Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn

Chia sẻ: Tomcangxanh90 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:122

Thêm vào BST

Báo xấu

56
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là luận văn đề xuất biện pháp quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ nâng cao chất lượng giảng dạy lý luận chính trị ở trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn trong giai đoạn hiện nay Bắc Kạn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM LƯỜNG VĂN VƯƠNG QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH BẮC KẠN LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2018
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM LƯỜNG VĂN VƯƠNG QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH BẮC KẠN Ngành: Quản lí giáo dục Mã số: 8.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. HÀ THỊ KIM LINH THÁI NGUYÊN - 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng tôi. Các số liệu sử dụng phân tích trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, đã công bố theo đúng quy định. Những phần trích dẫn và tham khảo đều đúng theo quy định của Nhà trường. Nếu sai tôi xin chịu trách nhiệm. Thái Nguyên, tháng 9 năm 2018 Tác giả luận văn Lường Văn Vương i
LỜI CẢM ƠN Sau một thời gian với sự nỗ lực, cố gắng của bản thân cùng với sự giúp đỡ nhiệt tình của các thầy cô giáo, các cơ quan đơn vị và bạn bè đồng nghiệp. Luận văn đã được hoàn thành. Tác giả xin chân thành cảm ơn TS. Hà Thị Kim Linh, cô giáo - hướng dẫn khoa học, đã hướng dẫn và tận tình chỉ bảo tác giả trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Các thầy, cô giáo Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên và các chuyên gia, các nhà khoa học đã giúp tác giả hoàn thành chương trình học tập và tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả trong quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn. Lãnh đạo, cán bộ công nhân viên các phòng chuyên môn của Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn, Huyện ủy Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn. Tập thể học viên lớp Cao học Quản lý giáo dục - K24A, Đại học Sư phạm Thái Nguyên và toàn thể các bạn đồng nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình và bạn bè đã cổ vũ, động viên tôi trong quá trình làm luận văn. Mặc dù đã rất cố gắng nhưng chắc chắn luận văn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót, vì vậy rất mong được sự đóng góp ý kiến của thầy, cô giáo, các bạn đồng nghiệp, các bạn học viên để luận văn được hoàn chỉnh hơn. Thái Nguyên, tháng 9 năm 2018 Tác giả luận văn Lường Văn Vương ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT ........................................................... iv DANH MỤC BẢNG ........................................................................................... v DANH MỤC BIỂU ĐỒ ..................................................................................... vi MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 3 4. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3 5. Giả thuyết nghiên cứu...................................................................................... 3 6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 4 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4 8. Dự kiến cấu trúc luận văn ................................................................................ 5 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN TRƯỜNG CHÍNH TRỊ CẤP TỈNH ................................................................................................ 6 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ................................................................... 6 1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài ............................................................... 6 1.1.2. Những nghiên cứu trong nước ................................................................... 8 1.2. Các khái niệm công cụ ............................................................................ 13 1.2.1. Khái niệm quản lý ................................................................................... 13 1.2.2. Khái niệm phương pháp .......................................................................... 14 1.2.3. Khái niệm phương pháp giảng dạy ......................................................... 14 1.2.4. Đổi mới phương pháp giảng dạy ............................................................. 15 iii
