Kĩ thuật nuôi bống tượng

Chia sẻ: Gu Tin | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

91
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Có vị trí phải gần nơi có nguồn nước sạch dồi dào, cung suốt thời gian nuôi cá (nước pH 7-8,3, nước không bị nhiễm độc, nước có cây), ao có nước lưu thông tốt thì nuôi mật độ nuôi càng cao. Đất phải giữ được nước, đất không có phèn tiềm tàng. Ao có nước thủy triều lên xuống hàng ngày nuôi cá càng tốt.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kĩ thuật nuôi bống tượng

K THU T NUÔI CÁ B NG TƯ NG http://www.mekongfish.net.vn/uploads/chuyende_thuysan/kythuatnuoi/bon... K THU T NUÔI CÁ B NG TƯ NG (Oxyeleotris marmoratus Bleeker) Ts. Dương Nh t Long B môn K thu t nuôi th y s n nư c ng t, Khoa Th y s n, Đ i h c C n Thơ I. Đ C ĐI M HÌNH THÁI PHÂN LO I VÀ PHÂN B 1. Đ c đi m hình thái c u t o và phân lo i L p Osteichthyes L p ph Artinopterygii B Perciformes H Eleotridae Loài: Oxyeleotris marmoratus Bleeker. Các vi và tia vi Tia vi A I,9 (vi h u môn) Tia vi ID VI (vi lưng) Tia vi IID I,9-10 (vi lưng) Tia vi P 17-19 (vi ng c) Tia vi V I,5 (vi b ng) Hình 1: Hình d ng bên ngoài c a cá B ng tư ng 2. Đ c đi m v hình thái Cá B ng tư ng là loài có kích thư c l n nh t trong các loài thu c h cá b ng. Th t cá thơm ngon, ít xương và có giá tr kinh t cao. Cá có thân hình kh e, d p bên v phía sau, đ u r ng và d p, mõm b ng. Mi ng hư ng lên trên ch r ng và sâu, môi dư i l i. Cá có m t r ng n m lưng bên. V y cá r t nh , vây lưng có hai ph n, vây ng c r t phát tri n và n m cao, vây b ng cũng r t phát tri n và n m m t dư i c a thân và trư c vây ng c, vây đuôi dài và tròn. Lúc tươi, thân cá có màu nâu đ n màu g ch, đ nh đ u đen. M t b ng nh t, lưng và hai bên có ch m đen, các v y có màu nâu nh t và các ch m đen không đ u. (Nguy n Anh Tu n, 1994). 3. Phân b Cá B ng tư ng là loài đ c trưng cho vùng nhi t đ i. Chúng phân b r ng rãi các nư c thu c Đông Nam Châu Á như Campuchia, Lào, Thái lan, Indonesia, Malaysia và Vi t nam. Vi t nam, cá đư c tìm th y các lưu v c thu c h th ng sông C u Long, sông Vàm c và sông Đ ng nai (Nguy n M nh Hùng, 1995). Cá B ng tư ng có t p tính s ng đáy, ho t đ ng nhi u v đêm, ban ngày thư ng vùi mình xu ng bùn, đ c bi t khi g p nguy hi m chúng có th chúi xu ng sâu đ n 1m l p bùn đáy và có th s ng đó hàng ch c gi . Trong ao, cá ưa s ng n ven b , nh ng nơi có hang h c, rong c và th c v t th y sinh thư ng đ ng làm giá đ . Vi t nam, cá thư ng đư c khai thác, đánh b t t nhiên. S n lư ng khai thác t nhiên hàng năm khá l n. Theo th ng kê, s n lư ng khai thác các t nh Nam b , Nam trung b và Tây nguyên kho ng 40 t n/năm (Nguy n Anh Tu n và ctv, 1994). G n đây, do nhu c u v cá cho xu t kh u r t l n đã kích thích ngh thu gom, dư ng cá và nuôi cá bè. Ngh nuôi cá bè trên các sông, kênh, h đã phát tri n kh p các t nh ĐBSCL nh t là An Giang, Đ ng Tháp, Ti n Giang, C n Thơ, Sóc Trăng và vùng h Tr An. Theo S m Hoàng Văn - S Nông nghi p t nh Đ ng tháp, hi n t i t nh có hơn 500 bè nuôi cá b ng tư ng và kho ng 40-50 h nuôi cá trong ao. Tr An, m c dù ch m i phát tri n nhưng ngh nuôi cá B ng tư ng trong bè đã phát tri n r t nhanh. Ch riêng 1 of 6 4/9/2012 12:06 AM
