zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Khoa học xã hội

Khóa luận tốt nghiệp: Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:63

Báo xấu

28
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là xác định vị trí của tác phẩm Hà Nội băm mươi sáu phố phường trong sáng tác của Thạch Lam, Hà Nội, một chốn rong chơi của Martín Rama và tài năng của các nhà văn trong việc khám phá, miêu tả, khắc họa vẻ đẹp văn hóa.... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp: Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama

Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2 KHOA NGỮ VĂN ********** NGHIÊM THU HẰNG VĂN HÓA HÀ NỘI QUA GÓC NHÌN CỦA THẠCH LAM VÀ MARTÍN RAMA (Khảo sát qua Hà Nội băm mươi sáu phố phường và Hà Nội, một chốn rong chơi) KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành: Văn học Việt Nam HÀ NỘI - 2018
Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2 KHOA NGỮ VĂN ********** NGHIÊM THU HẰNG VĂN HÓA HÀ NỘI QUA GÓC NHÌN CỦA THẠCH LAM VÀ MARTÍN RAMA (Khảo sát qua Hà Nội băm mươi sáu phố phường và Hà Nội, một chốn rong chơi) KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành: Văn học Việt Nam Ngƣời hƣớng dẫn khoa học ThS. NGUYỄN PHƢƠNG HÀ HÀ NỘI - 2018
Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện khóa luận, tôi đã nhận được sự hướng dẫn nhiệt tình của giảng viên, ThS. Nguyễn Phương Hà, Tổ văn học Việt Nam cùng sự nhận xét, góp ý của toàn thể các thầy cô khoa Ngữ văn, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2. Tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và gửi lời cảm ơn tới quý thầy cô, đặc biệt là giảng viên, ThS. Nguyễn Phương Hà đã tận tình hướng dẫn tôi hoàn thành khóa luận này. Hà Nội, ngày 30 tháng 4 năm 2018 Tác giả khóa luận Nghiêm Thu Hằng
Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan khóa luận tốt nghiệp này là công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi dưới sự hướng dẫn của giảng viên, ThS. Nguyễn Phương Hà. Đề tài không trùng với kết quả có sẵn của bất kì tác giả nào khác. Nếu sai tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Hà Nội, ngày 30 tháng 4 năm 2018 Tác giả khóa luận Nghiêm Thu Hằng
Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama MỤC LỤC MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Lí do chọn đề tài ............................................................................................ 1 2. Lịch sử vấn đề ............................................................................................... 2 3. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 5 4. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................... 6 5. Phương pháp nghiên cứu............................................................................... 6 6. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 7 7. Bố cục của khóa luận .................................................................................... 7 CHƢƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG .................................................... 8 1.1. Tác giả Thạch Lam..................................................................................... 8 1.1.1. Cuộc đời và sự nghiệp văn học ............................................................... 8 1.1.2. Tập bút kí Hà Nội băm mươi sáu phố phường ..................................... 10 1.2. Tác giả Martín Rama ............................................................................... 11 1.2.1. Cuộc đời ................................................................................................ 