Luận văn đề tài " Tìm hiểu về lịch sử mỹ thuật ứng dụng Việt Nam "

L I M Đ U Ờ Ở Ầ

Tìm hi u l ch s mĩ thu t là m t vi c làm r t c n thi ấ ầ ể ị ử ệ ậ ộ ế ộ ọ t cho m t h a

sĩ m t gi ng viên mí thu t, nó góp ph n làm phong phú nh ng kinh ữ ả ậ ầ ộ

nghi m trong sáng tác vào gi ng d y làm them hi u ti n trình l ch s phát ử ể ế ẹ ả ạ ị

tri n c a mĩ thu t đ t c v trtí c a mĩ thu t đ ậ ể ừ ể ủ đó nh n ra đ ậ ượ ậ ươ ủ ị ạ ng đ i,

ng sáng tác và gi ng d y ph ng pháp sáng tác. góp ph n đ nh h ầ ị ướ ả ạ ươ

Tìm hi u v mĩ thu t vi t nam l i càng c n thi ể ề ậ ệ ạ ầ ế ủ t qua kinh nghi m c a ệ

ông cha chúng ta càng kh ng đ nh đ ng sáng tác c a mình đ ẳ ị ượ c đ nh h ị ướ ủ ể

không l c h ng trong nh ng phong trào sáng tác t hi n nay t ạ ướ ữ ồ ạ ệ ự ọ ch n

cho mình con đ ng đúng đ n trong ho t đ ng sáng t o. Tìm hi u đ ườ ạ ộ ể ắ ạ ượ c

ng đ t n c, ta càng t di s n ngh thu t t o hình c a quê h ậ ạ ủ ệ ả ươ ấ ướ ự ớ hào v i

truy n th ng tài hoa c a nh ng ng i đi tr c, càng v ng tin vào ph ữ ủ ề ố ườ ướ ữ ươ ng

đó châm phát tri n n n ngh thu t vi ề ể ẹ ậ ệ t nam đ m đà b n s c dân t c t ả ộ ừ ậ ắ

ti p thu ch n l c tinh hoa ngh thu t th gi ọ ọ ế ớ ệ ế ậ ỗ i. Ti p t c góp ph n c a m i ầ ủ ế ụ

ng i chúng ta hi n nay vào kho tang ngh thu t t o hình vi t nam. ườ ậ ạ ệ ệ ệ

CÁC KHÁI NI M LIÊN QUAN Ệ

H i ho là m t lo i hình ngh thu t s d ng đ ậ ử ụ ệ ạ ạ ộ ộ ườ ắ ng nét và màu s c

đ kh c ho hình nh c a m t s v t, s vi c hay đôi khi ch đ n gi n là ộ ự ậ ự ệ ể ỉ ơ ủ ắ ạ ả ả

t đ tác gi ể b c l ả ự ộ ộ ả ơ b n thân. H i ho thiên v c m nh n, đôi khi h i ề ả ạ ậ ộ

tr u t ng và phóng túng. ừ ượ

Ki n trúc đòi h i s chính xác trong t ng chi ti ỏ ự ừ ế ế t. M t b n thi ộ ả ế ế t k

c khi đ c s d ng ph i tr i qua m t quá trình tính c a ki n trúc s tr ủ ư ướ ế ượ ử ụ ả ả ộ

toán t m và lao đ ng nghiêm túc. ộ ỉ ỉ

ậ ệ ử ụ Điêu kh c cũng là m t b môn ngh thu t lý thú. V t li u s d ng ộ ộ ệ ắ ậ

trong điêu kh c th ng là đá, đ t sét, g .... Điêu kh c không đòi h i s ắ ườ ỏ ự ấ ắ ỗ

ư ộ chính xác nhi u nh ki n trúc nh ng cũng không th bay b ng nh h i ư ế ư ề ể ổ

ho . "L t t đ c hình dáng chung nh t và gi c cái h n c a tác ộ ả ượ ạ ấ đ ữ ượ ủ ồ

ph m" - đó là nh ng gì mà m t điêu kh c gia ph i nh . ớ ữ ẩ ắ ả ộ

ề Đ ho là ngành ngh thu hút s quan tâm c a các b n tr nhi u ự ủ ề ẻ ạ ạ ồ

nh t hi n nay. Thi i h c ph i có hi u bi ệ ấ ế ế ồ t k đ ho yêu c u ng ạ ầ ườ ọ ể ả ế ề t v

đ ho , s d ng đc các ch ồ ạ ử ụ ươ ng trình ch nh s a và thi ỉ ử ế ế ứ t k . Nó đc ng

d ng trong nhi u lĩnh v c nh qu ng cáo, ch nh s a nh, thi ụ ư ả ử ả ự ề ỉ ế ế ờ t k th i

trang, trang trí n i th t... ấ ộ

MĨ THU T NG D NG Ậ Ứ Ụ

ạ Nh v y, m thu t là m t môn ngh thu t v a mang s lãng m n ậ ừ ư ậ ự ệ ậ ộ ỹ

ỉ ủ c a h i ho , v a có s chính xác c a ki n trúc, v a đòi h i s t m c a ủ ủ ộ ỏ ự ỉ ạ ừ ừ ự ế

điêu kh c và s sáng t o c a đ ho . Nó mang cái đ p đ n v i th gi ạ ạ ủ ồ ế ớ i ự ẹ ế ắ ớ

gh thu t không có đ a ch là ngh thu t m t g c. Cái đ c g i là “đ a ch ấ ố ệ ệ ậ ậ ị ỉ ượ ọ ị ỉ

ngh thu t, đ a ch c a tác ph m” chính là cá tính, cái riêng, cái đ c đáo ỉ ủ ệ ậ ẩ ộ ị

mà b n thân ng ả ườ i ngh sĩ t o ra trong tác ph m c a chính mình làm cho ẩ ủ ệ ạ

nó không b nhòa l n vào trong các tác ph m c a ng i khác và qua đó ủ ẫ ẩ ị ườ

b c l ộ ộ ả cái h n cao nh t là tính dân t c. Tính dân t c hoàn toàn không ph i ấ ồ ộ ộ

hình th c, mà nó là tr u t ừ ượ ứ ả ng, là cái có th “c m th y” ch không ph i ể ả ứ ấ

v t lý. Nó t n t nhìn th y nh nh ng y u t ư ế ố ậ ồ ạ ữ ấ ữ i trong “k h ” c a nh ng ẽ ở ủ

y u t h u hình. Gi ế ố ữ ờ ề đây, chúng ta đang lo l ng vì s m t nó trong n n ợ ấ ắ

kinh t ng. th tr ế ị ườ

Tr i m thu t c n ướ c đây h n m i lăm năm, gi ườ ơ ớ ậ ả ướ ỹ ề c đã có nhi u

cu c h i th o đ bàn v tính dân t c hi n đ i và h i y đã có đ nh nghĩa ồ ấ ể ề ệ ả ạ ộ ộ ộ ị

khá thuy t ph c. Đ i ý c a nó nh sau: “… Tính dân t c có th đ c coi ể ượ ư ụ ủ ế ạ ộ

là mùi h ng c a ch t m t ong mà “con ong – ngh sĩ” đã l n l i, mi ươ ặ ộ ủ ệ ấ ậ ệ t

ẩ mài đ hút nh y c a muôn loài hoa, tích lũy đ truy n vào trong tác ph m ụ ủ ể ề ể

c a chính mình th tinh hoa d ủ ứ ườ ng nh ch t m t ong và mùi h ậ ư ấ ươ ệ ng tuy t

v i y…” Chính tính dân t c là tinh hoa tuy t v i mà m i ngh sĩ đ u suy ờ ấ ệ ờ ệ ề ộ ỗ

t , mi t mài tìm ki m trong kho tàng văn hóa dân t c, v n s ng và mong ư ệ ố ố ế ộ

mu n th hi n đ c nó b ng ngôn ng th giác trên tác ph m c a mình. ể ệ ượ ố ữ ị ủ ằ ẩ

Tuy nhiên, cho dù th i đ i nào, n u m t ngh sĩ là ng i Vi t Nam, ờ ạ ế ệ ộ ườ ệ

i Vi t Nam, bi t yêu th đã và đang th t s s ng nh là ng ậ ự ố ư ườ ệ ế ươ ả ng, c m

xúc, rung đ ng, suy nghĩ cái suy nghĩ; gi n cái gi n; th ng cái th ậ ậ ộ ươ ươ ng

i Vi t Nam và anh ta luôn trăn tr t t h n trong c a ng ủ ườ ệ ở ư duy v nó thì ề ắ ẳ

tác ph m có khi anh ta không v , t o nh ng hình th c đ n thu n v ẽ ạ ữ ứ ẩ ầ ơ ề

nh ng đi u nói trên. ề ữ

MĨ THU T NG D NG VÀ TÍNH DÂN T C TRONG TH I Đ I KINH Ờ Ạ Ậ Ứ Ộ Ụ

T TH TR NG Ị ƯỜ Ế

c g i là Ngh thu t không có đ a ch là ngh thu t m t g c. Cái đ ỉ ấ ố ệ ệ ậ ậ ị ượ ọ

“đ a ch ngh thu t, đ a ch c a tác ph m” chính là cá tính, cái riêng, cái ỉ ủ ệ ậ ẩ ỉ ị ị

i ngh sĩ t o ra trong tác ph m c a chính mình đ c đáo mà b n thân ng ộ ả ườ ủ ệ ạ ẩ

làm cho nó không b nhòa l n vào trong các tác ph m c a ng i khác và ủ ẫ ẩ ị ườ

qua đó b c l cái h n cao nh t là tính dân t c. Tính dân t c hoàn toàn ộ ộ ấ ồ ộ ộ

ng, là cái có th “c m th y” ch không ph i hình th c, mà nó là tr u t ứ ừ ượ ả ể ả ấ ứ

v t lý. Nó t n t không ph i nhìn th y nh nh ng y u t ấ ế ố ậ ồ ạ ữ ư ả ẽ ở i trong “k h ”

h u hình. Gi đây, chúng ta đang lo l ng vì s m t nó c a nh ng y u t ữ ủ ế ố ữ ờ ợ ấ ắ

ng. trong n n kinh t ề th tr ế ị ườ

Tr i m thu t c n ướ c đây h n m i lăm năm, gi ườ ơ ớ ậ ả ướ ỹ ề c đã có nhi u

cu c h i th o đ bàn v tính dân t c hi n đ i và h i y đã có đ nh nghĩa ồ ấ ể ề ệ ả ạ ộ ộ ộ ị

khá thuy t ph c. Đ i ý c a nó nh sau: “… Tính dân t c có th đ c coi ể ượ ư ụ ủ ế ạ ộ

là mùi h ng c a ch t m t ong mà “con ong – ngh sĩ” đã l n l i, mi ươ ặ ộ ủ ệ ấ ậ ệ t

ẩ mài đ hút nh y c a muôn loài hoa, tích lũy đ truy n vào trong tác ph m ụ ủ ể ề ể

c a chính mình th tinh hoa d ủ ứ ườ ng nh ch t m t ong và mùi h ậ ư ấ ươ ệ ng tuy t

v i y…” Chính tính dân t c là tinh hoa tuy t v i mà m i ngh sĩ đ u suy ờ ấ ệ ờ ệ ề ộ ỗ

t , mi t mài tìm ki m trong kho tàng văn hóa dân t c, v n s ng và mong ư ệ ố ố ế ộ

mu n th hi n đ c nó b ng ngôn ng th giác trên tác ph m c a mình. ể ệ ượ ố ữ ị ủ ằ ẩ

Tuy nhiên, cho dù th i đ i nào, n u m t ngh sĩ là ng i Vi t Nam, ờ ạ ế ệ ộ ườ ệ

i Vi t Nam, bi t yêu th đã và đang th t s s ng nh là ng ậ ự ố ư ườ ệ ế ươ ả ng, c m

xúc, rung đ ng, suy nghĩ cái suy nghĩ; gi n cái gi n; th ng cái th ậ ậ ộ ươ ươ ng

i Vi t Nam và anh ta luôn trăn tr t t h n trong c a ng ủ ườ ệ ở ư duy v nó thì ề ắ ẳ

tác ph m có khi anh ta không v , t o nh ng hình th c đ n thu n v ẽ ạ ữ ứ ẩ ầ ơ ề

nh ng đi u nói trên. ề ữ

Ngày nay, chúng ta đang s ng ng ố ở ưỡ ờ ng c a th k 21, trong th i ế ỷ ử

đ i bùng n thông tin, th i kỳ h i nh p, trong xu th toàn c u hóa và ạ ế ậ ầ ổ ờ ộ

ọ ị ấ ố chúng ta cũng đang có chung n i băn khoăn v hi m h a b m t g c, ề ể ỗ

lai căng trong nhi u lĩnh v c mà trong đó có đ o đ c, văn hóa và ngh ứ ự ề ạ ệ

thu t…ậ

Hi n nay chúng ta ch ng nh ng lo r ng li u t t c m i th r i s b ệ ấ ả ọ ứ ồ ẽ ị ữ ệ ẳ ằ

“th ng m i hóa” mà còn ph i lo là làm sao đ kinh doanh th ươ ể ạ ả ươ ạ ng m i

cho có hi u qu . Tho t nhìn thì “th ệ ạ ả ươ ấ ng m i hóa” có v là ph m trù x u; ẻ ạ ạ

ng m i hóa” không ph i là đi u x u mà nó là s đ nh nh ng th t ra “th ậ ư ươ ự ị ề ạ ấ ả

giá chính xác các giá tr xã h i b ng m i gi ộ ằ ọ ị ả ấ i pháp khoa h c và v t ch t ọ ậ

hóa nó b ng ngôn ng ti n t ng đ giúp cho ữ ề ệ ằ trong th i đ i kinh t ờ ạ th tr ế ị ườ ể

i đ i v i nh ng cái có th hoán đ i đ c ng đ ng th gi ồ ộ ế ớ ố ớ ổ ượ ữ ể ỉ ấ c. Nó ch x u

n u con ng ế ườ ể ị ồ i đ nhân tâm, đi u thi n b đ ng ti n che khu t, b đ ng ị ồ ề ề ệ ấ

