intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: Ganuongmuoiot | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:151

34
lượt xem
11
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu đề tài là dựa trên cơ sở lý luận và tiến hành khảo sát, đánh giá thực trạng, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM nhằm nâng cao chất lượng quản lý hoạt động học tập và chất lượng giáo dục tại các trường tiểu học trên địa bàn.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, thành phố Hồ Chí Minh

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Thùy Liên Khương QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN 8 THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh - 2019
  2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Thùy Liên Khương QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN 8 THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành : Quản lí giáo dục Mã số : 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. VŨ THỊ THU HUYỀN Thành phố Hồ Chí Minh - 2019
  3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan bài luận văn này do chính tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS.Vũ Thị Thu Huyền. Tất cả tài liệu được sử dụng trong bài luận văn đều được tôi ghi rõ nguồn và được liệt kê đầy đủ trong phần danh mục tài liệu tham khảo. Các số liệu và kết quả nghiên cứu được trình bày trong bài luận văn này chưa từng được công bố trên bất kì một tạp chí khoa học nào. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về kết quả nghiên cứu của mình. Người thực hiện Nguyễn Thùy Liên Khương
  4. LỜI CẢM ƠN Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến các Thầy, Cô trong khoa Khoa học giáo dục – Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh đã giảng dạy và cung cấp kiến thức cần thiết để tôi có thể thực hiện bài luận văn này. Tôi xin cảm ơn Thầy, Cô Phòng Sau Đại học đã hỗ trợ và tạo điều kiện học tập để tôi có cơ hội hoàn thành bài luận văn này. Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS.Vũ Thị Thu Huyền, Cô đã luôn tận tình hướng dẫn và cho tôi những lời khuyên bổ ích trong quá trình tôi thực hiện luận văn. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Phòng Giáo dục Quận 8, Ban Giám hiệu, các Thầy, Cô và các em học sinh tại các Trường tiểu học trên địa bàn Quận 8, nhờ sự giúp đỡ tận tình của Phòng Giáo dục, Ban Giám hiệu, các Thầy, Cô và các em mà tôi mới có cơ hội tiến hành và hoàn thành kết quả nghiên cứu của mình. Lời cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn đặc biệt đến gia đình, người thân và bạn bè đã luôn bên cạnh hỗ trợ tôi trong suốt thời gian tôi học tập và làm luận văn. TP.Hồ Chí Minh, tháng 03 năm 2019 Người thực hiện Nguyễn Thùy Liên Khương
  5. MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC ............................. 7 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề .................................................................... 7 1.2.1. Quản lý ......................................................................................... 12 1.2.2. Hoạt động ..................................................................................... 14 1.2.3. Hoạt động học tập ........................................................................ 15 1.2.4. Quản lý hoạt động học tập của học sinh ...................................... 16 1.3. Nhà trường tiểu học trong hệ thống giáo dục quốc dân ..................... 17 1.3.1. Nhà trường tiểu học...................................................................... 17 1.3.2. Mục tiêu của giáo dục tiểu học .................................................... 18 1.3.3. Nội dung giáo dục tiểu học .......................................................... 18 1.3. Hoạt động học tập của học sinh tiểu học ............................................ 19 1.3.1.Đặc điểm học sinh tiểu học ........................................................... 19 1.3.2. Hoạt động học tập của học sinh tiểu học ..................................... 21 1.4. Quản lý hoạt động học tập của học sinh tiểu học ............................... 28 1.4.1. Quản lý thực hiện kỷ cương nền nếp học tập của học sinh tiểu học ........................................................................................ 28 1.4.2. Quản lý tổ chức hoạt động học tập chính khóa và ngoại khóa của học sinh tiểu học ................................................................... 29 1.4.3. Quản lý thực hiện phối hợp các lực lượng giáo dục để tổ chức hoạt động học tập của học sinh tiểu học ............................. 31 1.4.4. Quản lý cơ sở vật chất, phương tiện phục vụ cho hoạt động học tập của học sinh tiểu học ...................................................... 34
  6. 1.4.5. Quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học................................................................................. 35 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động học tập của học sinh tiểu học ......................................................................................... 37 Kết luận chương 1 ........................................................................................ 41 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN 8 THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH .............................. 43 2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, tình hình kinh tế - xã hội và giáo dục - đào tạo cấp tiểu học Quận 8, TP.HCM ...................................... 43 2.1.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của Quận 8, TP.HCM ...................................................................................... 43 2.1.2. Tình hình phát triển giáo dục – đào tạo cấp tiểu học Quận 8, TP.HCM ...................................................................................... 43 2.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng ........................................................... 46 2.2.1. Mục đích khảo sát ........................................................................ 46 2.2.2. Nội dung khảo sát......................................................................... 46 2.2.3. Đối tượng khảo sát ....................................................................... 46 2.2.4. Phương pháp khảo sát .................................................................. 