Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Đổi mới hoạt động tuyển dụng giáo viên tiểu học ở huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên

Chia sẻ: Chuheodethuong10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:112

Thêm vào BST

Báo xấu

42
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài tập trung nghiên cứu vấn đề: Cơ sở lý luận và thực trạng hoạt động tuyển dụng giáo viên các trường tiểu học huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên trong 5 năm gần đây. Các biện pháp thực hiện đổi mới hoạt động tuyển dụng giáo viên các trường tiểu học huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Đổi mới hoạt động tuyển dụng giáo viên tiểu học ở huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN THÁI THIỆN ĐỔI MỚI HOẠT ĐỘNG TUYỂN DỤNG GIÁO VIÊN TIỂU HỌC Ở HUYỆN ÂN THI, TỈNH HƯNG YÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2016 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN THÁI THIỆN ĐỔI MỚI HOẠT ĐỘNG TUYỂN DỤNG GIÁO VIÊN TIỂU HỌC Ở HUYỆN ÂN THI, TỈNH HƯNG YÊN Chuyên ngành: Quản lí Giáo dục Mã số: 60 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Phạm Hồng Quang THÁI NGUYÊN - 2016 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan bản luận văn “Đổi mới hoạt động tuyển dụng giáo viên tiểu học ở huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên” là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn của PGS-TS Phạm Hồng Quang. Các số liệu và kết quả nêu trong luận văn là trung thực, chính xác có nguồn gốc rõ ràng và chưa từng được ai công bố trước đây. Thái Nguyên, tháng 4 năm 2016 Tác giả luận văn Nguyễn Thái Thiện i
LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với Ban Giám hiệu, trường Đại học Sư Phạm, Đại học Thái Nguyên; các thầy giáo, cô giáo đã nhiệt tình giảng dạy và giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và viết luận văn này. Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Hồng Quang, người thầy, người hướng dẫn khoa học đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn và giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Xin chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo Uỷ ban nhân dân huyện, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Ân Thi đã quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi để tôi yên tâm học tập và nghiên cứu. Xin chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo và chuyên viên Ban Tổ chức Huyện uỷ, phòng Nội vụ, phòng Giáo dục & Đào tạo, cán bộ quản lí và giáo viên các trường tiểu học của huyện Ân Thi đã tạo điều kiện, hợp tác, giúp đỡ và cung cấp những thông tin, số liệu cần thiết để tôi nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã động viên, khích lệ, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong quá trình thực hiện đề tài này, song không tránh khỏi còn những thiết sót, tôi rất mong nhận được sự góp ý của quý thày, cô giáo và các bạn đồng nghiệp để luận văn này được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Hưng Yên, tháng 4 năm 2016 Tác giả luận văn Nguyễn Thái Thiện ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN ............................... iv DANH MỤC BẢNG TRONG LUẬN VĂN ...................................................... v MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lí do chọn đề tài .............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 4 3. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 4 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 5 5. Giả thuyết khoa học ........................................................................................ 