1.2.5. Quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy ................................................ 16 1.3. Một số vấn đề cơ bản về đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường chính trị cấp tỉnh ...................................................................................... 17 1.3.1. Đặc điểm hoạt động giảng dạy ở trường Chính trị .................................. 17 1.3.2. Định hướng và yêu cầu đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường Chính trị cấp tỉnh ..................................................................................... 19 1.4. Quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường chính trị cấp tỉnh ..... 23 1.4.1. Chủ thể quản lý hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường chính trị cấp tỉnh ...................................................................................... 23 1.4.2. Nội dung quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở trường chính trị tỉnh ................................................................................. 24 1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường Chính trị tỉnh ...................................................................... 30 1.5.1. Yếu tố khách quan ................................................................................... 30 1.5.2. Yếu tố chủ quan ....................................................................................... 30 Kết luận chương 1.............................................................................................. 33 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH BẮC KẠN.................................................................................... 34 2.1. Khái quát chung về trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ................................. 34 2.1.1. Tình hình công chức, viên chức, người lao động .................................... 34 2.1.2. Công tác đào tạo, bồi dưỡng .................................................................... 36 2.1.3. Hoạt động nghiên cứu khoa học, thực tế ................................................. 37 2.2. Tổ chức khảo sát ...................................................................................... 38 2.2.1. Mục tiêu khảo sát..................................................................................... 38 2.2.2. Phạm vi và đối tượng khảo sát ................................................................ 38 2.2.3. Nội dung khảo sát .................................................................................... 39 2.2.4. Phương pháp khảo sát.............................................................................. 39 iv
2.3. Thực trạng hoạt động hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ............................................... 39 2.3.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý và đội ngũ giáo viên về tầm quan trọng của hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy .................... 39 2.3.2. Thực trạng định hướng đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ..... 41 2.3.3. Thực trạng phương pháp giảng dạy của giáo viên trường chính trị tỉnh BK .. 45 2.3.4. Thực trạng đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ..................... 48 2.4. Thực trạng quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn .................................................................. 53 2.4.1. Thực trạng lập kế hoạch quản lí hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường chính trị tỉnh ............................................................. 53 2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch quản lí hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy ........................................................................... 56 2.4.3. Thực trạng chỉ đạo quản lí hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy . 60 2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ..................................................................................... 62 2.4.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ............... 65 2.5. Đánh giá chung thực trạng quản lý hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ....................... 66 2.5.1. Ưu điểm ................................................................................................... 66 2.5.2. Hạn chế .................................................................................................... 67 2.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế............................................................. 69 Kết luận chương 2.............................................................................................. 71 Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH BẮC KẠN.................................................................................... 72 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ................................................................. 72 3.1.1. Đảm bảo tính mục đích............................................................................ 72 v