11 1.2.2. Tác phẩm Hà Nội, một chốn rong chơi ................................................. 13 1.3. Cảm hứng văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama ............................................................................................................... 14 CHƢƠNG 2: MỘT SỐ PHƢƠNG DIỆN NỘI DUNG THỂ HIỆN GÓC NHÌN VĂN HÓA HÀ NỘI CỦA THẠCH LAM VÀ MARTÍN RAMA . 18 2.1. Kiến trúc cảnh quan Hà Nội ..................................................................... 18 2.2. Nét đẹp trong văn hóa ẩm thực người Hà Nội ......................................... 24 2.3. Nhịp sống người Hà Nội .......................................................................... 35 CHƢƠNG 3: MỘT SỐ PHƢƠNG DIỆN NGHỆ THUẬT THỂ HIỆN GÓC NHÌN VĂN HÓA HÀ NỘI CỦA THẠCH LAM VÀ MARTÍN RAMA ............................................................................................................ 42 3.1. Không gian nghệ thuật ............................................................................. 42
Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama 3.2. Ngôn ngữ .................................................................................................. 44 3.3. Giọng điệu ................................................................................................ 49 KẾT LUẬN .................................................................................................... 54 TÀI LIỆU THAM KHẢO
Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài 1.1. Trong bối cảnh hiện nay, văn học Việt Nam ngày càng có những bước phát triển mạnh mẽ, tích cực. Bên cạnh việc phát triển từ nội tại, sự giao lưu giữa với các nền văn học nước ngoài cũng khiến văn học đa dạng, phong phú hơn. Đặc biệt với sự xuất hiện nhiều cây bút mới là người nước ngoài, bắt đầu khai thác những đề tài vốn quen thuộc trong văn học Việt Nam đã đem lại luồng gió mới cho văn học. 1.2. Hà Nội vốn là mảnh đất địa linh nhân kiệt, có bề dày truyền thống văn hóa. Hà Nội đi vào trái tim người nghệ sĩ, làm rung lên những cung bậc cảm xúc diệu kì để họ cho ra đời nhiều kiệt tác. Bạn đọc đã từng quen thuộc với sáng tác viết về Hà Nội của các tác giả như: Nguyễn Tuân, Nguyễn Huy Tưởng, Nguyễn Khải, Nguyễn Đình Thi, Băng Sơn, Vũ Bằng, Nguyễn Ngọc Tiến… Nhà văn Thạch Lam cũng là một trong những tác giả gắn bó với văn học, văn hóa Hà Nội qua tập bút kí Hà Nội băm mươi sáu phố phường. Ấn tượng và xúc cảm mà Hà Nội đem đến không chỉ chạm tới trái tim của những người con sinh sống trên dải đất hình chữ S mà nó còn lôi cuốn một chuyên gia kinh tế người Uruguay. Sự xuất hiện của Martín Rama với cuốn sách có nhan đề Hà Nội, một chốn rong chơi đã thu hút nhiều độc giả. Mặc dù sinh ra và lớn lên ở hai nền văn hóa khác nhau song đều xuất phát từ tình yêu thủ đô, Thạch Lam và Martín Rama đã đem đến cho người đọc những tác phẩm có giá trị. Với Hà Nội băm mươi sáu phố phường và Hà Nội, một chốn rong chơi, người đọc cảm nhận rõ hơn về Hà Nội - thủ đô nghìn năm văn hiến ở nhiều góc nhìn khác nhau. Hai tác giả với những nhãn quan riêng đã khắc họa hình ảnh Hà Nội qua thời gian với những góc quay chân thực và sống động. Hà Nội đẹp, nguyên sơ và cổ kính qua sự trân trọng, ngợi ca của Thạch Lam. 1
Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama Còn dưới góc nhìn của Rama thành phố không chỉ quyến rũ mà còn đang từng bước chuyển mình đổi thay. Nghiên cứu về đề tài Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama nhằm thấy được sự vận động của diện mạo văn hóa Hà Nội xưa và nay, cũ và mới, truyền thống và hiện đại qua ngòi bút của một nhà văn Việt Nam và một người ngoại quốc. Đồng thời, đây chính là cơ sở giúp mở rộng kiến thức văn học cho học sinh nhằm đáp ứng yêu cầu dạy học tích hợp trong nhà trường hiện nay. 2. Lịch sử vấn đề Giữa bộn bề của buổi chợ phiên văn chương, giữa sự náo nhiệt, đông đúc của các gian hàng lãng mạn, Thạch Lam giống như một lữ khách đặc biệt. Người con của Tự lực văn đoàn đã không đưa bạn đọc đến những chân trời phiêu du, bay bổng của tình yêu mơ mộng, của sự thoát li đầy lãng mạn mà dắt chúng ta đi vào giữa cõi đời rất thực. Cái cốt cách dịu dàng, nhân ái ấy đã nguyện gắn ngòi bút của mình với những kiếp người đau khổ, trân trọng cuộc sống nơi trần gian. Nhà văn Nguyễn Tuân từng nhận xét: “Xúc cảm của nhà văn Thạch Lam thường bắt nguồn và nảy nở lên từ những chân cảm đối với những con người ở tầng lớp dân nghèo. Thạch Lam là một nhà văn quý mến cuộc sống trang trọng trước sự sống của mọi người xung quanh. Ngày nay đọc lại Thạch Lam vẫn thấy đầy đủ cái dư vị và cái nhã thú của những tác phẩm có cốt cách và tác phẩm văn học” [7,375]. Từ năm 1939 - 1942, các nhà nghiên cứu như Trương Chính, Vũ Ngọc Phan đã đánh giá về các tác phẩm của Thạch Lam. Nhà nghiên cứu Vũ Ngọc Phan khẳng định: “Từ Gió đầu mùa đến Sợi tóc, Thạch Lam đã tiến một bước khá dài trên đường nghệ thuật”. 2
Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama Sau Cách mạng tháng Tám, có nhiều nghiên cứu về Thạch Lam. Tiêu biểu phải kể đến đóng góp của tác giả Lê Thị Đức Hạnh trong cuốn Mấy ý kiến đánh giá Thạch Lam (Tạp chí văn học số 4, năm 1965), Hà Minh Đức trong cuốn sách Nhà văn và tác phẩm, (Nxb Văn học Hà Nội, 1971). Các nhà nghiên cứu này khẳng định Thạch Lam là nhà văn lãng mạn có thái độ trân trọng người nghèo khổ. Năm 1988, GS. Phong Lê xuất bản Tuyển tập Thạch Lam. Tháng 8 năm 2000, công trình nghiên cứu với nhan đề Thạch Lam của cái đẹp được biên soạn bởi Hoàng Trần Vũ gồm những bài viết xoay quanh cuộc đời và tác phẩm Thạch Lam của các nhà phê bình, nhà văn nổi tiếng như: Vũ Ngọc Phan, Phong Lê, Lại Nguyên Ân, Vương Trí Nhàn, Thế Lữ, Nguyễn Tuân,… Ngoài các tuyển tập các bài viết nhỏ, nhiều công trình nghiên cứu về Thạch Lam. Có thể kể đến luận án PTS của tác giả Phạm Thị Thu Hương với nhan đề Ba phong cách truyện ngắn trữ tình trong Văn học Việt Nam giai đoạn 1930 - 1945: Thạch Lam, Thanh Tịnh, Hồ DZếnh; luận án tiến sĩ của Lê Minh Truyên có tên gọi Thạch Lam với Tự lực văn đoàn; cuốn sách Đặc trưng truyện ngắn Thạch Lam cuả nhà nghiên cứu Nguyễn Thành Thi; luận văn thạc sĩ Đặc sắc của ký Thạch Lam của tác giả Lê Thị Xuân... là những đóng góp không nhỏ về phương diện nội dung và nghệ thuật trong tác phẩm của Thạch Lam. Qua đó, khẳng định vị trí của ông trong nền văn học nước nhà. Nghiên cứu về Thạch Lam, các nhà phê bình không chỉ xoay quanh các tiểu thuyết, truyện ngắn mà thể loại kí trong sáng tác của ông cũng nhận được nhiều sự quan tâm. Trong đó phải kể đến tập bút kí Hà Nội băm sáu phố phường. Đây là một tác phẩm thành công, đáng ghi nhận trên nhiều phương diện cả về nội dung và hình thức. Lời tựa cuốn sách, tác giả Khái Hưng khẳng định: “Thạch Lam là người chép sử đặc biệt cho Thăng Long văn vật… Đó là 3
Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama lịch sử cuộc sống sinh hoạt hằng ngày của dân thành thị với tất cả những phong tục, tập quán, với tất cả những cái vui, buồn, cái tức, cái giận nho nhỏ trong xó tối, không tên, không tuổi, không tiếng tăm lưu lại đời sau” [6,3]. Trong bài viết Thạch Lam người đi tìm cái đẹp trong cuộc sống đời thường và trong văn chương, TS. Lê Dục Tú cho rằng: “Hà Nội băm mươi sáu phố phường đã đến với Thạch Lam bằng con mắt trông nhìn và thưởng thức của một tâm thức Việt Nam: “muốn giao lưu hòa nhập với văn minh nhân loại luôn nâng niu và bảo tồn truyền thống””. Tâm hồn và tài năng Thạch Lam hòa quyện với nhau khắc họa nên những giá trị đẹp của văn hóa Hà Nội. PGS. TS. Nguyễn Đăng Điệp trong cuốn Tuyển tập kí - tản văn Thăng Long Hà Nội cũng đánh giá cao và dành những lời ca ngợi, trân trọng cho tập kí: “Kí Hà Nội của Thạch Lam như đã thâu tóm hết cái hồn cốt của đất kinh kì - Kẻ Chợ. Nó âm âm trong lối phố, tao nhã, thanh lịch trong các thú chơi, các thức quà, hòa quyện, luyến quyện trong từng thời khắc giao mùa, trong nét cười thiếu nữ”. Nhà nghiên cứu Nguyễn Thành Thi đã từng nhận xét: “Thạch Lam cũng đi tìm cái đẹp, nhưng với ông, trong đời sống cái đẹp vốn tiềm tàng, khuất lấp và trong văn chương cái đẹp là sự sống được cảm thấy”. Từ hiện thực đời sống, Thạch Lam đã tái hiện vẻ đẹp truyền thống văn hóa chốn kinh thành Thăng Long đọng lại qua những trang văn. Khác với tập bút kí của Thạch Lam, Hà Nội, một chốn rong chơi của Martín Rama là một ấn phẩm mới. Cho đến thời điểm hiện tại, chưa có nhiều công trình nghiên cứu trọn vẹn nào về cuốn sách này. Báo chí hay các trang mạng xã hội mới chỉ xuất hiện những bài viết sơ lược về tác phẩm này. Trong bài viết Lang thang đất Hà thành với Hà Nội, một chốn rong chơi của Bùi Ngọc Hà trên trang báo mạng baotritre.vn (24/3/2014), tác giả nhận định: 4
Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama “Thông qua “Hà Nội một chốn rong chơi , Martin Rama gửi gắm một thông điệp về sự bảo tồn và gìn giữ những nét đặc trưng của mảnh đất kinh k ”. Nhà báo Thiên Thanh cũng từng nhận xét về tác phẩm này: “Hà Nội, một chốn rong chơi chính là bức tranh Hà Nội trong con mắt một người ngoại quốc đã có nhiều năm tháng sống trên mảnh đất rồng thiêng và gắn bó với nó như máu thịt. Những độc giả người Việt Nam khi đọc trang sách viết về Hà Nội quen thuộc có thể thấy những bất ngờ, thú vị mà chỉ những người ngoại quốc như Martín Rama mới nhìn thấy được. Có lẽ cũng là lí do khiến cuốn sách này nhận được nhiều yêu mến đến vậy” [12]. Qua việc khảo sát và nghiên cứu về đề tài Hà Nội, chúng tôi nhận thấy có nhiều công trình nghiên cứu về tác phẩm Hà Nội băm mươi sáu phố phường của Thạch Lam song còm mang tính chất khái quát hoặc gợi mở. Với Hà Nội, một chốn rong chơi của M. Rama, đây được coi là một tác phẩm mới mẻ với bạn đọc, chưa có nhiều công trình nghiên cứu nào đi sâu tìm hiểu một cách trọn vẹn mà bước đầu chỉ dừng lại ở tiếp cận tác phẩm. Vì vậy, thực hiện đề tài Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama (Khảo sát qua Hà Nội băm mươi sáu phố phường và Hà Nội, một chốn rong chơi), chúng tôi mong muốn tái hiện lại bức tranh văn hóa Hà Nội xưa và nay qua cái nhìn độc đáo, khác lạ của một người gắn bó máu thịt với Hà Nội và một người ngoại quốc yêu mến thủ đô. 3. Mục đích nghiên cứu Thực hiện khóa luận này, chúng tôi hướng đến những mục đích sau: - Xác định vị trí của tác phẩm Hà Nội băm mươi sáu phố phường trong sáng tác của Thạch Lam, Hà Nội, một chốn rong chơi của Martín Rama và tài năng của các nhà văn trong việc khám phá, miêu tả, khắc họa vẻ đẹp văn hóa. 5
Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama - Chỉ ra những nét tương đồng và khác biệt trong cảm hứng văn hóa Hà Nội của hai tác giả. - Khẳng định sự ảnh hưởng của giá trị văn hóa thủ đô cũng như nhìn nhận mối quan hệ giữa văn học và các loại hình nghệ thuật khác như kiến trúc, nhiếp ảnh, hội họa, ẩm thực,… 4. Nhiệm vụ nghiên cứu Thực hiện khóa luận này, chúng tôi hướng đến những nhiệm vụ sau: Một là, tìm hiểu một số phương diện nội dung thể hiện văn hóa Hà Nội dưới con mắt của Thạch Lam và Martín Rama (kiến trúc, nét đẹp trong văn hóa ẩm thực và nhịp sống người Hà Nội). Hai là, tìm hiểu một số phương diện nghệ thuật thể hiện văn hóa Hà Nội dưới con mắt của Thạch Lam và Martín Rama (không gian và thời gian nghệ thuật, ngôn ngữ, giọng điệu). Ba là, khẳng định giá trị truyền thống văn hóa Hà Nội, sự hòa quyện, đan xen giữa cái mới - cái cũ, Hà Nội xưa - nay. Qua đó khẳng định tài năng, tình yêu Hà Nội của hai tác giả Thạch Lam và Martín Rama. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu - Phương pháp thống kê, phân loại - Phương pháp so sánh, đối chiếu - Phương pháp nghiên cứu liên ngành - Phương pháp phân tích, bình giảng 6
Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama 6. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu - Như tên gọi của đề tài, đối tượng mà chúng tôi hướng đến là Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama. - Đề tài nghiên cứu tập trung qua hai tác phẩm Hà Nội băm mươi sáu phố phường, Thạch Lam (Nxb Văn học, 2016) và Hà Nội, một chốn rong chơi, Martín Rama (Nxb Thế Giới, 2015). 7. Bố cục của khóa luận Ngoài Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo, Nội dung khóa luận chia làm 3 chương: Chương 1: Những vấn đề chung Chương 2: Một số phương diện nội dung thể hiện văn hóa Hà Nội dưới con mắt của Thạch Lam và Martín Rama Chương 3: Một số phương diện nghệ thuật thể hiện văn hóa Hà Nội dưới con mắt của Thạch Lam và Martín Rama 7
Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama NỘI DUNG CHƢƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG 1.1. Tác giả Thạch Lam 1.1.1. Cuộc đời và sự nghiệp văn học Thạch Lam là viên ngọc quí của nhóm Tự lực văn đoàn nói riêng và nền văn học Việt Nam nói chung. Ông sinh ngày 7 tháng 7 năm 1910 tại Hà Nội, trong một gia đình công chức gốc quan lại đã đến kì sa sút. Cha ông là Nguyễn Tường Nhu, dòng dõi gia đình văn võ kiêm toàn. Ông thông thạo chữ Hán và chữ Pháp, làm Thông Phán Tòa sứ nên thường được gọi là Thông Nhu hay Phán Nhu. Mẹ Thạch Lam là bà Lê Thị Sâm, con gái cả ông Lê Quang Thuật (tục gọi Quản Thuật), người gốc Huế đã ba đời ra Bắc. Ông bà Nhu có tất cả bảy người con: Tường Thụy, Tường Cẩm, Tường Tam, Tường Long, Thị Thế, Tường Vinh và Tường Bách. Trừ Tường Thụy, làm công chức, các người con còn lại đều đã ít nhiều dự vào nghiệp văn chương. Trong số đó, nổi bật là Tường Tam (Nhất Linh), Tường Long (Hoàng Đạo) và Tường Vinh (Thạch Lam). Tháng 7/1917, ông Nhu đi làm thông ngôn ở Sầm Nứa - Lào, ít lâu sau ốm và qua đời. Kể từ đó, mẹ Thạch Lam phải đưa các con về quê, tần tảo buôn bán nuôi con. Ở Cẩm Giàng, Thạch Lam học tại trường Nam (tiểu học Hải Dương, nay là trường tiểu học Tô Hiệu). Đến khi người anh cả là Nguyễn Tường Thụy ra trường dạy học ở Tân Đệ (Thái Bình), gia đình ông chuyển theo, lúc ở Hà Nội khi lại về Cẩm Giàng sinh sống. Là người con có hiếu, muốn sớm đỡ đần cho mẹ, Thạch Lam đã đổi tên và khai tăng tuổi để học thành chung. Ông thi đỗ vào Cao đẳng Canh Nông ở 8
Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama Hà Nội. Một thời gian sau vào trường Trung học Albert Sarraut để học thi Tú tài. Đỗ Tú tài phần thứ nhất, Thạch Lam thôi học để làm báo với hai anh. Buổi đầu, ông tham gia nhóm Tự lực văn đoàn do anh là Nguyễn Tường Tam sáng lập, rồi được phân công lo việc biên tập tuần báo Phong hóa và tờ Ngày nay của nhóm này. Đến tháng 2 năm 1935, Thạch Lam được giao làm Chủ bút tờ Ngày nay. Năm 1935, Thạch Lam lấy vợ và được người chị Thế nhường lại căn nhà nhỏ tại đầu làng Yên Phụ, ven Hồ Tây (Hà