Kỹ thuật gieo hạt lan Hồ điệp HL3 phục vụ cho công tác chọn tạo giống mới

Chia sẻ: Leon Leon | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

110
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hạt giống của Phalaenopsis anthura Stockhon (HL3) sau 170 ngày tự - thụ phấn được sterilirated bởi H2O2 15% trong 20 phút và được nuôi cấy trên môi trường MT bổ sung 50 g khoai tây mỗi sáng. Sau 7-8 tuần, hạt giống nảy mầm thành protocorm (1 - kích thước 2 mm). Các protocorm phát triển PLBs (protocorm - cơ quan như) với 12 tuần tùy thuộc vào môi trường phát triển bổ sung cytokinin [(kinetin (KIN) và N6 - benzyladenine (BAP)], auxin [2,4 - dichlorophenoxyacetic (2,4 D)]. Một tối ưu 12,3 PLBs từ 1 protocorm trên môi trường có bổ sung 1,5 mg...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kỹ thuật gieo hạt lan Hồ điệp HL3 phục vụ cho công tác chọn tạo giống mới

K THU T GIEO H T LAN H ĐI P HL3 PH C V CHO CÔNG TÁC CH N T O GI NG M I Hoàng Th Lan Hương, Nguy n Xuân Linh, Nguy n Th Kim Lý, Lê Huy Hàm Summary Multiplication of Phalaenopsis (HL3) from seed serve selecting and creating of new variety Seeds of Phalaenopsis anthura Stockhon (HL3) after 170 days self - pollination were sterilirated by H2O2 15% in 20 minutes and were cultured on MT medium supplemented with 50 g potato per lit. After 7 - 8 weeks, the seed germinated into protocorm (1 - 2 mm size). The protocorm developed PLBs (protocorm - like bodies) with 12 weeks depending on the growth medium supplemented with cytokinins [(kinetin (KIN) and N6 - benzyladenine (BAP)], auxin [2,4 - dichlorophenoxyacetic (2,4D)]. An optimum of 12,3 PLBs from 1 protocorm on medium supplemented with 1,5mg/l BAP and 0,3mg/l 2,4D.Upon subculture in basal MT with 50 g potato/l, the PLBs differentiated into plantlet within 8 weeks. Keywords: Phalaenopsis anthura Stockhon, self - pollination, protocorm, cytokinins, auxin, PLBs, plantlets. MT: Vacine and Went (VW)+ 7 g/l agar + 10 g/l sugar + 3 g/l charcoal I. TV N b n c a hoa lâu (10 - 11 tu n), có kh Lan H i p có tên g i Phalaenopsis, năng ch ng ch u b nh th i nhũn, th i gian thu c h ph Vandae, là m t trong nh ng xu t hi n ngòng hoa vào u tháng 12. lo i phong lan ư c tr ng ph bi n trên th Gi ng ư c ch n l c và ưa ra s n xu t t gi i, chi m 80% t ng giá tr lan bán trên th Trung tâm Hoa cây c nh - Vi n Di truy n trư ng. Gi ng Phalaenopsis g m 21 loài, Nông nghi p. qua k t qu ch n l c và lai t o, hàng năm s lư ng loài này tăng lên không ng ng. 2. Phương pháp nghiên c u Nhân gi ng t h t c a nh ng qu t th ph n không gi ư c ưu th ng nh t c a ghiên c u s n y m m c a h t: cây hoa lan F1 mà b phân ly m nh th h - Nghiên c u nh hư ng c a tu i qu F2. Chính vì v y, ph c v cho công tác lên s n y m m c a h t. Qu ư c l y t t o gi ng lan H i p m i, chúng tôi ã cây m kho m nh, các tu i khác nhau nghiên c u nhân gi ng HL3 t h t. (125 ngày, 140 ngày, 155 ngày và 170 ngày). M u sau khi thu th p v , ư c kh II. V T LI U VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U trùng b ng H2O2 15%, trong 20 phút và ư c gieo trong môi trư ng MT (Vacine 1. V t li u nghiên c u and Went (VW) + 7 g/l agar + 10 g/l Gi ng lan H i p HL3 - là gi ng lai sucrose + 3 g/l than ho t tính). F1 (Phalaenopsis anthura Stockhon) ngu n - Nghiên c u nh hư ng c a m t s ch t g c t Hà Lan có hoa tr ng, môi , ph gia h u cơ lên s n y m m c a h t. Qu