3.1.2. Đảm bảo tính hệ thống, đồng bộ ............................................................. 72 3.1.3. Đảm bảo tính kế thừa và phát triển ......................................................... 72 3.1.4. Đảm bảo tính thực tiễn, khả thi ............................................................... 73 3.2. Biện pháp quản lý hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên trường chính trị tỉnh Bắc Kạn .................................................. 73 3.2.1. Nâng cao nhận thức của CBQL, giáo viên và học viên đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường chính trị cấp tỉnh ................................ 73 3.2.2. Bồi dưỡng về phương pháp dạy học tích cực, kỹ thuật dạy học hiện đại cho giáo viên trường chính trị tỉnh .................................................... 75 3.2.3. Tăng cường CSVC, trang thiết bị phục vụ hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên trường chính trị tỉnh ................................. 79 3.2.4. Đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên tại trường chính trị cập tỉnh ...................................................................................... 81 3.2.5. Đổi mới PPGD theo hướng gắn giảng dạy lý luận chính trị với việc tổng kết thực tiễn công tác tại địa phương .............................................. 85 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .............................................................. 88 3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp................ 89 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................ 89 3.4.2. Đối tượng khảo nghiệm ........................................................................... 89 3.4.3. Nội dung khảo nghiệm ............................................................................ 89 3.4.4. Phương pháp khảo nghiệm ...................................................................... 89 3.4.5. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 90 Kết luận chương 3.............................................................................................. 94 KẾT LUẬN VÀ KHUYỀN NGHỊ ................................................................. 95 1. Kết luận .......................................................................................................... 95 2. Khuyến nghị................................................................................................... 96 TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 99 PHỤ LỤC vi
DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT CBQL : Cán bộ quản lý CSVC : Cơ sở vật chất CT QG HCM : Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh ĐTNCS HCM : Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo GDĐT : Giáo dục đào tạo GDPT : Giáo dục phổ thông GV : Giáo viên HT : Hiệu trưởng LLCT : Lý luận chính trị PP : Phương pháp PPGD : Phương pháp giáo dục QLDH : Quản lý dạy học TBGD : Thiết bị giáo dục THCS : Trung học cơ sở THPT : Trung học phổ thông iv
DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Thống kê thực trạng tổ chức bộ máy và biên chế các đơn vị...... 35 Bảng 2.2: Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về ý nghĩa và tầm quan trọng của hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy ........ 40 Bảng 2.3: Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về thực trạng định hướng đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ................................................................................ 41 Bảng 2.4: Kết quả khảo sát của học viên về thực trạng định hướng đổi mới phương pháp giảng dạy ........................................................ 43 Bảng 2.5: Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về thực trạng sử dụng các phương pháp giảng dạy ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ........... 46 Bảng 2.6: Kết quả khảo sát của học viên về thực trạng sử dụng các phương pháp giảng dạy ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ........... 