L CH S GIÁO D C TH GI IỊ Ử Ụ Ế Ớ
Ch ng 1: Giáo d c th gi i c trung đ iươ ụ ế ớ ổ ạ
1.1. Giáo d c th gi i c đ i ụ ế ớ ổ ạ
1.1.1. Hoàn c nh xã h i ả ộ
Xã h i c ng s n nguyên th y ộ ộ ả ủ
Công c lao đ ng thô s ụ ộ ơ
Năng su t lao đ ng th p ấ ộ ấ
T ch c xã h i là công xã th t c ổ ứ ộ ị ộ
Quan h xã h i theo ch đ m u h ệ ộ ế ộ ẫ ệ
Phát hi n ra l a ệ ử
Xã h i chi m h u nô l :ộ ế ữ ệ
S n xu t phát tri n làm phá v công xã th t c ả ấ ể ỡ ị ộ
T o nên gia đình ạ
Xã h i có giai c p đ u tiên c a loài ng i ộ ấ ầ ủ ườ
Nhà n c ra đ i, có quân đ i b o v , có tòa án xét x ướ ờ ộ ả ệ ử
Mâu thu n giai c p gi a ch nô và nô l ẫ ấ ữ ủ ệ
Câu h i th o lu nỏ ả ậ
Hi n t ng giáo d c xu t hi n nh th nào?ệ ượ ụ ấ ệ ư ế
Khi nghiên c u m t n n giáo d c, m t giai đo n phát tri n giáo d cứ ộ ề ụ ộ ạ ể ụ
c a m t qu c gia, dân t c c n quan tâm đ n nh ng tính ch t và ch củ ộ ố ộ ầ ế ữ ấ ứ
năng nào c a giáo d c?ủ ụ
Nh ng đi m khác nhau c b n gi a giáo d c ch đ c ng s nữ ể ơ ả ữ ụ ở ế ộ ộ ả
nguyên th y và chi m h u nô l là gì?ủ ế ữ ệ
Tính ch t:ấ
Tính xã h i – l ch s ộ ị ử
Tính giai c p ấ
Ch c năng:ứ
Ch c năng kinh t s n xu t ứ ế ả ấ
Ch c năng chính tr - xã h i ứ ị ộ
Ch c năng t t ng – văn hóa ứ ư ưở
1.1.2. Đ c đi m giáo d c ặ ể ụ
Giáo d c xã h i c ng s n nguyên th y: Giáo d c t nhiên ụ ở ộ ộ ả ủ ụ ự
Giáo d c là m t hi n t ng xã h i, là ph ng th c đ t n t i và phátụ ộ ệ ượ ộ ươ ứ ể ồ ạ
tri n c a xã h i loài ng i ể ủ ộ ườ
Không có giáo d c, tr em sinh ra ch l n lên v th xác, còn v tínhụ ẻ ỉ ớ ề ể ề
ng i thì không bao gi có ườ ờ
Giáo d c là s truy n đ t kinh nghi m ụ ự ề ạ ệ
Giáo d c mang tính ch t chính đáng và r t t nhiên ụ ấ ấ ự
Giáo d c là bình đ ng ụ ẳ
Giáo d c là m t hi n t ng ph bi n và vĩnh h ng ụ ộ ệ ượ ổ ế ằ
Ph bi n: có con ng i đúng nghĩa là có giáo d c, không ph thu c vàoổ ế ườ ụ ụ ộ
màu da, đ a v xã h i ho c trình đ phát tri n c a dân t c y ị ị ộ ặ ộ ể ủ ộ ấ
Vĩnh h ng: t n t i mãi v i xã h i loài ng i ằ ồ ạ ớ ộ ườ
N i dung giáo d c: là nh ng gì c n thi t đ s ng, t n t i và phát tri n ộ ụ ữ ầ ế ể ố ồ ạ ể
Hình th c giáo d c: giáo d c thông qua lao đ ng và sinh ho t “cu c đ iứ ụ ụ ộ ạ ộ ờ