K THU T NUÔI CÁ B NG TƯ NG http://www.mekongfish.net.vn/uploads/chuyende_thuysan/kythuatnuoi/bon... khu v c t nh Đ ng nai đã có hơn 500 bè, đ c bi t là khúc sông La Ngà có t i 400 bè (Nguy n M nh Hùng, 1995). Cá B ng tư ng đư c chào hàng sang H ng Kông, Singapore vào nh ng năm 1980, sau đó do không có th trư ng, thi u đ u tư khoa h c k thu t nên phong trào l ng xu ng. Đ n nh ng năm 1991, 1992 th trư ng cá b ng tư ng l i m ra khá h p d n, giá cá lo i I cao g p hai l n tôm cùng lo i. Vào th i đi m 1993, giá cá lo i I (> 400 gam) thu mua t i An giang, Đ ng tháp, Ti n giang là 80.000-100.000 đ/kg. Nhưng đ n th i đi m 5/1994 giá cá lo i I t 120.000 - 130.000 đ/kg. Đ n 1995, do cá xu t kh u b ch m l i nên giá cá lo i I gi m xu ng còn 60.000 - 80.000 đ/kg. Tuy nhiên, do th t cá b ng tư ng thơm, ngon nên giá trên th trư ng Malaysia, Singapore vào kho ng 14 USD/kg. II. Đ C ĐI M SINH H C 1. Đ c đi m môi trư ng Cá B ng tư ng s ng trong các th y v c nư c ng t như: sông ngòi, kinh r ch, ao h . Cá có th ch u đ ng đư c v i môi trư ng nư c phèn pH dao đ ng t 5-6 và có th s ng trong nư c l có n ng đ mu i 15 %o. Nh có cơ quan hô h p ph , cá có th ch u đư c trong đi u ki n oxy th p và ngay c chui rúc trong bùn trong nhi u gi . Cá có th s ng trong kho ng nhi t đ 15-41,5oC. Nhi t đ thích h p nh t là t 26-32oC. 2. Đ c đi m v dinh dư ng Phân tích chi u dài ru t và chi u dài thân cho th y t l Li/L ( 0,5 nên mang đ c tính c a cá ăn đ ng v t (Niconski, 1963). Đây là loài cá d đi n hình, th c ăn ch y u là đ ng v t như tôm, tép, cá nh , cua, c... Tuy nhiên, khác v i cá lóc, cá B ng tư ng không ch đ ng b t m i mà ch rình m i. Ngoài ra khi nuôi trong l ng, ao cá ăn đư c các th c ăn ch bi n. So v i các loài cá khác, cá B ng tư ng có đ tăng trư ng ch m, đ c bi t là giai đo n dư i 100g, t 100g tr lên t c đ tăng trư ng c a cá khá hơn. giai đo n t cá b t đ n cá gi ng, cá ph i m t th i gian là 2-3 tháng m i đ t đư c chi u dài kho ng 3-4 cm. T cá gi ng, đ có th đ t đư c kích c 100 g/con cho vi c nuôi bè, cá c n 4-5 tháng n a. Trong t nhiên, nh ng cá con còn s ng sót sau khi n ph i c n kho ng 1 năm đ có th đ t c 100-300 g/con. Đ có đư c cá thương ph m t 400 g/con tr lên, cá gi ng có tr ng lư ng 100 g/con c n th i gian nuôi trong t 5 - 8 tháng, nuôi trong bè t 5-6 tháng (Nguy n M nh Hùng, 1995). Cá b ng tư ng thành th c sinh d c trên dư i m t năm. Mùa