Luận văn Thạc sĩ Khoa học Lâm nghiệp: Nghiên cứu đề xuất những nội dung cơ bản quy hoạch lâm nghiệp huyện Tân Kỳ - tỉnh Nghệ An giai đoạn 2009-2018

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:99

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là xây dựng được cơ sở khoa học cho quy hoạch lâm nghiệp tại huyện Tõn Kỳ - tỉnh Nghệ An; xác định được quan điểm và định hướng phát triển lâm nghiệp ổn định trong 10 năm tới; đề xuất các nội dung cơ bản của quy hoạch lâm nghiệp của huyện Tõn Kỳ - tỉnh Nghệ An trong 10 năm tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học Lâm nghiệp: Nghiên cứu đề xuất những nội dung cơ bản quy hoạch lâm nghiệp huyện Tân Kỳ - tỉnh Nghệ An giai đoạn 2009-2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP --------------------------------------------- §inh V¨n H¶i NGHiªn cøu ®Ò xuÊt nh÷ng néi dung c¬ b¶n quy ho¹ch l©m nghiÖp huyÖn t©n kú - tØnh nghÖ an LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC LÂM NGHIỆP Hµ Néi - 2009
1 §Æt vÊn ®Ò HiÖn nay, tµi nguyªn rõng cña thÕ giíi còng nh ë ViÖt Nam ®· vµ ®ang bÞ thu hÑp vÒ diÖn tÝch, gi¶m sót vÒ chÊt lîng, cïng víi sù suy tho¸i vµ « nhiÔm m«i trêng nghiªm träng dÉn ®Õn nhiÒu hËu qu¶ ¶nh hëng ®Õn ®êi sèng cña con ngêi nh thiªn tai, lò lôt, h¹n h¸n, dÞch bÖnh x¶y ra ngµy cµng t¨ng. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng tµi nguyªn rõng bÞ suy gi¶m vÒ diÖn tÝch vµ chÊt lîng lµ do ¸p lùc vÒ d©n sè, kÐo theo ho¹t ®éng kinh tÕ diÔn ra m¹nh mÏ, ®ång thêi ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, sù ®« thÞ ho¸ còng diÔn ra víi tèc ®é nhanh. ChÝnh v× vËy, viÖc quy ho¹ch sö dông hîp lý vµ bÒn v÷ng tµi nguyªn còng nh x©y dùng nÒn l©m nghiÖp bÒn v÷ng kh«ng cßn lµ tr¸ch nhiÖm riªng cña mét quèc gia nµo mµ lµ c«ng viÖc chung cña toµn nh©n lo¹i. Hiện nay, vai trò của rừng nói riêng hay ngành Lâm nghiệp nói chung không những được đánh giá ở khía cạnh kinh tế thông qua những sản phẩm trước mắt thu được từ rừng mà còn tính đến những lợi ích to lớn về xã hội, môi trường mà rừng và nghề rừng mang lại. Sự tác động đến rừng và đất rừng không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến nghề rừng và sự phát triển kinh tế - xã hội tại khu vực có rừng mà còn tác động nhiều mặt đến các khu vực phụ cận cũng như nhiều ngành sản xuất khác. Do vậy, để sử dụng tài nguyên rừng một cách bền vững và lâu dài, việc xây dựng phương án quy hoạch hợp lý là yêu cầu cấp thiết. T©n Kú lµ huyÖn miÒn nói cña TØnh NghÖ An cã tæng diÖn tÝch tù nhiªn 72.890,3 ha, diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp 37.864 ha chiÕm 51,95% tæng diÖn tÝch tù nhiªn. Trong nh÷ng n¨m tríc ®©y do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, tµi nguyªn rõng cã xu híng bÞ gi¶m. ViÖc ph¸t triÓn kinh tÕ rõng trªn ®Þa bµn cha xøng víi tiÒm n¨ng s½n cã cña huyÖn.
2 Ph¸t triÓn kinh tÕ rõng lµ mét chñ tr¬ng lín cña §¶ng vµ Nhµ níc nãi chung, cña huyÖn T©n Kú nãi riªng. Nh»m ®a s¶n xuÊt kinh doanh nghÒ rõng tõ tù cung, tù cÊp tiÕn tíi s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, cung cÊp nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn, t¨ng thu nhËp, c¶i thiÖn ®êi sèng n«ng d©n, gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, lµm c©n b»ng m«i trêng sinh th¸i, n©ng ®é che phñ cña rõng ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ huyÖn nhµ trong giai ®o¹n míi. Tõ nh÷ng yªu cÇu cÊp b¸ch cña thùc tiÔn còng nh hiÖn tr¹ng qu¶n lý sö dông nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn. Chóng t«i thùc hiÖn ®Ò tµi: Nghiªn cøu ®Ò xuÊt nh÷ng néi dung c¬ b¶n quy ho¹ch l©m nghiÖp huyÖn T©n Kú - tØnh NghÖ An giai ®o¹n 2009-2018. Tõ ®ã lµm c¬ së khoa häc cho viÖc x©y dùng ph¬ng ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp bÒn v÷ng ë huyÖn trong nh÷ng n¨m tíi.