47 Bảng 2.7: Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về thực trạng đổi mới phương pháp giảng dạy ........................................................ 49 Bảng 2.8: Kết quả khảo sát của học viên về hiệu quả tiết học trên lớp tại trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ................................................ 52 Bảng 2.9: Kết quả khảo sát CBQL và giáo viên về thực trạng lập kế hoạch quản lí hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy .......... 54 Bảng 2.10: Kết quả khảo sát CBQL và giáo viên về thực trạng thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch quản lí hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy ............................................................... 57 Bảng 2.11: Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về thực trạng chỉ đạo quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy .............................. 60 Bảng 2.12: Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy............ 63 Bảng 2.13: Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ..................... 65 Bảng 3.1: Đánh giá của CBQL và GV về mức độ cấp thiết của các biện pháp quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên trường chính trị tỉnh Bắc Kạn.............................................. 90 Bảng 3.2: Đánh giá của CBQL và GV về tính khả thi của các biện pháp quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ..................................................... 92 v
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1: Đánh giá của CBQL và GV về mức độ cấp thiết của các biện pháp quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên trường chính trị tỉnh Bắc Kạn............................................ 91 Biểu đồ 3.2: Đánh giá của CBQL và GV về tính khả thi của các biện pháp quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ................................................... 93 vi
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trong Đường cách mệnh dẫn câu nói nổi tiếng của Lênin: "Không có lý luận cách mệnh, thì không có cách mệnh vận động... Chỉ có theo lý luận cách mệnh tiền phong, đảng cách mệnh mới làm nổi trách nhiệm cách mệnh tiền phong". Quán triệt quan điểm trên, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn quan tâm đến công tác giảng dạy lý luận chính trị, góp phần đưa cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Nghị quyết Đại hội XII khẳng định: “tiếp tục đổi mới hệ thống chương trình đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị theo hướng nâng cao chất lượng, chú trọng tính hiệu quả và phù hợp với từng đối tượng". Tại Hội nghị cán bộ toàn quốc học tập, quán triệt Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, ngày 20-4-2016, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: "Các cơ quan nghiên cứu, giảng dạy lý luận chính trị căn cứ vào nội dung của Nghị quyết để xây dựng các chương trình, đề tài nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn triển khai Nghị quyết Đại hội XII, khẩn trương cập nhật bổ sung, hoàn thiện chương trình, giáo trình giảng dạy lý luận chính trị sát với từng đối tượng cụ thể". Trường Chính trị tỉnh thực hiện chức năng, tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý của hệ thống chính trị cấp cơ sở, cán bộ công chức của tỉnh về lý luận chính trị - hành chính. Trường Chính trị tỉnh cần tập trung nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giảng dạy lý luận chính trị, trọng tâm là đổi mới phương pháp dạy học, lấy học viên làm trung tâm, phát huy tính chủ động, sáng tạo của người học; nhằm mục đích giáo dục cho học viên tinh thần yêu nước, củng cố niềm tin với Đảng, rèn luyện kỹ năng xử lý tình huống và vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn công việc đang đảm nhiệm. Đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường chính trị là việc áp dụng các phương pháp giảng dạy mới kết hợp ứng dụng các phương tiện công nghệ hiện đại thay vì chỉ sử dụng phương pháp truyền thống là thuyết trình nhằm hỗ trợ hiệu quả cho quá trình dạy và học. Đổi mới phương pháp dạy học gồm hệ 1