v sinh s n t nhiên c a cá t tháng 4-11, t p trung t 5-8. Khi đ n mùa sinh s n, cá cái tìm cá đ c b t c p và ti n hành sinh s n. Cá đ tr ng dính và t p h p tr ng l i t o thành hình tròn bám vào giá th . Ngoài t nhiên, cá đ tr ng dính vào các hang, h c đá, r cây và các v t th khác dư i nư c. Sau khi đ , cá đ c canh t và tham gia p cùng cá cái, cá cái bơi quanh tr ng và dùng đuôi qu t nư c t o thành dòng ch y lưu thông đ cung c p oxygen cho tr ng phát tri n và n thành cá con. S c sinh s n c a cá b ng tư ng khá cao 100.000-200.000 tr ng/kg cá cái. Tuy s c sinh s n cao nhưng trong đi u ki n t nhiên có nhi u đ ch h i nên cá b hao h t nhi u. III. K THU T S N XU T GI NG CÁ B NG TƯ NG Trong vài năm g n đây, phong trào nuôi cá b ng tư ng phát tri n m nh nhưng ph n l n con gi ng đ u b t t t nhiên. M t s nơi đã cho sinh s n và ương nuôi thành công góp ph n cung c p cá gi ng cho ngư i nuôi. Qui trình nuôi v cá b m đư c th c hi n như sau: 1. Chu n b ao nuôi v cá b m Ao nuôi cá b m có di n tích dao đ ng t 500–1000 m2. Ao có d ng hình ch nh t, chi u dài g p 3-4 l n chi u ngang, đ sâu c a ao t 1,2-1,5m. Ao ph i có ngu n c p, thoát nư c ch đ ng. Ngu n nư c ph i trong s ch, không b ô nhi m. Đ t không b nhi m phèn, nhi m m n. Trư c khi th cá, ao ph i đư c tát c n, t y d n s ch s , vét h t bùn đáy, l p và trét h t các hang h c, l cua, l m i, l chu t đào, đ p l i ch s t l , trang b ng đáy. N u ao không tát c n đư c thì ti n hành thu c cá b ng r dây thu c cá v i li u lư ng 0,5 kg/100 m2. Sau đó ti n hành bón vôi v i li u lư ng 7-10 kg/100m2, nh ng vùng b nhi m phèn lư ng vôi có th tăng lên g p đôi. Sau khi bón vôi nên ti n hành phơi đáy ao 2-3 ngày trư c khi th cá. Sau khi c i t o xong thì ti n hành l y nư c vào ao. C ng ph i b t lư i hai đ u và kích thư c m t lư i nh đ ngăn cá t p và đ ch h i xâm nh p vào ao cũng như không cho cá thoát ra ngoài. 2. Cá b m Cá b ng tư ng có th nuôi v thành th c d dàng trong ao đ t. Khi chưa thành th c r t khó phân bi t đ c, cái. Khi cá đã thành th c thì phân bi t đ c, cái d dàng. Cá cái: gai sinh d c dài g n đ n g c vi h u môn, có màu đõ ng và tươi, đ u gai sinh d c tròn, b ng cá to tròn. Trong m t s trư ng h p cá thành th c sinh d c có th th y đư c bu ng tr ng hai bên b ng. Cá đ c: gai sinh d c ng n, đ u mút nh n có hình tam giác. Vi c ch n cá b nuôi v ph i t t, kh e m nh không d t t, không xây xát và đ m b o các tiêu chu n sau: Cá trên 1 năm tu i. Tr ng lư ng t 0.25 - 1.5 kg. Kích c cá đ u, m p, kh e. 2 of 6 4/9/2012 12:06 AM