3 Ch¬ng 1 Tæng quan vÒ vÊn ®Ò nghiªn cøu. 1.1 Trªn thÕ giíi Qu¶n lý sö dông vµ ph¸t triÓn tµi nguyªn thiªn nhiªn bÒn v÷ng nãi chung vµ vÒ ®Êt ®ai nãi riªng ®· ®îc c¸c nhµ khoa häc trong níc vµ trªn thÕ giíi quan t©m. Tuú theo c¸ch nh×n nhËn vÒ quy ho¹ch l©m nghiÖp sao cho hîp lý ®· ®îc nhiÒu t¸c gi¶ kh¸c nhau ®Ò cËp tíi ë nh÷ng møc ®é réng hÑp kh¸c nhau. ViÖc ®a ra mét kh¸i niÖm thèng nhÊt lµ mét ®iÒu rÊt khã thùc hiÖn, song ph©n tÝch qua c¸c kh¸i niÖm cho thÊy cã nh÷ng ®iÓm gièng nhau, ®ã lµ dùa trªn quan ®iÓm vÒ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng th× c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn ®Êt ®ai ph¶i ®îc xem xÐt mét c¸ch toµn diÖn vµ ®ång thêi nh»m ®¶m b¶o nã mét c¸ch l©u dµi vµ bÒn v÷ng. Nh÷ng néi dung chñ yÕu thêng ®îc chó ý lµ c¸c yÕu tè vÒ mÆt kinh tÕ, b¶o vÖ m«i trêng, b¶o vÖ c¸c hÖ sinh th¸i ®a d¹ng sinh häc vµ c¸c ®Æc ®iÓm vÒ mÆt x· héi vµ nh©n v¨n. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña viÖc qu¶n lý sö dông ®Êt trªn thÕ giíi lu«n g¾n liÒn víi lÞch sö ph¸t triÓn x· héi loµi ngêi. 1.1.1 Qui ho¹ch vïng l·nh thæ Quy ho¹ch vïng tu©n theo häc thuyÕt M¸c - Lª Nin vÒ ph©n bè vµ ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt theo l·nh thæ vµ sö dông c¸c ph¬ng ph¸p cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng. + C¸c M¸c vµ ¨ng Ghen ®· chØ ra “Møc ®é ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt cña mét d©n téc thÓ hiÖn râ nÐt h¬n hÕt ë sù ph©n c«ng lao ®éng cña d©n téc ®ã ®îc ph¸t triÓn ®Õn møc ®é nµo” Nh vËy, søc lao ®éng lµ mét bé phËn cÊu thµnh quan träng nhÊt cña ph©n bè lùc lîng s¶n xuÊt
4 + V.I Lª - Nin ®· chØ ra “sù nghiªn cøu tæng hîp tÊt c¶ c¸c ®Æc ®iÓm tù nhiªn kinh tÕ x· héi cña mçi vïng lµ nguyªn t¾c quan träng ®Ó ph©n bè s¶n xuÊt”. V× vËy, nghiªn cøu c¸c ®Æc ®iÓm ®Æc trng cho sù ph©n bè lùc lîng s¶n xuÊt cho 1 vïng trong qu¸ khø vµ hiÖn t¹i ®Ó x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng tiÒm tµng vµ t¬ng lai ph¸t triÓn cña vïng ®ã. Dùa trªn häc thuyÕt cña M¸c vµ ¡ng Ghen, V.I. Lª Nin ®· nghiªn cøu c¸c híng cô thÓ vÒ kÕ ho¹ch hãa ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt trong x· héi x· héi chñ nghÜa. Sù ph©n bè lùc lîng s¶n xuÊt ®îc x¸c ®Þnh theo c¸c nguyªn t¾c sau: + Ph©n bè lùc lîng s¶n xuÊt cã kÕ ho¹ch trªn toµn bé l·nh thæ cña ®Êt níc, tØnh, huyÖn nh»m thu hót c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ lao ®éng cña tÊt c¶ c¸c vïng vµ qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng. + §a c¸c xÝ nghiÖp, c«ng nghiÖp ®Õn gÇn nguån tµi nguyªn ®Ó h¹n chÕ chi phÝ vËn chuyÓn. + KÕt hîp tèt lîi Ých Nhµ níc vµ nhu cÇu kinh tÕ cña tõng tØnh, vïng. + T¨ng cêng toµn diÖn tiÒm lùc kinh tÕ… + KÕt hîp chÆt chÏ c¸c ngµnh kinh tÕ tõng vïng. Trªn c¬ së ®ã, t«i t×m hiÓu quy ho¹ch vïng l·nh thæ ë mét sè níc trªn thÕ giíi nh sau 1.1.1.1 Qui ho¹ch vïng l·nh thæ ë Bun ga ri a. Môc ®Ých. Sö dông hiÖu qu¶ nhÊt l·nh thæ cña ®Êt níc. + L·nh thæ lµ m«i trêng thiªn nhiªn ph¶i b¶o vÖ. + L·nh thæ thiªn nhiªn kh«ng cã vïng n«ng th«n, sù t¸c ®éng cña con ngêi vµo ®©y rÊt Ýt. + L·nh thæ lµ m«i trêng thiªn nhiªn cã m¹ng líi n«ng th«n, Ýt cã sù can thiÖp cña con ngêi, thuËn lîi cho kinh doanh vÒ du lÞch.
5 + L·nh thæ lµ m«i trêng n«ng nghiÖp cã m¹ng líi n«ng th«n vµ cã sù can thiÖp cña con ngêi, thuËn lîi cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. + L·nh thæ lµ m«i trêng n«ng nghiÖp kh«ng cã m¹ng líi n«ng th«n nhng cã sù t¸c ®éng cña con ngêi. + L·nh thæ lµ m«i trêng c«ng nghiÖp víi sù can thiÖp tÝch cùc cña con ngêi. b. Néi dung cña quy ho¹ch. + Cô thÓ hãa, chuyªn m«n hãa s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. + Phèi hîp gi÷a s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp theo ngµnh däc. + X©y dùng c¸c m¹ng líi c«ng tr×nh phôc vô c«ng céng vµ s¶n xuÊt. + Tæ chøc ®óng ®¾n m¹ng líi khu d©n c vµ phôc vô c«ng céng liªn hîp trong ph¹m vi hÖ thèng n«ng th«n. + B¶o vÖ m«i trêng thiªn nhiªn, t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho nh©n d©n lao ®éng, sinh ho¹t. 1.1.1.2 Qui ho¹ch vïng l·nh thæ ë Ph¸p a. C¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt. + S¶n xuÊt n«ng nghiÖp theo c¸c ph¬ng thøc trång trät gia ®×nh, c«ng nghiÖp víi c¸c møc th©m canh cao ®é, th©m canh trung b×nh vµ cæ ®iÓn. + Ho¹t ®éng khai th¸c rõng. + Ho¹t ®éng ®« thÞ, khai th¸c chÕ biÕn. b. Nh©n lùc theo c¸c d¹ng thuª thêi vô, c¸c lo¹i lao ®éng n«ng - l©m nghiÖp. c. C©n ®èi xuÊt nhËp, thu chi vµ c¸c c©n ®èi kh¸c. Quy ho¹ch nh»m môc ®Ých khai th¸c l·nh thæ theo híng t¨ng thªm gi¸ trÞ s¶n phÈm cña x· héi theo ph¬ng ph¸p m« h×nh ho¸ trong ®iÒu kiÖn thùc tiÔn cña vïng so víi c¸c vïng xung quanh vµ níc ngoµi.
