TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG
KHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ
CHUYÊN NGÀNH KINH TẾ ĐỐI NGOẠI
---------***-------
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Đề tài:
QUAN HỆ THƢƠNG MẠI HÀNG HÓA
VÀ DỊCH VỤ GIỮA VIỆT NAM VÀ HOA KỲ
TRONG BỐI CẢNH HỘI NHẬP
Sinh viên thực hiện : Nguyễn Thị Hƣơng Giang
Lớp : Anh 8
Khóa : 45B
Giáo viên hƣớng dẫn : ThS. Nguyễn Lệ Hằng
Hà Nội, tháng 5 năm 2010
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
WTO
BTA
TIFA
TBCN
TPC
NT
PNTR
CPCS
L/C
SP
Tổ chức Thương mại Thế giới
Hiệp định Thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ
Hiệp định khung Thương mại và Đầu tư Việt Nam – Hoa Kỳ
Tư bản chủ nghĩa
Uỷ ban Chính sách Thương mại
Nguyên tắc đối xử quốc gia
Quy chế Thương mại bình thường vĩnh viễn
Uỷ ban An toàn sản phẩm cho người tiêu dùng Hoa Kỳ
Thư tín dụng
Sản phẩm
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
STT
Tên
Trang
1.
Hình 1. Kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam sang Hoa Kỳ
giai đoạn 2000 – 2009……………………………………..
44
2.
Hình 2. Tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam sang
Hoa Kỳ giai đoạn 2000 – 2005…………………………….
45
3.
Bảng 1. Kim ngạch xuất khẩu một số hàng hóa của Việt
Nam sang Hoa Kỳ năm 2009………………………………
46
4.
Hình 3. Kim ngạch nhập khẩu từ Hoa Kỳ vào Việt Nam
giai đoạn 2000 – 2009……………………………………..
47
5.
Hình 4. Tỷ trọng kim ngạch nhập khẩu từ Hoa Kỳ vào Việt
Nam giai đoạn 2000 – 2009………………………………..
48
6.
Bảng 2. Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa từ Hoa Kỳ sang
Việt Nam năm 2009………………………………………..
48
7.
Hình 5. Kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam
sang Hoa Kỳ giai đoạn 2006 – 2009……………………….
51
8.
Hình 6. Kim ngạch xuất khẩu gỗ từ Việt Nam sang Hoa
Kỳ giai đoạn 2003 – 2009………………………………….
53
10.
Hình 7. Kim ngạch xuất khẩu thủy sản từ Việt Nam sang
Hoa Kỳ giai đoạn 2006 – 2009…………………………….
54
11.
Hình 8. Kim ngạch xuất khẩu giày dép từ Việt Nam sang
Hoa Kỳ giai đoạn 2001 – 2009…………………………….
55
12.
Bảng 3. Các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu từ Hoa Kỳ vào
Việt Nam giai đoạn 2007 – 2009..........................................
57
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG CỦA QUAN HỆ THƢƠNG
MẠI VIỆT NAM – HOA KỲ ....................................................................... 3
I. Cơ sở lý luận chung của thƣơng mại quốc tế....................................... 3
1. Khái niệm về quan hệ kinh tế quốc tế và thƣơng mại quốc tế ........... 3
2. Một số lý thuyết cơ bản về thƣơng mại quốc tế .................................. 4
2.1. Thuyết trọng thƣơng ..................................................................... 4
2.2. Lý thuyết lợi thế tuyệt đối của Adam Smith ................................ 6
2.3. Lý thuyết lợi thế so sánh của D. Ricardo ...................................... 7
2.4. Lý thuyết Heckscher – Ohlin (H – O) ........................................... 9
3. Đặc điểm chủ yếu của thƣơng mại quốc tế ........................................ 11
4. Tầm quan trọng của thƣơng mại quốc tế .......................................... 12
II. Quan hệ thƣơng mại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ .............................. 13
1. Khái quát về Hoa Kỳ .......................................................................... 13
1.1. Lịch sử, địa lý, con ngƣời ............................................................ 13
1.2. Hệ thống chính trị pháp luật ....................................................... 16
1.3.Cơ chế hoạch định chính sách thƣơng mại ................................. 18
1.4. Một số nét về nền kinh tế Hoa Kỳ ............................................... 21
2. Lợi ích của hai quốc gia trong việc thúc đẩy mối quan hệ thƣơng mại
trong bối cảnh hội nhập ......................................................................... 24
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUAN HỆ THƢƠNG MẠI HÀNG HÓA
VÀ DỊCH VỤ GIỮA VIỆT NAM VÀ HOA KỲ TRONG BỐI CẢNH
HỘI NHẬP ................................................................................................. 27
I. Tổng quan về quan hệ thƣơng mại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ ......... 27
1. Một số nét khái quát về lịch sử thƣơng mại giữa hai quốc gia ......... 27
2. Các thỏa thuận quan trọng trong hợp tác kinh tế giữa hai quốc gia 28
2.1. Hiệp định Thƣơng mại Việt Nam – Hoa Kỳ (BTA) ................... 28
2.1.1. Tiến trình đàm phán ................................................................. 28
2.1.2. Nội dung cơ bản ........................................................................ 30
2.1.3. Ý nghĩa của Hiệp định Thƣơng mại Việt Nam – Hoa Kỳ (BTA)
............................................................................................................. 38
2.2. Quy chế Thƣơng mại bình thƣờng vĩnh viễn (PNTR) ............... 40
2.3. Hiệp định khung về Thƣơng mại và Đầu tƣ (TIFA) .................. 42
II. Thực trạng quan hệ thƣơng mại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ giai
đoạn 2000 – 2009 .................................................................................... 43
1. Kim ngạch buôn bán hai chiều trong giai đoạn 2000 – 2009 ............ 43
1.1. Kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam sang Hoa Kỳ....................... 43
1.2. Kim ngạch nhập khẩu từ Hoa Kỳ vào Việt Nam ....................... 46
2. Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam sang Hoa Kỳ ........ 50
2.1. Hàng dệt may ............................................................................... 50
2.2. Gỗ và sản phẩm gỗ ....................................................................... 52
2.3. Hàng thủy sản .............................................................................. 53
2.4. Giày dép ....................................................................................... 55
2.5. Các sản phẩm khác ...................................................................... 56
3. Các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu từ Hoa Kỳ vào Việt Nam ........... 57
III. Đánh giá chung về quan hệ thƣơng mại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ
trong bối cảnh hội nhập ......................................................................... 58
1. Những thuận lợi .................................................................................. 58
2. Những điểm hạn chế và thách thức ................................................... 60
CHƢƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY MỐI QUAN HỆ THƢƠNG
MẠI GIỮA VIỆT NAM VÀ HOA KỲ TRONG BỐI CẢNH HỘI NHẬP
..................................................................................................................... 65