Nội). Ngày 27 tháng 6 năm 1942, Thạch Lam qua đời do căn bệnh lao phổi, khi ông mới 32 tuổi với nhiều dự định dang dở. Thạch Lam mất sớm, khi tài năng đang ở độ chín. Sự nghiệp sáng tác của ông không xếp vào hàng đồ sộ song lại trải rộng ở các thể loại khác nhau. Hầu hết sáng tác của Thạch Lam được đăng báo trước khi in thành sách, có thể kể đến một số tác phẩm chính như: - Gió đầu mùa (tập truyện ngắn, Nxb Đời nay, 1937) - Nắng trong vƣờn (tập truyện ngắn, Nxb Đời nay, 1938) - Ngày mới (truyện dài, Nxb Đời nay, 1939) - Quyển sách Hạt ngọc (truyện thiếu nhi, Nxb Đời nay, 1940) - Theo giòng (tiểu luận, Nxb Đời nay, 1941) - Sợi tóc (tập truyện ngắn, Nxb Đời nay, 1942) - Hà Nội băm sáu phố phƣờng (tập bút kí, Nxb Đời nay, 1943) Tác phẩm của Thạch Lam không nhiều nhưng có giá trị. Văn Thạch Lam đẹp, tinh tế, con người Thạch Lam hồn hậu, rất mực tài hoa. Đó là lý do vì sao ông luôn chiếm được cảm tình đặc biệt của người đọc nhiều thế hệ. Đúng như lời khẳng định của nhà nghiên cứu Vũ Ngọc Phan: “Ngay trong tác phẩm đầu tay, người ta đã thấy Thạch Lam đứng vào một phái riêng. Ông có một ngòi bút lặng lẽ, điềm tĩnh, ngòi bút chuyên tả tỉ mỉ những cái rất nhỏ và rất đẹp. Phải là người giàu tình cảm lắm mới viết được như vậy” [7,4]. 9
Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama 1.1.2. Tập bút kí Hà Nội băm mươi sáu phố phường Sau khi Thạch Lam qua đời khoảng một năm, nhà xuất bản Đời nay in cuốn bút kí với nhan đề Hà Nội băm mươi sáu phố phường (1943). Đây là cuốn sách cuối cùng được in trong đời viết văn của Thạch Lam nhưng lại mang theo những giá trị tốt đẹp còn đọng mãi với thế hệ sau. Năm 1943, trong Lời tựa cho bút kí Hà Nội băm mươi sáu phố phường, Khái Hưng đã viết: “Hà Nội - Thăng Long - chốn cố đô yêu dấu của chúng ta đã gần hai nghìn năm soi bóng trên dòng sông Nhị. Nó sẽ mãi mãi soi bóng trong lòng người Việt Nam, khi mà mỗi thời còn có những trang phong lưu mặc khách đem ghi chép trong văn, thơ, để truyền lại hậu thế cái đời sống của nó, cái lịch sử của nó. Lịch sử Thăng Long đâu phải chỉ là những lớp sóng phế hung dồn dập từ đời vua này sang đời vua khác, kế tiếp nhau mà xây dựng cung điện nguy nga ven hồ Trúc Bạch, bên hồ Hoàn Kiếm? Nó còn là cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của dân thành thị, với tất cả những phong tục, tập quán, với tất cả những nhân vật k khôi, với tất cả cái vui, cái buồn, cái tức, cái giận nho nhỏ và thoáng qua của những tâm hồn nho nhỏ trong xó tối, không tên, không tuổi, không tiếng tăm lưu lại đời sau” [6,3]. Hà Nội băm mươi sáu phố phường là tập hợp của những bài kí nhỏ, được Thạch Lam viết theo cảm nghĩ, cảm nhận cá nhân. Giống như tên gọi của tác phẩm, tập tùy bút chủ yếu nói về chuyện phố, chuyện phường, đời sống thường ngày của cư dân Hà thành và cả những thức quà riêng mà chỉ mảnh đất này mới có. Ấy là những mái nhà cổ kính khoác lên mình lối kiến trúc độc đáo, những biển hàng, con phố quen thuộc đang chuyển mình, là nét văn hoá ẩm thực tinh tế giữa không gian lúc êm ả, thanh bình, khi rộn rã. Hai mươi mốt câu chuyện nhỏ là hai mươi mốt bức tranh chan chứa hoài niệm, khắc họa hình bóng Hà Nội xưa. Người đọc bắt gặp nhiều cảnh đời qua những mẩu chuyện ngắn xúc động. Họ là những người phụ nữ tần tảo, sống vất vả 10
Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama với gánh nặng cơm áo gạo tiền. Bên cạnh đó, thấp thoáng giữa các số phận éo le, ẩn hiện tình yêu đôi lứa trong sáng và thuần khiết. Tất cả đều là những câu chuyện về con người Hà Nội, nép mình dưới những khu phố khác nhau, với những mảnh ghép cuộc đời khác nhau, hiện lên đơn sơ dưới ngòi bút chân thực của tác giả. Văn hóa Hà Nội đi vào từng trang một cách tự nhiên, mềm mại, uyển chuyển không khuôn mẫu, gò bó. Có thể nói đó là những trang tùy bút vượt thời gian, có sức sống lâu bền trong trái tim độc giả. Đã hơn bảy mươi năm trôi qua, ngày hôm nay đọc lại tác phẩm Hà Nội băm mươi sáu phố phường, chúng ta vẫn cảm nhận được sự thân thuộc, lôi cuốn trên từng câu chữ. Kể cả khi bạn chưa từng đặt chân tới Hà Nội cũng có thể hình dung ra và yêu thủ đô qua những trang văn của ông như chính tác giả đã từng nói: “Hà Nội có một sức quyến rũ với người ở nơi khác”. Còn những ai đã đặt chân lên mảnh đất này chắc hẳn càng da diết hơn, nồng nàn, đắm say tình yêu dành cho Hà Nội. Khẳng định về tác phẩm này, nhà văn Nguyễn Tuân cho rằng: “Hà Nội băm mươi sáu phố phường có giá trị của một tác phẩm văn học giúp ta nhận thức thêm về những khía cạnh nhiều màu, nhiều vẻ của Tổ quốc ta tươi đẹp” [3,6]. Tập kí đã khắc họa những điều bình dị, chân thực nhất của Hà Nội trong những năm đầu thế kỉ XX. Thạch Lam đã tìm ra, trân trọng, nâng niu những vẻ đẹp khuất lấp, ẩn giấu bên trong cái giản dị, mộc mạc, đời thường, điều mà không phải nhà văn nào cũng khám phá được. 1.2. Tác giả Martín Rama 1.2.1. Cuộc đời Martín Rama là Chuyên gia kinh tế trưởng của khu vực Nam Á thuộc Ngân hàng Thế giới, có trụ sở tại Delhi, Ấn Độ. Công việc chính của ông là 11
Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama thúc đẩy các vấn đề chính sách khó khăn trong khu vực và giám sát chất lượng chung của công việc phân tích của Ngân hàng trong khu vực. Để thực hiện các nhiệm vụ này, ông và nhóm của ông tích cực tham gia với các đối tác trong chính phủ, học viện, xã hội dân sự và cộng đồng doanh nghiệp. Rama nhận bằng tiến sĩ về Kinh tế vĩ mô ở Pháp năm 1985. Trở lại quê nhà, Uruguay, ông làm việc tại CINVE, tổ chuyên trách lớn nhất của nước này, và trở thành giám đốc. Cùng công việc ở Ngân hàng Thế giới, ông là giáo sư thỉnh giảng về kinh tế học phát triển tại Đại học Paris cho đến năm 2005. Năm 2012, Rama là Giám đốc Báo cáo Phát triển Thế giới. Trước khi chuyển sang hoạt động của Ngân hàng Thế giới, Rama đã dành mười năm làm việc cho bộ phận nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, chủ yếu ở Washington DC, đồng thời hỗ trợ một số lượng lớn các nước đang phát triển. Trọng tâm chính của công việc của ông là về các vấn đề lao động. Ông đồng quản lý một chương trình nghiên cứu lớn về tác động của chính sách và thể chế thị trường lao động đối với hiệu quả kinh tế. Ông cũng chịu trách nhiệm cho một sáng kiến nghiên cứu về thu hẹp của khu vực công. Các hoạt động nghiên cứu của ông đã dẫn đến nhiều ấn phẩm trong các tạp chí khoa học. Từ 2002 đến 2010, Rama đến Việt Nam và cơ quan của ông có trụ sở đặt tại Hà Nội. Với tư cách này, ông giám sát chương trình Ngân hàng Thế giới trong nước về các lĩnh vực liên quan đến chính sách kinh tế và xóa đói giảm nghèo. Ông cũng là người đầu mối trong đối thoại chính sách với chính phủ liên quan đến cải cách kinh tế và dẫn đầu một loạt các hoạt động cho vay chính sách hàng năm cùng với sự tài trợ của một tá nhà tài trợ. Tuy là một chuyên gia kinh tế tại World Bank (Ngân hàng Thế giới) nhưng Rama cũng là người dành cho Hà Nội một tình yêu sâu sắc. Ông nói rằng bản thân biết Hà Nội từ năm 1998 và từng sống ở đây suốt tám năm, trong thời gian từ năm 2002 đến năm 2010. Ông đã từng viết cuốn 12
Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama sách Những quyết sách khó khăn dựa trên nhiều cuộc trò chuyện với cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt. Trong nhiều năm, ông là tác giả của Báo cáo Phát triển Việt Nam. Đồng thời, ông cũng đưa ra những giải pháp nhằm đóng góp vào sự phát triển không ngừng của thủ đô ở cả lĩnh vực kinh tế và văn hóa. Song song với công việc chính, ông còn được biết đến với tư cách là một nhà nhiếp ảnh, nhà hoạt động nghệ thuật nghiệp dư. Tháng 12/2017, Martín Rama nhận quyết định bổ nhiệm làm Giám đốc dự án tại Trung tâm Phát triển Đô thị bền vững (thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam). Ông là giám đốc danh dự, không nhận lương, thậm chí còn tự bỏ tiền túi của mình cho dự án. Tuy là một người ngoại quốc nhưng M. Rama luôn cống hiến hết mình trong công cuộc giữ gìn và phát huy những bản sắc văn hóa độc đáo của thủ đô với tình yêu nồng nàn, tha thiết. 1.2.2. Tác phẩm Hà Nội, một chốn rong chơi Hà Nội, một chốn rong chơi ra đời năm 2014. Cuốn sách được viết dưới con mắt của một chuyên gia kinh tế sau gần mười năm sinh sống tại Hà Nội. Tác phẩm là món quà từ một tình yêu nồng nàn. Với hai mươi chương, cuốn sách này được sắp xếp một cách khá tỉ mỉ cùng nhiều hình ảnh lý thú, lôi cuốn. Chân thực khi viết về mặt trái của đô thị hóa, nhưng đối với Martín Rama, Hà Nội vẫn là một nơi đáng sống và vô cùng hấp dẫn. Ông giới thiệu vẻ đặc sắc từ lối kiến trúc Art Déco, sự đa dạng của những ban công, những khung cửa rồi đến các biệt thự, khu tập thể và cả những danh thắng, vườn hoa, công viên, công trình công cộng… Thông qua những bức ảnh chân thực, tác giả đã đưa người đọc từ với nhịp buôn bán đến đời sống tâm linh. Một điểm nhấn trong cuốn sách này là nét đẹp ẩm thực nổi tiếng của Hà thành được tái hiện bằng cái nhìn độc đáo, khác lạ, hấp dẫn thú vị. 13
Văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama Hà Nội, một chốn rong chơi của Martín Rama là một cuốn sách mới mẻ. Tác phẩm đã được trao Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội năm 2014. 1.3. Cảm hứng văn hóa Hà Nội qua góc nhìn của Thạch Lam và Martín Rama Nhà văn Hoàng Quốc Hải đã từng chia sẻ: “Hà Nội trong tôi là một biểu tượng văn hóa vô cùng đẹp. Giá trị của Hà Nội là biểu tượng văn hóa của cả dân tộc mà được hun đúc qua nhiều đời mới thành danh tiếng như thế này. Hà Nội có bề dày lịch sử mà hiếm có Thủ đô nào trên thế giới có được”. Hà Nội đã chinh phục trái tim bao người đã sống, đang sống và cả những ai chưa từng đến nơi đây. Sức quyến rũ của văn hóa Hà thành là ngọn nguồn cảm hứng của nhiều nghệ sĩ, trong đó có Thạch Lam và Martín Rama. Vốn là một con người hiền lành, giản dị, khiêm nhường, Thạch Lam luôn quan tâm đến số phận của những mảnh đời, thân phận nhỏ bé hay những điều bình dị, đơn sơ của cuộc sống. Bởi vậy, văn ông đầy chất thơ, luôn phảng phất tấm lòng đẹp của một tâm hồn nhân ái. Điều đó đi theo nhà văn khắp Hà Nội, thấm đẫm trong từng trang viết say đắm lòng người. Thạch Lam gắn bó với thủ đô, với căn nhà cây liễu ven Hồ Tây suốt một thời gian dài đến tận lúc cuối đời. Từng phố phường, ngõ ngách Hà thành đều để lại trong ông những dấn ấn đặc biệt. Ông thâm nhập vào đời sống thường ngày của người dân thông qua những nét văn hóa của những biển hàng, những thức quà Hà Nội, những giá trị tinh thần thuần khiết và cả những đổi thay của thủ đô khi chuyển mình theo chế độ, nhịp sống mới. Thạch Lam bộc lộ tình yêu và niềm tự hào về mảnh đất này. Ông muốn ghi lại tất cả những gì mình trân trọng nhất theo một cách rất riêng. Mở đầu tập kí, Thạch Lam viết: “Người Pháp có Paris, người Anh có London, người Tàu có Thượng Hải,… Chúng ta cũng có Hà 14

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh

81 tài liệu

1643 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.