5 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu...................................................................... 5 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 6 8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 7 Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA HOẠT ĐỘNG TUYỂN DỤNG GIÁO VIÊN TIỂU HỌC................................................................................... 8 1.1. Tổng quan về lịch sử nghiên cứu vấn đề ...................................................... 8 1.2. Một số khái niệm liên quan ........................................................................ 10 1.2.1. Tuyển dụng viên chức trong các đơn vị sự nghiệp ........................... 10 1.2.2. Giáo viên - Nhân tố quyết định chất lượng giáo dục ........................ 13 1.2.3. Tuyển dụng giáo viên........................................................................ 19 1.3. Những vấn đề lí luận về hoạt động tuyển dụng giáo viên tiểu học ............ 26 1.3.1. Ý nghĩa, tầm quan trọng hoạt động tuyển dụng giáo viên ................ 26 1.3.2. Nội dung của hoạt động tuyển dụng giáo viên ................................. 26 1.3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến tuyển dụng giáo viên trường tiểu học...... 32 1.3.4. Những yêu cầu và định hướng đối với giáo viên sau 2015 nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình, sách giáo khoa ............................. 35 Kết luận chương 1.............................................................................................. 38 iii
Chương 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TUYỂN DỤNG GIÁO VIÊN TIỂU HỌC Ở HUYỆN ÂN THI, TỈNH HƯNG YÊN ...................... 39 2.1. Tình hình giáo dục tiểu học huyện Ân Thi hiện nay .................................. 39 2.1.1. Vài nét về tình hình giáo dục của huyện Ân Thi ............................... 39 2.1.2. Thực trạng của giáo dục tiểu học ....................................................... 40 2.1.3. Thực trạng đội ngũ giáo viên tiểu học ............................................... 44 2.2. Thực trạng hoạt động tuyển dụng giáo viên trường tiểu học ở huyện Ân Thi giai đoạn 2011-2015.............................................................................. 48 2.2.1. Công tác lập kế hoạch tuyển dụng ..................................................... 48 2.2.2. Công tác tổ chức tuyển dụng ............................................................. 49 2.2.3. Công tác chỉ đạo tuyển dụng giáo viên.............................................. 51 2.2.4. Công tác kiểm tra, đánh giá việc tuyển dụng giáo viên..................... 52 2.2.5. Nội dung xét tuyển viên chức làm giáo viên ..................................... 53 2.2.6. Kết quả tuyển dụng ............................................................................ 54 2.2.7. Những yếu tố ảnh hưởng đến kết quả tuyển dụng ............................. 55 2.3. Khảo sát việc đánh giá năng lực đội ngũ giáo viên mới tuyển dụng giai đoạn 2011-2015 .......................................................................................... 57 2.3.1. Tổ chức khảo sát ................................................................................ 57 2.3.2. Kết quả khảo sát ................................................................................. 58 2.3.3. Đánh giá kết quả khảo sát .................................................................. 63 2.4. Đánh giá thực trạng hoạt động tuyển dụng giáo viên tiểu học ở huyện Ân Thi ................................................................................................................ 65 2.4.1. Ưu điểm ............................................................................................. 65 2.4.2. Tồn tại, hạn chế .................................................................................. 65 2.4.3. Nguyên nhân của những tồn tại hạn chế ............................................ 68 Kết luận chương 2.............................................................................................. 69 iv