l y tu i 170 ngày và ư c gieo vào c nh, Vi n Di truy n Nông nghi p trong trong môi trư ng MT có b sung khoai tây i u ki n hoàn toàn nhân t o, có th ch và chu i các n ng khác nhau. ng i u ch nh ánh sáng, nhi t , Nm S qu c y i v i t ng công th c thí theo ý mu n. Trong thí nghi m này ánh sáng ư c s d ng là ánh sáng l nh c a nghi m là 5 - 7, m i qu ư c tính tr ng èn neon, th i gian chi u sáng 10 h/ngày, lư ng h t bao g m c xơ. Th i gian n y m m cư ng chi u sáng 2400 - 3000 lux, ư c tính t khi xu t hi n kho ng 10 th nhi t 27 ± 10C, Nm 65 - 70%. protocorm u tiên. S th protocorm/mg h t ư c tính sau 40 ngày gieo. III. K T QU VÀ TH O LU N ghiên c u nhân nhanh: 1. ghiên c u s n y m m c a h t - Nghiên c u nh hư ng c a ch t Qu lan phát tri n ch m, thư ng ph i i u ti t sinh trư ng BAP (N6 - qua 4 tháng m i chín và tách v . S lư ng benzyladenine), KIN (kinetin) và 2,4D h t trong m i qu là khác nhau. H t c a (2,4 - dichlorophenoxyacetic) các n ng chúng thư ng r t nh , không có n i nhũ, khác nhau n kh năng nhân nhanh trong i u ki n t nhiên r t khó n y m m protocorm c a h t. thành cây con nên thư ng ph i gieo h t - Nghiên c u tác d ng c a ch t ph gia trong môi trư ng vô trùng thích h p m i có (chu i và khoai tây) lên s nhân nhanh ch i th n y m m. t các th protocorm. Chính vì v y, nghiên c u nh hư ng c a tu i qu và tác d ng c a m t s ch t Thí nghi m ư c b trí ng u nhiên v i ph gia (chu i, khoai tây) lên vi c nuôi c y 3 l n nh c l i, m i l n theo dõi 5 bình, m i h t là nh m m c ích tìm ra tu i qu và bình 10 m u c y. môi trư ng thích h p nh t. i u ki n thí nghi m: Quá trình nuôi c y ư c ti n hành t i Trung tâm Hoa cây B ng 1. nh hư ng c a tu i qu t i s n y m m c a h t Tu i qu Tr ng lư ng h t Th i gian n y m m S Ch t lư ng (ngày) (mg/qu ) (ngày) protocorm/mg h t m u 125 61,9 25,1 ± 0,91 15,7± 2,85 + 140 76,4 20,5 ± 0,98 95,3± 9,77 ++ 155 121,7 17,7 ± 0,97 135,7 ± 12,83 +++ 170 132,9 15,5 ± 0,82 137,8 ± 11,68 +++ +: Th protocorm nh , xanh nh t; ++: Th protocorm nh , xanh; +++: Th protocorm to, xanh m. Tu i qu nh hư ng r t l n n th i nên ch y u là xơ. Còn qu tu i 155 gian n y m m và t l n y m m c a h t. và 170 ngày, h t ã chín thành th c, s h t N u thu ho ch qu s m, qu chưa chín trên qu . Qua b ng 1 cho th y, qu c a thành th c s làm gi m n y m m c a h t gi ng HL3 sau 170 ngày th ph n có và kéo dài th i gian n y m m. Qu 125 và n y m m cao nh t (137,8 protocorm/mg) và 140 ngày, do h t chưa hình thành y th i gian n y m m ng n nh t (15,5 ngày). B ng 2. nh hư ng c a ch t ph gia lên s n y m m c a h t
