Kết quả điều trị gù vẹo cột sống bẩm sinh do dị tật nửa thân đốt sống tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

6
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vẹo cột sống bẩm sinh là biến dạng bất thường một đoạn đường cong của cột sống gây ra bởi sự khiếm khuyết lúc phân chia và hình thành đốt sống ở thời kỳ bào thai. Bài viết báo cáo kết quả điều trị hai trường hợp gù vẹo cột sống ngực-thắt lưng bẩm sinh do dị tật nửa thân đốt sống T12-L1 được phẫu thuật tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kết quả điều trị gù vẹo cột sống bẩm sinh do dị tật nửa thân đốt sống tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ

vietnam medical journal n02 - JANUARY - 2019 Hospital. BJOG: An International Journal of efficacy and toxicity. American journal of obstetrics Obstetrics & Gynaecology, 117 (1), 47-52. and gynecology, 200 (6), 643. e641-643. e646. 6. R. S. Berkowitz và D. P. Goldstein (2009). 8. M. Tonanont, P. Inthasorn, D. Current management of gestational trophoblastic Boriboonhirunsarn et al (2005). Response to diseases. Gynecologic oncology, 112 (3), 654-662. initial treatment of low and intermediate risk 7. G. E. Chalouhi, F. Golfier, P. Soignon et al gestational trophoblastic disease with methotrexate (2009). Methotrexate for 2000 FIGO low-risk and folinic acid. Journal medical association of gestational trophoblastic neoplasia patients: Thailand, 88 (10), 1349. KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ GÙ VẸO CỘT SỐNG BẨM SINH DO DỊ TẬT NỬA THÂN ĐỐT SỐNG TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH PHÚ THỌ Nguyễn Văn Sơn1, Nguyễn Vũ Hoàng1, Lưu Ngọc Hoạt2 TÓM TẮT best results and minimize the complications in the long-term. 39 Mục tiêu: Báo cáo kết quả điều trị hai trường hợp Key word: Congenital kyphoscoliosis at thoracolumbar gù vẹo cột sống ngực-thắt lưng bẩm sinh do dị tật nửa thân đốt sống T12-L1 được phẫu thuật tại Bệnh viện I. ĐẶT VẤN ĐỀ đa khoa tỉnh Phú Thọ. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu ca bệnh (case report) được Vẹo cột sống bẩm sinh là biến dạng bất thường thực hiện trên hồ sơ bệnh án của 02 người bệnh gù một đoạn đường cong của cột sống gây ra bởi sự vẹo cột sống ngực-thắt lưng bẩm sinh điều trị tại Bệnh khiếm khuyết lúc phân chia và hình thành đốt sống viện đa khoa tỉnh Phú Thọ. Kết quả: Sau phẫu thuật ở thời kỳ bào thai. Các hình thái bất thường của 15 ngày, cả hai người bệnh ra viện không có biến đốt sống được phân ra làm hai loại là bất thường chứng thần kinh và nhiễm trùng vết mổ. Góc vẹo thay khi hình thành và khi phân chia. đổi từ 20 độ, 40 độ xuống còn 5 độ, 10 độ, góc gù thay đổi từ 40 độ, 50 độ xuống 10 độ, 15 độ. Kết Bệnh hiếm gặp với tỷ lệ 1/10.000 trẻ. Bệnh luận: Bệnh gù, vẹo cột sống bẩm sinh cần phát hiện thường nguy hiểm vì có kết hợp với các dị dạng và can thiệp sớm để có được kết quả điều trị tốt nhất ở cơ quan khác như tim, thận,… Theo thống kê, và ít ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống sau này. có 85% bệnh nhân bị vẹo bẩm sinh có góc vẹo Từ khóa: Gù vẹo cột sống bẩm sinh lớn hơn 41 độ ở tuổi thiếu niên [4]. Hơn nữa, có SUMMARY tới 80% vẹo cột sống bẩm sinh do dị tật nửa RESULTS OF CONGENITAL KYPHOSCOLIOSIS thân đốt sống gây ra [5]. Dạng điển hình của dị tật này là đốt sống chỉ có một phần