Chương 3. BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI HOẠT TUYỂN DỤNG GIÁO VIÊN TIỂU HỌC Ở HUYỆN ÂN THI, TỈNH HƯNG YÊN ...................... 71 3.1. Phương hướng phát triển phát triển giáo dục tỉnh Hưng Yên nói chung và giáo dục huyện Ân Thi để có đội ngũ giáo viên có chất lượng ......... 71 3.2. Các nguyên tắc đề xuất đổi mới hoạt động tuyển dụng giáo viên các trường tiểu học ở huyện Ân Thi ........................................................................ 72 3.2.1. Nguyên tắc tính kế thừa .................................................................... 72 3.2.2. Nguyên tắc tính phù hợp ................................................................... 73 3.2.3. Nguyên tắc tính hiệu quả .................................................................. 73 3.2.4. Nguyên tắc đảm bảo tính lịch sử cụ thể, thiết thực và khả thi .......... 73 3.2.5. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống ................................................... 73 3.2.6. Nguyên tắc đảm bảo đáp ứng yêu cầu thực tiễn về định hướng đổi mới chương trình sách giáo khoa sau 2015 .......................................... 74 3.3. Các biện pháp đổi mới hoạt động tuyển dụng giáo viên tiểu học ở huyện Ân Thi ..................................................................................................... 74 3.3.1. Các biện pháp đổi mới hoạt động tuyển dụng giáo viên .................. 74 3.3.2. Mối quan hệ giữa các biện pháp ....................................................... 90 3.4. Khảo nghiệm tính khả thi và tính hiệu quả của các biện pháp đề xuất ...... 91 3.4.1. Mục đích ........................................................................................... 91 3.4.2. Nội dung và cách tiến hành ............................................................... 91 3.4.3. Kết quả khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp .................................................................................................... 92 Kết luận chương 3.............................................................................................. 93 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 94 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 98 PHỤ LỤC v
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN CBQL : Cán bộ quản lí CĐSP : Cao đẳng Sư phạm CNH-HĐH : Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá CNTT : Công nghệ thông tin CSVC : Cơ sở vật chất ĐH : Đại học ĐHSP : Đại học Sư phạm DS : Dân số GD&ĐT : Giáo dục và Đào tạo GV : Giáo viên HĐND : Hội đồng nhân dân HS : Học sinh KT-XH : Kinh tế - Xã hội PCGD : Phổ cập giáo dục PCGDTH : Phổ cập Giáo dục tiểu học QLGD : Quản lí giáo dục THCS : Trung học cơ sở THPT : Trung học phổ thông TNCS : Thanh niên Cộng sản TT GDTX : Trung tâm Giáo dục thường xuyên UBND : Uỷ ban nhân dân XHCN : Xã hội chủ nghĩa VBQPPL : Văn bản quy phạm pháp luật ĐVSNCL : Đơn vị sự nghiệp công lập iv
DANH MỤC BẢNG TRONG LUẬN VĂN Bảng 2.1: Quy mô trường, lớp, học sinh ở bậc tiểu học huyện Ân Thi từ năm học 2011 - 2012 đến năm học 2015 - 2016............................ 41 Bảng 2.2: Dân số trong độ tuổi từ 6 - 10 tuổi và số lượng học sinh tiểu học huyện Ân Thi từ năm học 2011-2012 đến năm học 2015-2016 ..................................................................................... 42 Bảng 2.3: Thống kê số lượng giáo viên theo trình độ chuyên môn cấp tiểu học ở huyện Ân Thi ................................................................ 44 Bảng 2.4: Thống kê số giáo viên cấp tiểu học theo loại hình chuyên môn ......... 45 Bảng 2.5: Thống kê số GV thừa, thiếu theo các năm ..................................... 46 Bảng 2.6: Kết quả tuyển dụng giáo viên tiểu học ở huyện Ân Thi ................ 54 Bảng 2.7: Tổng hợp đánh giá năng lực giáo viên mới tuyển dụng ................ 60 Bảng 2.8: Tổng hợp đánh giá hoạt động tuyển dụng ..................................... 63 Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm nhận thức về mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất ............................................. 92 v
MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài 1.1. Về lí luận Trong giai đoạn hiện nay với tốc độ công nghiệp hoá, hiện đại hoá của nước ta diễn ra nhanh, mạnh, có phạm vi ảnh hưởng rộng lớn trên cả nước, trên tất cả các lĩnh vực. Trong đó, Đảng và Nhà nước ta hết sức chú trọng phát triển giáo dục đào tạo, coi "giáo dục là quốc sách hàng đầu". Đại hội X của Đảng cộng sản Việt Nam tiếp tục khẳng định: "Giáo dục và Đào tạo cùng khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu". Phát triển giáo dục là nền tảng, nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, là yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững.[12] Một trong các yếu tố quyết định cho sự thành công của giáo dục là chất lượng đội ngũ giáo viên, đây là nhân tố có vai trò quyết định đến chất lượng và hiệu quả giáo dục của mỗi nhà trường, mỗi cơ sở giáo dục. Trong những ngày tháng đất nước đầy khó khăn thử thách thời chống Mỹ cũng như những năm tháng đời sống kinh tế vất vả gay go suốt thập kỷ 80 và đầu thập kỷ 90, ngành giáo dục có lúc lâm vào tình trạng cực kỳ nan giải, trong đó có vấn đề thiếu giáo viên trầm trọng. Khi ấy, chúng ta tuyển vào làm giáo viên thuộc nhiều trình độ khác nhau. Những người đã tốt nghiệp lớp 7, lớp 9, thậm chí ở những vùng khó khăn như miền núi hoặc vùng Đồng bằng sông Cửu Long, có giai đoạn chỉ cần tốt nghiệp lớp 5 là có thể được tuyển vào học nghiệp vụ sư phạm một thời gian một đôi năm rồi trở thành GV và về trường phổ thông giảng dạy. Cùng thời điểm ấy, hầu hết đội ngũ GV “đa hệ” này lại bám lớp bám trường. Họ đã đóng góp công sức không nhỏ vào quá trình xây dựng và phát triển không ngừng sự nghiệp giáo dục đào tạo ở mọi miền đất nước. 1
Giờ đây, sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước trong bối cảnh toàn cầu và hội nhập quốc tế đặt ra những yêu cầu mới thúc đẩy sự đổi mới toàn diện và mạnh mẽ giáo dục đào tạo ở tất cả các bậc học, cấp học. Tiến trình xây dựng một xã hội phát triển đang ngày càng đòi hỏi gay gắt hơn đối với việc đào tạo nguồn nhân lực mới. Chất lượng GD đang là điểm nóng được xem xét hơn lúc nào hết. Trước những yêu cầu của sự nghiệp đổi mới GD hiện nay thì chỉ kinh nghiệm giảng dạy thôi chưa đủ mà cần phải có nhiệt tình, quyết tâm và vốn liếng tri thức mới về khoa học cơ bản cũng như về phương pháp sư phạm hiện đại. Đó là những yếu tố cơ bản để làm nên sự nhanh nhạy và tính thích ứng trong việc tiếp thu tinh thần đổi mới. Thực tế hiện nay, ở rất nhiều địa phương, rất nhiều sinh viên sư phạm ra trường với tấm bằng khá, giỏi; với những tri thức mới mẻ và đặc biệt là với bầu nhiệt huyết của tuổi trẻ mà cũng không xin vào được các trường phổ thông để làm công việc họ đã được đào tạo là đứng lớp dạy học. Có một số ít có may mắn xin được vào dạy hợp đồng ở một nhà trường, cũng đã có một bộ phận không nhỏ trong họ sau đành phải kiếm kế mưu sinh bằng những công việc không phù hợp chút nào với những gì họ học trong trường sư phạm, cùng với đó việc tuyển chọn biên chế viên chức vào dạy tại các cơ sở giáo dục công lập còn nhiều bất cập chưa thực sự công bằng, dân chủ, khách quan đảm bảo chất lượng. Để có một đội ngũ giáo viên có đủ phẩm chất, năng lực và trình độ chuyên môn đáp ứng yêu cầu đổi mới Giáo dục theo Nghị quyết 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện ngoại việc bồi dưỡng và phát triển đội ngũ giáo viên hiện có thì khâu tuyển chọn đội ngũ giáo viên là hết sức quan trọng. Tuyển dụng dụng tốt thì sẽ chọn được đội ngũ giáo viên tốt đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ và ngược lại. 2