K THU T NUÔI CÁ B NG TƯ NG http://www.mekongfish.net.vn/uploads/chuyende_thuysan/kythuatnuoi/bon... Th i gian nuôi v . Tùy t ng đi u ki n c th mà th i gian nuôi v thành th c sinh s n khác nhau. Th i gian nuôi v đư c trình bày qua b ng sau. B ng 1: Th i gian nuôi v thành th c sinh d c c a cá B ng tư ng Đ a đi m Th i gian nuôi v Tác gi Đi u ki n ao (ngày) Long m (C n thơ) 74 Huỳnh Th M Hương, 1986 Ao nư c tĩnh ĐH C n thơ 65 Huỳnh Th M Hương, 1986 Ao tĩnh thay nư c C l ch 19 Huỳnh Văn M ng, 1987 Ao thông r ch Châu thành (Ti n giang) 42 Nguy n Văn Vàng, 1988 Ao tĩnh bơm nư c Tân xuân (Đ ng tháp) 32 Tr n Th H ng An, 1994 Ao nư c ra vào theo th y tri u Bình Đ c (An giang) 13 Lê Thành Nhân, 1995 Ao tĩnh thay nư c Th i đi m nuôi v thích h p là vào cu i tháng 12 hay đ u tháng giêng. Cá có th đ t nhiên trong ao v i t l ghép 1 đ c và 1 cái. Trong ao nuôi v nên tách riêng đ c cái vì cá có th đ t nhiên trong ao và thu n l i sau này có th thu đư c nhi u cá th và nhi u tr ng cùng m t lúc. M t đ nuôi v . M t đ nuôi chung cá b m trong m t ao là 0,2-0,3 kg/m2, n u nuôi riêng đ c là 0,5 kg/m2 và cái là 0,2 kg/m2. Ch đ nuôi v . Nuôi v cá b ng tư ng b ng các lo i th c ăn như: cá v n, tép, c, cua... M i ngày cho ăn 2 l n vào bu i sáng hay bu i chi u. Lư ng th c ăn chi m 3–5 % tr ng lư ng cơ th . Th c ăn nên đư c đ t trong máng ho c sàng và đ t nơi c đ nh trong ao. Hàng ngày nên ki m tra sàn ăn, n u th a thì lo i b th c ăn, còn n u thi u thì b sung thêm th c ăn (Tr n M nh Hùng, 1995). M t nghiên c u khác c a Panu Tavatmaneekul (1989) Thái lan thì lư ng th c ăn nuôi v hàng ngày chi m 5–10 % tr ng lư ng thân. Trong gian đo n đ u, t l các thành ph n th c ăn trong h n h p là: cá t p 95 %, cám 4 % và 1 % vitamin, khoáng. B ng 2: nh hư ng c a th c ăn nuôi v lên s thành th c cá b ng tư ng (Ngô Bá Thành và ctv, 1988) Lô thí nghi m Th c ăn nuôi v S cá thí nghi m S l n thành th c T l thành th c I Giun đ t 15 45 300% II Cá, tép s ng 13 35 269% III Cá, tép ch t 12 29 242% Các th c ăn có ngu n g c đ ng v t đ u cho k t qu thành th c t t, đi u này phù h p v i tính ăn c a cá trong t nhiên. Cá b ng tư ng là loài đ nhi u l n trong năm, th i gian tái phát d c 3-4 l n/năm. 3. Sinh s n V t li u cho đ . Cá b ng tư ng là loài đ tr ng dính và có t p tính đ t ng đáy. Vì v y khi cho cá đ ta c n chu n b t t các giá th . Giá th thư ng là mê b hay g ch tàu. Như c đi m c a mê b là đ lâu gây th i nư c nh hư ng đ n tr ng cá. Hi n nay giá th thư ng s d ng ph bi n là g ch tàu. Trư c khi đ t giá th c n ph i r a s ch và đ t nghiêng m t góc 45o hay song song v i đáy và cách đáy 20-30 cm. Kích thích sinh s n. Hi n nay, ngư i ta thư ng cho cá b ng tư ng sinh s n theo 3 d ng cơ b n sau: Cho đ t nhiên trong ao. Mùa v cá đ t nhiên t tháng 3-11 dương l ch. Theo phương cách này, c n ki m tra đ thành th c sinh d c c a cá đ xác đ nh th i đi m cá đ và đ t giá th k p th i.. Hàng ngày nên ki m tra giá th kho ng 2-3 l n đ v t tr ng tránh các loài cá t p khác ăn tr ng. Khi ki m tra ph i thao tác nh nhàng, tránh khu y đ ng nh hư ng t i kh