là tr ng h c r ng m và th c ti n là ng i th y vĩ đ i nh t”ườ ọ ộ ở ự ễ ườ ầ ạ ấ
Ph ng pháp giáo d c: dùng l i nói, tr c quan và th c ti n ươ ụ ờ ự ự ễ
N i dung giáo d c: là nh ng gì c n thi t đ s ng, t n t i và phát tri n ộ ụ ữ ầ ế ể ố ồ ạ ể
Hình th c giáo d c: giáo d c thông qua lao đ ng và sinh ho t “cu c đ iứ ụ ụ ộ ạ ộ ờ
là tr ng h c r ng m và th c ti n là ng i th y vĩ đ i nh t”ườ ọ ộ ở ự ễ ườ ầ ạ ấ
Ph ng pháp giáo d c: dùng l i nói, tr c quan và th c ti n ươ ụ ờ ự ự ễ
Giáo d c d i ch đ chi m h u nô l :ụ ướ ế ộ ế ữ ệ
Giáo d c là đ c quy n, đ c l i c a t ng l p ch nô ụ ặ ề ặ ợ ủ ầ ớ ủ
Nô l không đ c giáo d c ệ ượ ụ
Giáo d c là công c đ b o v quy n th ng tr c a ch nô ụ ụ ể ả ệ ề ố ị ủ ủ
Tr ng h c chuyên bi t ra đ i và ngh th y giáo xu t hi nườ ọ ệ ờ ề ầ ấ ệ
N i dung giáo d c là nh ng gì c n thi t và có l i cho ch nô: rèn luy nộ ụ ữ ầ ế ợ ủ ệ
th ch t, s d ng v khí, k thu t tác chi n…ể ấ ử ụ ụ ỹ ậ ế
H c đi đôi v i hành đ rèn luy n kĩ năng c n thi t ọ ớ ể ệ ầ ế
H c sinh ph i có đ c ý th c ng i công dân: đúng, sai, t t x u ọ ả ượ ứ ườ ố ấ
Các môn h c đa d ng nh s h c, hình h c, ti ng Latinh, âm nh c, h iọ ạ ư ố ọ ọ ế ạ ộ
h a, kinh thánh…ọ
Giáo d c mang tính giai c p và l ch s ụ ấ ị ử
1.1. Nh n xét chung v giáo d c th gi i c đ iậ ề ụ ế ớ ổ ạ
2. Giáo d c là m t hi n t ng xã h i, xu t hi n cùng v i s xu t hi n c aụ ộ ệ ượ ộ ấ ệ ớ ự ấ ệ ủ
loài ng i ườ
3. Giáo d c là nhu c u chính đáng và t nhiên c a con ng i ụ ầ ự ủ ườ
4. Giáo d c mang tính giai c p và l ch s ụ ấ ị ử
5. Xu t hi n nhi u nhà giáo d c v i nh ng t t ng ti n b ấ ệ ề ụ ớ ữ ư ưở ế ộ
6. Nhà tr ng chuyên bi t xu t hi n ườ ệ ấ ệ
7. Giáo d c ch a đ n đ c v i t t c m i ng i ụ ư ế ượ ớ ấ ả ọ ườ
1.2. Giáo d c th gi i trung đ i (476 TCN – 1640)ụ ế ớ ạ
A. Kh ng T ổ ử
Kh ng T đánh giá cao vai trò c a giáo d c ổ ử ủ ụ
M t dân t c mu n t n t i và phát tri n ph i có ba thành t : th (dânộ ộ ố ồ ạ ể ả ố ứ
t c y ph i đông dân), phú (dân t c y ph i giàu có), giáo (dân t c yộ ấ ả ộ ấ ả ộ ấ
ph i đ c giáo d c)ả ượ ụ
Đ i v i m t dân t c, theo ông giáo d c là nhân t không th thi uố ớ ộ ộ ụ ố ể ế
