ch ng khoán: Slater, b n c a nhà đ u t nh Kinh nghi m đ u t ệ ầ ư ầ ư ủ ứ ạ ỏ
ẽ ữ ờ ớ ưở ằ ạ trong m t ho c hai ộ ể ở ỏ ặ i khuyên nh h i có nh ng l là ng Jim Slater có l ấ ố ng nh t đ i ườ ả nhân nh . Ông nh n m nh r ng nhà đ u t v i nh ng nhà đ u t ầ ư t ấ ỏ ầ ư ư ữ nh có th tr thành nh ng chuyên gia đ u t ầ ư ữ lĩnh v c c a th tr ng. ự ủ ị ườ
ở nh , bình dân có là “giáo sĩ” đ u t ầ ư ầ ỉ ố Anh, khuyên r ng nên tìm ki m ế ằ ầ ư đ u tiên ấ ẽ ổ ỏ m t s l Ông có l nh ng c phi u có ch s P/E th p. Theo ông, nhà đ u t ữ i th so v i nh ng nhà đ u t l n, chuyên nghi p. ữ ế ầ ư ớ ế ệ ớ ộ ố ợ
c tiên, nhà đ u t ướ ầ ư ể ầ ư ơ ể ầ ư ớ ả ữ vào h n 10 ơ ỏ ứ ọ ể ế ấ ọ ệ ẽ h n nên h có th đ u t nh có ít ti n đ đ u t Tr ọ ề ỏ vào nh ng công ty nh h n. Th hai, các nhà đ u t ầ ư ỏ ơ công ty. Đi u này có nghĩa là h có th ch n ra đ ượ ề sánh thì các nhà đ u t ộ tránh kh i trong s đó có nh ng công ty không ph i là thu c nhóm t v i hi u qu cao h n ơ ệ nh khó có kh năng đ u t ầ ư ả t nh t thu c top 10. N u so c các công ty t ộ ố l n h n nhi u và không th ể chuyên nghi p s có m t danh m c đ u t ụ ề ầ ư ớ ố ộ ơ t nh t. ấ ầ ư ố ữ ả ỏ
i khuyên c a Slater trong các cu n sách c a mình có ý nghĩa thông d ng. Ông ủ ầ ớ ờ ủ ố ế ạ ể ợ ư ủ ẩ ụ m t th ừ ộ ộ ố ạ ệ c m t công ty v i l đã xác đ nh đ ng hi u ệ ề ươ ộ c ph m trong m t s lo i thu c. M t ố i th c nh tranh r i thì anh ta nên nhìn vào vào các công ty có l t ho c b n quy n s h u trí tu nh c a các công ty d ượ ở ữ ị ớ ợ ộ i th c nh tranh. Đi u này có th có t ượ ế ạ ồ Ph n l n l khuyên nên đ u t ầ ư t ả ề ặ ố khi nhà đ u t ầ ư công ty có t c đ phát tri n nhanh. ộ ố ể
ị ổ ứ ể ộ ố ằ ả Ông đ nh nghĩa công ty có t c đ phát tri n nhanh là công ty có t c đ tăng c t c trên m c ứ trung bình. Ông cũng cho r ng công ty nào có th “nhân b n” m t ho t đ ng kinh doanh nào đó, ể ví d nh c a hàng, ti m ăn, nhà d ng lão là công ty có tri n v ng t ộ ạ ộ t. ố ố ộ ọ ư ử ưỡ ụ ệ ể
t đ i v i các ự ủ ể ấ ả ặ ậ nh vì nhi u công ty thuê nh ng chuyên gia tham m u đ đánh bóng h lên. Vì v y, ệ ố ớ ọ ằ ỏ ư ề ể Slater đ ng ý r ng r t khó đ đánh giá năng l c qu n lý c a các công ty, đ c bi ồ nhà đ u t ầ ư ữ ông g i ý nên b t đ u b ng m t s phép tính s h c. Nh ng nguyên t c chính là: ợ ắ ầ ộ ố ố ọ ữ ằ ắ
- M i năm trong 5 năm qua ph i có lãi. Không năm nào có l ả ỗ . ỗ
ướ ậ ả ợ ả ạ ượ c i nhu n s t gi m t ụ ỏ c công ty có l ầ ứ ề ấ ấ i năm nào đó thì nó ph i đ t đ ạ ự công ty đang th t s có đ ng l c ậ ự ộ - N u trong vòng 5 năm tr m c c t c cao nh t trong năm g n nh t. Đi u này ch ng t ổ ứ đ tăng tr ng. ế ứ ể ưở
ổ ế ấ ộ ượ ả ộ ộ ấ ộ c lo i tr vì chúng ph thu c vào s bi n đ ng c a giá b t đ ng ự ế ng n i l c. M t b t đ ng s n có th tăng v giá tr nh ng s ư ị ụ ộ ấ ộ ạ ừ ưở ủ ề ộ ự ứ ể ả ự - C phi u b t đ ng s n đ s n ch không ph i là vào tăng tr ả tăng này r t có th không ph i là do tài năng qu n lý. ả ể ấ ả ả
ậ ự ượ ọ ng pháp này là nhà đ u t ả ươ c đánh giá tích c c c a các nhà môi gi ớ ề ể ả ủ ể ử ụ ủ ế ỹ i v tri n v ng phát tri n. u đi m c a ủ ể Ư ể ậ i khác. K thu t ườ c cái mà không ai khác bi ị ẩ có th s d ng k t qu nghiên c u c a ng ượ c nh n bi ậ ứ t đ c - ho c là giá tr n tàng, ế ượ ả ỏ ặ ấ ướ ặ ộ ng - đòi h i ít nh t ph i có nh ng nghiên t trên th tr ị ườ ế ậ ng ch a đ ả ẽ ữ ầ ư ế ả ế nh khó ỏ ữ - Ph i nh n đ ph ầ ư c a Buffett và Soros xác đ nh đ ị ủ ho c là m t xu h ư ượ c u chuyên sâu, và có l ph i có thêm c ti p c n đ n nh ng thông tin mà nhà đ u t ứ có th ti p c n đ c. ể ế ượ ậ
ữ ư ự ớ ọ c coi là c phi u có tri n v ng phát tri n thì chúng v n ph i th a mãn đ ượ ế ế ể ể ẫ ả ổ ọ ỏ ỉ ế - Slater th n tr ng v i nh ng công ty trong nh ng ngành có tính chu kỳ nh xây d ng và ki n ậ ữ thi c các ch t. Đ đ ể ượ tiêu nêu trên.
ố ộ ưở ớ ng P/E thay vì b n thân ch s P/E (v i ỉ ố ả - Cu i cùng, Slater khuyên nên nhìn vào t c đ tăng tr ố m t s gi i thích và chu n m c c th ). ẩ ộ ố ả ụ ể ự
ộ ờ ủ ữ ủ ị ệ ủ ấ ộ ấ ử ệ ế ấ ố i khuyên có ý nghĩa khác c a ông là nên tránh nh ng công ty mà ch t ch c a chúng s ng ố ủ tôn) i trong m t câu l c b bóng đá. Thâu tóm cá nhân (và/ho c t ộ ấ ộ ặ ự ề ợ ộ i nhu n s nh . M t l quá hào nhoáng. Bi n s xe “th a” là m t d u hi u x u. Cũng là m t d u hi u x u n u ông ch t ch đo t đ ạ ị l n thì l ớ ể c nhi u quy n l ậ ạ ượ ợ ề ẽ ỏ
