M t s kinh nghi m giúp h c sinh phát huy ộ ố ệ ọ tính tích c c h c t p thông qua ti tự ọ ậ ế
ôn t p môn Toán l p 9 t i tr ng THCS L ng Th Vinh – Huy n Krông Ana –ậ ớ ạ ườ ươ ế ệ
T nh Đăk Lăkỉ
I. PH N ẦM ĐUỞ Ầ
1. Lý do ch n đ tàiọ ề
M tộ trong những thành tố cơ b nả và tr ngọ y uế c aủ điổ m iớ giáo dục là
công tác điổ m i phớ ư ngơ pháp dạy – học. Chỉ có điổ m iớ phưngơ pháp dạy –
h cọ chúng ta m iớ có thể t oạ đưc sợ ự điổ m iớ thực sự trong giáo d c.ụ
C tố lõi của điổ m iớ phưngơ pháp dạy – học là h ng t i ho t đngướ ớ ạ ộ
h c t p ch đng, ch ng l i thói quen h c t p th đngọ ậ ủ ộ ố ạ ọ ậ ụ ộ , đưcợ tổ chức
thông qua ph ng pháp d y h c tích c cươ ạ ọ ự mà đcặ trưng c aủ nó là:
- Dạy – h cọ thông qua t chổ ức các ho tạ đngộ học t pậ c aủ h cọ sinh.
- Dạy – h cọ chú trọng rèn luy nệ phương pháp tự h c.ọ
- Tăng cưngờ h cọ t pậ cá thể ph iố h pợ v iớ h cọ tập h pợ tác.
Trong d y – h c môn Toán, vi c t ch c t t ti t d y – h c ôn t pạ ọ ệ ổ ứ ố ế ạ ọ ậ
ch ng, hay ôn t p toàn ch ng trình môn h c c a m t kh i l p là c c k quanươ ậ ươ ọ ủ ộ ố ớ ự ỳ
tr ng. Ti t d y – h c ôn t p giúp h c sinh h th ng l i ki n th c c a t ngọ ế ạ ọ ậ ọ ệ ố ạ ế ứ ủ ừ
ph n, t ng ch ng t đó v n d ng vào gi i quy t các v n đ toán h c m iầ ừ ươ ừ ậ ụ ả ế ấ ề ọ ớ
đc đt ra. Ti t d y – h c ôn t p là m t mô hình th hi n năng l c chuyênượ ặ ế ạ ọ ậ ộ ể ệ ự
môn Toán h c.ọ
Vi c đi m i ph ng pháp d y - h c, ph ng pháp đánh giá phù h p v iệ ổ ớ ươ ạ ọ ươ ợ ớ
tình hình th c t hi n nay, giáo viên g p không ít khó khăn khi l a ch n ph ngự ế ệ ặ ự ọ ươ
pháp, tình hu ng thích h p đ gi i quy t v n đ. V i vi c gi ng d y môn Toánố ợ ể ả ế ấ ề ớ ệ ả ạ
nói chung và vi c d y m t ti t ôn t p nói riêng thì vi c l a ch n ph ng pháp,ệ ạ ộ ế ậ ệ ự ọ ươ
tình hu ng đ gi i quy t v n đ mà m t ti t ôn t p yêu c u không ph i là đi uố ể ả ế ấ ề ộ ế ậ ầ ả ề
đn gi n.ơ ả
V i th i đi hi n nay d y h c không còn là quá trình truy n th , chuy nớ ờ ạ ệ ạ ọ ề ụ ể
giao ki n th c mà ph i là m t quá trình t ch c, đnh h ng giúp ng i h cế ứ ả ộ ổ ứ ị ướ ườ ọ
t ng b c có năng l c t duy và năng l c hành đng nh m chi m lĩnh các giá trừ ướ ự ư ự ộ ằ ế ị
tinh th n, các hi u bi t, các k năng, các giá tr văn hóa; trên c s đó có khầ ể ế ỹ ị ơ ở ả
năng gi i quy t đc các bài toán th c t trong toàn b cu c s ng c a m iả ế ượ ự ế ộ ộ ố ủ ỗ
ng i h c. Đó chính là lí do và cũng là m c đích c a quan đi m "L y ng i h cườ ọ ụ ủ ể ấ ườ ọ
làm trung tâm".