46 2.2.5. Xử lí số liệu và thang đo .............................................................. 47 2.3. Thực trạng hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ................................................................................. 47 2.3.1. Thực trạng về mục tiêu hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ............................................... 47 2.3.2. Thực trạng về phương pháp học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ............................................... 49 2.3.3. Thực trạng về hình thức học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ........................................................... 50 2.3.4. Thực trạng về kết quả học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM .................................................................. 52 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ................................................................... 53
  7. 2.4.1. Thực trạng quản lý thực hiện kỷ cương nền nếp học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ...................................... 53 2.4.2. Thực trạng quản lý hoạt động học tập chính khóa và ngoại khóa của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ....... 56 2.4.3. Thực trạng quản lý thực hiện phối hợp các lực lượng giáo dục để tổ chức hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ........................................................... 59 2.4.4. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất, phương tiện phục vụ cho hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM .................................................................................. 62 2.4.5. Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM .......... 65 2.4.6. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ...................................................................................... 67 2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ...................................... 70 2.5.1. Ưu điểm của thực trạng ................................................................ 70 2.5.2. Hạn chế của thực trạng ................................................................. 71 2.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế ................................................. 74 Tiểu kết Chương 2 ....................................................................................... 77 Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN 8, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH .............................................. 79 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ............................................................. 79 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống .............................................. 79 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học .............................................. 79 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .............................................. 80 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa................................................. 80 3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động học tập của học sinh tiểu học ........ 81
  8. 3.2.1. Tăng cường quản lý nền nếp, kỷ cương và các điều kiện hỗ trợ hoạt động học tập của học sinh tiểu học ................................ 81 3.2.2. Chỉ đạo giáo viên thực hiện đa dạng hóa các phương pháp dạy học và hình thức tổ chức dạy học nhằm phát huy năng lực tự học của học sinh ................................................................ 85 3.2.3. Tổ chức thực hiện quy chế phối hợp thực hiện giữa các lực lượng giáo dục trong việc tổ chức hoạt động học tập của học sinh........................................................................................ 92 3.2.4. Tăng cường quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập nhằm hình thành năng lực tự đánh giá cho học sinh tiểu học ........................................................................................ 95 3.2.5. Tăng cường công tác tham vấn, tư vấn đối với hoạt động học tập của học sinh tiểu học ............................................................. 98 3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi các biện pháp đề xuất .......... 102 3.3.1. Khái quát quá trình khảo nghiệm ............................................... 102 3.3.2. Kết quả quá trình khảo nghiệm .................................................. 104 Tiểu kết Chương 3 ..................................................................................... 110 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ........................................................... 111 TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................... 115 PHỤ LỤC
  9. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Viết tắt Viết đầy đủ 1 CBQL Cán bộ quản lý 2 CSVC Cơ sở vật chất 3 ĐHSP Đại học Sư phạm 4 NXB Nhà xuất bản 5 GV Giáo viên 6 HĐ Hoạt động 7 HS Học sinh 8 TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh 9 QL Quản lý 10 QLHĐHT Quản lý hoạt động học tập 11 SGK Sách giáo khoa
  10. DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Số lượng đội ngũ CBQL và giáo viên các trường tiểu học trên địa bàn Quận 8, TP.HCM ......................................................................... 45 Bảng 2.2. Thực trạng về mục tiêu hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ....................................................... 47 Bảng 2.3. Thực trạng về phương pháp học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ......................................................................... 49 Bảng 2.4. Thực trạng về hình thức học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ......................................................................... 50 Bảng 2.5. Thực trạng về kết quả học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ................................................................................ 52 Bảng 2.6. Thực trạng quản lý thực hiện kỷ cương nền nếp học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM...................................... 53 Bảng 2.7. Thực trạng quản lý hoạt động học tập chính khóa và ngoại khóa của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ........................ 56 Bảng 2.8. Thực trạng quản lý thực hiện phối hợp các lực lượng giáo dục để tổ chức hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ................................................................................ 59 Bảng 2.9. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất, phương tiện phục vụ cho hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM .. 62 Bảng 2.10. Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TPHCM ......................... 65 Bảng 2.11. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ........... 67 Bảng 3.1. Tổng hợp mức độ cần thiết của các biện pháp đề xuất ..................... 104 Bảng 3.2. Tổng hợp mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất ........................ 105 Bảng 3.3. Tương quan giữa mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất ...................................................................................... 107