thân đốt AT THORACOLUMBAR TREATMENT AT A sống ở phía trước, một nửa cung và một cuống GENERAL PROVINCIAL HOSPITAL: A CASE REPORT Objective: To illustrate treatment results of two đốt sống ở phía sau. cases of congenital kyphoscoliosis at thoracolumbar Sự bất thường về giải phẫu dẫn đến tình due to hemivertebra cases were operated at Phu Tho trạng mất cân bằng của cột sống khi trẻ phát Provincial General Hospital. Methods: We conducted triển gây nên vẹo cột sống. Nếu đốt sống dị tật a case report on the medical record of 2 patients who khu trú ở phía sau, ngoài biến dạng vẹo cột sống suffer congenital kyphoscoliosis at thoracolumbar at còn gây biến dạng gù cột sống nặng nề. Người Phu Tho Provicial General Hospital. Result: The recovery time estimate was 15 days. Following clinical bệnh không được điều trị kịp thời thường dẫn tới systems after surgery, we find out the decreasing of biến dạng cột sống tiến triển từ rất sớm. Nếu đốt curve angle from 20; 40 to 5; 10 degrees, sống dị tật ở vùng cột sống ngực có thể ảnh respectively. And kyphotic curve from 40; 50 to 10; 15 hưởng nghiêm trọng tới chức năng hô hấp. Trẻ degrees, respectively. Both two patients recover có vẹo cột sống bẩm sinh ở vùng ngực thường bị without any neurological complications and wound bệnh lý tim phổi nặng nề và chết trước 20 tuổi. infection. Conclusion: Congenital kyphoscoliosis should be detected and treated early to achieve the Ngày nay, tại bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ, chúng tôi áp dụng phương pháp phẫu thuật sớm nắn chỉnh biến dạng đối với các loại dị tật đốt sống tiến triển nhanh. Do đây là một căn 1Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ bệnh hiếm, các phương pháp điều trị tại Việt 2Trường đại học Y Hà Nội Nam chưa được chia sẻ nhiều, vậy nên, chúng Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Văn Sơn tôi tiến hành nghiên cứu này để chia sẻ kết quả Email: nguyensonbs@gmail.com điều trị hai người bệnh vẹo cột sống tại bệnh Ngày nhận bài: 14.10.2018 Ngày phản biện khoa học: 24.12.2018 viện đa khoa tỉnh Phú Thọ. Ngày duyệt bài: 28.12.2018 152
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 474 - THÁNG 1 - SỐ 2 - 2019 II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU được chẩn đoán gù vẹo cột sống ngực thắt lưng Chúng tôi tiến hành nghiên cứu trên hồ sơ bẩm sinh do dị tật nửa thân đốt sống T12-L1 có bệnh án của hai trường hợp bệnh vẹo cột sống chỉ định phẫu thuật nắn chỉnh biến dạng. tại bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ năm 2018 về Chúng tôi áp dụng kỹ thuật mổ với người tiền sử, phương pháp điều trị, đáp ứng điều trị, bệnh được gây mê nội khí quản tư thế nằm sấp kết quả, và biến chứng sau ra viện. Chúng tôi hai háng gấp nhẹ. Cán bộ y tế rạch da theo mô tả quá trình diễn biến của người bệnh từ lúc đường liên gai sau của vết mổ cũ, bộc lộ xương nhập viện tới khi ra viện. Theo đó, chúng tôi so cột sống bằng cách bóc tách các cơ cạnh sống. sánh kết quả trước và sau điều trị bằng phương Bắt vít qua cuống T9, T10, T11, L1, L2 hai bên. pháp nắn chỉnh cột sống. Chúng tôi tạm thời đặt thanh dọc, sau đó tiến hành cắt bỏ nửa thân đốt dị tật T12 từ bên phải III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU sang trái, từ sau ra trước. Đây là giai đoạn chảy Trường hợp 1: Người bệnh