năng sinh s n c a cá. Như c đi m c a phương th c này là cá thư ng đ không đ ng lo t và kéo dài th i gian. Phương pháp sinh s n bán t nhiên trong ao. Đ cho cá đ ng lo t đ trong ao, thu đư c nhi u tr ng cùng m t lúc, ta có th tiêm kích d c t r i cá b t c p đ t nhiên trong ao. Kích d c t có tác d ng làm chuy n hóa bu ng tr ng và làm cho cá cái r ng tr ng. Kích d c t thư ng dùng cho cá b ng tư ng đ là HCG (Human Chorionic Gonadotropin) và não thùy. Li u lư ng s d ng cho 1 kg cá cái là 1-2 mg đ i v i não thùy và 250-300 UI/kg cá đ i v i HCG. Sau khi tiêm kích d c t , ta th cá vào ao đã đ t s n giá th . Thông thư ng sau 10-12 gi là cá đ . Phương pháp sinh s n nhân t o. Gi ng như phương pháp trên nhưng đ n th i đi m r ng tr ng, ta ti n hành vu t tr ng, vu t tinh cá 3 of 6 4/9/2012 12:06 AM
K THU T NUÔI CÁ B NG TƯ NG http://www.mekongfish.net.vn/uploads/chuyende_thuysan/kythuatnuoi/bon... đ c r i ti n hành th tinh nhân t o. Sau đó rãi đ u tr ng lên giá th và đem ương. N u có đi u ki n, sau khi ti n hành th tinh thì kh dính tr ng b ng dung d ch Tanin và p tr ng b ng bình Weys hay b vòng. III ƯƠNG P TR NG VÀ CÁ CON 1. Ương p tr ng Sau khi v t tr ng lên hay sau khi th tinh xong thì ti n hành p tr ng. Trong quá trình ương p tr ng c n đáp ng đòi h i môi o trư ng thu n l i. Môi trư ng ương p c n có nhi t đ thích h p t 25–28 C, oxygen hòa tan 5 mg/l, pH t 7 - 7,5 và không có sinh v t h i tr ng (đ ng v t phù du nhóm Cyclops, b g o...). Th i gian n c a tr ng t 34-82 gi . Nhìn chung nhi t đ càng cao (trong gi i h n cho phép) thì th i gian n càng nhanh. Ngoài ra phương th c p tr ng cũng nh hư ng đ n th i gian n . Th i gian n c a phương pháp nư c tĩnh b t đ u t 36 gi và kéo dài đ n 82 gi trong khi th i gian n theo phương pháp nư c ch y và nư c tĩnh có s c khí cũng b t đ u t 36 gi nhưng t p trung nh t vào kho ng 48-56 gi sau khi th tinh. Qua kinh nghi m th c ti n thì p tr ng theo phương pháp nư c tĩnh có s c khí là t t nh t vì kích thư c cá b t r t nh và r t y u d m n c m v i đi u ki n môi trư ng (Ngô Bá Thành, 1988). Phát tri n phôi cá b ng tư ng Cá m i n : có chi u dài 2,40-2,85 mm. M t chưa có s c t , cá n m dư i đáy, bơi co gi t m t đo n ng n Ngày th I b t đ u xu t hi n bóng hơi, cá bơi m t đo n dài hơn. Ngày th II chi u dài 2,65-3 mm. Cá bơi lên m t nư c r i chìm xu ng đáy theo chi u th ng đ ng. Noãn hoàng còn to. Ngày th III cá b t đ u bơi ngang m t đo n ng n, tim và mao qu n th y có màu h ng đ . M t có s c t . Ngày th IV chi u dài cá 3-3,2 mm. Cá b t đ u m mi ng h p m i, th y xu t bi n nh ng m u răng bên trong hàm, m t vài s c t xu t hi n trên đuôi cá b t. Ngày th V vi ng c b t đ u hơi nhú noãn hoàng tiêu h t. Ngày th VI chi u dài cá 3,2-3,6 mm. Cá bơi lưng ch ng m t nư c, mi ng m r ng. Ngày th VII. Cá ch t nhi u n u