Công th c Th i gian n y m m (ngày) S protocorm/mg h t Ch t lư ng m u MT 15,5± 0,82 137,8 ± 11,68 ++ MT + 30 gKT 11,3 ± 0,81 140,6 ± 7,64 ++ MT + 50 gKT 9,6 ± 0,51 142,9 ± 9,90 +++ MT + 100 gKT 10,1 ± 0,43 138,3 ± 12,76 +++ MT +150 gKT 10,6 ± 0,74 132,7 ± 8,41 ++ MT + 30 gCH 12,9 ± 0,88 139,2 ± 7,74 ++ MT + 50 gCH 13,7 ± 0,70 133,3 ± 9,31 ++ MT + 100 gCH 18,7 ± 0,72 121,4 ± 9,51 ++ MT +150 gCH 23,2 ± 0,56 93,8 ± 10,14 + MT + 30 gKT + 30 gCH 11,7 ± 0,46 139,3 ± 8,41 ++ MT + 50 gKT + 50 gCH 15,6 ± 0,73 130,1 ± 7,99 ++ MT + 100 gKT + 100 gCH 19,4 ± 0,73 99,0 ± 10,00 ++ MT + 150 gKT + 150 gCH 22,9 ± 0,88 82,0 ± 9,55 ++ CH: Chu i + Th protocorm nh , xanh nh t; KT: Khoai tây ++ Th protocorm nh , xanh; +++ Th protocorm to, xanh m; MT: VW + 7 g/l agar + 10 g/l sucrose + 3 g/l than ho t tính. H t c a gi ng lan H i p HL3 u n y n s sinh trư ng và phát tri n c a cây. Vì m m t t c lo i môi trư ng. Tuy nhiên v y, trong k thu t vi nhân gi ng các nhà môi trư ng khác nhau thì th i gian n y nghiên c u u th ng nh t r ng t h p m m và s n y m m khác nhau. Qua b ng auxin và cytokinin cho hi u qu t t hơn s 2 cho th y, môi trư ng có b sung chu i tác ng riêng l (Mathws & Rao, 1980; (30 g CH, 50 g CH) ho c t h p chu i và Yam & Weatherhead, 1991; Teng et al., khoai tây (30 gKT + 30 gCH) có nh hư ng 1997). Tuy nhiên, trong m t s trư ng h p không rõ r t lên s n y m m c a h t, còn s tác ng riêng r c a cytokinin cũng cho n ng cao, chúng kìm hãm n ym m h s nhân c c i (Bhojwani, 1980) b i có c a h t. Trong khi ó, môi trư ng có b th m t s lo i cây tr ng, b n thân m u sung khoai tây (30, 50, 100, 150 g KT) u nuôi c y t t ng h p auxin cho nên kích thích h t n y m m nhanh hơn (4,2 - không c n cung c p auxin ngo i sinh 5,9 ngày) so v i i ch ng. (Robert J.Weaver, 1972). Môi trư ng thích h p nh t gieo h t Nghiên c u tác d ng c a các ch t i u c a gi ng HL3: MT + 50 gKT/l. hòa sinh trư ng riêng r ho c k t h p các n ng khác nhau lên m u cây lan H 2. ghiên c u nhân nhanh i p là nh m m c ích tìm ra t h p t i ưu - hân nhanh protocorm: Phương pháp nh t cho h s nhân cao nh t trong ng nhân nhanh protocorm t h t là phương nghi m. pháp r t h u hi u làm tăng nhanh ngu n Sau khi h t n y m m (kho ng 7 - 8 m u ban u. Phương pháp này c bi t có ý tu n) các th protocorm ư c c y vào môi nghĩa i v i nh ng qu lai quý hi m, khó trư ng MT có b sung các ch t i u hòa u qu , s lư ng h t trong qu ít. sinh trư ng các n ng khác nhau. Trong i s ng th c v t, t l auxin/cytokinin có m t vai trò quan tr ng trong s bi t hóa các cơ quan và quy t nh
B ng 3. nh hư ng c a ch t i u hòa sinh m u. Tuy nhiên, n u k t h p v i 2,4D trư ng lên s nhân nhanh protocorm n ng cao (0,7 và 1,0 mg/l) m u không (sau 12 tu n) có ph n ng. K t qu t t nh t là môi N ng đ c a các T l t o H s trư ng có 1,5 mg/l BAP và 0,3 mg/l 2,4D, ch t đi u hòa sinh protocorm m i nhân 87,3% m u nuôi c y t o PLBs v i h s trư ng mg/l (%) (l n) nhân là 12,3 l n. BAP 0,0 0 0 0,5 40,7 3,5 ± 1,02 Như v y, môi trư ng thích h p nh t 1,0 70,7 6,5 ± 1,14 cho s nhân nhanh protocorm là: MT + 1,5 1,5 85,3 9,5 ± 1,91 mg/l BAP + 0,3 mg/l 2,4D. 2,0 82,0 7,2 ± 0,76 - hân nhanh ch i: Sau khi nhân 2,5 62,0 4,4 ± 1,00 nhanh các th protocorm, chúng tôi nghiên KIN 0,5 31,3 3,2 ± 0,48 c u tác d ng c a ch t ph gia lên s hình 1,0 61,3 3,5 ± 0,68 thành ch i t các th protocorm b ng cách 1,5 74,0 4,8 ± 0,87 c y các th protocorm vào môi trư ng MT 2,0 76,7 7,7 ± 0,64 có b sung