BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br />
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI<br />
------------------------<br />
<br />
BÙI QUANG ĐIỆP<br />
<br />
PHÂN TÍCH VÀ ĐỀ XUẤT<br />
MỘT SỐ BIỆN PHÁP KINH TẾ HOÁ<br />
NGÀNH TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG<br />
VÀ MỘT SỐ ỨNG DỤNG TẠI TỈNH HOÀ BÌNH<br />
<br />
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC<br />
CHUYÊN NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH<br />
<br />
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN VIỆT HÀ<br />
<br />
HÀ NỘI - 2012<br />
<br />
Cao học QTKD 2010-2012<br />
<br />
Bùi Quang Điệp<br />
<br />
LỜI CAM ĐOAN<br />
Tôi xin cam đoan:<br />
Những nội dung trong luận văn này là do tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn<br />
của TS. Trần Việt Hà, không sao chép bất kỳ một công trình hay một luận án của<br />
bất cứ tác giả nào khác. Các số liệu, kết quả trong luận văn là trung thực. Các tài<br />
liệu trích dẫn có nguồn gốc rõ ràng.<br />
Các nội dung nghiên cứu và kết quả trong đề tài này là trung thực và chưa<br />
từng được ai công bố trong bất cứ công trình nào.<br />
<br />
Hòa Bình, ngày 16 tháng 9 năm 2012<br />
Người thực hiện<br />
<br />
Bùi Quang Điệp<br />
<br />
Cao học QTKD 2010-2012<br />
<br />
Bùi Quang Điệp<br />
<br />
LỜI CẢM ƠN<br />
<br />
Trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn, tôi đã nhận được sự hướng<br />
dẫn, giúp đỡ quý báu của các thầy cô, các anh chị, và các bạn. Tôi xin được bày tỏ<br />
lời cảm ơn chân thành tới Ban giám hiệu, Viện Đào tạo sau Đại học, Khoa Kinh tế<br />
và Quản lý cùng thầy cô giáo Trường Đại học Bách khoa Hà Nội đã tạo mọi điều<br />
kiện thuận lợi giúp đỡ tôi.<br />
Đặc biệt, tôi xin trân trọng và cảm ơn sâu sắc đến thầy giáo, TS. Trần Việt Hà,<br />
đã hết lòng giúp đỡ, hướng dẫn, và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình<br />
học tập và hoàn thành luận văn tốt nghiệp.<br />
Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban lãnh đạo, các phòng chức năng Sở Tài nguyên<br />
và Môi trường tỉnh Hoà Bình đã cung cấp tài liệu và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho<br />
tôi trong quá trình làm việc, thu thập số liệu tại tỉnh Hoà Bình để tôi có thể hoàn<br />
thành luận văn.<br />
Tôi xin chân thành cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã chia sẻ, động<br />
viên, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp.<br />
Mặc dù tác giả đã có nhiều cố gắng, song bản luận văn khó tránh khỏi những<br />
hạn chế, khiếm khuyết nhất định. Kính mong nhận được sự đóng góp chân thành của<br />
các thầy giáo, cô giáo, các bạn bè, đồng nghiệp để bản luận văn hoàn thiện hơn nữa.<br />
Xin trân trọng cảm ơn!<br />
Hòa Bình, ngày 16 tháng 9 năm 2012<br />
Người thực hiện<br />
<br />
Bùi Quang Điệp<br />
<br />
Cao học QTKD 2010-2012<br />
<br />
Bùi Quang Điệp<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
LỜI CAM ĐOAN<br />
LỜI CẢM ƠN<br />
DANH MỤC VIẾT TẮT<br />
PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1<br />
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐẨY MẠNH KINH TẾ HOÁ<br />
NGÀNH TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG .................................................... 4<br />
1.1.<br />
<br />
Tổng quan về đẩy mạnh kinh tế hóa ngành Tài nguyên và Môi trường .....4<br />
<br />
1.1.1.<br />
<br />
Khái niệm, bản chất của kinh tế hoá tài nguyên và môi trường ............... 4<br />
<br />
1.1.2.<br />
<br />
Một số khái niệm cơ bản liên quan đến kinh tế hóa ngành tài nguyên<br />
và môi trường ......................................................................................... 5<br />
<br />
1.1.2.1. Các quy luật khách quan của KTTT........................................................ 5<br />
1.1.2.2. Các nguyên tắc của KTTT trong quản lý tài nguyên và bảo vệ<br />
môi trường.................................................................................. 7<br />
1.1.2.3. Vai trò nhà nước trong quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường ............ 8<br />
1.2.<br />
<br />
Tiếp cận thị trường trong QLTN&BVMT .........................................12<br />
<br />
1.2.1.<br />
<br />
Vận dụng các quy luật khách quan của KTTT trong QLTN&BVMT .....12<br />
<br />
1.2.2.<br />
<br />
Vận dụng các nguyên tắc của KTTT trong QLTN&BVMT ...................17<br />