đ c, m t dân t c d t không th m nh đ c. ượ ộ ộ ố ể ạ ượ
Kh ng T đã nh n ra r ng: “Giáo d c, phát tri n trí đ c là chìa khóaổ ử ậ ằ ụ ể ứ
đ phát tri n kinh t , đ ng th i phát tri n kinh t là c s cho phátể ể ế ồ ờ ể ế ơ ở
tri n giáo d c và dân trí” ể ụ
Kh ng T cũng cho r ng giáo d c có nh h ng tr c ti p đ n vi cổ ử ằ ụ ả ưở ự ế ế ệ
th c thi l công b ng, đ n tôn ti tr t t , đ n thái đ c a m i ng i đ iự ẽ ằ ế ậ ự ế ộ ủ ỗ ườ ố
v i cu c s ng c ng đ ng. ớ ộ ố ộ ồ
Giáo d c không ch có vai trò quan tr ng trong vi c hình thành nhânụ ỉ ọ ệ
cách c a m i cá nhân “Ng c b t trác b t thành khí, nhân b t h c b t triủ ỗ ọ ấ ấ ấ ọ ấ
đ o” mà còn quy t đ nh đ n v n m nh và t ng lai c a c m t dânạ ế ị ế ậ ệ ươ ủ ả ộ
t c, vì v y Kh ng T đã ch tr ng đ cao giáo d c đào t o conộ ậ ổ ử ủ ươ ề ụ ạ
ng i. ườ
H u giáo vô lo i (m i ng i đi u đ c giáo d c)ữ ạ ọ ườ ề ượ ụ
M c đích giáo d c: Kh ng T cũng đã b c l rõ m c đích giáo d c làụ ụ ổ ử ộ ộ ụ ụ
đào t o ra l p ng i quân t có đ ph m ch t và năng l c đ nh nạ ớ ườ ử ủ ẩ ấ ự ể ậ
ch c c a tri u đình, trung thành ph c v ch đ và làm l c l ng nòngứ ủ ề ụ ụ ế ộ ự ượ
c t đ n đ nh và c i bi n xã h i, h ng t i xây d ng xã h i lý t ng ố ể ổ ị ả ế ộ ướ ớ ự ộ ưở
Cao th ng nh t ượ ấ
Tin vào m nh tr i ệ ờ
Nói và làm theo l giáo ễ
Đ ng trên l p tr ng c a giai c p th ng tr Kh ng T cho r ng: “chứ ậ ườ ủ ấ ố ị ổ ử ằ ỉ
nh ng ng i th ng trí và nh ng k h ngu là không đ i n t c a mình -ữ ườ ượ ữ ẻ ạ ổ ế ủ
duy th ng trí d h ngu b t di”, th ng trí là nh ng ng i không c nượ ữ ạ ấ ượ ữ ườ ầ
h c cũng bi t, còn h ngu là nh ng k không bi t và có h c cũng khôngọ ế ạ ữ ẻ ế ọ
bi t. ế
N i dung giáo d c: ch Nhân và ch L ộ ụ ữ ữ ễ
Nhân: Nhân ái
L : gi gìn k c ng tr t t c a lu t gia, phép n c ễ ữ ỹ ươ ậ ự ủ ậ ướ
Nh m rèn luy n con ng i theo đ o Nho đ “t gia, tr qu c, bìnhằ ệ ườ ạ ể ề ị ố
thiên h ”ạ
Ph ng pháp và nguyên t c giáo d c:ươ ắ ụ
Nguyên t c phát huy tính tích c c c a ng i h c:ắ ự ủ ườ ọ
Nguyên t c t tu d ng b n thân và luôn h c th y, h c b n và h cắ ự ưỡ ả ọ ầ ọ ạ ọ
trong cu c s ng ộ ố
Châm ngôn “ta có bi t gì không? Ta không bi t gì c . Cái gì bi t thì choế ế ả ế