6 1.1.1.3 Qui ho¹ch vïng l·nh thæ ë Th¸i Lan C«ng t¸c quy ho¹ch vïng l·nh thæ ®îc chó ý tõ nh÷ng n¨m 1970. HÖ thèng quy ho¹ch ®îc tiÕn hµnh theo 3 cÊp: (Quèc gia, vïng, ®Þa ph¬ng). * Vïng: ( Region) ®îc coi nh lµ 1 ¸ miÒn (Supdivision) cña ®Êt níc, ®ã lµ ®iÒu cÇn thiÕt ®Ó ph©n chia Quèc gia thµnh c¸c ¸ miÒn theo c¸c ph¬ng diÖn kh¸c nhau nh : ph©n bè d©n c, ®Þa h×nh, khÝ hËu ... Quy m« diÖn tÝch cña vïng phô thuéc vµo kÝch thíc, diÖn tÝch cña ®Êt níc. Th«ng thêng vïng cã diÖn tÝch lín h¬n ®¬n vÞ hµnh chÝnh lín nhÊt. Sù ph©n chia c¸c vïng theo môc ®Ých cña quy ho¹ch, theo ®Æc ®iÓm cña l·nh thæ. Quy ho¹ch ph¸t triÓn vïng tiÕn hµnh ë cÊp ¸ miÒn ®îc x©y dùng theo 2 c¸ch sau: - Sù bæ sung cña kÕ ho¹ch Nhµ níc ®îc giao cho vïng, nh÷ng môc tiªu vµ ho¹t ®éng ®îc x¸c ®Þnh theo c¬ së vïng, sau ®ã kÕ ho¹ch vïng ®îc gi¶i quyÕt trong kÕ ho¹ch Quèc gia. - Quy ho¹ch vïng ®îc gi¶i quyÕt c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm cña vïng, c¸c kÕ ho¹ch vïng ®îc ®ãng gãp vµo x©y dùng kÕ ho¹ch Quèc gia. * Quy ho¹ch ph¶i g¾n liÒn víi tæ chøc hµnh chÝnh vµ qu¶n lý Nhµ níc, ph¶i phèi hîp víi chÝnh quyÒn, ®Þa ph¬ng [20]. 1.1.2 Qui ho¹ch vïng n«ng nghiÖp Quy ho¹ch vïng n«ng nghiÖp lµ mét biÖn ph¸p tæng hîp cña Nhµ níc vÒ ph©n bè vµ ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt trªn l·nh thæ c¸c vïng hµnh chÝnh, n«ng nghiÖp, nh»m ®¸p øng c¸c nhu cÇu vÒ ph¸t triÓn tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh tÕ trong vïng. Quy ho¹ch vïng n«ng nghiÖp lµ giai ®o¹n kÕt thóc cña kÕ ho¹ch hãa t¬ng lai cña Nhµ níc mét c¸ch chi tiÕt sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè lùc lîng s¶n xuÊt theo l·nh thæ cña c¸c vïng lµ biÖn ph¸p x¸c ®Þnh c¸c xÝ nghiÖp chuyªn m«n hãa mét c¸ch hîp lý. Lµ biÖn ph¸p sö dông ®Êt ®ai, lîi dông c¸c yÕu tè tù nhiªn, ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt…
7 Vïng hµnh chÝnh lµ ®èi tîng quy ho¹ch vïng n«ng nghiÖp, ®ång thêi còng lµ vïng l·nh thæ mµ ë ®ã cã c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ, vïng tæ chøc l·nh thæ thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh tÕ - quèc d©n. [20] 1.1.3 Quy ho¹ch s¶n xuÊt l©m nghiÖp Sù ph¸t sinh cña quy ho¹ch l©m nghiÖp g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa. Do c«ng nghiÖp vµ giao th«ng ph¸t triÓn, nªn khèi lîng l©m s¶n yªu cÇu ngµy cµng t¨ng, s¶n xuÊt gç ®· t¸ch khái nÒn kinh tÕ ®Þa ph¬ng cña phong kiÕn vµ bíc vµo thêi ®¹i kinh tÕ hµng hãa t b¶n chñ nghÜa. Thùc tÕ s¶n xuÊt l©m nghiÖp ®· kh«ng cßn bã hÑp trong viÖc s¶n xuÊt gç ®¬n thuÇn mµ cÇn ph¶i cã ngay nh÷ng lý luËn vµ biÖn ph¸p nh»m ®¶m b¶o thu ho¹ch lîi nhuËn l©u dµi cho c¸c chñ rõng. ChÝnh hÖ thèng hoµn chØnh vÒ lý luËn quy ho¹ch l©m nghiÖp vµ ®iÒu chÕ rõng ®· ®îc h×nh thµnh trong hoµn c¶nh nh vËy. §Çu thÕ kû thø XVIII, ph¹m vi quy ho¹ch l©m nghiÖp míi chØ gi¶i quyÕt viÖc “khoanh khu chÆt lu©n chuyÓn”, cã nghÜa lµ ®em tr÷ lîng hoÆc diÖn tÝch tµi nguyªn rõng chia ®Òu cho tõng n¨m cña chu kú khai th¸c vµ tiÕn hµnh khoanh khu chÆt lu©n chuyÓn theo tr÷ lîng hoÆc diÖn tÝch. Ph¬ng thøc nµy phôc vô cho ph¬ng thøc kinh doanh rõng chåi, chu kú khai th¸c ng¾n. Sau c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp ë Ch©u ¢u. vµo thÕ kû thø 19, ph¬ng thøc kinh doanh rõng chåi ®îc thay b»ng kinh doanh rõng h¹t víi chu kú khai th¸c ®Êt dµi. Vµ ph¬ng thøc “khoanh khu chÆt lu©n chuyÓn” nhêng chç cho ph¬ng thøc “Chia ®Òu” cña Hartig. Hartig ®· chia chu kú khai th¸c thµnh nhiÒu thêi kú lîi dông vµ trªn c¬ së ®ã, khèng chÕ lîng chÆt hµng n¨m. §Õn n¨m 1816, xuÊt hiÖn ph¬ng ph¸p lu©n kú lîi dông cña H.Cotta. Cotta chia chu kú khai th¸c thµnh 20 thêi kú lîi dông vµ còng lÊy ®ã ®Ó khèng chÕ lîng chÆt hµng n¨m. Sau ®ã ph¬ng ph¸p “B×nh qu©n thu ho¹ch” ra ®êi. Quan ®iÓm ph¬ng ph¸p nµy lµ gi÷ ®Òu møc thu ho¹ch trong chu kú khai th¸c hiÖn t¹i, ®ång thêi
8 vÉn ®¶m b¶o thu ho¹ch ®îc liªn tôc trong chu kú sau. Vµ ®Õn cuèi thÕ kû 19, xuÊt hiÖn ph¬ng ph¸p “L©m phÇn kinh tÕ”, cña Judeich. Ph¬ng ph¸p nµy kh¸c ph¬ng ph¸p “B×nh qu©n thu ho¹ch” vÒ c¨n b¶n. Judeich cho r»ng nh÷ng l©m phÇn nh»m ®¶m b¶o thu ho¹ch ®îc nhiÒu tiÒn nhÊt sÏ ®îc ®a vµo diÖn khai th¸c [16]. Hai ph¬ng ph¸p “B×nh qu©n thu ho¹ch” vµ “l©m phÇn kinh tÕ” chÝnh lµ tiÒn ®Ò cña hai ph¬ng ph¸p tæ chøc kinh doanh vµ tæ chøc rõng kh¸c nhau. Ph¬ng ph¸p “B×nh qu©n thu ho¹ch” vµ sau nµy lµ ph¬ng ph¸p “cÊp tuæi” chÞu ¶nh hëng cña “Lý luËn rõng tiªu chuÈn”, cã nghÜa lµ rõng ph¶i cã kÕt cÊu tiªu chuÈn vÒ tuæi còng nh vÒ diÖn tÝch vµ tr÷ lîng, vÞ trÝ vµ ®a c¸c cÊp tuæi cao vµo diÖn tÝch khai th¸c. HiÖn nay, ph¬ng ph¸p kinh doanh rõng nµy ®îc dïng phæ biÕn cho c¸c níc cã tµi nguyªn