ề ti n ch ng và làm h i cho xã h i, văn hóa, đ o đ c, danh d và quy n ứ ự ự ề ế ạ ạ ộ

l qu c, c a dân t c. Gi đây th i c a t ợ ủ ổ ủ ố ộ ờ ươ ng m i ạ

Nguy n Th Vi t Hà. S c s ng. G m. Gi ễ ị ệ ứ ố ố ả i nh t cu c thi thi ộ ấ ế ế t k

Quà t ng Du l ch 2004 ặ ị ọ không nh ng đã tr thành m t lĩnh v c khoa h c ự ữ ở ộ

ọ c a nhân lo i mà nó còn là m t ngh thu t t ng h p đ c đáo, là môn h c ệ ủ ậ ổ ạ ộ ộ ợ

th i đ i c a loài ng i. ờ ạ ủ ườ

Trong th c t , chúng ta có n n văn hóa hay nh ng chúng ta s ự ế ư ề ẽ

không th nào phát huy nó trong tình tr ng kinh t ể ạ ế ẫ ạ v n còn nghèo nàn, l c

h u vì không bi t v n d ng khoa h c và th ậ ế ậ ụ ọ ươ ả ng m i. Đó là yêu c u ph i ầ ạ

ng kinh t t n t ồ ạ i và phát tri n c a các dân t c đang v n hành theo xu h ộ ể ủ ậ ướ ế

th tr ng. ị ườ

Trong khi đó, ngày nay các ngh sĩ c a lĩnh v c t o hình và m ệ ự ạ ủ ỹ

thu t ng d ng, đ c bi ụ ậ ứ ặ ệ t là ngh sĩ c a lĩnh v c m thu t ng d ng, là ự ậ ứ ụ ủ ệ ỹ

nh ng ng i có kh năng làm đ c đi u này và trong chi u h ng đó h ữ ườ ả ượ ề ề ướ ọ

cũng có nh ng suy t ữ ư ụ ụ , trách nhi m là b ng m i cách ph i v a ph c v có ả ừ ệ ằ ọ

hi u qu cho vi c phát tri n n n th ng m i n c nhà mà v a gi gìn ề ệ ể ệ ả ươ ạ ướ ừ ữ

đ ượ ậ ứ c tinh hoa, tinh th n văn hóa dân t c trong ngôn ng ngh thu t ng ộ ữ ệ ầ

d ng.ụ

Chúng ta ai cũng biêt r ng trong lãnh v c ngh thu t th giác, lãnh ự ệ ằ ậ ị

ậ ạ v c m thu t (Fine Arts) bao g m hai lãnh v c l n là: Ngh thu t t o ự ự ớ ệ ậ ồ ỹ

ự hình (Plastic Art) và M thu t ng d ng (Applied Art), mà trong lãnh v c ụ ậ ứ ỹ

M thu t ng d ng l ậ ứ ụ ỹ ạ ậ i bao g m ba lãnh v c chuyên sâu: Ngh thu t ự ệ ồ

ậ Trang trí (Decorative Art), Ngh thu t Th công (Craft Art) và Ngh thu t ậ ủ ệ ệ

Thi t k (Design Art). ế ế

Trong hai lĩnh v c nói trên, m i lãnh v c mà trong đ c đi m riêng ự ự ể ặ ỗ

c a mình và trong lao đ ng sáng tác đã g i nên nh ng đ c tính, kh năng ủ ữ ứ ả ộ ợ

duy sáng t o khác nhau. Chính t khác bi t này tâm lý ngh nghi p, t ề ệ ư ạ ừ ệ

cái riêng, cá tính hay tính dân t c trong d n đ n m c đ , đi u ki n, b c l ẫ ứ ộ ộ ộ ề ệ ế ộ

tác ph m cũng khác nhau. ẩ

Ph i th c s mà nói r ng, ngh thu t t o hình và Th công M ệ ự ự ậ ạ ủ ả ằ ỹ

ngh là hai m nh đ t d làm b t d y cái riêng, cá tính c a ngh sĩ. T đó ậ ậ ấ ễ ủ ừ ệ ệ ả

có th hàm ch a đ c tính dân t c rõ nét h n trong ngh thu t trang trí và ứ ượ ể ệ ậ ộ ơ

ngh thu t thi ệ ậ t k . ế ế

Khi sáng tác lo i hình này, ngoài băn khoăn v n i dung t ng, ề ộ ạ t ư ưở

kh năng hình t ng hóa thì ng i ngh sĩ có đ ả ượ ườ ệ c s t ượ ự ự do g n nh ầ ư

tuy t đ i. Anh ta không ph i lo l ng là tác ph m c a mình đ c ai mua, ai ệ ố ủ ả ắ ẩ ượ

c treo, đ t n i đâu môi tr ng n i đó ra sao?... Ng s d ng và nó đ ử ụ ượ ặ ơ ườ ơ ườ i

sáng tác ch quan tâm b c l ộ ộ ậ ọ ả th t tr n v n t m lòng, tài năng, s rung c m ẹ ấ ự ỉ

chân thành, nét đ c đáo c a mình trong tác ph m và làm cho nó tr thành ủ ẩ ộ ở

đ c b n, có kh năng đánh đ ng đ n tình c m, trái tim, l ộ ộ ế ả ả ả ươ ủ ng tri c a

ng i th ng ngo n. ườ ưở ạ

Chính đi u này đã làm cho tâm lý sáng t o c a ngh sĩ t o hình ủ ề ệ ạ ạ

đ đó d th ượ c thanh th n h n. H có th bay b ng trong sáng t o, t ể ả ạ ọ ơ ổ ừ ễ ể

hi n cái riêng, cá tính, cái h n riêng c a dân t c mình. ồ ủ ệ ộ

Và khi ng i ngh sĩ đem h t tâm huy t, t m lòng đ sáng tác và ườ ế ấ ệ ể ế

th c s th y h nh phúc trong sáng t o thì ch c ch n trong tác ph m s ự ự ấ ạ ắ ạ ắ ẩ ẽ

ph ng ph t hình dáng c a anh ta, qua đó t o đi u ki n b c l ộ ộ ủ ệ ề ấ ả ạ cái h n dân ồ

t c.ộ

Trong lĩnh v c m thu t thì Th công M ngh v n là hình thái ngh ệ ố ủ ự ậ ỹ ỹ ệ

ậ thu t th giác luôn luôn g n li n v i ngh thu t truy n th ng, ngh thu t ề ệ ề ệ ắ ậ ậ ớ ố ị

ộ th công m ngh (Handicraft) c a m t qu c gia, vùng, khu v c, dân t c, ủ ự ủ ệ ộ ố ỹ

ng. s c t c, ch ng t c, tôn giáo c th c a t ng đ a ph ắ ộ ụ ể ủ ừ ủ ộ ị ươ

Ng i ngh sĩ c a ngh thu t th công m ngh v n xu t thân là ườ ệ ố ủ ủ ệ ệ ậ ấ ỹ

ấ ngh nhân hay th th công (Craftman), chuyên s d ng ngôn ng , ch t ợ ủ ử ụ ữ ệ

li u cùng v i th hi u, văn hóa b n đ a c a dân t c mình, đ ng th i s ị ủ ị ế ờ ử ệ ả ớ ộ ồ

d ng nh ng tài năng, v n s ng, kinh nghi m cha truy n con n i đ sáng ụ ố ố ố ể ữ ệ ề

tác làm đ p cho xã h i, qua đó làm s ng d y cái h n riêng c a cha ông ủ ẹ ậ ộ ố ồ

ứ mình. Chính đi u này đã làm cho ngh thu t th công v a mang hình th c ệ ủ ừ ề ậ

đ c đáo riêng c a t ng đ a ph ộ ủ ừ ị ươ ng, t ng dân t c, ch ng t c, s c t c mà ủ ắ ộ ừ ộ ộ

trong đó n tàng tính dân t c sâu s c nh t. ẩ ắ ấ ộ

S là r t thu n ti n đ phát huy, cái h n truy n th ng đ c đáo này ề ệ ẽ ể ấ ậ ồ ố ộ

trong nh ng tác ph m ngh thu t khi mà b n thân ng ệ ữ ẩ ậ ả ườ i, ngh nhân, ệ

ngh sĩ b n đ a thích dùng ị ệ ả ể ngôn ng , ch t li u truy n th ng đ chuy n ấ ệ ữ ề ể ố

t i nh ng đ tài, ý t ng m i mà anh ta thích cùng v i s s d ng các k ả ữ ề ưở ớ ự ử ụ ớ ỹ

thu t th hi n hi n đ i. ể ệ ệ ạ ậ

Do v y vi c gi ệ ậ ữ gìn, b o v , phát huy nh ng b n s c văn hóa dân ữ ả ắ ệ ả

c tiên ph i làm s ng d y các lo i hình này, t c phong phú đ c đáo thì tr ộ ộ ướ ả ậ ạ ố

đ ng th i tìm cách nâng cao thêm ý th c th m m cho ngh nhân trong ồ ứ ệ ẩ ờ ỹ

các lo i hình ngh thu t truy n th ng c a t ậ ủ ấ ả t c dân t c, s c t c. ộ ắ ộ ề ệ ạ ố

VAI TRÒ C A M THU T NG D NG Ậ Ứ Ủ Ụ Ỹ

1.NGH THU T LÀM LÂY CAN XÚC C M Ả Ậ Ệ

Con ng lúc l i t ườ ừ ọ t lòng đ n khi khôn l n, già c i đ u tr i qua ớ ỗ ề ế ả

m t ti n trình tăng tr ng c a s rung đ ng trong tâm t . ộ ế ưở ủ ự ộ ư Chính s rung ự

đ ng này đã làm n y sinh ngh thu t b ng cách thôi thúc sáng t o, ham ộ ậ ằ ệ ẩ ạ

thích th ng th c trong m i ng i. ưở ứ ỗ ườ

V i ng ớ ườ ệ i ngh s , c m xúc là m t c u t o tâm lý xu t hi n ộ ấ ệ ỹ ả ạ ấ

th ng xuyên trong cu c s ng h . Có th nói r ng, khi ti p nh n th gi ườ ộ ố ế ớ i ể ế ằ ậ ọ

ủ hi n th c, song song v i quá trình nh n th c (tri giác) thì c m xúc c a ứ ự ệ ậ ả ớ

ng c tr i nghi m. Chính vì có s tr i nghi m này mà ườ i ngh s cũng đ ệ ỹ ượ ự ả ệ ệ ả

ng ườ ỏ i ngh s luôn luôn có s đam mê, có nh ng khát v ng cháy b ng ệ ỹ ự ữ ọ

ủ t o nên đ ng l c bên trong, thôi thúc h th hi n vào trong tác ph m c a ạ ọ ể ệ ự ẩ ộ

mình.

Ngh thu t làm lây lan sang con ng i nhi u c m xúc và ngh ệ ậ ườ ề ả ệ

thu t đ c xây d ng trên c s s lây lan này. Tônxtôi nói: " ậ ượ ơ ở ự ự ự ạ ộ S ho t đ ng

i này b lây c a ngh thu t chính là d a trên cái kh năng nh ng ng ủ ự ữ ệ ậ ả ườ ị

c m xúc c a nh ng ng ủ ả ữ ườ ấ i khác...Nh ng c m xúc h t s c đa d ng, r t ế ứ ữ ả ạ

m nh m và y u ẽ ế ớ ấ t, r t có ý nghĩa và r t nh nh t, r t x u xa và r t t ỏ ặ ấ ấ ấ ố t ạ ấ

, khán gi , thính gi s làm đ p, ch c n chúng lây lan sang đ ẹ ỉ ầ ượ c đ c gi ộ ả ả ả ẽ

nên đ i t ng c a ngh thu t ố ượ ố ậ " (Tônxtôi L.N., Th g i N.N. Xtrakh p ư ử ủ ệ

ngày 23 tháng 4, 1876, Toàn t p tác ph m, t62, M 1953). ậ ẩ

Có th nói, lây lan là quá trình chuy n to tr ng thái c m xúc t ả ạ ể ể ả ừ cá

th này sang cá th khác ể ể ở ấ c p đ tâm sinh lý, x y ra m t cách nhanh ả ộ ộ

chóng, m nh m , n m ngoài nh ng tác đ ng qua l c p ý th c – t i ẽ ằ ữ ạ ộ ạ ở ấ ứ ư

t ng. Khi con ng ưở ườ ả i rung đ ng, h tr i qua nhi u cung b c c a c m ọ ả ủ ề ậ ộ

i d lây lan t ng i này sang ng xúc. Các cung b c c m xúc y l ậ ấ ạ ễ ả ừ ườ ườ i

khác.Chính vì có s lây lan c m xúc thông qua ngh thu t mà con ng ự ệ ả ậ ườ i

c th hi n rõ qua vi c th c m th y g n gũi nhau h n. Đi u đó đ ả ề ấ ầ ơ ượ ể ệ ệ ưở ng

th c âm nh c. Âm nh c có th đem đ n cho m i ng ứ ể ế ạ ạ ọ ườ ả ứ i nh ng ph n ng ữ

tình c m d ch u, tho i mái và bình tĩnh, hay kích thích s sáng t o và ự ễ ả ả ạ ị

ự h ng kh i. S c m nh c a âm nh c còn giúp ta lo i b t c m giác tiêu c c ạ ớ ả ứ ứ ủ ạ ạ ở

t nh ng vi c đã qua, có th l c ra nh ng thông đi p lành m nh và tích ừ ể ọ ữ ữ ệ ệ ạ