thống các phương pháp khác nhau (như phương pháp Chuyên gia, Sàng lọc, Lấy ý kiến ghi lên bảng, Hỏi đáp, Bể cá vàng...). Việc kết hợp, vận dụng linh hoạt các phương pháp giảng dạy đó giúp cho việc giảng dạy của giảng viên sinh động, phong phú hơn với nhiều tình huống, vấn đề để giảng viên và học viên thảo luận, trao đổi và làm rõ các nội dung nghiên cứu, nhằm đem lại buổi học có chất lượng cao. Với phương pháp này, người học có vị trí trung tâm, giảm tình trạng giảng viên độc thoại và tăng cường đối thoại giữa giảng viên và học viên, biến quá trình đào tạo thành tự đào tạo. Cách thức này thực sự đã tạo ra động lực để nâng cao tính năng động, tích cực, sáng tạo của người học. Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn là một đơn vị có nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, dự nguồn lãnh đạo, quản lý các cấp của Tỉnh Bắc Kạn, nằm trong hệ thống quản lý nội dung chương trình đào tạo, bồi dưỡng của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Trong nhiều năm qua, nhà trường đã quán triệt sâu sắc các quan điểm, chủ trương của Đảng, nhà nước về đổi mới phương pháp giảng dạy, thực hiện những nội dung chỉ đạo của Học viện, của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Kạn về đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ phương pháp giảng dạy - học tập gắn liền với việc đổi mới, nâng cấp hệ thống cơ sở vật chất, kỹ thuật, trang thiết bị phục vụ góp phần rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng của nhà trường. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ nhà trường nhiệm kỳ 2010-2015 đã nhấn mạnh: Chú trọng các khâu đổi mới công tác quản lý dạy và học, đổi mới phương pháp giảng dạy, áp dụng các phương pháp dạy - học hiện đại trong các loại hình đào tạo, bồi dưỡng của nhà trường. Tuy nhiên, việc đổi mới phương pháp giảng dạy của trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn còn chưa đạt hiệu quả như mong muốn, nhiều giáo viên vẫn sử dụng phương pháp giảng dạy chỉ là thuyết trình, ngôn ngữ, ngữ điệu diễn đạt đều đều, thậm chí là tẻ nhạt, sử dụng phương pháp chưa khoa học, hợp lý, chưa phù hợp với đối tượng và nội dung bài giảng, chưa có tính thuyết phục, chưa phát huy được tính tích cực hưởng ứng của học viên, chất lượng giảng dạy chưa cao. 2
Gần đây nhất, khi tổ chức lấy ý kiến phản hồi từ học viên đối với giáo viên, vẫn còn có phiếu học viên đánh giá ở mức độ không hài lòng đối với phương pháp giảng dạy của giáo viên. Xuất phát từ những lí do trên tác giả đã chọn đề tài: “Quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn” làm đề tài luận văn thạc sĩ quản lý giáo dục. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, luận văn đề xuất biện pháp quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ nâng cao chất lượng giảng dạy lý luận chính trị ở trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn trong giai đoạn hiện nay. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy ở Trường Chính trị cấp tỉnh. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở Trường Chính trị cấp tỉnh. Khảo sát và đánh giá thực trạng quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn. Đề xuất biện pháp quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn. 5. Giả thuyết nghiên cứu Trong những năm vừa qua, mặc dù giáo dục lý luận chính trị của trường chính trị tỉnh Bắc Kạn đã đạt được nhiều thành tích đáng kể nhưng trong công tác quản lý mới phương pháp giảng dạy tại nhà trường còn một số hạn chế 3
như: Một số ít cán bộ quản lí, giáo viên chưa nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của công tác đổi mới phương pháp dạy học, vì vậy việc đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá học viên, tăng cường cơ sở vật chất, thực hiện các buổi hội thảo dự giờ chuyên đề còn chưa triển khai sâu rộng, quyết liệt trong nhà trường. Vì vậy, nếu nghiên cứu được cơ sở lý luận và đánh giá được thực trạng quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn sẽ đề xuất được các biện pháp quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy cho giáo viên ở Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn phù hợp với điều kiện thực tiễn và nhiệm vụ chính trị của tỉnh, từ đó sẽ nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức của Trường Chính trị tỉnh. 6. Phạm vi nghiên cứu Luận văn sử dụng những số liệu thứ cấp, dữ liệu thông kê của Trường Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn năm 2018 Khách thể điều tra: Khảo sát được tiến hành trên cán bộ quản lý, giáo viên và học học viên của Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn trong năm học 2017 - 2018. Chủ thể quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn là hiệu trưởng nhà trường. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lí luận Sử dụng các phương pháp: Phân tích, tổng hợp những tư liệu, tài liệu lý luận về QLGD, quản lí chất lượng giáo dục, quản lí chất lượng tổng thể để xây dựng các khái niệm công cụ và khung lý thuyết cho vấn đề nghiên cứu. 7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp điều tra Sử dụng phiếu điều tra đối với cán bộ quản lý, giáo viên nhằm tìm hiểu thực trạng của việc quản lý phương pháp giảng dạy ở Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn. 7.2.2. Phương pháp quan sát Quan sát cách tổ chức quản lí hoạt động giảng dạy, đào tạo của nhà trường. Thăm lớp, dự giớ của giáo viên. 4