rõng phong phó. Cßn ph¬ng ph¸p “L©m phÇn kinh tÕ” vµ hiÖn nay lµ ph¬ng ph¸p “L©m phÇn” kh«ng c¨n cø vµo tuæi rõng mµ dùa vµo ®Æc ®iÓm cô thÓ cña mçi l©m phÇn tiÕn hµnh ph©n tÝch, x¸c ®Þnh s¶n lîng vµ biÖn ph¸p kinh doanh, ph¬ng thøc ®iÒu chÕ rõng. Còng tõ ph¬ng ph¸p nµy, cßn ph¸t triÓn thµnh “Ph¬ng ph¸p kinh doanh l«” vµ “Ph¬ng ph¸p kiÓm tra” T¹i ch©u ©u, vµo thËp kû 30 vµ 40 thÕ kû 20, quy ho¹ch ngµnh gi÷ vai trß lÊp chç trèng cña quy ho¹ch vïng ®îc x©y dùng vµo ®Çu thÕ kû. N¨m 1946, jack G.V ®· cho ra ®êi chuyªn kh¶o ®Çu tiªn vÒ ph©n lo¹i ®Êt ®ai “ph©n lo¹i ®Êt ®ai cho quy ho¹ch sö dông ®Êt”. §©y còng lµ tµi liÖu ®Çu tiªn ®Ò cËp ®Õn ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng cña ®Êt ®ai cho quy ho¹ch sö dông ®Êt. T¹i vïng Rhodesia tríc ®©y, nay lµ Céng hoµ Zimbabwe, Bé n«ng nghiÖp ®· xuÊt b¶n cuèn sæ tay híng dÉn quy ho¹ch sö dông ®Êt hç trî cho quy ho¹ch c¬ së h¹ tÇng cho c«ng t¸c trång rõng. Vµo ®Çu nh÷ng n¨m 60, t¹p chÝ “East African Journal for Agriculture and Forestry” ®· xuÊt b¶n nhiÒu bµi b¸o vÒ quy ho¹ch c¬ së h¹ tÇng ë Nam ch©u Phi. N¨m 1966 Héi §Êt häc cña Mü vµ Héi N«ng
9 häc Mü cho ra ®êi chuyªn kh¶o vÒ híng dÉn ®iÒu tra ®Êt, ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng cña ®Êt vµ øng dông trong qui ho¹ch sö dông ®Êt 1.2. T¹i ViÖt Nam. 1.2.1 Quy ho¹ch vïng chuyªn canh. Trong qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ, ®· quy ho¹ch c¸c vïng chuyªn canh lóa ë ®ång b»ng s«ng Hång vµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long, c¸c vïng rau thùc phÈm cho c¸c thµnh phè, vïng c©y c«ng nghiÖp ng¾n ngµy(hµng n¨m) nh: Vïng MÝa ®êng Qu¶ng Ng·i, S«ng Lam - NghÖ An, Phñ Quú - NghÖ An, vïng ®ay Hng Yªn, vïng thuèc l¸ Qu¶ng An - Cao B»ng…C¸c vïng c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy (l©u n¨m): Vïng cao su S«ng BÐ, §ång Nai, vïng cµ phª T©y Nguyªn; Vïng d©u t»m B¶o Léc-L©m §ång, Vïng chÌ Th¸i Nguyªn, Yªn B¸i, S¬n La, Phó Thä … 1.2.1.1 T¸c dông cña Quy ho¹ch vïng chuyªn canh + X¸c ®Þnh ph¬ng híng s¶n xuÊt, chØ ra nh÷ng vïng chuyªn m«n hãa vµ nh÷ng vïng cã kh¶ n¨ng hîp t¸c quèc tÕ. + X¸c ®Þnh vµ chän nh÷ng vïng träng ®iÓm gióp Nhµ níc tËp trung vèn ®Çu t ®óng ®¾n. + X©y dùng ®îc c¬ cÊu s¶n xuÊt, c¸c chØ tiªu s¶n xuÊt s¶n phÈm hµng ho¸ cña vïng, yªu cÇu x©y dùng c¬ së vËt chÊt, kü thuËt phôc vô s¶n xuÊt, nhu cÇu lao ®éng. + C¬ së ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn nghiªn cøu tæ chøc qu¶n lý kinh doanh theo ngµnh vµ theo l·nh thæ. + Quy ho¹ch vïng chuyªn canh ®· ®îc thùc hiÖn nhiÖm vô chñ yÕu lµ bè trÝ c¬ cÊu c©y trång víi quy m« vµ chÕ ®é canh t¸c hîp lý, theo híng tËp trung ®Ó øng dông tiÕn bé kü thuËt nh»m n©ng cao n¨ng suÊt, s¶n lîng vµ chÊt lîng s¶n phÈm c©y trång, ®ång thêi ph©n bè c¸c chØ tiªu nhiÖm vô cô thÓ cho tõng c¬ së s¶n xuÊt, lµm c¬ së cho c«ng t¸c quy ho¹ch, lËp kÕ ho¹ch cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt.
10 1.2.1.2 Néi dung cña quy ho¹ch vïng chuyªn canh - X¸c ®Þnh qui m« ranh giíi vïng. - X¸c ®Þnh ph¬ng híng, chØ tiªu nhiÖm vô s¶n xuÊt. - Bè trÝ sö dông ®Êt ®ai. - X¸c ®Þnh qui m« ranh giíi, nhiÖm vô chñ yÕu cho c¸c xÝ nghiÖp trong vïng vµ tæ chøc s¶n xuÊt ngµnh n«ng nghiÖp. - X¸c ®Þnh c¬ së vËt chÊt - kü thuËt phôc vô s¶n xuÊt ®êi sèng. - Tæ chøc vµ sö dông lao ®éng. - ¦íc tÝnh ®Çu t vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ. - Dù kiÕn tiÕn ®é thùc hiÖn quy ho¹ch. 1.2.2 Quy ho¹ch n«ng nghiÖp huyÖn Quy ho¹ch n«ng nghiÖp huyÖn ®îc tiÕn hµnh ë hÇu hÕt c¸c huyÖn, lµ mét quy ho¹ch ngµnh bao gåm c¶ n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, thuû s¶n, tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn. 1.2.2.1 NhiÖm vô cña quy ho¹ch n«ng nghiÖp huyÖn. Trªn c¬ së ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ - x· héi cña huyÖn, c¨n cø vµo sù ph¸t triÓn, ph©n bè lùc lîng s¶n xuÊt vµ ph©n bè vïng n«ng nghiÖp tØnh hoÆc thµnh phè, x©y dùng c¸c biÖn ph¸p nh»m thùc hiÖn ®îc c¸c môc tiªu ®ã theo híng chuyªn m«n ho¸, tËp trung ho¸ kÕt hîp ph¸t triÓn tæng hîp nh»m thùc hiÖn 3 môc tiªu cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ: Gi¶i quyÕt l¬ng thùc, thùc phÈm, nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp vµ n«ng s¶n xuÊt khÈu æn ®Þnh. + Hoµn thiÖn ph©n bè sö dông ®Êt ®ai cho c¸c ®èi tîng sö dông ®Êt nh»m sö dông ®Êt ®ai cã hiÖu qu¶ cao, ®ång thêi b¶o vÖ n©ng cao ®é ph× cña ®Êt canh t¸c n«ng nghiÖp. + T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó øng dông c¸c tiÕn bé kü thuËt vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. + TÝnh vèn ®Çu t c¬ b¶n vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp theo quy ho¹ch.