ế c c nh t. Vì th , âm nh c là m t trong nh ng nhu c u không th thi u ự ữ ể ế ấ ạ ầ ộ

trong đ i s ng m i ng i. Có âm nh c, con ng ờ ố ỗ ườ ạ ườ ả ờ ơ i c m th y yêu đ i h n, ấ

g n gũi nhau thêm và mang l ầ ạ ự i s cân b ng v tâm - sinh lý. ề ằ

2. Ngh thu t giúp trút x tinh th n. ệ ả ậ ầ

Trong ngh thu t, m t m t nào đó c a tâm h n chúng ta đ c trút x , th ủ ệ ậ ặ ộ ồ ượ ả ể

hi n k c nh ng góc khu t, sâu kín.Vì l đó, con ng i có th b c l ể ả ữ ệ ấ ẽ ườ ể ộ ộ

c m xúc, kh ng ch và gi m căng th ng thông qua các hình th c ngh ả ứ ế ả ẳ ố ệ

thu t.ậ

Âm nh c có th gây nh h ể ả ạ ưở ng m nh t ạ ớ i tâm tr ng c a chúng ta, ủ ạ

giúp b i d ng nh ng tr ng thái tích c c nh s hăng hái, ph n kh i và ồ ưỡ ư ự ự ữ ạ ấ ở

l c quan yêu đ i. Đ ng th i âm nh c cũng giúp con ng ờ ạ ạ ồ ờ ườ ữ i gi m nh ng ả

tr ng thái tiêu c c nh lo âu, bu n r u, chán n n, căng th ng, t c gi n… ồ ầ ứ ự ư ạ ậ ả ẳ

ủ S căng th ng là nguyên nhân phá ho i h th ng mi n d ch c a ạ ệ ố ự ễ ẳ ị

chúng ta. Âm nh c có th h n ch ho c ngăn ng a nh ng âm thanh và ể ạ ữ ừ ế ạ ặ

c m xúc gây căng th ng. Nh c nh là th lo i êm d u giúp chúng ta có ẹ ả ể ạ ẳ ạ ị

ng và t o s h ng ph n cao. c m giác an toàn, tin t ả ưở ạ ự ư ấ

Ngh thu t giúp th giãn tâm h n và các c b p ng i đang có ơ ắ ở ư ệ ậ ồ ườ

i thoát căng th ng, lo âu. Âm nh c, h i h a giúp tâm h n ta c i m và gi ộ ọ ẳ ạ ồ ở ở ả

nh ng c m xúc tiêu c c. Khi b b nh, b nh nhân th ng r i vào tình ị ệ ữ ự ệ ả ườ ơ

tr ng lo âu, s hãi, c m th y đau đ n, bu n r u, đôi khi kém t tin. Âm ồ ầ ả ạ ấ ợ ớ ự

nh c, h i h a có th giúp h khuây kh a, gi m thi u các c m xúc tiêu ộ ọ ể ể ạ ả ả ọ ỏ

tin h n, có nhi u ph n kh i h n trong đ i s ng. c c, khi n h vui h n, t ự ế ọ ơ ự ở ơ ờ ố ề ấ ơ

Đ i v i con ng i th k XVII, hình nh núi non hùng vĩ g i cho ố ớ ườ ế ỷ ả ợ

h nhi u đi u khó ch u, m t m i. Nh ng nh ng con ng ệ ư ữ ề ề ọ ỏ ị ườ i th i đ i văn ờ ạ

minh, núi non l i g i cho h kh năng x h i, thoát kh i nh ng c nh hè ạ ợ ả ơ ữ ả ả ọ ỏ

ậ nóng n c, bàn gi y c ng nh c… Đó chính là s c m nh c a ngh thu t ứ ủ ự ứ ệ ấ ắ ạ

mang l iạ

i quy t và c i bi n nhu c u c a con ng i. 3. Ngh thu t gi ệ ậ ả ầ ủ ế ế ả ườ

Ngh thu t t o ra nhu c u r t l n, thôi thúc con ng i hành đ ng. ầ ấ ớ ậ ạ ệ ườ ộ

Nó m đ ng và d n đ ở ườ ọ ườ ấ ủ ng cho nh ng s c m nh sâu l ng nh t c a ạ ữ ứ ắ

chúng ta. Nó tác đ ng ch ng khác nào m t cu c đ ng đ t, làm l ộ ộ ẳ ấ ộ ộ ộ ữ ra nh ng

v a đ t m i. Vì th , theo Biukher, “Âm nh c có c i ngu n xu t phát t ỉ ế ấ ấ ạ ớ ộ ồ ừ

công vi c tay chân n ng n , và chúng có nhi m v gi ề ụ ả ệ ệ ặ i quy t s căng ế ự

th ng n ng n c a lao đ ng”: ề ủ ặ ẳ ộ

+ Theo gót ti n trình lao đ ng, chúng ra hi u đ cho m i ng ệ ể ế ộ ọ ườ ộ i cùng m t

lúc d n h t s c vào làm vi c. ế ứ ệ ồ

+ Chúng c g ng kích thích m i ng i vào làm vi c. ố ắ ọ ườ ệ

+ Chúng t i cách tháo thoát cho s căng ổ ứ ch c lao đ ng t p th và đ a l ậ ư ạ ể ộ ự

th ng c a c th . ủ ơ ể ẳ

D ng nh chính t ườ ư ự nhiên đã t ng âm nh c cho chúng ta đ gánh ạ ể ặ

vác lao đ ng đ i chèo ộ ượ c nh nhàng h n. Ví d : bài hát kích thích ng ụ ẹ ơ ườ

thuy n hăng say đ a nh p mái chèo. Nó có ích không ch trong nh ng công ữ ư ề ị ỉ

vi c đòi h i s h p l c c a nhi u ng ỏ ự ợ ự ủ ề ệ ườ ộ i mà c s m t nh c c a m t ả ự ệ ủ ọ

ng i cũng đ ườ ượ c gi m b t nh bài hát thô s . ơ ờ ả ớ

Trong âm nh c, nh p đi u hàm ch a kích thích l n. Nh p đi u làm ứ ệ ệ ạ ớ ị ị

n y sinh trong con ng ả ườ i ham thích ghê g m mu n b t ch ớ ắ ố ướ ị c, hòa nh p

v i nó không ch b ng b ớ ỉ ằ ướ c chân, mà c tâm h n cũng đi theo nh p… ồ ả ị

Th t v y, m t cung đàn không th c đánh liên miên đ u đ u b t phân ể ứ ậ ậ ề ề ấ ộ

nh p m nh nh p y u mà kh i nhàm tai. M t h a ph m cũng v y, các ế ạ ẩ ậ ỏ ộ ọ ị ị

đ ng nét ph i đ t sao cho có t ườ ả ặ ổ ứ ch c không h n lo n, m u s c ph i ăn ạ ầ ắ ả ỗ

nh p hài hòa, m i không t c m t. ớ ứ ậ ắ

Đ i v i loài ng ố ớ ườ ệ i mê tín c x a, còn cái gì có ích h n là nh p đi u. ổ ư ơ ị

Nh nó mà m i chuy n đ u có th làm đ ệ ề ể ọ ờ ượ ộ c: Nó giúp cho công vi c m t ệ

ắ cách th n kỳ; Nó bu c th n linh ph i xu t hi n, ph i đ n g n và l ng ả ả ế ệ ầ ầ ầ ấ ộ

nghe; Nó có th u n n n đ c t ng lai theo ý mu n c a mình, gi i thoát ể ố ắ ượ ươ ố ủ ả

tâm h n kh i nh ng đi u tai ng và không ch riêng tâm h n mình mà c ữ ề ỏ ồ ươ ồ ỉ ả

tâm h n c a qu s đ c ác nh t. ỷ ứ ộ ồ ủ ấ

Nh v y, toàn b hành vi ng x c a con ng i ư ậ ử ủ ứ ộ ườ là quá trình làm

cân b ng c th v i môi tr ơ ể ớ ằ ườ ự ng. Trong quá trình đó, ngh thu t đã th c ệ ậ

cho nh ng c m xúc c a chúng ta. s đ a l ự ư ạ ự i s cân đ i và tr t t ố ậ ự ữ ủ ả

ệ 4. Giáo d c ngh thu t h tr , thúc đ y s hình thành và xu t hi n ậ ỗ ợ ẩ ự ụ ệ ấ

hành vi sáng t o.ạ

ng th c ngh thu t Vi c th ệ ưở ậ đòi h i s sáng t o, b i đ c m th ở ể ả ỏ ự ứ ệ ạ ụ

ngh thu t thì đ n thu n vi c tr i nghi m ệ thành th t các c m xúc đã ệ ệ ầ ậ ả ậ ả ơ

chi m lĩnh tác gi v n t ph i kh c ph c m t cách ế ả ẫ ch a đ , còn nh t thi ư ủ ấ ế ụ ả ắ ộ

ớ sáng t o c m xúc c a b n thân. Ch khi đó tác đ ng c a ngh thu t m i ỉ ủ ả ủ ệ ả ạ ậ ộ

đ c th hi n đ y đ . Do đó, không ph i ng u nhiên ngay t ượ ể ệ ủ ầ ả ẫ ừ ờ ổ ư th i c x a

nh t, ngh thu t đã đ ệ ậ ấ ượ c nhìn nh n nh m t b ph n và m t ph ư ộ ộ ậ ậ ộ ươ ng

ti n giáo d c. Ý nghĩa ng d ng c a ngh thu t xét đ n cùng đ u đ ủ ụ ụ ứ ệ ế ề ệ ậ ượ c

quy vào tác đ ng giáo d c c a nó. ụ ủ ộ

i s đ ng d Khi m t tác ph m ngh thu t xu t hi n, con ng ệ ệ ẩ ậ ấ ộ ườ ẽ ứ ướ i

nhi u góc đ khác nhau đ đánh giá, phê bình nó. Tuy nhiên, c ch phê ể ế ề ộ ơ

bình tác ph m ngh thu t - v i t cách nh m t s c m nh xã h i m ớ ư ệ ẩ ậ ư ộ ứ ạ ộ ở

đ ườ ng cho ngh thu t - đánh giá nó v i ch c trách c b n là chuyên đóng ớ ơ ả ứ ệ ậ

vai nh là m t b ph n truy n l c gi a ngh thu t và xã h i. ề ự ộ ộ ữ ư ệ ậ ậ ộ

ậ Xét theo quan đi m c a tâm lý h c, vai trò c a phê bình ngh thu t ọ ủ ủ ệ ể

đ c quy vào vi c t ượ ệ ổ ứ ộ ch c các h u qu c a ngh thu t. Nó v ch ra m t ả ủ ệ ậ ậ ạ

ph ng h ng giáo d c nh t đ nh cho s tác đ ng c a ngh thu t. Làm ươ ướ ấ ị ự ủ ụ ệ ậ ộ

sao gi cho đ c tác đ ng c a ngh thu t nh là c a ngh thu t, ch ữ ượ ủ ư ủ ệ ệ ậ ậ ộ ứ

không đ cho đ c gi vung vãi s c m nh do ngh thu t d y lên và đánh ể ộ ả ậ ấ ứ ệ ạ

tráo các xung đ ng hùng m nh c a nó b ng nh ng l ủ ữ ạ ằ ộ ờ ứ i răn d y đ o đ c ạ ạ

duy lý vô v nh giáo lý tin lành. Đ c bi t, c n đ cho tác đ ng c a ngh ư ặ ị ệ ủ ể ầ ộ ệ

thu t đ c th hi n, đ cho ng i ta đ c xúc đ ng vì ngh thu t. ậ ượ ể ệ ể ườ ượ ệ ậ ộ

D y cho ng i khác hành vi sáng t o ngh thu t là đi u không th ạ ườ ề ệ ạ ậ ể

làm đ c, nh ng đi u này không có nghĩa là ng i d y không th góp ượ ư ề ườ ạ ể

ề ph n h tr và thúc đ y s hình thành và xu t hi n c a hành vi y. Đi u ệ ủ ẩ ự ỗ ợ ầ ấ ấ

này đ c th hi n r t rõ trong quan đi m c a PGS.TSKH.Ph m Lê Hòa, ượ ể ệ ấ ủ ể ạ

ng Tr ng Ð i h c S ph m Ngh thu t Trung ng khi đ Hi u tr ệ ưở ườ ạ ọ ư ệ ạ ậ ươ ượ c

phóng viên báo Nhân Dân cu i tu n ph ng v n: Con ng i ngày hôm nay ầ ấ ỏ ố ườ

ấ đang chuy n đ ng r t nhanh, m t ngày c a hôm nay có th b ng m y ể ằ ủ ể ấ ộ ộ

m i năm tr ươ ướ ỏ c, vì th , c n ph i xem th h hôm nay đang đòi h i ế ầ ế ệ ả

ộ ố nh ng gì, đ c p nh t nh ng ki n th c m i, đ a h i th c a cu c s ng ư ơ ở ủ ể ậ ứ ữ ữ ế ậ ớ

vào ch ng trình gi ng d y. Chúng ta ph i l ng nghe xem tr em hôm nay ươ ả ắ ẻ ả ạ

ế đang nói nh th nào, h c cách nói c a chúng, đ có th đ a nh ng ki n ủ ư ế ể ư ữ ể ọ

th c c n thi t đ n đ ứ ầ ế ế ượ c v i tâm h n các em. Tr em hôm nay đang dùng ẻ ớ ồ

m t "h ngôn t " khác, n u nh ng ng i làm công tác giáo d c ngh ữ ừ ệ ế ộ ườ ụ ệ

thu t không đi sâu tìm hi u th gi i ngôn t đó, tìm hi u tâm t ế ớ ể ậ ừ ể ư ả tình c m

ng i v ra ch c a các em, mà c t ủ ứ ự ồ ẽ ươ ng trình gi ng d y theo ý mình thì ạ ả

không th đ t k t qu nh mong mu n. Ng ả ể ạ ế ư ố ườ ụ i làm công tác giáo d c

ph i xây d ng ch ng trình gi ng d y phù h p v i l a tu i. Đ c bi t, ta ự ả ươ ớ ứ ả ạ ặ ợ ổ ệ

cũng không nên kỳ v ng đào t o t t c đ u thành thiên tài. Chúng ta ch ạ ấ ả ề ọ ỉ

cung c p cho tr cái n n, còn phát tri n lên nh th nào là tùy vào năng ư ế ẻ ề ể ấ

i. l c c a m i ng ự ủ ỗ ườ

ộ Ngh thu t là đi m t p k t quan tr ng nh t các quá trình c a m t ủ ệ ế ể ậ ậ ấ ọ

cá nhân trong xã h i. Nó là ph ng th c đ cân b ng con ng i v i th ộ ươ ứ ể ằ ườ ớ ế

gi i vào nh ng giây phút nguy k ch và nghiêm tr ng c a cu c đ i. ớ ộ ờ ủ ữ ọ ị

Trong k ho ch c a t ng lai, rõ ràng không ch có vi c xây d ng l i toàn ủ ươ ế ạ ự ệ ỉ ạ

b nhân lo i theo nh ng nguyên t c m i, không ch có vi c làm ch các ộ ủ ữ ệ ạ ắ ớ ỉ

quá trình xã h i và kinh t i con ng ộ ế , mà còn có c “vi c tôi đúc l ả ệ ạ ườ i”.