không có th c ăn thích h p. Ngày th VIII. chi u dài 3,9-4,2 mm. Đ t s ng cu i cùng cong ngư c lên phía lưng. Ngày th X. chi u dài 5-7mm. Các vi hình thành v i đ y đ các tia vi, s c t đen xu t hi n ngang hông v i các vi h u môn. Cá bơi nhanh nh n. Ngày th XX. Cá có chi u dài 10-11 mm. Cá hình thành đ y đ các cơ quan và có hình dáng như cá trư ng thành. Cá có t p tính n m sát đáy, ít di chuy n. 2. Ương nuôi cá b t Có hai cách ương cá b t b ng tư ng là ương trong ao đ t và uơng trong b xi măng. a. Ương trong ao đ t Ao ương: Ao ương có th là ao t nhiên s n có, n u đào m i, ao nên có hình ch nh t, xuôi chi u gió, chi u dài b ng 2-3 l n chi u r ng. Di n tích ao dao đ ng 250-1000 m2, t t nh t 400-500 m2. Ao ph i sâu đ gi m c nư c trong th i gian ương 0,6-0,8m và m t b cao hơn m c nư c lũ t i đa là 0,4m. Ao nghiêng v c ng thoát đ thu ho ch đư c d dàng. Chu n b ao ương: Tát c n ao ương, n u không c n thì ti n hành thu c cá b ng r dây thu c cá v i lư ng 0,5 kg/100m2 ao có m c nư c sâu 20-30 cm. Sên vét l p bùn đáy ao, bùn đáy ao không quá 5 cm. Phơi khô đáy ao và cày b a l p đ t m t đ tăng quá trình oxy hóa và khoáng hóa l p đ t này. N u không th phơi khô đư c thì dùng vôi x lý v i lư ng 8-12 kg/100 m2 đ i v i ao bình thư ng hay 30-40 kg/100m2 n u ao m i đào, ao không th tát c n hay ao đã ương nhi u v . Đưa nư c vào ao qua lư i l c m n (0,5 - 0,7 mm) M t đ ương tùy t ng đi u ki n c th mà m t đ ương cá khác nhau, thông thư ng là t 500-1000 con/m2 K thu t ương: ao ương cá b ng tư ng không c n bón phân trư c nhưng c n có m t ao gây nuôi t o và trùng bánh xe riêng bi t. Trong giai đo n này, cho cá ăn 50-70 g b t đ u nành và 10 lòng đ tr ng bóp nhuy n cho 100.000 cá b t. Th c ăn đư c hòa v i nư c rãi đ u kh p ao. Hàng ngày nên cho ăn 4-5 l n. Lư ng th c ăn m i ngày tăng d n lên 5 - 10 %. Thêm vào đó, m i ngày v t 4 of 6 4/9/2012 12:06 AM
K THU T NUÔI CÁ B NG TƯ NG http://www.mekongfish.net.vn/uploads/chuyende_thuysan/kythuatnuoi/bon... t o và trùng bánh xe cho cá ăn. Sau 20 ngày tu i, cá ăn đư c th c ăn t nhiên có kích thư c l n như giáp xác chân chèo, giáp xác 2 râu ngành. Lúc này c n quan sát màu nư c ao. N u ao không lên màu thì ti n hành bón phân v i li u lư ng 25-30 kg/100m đ i v i phân h u cơ và 3-4 g phân DAP. b. Ương trong b xi măng M t đ ương trên b xi măng thư ng là 1000-2000 con/m2 giai đo n đ u và 150-250 con/m2 giai đo n sau K thu t ương. Có th ương cá thành 2 giai đo n: t 3-10 ngày tu i và 10-60 ngày tu i. Cá b t t 3-10 ngày tu i đư c ương trong b xi măng v i các lo i th c ăn khác nhau như lòng đ tr ng (1 tr ng/2 v n cá), b t đ u nành xay nhuy n (1 mu ng cà phê/5000 cá) và th c ăn t nhiên v i thành ph n ch y u là nguyên sinh đ ng v t - Protozoa, trùng bánh xe - Rotifera, t o đơn bào Chlorella. Sau 10 ngày