là bi t, cái gì không bi t thì nh n là không bi t, th m i là bi t”.ế ế ậ ế ế ớ ế
H c không bi t chán, d y không bi t m i ọ ế ạ ế ỏ
H c ph i đi đôi v i hành, cũng c tri th c đã h c ọ ả ớ ố ứ ọ
•H c ph i chuyên tâm trí, không đ c h i h t ọ ả ượ ờ ợ
H c ph i thành tâm và luôn hi u h c ọ ả ế ọ
Ph i có ý chí, kiên đ nh, hăng say đ n m c vui mà h c ả ị ế ứ ọ
“T tu thân, ph i hi u h c, không gi u d t, ph i tìm th y mà h c”ự ả ế ọ ấ ố ả ầ ọ
“Không gi n vì mu n bi t thì không g i m cho, không b c vì không rõậ ố ế ợ ở ự
đ c thì không bày v cho, v t có 4 góc, b o cho bi t m t góc màượ ẽ ậ ả ế ộ
không suy ra đ c 3 góc kia thì không d y n a”ượ ạ ữ
Nguyên t c sát đ i t ng, xu t phát t đ c đi m c a ng i h c đ đắ ố ượ ấ ừ ặ ể ủ ườ ọ ể ề
ra yêu c u và n i dung giáo d c v a s c ầ ộ ụ ừ ứ
Nguyên t c liên h v i th c ti n: luôn so sánh, ví von v i c cây, hoaắ ệ ớ ự ễ ớ ỏ
lá, sinh ho t xã h i và đ c đi m t nhiên đ làm sáng t v n đ ạ ộ ặ ể ự ể ỏ ấ ề
Ph ng pháp giáo d c:ươ ụ
Ph ng pháp đ i tho i g i m : là ph ng pháp gi ng d y b ng cáchươ ố ạ ợ ở ươ ả ạ ằ
trao đ i gi a th y và trò, gi a ng i d y và ng i h c nh m phát huyổ ữ ầ ữ ườ ạ ườ ọ ằ
tính năng đ ng, sáng t o và khoa h c, kh năng t duy c a ng i h c ộ ạ ọ ả ư ủ ườ ọ
Ph ng pháp k t h p h c đi đôi v i hành, l i nói k t h p v i vi c làm,ươ ế ợ ọ ớ ờ ế ợ ớ ệ
là th c hành đi u đã h c và đem tri th c c a mình v n d ng vào trongự ề ọ ứ ủ ậ ụ
cu c s ng. ộ ố
Ph ng pháp “ôn cũ bi t m i”, th ng xuyên rèn luy n, tu d ng vàươ ế ớ ườ ệ ưỡ
h c t p. Ông th ng nh c r ng: “Ng i nào ôn l i nh ng đi u đã h c,ọ ậ ườ ắ ằ ườ ạ ữ ề ọ
do n i đó mà bi t thêm nh ng đi u m i, ng i đó có th làm th yơ ế ữ ề ớ ườ ể ầ
thiên h đó - Ôn c nhi tri tân, kh dĩ vi s h ” ạ ố ả ư ỹ
Ng i h c nh t đ nh ph i có thái đ khách quan trong h c t p, khôngườ ọ ấ ị ả ộ ọ ậ
đ c v k t d c, võ đoán, c ch p, t ph ch quan ượ ị ỷ ư ụ ố ấ ự ụ ủ
Đi m tích c c:ể ự
Đánh giá r t cao vai trò c a giáo d c ấ ủ ụ
Coi tr ng giáo d c đ o đ c nhân cách c a ng i h c, trong đó chúọ ụ ạ ứ ủ ườ ọ
tr ng giáo d c lòng nhân ái, s ng có trên có d i, trung th c, chungọ ụ ố ướ ự
th y, k c ng ủ ỷ ươ