i con ng Trong vi c tôi đúc l ệ ạ ườ ọ i, ngh thu t s nói lên ti ng nói có tr ng ậ ẽ ế ệ

l ượ ng và có ý nghĩa quy t đ nh nh t. Giáo d c ngh thu t có m t s ấ ế ị ộ ứ ụ ệ ậ

m nh đào t o con ng i trong c th ta. ệ ạ ườ i, huy đ ng s c m nh t n t ứ ồ ạ ạ ộ ơ ể

Không có ngh thu t thì s không có con ng ệ ẽ ậ ườ ọ i m i sáng t o trong h c ạ ớ

t p, trong lao đ ng, vì “Ngh thu t là ti ng nói c a tâm h n”. ậ ủ ệ ế ậ ộ ồ

Ý NGH A C A MĨ THU T NG D NG Ậ Ứ Ủ Ụ Ỉ

M t cây m c tuy t đ p trong thiên nhiên và cũng cây y đ c v ệ ẹ ấ ọ ộ ượ ẽ

tuy t đ p trong tranh s gây n t ng đ ng và cũng s ệ ẹ ấ ượ ẽ ng th m m t ẩ ỹ ươ ồ ẽ

ph i đ c m h c đánh giá là nh th : không ph i ng u nhiên mà cùng ả ượ ư ế ỹ ọ ẫ ả

m t t c s d ng trong c hai tr đ ộ ừ ượ ử ụ ả ườ ấ ng h p đ th hi n s đánh giá y. ể ể ệ ự ợ

Nh ng n u m i s đ u ch gi ng đ ng th y đ ọ ự ề ỉ ớ ạ i h n b ng tính t ằ ư ế ươ ấ ồ ượ c,

n m trên b n i y, thì có th đ t câu h i và qu th t ng ằ ề ổ ấ ả ậ ể ặ ỏ ườ ừ i ta đã t ng

h i: nhân đôi cái đ p y đ làm gì? ẹ ấ ể ỏ

Ph i chăng ch là trò ch i con tr l p l i trên b c tranh cái mà đã có ẻ ặ ạ ả ơ ỉ ứ

i tuy t đ p trong t nhiên? Thông th ng, ng i ta tr l i (thí s t n t ự ồ ạ ệ ẹ ự ườ ườ ả ờ

d , Taine trong Tri ụ ế ạ t h c ngh thu t c a mình) là ngh thu t tái t o ậ ủ ệ ệ ậ ọ

không ph i b n thân nh ng v t th và hi n t ng c a th c t i, mà ch cái ả ả ệ ượ ữ ể ậ ự ạ ủ ỉ

mà ng i ngh sĩ nhìn th y chúng, mà ng i ngh sĩ chân chính ch ườ ấ ở ệ ườ ệ ỉ

nhìn th y chúng nh ng nét đi n hình, tiêu bi u; y u t th m m c a các ấ ở ế ố ẩ ỹ ủ ữ ể ể

hi n t ng t nhiên, đi qua ý th c và trí t ng t ệ ượ ự ứ ưở ượ ng c a ng ủ ườ i ngh sĩ, ệ

đ ượ ẩ ọ ạ c t y l c kh i m i s ng u nhiên v t ch t và do đó mà tr nên m nh ọ ự ẫ ậ ấ ỏ ở

m h n, r c r h n. ự ỡ ơ ẽ ơ

Cái đ p lan t a trong gi ẹ ỏ i t ớ ự ầ nhiên, trong các hình th và s c m u ể ắ

c a nó, hi n lên trên b c tranh m t cách t p trung, đ ủ ứ ệ ậ ộ ượ ấ c tô đ m và nh n ậ

m nh. Cách ki n gi ế ạ ả i này không th làm ta th a mãn đ n cùng vì m t l ỏ ộ ẽ ể ế

đ n thu n là hoàn toàn không th áp d ng nó vào m t lo t ngành ngh ơ ụ ể ầ ạ ộ ệ

ng t nhiên nào đ c nh n m nh, thí d , trong các thu t. Nh ng hi n t ữ ệ ượ ậ ự ượ ụ ấ ạ

xônat c a Beethoven? - Xem ra, quan h th m m gi a ngh thu t và gi ỹ ữ ệ ẩ ủ ệ ậ ớ i

t nhiên sâu xa h n và h tr ng h n nhi u. Rõ ràng đây không ph i là s ự ệ ọ ề ả ơ ơ ự

c thiên nhiên l p l ặ ạ i, mà là s ti p t c cái s nghi p ngh thu t đã đ ự ự ế ụ ệ ệ ậ ượ

ụ ẩ kh i th y - s th c hi n n i ti p và đ y đ h n cũng cái nhi m v th m ố ế ự ự ủ ơ ủ ệ ệ ầ ở

m y. ỹ ấ

K t qu c a ti n trình t nhiên là con ng i theo hai nghĩa: th ả ủ ế ế ự ườ ứ

nh t, nh là m t sinh linh t nhiên đ p nh t*, và th hai, nh m t sinh ư ấ ộ ự ư ộ ứ ẹ ấ

linh t cách th hai y, con ng là k t qu , t thân ự giác nh t. V i t ấ ớ ư ứ ấ i, t ườ ừ ả ự ế

tr thành tác nhân c a ti n trình th gi ủ ế ớ ế ở ả i và vì th mà đáp ng hoàn h o ứ ế

h n cái m c đích lý t ụ ơ ưở ấ ng c a ti n trình y. M c đích y là s th m th u ụ ủ ế ự ẩ ấ ấ

do c a t t c các nhân t và y u t l n nhau toàn b và s liên k t t ộ ẫ ế ự ự ủ ấ ả ố ế ố ậ v t

ch t và tinh th n, lý t ng và th c t i, ch quan và khách quan c a hoàn ầ ấ ưở ự ạ ủ ủ

i ta có th h i, vì sao toàn b ti n trình th gi i, đ vũ. Nh ng ng ư ườ ộ ế ể ỏ ế ớ ượ c

thiên nhiên kh i th y và con ng i ti p t c, l c chúng tôi xem t ủ ở ườ ế ụ i đ ạ ượ ừ

giác đ th m m , nh là s gi ộ ẩ ự ả ư ỹ i quy t m t nhi m v ngh thu t nào đó? ụ ế ệ ệ ậ ộ

ệ Ch ng ph i s là đúng h n, n u xem m c đích y là s th c hi n ự ự ả ẽ ụ ế ẳ ấ ơ

cái chân và cái thi n, s toàn th ng c a trí tu và ý chí t i cao? N u đ ủ ự ệ ệ ắ ố ế ể

tr l i câu h i đó chúng tôi nh c l ả ờ ắ ạ ằ ằ i r ng cái đ p ch là s th hi n b ng ự ể ệ ẹ ỏ ỉ

nh ng hình th c c m h i đ c chính cái n i dung lý t ng mà tr ứ ả ộ ượ ữ ộ ưở ướ ự c s

th hi n y g i là cái thi n và cái chân(1), thì l ể ệ ấ ệ ọ ờ ợ i nh c này s khêu g i ẽ ắ

nh ng ph n bác m i. Nhà đ o đ c h c nghiêm ngh s nói: cái thi n và ị ẽ ứ ữ ệ ả ạ ớ ọ

ắ cái chân không c n đ n s th hi n th m m . Làm đi u thi n và n m ế ự ể ệ ề ệ ầ ẩ ỹ

t c cái gì c n thi t. v ng chân lý - đó là t ữ ấ ả ầ ế

Phúc đáp l đ nh r ng cái thi n đã đ ờ i ph n bác y, ta hãy gi ấ ả ả ị ệ ằ ượ c

ộ th c hi n không ch trong cu c s ng riêng c a m t ai đó, mà trong cu c ộ ố ủ ự ệ ộ ỉ

ng đã đ s ng c a toàn th xã h i, r ng m t ch đ xã h i lý t ố ộ ằ ế ộ ủ ể ộ ộ ưở ượ ế c ki n

ơ t o, s đoàn k t hoàn toàn, tình bác ái đ i đ ng đã th ng ng kh p n i. ạ ạ ồ ự ự ế ắ ố

Tính không th th m th u c a ch nghĩa ích k đã đ ể ẩ ủ ủ ấ ỷ ượ ọ c xóa b ; m i ỏ

ng i tìm th y mình trong m i ng i, và m i ng i tìm th y mình trong ườ ấ ỗ ườ ỗ ườ ấ

i. m i ng ọ ườ

Nh ng n u s liên th m đ i đ ng y - mà nó là b n ch t c a cái ế ự ạ ồ ấ ủ ư ẩ ả ấ

c gi tinh thi n đ o đ c - d ng l ứ ừ ệ ạ i tr ạ ướ i t ớ ự nhiên v t ch t, n u y u t ấ ế ố ế ậ

th n đã chi n th ng tính không th th m th u c a lòng ích k con ng ấ ủ ể ẩ ế ắ ầ ỷ ườ i,

i không th kh c ph c đ nh ng l ư ạ ụ ể ắ ượ ậ c tính không th th m th u c a v t ể ẩ ủ ấ

ch t, hay là ch nghĩa ích k c a t ỷ ủ ự ủ ấ ứ nhiên, thì đi u đó có nghĩa là s c ề

ắ ạ m nh c a cái thi n hay c a tình yêu không m nh l m, và nguyên t c đ o ủ ủ ệ ạ ắ ạ

c th c hi n cho đ n cùng và không th đ đ c không th đ ứ ể ượ ể ượ ự ệ ế ệ c bi n

chính hoàn toàn.

Khi y s xu t hi n câu h i: n u s c m nh tăm t i c a t n t ế ứ ấ ẽ ệ ấ ạ ỏ ố ủ ồ ạ ậ ấ i v t ch t

cu i cùng v n u th ng, n u y u t thi n không kh c ph c đ c nó, thì ẫ ư ế ố ế ắ ố ụ ượ ệ ắ

nó, còn cái mà ph i chăng chân lý đích th c c a toàn b cái hi n h u là ự ủ ữ ệ ả ộ ở

ta g i là cái thi n, ph i chăng ch là o nh ch quan? Và qu th t, l nào ả ậ ẽ ả ả ủ ệ ả ọ ỉ

có th nói v s toàn th ng c a cái thi n, khi mà m t xã h i đ ủ ề ự ộ ượ ổ ứ ch c c t ệ ể ắ ộ

trên nh ng nguyên t c đ o đ c lý t ng nh t cũng có th t vong ngay ứ ữ ắ ạ ưở ể ử ấ

l p t c do h qu m t bi n c đ a ch t hay thiên văn h c nào đó? S xa ậ ứ ả ộ ố ị ự ệ ế ấ ọ

l tuy t đ i c a y u t đ o đ c đ i v i t n t i v t ch t là nguy h i rõ ạ ệ ố ủ ế ố ạ ố ớ ồ ạ ậ ứ ấ ạ

i y, mà cho chính y u t đ o đ c. ràng không ph i cho cái t n t ả ồ ạ ấ ế ố ạ ứ

Chính s t n t i c a tr t t đ o đ c trong th gi i quy đ nh tr ự ồ ạ ủ ậ ự ạ ế ớ ứ ị ướ c

quan h c a nó v i tr t t v t ch t, m t ki u ph i h p nào đó gi a hai ớ ậ ự ậ ệ ủ ố ợ ữ ể ấ ộ

tr t t y. Nh ng n u là th , thì ph i chăng c n tìm ki m quan h y bên ậ ự ấ ệ ấ ư ế ế ế ả ầ

ngoài m i th th m m , s th ng tr tr c ti p nh ng s c m nh mù ứ ẩ ỹ ở ự ố ị ự ữ ứ ế ạ ọ

quáng c a thiên nhiên b i trí tu con ng i, ủ ệ ở ườ ở ự ố ệ ố ủ s th ng ng tuy t đ i c a ự

tinh th n đ i v i v t ch t? ố ớ ậ ấ ầ

Xem ra m t s b c th c hi n h ộ ố ướ c quan tr ng đã đ ọ ượ ự ệ ướ ng v m c đích ề ụ

y; khi nó đã đ t, khi mà, nh các nhà l c quan ch nghĩa hi n nay nghĩ, ấ ư ủ ệ ạ ạ

nh thành t u c a các khoa h c ng d ng chúng ta s chi n th ng không ự ủ ọ ứ ụ ế ẽ ắ ờ

ch không gian và th i gian, mà ngay c cái ch t; khi y s t n t ấ ự ồ ạ ủ i c a ế ả ờ ỉ

cu c s ng h u luân trong th gi i (trên c s s s ng v t ch t) s đ ộ ố ế ớ ữ ơ ở ự ố ẽ ượ c ấ ậ

ngoài m i quan h gì v i l i ích th m m , cho b o đ m vĩnh vi n, song ả ễ ả ở ớ ợ ệ ọ ẩ ỹ

ầ nên ngay khi y v n s có hi u l c tuyên b r ng cái thi n không c n ệ ự ố ằ ẽ ệ ẫ ấ