  11. DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Thực trạng quản lý thực hiện kỷ cương nền nếp học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM .......................... 55 Biểu đồ 2.2. Thực trạng quản lý hoạt động học tập chính khóa và ngoại khóa của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ........... 59 Biểu đồ 2.3. Thực trạng quản lý thực hiện phối hợp các lực lượng giáo dục để tổ chức hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ..................................................................... 62 Biểu đồ 2.4. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất, phương tiện phục vụ cho hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM ............................................................................ 64 Biểu đồ 2.5. Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM .............. 67 Biểu đồ 3.1. Mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất ................ 109
  12. 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong điều kiện phát triển kinh tế chung của thế giới và điều kiện phát triển cụ thể của nước ta hiện nay, Điều 2 Luật giáo dục (2005, sửa đổi, bổ sung 2009) đã khẳng định: “Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân; phát huy tối ưu tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và yêu cầu hội nhập quốc tế ”. Để thực hiện mục tiêu trên, nhà trường phải không ngừng đổi mới phương pháp giáo dục, khi đó “Phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của người học; bồi dưỡng cho người học năng lực tự học và hợp tác, khả năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên” (Điều 5 Luật giáo dục 2005 - sửa đổi, bổ sung 2009), “Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học” (Đại hội Đảng lần thứ XII, 2016). Trên cơ sở hỗ trợ, hướng dẫn, tổ chức của nhà trường, giáo viên thì học sinh vẫn là chủ thể chính trong hoạt động học tập của bản thân. Thông qua hoạt động học tập, nhân cách của học sinh được hình thành và phát triển toàn diện. Nhà trường, giáo viên đóng vai trò là người tạo điều kiện thuận lợi nhằm phát huy tốt nhất năng lực và phẩm chất của người học. Mức độ chủ động của học sinh trong việc học tập chính là mức độ lĩnh hội tri thức của bản thân người học sinh. Tiểu học là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục phổ thông nhằm giúp học sinh “hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ, năng lực của học sinh; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên trung học cơ sở ” (Điều 27 Luật giáo dục 2005 - sửa đổi, bổ sung
  13. 2 2009). Đây được xem là những cơ sở ban đầu hình thành nhân cách của học sinh. Vì vậy, đối với cấp tiểu học công tác quản lý hoạt động học tập càng có vai trò quan trọng hơn nữa. Tổ chức hoạt động học tập của học sinh cũng như quản lý hoạt động học tập của học sinh tại các trường tiểu học Quận 8, thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) trong những năm qua đã được quan tâm thực hiện nhưng vẫn còn gặp nhiều khó khăn và hạn chế. Hiệu trưởng chưa quan tâm sát sao đến việc chỉ đạo GV, chưa tạo môi trường trao đổi sư phạm cởi mở, chưa nâng cao nhận thức của GV trong công tác QLHĐHT, dẫn đến GV tổ chức HĐHT còn đơn giản chưa phát huy được năng lực của HS, chưa phù hợp với đặc điểm nhân cách của HS tiểu học; công tác kiểm tra đánh giá mang tính hình thức, áp đặt chưa phản ánh được năng lực thực tế của HS; HS chưa biết cách học, chưa biết học để làm gì, nội dung học của HS còn nặng về lý thuyết, ít thực hành, khiến cho HS mất hứng thú học tập, HS bị căng thẳng, chịu đựng áp lực học tập nặng nề, ảnh hưởng trầm trọng đến tâm lý HS. Quản lý tốt hoạt động học tập của học sinh giúp các em có “mục đích, thái độ, động cơ, nhu cầu, hứng thú học tập đúng đắn, kích thích được tính tự giác, tích cực độc lập, sáng tạo” (Trần Thị Hương, 2014), rèn luyện được tinh thần kỉ luật... đồng thời phân loại học sinh, từ đó có các biện pháp quản lý phù hợp. Với tầm quan trọng và mong muốn tìm hiểu về thực trạng công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, tác giả lựa chọn nghiên cứu đề tài “Quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, thành phố Hồ Chí Minh”. 2. Mục đích nghiên cứu Dựa trên cơ sở lý luận và tiến hành khảo sát, đánh giá thực trạng, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường
  14. 3 tiểu học Quận 8, TP.HCM nhằm nâng cao chất lượng quản lý hoạt động học tập và chất lượng giáo dục tại các trường tiểu học trên địa bàn. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP. HCM. 4. Giả thuyết nghiên cứu Các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM đã tổ chức thực hiện đầy đủ nội dung kiểm tra – đánh giá, quy định về nội quy của học sinh, hoạt động trên lớp của GV ở các nhà trường theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo; tuy nhiên, nhiều nhà trường vẫn còn một số hạn chế và gặp nhiều khó khăn trong công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh. Nếu đề xuất được các biện pháp QL hoạt động học tập của học sinh tiểu học một cách đầy đủ, hệ thống thì sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động học tập của HS tiểu học từ đó nâng cao chất lượng giáo dục của các trường tiểu học tại Quận 8, TP.HCM. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường Tiểu học. - Khảo sát thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM. - Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học trên địa bàn Quận 8, TP.HCM.