7.2.3. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm Tìm hiểu kinh nghiệm của cán bộ quản lý, giáo viên về việc quản lý phương pháp giảng dạy. 7.2.4. Phương pháp chuyên gia Tổ chức thảo luận chuyên đề, lấy ý kiến các chuyên gia về một số kết quả nghiên cứu lý luận và thực tiễn. 7.2.5. Phương pháp phỏng vấn Phỏng vấn Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng, các giáo viên trường chính trị tỉnh Bắc Kạn,... về thực trạng quản lí hoạt động đổi mới phương pháp dạy học ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn làm căn cứ đề xuất những biện pháp quản lí hiệu quả. 7.3. Phương pháp hỗ trợ Sử dụng phương pháp thống kê để t hu thập, xử lí và phân tích các số liệu nghiên cứu. 8. Dự kiến cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn dự kiến cấu trúc gồm 3 chương: Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở Trường Chính trị cấp tỉnh. Chương 2. Thực trạng quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn. Chương 3. Biện pháp quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn. 5
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN TRƯỜNG CHÍNH TRỊ CẤP TỈNH 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài Nhiều nghiên cứu về đổi mới phương pháp giảng dạy đã được các nhà nghiên cứu giáo dục quan tâm ở trên toàn thế giới, cụ thể như: Từ thế kỉ XVII, J.A.Comenxki (1592-1670) đã đưa ra những yêu cầu cải thiện PPGD theo hướng phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của người học. Theo ông, giảng dạy thế nào để người học thích thú học tập và có những cố gắng bản thân để nắm lấy tri thức. Hơn nữa, giáo dục cần có có mục đích đánh thức năng lực nhạy cảm, phán đoán đúng đắn, phát triển nhân cách của người học. Ông đưa ra lời khuyên: Hãy tìm ra phương pháp cho giáo viên dạy ít hơn, học viên học được nhiều hơn [6]. Trong cuốn "Phát huy tính tích cực của học viên thế nào" của I.F.Kharlamốp đã khẳng định vai trò to lớn của đổi mới PPGD trong việc tiếp thu tri thức mới. Tác giả cho rằng: “Quá trình nắm kiến thức mới không thể hình thành bằng cách học thuộc bình thường các quy tắc, các kết luận khái quát quát hoá, nó phải được xây dựng trên cơ sở của việc cải tiến PPGD, của viêc phân tích tính lôgích sâu sắc tài liệu, sự kiện làm nền tảng cho việc hình thành các khái niệm khoa học" [15, tr.42]. Nhấn mạnh đến sự phát triển PPGD có Đixxtervec nhà giáo dục người Đức, với tác phẩm “Hướng dẫn việc đào tạo giáo viên Đức” như sau: “Chỉ có sự truyền thụ tài liệu của giáo viên mà thôi dù nghệ thuật đến đâu chăng nữa cũng không thể bảo đảm được sự lĩnh hội kiến thức của học viên. Nắm vững kiến thức, thực sự lĩnh hội chúng, cái đó học viên phải tự mình làm lấy, bằng trí tuệ của bản thân”. ông thiên về phương pháp giảng dạy “phát triển” hơn là phương pháp giảng dạy “thông báo” [dẫn theo 27]. 6
Nhà giáo dục học người Nga Đ.K Usinxki (1824 - 1870) đã đề cập tới tính tích cực trong PPGD như là “ cơ sở vững chắc cho mọi sự học tập có hiệu quả”. Theo ông, đổi mới PPGD nhằm định hướng vào môi trường xung quanh, biết hành động một cách sáng tạo, biết tự mình nâng cao trình độ học vấn, phát triển bản thân và có kĩ năng tự giành lấy kiến thức [dẫn theo 27]. Đổi mới phương pháp giảng dạy trong đó chú trọng đến việc dạy học theo nhóm nhỏ hay hợp tác nhóm, theo A.T.Francisco (1993): "Học tập nhóm là một phương pháp học tập mà theo phương pháp đó học viên trong nhóm trao đổi, giúp đỡ và hợp tác với nhau trong học tập". Điều đó rất phù hợp trong thời đại ngày nay, khi khoa học kĩ thuật ngày càng phát triển thì yêu cầu làm việc theo nhóm là cần thiết hơn bao giờ hết. Làm việc theo nhóm có thể tập trung những mặt mạnh của từng người và bổ sung, hoàn thiện cho nhau những điểm yếu (dẫn theo [29]). Thế kỷ XX, các nước phương Tây nổi lên cuộc cách mạng tìm phương pháp giáo dục mới dựa trên cơ sở tiếp cận “Lấy người học làm trung tâm” để làm sao phát huy hết năng lực nội sinh của người học, đại diện cho tư tưởng này là J.Deway, ông cho rằng: “Học sinh là mặt trời, xung quanh nó quy tụ mọi phương tiện giáo dục” (dẫn theo [29]). Golam Kibria giảng viên của đại học RMIT cho rằng “Đổi mới phưng pháp giảng dạy là cần thiết cho hiện tại và tương lai của giáo dục để giúp học sinh phát triển tiềm năng hoàn hảo, đạt được những hiểu biết mới hoặc mở ra các kênh kích thích trí tuệ mới hay tăng cường sức mạnh tư duy thiết thực và sáng tạo của học sinh không” (dẫn theo [38]). Myra S. Wilhite (1996) tác giả nghiên cứu về giảng dạy sáng tạo và cải thiện giảng dạy, tác giả cho rằng giảng viên các trường cao đẳng, đại học cần tích cực chủ động đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm giúp cho sinh viên tiếp thu kho tàng tri thức nhanh hơn, mặt khác sinh viên sẽ được trang bị nhiều kiến thức thực tế, cũng như sẽ đáp ứng được đòi hỏi cao hơn của công việc sau này [37]. 7