đ n cái đ p. ế ẹ

Nh ng trong tr ng h p y b n thân cái thi n có viên mãn hay ư ườ ợ ấ ệ ả

không? B i l nó không ph i là s toàn th ng c a cái này đ i v i cái khác, ở ẽ ố ớ ự ủ ả ắ

mà là s k t đoàn c a t t c m i cái. Th nh ng có th lo i tr ự ế ủ ấ ả ọ ể ạ ừ ư ế ỏ ra kh i

t i t nhiên? ấ ả ọ t c m i cái y nh ng sinh th và nh ng tác nhân c a th gi ể ế ớ ự ủ ữ ữ ấ

ữ Nh v y có nghĩa là cũng không th xem xét chúng ch nh là nh ng ư ậ ư ể ỉ

ph i, có nghĩa là c chúng ươ ng ti n hay công c c a sinh t n con ng ụ ủ ệ ồ ườ ả

cũng ph i gia nh p, v i t cách m t y u t chính di n, cái c u trúc lý ớ ư ả ậ ộ ế ố ệ ấ

t ưở ng c a cu c s ng chúng ta. ộ ố ủ

N u tr t t ậ ự ạ đ o đ c, vì s b n v ng c a mình, ph i d a vào cái t ủ ả ự ự ề ữ ứ ế ự

ng và ph ng ti n t n t i c a mình, thì vì nhiên v t ch t nh là môi tr ấ ư ậ ườ ươ ệ ồ ạ ủ

s đ y đ và hoàn h o c a mình, nó ph i thu n p vào trong nó cái c s ự ầ ả ủ ơ ở ủ ạ ả

ạ v t ch t c a sinh t n nh th m t b ph n đ c l p c a ho t đ ng đ o ậ ư ể ộ ộ ạ ộ ấ ủ ộ ậ ủ ậ ồ

đ c, ho t đ ng này gi ạ ộ ứ ờ ồ đây đã bi n thành ho t đ ng th m m , b i vì t n ạ ộ ỹ ở ế ẩ

t i v t ch t ch có th đ c đ a vào tr t t đ o đ c thông qua s làm cho ạ ậ ể ượ ư ậ ự ạ ứ ự ấ ỉ

b ng sáng, làm cho ch a chan tinh th n, t c là d ứ ừ ứ ầ ướ ẹ i hình th c c a cái đ p. ứ ủ

Nh v y, cái đ p c n thi ư ậ ẹ ầ ế t cho s th c hi n đ y đ cái thi n trong th ầ ự ự ủ ệ ệ ế

gi ch nó m i làm sáng và m i ch ng đ c bóng t ớ ậ i v t ch t, b i l ấ ở ẽ ự ượ ế ớ ớ ỉ ố i

không lành m nh c a các lo i văn hóa du nh p t n c ngoài vào. ậ ừ ướ ủ ạ ạ

K T LU N

Ậ

Ế

Th gi i ngày nay đã và đang di n ra cu c cách m ng công ngh ế ớ ễ ạ ộ ệ

i. S phát minh ra hàng l n th năm l n nh t trong l ch s c a loài ng ầ ử ủ ứ ấ ớ ị ườ ự

ộ ử lo t ki u vi tính ngày càng hoàn thi n h n, tinh vi h n và có t c đ x lý ệ ể ạ ơ ơ ố

nhanh. Nh ng vi tính này đ c k t n i v i nhau thành h th ng internet ữ ượ ế ố ớ ệ ố

đã làm thay đ i nhanh chóng cu c s ng c a ng i dân. ộ ố ủ ổ ườ ể V i s phát tri n ớ ự

c a khoa h c, k thu t và công ngh thông tin, đ c bi ủ ệ ậ ặ ọ ỹ ệ ệ t là s xu t hi n ự ấ

i nh b thu nh l i, ranh c a m ng thông tin toàn c u (Internet), th gi ủ ế ớ ầ ạ ư ị ỏ ạ

gi i gi a các qu c gia cũng ngày càng tr nên m ng manh h n và ch ớ ữ ố ở ơ ỏ ỉ

mang tính t ng đ i. Internet đã t o c h i đ các dân t c có th g n gũi ươ ơ ộ ể ể ầ ạ ố ộ

và hi u bi ể ế ị t nhau h n. M i dân t c có th h c t p, ti p thu nh ng giá tr , ể ọ ậ ữ ế ơ ọ ộ

tinh hoa c a dân t c khác đ làm phong phú cho n n văn hoá c a chính ủ ủ ề ể ộ

dân t c mình. Trong b i c nh đó, ngh thu t có th đ c coi là m t trong ố ả ể ượ ệ ậ ộ ộ

nh ng lĩnh v c năng đ ng trong n n văn hóa. T n d ng nh ng l i ích do ụ ữ ự ữ ề ậ ộ ợ

giao l u văn hóa qua internet đem l ư ạ i, n n ngh thu t Vi ệ ề ậ ệ ế t Nam đang ti p

thu nh ng thành t u văn hóa – ngh thu t c a th gi i đ làm phong phú ậ ủ ế ớ ể ữ ự ệ

cho chính mình; đ ng th i cũng có nhi u c h i đ ph bi n nh ng thành ề ơ ộ ể ổ ế ữ ồ ờ

i. t u ngh thu t c a mình ra th gi ự ậ ủ ế ớ ệ

Công ngh thông tin mang l i c h i cho các ngh sĩ giao l u và ệ ạ ơ ộ ư ệ

sáng tác. Đ i ộ ngũ h a sĩ m thu t cũng ngày càng phát tri n đa d ng. ể ậ ạ ọ ỹ

Tr ướ c kia, h a sĩ ch chuyên v tranh t o hình, nh ng tr ẽ ư ạ ọ ỉ ướ ứ ủ c s c ép c a

c n l c phát tri n n n kinh t ơ ố ể ề th tr ế ị ườ ộ ng và nhu c u th m m c a xã h i, ẩ ỹ ủ ầ

ụ h đã b t đ u chuy n sang ho t đ ng trong lĩnh v c m thu t ng d ng ắ ầ ạ ộ ậ ứ ự ể ọ ỹ

ạ ho c nh ng lĩnh v c khác có liên quan đ n m thu t… S giao thoa m nh ự ự ữ ế ặ ậ ỹ

m gi a các lo i hình ngh thu t là đi u t ẽ ữ ề ấ ế ủ t y u trong k nguyên c a ỷ ệ ạ ậ

thông tin – khoa h c k thu t, và cu xu h ậ ả ọ ỹ ướ ư ệ ng toàn c u hoá nh hi n ầ

nay. Đ góp ph n xây d ng Vi ầ ự ể ệ t Nam v i n n kinh t ớ ề ế ộ phát tri n và m t ể

n n văn hoá mang đ m b n s c dân t c. ậ ề ộ Lĩnh v c Đ h a vi tính (M ồ ọ ự ả ắ ỹ

thu t đa ph ng ti n) cũng b t đ u đ c xã h i chú ý đ c bi ậ ươ ắ ầ ệ ượ ặ ộ ệ ố ớ t đ i v i

Vi t Nam hi n nay. B i l đ i ngũ h a sĩ thi ộ ọ t k tr ế ế ẻ ệ ở ẽ ệ ấ : ngoài tính ch t

ng ti n còn đ năng đ ng, thu nh p h p d n, M thu t đa ph ấ ậ ậ ẫ ộ ỹ ươ ệ ượ ự c l a

ch n nhi u vì nó có th giúp phát huy kh năng sáng t o cùng các ý t ể ề ạ ả ọ ưở ng

ậ tr trung, táo b o c a h a sĩ tr . Đ i v i xã h i, h nhìn nh n M thu t ạ ủ ọ ố ớ ẻ ẻ ậ ộ ọ ỹ

đa ph i m t góc nhìn tích c c, thi n chí và c i m h n: M ươ ng ti n d ệ ướ ở ơ ự ệ ộ ở ỹ

thu t đa ph ng ti n “là 1 trong 5 ngh nóng nh t khi Vi ậ ươ ệ ề ấ ệ ậ t Nam gia nh p

ng ti n là “Công vi c mang tính sáng t o và thú WTO”; M thu t đa ph ỹ ậ ươ ệ ệ ạ

v ”ị [Error: Reference source not found]. Tuy nhiên, đ i ngũ h a sĩ M ọ ộ ỹ

thu t đa ph ng ti n Vi t Nam hi n nay v n ch a đ đ đáp ng cho ậ ươ ệ ở ệ ư ủ ể ứ ệ ẫ

nhu c u c a th tr ầ ủ ị ườ ộ ng ngh thu t k thu t s v n tr nên r t năng đ ng ậ ố ố ậ ỹ ệ ấ ở

sau khi Vi t Nam gia nh p WTO. ệ ậ

“… M thu t đa ph ng ti n là m t trong nh ng ngành có s c hút nh t ậ ỹ ươ ấ ở ứ ữ ệ ộ

Vi t Nam và th gi i nh ng đ n tám m i ph n trăm là gia công cho ệ ế ớ ươ ư ế ầ

n ng cao. Năm 2010, ướ c ngoài, do s thi u h t ngu n nhân l c ch t l ụ ấ ượ ự ự ế ồ

Vi t Nam s c n kho ng 1 tri u h a sĩ làm vi c trong lĩnh v c qu ng cáo ệ ẽ ầ ự ệ ệ ả ả ọ

ả trên báo in, truy n hình, internet cũng nh s n xu t games, website, s n ư ả ề ấ

xu t phim, truy n thông...” . ề ấ

Hi n nay, nhi u khan hi m v nhân l c cho ngành M thu t đa ự ề ế ề ệ ậ ỹ

ph ng ti n là do tr c đây ngành giáo d c c a Vi t Nam đã ch a d ươ ệ ướ ụ ủ ệ ư ự

đoán đ c nhu c u phát tri n ngu n nhân l c h a sĩ M thu t đa ph ượ ự ọ ể ầ ậ ồ ỹ ươ ng

ti n, thi u c s đào t o và ch ế ơ ở ệ ạ ươ ả ng trình đào t o cũng nh đ i ngũ gi ng ư ộ ạ

viên gi ng d y M thu t đa ph ng ti n. ả ậ ạ ỹ ươ ệ

Ch vài năm tr ng M thu t đa ph ng ti n trong ỉ ướ c đây nh h ả ưở ậ ỹ ươ ệ

ngh thu t và xã h i v n ch a đ c quan tâm chú ý và đánh giá m t cách ộ ẫ ư ượ ệ ậ ộ

c áp d ng nhi u trong nh ng lĩnh đúng m c.ứ M c dù đ h a vi tính đã đ ồ ọ ặ ượ ụ ữ ề

v c quan tr ng c a khoa h c và công ngh : y h c, c khí, đ a ch t, môi ự ủ ệ ấ ọ ọ ọ ơ ị

tr ng, khí t ng th y văn... Tuy nhiên, nh h ườ ượ ủ ả ưở ư ng c a nó v n còn ch a ẫ ủ

đ ượ c nh n th y trong ngh thu t. Hi m ai đ ý đ n nh ng ngh sĩ s ế ữ ể ế ệ ệ ậ ấ ậ ử

ậ d ng máy vi tinh nh là m t công c th hi n tác ph m ngh thu t. ụ ụ ể ệ ư ệ ẩ ộ

Th m chí trong gi ậ ớ i m thu t cũng ch a th a nh n M thu t đa ph ừ ư ậ ậ ậ ỹ ỹ ươ ng

ti n nh là m t lo i hình ngh thu t. M t trong nh ng nguyên nhân chính ữ ư ệ ệ ạ ậ ộ ộ

c a s không th a nh n này có th là tác ph m M thu t đa ph ủ ự ừ ể ậ ẩ ậ ỹ ươ ệ ng ti n

không đi theo l i truy n th ng mà t ố ề ố tr ừ ướ ẫ c đ n nay các ngh sĩ v n ế ệ

th ườ ở ầ ủ ng s d ng đ th hi n tác ph m c a mình. H n n a, kh i đ u c a ể ể ệ ử ụ ủ ữ ẩ ơ

ng ti n l i b t đ u t M thu t đa ph ậ ỹ ươ ệ ạ ắ ầ ừ ấ nh ng ng d ng mang tính ch t ữ ứ ụ

khoa h c, toán h c chính xác. Trong gi ọ ọ ớ ậ i phê bình ngh thu t cũng v y, ệ ậ

nhà phê bình ngh thu t Vi t Nam ch a th c s ti p c n v i các tác ậ ở ệ ệ ự ự ế ư ậ ớ

ph m M thu t đa ph ậ ẩ ỹ ươ ng ti n nh m đ nh h ằ ệ ị ướ ng ngh thu t, d báo s ậ ự ệ ự

ng ti n t i Vi ra đ i và bùng n c a M thu t đa ph ổ ủ ậ ờ ỹ ươ ệ ạ ệ ự ả t Nam. S nh

h ng rõ r t c a CNTT trong ngh thu t th giác Vi t Nam th hi n qua ưở ệ ủ ệ ậ ị ệ ể ệ

nh ng lĩnh v c sau: ữ ự

M t là, trong lĩnh v c m thu t t o hình và quan ni m v ngh ậ ạ ự ệ ề ộ ỹ ệ

thu t. ậ Ngh thu t ậ bi n đ i và phát tri n r t nhanh, theo quy lu t c a s ậ ủ ự ể ấ ệ ế ổ

v n đ ng. Khi xã h i phát tri n, kinh t ộ ậ ể ộ ế ộ ọ , khoa h c k thu t, trình đ h c ậ ọ ỹ

ng th th m m c a ng i dân đ c nâng cao và đa v n và nhu c u h ấ ầ ưở ụ ẩ ỹ ủ ườ ượ

ạ d ng. M thu t t o hình cũng c n ph i có s thay đ i v ch t, đa d ng ạ ổ ề ậ ạ ự ầ ả ấ ỹ

ộ hóa n i dung và ch t li u bi u đ t. Quan tr ng nh t là c n ph i có m t ấ ệ ể ạ ấ ầ ả ộ ọ

ph ng th c nào đó đ đ a ngh thu t đ n v i ng ươ ậ ế ể ư ứ ệ ớ ườ ạ i dân. Tác ph m t o ẩ

ữ hình không th b đóng băng và th đ ng trong nh ng gallery ho c nh ng ụ ộ ể ị ữ ặ

b o tàng nh bé ch t ch i, ít khách thăm quan và th ộ ả ậ ỏ ưở ng ngo n. Tác ạ

ph m do h a sĩ sáng tác ra ph i đ i th ng th c b i l nó ả ượ ẩ ọ c nhi u ng ề ườ ưở ứ ở ẽ

là món ăn tinh th n c a con ng ầ ủ ườ ộ i và đó cũng chính là ngu n c vũ đ ng ồ ổ

viên cho ng i quy t đ ườ i ngh sĩ sáng t o ra chúng. Đ gi ạ ể ả ệ ế ượ ấ c nh ng v n ữ

đ này, m t nhánh m i c a ngh thu t đ ề ớ ủ ậ ượ ẩ ủ c n y sinh v i s tr giúp c a ớ ự ợ ệ ộ

công ngh thông tin và truy n thông. Đó chính là M thu t đa ph ệ ề ậ ỹ ươ ng

ti n. Cũng t ng t nh tr ệ ươ ự ư ườ ng h p c a ngh thu t nhi p nh trong l ch ậ ợ ủ ế ả ệ ị

ề s phát tri n c a nó ph i bi n đ i thành ngh thu t làm phim và truy n ử ủ ể ệ ế ả ậ ổ

hình.