khoai tây và chu i các n ng 2,5 68,0 5,4 ± 0,64 khác nhau. BAP + 2,4D 1,5 + 0,3 87,3 12,3 ± 1,22 1,5 + 0,5 72,0 4,8 ± 0,62 B ng 4. nh hư ng c a ch t ph gia lên h 1,5 + 0,7 Không ph n ng 0 s nhân ch i (sau 8 tu n) 1,5 + 1,0 Không ph n ng 0 H s nhân T l t o KIN + 2,4D 2,0 + 0,3 75,3 7,1 ± 0,66 Công th c (l n) ch i (%) 2,0 + 0,5 64,0 5,5 ± 0,67 MT 5,1 41,3 2,0 + 0,7 Không ph n ng 0 2,0 + 1,0 Không ph n ng 0 MT + 30 gKT 7,4 78,0 MT + 50 gKT 8,4 85,3 Qua b ng 3 cho th y, cytokinin ho c t MT + 100 gKT 7,3 77,3 h p cytokinin và auxin có nh hư ng tích MT +150 gKT 7,1 64,7 c c n quá trình phát sinh protocorm m i. công th c i ch ng, m u không phát MT + 30 gCH 5,9 54,7 sinh protocorm m i, nhưng nh ng công MT + 50 gCH 5,4 49,3 th c sau h s nhân tăng lên rõ r t. MT + 100 gCH 4,7 38,7 Thí nghi m i v i BAP cho th y, t MT + 150 gCH 4,3 32,0 l t o protocorm và h s nhân t giá tr MT + 30 gKT + 30 gCH 6,4 54,0 cao nh t n ng 1,5 mg/l l n lư t là MT + 50 gKT + 50 gCH 6,0 20,7 85,3% và 9,5 l n. Còn môi trư ng có b MT + 100 gKT + 100 gCH 4,8 19,3 sung kinetin, t l t o protocorm cao nh t là 76,7%, h s nhân là 7,7 l n n ng MT + 150 gKT + 150 gCH 4,1 17,3 2,0 mg/l. Khoai tây và chu i u nh hư ng M u ư c c y trong môi trư ng có s n h s nhân ch i và t l t o ch i. Qua k t h p gi a BAP và 2,4D; KIN và 2,4D b ng 4 cho th y, t t c các công th c có cũng làm tăng s hình thành protocorm c a
b sung khoai tây u cho h s nhân và thu t ch n t o, nhân nhanh và nuôi t l t o ch i cao hơn so v i i ch ng và tr ng lan H i p, NXB Nông nghi p t cao nh t công th c 50 g/l khoai tây. 2 Rod Santa Ana III, 2001. Rio grand Tuy nhiên, n u b sung n ng cao, s valleya leader in orchid production, hình thành ch i t c m protocorm gi m research, Agricultural Communications i. Còn nh ng công th c có b sung Taxas A$M University system. chu i ho c t h p chu i và khoai tây thì 3 Teng, W.L.; icloson, L.; Teng, M.C, h s nhân và t l t o ch i gi m i theo 1997. Micropropagation of Spathoglotis t l ngh ch v i n ng . H s nhân và t plicata. Plant Cell Rep, pp. 831 - 835. l t o ch i th p nh t công th c 150 g/l khoai tây + 150 g/l chu i l n lư t là 4,1 4 Yam, T.W.; Weatherhead, M.A, 1991. l n và 17,3%. Leaf - tip culture of several native orchids of Hong Kong. Lindleyana 6, Môi trư ng thích h p nh t cho nhân pp. 147 - 150. nhanh cây con là: MT + 50 g/l khoai tây. gư i ph n bi n: Tr n Duy Quý IV. K T LU N - Gieo h t: Qu lan 170 ngày tu i, không b sâu b nh ư c kh trùng b ng H2O2 15% trong 20 phút. Sau 9,6 ngày h t n y m m v i s lư ng 142,9 m m/mg h t trong môi trư ng MT + 50 g/l khoai tây. - Nhân nhanh: H t sau 7 - 8 tu n gieo phát tri n thành th ti n ch i có kích thư c 2 mm. L y th ti n ch i này c y vào môi trư ng MT + 1,5 mg/l BAP + 0,3 mg/l 2,4D. Sau 12 tu n t m t th ti n ch i phát sinh ra 12,3 PLBs. Sau khi nhân nhanh protocorm, c y chuy n các protocorm này vào môi trư ng MT + 50 g khoai tây/l, sau 8 tu n hình thành ch i con v i h s nhân là 8,4 ch i/ c m protocorm. TÀI LI U THAM KH O 1 guy n Quang Th ch, guy n Th Lý Anh, guy n Th Lâm H i, 2005. K
T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam 6