T t ng xem ng i h c là trung tâm, là ch th c a quá trình h c t p đãư ưở ườ ọ ủ ể ủ ọ ậ
đc đ x ng t lâu. th k XVII A.Kômenski đã vi t: "Giáo d c có m cượ ề ướ ừ Ở ế ỉ ế ụ ụ
đích đánh th c năng l c nh y c m, phán đoán, phát tri n nhân cách… hãy tìm raứ ự ạ ả ể
ph ng pháp cho phép GV d y ít h n, HS h c nhi u h n". Cách đây kho ng 30ươ ạ ơ ọ ề ơ ả
năm (1991), R.R.Singh cũng đã vi t: "Làm th nào cá th hóa quá trình h c t pế ế ể ọ ậ
Bùi Th ịÁnh Tuy tế - Tr ng THCS L ng Th Vinh - Krông Ana - Đk L kườ ươ ế ắ ắ
1
M t s kinh nghi m giúp h c sinh phát huy ộ ố ệ ọ tính tích c c h c t p thông qua ti tự ọ ậ ế
ôn t p môn Toán l p 9 t i tr ng THCS L ng Th Vinh – Huy n Krông Ana –ậ ớ ạ ườ ươ ế ệ
T nh Đăk Lăkỉ
đ cho ti m năng c a m i cá nhân đc phát tri n đy đ đang là m t tháchể ề ủ ỗ ượ ể ầ ủ ộ
th c ch y u đi v i giáo d c". n c ta, v i kh u hi u "Bi n quá trình đàoứ ủ ế ố ớ ụ Ở ướ ớ ẩ ệ ế
t o thành quá trình t đào t o", h c sinh là trung tâm đã đc đt ra trong ngànhạ ự ạ ọ ượ ặ
giáo d c t nh ng năm 1960. Tuy nhiên, thu t ng "D y h c l y ng i h c làmụ ừ ữ ậ ữ ạ ọ ấ ườ ọ
trung tâm" ch m i xu t hi n và đc s d ng ph bi n trong nh ng năm g nỉ ớ ấ ệ ượ ử ụ ổ ế ữ ầ
đây. Theo đó, bên c nh xu h ng truy n th ng thi t k ch ng trình gi ng d yạ ướ ề ố ế ế ươ ả ạ
l y logic n i dung môn h c làm trung tâm đã xu t hi n xu h ng thi t kấ ộ ọ ấ ệ ướ ế ế
ch ng trình h c t p l y nhu c u, l i ích c a ng i h c làm trung tâm.ươ ọ ậ ấ ầ ợ ủ ườ ọ
Phát tri n các ph ng pháp d y h c tích c c, h c t p h p tác có ý nghĩaể ươ ạ ọ ự ọ ậ ợ
không ch trong quá trình h c t p nhà tr ng mà còn chu n b cho các em tâmỉ ọ ậ ở ườ ẩ ị
th t t đ chu n b cho ti n đ c a chính các em và đóng góp vào s nghi p xâyế ố ể ẩ ị ề ồ ủ ự ệ
d ng đt n c sau này.ự ấ ướ
H ng thú và t giác là hai y u t t o nên tính tích c c. Tính tích c c s nứ ự ế ố ạ ự ự ả
sinh n p t duy đc l p. Suy nghĩ đc l p là m m m ng c a sáng t o. Ng cế ư ộ ậ ộ ậ ầ ố ủ ạ ượ
l i, phong cách h c t p tích c c đc l p sáng t o s phát tri n t giác, h ng thú,ạ ọ ậ ự ộ ậ ạ ẽ ể ự ứ
b i d ng đng c h c t p. ồ ưỡ ộ ơ ọ ậ Tính tích c cự h c t p bi u hi n nh ng d u hi uọ ậ ể ệ ở ữ ấ ệ
nh : hăng hái tr l i các câu h i c a giáo viên, b sung các câu tr l i c a b n,ư ả ờ ỏ ủ ổ ả ờ ủ ạ
thích phát bi u ý ki n c a mình tr c v n đ nêu ra; hay nêu th c m c, đòi h iể ế ủ ướ ấ ề ắ ắ ỏ
gi i thích c n k nh ng v n đ ch a đ rõ; ch đng v n d ng ki n th c, kĩả ặ ẽ ữ ấ ề ư ủ ủ ộ ậ ụ ế ứ
năng đã h c đ nh n th c v n đ m i; t p trung chú ý vào v n đ đang h c;ọ ể ậ ứ ấ ề ớ ậ ấ ề ọ