11 1.2.2.2 Néi dung chñ yÕu cña quy ho¹ch n«ng nghiÖp huyÖn. + X¸c ®Þnh ph¬ng híng vµ môc tiªu ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. + Bè trÝ sö dông ®Êt ®ai. + X¸c ®Þnh c¬ cÊu vµ quy m« s¶n xuÊt n«ng nghiÖp (ph©n chia vµ tÝnh to¸n quy m« c¸c vïng s¶n xuÊt chuyªn canh, x¸c ®Þnh vïng s¶n xuÊt th©m canh, c¸c tæ chøc liªn kÕt n«ng- c«ng nghiÖp, c¸c c¬ së dÞch vô n«ng nghiÖp, bè trÝ trång trät, bè trÝ ch¨n nu«i) + Tæ chøc c¸c c¬ së s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. + Tæ chøc c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp trong n«ng nghiÖp. + Bè trÝ c¬ së vËt chÊt, kü thuËt phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp (thuû lîi, giao th«ng, c¬ khÝ, ®iÖn, c¬ së dÞch vô th¬ng nghiÖp). + Tæ chøc sö dông lao ®éng n«ng nghiÖp, ph©n bè c¸c ®iÓm d©n c n«ng th«n + Nhng c©n ®èi chÝnh trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp : L¬ng thùc, thùc phÈm, thøc ¨n gia sóc, ph©n bãn, vËt t - kü thuËt n«ng nghiÖp, nguån nguyªn liÖu cho c¸c c«ng ty chÕ biÕn n«ng s¶n. + Tæ chøc c¸c côm kinh tÕ, + B¶o vÖ m«i trêng + Vèn ®Çu t c¬ b¶n + HiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ tiÕn ®é thùc hiÖn quy ho¹ch 1.2.2.3. §èi tîng cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp huyÖn. §èi tîng cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp huyÖn lµ toµn bé ®Êt n«ng nghiÖp, trong ranh giíi hµnh chÝnh huyÖn [16]. 1.2.3 Quy ho¹ch l©m nghiÖp Quy ho¹ch l©m nghiÖp lµ tiÕn hµnh ph©n chia, s¾p xÕp hîp lý vÒ mÆt kh«ng gian tµi nguyªn rõng vµ bè trÝ c©n ®èi c¸c h¹ng môc s¶n xuÊt kinh doanh theo c¸c cÊp qu¶n lý l·nh thæ vµ c¸c cÊp qu¶n lý s¶n xuÊt kh¸c nhau,
12 lµm c¬ së cho viÖc lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh l©m nghiÖp ®¸p øng nhu cÇu l©m s¶n cho nÒn kinh tÕ quèc d©n, cho kinh tÕ ®Þa ph¬ng, ®ång thêi ph¸t huy nh÷ng t¸c dông cã lîi kh¸c cña rõng. Quy ho¹ch l©m nghiÖp ¸p dông ë níc ta tõ thêi kú ph¸p thuéc. Nh viÖc x©y dùng ph¬ng ¸n ®iÒu chÕ rõng chåi, s¶n xuÊt cñi, ®iÒu chÕ rõng Th«ng theo ph¬ng ph¸p h¹t ®Òu … §Õn n¨m 1955 - 1957, tiÕn hµnh s¬ th¸m m« t¶ ®Ó íc lîng tµi nguyªn rõng. N¨m 1958 - 1959 tiÕn hµnh thèng kª tr÷ lîng rõng miÒn B¾c. Cho ®Õn n¨m 1960-1964 c«ng t¸c quy ho¹ch l©m nghiÖp míi ¸p dông ë MiÒn B¾c. Tõ n¨m 1965 ®Õn nay, lùc lîng quy ho¹ch l©m nghiÖp ngµy cµng ®îc t¨ng cêng vµ më réng. ViÖn ®iÒu tra quy ho¹ch rõng kÕt hîp chÆt chÏ víi lùc lîng ®iÒu tra quy ho¹ch cña c¸c së L©m nghiÖp (nay lµ së n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n) c¸c tØnh, kh«ng ngõng c¶i tiÕn ph¬ng ph¸p ®iÒu tra, quy ho¹ch l©m nghiÖp cña c¸c níc cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn, tr×nh ®é tµi nguyªn rõng ë níc ta. Tuy nhiªn, so víi lÞch sö ph¸t triÓn cña c¸c níc kh¸c th× quy ho¹ch l©m nghiÖp níc ta h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn muén h¬n rÊt nhiÒu. V× vËy, nh÷ng nghiªn cøu c¬ b¶n vÒ kinh tÕ, x· héi, vµ tµi nguyªn rõng lµm c¬ së cho c«ng t¸c quy ho¹ch l©m nghiÖp cha ®îc gi¶i quyÕt triÖt ®Ó, nªn c«ng t¸c nµy ë níc ta ®ang trong giai ®o¹n võa tiÕn hµnh võa nghiªn cøu ¸p dông. Theo ChiÕn lîc Ph¸t triÓn L©m nghiÖp quèc gia giai ®o¹n 2006-2020 mét trong nh÷ng tån t¹i mµ Bé NN&PTNT ®¸nh gi¸ lµ : “ C«ng t¸c quy ho¹ch nhÊt lµ quy ho¹ch dµi h¹n cßn yÕu vµ chËm ®æi míi, cha kÕt hîp chÆt chÏ víi quy ho¹ch cña c¸c ngµnh kh¸c, cßn mang nÆng tÝnh bao cÊp vµ thiÕu tÝnh kh¶ thi. Cha quy ho¹ch 3 lo¹i rõng hîp lý vµ cha thiÕt lËp ®îc l©m phÇn æn ®Þnh trªn thùc ®Þa…”. §©y còng lµ nhiÖm vô nÆng nÒ vµ cÊp b¸ch ®æi víi ngµnh l©m nghiÖp ë níc ta hiÖn nay.