Các ph ng ti n truy n thông m i ra đ i đã sáng t o ra m t th ươ ệ ề ạ ờ ộ ớ ế

gi i n a cho loài ng i o mà con ng ớ ữ ườ i: đó là m t th gi ộ ế ớ ả ườ ể ố i có th s ng

và t i th t. Đi u này nh h ươ ng tác, hành x nh m t th gi ử ư ộ ế ớ ề ậ ả ưở ự ng tr c

ti p đ n l i t ế ố ư ế duy, đ n s l a ch n ch đ , đ n th pháp k thu t trong ủ ề ế ế ự ự ủ ậ ọ ỹ

sáng t o và ti p nh n ngh thu t. Đó chính là m t khác bi t l n khi so ế ệ ậ ạ ậ ộ ệ ớ

ngh thu t h u hi n đ i v i t t c nh ng tr ng phái ngh thu t tr ạ ớ ấ ả ậ ậ ữ ệ ệ ườ ậ ướ c ệ

ộ đó. Th c ti n ngh thu t cũng đã thay đ i và đi u đó đòi h i ph i có m t ự ệ ề ễ ậ ả ổ ỏ

ớ s thay đ i nh n đ nh v m t lý lu n sao cho phù h p v i tình hình m i. ậ ự ề ặ ậ ổ ớ ợ ị

M c dù v y, hi n nay còn khá nhi u ng i trong gi i m thu t Vi ệ ề ậ ặ ườ ớ ậ ở ỹ ệ t

ư ớ Nam còn b o th v i ý ni m v ngh thu t truy n th ng. H say s a v i ệ ủ ớ ề ệ ề ả ậ ố ọ

ệ vi c đ ng nh t ngh thu t v i tác ph m ngh thu t. H n ch c a ý ni m ẩ ệ ồ ậ ớ ế ủ ệ ệ ấ ạ ậ

này chính là ở ch : nó ch a ph n ánh đ ư ả ỗ ượ ạ c tính quá trình c a s sáng t o ủ ự

– truy n t i ngh thu t, ch a ph n ánh đ ề ả ư ệ ậ ả ượ ứ c tính đa nghĩa và đa ch c

c đ i t năng c a ngh thu t, ch a ph n ánh đ ậ ư ủ ệ ả ượ ố ượ ạ ng th m m đa d ng ỹ ẩ

(không ch là cái đ p) c a ngh thu t cũng nh ch a ph n ánh đ ư ư ủ ệ ẹ ậ ả ỉ ượ c

nh ng quan h trong c u trúc t ng th c a ngh thu t. ể ủ ữ ệ ệ ấ ậ ổ

Thông qua M thu t đa ph ỹ ậ ươ ng ti n ng ệ ườ ọ i h a sĩ tho mãn s th ả ự ể

nghi m c a mình trên nhi u ch t li u: k t Vi t Nam ấ ệ ể ừ ủ ề ệ khi xu t hi n ấ ệ ở ệ

cách là nh ng công c h tr v , thi v i t ớ ư ụ ỗ ợ ẽ ữ ế ế ẩ t k và th hi n tác ph m, ể ệ

nh ng ph n m m ng d ng m thu t đã tr thành công c đ c l c h tr ậ ụ ắ ự ỗ ợ ề ứ ữ ụ ầ ở ỹ

cho h a sĩ sáng tác. Tr c kia, h a sĩ ph i m t r t nhi u th i gian đ làm ọ ướ ấ ấ ề ể ả ọ ờ

ng, phác th o thô cho đ n nh ng b n phác phác th o. T phác th o ý t ừ ả ả ưở ữ ế ả ả

th o chi ti ả ế t, phác th o màu… đ có hi u qu r t g n v i tác ph m s ệ ả ấ ầ ể ả ẩ ớ ẽ

i pháp t t nh t cho s th hoàn thành. M thu t đa ph ỹ ậ ươ ng ti n là gi ệ ả ố ự ể ấ

nghi m và tìm tòi đó. V m t m t nào đó, M thu t đa ph ề ộ ệ ặ ậ ỹ ươ ng ti n cũng ệ

đã và đang th c s tr thành m t “trò gi i trí tiêu khi n” c a h a sĩ. M ự ự ở ộ ả ủ ọ ể ỹ

thu t đa ph ng ti n chính là món “khoái kh u” c a h u h t sinh viên ậ ươ ủ ệ ế ẩ ầ

h c ngành M thu t nói chung và M thu t đa ph ậ ậ ọ ỹ ỹ ươ ở ng ti n nói riêng. B i ệ

l t ẽ ừ lĩnh v c thi ự ế ế ỹ ứ t k m thu t chuy n sang v tranh là m t hình th c ể ẽ ậ ộ

gi i trí lành m nh. M thu t đa ph ng ti n đã và đang tr thành ng ả ạ ậ ỹ ươ ệ ở ườ i

t, là ph b n thân thi ạ ế ươ ạ ng ti n tho mãn khát v ng th nghi m và sáng t o ệ ể ệ ả ọ

t Nam hi n nay. c a nhi u h a sĩ tr Vi ọ ủ ề ẻ ệ ệ M thu t đa ph ậ ỹ ươ ng ti n đang ệ

ấ kh ng đ nh th m nh c a nó trong vi c m ra kh năng vô h n c a ch t ạ ủ ế ạ ủ ệ ẳ ả ở ị

li u sáng tác, g n gũi và d hòa nh p v i công chúng b i nó không quá ậ ệ ễ ầ ớ ở

phân đ nh ranh gi ị ớ ấ i gi a khái ni m bác h c và bình dân… do đó cũng r t ữ ệ ọ

ng xã h i hoá m thu t ngh thu t… d hoà đ ng v i xu h ễ ồ ớ ướ ệ ậ ậ ộ ỹ

ể Thông qua quá trình s hoá các tín hi u th giác, h a sĩ có th chuy n ệ ể ố ọ ị

đ c vào máy vi tính không nh ng nh ch p, mà còn c phim video. ượ ữ ụ ả ả

Ng ườ i ngh sĩ có th c t ra b t k đo n nào c a phim video y và sáng ạ ấ ể ể ắ ủ ệ ấ

t o, thêm b t các k x o, hi u ng: l ng vào các c nh ph , thay âm thanh ồ ạ ệ ứ ỹ ả ụ ả ớ

ho c l i nói, thay đ i màu s c, và r i xu t ra thành nh ng đo n phim ặ ờ ữ ắ ấ ạ ổ ồ

ngh thu t r t n t ng... Bên c nh video, ngay c âm thanh cũng đ ậ ấ ấ ượ ệ ạ ả ượ c

s hóa nh m ph c v cho m c đích sáng tác. ố ụ ụ ụ ằ ắ ế ợ Đ ng nét, màu s c k t h p ườ

v i âm thanh, đ ớ ượ ặ c th hi n sinh đ ng trong các hình nh hai chi u ho c ể ệ ề ả ộ

thành công c ph tr ba chi u.ề Các ti n ích Multimedia đã th c s tr ự ự ở ệ ụ ợ ụ

quá trình sáng tác. Nh đó mà vi c ng d ng M đ c l c cho h a sĩ trong ắ ự ọ ệ ứ ụ ờ ỹ

thu t đa ph ng ti n cũng đã đem l i nh ng hi u qu cao, tác ph m ngh ậ ươ ệ ạ ữ ệ ả ẩ ệ

thu t tr nên c th s ng đ ng h n nhi u so v i nh ng hình th c ngh ơ ụ ể ố ữ ứ ề ậ ở ớ ộ ệ

thu t truy n th ng s d ng hình nh tĩnh không có k t h p âm thanh. ả ế ợ ử ụ ề ậ ố

Trong lĩnh v c v ho t hình, cũng đã có nh ng bi n đ i đáng k . ự ẽ ể Máy vi ữ ế ạ ổ

tính cũng góp ph n gi m nh công vi c c a các ho sĩ ho t hình. H ủ ẹ ệ ầ ả ạ ạ ọ

không c n ph i t n nhi u th i gian đ v ra t ng khuôn hình n a mà ả ố ể ẽ ừ ữ ề ầ ờ

chính máy vi tính s làm vi c này. Ch c n ch ra các giai đo n đ u và ỉ ầ ệ ẽ ạ ầ ỉ

cu i (key frames) c a m t đ ng tác đ n gi n là máy tính s t tính toán ộ ộ ẽ ự ủ ả ố ơ

ố s p x p các v trí n i xen k và cung c p nhi u ch c năng ki m soát t c ắ ứ ể ề ế ẽ ấ ố ị

đ cũng nh các k x o giúp cho h a sĩ mô ph ng các hi u ng ho t hình, ộ ệ ứ ỹ ả ư ạ ỏ ọ

t o ra c m giác chuy n đ ng đ i v i m t ng ể ạ ố ớ ả ắ ộ ườ ậ i xem. Tuy nhiên, s thu n ự

ti n trong quá trình s d ng và thi t k đ h a ử ụ ệ ế ế ồ ọ vi tính đã làm cho m t bộ ộ

ph n không ít nh ng h a sĩ ph thu c vào máy tính. ụ ữ ậ ọ ộ ể ẽ ế H không th v n u ọ

nh không có s tr giúp c a máy tính. ự ợ ư ủ Nh ng thi ữ ế ế ớ ủ ữ t k v i đ nh ng

hi u ng ph c t p làm m t đi tính trong sáng c a hình kh i trong tác ứ ạ ệ ứ ủ ấ ố

Th c t ph m. ẩ ự ế , nh ng hi u ng loè lo t này không th che l p đ ẹ ệ ứ ữ ể ấ ượ c

nh ng b c c v ng v , ý t ố ụ ụ ữ ề ưở ng t m th ầ ườ ng, lai căng th m chí đôi lúc l ậ ạ i

ph n văn hóa. ả

Trong kỷ nguyên k thu t s , m ng máy tính toàn c u cũng đã và ạ ậ ố ầ ỹ

đang phát tri n r t nhanh, th m chí c công ngh m ng không dây cũng đã ả ể ấ ệ ạ ậ

c m xu t hi n. M t l n n a khái ni m không gian truy n th ng đã đ ệ ộ ầ ữ ề ệ ấ ố ượ ở

r ng không ch là ba chi u (chi u dài, chi u r ng, chi u sâu) mà đã đ ộ ề ộ ề ề ề ỉ ượ c

khai thác t - chi u th i gian thông qua ho t hình ố i đa, chi u th t ề ứ ư ề ạ ờ

ng tác (interactive). (animation), th m chí c chi u th năm - chi u t ả ề ươ ứ ề ậ

Nh m tác đ ng m nh m đ n ng i xem. ẽ ế ạ ằ ộ ườ ớ Lĩnh v c này hoàn toàn m i ự

m so v i ngh thu t truy n th ng. c tiên ti n, vi c h a sĩ ệ ẻ ề ậ ớ ố m t s n Ở ộ ố ướ ệ ọ ế

th hi n tác ph m c a mình thông qua M thu t đa ph ng ti n đã có t ể ệ ủ ẩ ậ ỹ ươ ệ ừ

lâu, trong khi đó Vi t Nam thì nó l i là lĩnh v c t ở ệ ạ ự ươ ng đ i m i m và xa ớ ẻ ố

l có đi u ki n ti p xúc v i đ h a .ạ M t s h a sĩ tr ộ ố ọ ẻ ớ ồ ọ vi tính, có khả ế ề ệ

ng ti n m t cách năng ti p c n và làm ch lĩnh v c M thu t đa ph ủ ự ế ậ ậ ỹ ươ ệ ộ

nhanh chóng. H tr thành nh ng ng i tiên phong trong lĩnh v c M ọ ở ữ ườ ự ỹ

thu t đa ph ng ti n Vi t Nam. Bên c nh đó, còn m t s nh ng h a sĩ ậ ươ ệ ở ệ ộ ố ữ ạ ọ