kiên trì hoàn thành các bài t p, không n n tr c nh ng tình hu ng khó khăn…ậ ả ướ ữ ố
Tính tích c c ựh c t p th hi n qua các c p đ t th p lên cao nh :ọ ậ ể ệ ấ ộ ừ ấ ư
+ B t ch c: g ng s c làm theo m u hành đng c a th y, c a b n…ắ ướ ắ ứ ẫ ộ ủ ầ ủ ạ
+ Tìm tòi: đc l p gi i quy t v n đ nêu ra, tìm ki m cách gi i quy tộ ậ ả ế ấ ề ế ả ế
khác nhau v m t s v n đ…ề ộ ố ấ ề
+ Sáng t o: tìm ra cách gi i quy t m i, đc đáo, h u hi u.ạ ả ế ớ ộ ữ ệ
Là giáo viên d y toán tr ng THCS tôi nghĩ c n ph i nghiên c u làmạ ở ườ ầ ả ứ
th nào đ h c sinh ngày càng phát tri n v t duy logic, t ch trong vi c ônế ể ọ ể ề ư ự ủ ệ
t p ki n th c, kích thích trí tò mòậ ế ứ , tính tích c c h c t p, ự ọ ậ óc sáng t o thông quaạ
các d ng bài t p, các câu h i tr c nghi m mà h c sinh đc ti p c n, đc tìmạ ậ ỏ ắ ệ ọ ượ ế ậ ượ
tòi thông qua ti t ôn t p. ế ậ
Ki n th c trong các ế ứ ti tế ôn t pậ th ng dài và đa d ng n u giáo viên vàườ ạ ế
h c sinh không chu n b chu đáo các đn v ki n th c c n n m trong ọ ẩ ị ơ ị ế ứ ầ ắ m tộ
ch ngươ , trong m t h c k ộ ọ ỳ và các ph ng ti n d y h c phù h p nh m giúp ti tươ ệ ạ ọ ợ ằ ế
ki m th i gian thì r t khó có th hoàn thành đc n i dung bài ôn t p m t cáchệ ờ ấ ể ượ ộ ậ ộ
trọn v n.ẹ
Bùi Th ịÁnh Tuy tế - Tr ng THCS L ng Th Vinh - Krông Ana - Đk L kườ ươ ế ắ ắ
2
M t s kinh nghi m giúp h c sinh phát huy ộ ố ệ ọ tính tích c c h c t p thông qua ti tự ọ ậ ế
ôn t p môn Toán l p 9 t i tr ng THCS L ng Th Vinh – Huy n Krông Ana –ậ ớ ạ ườ ươ ế ệ
T nh Đăk Lăkỉ
Trong các ti t ôn t p giáo viên luôn đóng vai trò là ng i t ng h p ki nế ậ ườ ổ ợ ế
th c đã h c thông qua hình th c v n đáp ho c là gi i bài t p, h c sinh là ng iứ ọ ứ ấ ặ ả ậ ọ ườ
lãnh h i ki n th c và tr l i các câu h i, ộ ế ứ ả ờ ỏ gi i ảcác bài t p c a giáo viên. Tuyậ ủ
nhiên n u h c sinh h c t p theo hình th c th đng thì s gây cho h c sinh tâmế ọ ọ ậ ứ ụ ộ ẽ ọ
lý nhàm chán, v y làm th nào đ h c sinh phát huy ậ ế ể ọ tích tích c c h c t p ự ọ ậ c aủ
b n thân trong vi c lĩnh h i ki n th c, nâng cao ch t l ng h c t p đi v i t tả ệ ộ ế ứ ấ ượ ọ ậ ố ớ ấ
c các môn h cả ọ . T th c t d y h c tr ng THCS L ng Th Vinh tôi th yừ ự ế ạ ọ ở ườ ươ ế ấ
c n b sung thêm m t s ph ng pháp d y h c sáng t o h n n a c a giáo viênầ ổ ộ ố ươ ạ ọ ạ ơ ữ ủ
giúp h c sinh ọtích c c h c t p ự ọ ậ nâng cao vai trò t h c, thích thú h c t p b môn.ự ọ ọ ậ ộ
Vì v y tôi m nh d n đ xu t ậ ạ ạ ề ấ “M t ộs kinh nghi m ố ệ nh m phát huy tính tích c cằ ự
h c t p c a h c sinh thông qua ti t ôn t p ọ ậ ủ ọ ế ậ môn Toán l p 9 t i tr ng THCSớ ạ ườ
L ng Th Vinh – Huy n Krông Ana –T nh Đk L k”ươ ế ệ ỉ ắ ắ .