ương, cá có th ăn đư c các lo i sinh v t th c ăn có kích thư c th y đư c b ng m t thư ng như giáp xác chân chèo, giáp xác râu ngành. Trong giai đo n này, cá đư c cho ăn thêm Moina và lòng đ tr ng tr n v i đ u nành s lư ng gi m đi m t n a. Khi cá đư c 15 ngày tu i thì không c n cung c p tr ng và b t đ u nành. Sau 25 ngày cá đã hình thành đ y đ s c t và bám vào thành b b ng vi b ng hay n m đáy b . Sau 30 ngày tu i cá có th ăn u trùng mu i, giáp xác nh ... Sau 60 ngày cá đ t 3-4 cm thì ti n hành đem nuôi th t. IV. K THU T NUÔI CÁ TH T 1. Nuôi trong ao đ t a. Chu n b ao nuôi. Ngoài các tiêu chu n k thu t như ương, nuôi v , ao nuôi cá b ng tư ng th t nên ch n thông qua các tiêu chu n sau: H th ng nuôi ph i g n ngu n cung c p nư c, nư c ra vô thư ng xuyên, đi u ki n thay nư c cũng đư c th c hi n d dàng. Đ đ c < 80 mg/l. Ch t lư ng nư c t t, không b nhi m phèn, nhi m b n t các ngu n nư c sinh ho t, nư c th i t các khu công nghi p. Ao nên ch n nh ng nơi có thành ph n cơ gi i n ng như đ t sét, th t pha sét. Đ i v i ao đã nuôi r i, nên vét h t l p bùn đáy ao, trư c khi th nuôi ti p. Ao nơi thoáng mát, g n nhà đ ti n chăm sóc và b o v . Trư c khi nuôi nên di t cá t p, bón vôi, bón phân gây màu, có th nói đây là yêu c u k thu t r t quan tr ng trong công ngh nuôi cá b ng tư ng trong ao đ t. b. Ch n và th gi ng Ngu n gi ng hi n nay ta có th mua gi ng t hai ngu n là các cơ s s n xu t gi ng và t t nhiên qua các đi m thu gom. Đ c tính c a hai ngu n gi ng Gi ng t nhiên Gi ng nhân t o S lư ng h n ch nên th i gian th kéo dài Cung c p đ gi ng v i s lư ng l n m t l n Cá l n nhưng kích c không đ u, cá d b phân đàn Cá nh nhưng kích c đ u, cá nuôi ít phân đàn Cá d b xay xát do đánh b t Cá ít b xay xát Giá r Giá thành cao Th gi ng. Gi ng thư ng đư c v n chuy n vào lúc tr i mát, trư c khi th cá vào h th ng nuôi, c n ph i ngâm bao cá trong nư c kh ang 15 phút đ tránh cá b s c nhi t do chênh l ch nhi t đ gi a bao đ ng cá và môi trư ng nư c ao nuôi. M t đ cá thư ng là 5-7 con/m2. Trong đi u ki n ch đ ng th c ăn, đ c bi t là th c ăn tươi s ng cùng kh năng ki m soát môi trư ng ao nuôi, ngư i nuôi có th th tăng m t đ t 8–12 con/m2. Chăm sóc, qu n lý. Th c ăn ch y u cho cá là tép, cá nh , cua, c, trùn... Tùy đi u ki n t ng nơi, th c ăn có th mua ch hay t tìm ki m t các th y v c t nhiên, nhưng c n ph i đ m b o th c ăn còn tươi. Lư ng th c ăn cung c p cho cá nuôi hàng ngày dao đ ng bình quân t 5–7 % tr ng lư ng thân. Sau 8-10 tháng nuôi, khi cá đ t tr ng lư ng dao đ ng t 600–800 g/con thì thu ho ch. Năng su t thư ng đ t t 15-20 t n/ha/v . 2. Nuôi trong l ng, bè a. Ch n v trí nuôi V trí lý tư ng cho vi c nuôi cá l ng, bè c n ph i đ t nh ng nơi kênh, r ch, sông, h có dòng nư c ch y nh , thoáng, s ch và đ trong cao (đ đ c < 80 mg/l). Ngu n nư c không b nhi m b n, nhi m phèn. Nên ch n nh ng nơi nư c sâu đ đ m b o lư ng nư c ng p trong l ng bè dao đ ng t 1,4-1,6 m. Đ i v i vi c nuôi cá b ng tư ng trong l ng bè nh , ph i kh ng đ nh r ng khâu ch n đi m là yêu c u k thu t c c kỳ quan tr ng, quy t đ nh đ n s thành công c a h th ng nuôi. b. Bè và cách đóng bè 5 of 6 4/9/2012 12:06 AM