Behrouz Ahmadi-Nedushan (2014) cho rằng giảng dạy sáng tạo, sinh viên được tham gia vào một loạt các hoạt động giáo dục sáng tạo, tác động cao, từ thiết kế trò chơi giáo dục để nghiên cứu với các tác động thực tế. Giảng viên cần sử dụng các trang thiết bị hiện đại vào quá trình thiết kế bài giảng cũng như giảng dạy, cụ thể như: Video, âm thanh, Ảnh động… [38]. 1.1.2. Những nghiên cứu trong nước Ngày 19/01/2018 Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam đã công bố Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) mới, chương trình được xây dựng theo định hướng tiếp cận năng lực, phù hợp với xu thế phát triển chương trình của các nước tiên tiến, nhằm thực hiện yêu cầu của Nghị quyết số 88/2014/QH13 của Quốc hội: "Tạo chuyển biến căn bản, toàn diện về chất lượng và hiệu quả giáo dục phổ thông; kết hợp dạy chữ, dạy người và định hướng nghề nghiệp; góp phần chuyển nền giáo dục nặng về truyền thụ kiến thức sang nền giáo dục phát triển toàn diện cả về phẩm chất và năng lực, hài hoà trí, đức, thể, mỹ và phát huy tốt nhất tiềm năng của mỗi học sinh". Đổi mới phương pháp dạy học là một giải pháp được xem là then chốt, có tính đột phá cho việc thực hiện chương trình này. Trong bài "Đổi mới căn bản, toàn diện để hoàn thiện một nền giáo dục và đào tạo Việt Nam nhân bản" (Tạp chí Cộng sản, số 885-7/2016), Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh: "Ngày nay, khi tri thức đã trở thành yếu tố hàng đầu để phát triển kinh tế tri thức thì các nước trên thế giới đều ý thức được rằng giáo dục là đòn bẩy quan trọng để đổi mới mô hình tăng trưởng và phát triển xã hội bền vững". Nhận thức sâu sắc về điều đó, việc đổi mới phương pháp giảng dạy trong thời đại tri thức nhằm đáp ứng sự thay đổi của cuộc sống là một tất yếu. Trong các bài báo khoa học "Dạy cách học" (Báo Nhân Dân hằng tháng, số 266-4/2016) và "Dạy cách học - một trọng tâm trong đổi mới tư duy giáo dục hiện nay - Tạp chí Giáo dục, số 378-3/2016). Theo đó, việc đổi mới phương pháp dạy học nhằm đáp ứng bối cảnh của thời đại, nhu cầu phát triển 8
đất nước, nhu cầu phát triển nguồn nhân lực, mục tiêu giáo dục phổ thông, yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực, phù hợp với nội dung giáo dục từng cấp, lớp được xem như một điều kiện có tính tiên quyết, nhằm quán triệt quan điểm chỉ đạo trong Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế: "Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học". - Trong cuốn “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về dạy và học môn Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong trường đại học, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội (2004) của tác giả Nguyễn Duy Bắc”. Tác giả đã tổng quát những vấn đề nổi bật của việc giảng dạy môn Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng thời đề ra giải pháp đổi mới PPGD nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy, học tập môn Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong các trường đại học [3]. - Nghiên cứu về đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng tích cực: Tác giả Trần Thị Mai Phương trong “Giảng dạy kinh tế chính trị theo phương pháp tích cực”, Nxb Đại học sư phạm Hà Nội (2009). Tác giả đã đề cập và khái quát những nguyên tắc cơ bản trong giảng dạy kinh tế chính trị và vận dụng phương pháp giảng dạy tích cực trong giảng dạy kinh tế chính trị, đồng thời tác giả cũng chỉ rõ sự cần thiết phải đổi mới PPGD kinh tế chính trị theo phương pháp tích cực, theo đó đòi hỏi việc giảng dạy kinh tế chính trị phải gắn với thực tiễn đời sống kinh tế - xã hội, với đường lối, chính sách, biện pháp kinh tế của Đảng và Nhà nước, đáp ứng yêu cầu của sự phát triển kinh tế - xã hội đối với việc đào tạo nguồn nhân lực trong giai đoạn mới [24]. - Tác giả Vũ Hồng Tiến trong “Tài liệu bồi dưỡng giáo viên dạy chương trình thí điểm SGK lớp 11 môn Giáo dục công dân” của, Nxb Giáo dục (2007), đề cập đến vấn đề đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng tích cực hóa 9