  15. 4 6. Phạm vi nghiên cứu 6.1. Giới hạn nội dung nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu một số nội dung quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học (mục tiêu, nội dung, phương pháp – phương tiện, kỉ cương nề nếp, kiểm tra – đánh giá kết quả học tập). 6.2. Giới hạn chủ thể quản lý Cán bộ quản lý, giáo viên ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM. 6.3. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu 4 trường Tiểu học tại Quận 8, bao gồm: Trường Tiểu học Phan Đăng Lưu, Vàm Cỏ Đông, Nguyễn Trực, Bông Sao. 6.4. Giới hạn khách thể khảo sát Thực hiện khảo sát bằng phiếu thăm dò ý kiến với: Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng: 10 người; Giáo viên tiểu học: 120 người Phỏng vấn CBQL, GV, học sinh khối lớp 5. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Cơ sở phương pháp luận 7.1.1. Quan điểm hệ thống - cấu trúc Quan điểm hệ thống – cấu trúc yêu cầu xem xét các đối tượng một cách toàn diện nhiều mặt: Phân tích đối tượng thành các bộ phận để nghiên cứu mối quan hệ giữa chúng trong hệ thống để tìm ra quy luật phát triển nội tại của hệ thống; Nghiên cứu đối tượng trong mối liên hệ với môi trường bên ngoài, phát hiện tính quy định của môi trường lên đối tượng, từ đó đề xuất các điều kiện cần thiết cho sự phát triển thuận lợi của đối tượng; Kết quả nghiên cứu được trình bày một cách rõ ràng, tạo thành một hệ thống cấu trúc chặt chẽ và được sắp xếp theo một trình tự hợp lý. 7.1.2. Quan điểm lịch sử - logic Lịch sử là sự vận động có thực của thế giới khách quan, còn logic là những điều tất yếu, là trật tự diễn biến của các sự kiện. Lịch sử và logic là hai
  16. 5 phạm trù thống nhất với nhau vì bản thân lịch sử đã hàm chứa những quy luật khách quan bên trong nó. Quan điểm lịch sử - logic cho ta thấy toàn bộ quá trình phát triển của đối tượng nghiên cứu: sự xuất hiện, quá trình diễn biến - phát triển và kết thúc của đối tượng trong những khoảng thời gian, không gian với những điều kiện hoàn cảnh cụ thể. Nghiên cứu đối tượng từ quan điểm lịch sử - logic để nhận ra những quy luật phát triển chung của lịch sử, từ đó phát hiện ra những quy luật phát triển chung của đối tượng. 7.1.3. Quan điểm thực tiễn Quan điểm thực tiễn yêu cầu quá trình nghiên cứu khoa học cần thiết phải bám sát thực tiễn giáo dục, phát hiện những khó khăn, mâu thuẫn, yếu kém, trì trệ còn tồn tại trong thực tiễn giáo dục. Đồng thời, phân tích được bản chất nguyên nhân để đề xuất các biện pháp có thể áp dụng vào thực tế và cải thiện được tình hình thực tế của giáo dục hiện nay. 7.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể 7.2.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận Sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, phân loại, hệ thống hóa những vấn đề lý luận từ các tài liệu: sách, tạp chí khoa học, văn bản quy phạm pháp luật, các đề tài nghiên cứu khoa học trước đó,… có liên quan đến công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh đặc biệt là cấp tiểu học để hình thành hệ thống cơ sở lý luận cho đề tài nghiên cứu. 7.2.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp quan sát: Quan sát các hoạt động giảng dạy và học tập của học sinh trong các giờ lên lớp, ngoài giờ lên lớp để phân tích, đánh giá và đề xuất các biện pháp quản lý một cách phù hợp, khoa học. - Phương pháp điều tra bằng phiếu câu hỏi: Xây dựng bộ phiếu khảo sát để tìm hiểu thực trạng hoạt động học tập và thực trạng công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM.