13 1.2.3.1 §Æc thï cña c«ng t¸c quy ho¹ch l©m nghiÖp - §Þa bµn quy ho¹ch l©m nghiÖp rÊt ®a d¹ng, phøc t¹p (bao gåm c¶ vïng ven biÓn, trung du, nói cao vµ biªn giíi, h¶i ®¶o), thêng cã ®Þa h×nh cao, dèc, chia c¾t phøc t¹p, giao th«ng ®i l¹i khã kh¨n vµ cã nhiÒu ngµnh kinh tÕ ho¹t ®éng. - Lµ ®Þa bµn c tró cña ®ång bµo c¸c d©n téc Ýt ngêi, tr×nh ®é d©n trÝ thÊp, kinh tÕ x· héi chËm ph¸t triÓn, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. - §èi tîng cña c«ng t¸c quy ho¹ch l©m nghiÖp lµ rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp, tõ bao ®êi nay lµ “cña chung” cña ®ång bµo c¸c d©n téc, nhng thùc chÊt lµ v« chñ. - C©y l©m nghiÖp cã chu kú kinh doanh dµi (ng¾n 8-10 n¨m, dµi tõ 40- 100 n¨m). Ngêi d©n chØ tù gi¸c bá vèn tham gia trång rõng nÕu biÕt ch¾c ch¾n sÏ cã lîi. - Môc tiªu cña quy ho¹ch l©m nghiÖp còng rÊt ®a d¹ng: Quy ho¹ch rõng phßng hé (phßng hé ®Çu nguån, phßng hé ven biÓn, phßng hé m«i trêng); Quy ho¹ch rõng ®Æc dông (c¸c vên quèc gia, c¸c khu b¶o tån thiªn nhiªn, c¸c khu di tÝch v¨n ho¸ - lÞch sö - danh lam th¾ng c¶nh) vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c lo¹i rõng s¶n xuÊt. - Quy m« cña c«ng t¸c quy ho¹ch l©m nghiÖp bao gåm c¶ tÇm vÜ m« vµ vi m«: Quy ho¹ch toµn quèc, tõng vïng l·nh thæ, tõng tØnh, tõng huyÖn, xÝ nghiÖp, l©m trêng, quy ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· vµ lµng l©m nghiÖp. - Lùc lîng tham gia c«ng t¸c quy ho¹ch l©m nghiÖp thêng lu«n ph¶i lu ®éng, ®iÒu kiÖn sinh ho¹t khã kh¨n, c¬ së vËt chÊt thiÕu thèn vÒ mäi mÆt … §éi ngò c¸n bé x©y dùng ph¬ng ¸n quy ho¹ch còng rÊt ®a d¹ng, bao gåm c¶ lùc lîng cña trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng, thËm chÝ c¸c ngµnh kh¸c còng tham gia lµm quy ho¹ch l©m nghiÖp (n«ng nghiÖp, c«ng an, qu©n ®éi …);
14 Trong ®ã, cã mét bé phËn ®îc ®µo t¹o bµi b¶n qua c¸c trêng líp, song phÇn lín chØ dùa vµo kinh nghiÖm ho¹t ®éng l©u n¨m trong ngµnh l©m nghiÖp 14 * Nh÷ng yªu cÇu cña c«ng t¸c quy ho¹ch l©m nghiÖp phôc vô chuyÓn ®æi c¬ cÊu n«ng nghiÖp n«ng th«n. C«ng t¸c quy ho¹ch l©m nghiÖp ®îc triÓn khai dùa trªn nh÷ng chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch vµ ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña Nhµ níc vµ chÝnh quyÒn c¸c cÊp trªn tõng ®Þa bµn cô thÓ. Víi mçi ph¬ng ¸n quy ho¹ch l©m nghiÖp ph¶i ®¹t ®îc: - Ho¹ch ®Þnh râ ranh giíi ®Êt n«ng - ®Êt l©m nghiÖp vµ ®Êt do c¸c ngµnh kh¸c sö dông. Trong ®ã, ®Êt n«ng nghiÖp, ®Êt l©m nghiÖp ®îc quan t©m hµng ®Çu v× lµ hai ngµnh chÝnh sö dông ®Êt ®ai - Trªn phÇn ®Êt l©m nghiÖp ®· ®îc x¸c ®Þnh, tiÕn hµnh ho¹ch ®Þnh 3 lo¹i rõng (phßng hé, ®Æc dông vµ s¶n xuÊt). Tõ ®ã x¸c ®Þnh c¸c gi¶i ph¸p l©m sinh thÝch hîp víi tõng lo¹i rõng vµ ®Êt rõng (b¶o vÖ, lµm giµu rõng, khoanh nu«i phôc håi rõng, trång rõng míi, nu«i dìng rõng, n«ng l©m kÕt hîp … khai th¸c lîi dông rõng) - TÝnh to¸n nhu cÇu ®Çu t (chñ yÕu nhu cÇu lao ®éng, vËt t thiÕt bÞ vµ nhu cÇu vèn). V× lµ ph¬ng ¸n quy ho¹ch nªn viÖc tÝnh to¸n nhu cÇu ®Çu t chØ mang tÝnh kh¸i qu¸t, phôc vô cho viÖc lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt ë nh÷ng bíc tiÕp theo. - X¸c ®Þnh mét sè gi¶i ph¸p ®¶m b¶o thùc hiÖn nh÷ng néi dung quy ho¹ch (gi¶i ph¸p l©m sinh, khoa häc c«ng nghÖ, c¬ chÕ chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p vÒ vèn, lao ®éng …) - §æi míi mét sè ph¬ng ¸n quy ho¹ch cã quy m« lín (cÊp toµn quèc, vïng, tØnh) cßn ®Ò xuÊt c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n cÇn u tiªn ®Ó triÓn khai bíc tiÕp theo lµ lËp dù ¸n ®Çu t ho¹ch b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi.