ế ọ ẫ trung niên - cao tu i, có v n ngo i ng và đ h a vi tính h n ch , h v n ồ ọ ữ ạ ạ ổ ố

trung thành v i ph i, h có kinh ớ ươ ng ti n truy n th ng... Tuy nhiên bù l ố ệ ề ạ ọ

nghi m, tay ngh , ý t ng, ph ệ ề ưở ươ ữ ng pháp qu n lý ngh thu t... là nh ng ệ ả ậ

c giá tr c a mình… Đa s h tr thành c u cánh giúp h kh ng đ nh đ ọ ứ ẳ ị ượ ố ọ ở ị ủ

ng (arts directors). nh ng nhà qu n lý d án và giám đ c ý t ự ữ ả ố ưở

Hai là, trong lĩnh v c M thu t ng d ng. ụ M thu t đa ph ậ ứ ự ậ ỹ ỹ ươ ệ ng ti n

là s k t h p c a óc sáng t o v i các công c x lý đ ho vi tính. M ự ế ợ ụ ử ủ ạ ạ ớ ồ ỹ

thu t đa ph ng ti n ti n vào cu c s ng hi n đ i, nó làm thay đ i cách ậ ươ ộ ố ệ ế ệ ạ ổ

nghĩ, cách hành đ ng và cách s ng c a nhi u ng i dân Vi t Nam. ủ ề ộ ố ườ ệ Ở

Vi t Nam, doanh thu qu ng cáo do ng d ng M thu t đa ph ệ ứ ụ ả ậ ỹ ươ ệ ng ti n

tăng t 300 t đ ng năm 1994 lên 7000 t ừ ỷ ồ ỷ ồ ự ế đ ng năm 2004 và d ki n

doanh thu s tăng lên 24.000 t đ ng vào năm 2020 [ Error: Reference ẽ ỷ ồ

source not found]. Các lĩnh v c nh thi ự ư ế ế ế t k website, trò ch i tr c tuy n ơ ự

(Games Online), s n xu t truy n hình, xu t b n truy n thông cũng phát ấ ả ề ề ả ấ

tri n m t cách chóng m t... M thu t đa ph ể ặ ậ ộ ỹ ươ ụ ng ti n và nh ng ng d ng ữ ứ ệ

ậ c a nó đóng vai trò then ch t trong ngành công nghi p n i dung k thu t ủ ệ ộ ố ỹ

i, và đ s đang bùng n phát tri n trong 5 năm qua trên th gi ố ế ớ ể ổ ượ c đ nh ị

h ng phát tri n Vi t Nam t cu i năm 2005. Có th nói t ướ ể ở ệ ừ ố ể ươ ủ ng lai c a

ng ti n đang đ c chuy n h M thu t đa ph ậ ỹ ươ ệ ượ ể ướ ệ ng vào n n công nghi p ề

ng ti n đóng m t vai trò ngày càng n i dung, trong đó M thu t đa ph ộ ậ ỹ ươ ệ ộ

quy t đ nh. Tuy là ngành m i nh ng Vi t Nam, tính đ n đ u năm 2000, ế ị ư ớ ở ệ ế ầ

th tr ng M thu t đa ph t Nam đã có h n 100 doanh ị ườ ậ ỹ ươ ng ti n Vi ệ ệ ơ

nghi p, c doanh nghi p t nhân và doanh nghi p có v n đ u t ệ ư ệ ả ầ ư ướ n c ệ ố

ngoài, làm v lĩnh v c này, phân theo các m ng l n nh thi ư ự ề ả ớ ế ế ả t k , qu ng

cáo và truy n thông, in n.... Và hi n nay, con s này tăng lên r t nhanh ệ ề ấ ấ ố

khi Vi t Nam đã chính th c gia nh p WTO. M thu t đa ph ệ ứ ậ ậ ỹ ươ ng ti n đã ệ

góp ph n làm cho th tr ng đ h a trong n ị ườ ầ ồ ọ ướ c sôi đ ng h n. Công ngh ơ ộ ệ

games phát tri n và n r . H a sĩ M thu t đa ph ở ộ ể ậ ọ ỹ ươ ữ ng ti n cũng là nh ng ệ

ng i t o nên m t th gi ườ ạ ế ớ ả ậ i o đ y v h p d n và mang tính ngh thu t ẻ ấ ệ ẫ ầ ộ

cao.

Vi Trong lĩnh v c m thu t ng d ng ỹ ậ ứ ụ ự ở ệ ệ ứ t Nam cũng v y, vi c ng ậ

d ng công ngh tiên ti n trong k nguyên k thu t s đã đem l ụ ậ ố ệ ế ỹ ỷ ạ ề i nhi u

bi n đ i l n v quan ni m cũng nh hình th c sáng t o. ổ ớ ậ ứ ạ M thu t ng ứ ư ệ ề ế ỹ

c dài nh m thích nghi v i đi u ki n s n xu t công d ng ti n m t b ế ụ ộ ướ ề ệ ằ ả ấ ớ

ủ nghi p hi n đ i và đáp ng nh ng nhu c u ngày càng cao và đa d ng c a ữ ứ ệ ệ ạ ạ ầ

đó, thi t k M thu t đa ph xã h i.ộ T th c t ừ ự ế ế ế ỹ ậ ươ ộ ng ti n ra đ i nh là m t ờ ư ệ

t ấ ế t y u trong quá trình v n đ ng c a ngh thu t. ậ ậ M thu t đa ph ủ ệ ậ ộ ỹ ươ ng

vi tính v i t cách là m t công c h tr sáng tác đa ti n, s d ng máy ử ụ ệ ớ ư ụ ỗ ợ ộ

ch c năng, th hi n ý t ể ệ ứ ưở ẩ ng sáng t o và quá trình s n xu t s n ph m ấ ả ả ạ

th m m . ỹ Nó đã th c s tr thành m t cu c cách m ng trong lĩnh v c m ự ự ở ự ẩ ạ ộ ộ ỹ

thu t ng d ng. t đ kh năng đ h a c a máy tính ụ Vi c khai thác tri ậ ứ ệ ệ ể ồ ọ ủ ả

giúp h a sĩ thi ọ ế ế ả t k có th xây d ng và phát tri n d dàng các hình nh ự ể ễ ể

hai ho c ba chi u, tĩnh, đ ng. ề ặ ộ ạ Giúp h a sĩ phát huy h t năng l c sáng t o ự ế ọ

c a mình trong m t kho ng th i gian ng n. ủ ả ắ ộ ờ

Quá trình “S hoá” (digitalize) đã và đang đ t ra m t v n đ l n trong ộ ấ ề ớ ặ ố

t k và sáng t o c a h a sĩ Vi vi c d n thay đ i thói quen thi ổ ệ ầ ế ế ạ ủ ọ ệ ệ t Nam hi n

nay. Vi c thi t k s n ph m tr c ệ ế ế ả ẩ ướ kia ch y u d a vào c m tính c a nhà ủ ế ự ủ ả

thi ng nét, màu s c khi ng d ng trên s n ph m có đ chính xác t k , đ ế ế ườ ụ ứ ắ ả ẩ ộ

không cao khi chúng đ c đem vào s n xu t công nghi p. Trái l i, quá ượ ệ ấ ả ạ

trình thi ế ế ồ t k đ ho công nghi p hi n đ i ch y u chú tr ng đ n y u t ạ ủ ế ế ố ệ ế ệ ạ ọ

s n xu t hàng lo t, chính xác, nhanh chóng nh m ti ả ạ ấ ằ ế t ki m th i gian và ờ ệ

gi m giá thành s n ph m… Do đó, các tín hi u th giác trong v thi ệ ẽ ả ẩ ả ị ế ế t k

truy n th ng nay đã d n đ c s hoá nh m đ m b o s chính xác, và ề ầ ố ượ ố ự ằ ả ả

chu n công nghi p trên toàn th gi ệ ế ớ ẩ i: đ đ m b o đ chính xác và tính ộ ể ả ả

th ng nh t trong các s n ph m s n xu t, t t c các đ i t ấ ả ẩ ả ấ ố ấ ả ố ượ ể ng, đi m

ch m, đ ấ ườ ng nét, màu s c đ u ph i đ ắ ả ượ ề c qui đ nh c th rõ ràng, có th ụ ể ị ể

đo l ng đ ườ ượ ả ữ c m t cách chính xác thông qua các thông s . Ngay c nh ng ộ ố

đ ng cong tr c đây đ c h a sĩ v m t cách t do nh t thì nay cũng ườ ướ ượ ẽ ộ ọ ự ấ

c bi u di n b ng nh ng hàm toán h c nh t đ nh nào đó mà v n có th đ ẫ ể ượ ấ ị ữ ể ễ ằ ọ

khi chúng đ ượ ế ấ c k t xu t ra s n ph m đ u cho s chính xác và th ng nh t ự ề ấ ả ẩ ố

cao trên m i s n ph m. Đây là m t u đi m l n trong s n xu t công ộ ư ọ ả ể ẩ ả ấ ớ

nghi p hi n đ i, tuy nhiên nó cũng là m t nh ệ ệ ạ ộ ượ c đi m c a vi c thi ủ ể ệ ế ế t k

M thu t đa ph ậ ỹ ươ ắ ng ti n. Nhi u h a sĩ đã không kh i hoài nghi, cân nh c ệ ề ọ ỏ

i ích mà đ h a i cho quá trình sáng t o và v nh ng l ữ ề ợ ồ ọ vi tính đem l ạ ạ

i ngh sĩ mà nó l y đi nh ng c m xúc mang đ y ch t ng u h ng c a ng ầ ẫ ứ ủ ữ ả ấ ườ ệ ấ

trong quá trình th hi n tác ph m… Đi u này có nguy c hình thành nên ể ệ ề ẩ ơ

t k b s hoá, v i nh ng tác ph m khô khan, vô m t th h h a sĩ thi ế ệ ọ ộ ế ế ị ố ữ ẩ ớ

c m, l y ph n m m l p trình và logic toán h c thay cho nh ng c m xúc ả ữ ề ậ ấ ầ ả ọ

sáng t o… Gây ra m t tâm lý dè d t khi ph i ti p xúc và ng d ng khoa ả ế ứ ụ ạ ặ ộ

h c k thu t hi n đ i vào trong quá trình thi t k sáng t o. ọ ỹ ệ ậ ạ ế ế ạ

Đ h a ồ ọ vi tính đã đ ượ ứ c ng d ng vào thi ụ ế ế ẫ t k m u, x lý nh, và ử ả

đ ượ ả c áp d ng r ng rãi trong công ngh in offset b n màu. Báo chí, nh ệ ụ ộ ố

qu ng cáo, dàn trang... ả đ uề đ cượ th c hi n nh s tr giúp c a máy vi ờ ự ợ ự ủ ệ

tính. Thông qua đó, đ h a ồ ọ vi tính đã kh ng đ nh v trí c a mình trong lĩnh ủ ẳ ị ị

v c in n và dàn trang. ự ấ ạ V i công ngh in n tiên ti n, m i công đo n ệ ế ấ ớ ọ

tr c đây ph i làm th công nay đã đ đ ng hóa hoàn toàn. ướ ủ ả c t ượ ự ộ Ngay cả

Vi t Nam, máy tính cũng đã thay th con v i công ngh còn l c h u ệ ớ ậ ở ạ ệ ế

ng t k , x lý và tách ườ i trong m t s giai đo n, nh t là giai đo n thi ạ ộ ố ạ ấ ế ế ử

màu… Tranh nh, n b n đ h a ngày càng đ ả ồ ọ ả ấ ượ ả ấ c c i thi n đ p h n, h p ẹ ệ ơ

t th c và h u d ng cu Đ h a d n h n. ẫ ơ S thi ự ế ữ ả ồ ọ vi tính đã l p đ y nh ng ữ ụ ự ầ ấ

l h ng là đi m y u c a m thu t ng d ng Vi ỗ ổ ậ ứ ụ ủ ế ể ỹ ệ ứ t Nam trong quá kh .

ạ Nh ng m ng đ tài, th lo i tranh truy n, tranh minh ho sách báo, ho t ể ạ ữ ề ệ ả ạ

hình,... cu Vi t Nam tr c kia th t nghèo và đ n đi u. ả ệ ướ ệ S n ph m sách ả ẩ ậ ơ

báo, t p chí đ ạ ượ ắ c in trên gi y tái ch và còn b kh ng ch v màu s c ế ề ế ấ ố ị

trong công ngh in tipo. đây, m t b m t khác cu th tr ệ Nh ng gi ư ờ ộ ộ ặ ả ị ườ ng

sách báo, t p chí b ng công ngh in offset nhi u màu r t s ng đ ng… Ai ấ ố ệ ề ằ ạ ộ

cũng có th c m nh n th y đ ể ả ấ ậ ượ ự ứ c s phát tri n nhanh chóng đ n m c ế ể

ng c nhiên c a th tr ng sách báo văn hoá ph m hi n nay . ị ườ ủ ạ ệ ẩ

K x o truy n hình cũng là m t trong nh ng h ỹ ả ữ ề ộ ướ ớ ng phát tri n m i ể

ng ti n. c a M thu t đa ph ủ ậ ỹ ươ ệ M t khi n n kinh t ề ộ ế ự phát tri n, lĩnh v c ể

thi t k m u qu ng cáo cũng ph i thay đ i ế ế ẫ ổ theo cho k p trào l u c a xã ủ ư ả ả ị

h i. Qu ng cáo không còn đ n thu n là gi i thi u s n ph m trên sách, ả ầ ộ ơ ớ ệ ẩ ả

báo, t p chí mà còn c trên các ph ng ti n thông tin đ i chúng. Hi n nay, ả ạ ươ ệ ạ ệ

hình th c qu ng cáo trên truy n hình đ c đánh giá là gây n t ứ ề ả ượ ấ ượ ạ ng m nh

nh t và đem l i nhu n l n. ấ i l ạ ợ ậ ớ Th m chí ậ m t s n ở ộ ố ướ ệ c có th coi vi c ể

qu ng cáo s d ng k x o truy n hình là m t ngh “hái ra ti n”. ề ử ụ ỹ ả ề B i lở ẽ ề ả ộ

c trình bày trên gi y khó l nh ng k x o khi đ ỹ ả ữ ượ ấ t t ộ ả ư ể ệ cũng nh th hi n

h t công năng c a s n ph m thì nay vi c k t h p gi a hình nh, ánh sáng ệ ế ợ ủ ả ữ ế ẩ ả

ng sâu s c cho đ ng th i v i h at hình đã t o ít nhi u ồ ờ ớ ọ ề thu hút, gây n t ấ ượ ạ ắ

ng i ch a dùng qua s n ph m đó. ườ ư ả ẩ ế Có kh năng truy n c m và thuy t ề ả ả

ph c r t cao. ụ ấ Ch ti c r ng h u h t nh ng đo n phim qu ng cáo đ ữ ỉ ế ằ ế ả ầ ạ ượ c

trình chi u trên các đài truy n hình trung ng và đ a ph ề ế ươ ị ươ ng hi n nay ệ

c s ng h c a ng i dân. Nh ng y u t văn hóa đ u ch a nh n đ ư ề ậ ượ ự ủ ộ ủ ườ ế ố ữ

ngo i lai xu t hi n quá nhi u đã tác đ ng tr c ti p t i n n văn hoá dân ế ớ ề ự ề ệ ấ ạ ộ

t Nam trong phim qu ng cáo th ng b t c.ộ Hình nh ng ả ườ i ph n Vi ụ ữ ệ ả ườ ị

theo chi u h ng tiêu c c. l m d ng và khai thác ạ ụ ề ướ ự Đi uề này đã làm gi mả

sút uy tín cu ng t Nam và ng i dân hoài nghi v kh ả ườ i ph n Vi ụ ữ ệ ườ ề ả

năng sáng t o M thu t đa ph t Nam… ạ ậ ỹ ươ ng ti n c a h a sĩ Vi ệ ủ ọ ệ

Ba là, trong lĩnh v c ho t đ ng ngh thu t ạ ộ ậ . Vi c ti p c n thông tin ế ậ ự ệ ệ

m i lĩnh v c liên quan đ n ngh thu t và ho t đ ng ngh thu t trên th ạ ộ ự ệ ệ ế ậ ậ ọ ế

gi i thông qua m ng internet đã giúp cho ho sĩ trong n c có đ ớ ạ ạ ướ ượ ữ c nh ng

c. ki n th c khá đ y đ v ho t đ ng m thu t trong và ngoài n ạ ộ ủ ề ứ ế ầ ậ ỹ ướ Trao