  17. 6 - Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn sâu trực tiếp CBQL, GV, HS để thu thập thông tin về thực trạng hoạt động học tập và thực trạng công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, TP.HCM. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tiến hành nghiên cứu, tiếp thu các kinh nghiệm của đội ngũ cán bộ quản lý các trường tiểu học trên địa bàn Quận 8 về quản lý hoạt động học tập để đánh giá sự cần thiết, tính khả thi của các biện pháp được đề xuất trong luận văn. - Phương pháp phân tích sản phẩm thực tiễn: Phân tích kế hoạch năm học, báo cáo tổng kết năm học, báo cáo kết quả học tập, báo cáo tình hình phát triển trường lớp,… của CBQL, GV; tập ghi chép, vở bài tập, kế hoạch học tập, các sản phẩm,… của HS các trường tiểu học trên địa bàn Quận 8, TP.HCM. 7.2.3. Phương pháp thống kê toán học Đề tài sử dụng phần mềm thống kê SPSS 20.0 để xử lý các số liệu thu thập được trong quá trình nghiên cứu. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và khuyến nghị, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội dung luận văn gồm 3 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động học tập của học sinh tiểu học Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh. Chương 3: Các biện pháp quản lý hoạt động học tập của học sinh ở các trường tiểu học Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh.
  18. 7 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Trên thế giới Giáo dục luôn là vấn đề muôn thuở của các quốc gia, mục đích của nó không những muốn truyền đạt cho các thế hệ sau những kinh nghiệm thực tế của người đi trước mà còn giúp tạo ra nguồn nhân lực hiệu quả cho đất nước phát triển. Vì vậy, trong nhà trường, hoạt động dạy học luôn được các nhà giáo dục quan tâm cải tiến nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục. Suy cho cùng, mọi cố gắng trong nhà trường đều hướng vào mục đích là giúp cho người học sinh (HS) có sự hiểu biết, nâng cao nhận thức, phẩm chất và hoàn thiện nhân cách, HS là đích đến cuối cùng của mọi vấn đề trong tổ chức trường học, vì vậy từ trong nước đến ngoài nước đã có rất nhiều tác giả nghiên cứu về hoạt động học tập và quản lý hoạt động học tập của HS, sau đây tác giả xin đơn cử một số nhà giáo dục đã có đề cập đến hoạt động học tập và quản lý hoạt động học tập của HS. Một số quan điểm của các nhà giáo dục trên thế giới như: Khổng Tử một triết gia lỗi lạc người rất coi trọng tính tích cực nhận thức của HS. Theo ông, thầy giáo chỉ giúp học trò cái mấu chốt nhất, còn mọi vấn đề khác học trò phải từ đó mà tìm ra: “Không tức giận vì muốn biết thì không gợi mở cho, không bực vì không rõ thì không bày vẽ cho. Vật có bốn góc, bảo cho biết một góc mà không suy ra ba góc kia thì không dạy nữa”, “đòi hỏi người học trò phải tập luyện, phải hình thành nề nếp, thói quen học tập”, “học không biết chán, dạy không biết mệt” (Nguyễn Đức Quang, 2013). J.A.Comenxki một nhà giáo dục học vĩ đại người Tiệp Khắc cho rằng việc dạy học là hướng dẫn cho HS biết cách tự mình tìm tòi, suy nghĩ để nắm bắt lấy bản chất của sự vật, hiện tượng. “Người học là trung tâm của mọi hoạt động dạy học trong nhà trường” (Nguyễn Đức Quang, 2013).