2. M c tiêu, nhi m v c a đ tàiụ ệ ụ ủ ề
2.1. M c tiêuụ
- Giúp h c sinh có cái nhìn t ng quát h n trong vi c t ng h p ki n th cọ ổ ơ ệ ổ ợ ế ứ
c a t ng bài, t ng ch ng thông qua hình th c giao nhi m v .ủ ừ ừ ươ ứ ệ ụ
- Rèn cho h c sinh kh năng t duy, kh năng t h c và t mình ki m traọ ả ư ả ự ọ ự ể
đc m c đ ti p thu ki n th c thông qua vi c tr l i các câu h i, các bài t pượ ứ ộ ế ế ứ ệ ả ờ ỏ ậ
do b n thân ho c các h c sinh khác đt ra. T đó giáo viên và h c sinh có nh ngả ặ ọ ặ ừ ọ ữ
đi u ch nh phù h p trong vi c truy n đt và lĩnh h i ki n th c c a môn h c.ề ỉ ợ ệ ề ạ ộ ế ứ ủ ọ
- M t khác khuy n khích h c sinh phát huy tính tích c c h c t p, tìm tòiặ ế ọ ự ọ ậ
các câu h i, các bài t p phù h p cho t ng đn v ki n th c v a đc lĩnh h i vàỏ ậ ợ ừ ơ ị ế ứ ừ ượ ộ
các ph ng án tr l i khác nhau cho các bài t p ho c cho các câu h i đc đtươ ả ờ ậ ặ ỏ ượ ặ
ra đ t ng h p đc ki n th c c b n, tr ng tâm sau m i bài h c ho c m iể ổ ợ ượ ế ứ ơ ả ọ ỗ ọ ặ ỗ
ch ng trong ch ng trình toán ươ ươ l p 9 c p ớ ấ THCS.
2.2. Nhi m vệ ụ
Đ ra ềm t s gi i pháp, bi n pháp nh m phát huy tính tích c c h c t pộ ố ả ệ ằ ự ọ ậ
c a h c sinh ủ ọ qua ti t ôn t p ế ậ môn Toán.
Tăng ni m yêu thích h c t p b môn, kích thích trí tò mò óc sáng t o c aề ọ ậ ộ ạ ủ
h c sinh thông qua các hình th c khuy n khích h c sinh h c t p khác nhau.ọ ứ ế ọ ọ ậ
Đi m i ph ng pháp d y h c trong nhà tr ng theo đnh h ng l y h cổ ớ ươ ạ ọ ườ ị ướ ấ ọ
sinh làm trung tâm.
Kh i d y lòng say mê h c t p, không ng ng ph n đu v n lên c a h cơ ậ ọ ậ ừ ấ ấ ươ ủ ọ
sinh, đ ch t l ng giáo d c đi trà cũng nh ch t l ng giáo d c mũi nh nể ấ ượ ụ ạ ư ấ ượ ụ ọ
đc nâng lên m t cách n đnh. ượ ộ ổ ị
Bùi Th ịÁnh Tuy tế - Tr ng THCS L ng Th Vinh - Krông Ana - Đk L kườ ươ ế ắ ắ
3
M t s kinh nghi m giúp h c sinh phát huy ộ ố ệ ọ tính tích c c h c t p thông qua ti tự ọ ậ ế
ôn t p môn Toán l p 9 t i tr ng THCS L ng Th Vinh – Huy n Krông Ana –ậ ớ ạ ườ ươ ế ệ
T nh Đăk Lăkỉ
3. Đi t ng nghiên c uố ượ ứ
H th ng ki n th c khái quát qua các câu h i ôn t p ch ng, ôn t p h cệ ố ế ứ ỏ ậ ươ ậ ọ
k c a b môn Toán 9 c p THCS.ỳ ủ ộ ấ
M t s ph ng pháp d y h c tích c c: ph ng pháp làm vi c theo nhóm,ộ ố ươ ạ ọ ự ươ ệ
ph ng pháp đt và gi i quy t v n đ, ph ng pháp đóng vai, ph ng phápươ ặ ả ế ấ ề ươ ươ
đng não....ộ
4. Gi i h n c a đ tàiớ ạ ủ ề
H c sinh l p 9ọ ớ A1, 9A2 năm h c 2016 -2017 và h c sinh l p 9A1, 9A3,ọ ọ ớ
9A4 tr ng THCS L ng Th Vinhườ ươ ế h c k Iọ ỳ năm h c 201ọ7- 2018.
5. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
- Ph ng pháp phân tích - t ng h p tài li u;ươ ổ ợ ệ
- Ph ng pháp thuy t trình v n đáp;ươ ế ấ
- Ph ng pháp th c nghi m;ươ ự ệ
- Ph ng pháp đi u tra;ươ ề
- Phưng pháp nghiên c u các s n ph m ho t đng;ơ ứ ả ẩ ạ ộ
- Ph ng pháp t ng k t kinh nghi m giáo d c.ươ ổ ế ệ ụ
Bùi Th ịÁnh Tuy tế - Tr ng THCS L ng Th Vinh - Krông Ana - Đk L kườ ươ ế ắ ắ
4
M t s kinh nghi m giúp h c sinh phát huy ộ ố ệ ọ tính tích c c h c t p thông qua ti tự ọ ậ ế
ôn t p môn Toán l p 9 t i tr ng THCS L ng Th Vinh – Huy n Krông Ana –ậ ớ ạ ườ ươ ế ệ
T nh Đăk Lăkỉ
II. PH N N I DUNGẦ Ộ
1. C s lý lu n ơ ở ậ
Theo h ng d n tri n khai nhi m v tr ng tâm năm h c 2016 -2017, 2017ướ ẫ ể ệ ụ ọ ọ
-2018 c a PGD đào t o Krông Ana:ủ ạ
Tri n khai có hi u qu ể ệ ả ph ng pháp, hình th c và kĩ thu t d y h c tíchươ ứ ậ ạ ọ
c c; đi m i ki m tra, đánh giá k t qu h c t p và rèn luy n c a h c sinhự ổ ớ ể ế ả ọ ậ ệ ủ ọ
nh m phát huy tính tích c c, ch đng, sáng t o c a h c sinh; tăng c ng kằ ự ủ ộ ạ ủ ọ ườ ỹ
năng th c hành, v n d ng ki n th c, k năng vào gi i quy t các v n đ th cự ậ ụ ế ứ ỹ ả ế ấ ề ự
ti n góp ph n hình thành và phát tri n năng l c h c sinh; đa d ng hóa các hìnhễ ầ ể ự ọ ạ
th c h c t p.ứ ọ ậ
Ti p t c đi m i ph ng pháp d y và h c nh m phát huy tính tích c c,ế ụ ổ ớ ươ ạ ọ ằ ự
ch đng, sáng t o, rèn luy n ph ng pháp t h c và v n d ng ki n th c, kủ ộ ạ ệ ươ ự ọ ậ ụ ế ứ ỹ
năng c a h c sinh theo tinh th n Công văn s 3535/BGDĐT-GDTrH ngàyủ ọ ầ ố
27/5/2013 c a B GDĐT v áp d ng ph ng pháp “Bàn tay n n b t” và cácủ ộ ề ụ ươ ặ ộ
ph ng pháp d y h c tích c c khác.ươ ạ ọ ự
Đa d ng hóa các hình th c h c t p, chú tr ng t ch c các ho t đng tr iạ ứ ọ ậ ọ ổ ứ ạ ộ ả
nghi m sáng t o, s d ng các hình th c d y h c trên c s ng d ng công nghệ ạ ử ụ ứ ạ ọ ơ ở ứ ụ ệ
thông tin và truyên thông (D y h c tr c tuy n, tr ng h c k t n i...) Ngoài vi cạ ọ ự ế ườ ọ ế ố ệ
t ch c cho h c sinh th c hi n các nhi m v h c t p trên l p, c n coi tr ngổ ứ ọ ự ệ ệ ụ ọ ậ ớ ầ ọ
giao nhi m v và h ng d n h c sinh h c t p nhà. ệ ụ ướ ẫ ọ ọ ậ ở
K t h p m t cách h p li gi a hình th c t lu n v i tr c nghi m kháchế ợ ộ ợ ữ ứ ự ậ ớ ắ ệ
quan, gi a ki m tra li thuy t và ki m tra th c hành trong các bài ki m tra; ti pữ ể ế ể ự ể ế
t c nâng cao yêu c u v n d ng ki n th c liên môn vào th c ti n; tăng c ng raụ ầ ậ ụ ế ứ ự ễ ườ
các câu h i m , g n v i th i s quê h ng, đt n c đi v i các môn khoa h cỏ ở ắ ớ ờ ự ươ ấ ướ ố ớ ọ
xã h i và nhân văn đ h c sinh đc bày t chinh ki n c a mình vê các v n đê ộ ể ọ ượ ỏ ế ủ ấ
kinh t , chinh tri, xã h i. ế , ộ
Bùi Th ịÁnh Tuy tế - Tr ng THCS L ng Th Vinh - Krông Ana - Đk L kườ ươ ế ắ ắ
5