nam, tám tuổi. nhiều máu và có nhiều nguy cơ tổn thương thần Tiền sử lúc bốn tuổi bị chấn thương cột sống do kinh nhất, do đó chúng tôi đã sử dụng hệ thống ngã. Người bệnh đã được phẫu thuật ở Bệnh dao cắt xương Misonix BoneScalpel hỗ trợ nhằm viện Việt Đức đặt nẹp vít cột sống, 2 năm sau giảm tối thiểu lượng máu mất và an toàn khi cắt được phẫu thuật tháo nẹp vít tại Bệnh viện đa xương. Sau khi thân đốt sống được lấy bỏ, các khoa tỉnh Phú Thọ. Nhiều tháng gần đây, đối đốt sống trên và dưới đốt sống dị dạng được tượng nghiên cứu thấy đau lưng nhiều, phát hiện tách rời, chúng tôi tiến hành cắt bỏ các khối mấu thấy cột sống ngày càng gù và vai phải cao hơn khớp và gai sau của các đốt sống nhằm đảm bảo vai trái. Khám thấy gù vẹo cột sống vùng ngực - cho nắn chỉnh thuận lợi đồng thời lấy nguồn thắt lưng dáng đi lệch phải, bướu vùng thắt lưng xương ghép. Đặt thanh dọc và nắn chỉnh biến lệch bên phải, hông bên trái cao hơn phải một dạng cột sống theo các bình diện trước sau và cm. Người bệnh không có hội chứng cột sống và bên, cố định nẹp vít với thanh dọc. Ghép xương hội chứng chèn ép thần kinh. Qua kết quả chụp phía sau đặt dẫn lưu và đóng vết mổ. XQ cột sống ngực- thắt lưng, chúng tôi đã phát Thời gian của cuộc mổ là năm giờ với lượng hiện dị tật nửa thân đốt T12-L1, góc vẹo T11-L4 máu truyền trong mổ là 1,5 lít. Sau 15 ngày, 20 độ, góc gù 40 độ. Kết quả siêu âm tim và ổ người bệnh ra viện với vết mổ liền sẹo tốt, còn bụng không thấy có tổn thương phối hợp. Chúng đau nhẹ vùng lưng, không có biến chứng tổn tôi tiến hành chụp CT scanner cột sống thấy hình thương thần kinh, dáng đi được cải thiện với hai ảnh dị tật nửa thân đốt sống hình chêm T12-L1 hông cân đối. Chụp XQ, CTscanner kiểm tra nẹp với độ biến dạng gù lớn. Chụp cộng hưởng từ vít cố định tốt, góc vẹo từ 20 độ giảm còn 5 độ, vùng cột sống thắt lưng không phát hiện khiếm góc gù từ 40 độ giảm còn 10 độ. khuyết thần kinh đi kèm. Theo đó, người bệnh Hình ảnh trước mổ Hình ảnh trong mổ: Hình ảnh sau mổ: 153
vietnam medical journal n02 - JANUARY - 2019 Trường hợp 2: Người bệnh nam, mười hai tuổi. Cách đây tám năm, người bệnh được mổ vẹo cột sống. Những năm gần đây, người bệnh đau mỏi lưng nhiều, hạn chế vận động, lưng ngày càng gù vẹo hơn. Cán bộ y tế bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ chẩn đoán gù vẹo cột sống vùng ngực - thắt lưng. Người bệnh có dáng đi lệch phải, bướu vùng thắt lưng lệch bên phải, hông bên trái cao hơn phải hai cen ti mét. Hội chứng cột sống âm tính và hội chứng chèn ép thần kinh âm tính. Chụp XQ cột sống ngực - thắt lưng thường quy phát hiện bị gãy nẹp, dị tật nửa thân đốt T12-L1, góc vẹo 40 độ, góc gù 50 độ. Theo đó, người bệnh được phẫu thuật lấy bỏ nẹp gãy, chỉnh lại một số vít vào thân đốt sống và bắt thêm 8 vít cột sống ngực. Cắt bỏ thân đốt sống dị tật D12 – L1 bằng dao siêu âm cắt xương, phá vững và dùng nẹp vít nắn chỉnh gù vẹo cột sống. Hình ảnh trước mổ Hình ảnh trong mổ Hình ảnh sau mổ: IV. BÀN LUẬN thiểu các biến chứng như mất máu, tổn thương Vẹo cột sống vô căn gây ra do sự khiếm thần kinh, liệt chi…[3,4,5]. Theo đó, chất lượng khuyết phân chia của cột sống từ tuần thứ 4 - 6 cuộc sống của người bệnh sau này sẽ cải thiện trong thời kỳ bào thai [1]. Đây là không chỉ là hơn nhiều. thời kỳ phát triển và hình thành của cột sống mà Người