đ i kinh nghi m, th o lu n, h i th o, tri n lãm m thu t trên m ng cũng ổ ể ệ ả ậ ả ậ ạ ộ ỹ

là m t khía c nh h t s c quan tr ng. N u m t h a sĩ có m t ý t ế ứ ạ ộ ọ ộ ọ ế ộ ưở ấ ng h p

d n ho c m t đ tài a thích thì có th gia nh p vào m t nhóm ẫ ư ể ề ặ ậ ộ ộ

(newsgroup) trên internet và chia x quan đi m, ý t ẻ ể ưở ớ ng c a mình v i ủ

nh ng ng i khác. Ho c th m chí có th ữ ườ ể theo h c m t khóa h c l p m ọ ớ ặ ậ ọ ộ ỹ

thu t ng n h n trên m ng internet t ng đào t o ngh thu t trên ắ ạ ạ ậ m t tr ừ ộ ườ ệ ạ ậ

toàn th gi i. H n th n a, Internet cũng đã t o nên m t th tr ng mua ế ớ ế ữ ị ườ ạ ơ ộ

bán tranh r t năng đ ng: M t s gallery o (virtual gallery) và trang web cá ộ ố ấ ả ộ

nhân cu các h a sĩ trên m ng đã hình thành, th c hi n giao d ch 24/24 (24 ự ệ ả ạ ọ ị

gi trong ngày). Vi c trao đ i văn hóa và kinh nghi m ngh nghi p đã tr ờ ệ ề ệ ệ ổ ở

nên r ng m . ộ ở H a sĩ có th ti p c n v i các trào l u ngh thu t c a th ậ ủ ể ế ư ệ ậ ọ ớ ế

gi Đây chính là nh ng thu n l i l n cho ớ i m t cách tr c ti p và ch đ ng. ự ế ủ ộ ộ ậ ợ ớ ữ

vi c phát tri n n n ngh thu t c a Vi t Nam. Chính M thu t đa ph ậ ủ ể ề ệ ệ ệ ậ ỹ ươ ng

ti n đã t o đi u ki n cho cách ti p nh n ngh thu t m i. Ngày nay, thông ệ ế ệ ệ ề ạ ậ ậ ớ

qua Internet các tác ph m có th đi th ng, tr c ti p đ n ng ự ể ế ế ẩ ẳ ườ ế ậ i ti p nh n

mà không c n ph i qua b t kỳ m t đ i t ng trung gian nào (gi ộ ố ượ ầ ả ấ ớ ệ i thi u,

phê bình, ki m duy t). ể ệ

Internet cũng là m t trong nh ng y u t ộ ế ố ữ ẩ ự góp ph n thúc đ y s ra ầ

ng ti n Vi đ i c a M thu t đa ph ỹ ờ ủ ậ ươ ệ ở ệ t Nam phát tri n đ nh cao nh ể ỉ ư

hi n nay. Đã trên m i năm Internet du nh p vào Vi t Nam. T ch xa l ườ ệ ậ ệ ừ ỗ ạ ,

i dân có th v t qua Internet tr thành ph ở ươ ng ti n truy n thông mà ng ề ệ ườ ể ượ

đ t c các đ ng biên gi i qu c gia và qua đó ti p c n đ c v i t c t ượ ấ ả ườ ớ ế ậ ượ ớ ấ t ố

i trong đó có ngh thu t. Nói cách khác, c nh ng thành t u c a loài ng ả ự ủ ữ ườ ệ ậ

nh ng h n ch v b i c nh kinh t , chính tr c a m t qu c gia không còn ế ề ố ả ữ ạ ế ị ủ ộ ố

có ý nghĩa quy t đ nh quan ni m th m m , cách hi u v ngh thu t, các ẩ ế ị ề ệ ể ệ ậ ỹ

i dân nh tr c kia. Vì k năng và trào l u sáng tác hay phê bình c a ng ỹ ủ ư ườ ư ướ

cái m i trong ngh thu t Vi t Nam l v y, ch a bao gi ư ậ ờ ậ ở ệ ớ ệ ạ ệ i xu t hi n ấ

nhi u nh nh ng năm v a qua. Các tr ữ ừ ư ề ườ ng phái tranh hi n đ i, Video art, ệ ạ

ch c s S p đ t (Installation), Trình di n (Performence art), đ n vi c t ễ ệ ổ ế ặ ắ ứ ự

ki n mang tính qu ng cáo... đ u đã có m t Vi t Nam. Tuy nhiên, t ặ ở ề ệ ả ệ ấ ả t c

nh ng cái đ c coi là m i hi n nay đ u ch a đ c d y trong các tr ữ ượ ư ượ ề ệ ớ ạ ườ ng

ngh thu t chính th ng c a Vi t Nam. Nh ng ki n th c, quan đi m và k ủ ệ ậ ố ệ ữ ứ ế ể ỹ

c h c t Internet. năng sáng t o ngh thu t này đa s đ ệ ố ượ ọ ừ ậ ạ

Nh v y, k nguyên k thu t s gi ậ ố ờ ư ậ ỷ ỹ ậ đây đã t o cho n n m thu t ề ạ ỹ

Vi t Nam nói ệ chung và lĩnh v c M thu t đa ph ự ậ ỹ ươ ữ ng ti n nói riêng nh ng ệ

th i c h t s c thu n l Tuy ờ ơ ế ứ ậ ợ ể i đ phát tri n và th hi n vai trò c a mình. ể ệ ủ ể

nhiên, nó cũng đ t ra nh ng thách th c m i. ớ H a sĩ v a ph i trau d i k ồ ỹ ừ ứ ữ ặ ả ọ

ậ năng, kh năng sáng t o c a mình đ ng th i cũng ph i liên t c c p nh t ồ ạ ủ ụ ậ ả ả ờ

ẩ nh ng thông tin khoa h c, k thu t m i nh m t o ra nh ng “s n ph m ữ ữ ạ ả ằ ậ ọ ớ ỹ

th m m ” phù h p v i s v n đ ng chung c a nhu c u th ớ ự ậ ủ ẩ ầ ợ ộ ỹ ưở ng th c ngh ứ ệ

i dân. T đ ng hoá và thu t c a ng ậ ủ ườ ự ộ vi tính hoá là m t trong nh ng xu ộ ữ

th m i trong k nguyên k thu t s , giúp gi i phóng con ng i nói chung ế ớ ậ ố ỹ ỷ ả ườ

ế và ngh sĩ nói riêng. Nó giúp chúng ta r t nhi u trong m i khâu c a ti n ủ ề ệ ấ ọ

trình sáng t o và thi phác th o tìm ý, tìm ki m thông tin liên quan ạ t k : t ế ế ừ ế ả

đ n con ng ế ườ ể i, xã h i… đ n vi c th hi n tác ph m, tr ng bày, tri n ể ệ ư ệ ế ẩ ộ

lãm… đ u ít nhi u có s tr giúp c a vi tính. Ho sĩ Vi t Nam trong k ự ợ ủ ề ề ạ ệ ỷ

b t kỳ m t lĩnh v c nào nguyên k thu t s ph i có kh năng làm vi c ả ậ ố ệ ở ấ ự ả ộ ỹ

c a ho t đ ng sáng t o. H thi ủ ạ ộ ạ ọ ế ế ộ t k ra s n ph m th m m cho xã h i ẩ ả ẩ ỹ

t k đ h a, qu ng cáo, thi t k th i trang, thi nh : thi ư ế ế ồ ọ ả ế ế ờ ế ế ạ ả t k t o dáng s n

ph m, thi t k n i th t, th m chí c thi ẩ ế ế ộ ấ ả ậ ế ế ế ả t k ki n trúc... H luôn ph i ọ

năng đ ng, sáng t o, t h c h i, rèn luy n đ tr thành nh ng ng i tiên ạ ộ ự ọ ể ở ữ ệ ỏ ườ

phong trong lĩnh v c sáng t o; ph i có n n t ng ki n th c khoa h c k ả ề ả ứ ự ế ạ ọ ỹ

thu t cũng nh ph i bi ư ả ậ ế ứ ạ ộ t ng d ng chúng vào trong quá trình ho t đ ng ụ

sáng t o m thu t c a mình nh m t o ra nh ng s n ph m th m m ngày ạ ậ ủ ữ ạ ẩ ả ằ ẩ ỹ ỹ

càng đ p và hoàn thi n h n, h ng con ng ẹ ệ ơ ướ ườ ế ệ i đ n giá tr c a chân thi n ị ủ

ầ m . ỹ N u không có s bi n đ i cho phù h p v i tình hình m i, nhu c u ự ế ế ớ ớ ợ ổ

m i thì vi c t t h u là t t y u khó tránh kh i. ệ ụ ậ ớ ấ ế ỏ Trên con đ ườ ớ ng đ i m i, ổ

công nghi p hoá và hi n đ i hóa đ t n c, chúng ta tin t ng vào th h ấ ướ ệ ệ ạ ưở ế ệ

h a sĩ k thu t s m i c a Vi t Nam, thông minh, năng đ ng và đ y t ậ ố ớ ủ ọ ỹ ệ ầ ự ộ

tin. H s là nh ng s gi c a Vi t Nam t o đ c nh ng d u n trong ọ ẽ ứ ả ủ ữ ệ ạ ượ ấ ấ ữ

ng ti n c a th gi i. c t lĩnh v c M thu t đa ph ỹ ự ậ ươ ệ ủ ế ớ Th hi n đ ể ệ ượ ư ưở ng t

tình c m c a ng i dân đ ng th i cũng t o ra nh ng giá tr văn hoá mang ủ ả ườ ữ ạ ồ ờ ị

t. đ m nét Vi ậ ệ

L I C M N Ờ Ả Ơ

Kính th a th y Đinh Vi ư ầ ế ự ậ t L c h a sĩ gi ng viên b môn mĩ thu t ả ộ ọ

c khi k t thúc b môn và tr bài t p cho th y. Em xin có vài ứ ng d ng tr ụ ướ ế ậ ả ầ ộ

l i mu n g i đ n th y. ờ ố ử ế ầ

ủ Trong quá trình h c t p và ti p thu b môn mĩ thu t ng d ng c a ọ ậ ậ ứ ụ ế ộ

th y, em nh n th y r ng th y là m t con ng i r t có tâm huy t trong ấ ằ ậ ầ ầ ộ ườ ấ ế

ể công vi c cũng nh trong cách gi ng d y c a th y, giúp chúng em hi u ủ ư ệ ầ ả ạ

thêm nhi u v b môn ngh thu t này. Nó làm cho cu c s ng xung quanh ộ ố ề ộ ệ ề ậ

ta thêm nhi u màu s c. Th y đã d n d t cho chúng em bi ề ắ ẫ ầ ắ t đ ế ượ ữ c nh ng

c nhà nói riêng và mĩ giai đo n thăng tr m c a n n l ch s h i h a n ủ ử ộ ọ ề ị ạ ầ ướ

thu t h i h a c a th gi i nói chung. Em r t c m n th y đã cho chúng ậ ộ ọ ủ ế ớ ấ ả ơ ầ

em nh ng bu i h c th t thú v bên nh ng màu v nh ng bu i đi đi n dã ổ ọ ữ ữ ữ ề ẽ ậ ổ ị

th c t ự ế . Bài báo cáo c a em do ki n th c còn h n h p ch a đ kĩ năng đ ứ ư ủ ủ ẹ ế ạ ể

ti p thu h t nh ng ki n th c mà th y đã truy n đ t. Cũng không th tránh ứ ữ ế ế ề ể ế ầ ạ

kh i s sai sót logic. kính mong th y s a ch a và có nhi u ý ki n đóng ầ ử ỏ ự ữ ế ề

góp đ bài c a em đ ủ ể ượ ầ c hoàn ch nh h n.cu i cùng em xin kính chúc th y ơ ố ỉ

s c kh e d i dào, chúc gia đình c a th y luôn luôn h nh phúc và b n thân ứ ỏ ồ ủ ầ ạ ả

và luôn đ c a th y s ngày càng có thêm nhi u b c tranh th t m i l ủ ầ ẽ ớ ạ ứ ề ậ ượ c

công chúng đón nh n m t cách r t m n m . ộ ế ậ ấ ộ