Cùng với đó, quá trình thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa và đổi mới phương pháp dạy học ở trường phổ thông đang gặp không ít khó khăn, mà khó khăn nhất là những lực cản được tạo nên bởi chính đội ngũ GV chưa đồng bộ, chất lượng còn nhiều yếu kém về phẩm chất cũng như về chuyên môn nghiệp vụ cần được bồi dưỡng nhằm nâng cao trình độ GV, giúp họ có khả năng đáp ứng với những yêu cầu mới về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục. Do đó yêu cầu đặt ra với công tác tuyển dụng là phải chọn được những giáo viên có đủ phẩm chất, năng lực và trình độ chuyên môn để nhanh thích nghi và đáp ứng được với yêu cầu thực tế của công cuộc đổi mới giáo dục hiện nay. 1.2. Về thực tiễn Ân Thi là một huyện nằm ở phía Đông Nam tỉnh Hưng Yên; toàn huyện hiện có 21 trường Tiểu học. Trong những năm qua, giáo dục nói chung và giáo dục Tiểu học nói riêng của huyện Ân Thi đã đạt những thành tựu quan trọng, góp phần vào việc phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Nhận thức rõ vị trí, tầm quan trọng của hoạt động tuyển dụng giáo viên, trong những năm qua Phòng Giáo dục và đào tạo huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên luôn bám sát đường lối chỉ đạo của nhà nước, tham mưu với UBND huyện về hoạt động tuyển dụng và bồi dưỡng giáo viên nói chung và đội ngũ giáo viên Tiểu học nói riêng đã đáp ứng được nhu cầu về sử dụng giáo viên. Hoạt động tuyển dụng giáo viên vào công tác tại các trường Mầm non, các trường phổ thông công lập của huyện thực hiện dựa trên hệ thống văn bản quy định của Chính phủ, Bộ Nội vụ. Dưới sự chỉ đạo của UBND tỉnh, UBND huyện giao cho Phòng Nội vụ kết hợp với Phòng GD&ĐT tổ chức xét tuyển giáo viên, quy trình thực hiện đã được tiến hành công khai, dân chủ và khách quan kết hợp với chế độ ưu tiên cho những đối tượng là con các gia đình chính sách đã đáp ứng yêu cầu tuyển dụng đủ số lượng giáo viên cho giảng dạy. 3
Tuy nhiên, công tác xét tuyển còn nhiều bất cập như chưa đồng bộ về công tác chỉ đạo, phương thức xét tuyển chủ yếu dựa trên bằng cấp chưa xác định được hết năng lực của người tham gia tuyển dụng, tuyển dụng loại hình các môn đặc thù còn khó khăn và bất cập. Do đó hoạt động tuyển dụng giáo viên trong những năm học gần đây mới đáp ứng được về mặt số lượng còn chất lượng và cơ cấu chưa hợp lí, chưa đáp ứng tốt yêu ngày càng cao của giáo dục và nhiệm vụ đặt ra trong quá trình thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa và đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục của huyện. Từ những cơ sở lí luận và thực tiễn nêu trên, tôi chọn đề tài “Đổi mới hoạt động tuyển dụng giáo viên tiểu học ở huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên”. 2. Mục đích nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu vấn đề: - Cơ sở lý luận và thực trạng hoạt động tuyển dụng giáo viên các trường tiểu học huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên trong 5 năm gần đây. - Các biện pháp thực hiện đổi mới hoạt động tuyển dụng giáo viên các trường tiểu học huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lí luận về hoạt động tuyển dụng giáo viên trường học nói chung và trường tiểu học nói riêng. - Đánh giá thực trạng hoạt động tuyển dụng giáo viên các trường tiểu học ở huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên; lí giải nguyên nhân và phương hướng khắc phục những hạn chế, yếu kém. - Đề xuất những biện pháp đổi mới hoạt động tuyển dụng giáo viên trường tiểu học ở huyện Ân Thi đáp ứng yêu cầu giáo dục hiện nay. 4