<br />
1.2.3.<br />
<br />
Định giá, lượng hóa, hạch toán TN&MT ...............................................21<br />
<br />
1.2.4.<br />
<br />
Công cụ kinh tế và khả năng vận dụng trong QLTN&BVMT ................31<br />
<br />
TÓM TẮT CHƯƠNG 1 .....................................................................................36<br />
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KINH TẾ HÓA NGÀNH TÀI NGUYÊN<br />
VÀ MÔI TRƯỜNG VIỆT NAM .......................................................................37<br />
2.1.<br />
<br />
Thực trạng về định giá, lượng hóa và hạch toán TN&MT ................37<br />
<br />
2.1.1.<br />
<br />
Thực trạng định giá Tài nguyên và Môi trường......................................37<br />
<br />
2.1.2.<br />
<br />
Thực trạng lượng hóa giá trị kinh tế của tài nguyên và môi trường<br />
ở Việt Nam ...........................................................................................47<br />
<br />
2.1.3.<br />
<br />
Thực trạng hạch toán tài nguyên và môi trường ở Việt Nam ..................50<br />
<br />
Bùi Quang Điệp<br />
<br />
2.1.4.<br />
<br />
Cao học QTKD 2010-2012<br />
<br />
Những khó khăn vướng mắc trong việc định giá, lượng hóa và hạch<br />
toán tài nguyên và môi trường ở Việt Nam ............................................51<br />
<br />
2.2.<br />
<br />
Thực trạng về cơ chế bao cấp, xin cho trong QLTN&BVMT ...........52<br />
<br />
2.2.1.<br />
<br />
Thực trạng cơ chế xin-cho, bao cấp trong lĩnh vực đất đai .....................53<br />
<br />
2.2.2.<br />
<br />
Thực trạng cơ chế xin-cho, bao cấp trong lĩnh vực địa chất - khoáng sản .............. 58<br />
<br />
2.3.3.<br />
<br />
Thực trạng cơ chế xin-cho, bao cấp trong lĩnh vực tài nguyên nước.......61<br />
<br />
2.2.4.<br />
<br />
Thực trạng cơ chế xin-cho, bao cấp trong lĩnh vực khí tượng thủy văn<br />
và biến đổi khí hậu.................................................................................62<br />
<br />
2.3.<br />
<br />
Thực trạng về sử dụng các công cụ kinh tế trong QLTN&BVMT....65<br />
<br />
2.3.1.<br />
<br />
Công cụ về thuế tài nguyên và môi trường.............................................65<br />
<br />
2.3.2.<br />
<br />
Công cụ phí và lệ phí về tài nguyên và môi trường ................................73<br />
<br />
2.3.3.<br />
<br />
Công cụ ký quỹ......................................................................................76<br />
<br />
2.3.4.<br />
<br />
Công cụ hỗ trợ, ưu đãi về tài chính liên quan đến TN&MT....................77<br />
<br />
2.3.5.<br />
<br />
Các công cụ kinh tế khác liên quan đến QLTN& BVMT .......................80<br />
<br />
2.3.6.<br />
<br />
Đánh giá chung về sử dụng công cụ kinh tế trong QLTN&BVMT.........82<br />
<br />
2.4.<br />
<br />
Thực trạng về phát triển các loại thị trường về TN&MT và<br />
thương mại hóa thông tin, dữ liệu về TN&MT ..................................85<br />
<br />
2.4.1.<br />
<br />
Thị trường đất đai ..................................................................................85<br />
<br />
2.4.2.<br />
<br />
Thị trường dịch vụ môi trường...............................................................86<br />
<br />
2.4.3.<br />
<br />
Thực trạng về thương mại hóa thông tin, dữ liệu về TN&MT ................87<br />
<br />
TÓM TẮT CHƯƠNG 2 .....................................................................................90<br />
CHƯƠNG 3: KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ ĐẨY MẠNH KINH TẾ<br />
HÓA TRONG QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG .......91<br />
3.1.<br />
<br />
Kinh nghiệm của các nước đang phát triển........................................91<br />
<br />
3.1.1.<br />
<br />
Kinh nghiệm của Trung Quốc................................................................91<br />
<br />
3.1.2.<br />
<br />
Kinh nghiệm của Indonexia ...................................................................94<br />
<br />
3.2.<br />
<br />
Kinh nghiệm của các nước có nền kinh tế chuyển đổi .......................95<br />
<br />
3.2.1.<br />
<br />
Một số vấn đề môi trường ưu tiên cải cách.............................................96<br />
<br />
3.2.2.<br />
<br />
Cải cách chính sách tài nguyên và môi trường trong giai đoạn đầu<br />
thời kỳ chuyển đổi .................................................................................96<br />
<br />