15 1.2.3.2 C¸c v¨n b¶n chÝnh s¸ch Nhµ níc liªn quan ®Õn quy ho¹ch l©m nghiÖp. - HiÕn ph¸p cña níc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1992 kh¼ng ®Þnh “ Nhµ níc thèng nhÊt qu¶n lý toµn bé ®Êt ®ai theo quy ho¹ch vµ ph¸p luËt, ®¶m b¶o sö dông ®óng môc ®Ých vµ cã hiÖu qu¶. Nhµ níc giao ®Êt cho c¸c tæ chøc, hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n sö dông æn ®Þnh l©u dµi” - LuËt ®Êt ®ai n¨m 2003 quy ®Þnh râ 3 lo¹i ®Êt (®Êt n«ng nghiÖp, ®Êt phi n«ng nghiÖp, ®Êt cha sö dông) vµ 6 quyÒn sö dông (®îc cÊp giÊy chøng nhËn QSD ®Êt; hëng thµnh qu¶ lao ®éng, kÕt qu¶ ®Çu t trªn ®Êt; hëng c¸c lîi Ých do c«ng tr×nh cña Nhµ níc vÒ b¶o vÖ, c¶i t¹o ®Êt n«ng nghiÖp; ®îc Nhµ níc híng dÉn vµ gióp ®ì trong viÖc c¶i t¹o, båi bæ ®Êt n«ng nghiÖp; ®îc Nhµ níc b¶o hé khi bÞ ngêi kh¸c x©m ph¹m ®Õn quyÒn sö dông ®Êt hîp ph¸p cña m×nh vµ nh÷ng hµnh vi kh¸c vi ph¹m ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai). - LuËt b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng n¨m 2004 ph©n ®Þnh râ 3 lo¹i rõng (rõng phßng hé; rõng ®Æc dông; rõng s¶n xuÊt) lµm c¬ së cho quy ho¹ch l©m nghiÖp. - QuyÕt ®Þnh 186/2006/Q§-TTg ngµy 14/8/2006 cña Thñ tíng chÝnh phñ vÒ quy chÕ qu¶n lý rõng. Quy ®Þnh vÒ viÖc tæ chøc qu¶n lý, b¶o vÖ, ph¸t triÓn vµ sö dông rõng ®Æc dông, phßng hé vµ rõng s¶n xuÊt, bao gåm diÖn tÝch cã rõng vµ diÖn tÝch kh«ng cã rõng ®· ®îc nhµ níc giao cho thuª hoÆc quy ho¹ch cho l©m nghiÖp - QuyÕt ®Þnh 61/2005/Q§-BNN ngµy 12/10/2005 cña Bé NN&PTNT VÒ quy ®Þnh tiªu chÝ ph©n cÊp rõng phßng hé vµ QuyÕt ®Þnh sè 62/2005/Q§- BNN ngµy 12/10/2005 cña Bé NN&PTNT vÒ qui ®Þnh vÒ tiªu chÝ ph©n lo¹i rõng ®Æc dông Tõ tríc ®Õn nay, c«ng t¸c quy ho¹ch l©m nghiÖp ®· ®îc triÓn khai trªn toµn quèc ë nhiÒu cÊp ®é, quy m« kh¸c nhau phôc vô cho môc tiªu ph¸t triÓn ngµnh. Song c¨n cø vµ yªu cÇu, trong mçi giai ®o¹n cô thÓ, trong tõng
16 thêi ®iÓm, c¨n cø vµo yªu cÇu møc ®é kü thuËt kh¸c nhau mµ néi dung c¸c ph¬ng ¸n quy ho¹ch, dù ¸n ®Çu t ®îc ®iÒu chØnh cho phï hîp. 1.2.3.3 §èi tîng quy ho¹ch l©m nghiÖp vµ quy ho¹ch l©m nghiÖp cÊp huyÖn Tuú theo ph¹m vi cña c«ng t¸c quy ho¹ch mµ ®èi tîng cña c«ng t¸c quy ho¹ch cã thÓ lín nhá kh¸c nhau ®îc ph©n ra hai hÖ thèng tæ chøc kh¸c nhau. * Quy ho¹ch l©m nghiÖp cho c¸c cÊp qu¶n lý s¶n xuÊt, kinh doanh Quy ho¹ch l©m nghiÖp cho c¸c cÊp qu¶n lý s¶n xuÊt, kinh doanh bao gåm: Quy ho¹ch tæng c«ng ty l©m nghiÖp, c«ng ty l©m nghiÖp; Quy ho¹ch l©m trêng; Quy ho¹ch l©m nghiÖp cho c¸c ®èi tîng kh¸c (quy ho¹ch cho c¸c khu rõng ®Æc dông, quy ho¹ch cho c¸c khu rõng phßng hé vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn s¶n xuÊt l©m nghiÖp cho c¸c céng ®ång lµng b¶n vµ trang tr¹i l©m nghiÖp hé gia ®×nh). C¸c néi dung quy ho¹ch l©m nghiÖp cho c¸c cÊp qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh lµ kh¸c nhau tuú theo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mçi ®¬n vÞ vµ thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo s¶n xuÊt l©m nghiÖp mµ lùa chän c¸c néi dung quy ho¹ch cho phï hîp [16] * Quy ho¹ch cho c¸c cÊp qu¶n lý l·nh thæ §èi tîng quy ho¹ch cho c¸c cÊp qu¶n lý l·nh thæ thêng bao gåm diÖn tÝch qu¶n lý theo c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh nh quy ho¹ch l©m nghiÖp toµn quèc, quy ho¹ch l©m nghiÖp tØnh, quy ho¹ch l©m nghiÖp huyÖn vµ quy ho¹ch l©m nghiÖp x·. ë níc ta, c¸c cÊp qu¶n lý l·nh thæ bao gåm c¸c cÊp ®¬n vÞ qu¶n lý hµnh chÝnh: Tõ toµn quèc tíi TØnh (Thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng), huyÖn (Thµnh phè thuéc tØnh, thÞ x·, quËn) vµ x· (phêng). §Ó ph¸t ph¸t triÓn, mçi ®¬n vÞ ®Òu ph¶i x©y dùng ph¬ng ¸n quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c ngµnh s¶n xuÊt vµ quy ho¹ch d©n c, ph¸t triÓn v¨n ho¸ x· héi …
17 ë nh÷ng ®èi tîng cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn l©m nghiÖp th× quy ho¹ch l©m nghiÖp lµ mét vÊn ®Ò quan träng, lµm c¬ së cho viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt nghÒ rõng nãi riªng vµ gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi nãi chung trªn ®Þa bµn. - Quy ho¹ch l©m nghiÖp toµn quèc Quy ho¹ch l©m nghiÖp toµn quèc lµ quy ho¹ch ph¸t triÓn s¶n xuÊt l©m nghiÖp trªn ph¹m vi l·nh thæ quèc gia nh»m gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n, bao gåm: X¸c ®Þnh ph¬ng híng nhiÖm vô chiÕn lîc ph¸t triÓn l©m nghiÖp toµn quèc. Quy ho¹ch ®Êt ®ai tµi nguyªn rõng theo c¸c chøc n¨ng (s¶n xuÊt, phßng hé vµ ®Æc dông). Quy ho¹ch b¶o vÖ, nu«i dìng vµ ph¸t triÓn tµi nguyªn rõng hiÖn cã. Quy ho¹ch t¸i sinh rõng (bao gåm t¸i sinh tù nhiªn vµ trång rõng), thùc hiÖn n«ng l©m kÕt hîp. Quy ho¹ch lîi dông rõng, chÕ biÕn l©m s¶n g¾n víi thÞ trêng tiªu thô. Quy ho¹ch tæ chøc s¶n xuÊt, ph¸t triÓn nghÒ rõng, ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi. Quy ho¹ch x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, giao th«ng vËn t¶i. X¸c ®Þnh tiÕn ®é thùc hiÖn. Thêi h¹n quy ho¹ch l©m nghiÖp thêng thùc hiÖn trong thêi gian 10 n¨m vµ c¸c néi dung quy ho¹ch ®îc