓ,... Bµi häc cho viÖc qui ®æi ®¬n vÞ tÝnh c¸ biÖt vÒ ®¬n vÞ<br />
rót ra lµ: §iÒu tra thö nghiÖm nh»m ¸p dông tÝnh chuÈn qui ®Þnh.<br />
ph¬ng ph¸p luËn míi muèn thµnh c«ng, th× - Hoµn thiÖn ch¬ng tr×nh nhËp tin, kiÓm<br />
kh«ng nh÷ng cÇn ph¶i ¸p dông c¸c chuÈn tra, c¶nh b¸o lçi.<br />
mùc quèc tÕ vÒ mÆt ph¬ng ph¸p luËn, mµ<br />
- Hoµn thiÖn vµ tæ chøc c¸c cuéc héi<br />
cßn ph¶i chó träng gi¶i quyÕt, ®¸p øng c¸c<br />
th¶o, tËp huÊn s©u réng ch¬ng tr×nh tæng<br />
nhu cÇu c¬ b¶n cña thùc tÕ trong níc.<br />
hîp, c«ng bè kÕt qu¶ hµng th¸ng cho c¸n bé<br />
2. Tr×nh ®é ®iÒu tra viªn cha ®¸p øng ngµnh thèng kª c¸c cÊp: trung ¬ng, tØnh/<br />
®îc yªu cÇu ®iÒu tra do cha quen víi thµnh phè<br />
<br />
<br />
Chuyªn san chØ sè s¶n xuÊt c«ng nghiÖp 11<br />