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 4.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động tuyển dụng giáo viên các trường tiểu học ở huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên. 4.2. Đối tượng nghiên cứu Các biện pháp đổi mới hoạt động tuyển dụng giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 5. Giả thuyết khoa học Hiện nay, hoạt động tuyển dụng đội ngũ giáo viên các trường tiểu học ở huyện Ân Thi trước yêu cầu của đổi mới giáo dục còn có một số hạn chế và bất cập. Nếu đề xuất được các biện pháp thực hiện đổi mới hoạt động tuyển dụng giáo viên các trường tiểu học phù hợp và đồng bộ sẽ tuyển dụng được đội ngũ giáo viên có đủ phẩm chất, năng lực có trình độ sư phạm tốt góp phần nâng cao được chất lượng, cân đối được về mặt cơ cấu của đội ngũ này đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục nói chung và ở địa phương nói riêng. 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu 6.1. Giới hạn về đối tượng nghiên cứu Đề tài này chỉ tập trung nghiên cứu cơ sở khoa học của hoạt động tuyển dụng giáo viên các trường tiểu học và đề xuất biện pháp đổi mới hoạt động tuyển dụng giáo viên các trường tiểu học huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 6.2. Giới hạn về khách thể khảo sát Lãnh đạo, chuyên viên Ban Tổ chức Huyện ủy, phòng Nội vụ, phòng Giáo dục và Đào tạo huyện. Cán bộ quản lí và một số giáo viên Tiểu học trên địa bàn huyện. 6.3. Giới hạn về địa bàn nghiên cứu Đề tài được thực hiện nghiên cứu trên địa bàn huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên. 5
7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận Thu thập, nghiên cứu tài liệu, văn bản, vận dụng các quan điểm lý luận liên quan đến hoạt động tuyển dụng giáo viên các trường tiểu học ở huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên. 7.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi Xây dựng bảng hỏi và tiến hành trưng cầu ý kiến của lãnh đạo và chuyên viên Ban Tổ chức Huyện uỷ, phòng Nội vụ, phòng Giáo dục và Đào tạo, Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, một số giáo viên các trường tiểu học trên địa bàn huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên. Tổng hợp kết quả để đánh giá thực trạng hoạt động tuyển dụng giáo viên các trường Tiểu học của huyện. 7.2.2. Phương pháp quan sát Quan sát hoạt động liên quan đến hoạt động tuyển dụng giáo viên các trường tiểu học thuộc địa bàn nghiên cứu, từ đó đề xuất các biện pháp cần thiết và khả thi nhằm thực hiện có hiệu quả hoạt động tuyển dụng giáo viên các trường tiểu học huyện Ân Thi các năm tới. 7.2.3. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn Phân tích, đánh giá thực trạng từ các nguồn thông tin thu thập được như các loại báo cáo, kết quả điều tra bằng phiếu hỏi. Từ đó tổng hợp, hệ thống hoá và rút ra những kết luận làm cơ sở để đề xuất các biện pháp đổi mới hoạt động tuyển dụng giáo viên các trường tiểu học ở huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên. 7.2.4. Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn trực tiếp lãnh đạo và chuyên viên Ban Tổ chức Huyện uỷ, phòng Nội vụ, phòng Giáo dục và Đào tạo; Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng các trường tiểu học trên địa bàn huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên về hoạt động tuyển dụng giáo viên các trường tiểu học của huyện trong giai đoạn hiện tại, từ đó đề xuất các biện pháp đổi mới hoạt động tuyển dụng giáo viên các trường tiểu học ở huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên những năm sau. 6
7.2.5. Phương pháp khảo nghiệm Kiểm chứng mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất đổi mới hoạt động tuyển dụng giáo viên các trường tiểu học ở huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên. 7.3. Phương pháp thống kê toán học Dùng phương pháp thống kê toán học để tổng hợp, phân tích, xử lí các số liệu, từ đó đưa ra các nhận xét và kết luận cho từng nội dung cụ thể. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và các phụ lục, luận văn được cấu trúc thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lí luận của vấn đề hoạt động tuyển dụng giáo viên tiểu học Chương 2: Thực trạng hoạt động tuyển dụng giáo viên tiểu học ở huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên. Chương 3: Biện pháp thực hiện đổi mới hoạt động tuyển dụng giáo viên tiểu học ở huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên. 7