thùc hiÖn tuú theo c¸c vïng kinh tÕ l©m nghiÖp. - Quy ho¹ch l©m nghiÖp cÊp tØnh Quy ho¹ch l©m nghiÖp cÊp tØnh gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò: X¸c ®Þnh ph¬ng híng nhiÖm vô ph¸t triÓn l©m nghiÖp trong ph¹m vi tØnh, trªn c¬ së c¨n cø vµo ph¬ng híng nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña tØnh, c¨n cø quy ho¹ch l©m nghiÖp toµn quèc ®ång thêi c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ, x· héi cña tØnh. C¨n cø vµo ph¬ng híng nhiÖm vô ph¸t triÓn l©m nghiÖp cña tØnh, ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai tµi nguyªn rõng, nhu cÇu phßng hé vµ c¸c nhu cÇu ®Æc biÖt kh¸c tiÕn hµnh quy ho¹ch ®Êt l©m nghiÖp trªn ®Þa bµn tØnh theo ba chøc n¨ng: Rõng s¶n xuÊt, rõng phßng hé vµ rõng ®Æc dông. Quy ho¹ch b¶o vÖ, nu«i dìng vµ ph¸t triÓn tµi nguyªn rõng hiÖn cã. Quy ho¹ch t¸i sinh rõng (bao gåm trång rõng vµ t¸i sinh tù nhiªn) vµ n«ng l©m kÕt hîp. Quy ho¹ch
18 khai th¸c lîi dông rõng, chÕ biÕn l©m s¶n g¾n víi thÞ trêng tiªu thô. Quy ho¹ch tæ chøc s¶n xuÊt l©m nghiÖp cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi. Quy ho¹ch x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, giao th«ng vËn t¶i phôc vô s¶n xuÊt l©m nghiÖp, lu th«ng hµng ho¸ vµ ®êi sèng. X¸c ®Þnh tiÕn ®é thùc hiÖn - Quy ho¹ch l©m nghiÖp cÊp huyÖn Quy ho¹ch l©m nghiÖp cÊp huyÖn vÒ c¬ b¶n c¸c néi dung quy ho¹ch l©m nghiÖp còng t¬ng tù nh quy ho¹ch l©m nghiÖp cÊp tØnh, tuy nhiªn nã ®îc triÓn khai cô thÓ, chi tiÕt h¬n vµ ®îc tiÕn hµnh trªn ph¹m vi ®Þa bµn huyÖn. Quy ho¹ch l©m nghiÖp huyÖn ®Ò cËp gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò sau: - C¨n cø vµo ph¬ng híng, nhiÖm vô ph¸t triÓn tæng thÓ kinh tÕ x· héi cña huyÖn, c¨n cø vµo ph¬ng ¸n ph¸t triÓn l©m nghiÖp cña tØnh vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn kinh tÕ - x· héi, ®Æc biÖt lµ ®iÒu kiÖn tµi nguyªn rõng cña huyÖn ®Ó x¸c ®Þnh ph¬ng híng nhiÖm vô ph¸t triÓn trªn ®Þa bµn huyÖn. - C¨n cø ph¬ng híng ph¸t triÓn l©m nghiÖp huyÖn vµ ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai tµi nguyªn rõng, nhu cÇu phßng hé vµ c¸c nhu cÇu ®Æc biÖt kh¸c, tiÕn hµnh quy ho¹ch ®Êt l©m nghiÖp trong huyÖn theo 3 chøc n¨ng: S¶n xuÊt, phßng hé vµ ®Æc dông. - Quy ho¹ch b¶o vÖ, nu«i dìng, ph¸t triÓn rõng hiÖn cã. - Quy ho¹ch c¸c biÖn ph¸p t¸i sinh rõng: Trång rõng, khoanh nu«i phôc håi rõng tù nhiªn. Quy ho¹ch thùc hiÖn n«ng l©m kÕt hîp vµ s¶n xuÊt hç trî trªn ®Êt l©m nghiÖp. - Quy ho¹ch khai th¸c lîi dông l©m ®Æc s¶n, chÕ biÕn l©m s¶n g¾n liÒn víi thÞ trêng tiªu thô. - Quy ho¹ch tæ chøc s¶n xuÊt l©m nghiÖp, quy ho¹ch ®Êt l©m nghiÖp cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong huyÖn, tæ chøc ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi. - Quy ho¹ch x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, giao th«ng vËn t¶i. - X¸c ®Þnh tiÕn ®é thùc hiÖn.
19 Thêi gian quy ho¹ch cÊp huyÖn thêng 10 n¨m. C¸c quy ho¹ch l©m nghiÖp còng cÇn ph¶i phï hîp víi ph¬ng híng ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi chung cña tõng tiÓu vïng trong huyÖn. - Quy ho¹ch l©m nghiÖp cÊp x· X· ®îc coi lµ ®¬n vÞ qu¶n lý hµnh chÝnh nhá nhÊt, lµ ®¬n vÞ c¬ b¶n qu¶n lý vµ tæ chøc s¶n xuÊt l©m nghiÖp trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tËp thÓ vµ t nh©n. Quy ho¹ch l©m nghiÖp x· thêng tiÕn hµnh c¸c néi dung sau: §iÒu tra c¸c ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cña x· cã liªn quan ®Õn s¶n xuÊt l©m nghiÖp: §iÒu kiÖn tù nhiªn, ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi, ®iÒu kiÖn tµi nguyªn rõng. C¨n cø vµo quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi x·, c¨n cø vµo quy ho¹ch l©m nghiÖp cÊp huyÖn vµ c¸c ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cña x·, x¸c ®Þnh ph¬ng híng nhiÖm vô ph¸t triÓn l©m nghiÖp trªn ®Þa bµn x·. Quy ho¹ch ®Êt ®ai trong x· theo ngµnh vµ theo ®¬n vÞ sö dông, x¸c ®Þnh râ mèi quan hÖ gi÷a c¸c ngµnh sö dông ®Êt ®ai trªn ®Þa bµn x·. C¨n cø vµo ph¬ng hãng ph¸t triÓn, c¸c ®iÒu kiÖn c¬ b¶n, nhu cÇu phßng hé vµ c¸c nhu cÇu ®Æc biÖt kh¸c (nÕu cã) ph©n chia ®Êt l©m nghiÖp theo ba chøc n¨ng sö dông: S¶n xuÊt, phßng hé vµ ®Æc dông. Quy ho¹ch c¸c néi dung s¶n xuÊt kinh doanh lîi dông rõng, bè trÝ kh«ng gian vµ thêi gian, tæ chøc c¸c biÖn ph¸p kinh doanh lîi dông rõng: B¶o vÖ vµ nu«i dìng rõng hiÖn cã, trång rõng vµ t¸i sinh phôc håi rõng, n«ng l©m kÕt hîp, khai th¸c, chÕ biÕn c¸c lo¹i l©m s¶n, ®Æc s¶n phôc vô nhu cÇu cña ®Þa ph¬ng vµ thÞ trêng, quy ho¹ch c¸c néi dung s¶n xuÊt hç trî. Quy ho¹ch tæ chøc s¶n xuÊt l©m nghiÖp cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong x· g¾n víi ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi. Quy ho¹ch x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ giao th«ng vËn t¶i, c¸c c«ng tr×nh phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. ¦íc tÝnh ®Çu t lao ®éng, tiÒn vèn, vËt t thiÕt bÞ. HiÖu qu¶ ®Çu t cÇn ®îc ®¸nh gi¸ ®Çy ®ñ trªn c¸c mÆt: Kinh tÕ, x· héi vµ m«i trêng. X¸c ®Þnh tiÕn ®é thùc hiÖn.