bệnh được chẩn đoán gù-vẹo cột sống cũng là giai đoạn hoàn chỉnh của tim, thận và bẩm sinh do dị tật nửa thân đốt đoạn ngực - thắt nhiều cơ quan khác. Do vậy, vẹo cột sống vô căn lưng có kèm theo biến dạng cột sống nên có chỉ thường phối hợp với các dị tật kèm theo liên định can thiệp phẫu thuật nắn chỉnh biến dạng. quan tới tim, thận,… Trong thời kỳ mang thai, Có nhiều phương pháp phẫu thuật được đề xuất việc khám thai định kỳ và áp dụng siêu âm kiểm tuy nhiên chúng tôi chọn phương án đi lối sau tra là vô cùng cần thiết và an toàn nhằm theo lấy bỏ thân đốt dị dạng và cắt các cầu xương sau dõi tình trạng phát triển của thai nhi, đồng thời đó nắn chỉnh biến dạng và ghép xương. Thân phát hiện sớm các dị dạng trong giai đoạn này. đốt dị dạng nằm ở vùng ngực thắt lưng và ở phía Việc phát hiện và theo dõi trẻ có dị tật thân sau nhiều (Posterolateralquadrant vertebra) [3] đốt sống lúc sơ sinh là rất quan trọng nhằm nên gây biến dạng cả gù và vẹo. Tuy nhiên, vị trí đánh giá tiến triển của bệnh và can thiệp kịp này giúp phẫu thuật viên dễ dàng hơn khi lấy bỏ. thời. Chuyên gia về cột sống sẽ giám sát và định Hơn nữa, chúng tôi dùng hệ thống dao cắt kỳ đánh giá tiến triển thông qua khám, chụp XQ xương siêu âm Misonix BoneScalpel với rất nhiều kiểm tra từ 06- 12 tháng/ lần [4]. Việc phẫu loại mũi cắt và mũi mài giúp cắt xương nhanh, thuật sớm khi phát hiện dị tật nửa thân đốt nếu an toàn, hạn chế tối đa lượng máu mất và ít kèm theo ít nhiều biến dạng cột sống sẽ ngăn nguy cơ tổn thương thần kinh. Việc bắt vít qua chặn sự tiến triển của bệnh. Đồng thời, tỷ lệ cuống cung ở người bệnh vẹo bẩm sinh là rất thành công của phẫu thuật sẽ cao hơn nhiều. khó khăn do biến dạng gù vẹo gây ra thay đổi về Ngoài ra, phẫu thuật sớm còn giúp giảm được tối vị trí giải phẫu. Điều này đòi hỏi phẫu thuật viên 154
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 474 - THÁNG 1 - SỐ 2 - 2019 chỉnh hình cột sống phải có kinh nghiệm cũng Surgeons 2004;12:266-275. như kế hoạch phân tích phim chụp CTsanner 2. Emans J. Congenital scoliosis: a review and update. Pediatric Orthopedic 2007;27(1):106–116 trước mổ. 3. Paul D. Sponseller, MD, Beverlie L. Ting, MD (2008). Congenital scoliosis. Rothman- Simeone V. KẾT LUẬN The Spine sixth edition. 374-383 Bệnh gù, vẹo cột sống bẩm sinh cần phát 4. McMaster MJ. Congenital scoliosis caused by a hiện và can thiệp sớm để có được kết quả điều unilateral failure of vertebral segmentation with trị tốt nhất và ít ảnh hưởng tới chất lượng cuộc contralateral hemivertebrae. Spine (Phila Pa1976) 1998;23(9):998–1005 sống sau này. 5. Chan G, Dormans JP. Update on congenital spinal deformities: preoperative evaluation. Spine (Phila TÀI LIỆU THAM KHẢO Pa 1976) 2009;34:1766–1774. 1. Daniel Hedequist, MD: Congenital scoliosis. Journal of the American Academy of Orthopaedic HIỆU QUẢ DỰ PHÒNG VÀ ĐIỀU TRỊ SÂU RĂNG VĨNH VIỄN GIAI ĐOẠN SỚM BẰNG NƯỚC XÚC MIỆNG FLUOR (0,05%) TRÊN TRẺ EM 7-8 TUỔI Trần Thị Kim Thúy*, Trịnh Đình Hải*, Lê Thị Thu Hà** TÓM TẮT 40 SUMMARY Vai trò của fluor nói chung, nước xúc miệng fluor EFFICACY OF 0.05% FLUOR MOUTHWASH nói riêng trong dự phòng và điều trị bệnh sâu răng ngày càng được hiểu rõ. Nhiều nghiên cứu đã khẳng IN THE PREVENTION AND TREATMENT định những đóng góp của fluor trong việc làm hạ thấp EARLY DENTAL CARIES IN PERMANENT tỷ lệ và mức độ trầm trọng của sâu răng trên toàn TEETH IN 7-8 YEARS OLD CHILDREN cầu. Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả sử dụng nước xúc The role of fluor in general, fluor mouthwash in miệng fluor (NaF 0,05%) trên nhóm học sinh có tổn particular in dental caries prevention and treatment thương sâu răng vĩnh viễn giai đoạn sớm (D1, D2). has been increasingly known. Many studies have Phương pháp: Đây là nghiên cứu can thiệp lâm sàng affirmed the efficacy of fluor in reducing dental caries có đối chứng được tiến hành sau một nghiên cứu mô rate and severity worldwide. Objections: To tả cắt ngang ở học sinh lớp 2 (7-8 tuổi) tại Phú Thọ. evaluate efficacy of using fluor mouthwash (NaF 444 học sinh tại hai trường Tiểu học được chọn vào 0.05%) in students group having early dental caries khám, đánh giá tình trạng bệnh sâu răng, sau đó được lesions in permanent teeth (D1, D2). Methods: This chia thành 2 nhóm: nhóm 1 gồm 197 học sinh tại is a controlled interventional study carried out after a trường Tiểu học Tân Dân được súc miệng dung dịch descriptive cross sectional study in group 2 students fluor (NaF 0,05%), nhóm 2 gồm 247 học sinh tại (7-8 years old) in Phu Tho. 444 pupils at 2 primary Trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng được chải kem schools were chosen to examine, evaluate the dental đánh răng P/S trẻ em. Sau mỗi 6 tháng, 12 tháng và caries state, after that they were divided to 2 groups: 18 tháng học sinh được tái khám để đánh giá tình group 1 involved 197 pupils at Tan Dan primary school trạng bệnh sâu răng. Kết quả: Nước xúc miệng fluor rinsed with fluor (NaF 0.05%), group 2 involved 247 0,05% làm giảm tỷ lệ sâu răng sớm (mức tổn thương pupils at Dinh Tien Hoang primary school who brushed D1, D2) từ 65,0% trước can thiệp xuống 39,0%; tỷ lệ their teeth with P/S toothpaste. After 6 months, 12 sâu răng (mức D1, D2 và D3) giảm từ 67,5% xuống months and 18 months, all pupils were examined còn 53,8%; chỉ số DMFT giảm từ 2,3 xuống còn 1,9 và again to estimate dental caries. Results: Using 0.05% chỉ số DMFS giảm từ 2,7 xuống còn 2,1 sau 18 tháng fluor mouthwash decreases early dental caries rate can thiệp. Kết luận: Nước xúc miệng fluor 0,05% có (lesions level D1, D2) from 65.0% before to 39.0%; tác dụng tốt trong tái khoáng hóa, ngăn chặn và vô dental caries (level D1, D2 and D3) from 67.5% down hiệu hóa các tổn thương sâu răng giai đoạn sớm D1, to 53.8%; DMFT index decreases from 2.3 to 1.9 and D2 ở răng vĩnh viễn. DMFS index from 2.7 to 2.1 after 18 months Từ khóa: sâu răng vĩnh viễn giai đợn sớm, nước intervention. Conclusions: 0.05% Fluor mouthwash xúc miệng fluor. has good effections in remineralization, dental caries lesions prevention and counteraction at early stage D1, D2 in permanent teeth. *Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương Hà Nội Keywords: Early dental caries in permanent **Viện nghiên cứu Khoa học Y Dược lâm sàng 108 teeth, fluor mouthwash Chịu trách nhiệm chính: Trần Thị Kim Thúy I. ĐẶT VẤN ĐỀ Email: Thuyrhm82@gmail.com Ngày nhận bài: 24.11.2018 Vai trò của Fluor nói chung, nước xúc miệng Ngày phản biện khoa học: 24.12.2018 fluor nói riêng trong dự phòng và điều trị sâu Ngày duyệt bài: 28.12.2018 răng ngày càng được hiểu rõ và khẳng định 155