Chương 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA HOẠT ĐỘNG TUYỂN DỤNG GIÁO VIÊN TIỂU HỌC 1.1. Tổng quan về lịch sử nghiên cứu vấn đề Ngày nay trong sự nghiệp đổi mới đất nước, quản lí nói chung, quản lí giáo dục nói riêng là vấn đề luôn được sự thu hút, quan tâm của các nhà lãnh đạo, các nhà khoa học và các nhà quản lí. Vấn đề quản lí giáo dục, phát triển đội ngũ cán bộ quản lí giáo dục là vấn đề có ý nghĩa trong việc " Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài", có ý nghĩa to lớn trong việc nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo của nhà trường. Trong phát triển đội ngũ giáo viên thì tuyển chọn giáo viên là khâu vô cùng quan trọng. Báo cáo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá IX tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng ngày 18 tháng 4 năm 2006 cũng khẳng định chúng ta phải: “Xây dựng đội ngũ cán bộ đồng bộ, có cơ cấu hợp lí, chất lượng tốt, nhất là đội ngũ cán bộ lãnh đạo kế tiếp vững vàng. Có cơ chế, chính sách bảo đảm phát hiện, đánh giá, tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, trọng dụng và đãi ngộ xứng đáng người có đức, có tài dù là đảng viên hay người ngoài Đảng”.[12] Trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2011-2020, về giáo dục - đào tạo, Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI cũng chỉ rõ: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoá và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lí giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lí là khâu theo chốt”.[13] Qua các Nghị quyết của Đảng cho thấy tầm quan trọng cũng như sự quan tâm, chú trọng của Đảng và nhà nước ta về công tác cán bộ. Đối với ngành Giáo dục và Đào tạo, việc phát triển đội ngũ cán bộ quản lí là một nhiệm vụ hết sức cần thiết và đòi hỏi phải dựa trên cơ sở khoa học. Xuất phát từ quan điểm con người là 8
động lực trực tiếp của sự phát triển, mà giáo dục và đào tạo lại là môi trường để xây dựng đội ngũ nhân lực cho toàn xã hội. Chính vì vậy, trong các Chiến lược phát triển giáo dục đã đưa ra nhiều giải pháp nhằm chấn hưng và phát triển nền giáo dục nước nhà, trong đó nhấn mạnh giải pháp đổi mới quản lí giáo dục. Đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên và tuyển chọn giáo viên trong sáng về đạo đức, thành thạo về chuyên môn, nghiệp vụ, có trình độ và năng lực, nhất là năng lực trí tuệ và thực tiễn tốt, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục Việt Nam cho phù hợp với tình hình hiện nay. Tìm hiểu thực tế với bất kì ngành nghề hay tổ chức nào cũng đều có những yếu tố đặc thù riêng nên có phương thức và các tiêu chuẩn tuyển chọn nhân lực riêng. Có nhiều tác giả cũng đã đề cập đến những vấn đề về tuyển dụng nguồn nhân lực lao động, tuyển dụng giảng viên trong các trường Đại học, Cao đẳng, trường chuyên nghiệp; cũng có các tác giả có các công trình nghiên cứu, các bài viết về hoạt động tuyển dụng giáo viên trong các trường Trung học, Mầm non hệ công lập. Tuy nhiên, mỗi địa phương có một cơ chế tuyển dụng công chức, viên chức và hợp đồng lao động riêng phù hợp với điều kiện về chính trị, xã hội và kinh tế của địa phương đó. Hiện nay có nhiều cách hiểu khác nhau về khái niệm tuyển dụng mà chúng ta cần tìm hiểu: Theo Quản trị nhân sự (Nguyễn Hữu Thân): "Tuyển mộ nhân viên là một quá trình thu hút những người có khả năng từ nhiều nguồn khác nhau đến đăng kí, nộp đơn tìm việc làm... Tuyển mộ là tập hợp các ứng viên lại. Tuyển chọn là xem ai trong số các ứng viên ấy là người hội đủ các tiêu chuẩn để vào làm việc trong công ty”.[31] Theo giáo trình Tổ chức nhân sự hành chính Nhà nước (Học viện Hành chính Quốc gia), tuyển dụng là “đưa thêm người mới vào làm việc chính thức cho tổ chức, tức là từ khâu đầu tiên cho đến giai đoạn hình thành nguồn nhân lực cho tổ chức”.[28] 9