K THU T NUÔI CÁ B NG TƯ NG http://www.mekongfish.net.vn/uploads/chuyende_thuysan/kythuatnuoi/bon... V t li u: Bè có th làm b ng tre, g hay tre, g k t h p. Đ gi cho bè n i lên trên m t nư c, ngư i ta dùng h th ng phao. Phao thư ng đư c làm b ng thùng phuy (Hình 2A), thùng nh a hay b ng tre (Hình 2B). S lư ng thùng phuy s d ng tùy thu c vào kích 3 thư c bè. Trung bình c 8-9 thùng cho bè 15m . Đ i v i bè nh ngư i ta có th s d ng phao làm b ng tre. Tre, n a nguyên cây đem phơi khô sau đó bó l i thành bó 10-15 cây c p hai bên bè. Thi t k bè. Bè thư ng có hình h p ch nh t v i kích thư c khác nhau. Kích thư c m t s bè như sau 3 x 2 x 1.5 m hay 4 x 3 x 1,75 m. Bè nên đ t có m t ph n n i trên m t nư c cách m t nư c 0,2-0,5 m. Hi n nay bè nuôi cá B ng tư ng có hai d ng chính là bè c đ nh và bè n i. Ngoài ra m t s nơi như Đ ng tháp, ngư i ta đào ven kênh, r ch r i dùng cây, ván bao xung quanh và nuôi cá trong đó. Bè nên đ t cách nhau 2 m đ đ m t xu ng nh qua l i và gió có th thông đư c bè. Hình 2. Thi t k l ng bè nh nuôi cá b ng tư ng c. Th gi ng Nuôi cá trong bè t t nh t nên ch n đ u c , tr ng lư ng t 10-12 con/kg. Cá ph i kh e m nh nhi u nh t, không b xây xát, đuôi xòe r ng. N u phát hi n th y cá có v t l loét ho c gh l nên lo i b . Còn n u th y có trùng m neo, r n... thì có th t m nư c mu i 2-3 ‰ trong 5-7 phút. M t đ cá th 20-30 con/m3. d. Chăm sóc và qu n lý Hàng ngày nên cho ăn vào lúc chi u mát hay bu i sáng. Th i gian đ u cho cá ăn tép, trùng, cá nh : lòng tong, cá cơm, linh, b ng tr ng... Bên c nh th c ăn là m i s ng, th c ăn đ ng v t có th th tr c ti p vào trong sàn v i lư ng th c ăn chi m t 5–7 % tr ng lư ng thân/ngày. V i kích c ban đ u 100 g/con thì sau th i gian 7 tháng nuôi, tr ng lư ng cá có th đ t t 400-600 g/con. N u kích c cá gi ng th nh hơn 100 g/con thì th i gian nuôi đ n khi thu ho ch có kh năng ch m hơn (8–10 tháng). Đi m c n lưu tâm trong quá trình qu n lí h th ng nuôi là ph i gi môi trư ng nuôi luôn n đ nh, trong s ch, đ đ c < 80 mg/l. Gi i pháp k thu t đang đư c đ u tư th nghi m nuôi là nuôi cá b ng tư ng trong l ng bè nh , nhưng đư c thi t k và đ t trong ao nh m t o s n đ nh v môi trư ng đ cá nuôi tăng trư ng và phát 3 tri n t t. M t đ th dao đ ng t 20–30 con/m . e. Thu ho ch s n ph m Sau 8-10 tháng nuôi, khi tr ng lư ng cá t dao ng t 600-800 g/con, ti n hành thu ho ch, sau ó c i t o l i h th ng l ng bè và chu n b cho v nuôi ti p. 6 of 6 4/9/2012 12:06 AM