  19. 8 John Dewey một nhà sư phạm người Mỹ nổi tiếng đầu thế kỷ XX đã đưa ra một phương hướng canh tân giáo dục, ông yêu cầu bổ sung vào vốn tri thức của HS những tri thức ngoài sách giáo khoa và lời giảng của giáo viên (GV), đề cao hoạt động đa dạng của HS, đặc biệt là hoạt động thực tiễn. Ông viết:“Học sinh là mặt trời, xung quanh nó quy tụ mọi phương tiện giáo dục”, ông quan niệm người học là trung tâm của mọi hoạt động của nhà trường, người học được khuyến khích học tập một cách tự chủ, tự chịu trách nhiệm với hoạt động học tập của mình. Hoạt động học tập là hoạt động của chính bản thân người học, trên cơ sở vận dụng kiến thức để đáp ứng các yêu cầu học tập, đó chính là mục tiêu học tập mà người học cần hướng đến, chứ không phải là chờ đợi thầy cô rót kiến thức vào tai (Dewey. J, 2004). Năm 1996, Chủ tịch Ủy ban UNESCO về Giáo dục cho thế kỷ XXI (UNESCO Commission on Education for the Twelty-First Century) Jacques Delors cho thế kỷ XXI đã công bố bản báo cáo “Học tập – Một kho báu tiềm ẩn”, báo cáo đã phân tích nhiều vấn đề giáo dục trong thế kỷ XXI, trong đó đặc biệt nhấn mạnh đến vai trò của người học, cách học cần phải dạy cho thế hệ trẻ (Jacques Delors, 1996). Albert Einstein một khoa học gia và triết gia nổi tiếng của thế kỷ 20, đã nói rằng “hiểu biết về chân lý mà thôi thì không đủ; ngược lại hiểu biết này phải được liên tục làm mới lại bằng sự cố gắng không ngừng, nếu không kiến thức sẽ mất đi. Giống như một bức tượng cẩm thạch đứng trong sa mạc và luôn bị nguy cơ vùi lấp trong gió cát. Những bàn tay chăm chút phải luôn hoạt động để giữ cho bức tượng tiếp tục tồn tại trong ánh thái dương”, với ông học tập phải là hoạt động được con người trau dồi liên tục với ý thức tự giác, nỗ lực không ngừng thì việc học mới thật sự đem lại kết quả, người học trở thành trung tâm của hoạt động học tập (Albert Einstein, 1950).
  20. 9 1.1.2. Trong nước Một số tác giả tại Việt Nam cũng có nghiên cứu về lĩnh vực học tập của HS như: Đỗ Thị Châu đã có công trình nghiên cứu về “Kĩ năng tổ chức hoạt động học tập” ; Đặng Thành Hưng cũng có đề tài nghiên cứu về “Kĩ năng học tập hiện đại”; Nguyễn Cảnh Toàn nghiên cứu về “Học và dạy cách học”. Ngoài ra, các nhà giáo dục khác như: Đặng Vũ Hoạt, Hà Thế Ngữ, Trịnh Quang Từ, Nguyễn Ngọc Bảo và Hà Thị Đức, Võ Quang Phúc... đã có nhiều công trình nghiên cứu về hoạt động học và tự học. Trong các công trình nghiên cứu của mình, các tác giả đã đề cập đến nhiều lĩnh vực liên quan đến công tác tổ chức hoạt động học, quản lý hoạt động học nhằm không ngừng phát huy tính sáng tạo, chủ động của người học, nâng cao chất lượng hoạt động quản lý của nhà trường (Nguyễn Hữu Châu, 2006), (Nguyễn Cảnh Toàn, 2001), (Đặng Thành Hưng, 2004), (Đỗ Thị Châu, 1995). Nhìn chung, các tác giả trong nước và ngoài nước đều xem hoạt động học tập là một bộ phận không thể tách rời hoạt động dạy – học, một thành phần không thể thiếu được của quá trình dạy học, mà đỉnh cao của nó là sự tìm tòi, tự khám phá của người học, vai trò của người thầy là người tổ chức, điều khiển quá trình học tập bảo đảm tuân thủ theo một chương trình, kế hoạch, thời gian và đạt được mục tiêu đề ra với hiệu quả cao nhất. Một số luận văn thạc sĩ đi trước cũng có quan tâm đến lĩnh vực này như luận văn của tác giả: Trà Thị Huỳnh Mai (2005), với đề tài “Thực trạng quản lý hoạt động học tập đối với sinh viên trường Cao đẳng sư phạm Vĩnh Long”. Đề tài đã khái quát các nội dung quản lý học tập, vai trò của chủ thể và khách thể quản lý hoạt động học tập, sự phối hợp giữa các chủ thể và cơ chế quản lý hoạt động học tập (Trà Thị Huỳnh Mai, 2005).
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2