Hiểu một cách đơn giản thì tuyển dụng là lựa chọn người để làm việc. Với ý nghĩa như vậy, bất kỳ một cơ quan đơn vị nào có nhu cầu sử dụng nhân lực thì đều phải tiến hành hoạt động tuyển dụng. Trong nền kinh tế thị trường có sự cạnh tranh nhiều mặt giữa các đơn vị, việc tuyển dụng nhân lực còn được nâng lên thành tầm chiến lược, nghệ thuật. Vì vậy không thể vận dụng máy móc, cứng nhắc kinh nghiệm hoạt động tuyển dụng giáo viên ở nơi này vào nơi khác mà phải vận dụng linh hoạt, sáng tạo phù hợp thực tiễn của mỗi địa phương. Do đó tôi chọn đề tài “Đổi mới hoạt động tuyển dụng giáo viên tiểu học ở huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên” nhằm phân tích có cơ sở khoa học thực trạng giáo dục, hoạt động tuyển dụng giáo viên các trường tiểu học trong huyện, từ đó đề xuất phương án và đưa ra các biện pháp có tính cần thiết, khả thi cao về tuyển dụng giáo viên các trường tiểu học huyện Ân Thi, phù hợp với thực tiễn địa phương, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp phát triển giáo dục - đào tạo trong thời kì đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế. 1.2. Một số khái niệm liên quan 1.2.1. Tuyển dụng viên chức trong các đơn vị sự nghiệp * Khái niệm viên chức Trong cuộc sống, bên cạnh những nhu cầu vật chất đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển, con người còn có những nhu cầu về chăm sóc sức khỏe, giáo dục, thông tin… Xã hội dần hình thành một bộ phận lao động đảm nhiệm những công việc đó. Ban đầu những người làm công việc này chỉ chiếm một số lượng nhỏ so với lao động tại các các ngành nghề sản xuất khác. Sự phát triển của xã hội và chuyên môn hóa lao động ngày càng cao khiến cho lực lượng này ngày càng đông đảo và mang tính chất chuyên nghiệp hơn. Tuỳ từng giai đoạn, từng chế độ xã hội mà lực lượng này có tên gọi khác nhau hoặc có những khác biệt đôi chút trong quản lí, sử dụng và hoạt động cung cấp dịch vụ. Nhưng có 10
một điểm chung là những người làm công việc này có được một sự tôn trọng từ phía nhà nước và xã hội. Khái niệm viên chức được sử dụng trong các VBQPPL thay đổi theo từng thời kỳ tuỳ thuộc vào quan điểm của nhà nước về đội ngũ này. Hiến pháp 1992 sử dụng cụm từ "cán bộ, viên chức" để chỉ chung những người làm việc tại các cơ quan nhà nước, ĐVSNCL (Điều 8). Theo đó, viên chức là một khái niệm rất rộng, "có khi dùng để chỉ một phạm vi rộng lớn những người làm việc trong cả bộ máy, tổ chức nhà nước". Viên chức theo cách hiểu ở trên không được sử dụng nguyên nghĩa trong các VBQPPL có hiệu lực thấp hơn. Tại Pháp lệnh Cán bộ, công chức ban hành năm 1998, cụm từ được sử dụng là "cán bộ, công chức". Khi Pháp lệnh được sửa đổi, bổ sung năm 2003, lần đầu tiên viên chức được tách riêng thành một nhóm, phân biệt với công chức. Điểm d, điều 1 Pháp lệnh quy định viên chức là "những người được tuyển dụng, bổ nhiệm vào một ngạch viên chức hoặc được giao giữ một nhiệm vụ thường xuyên trong đơn vị sự nghiệp của nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội". Theo quy định này, viên chức là một nhóm nhỏ thuộc một tập hợp lớn hơn là cán bộ, công chức. Hai đối tượng công chức và viên chức tiếp tục có sự thay đổi tại hai đạo luật mới ban hành là Luật Cán bộ, công chức 2008 và Luật Viên chức 2010. Đối tượng là công chức được liệt kê một cách rõ ràng hơn tại Nghị định 06/2010/NĐ-CP ngày 25/01/2010 của Chính phủ. Người lãnh đạo ĐVSNCL trước đây được xếp vào đối tượng viên chức thì nay chuyển sang nhóm đối tượng công chức. Luật Viên chức định nghĩa “Viên chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng làm việc, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật”.[27] Hoạt động nghề nghiệp của viên chức là việc thực hiện công việc hoặc nhiệm vụ có yêu cầu về trình độ, năng lực, kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ trong đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan. 11