Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Một số giải pháp cải tiến hệ thống quản lý chất lượng tại Trung tâm nghiên cứu và Phát triển An toàn và Môi trường Dầu khí - Viện Dầu khí Việt Nam

Chia sẻ: Canhvatxanhbaola | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:126

Thêm vào BST

Báo xấu

37
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là phân tích thực trạng về hệ thống quản lý tích hợp tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2008 và tiêu chuẩn TCVN ISO/IEC 17025:2007 tại trung tâm Nghiên cứu và Phát triển An toàn và Môi trường Dầu khí, tìm ra những điểm còn hạn chế trong hệ thống quản lý và phân tích nguyên nhân.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Một số giải pháp cải tiến hệ thống quản lý chất lượng tại Trung tâm nghiên cứu và Phát triển An toàn và Môi trường Dầu khí - Viện Dầu khí Việt Nam

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP.HCM _________________ LEÂ THÒ CHI MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP CAÛI TIEÁN HEÄ THOÁNG QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG TAÏI TRUNG TAÂM NGHIEÂN CÖÙU VAØ PHAÙT TRIEÅN AN TOAØN VAØ MOÂI TRÖÔØNG DAÀU KHÍ – VIEÄN DAÀU KHÍ VIEÄT NAM LUAÄN VAÊN THAÏC SYÕ KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH – NAÊM 2012
BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP.HCM _________________ LEÂ THÒ CHI MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP CAÛI TIEÁN HEÄ THOÁNG QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG TAÏI TRUNG TAÂM NGHIEÂN CÖÙU VAØ PHAÙT TRIEÅN AN TOAØN VAØ MOÂI TRÖÔØNG DAÀU KHÍ – VIEÄN DAÀU KHÍ VIEÄT NAM Chuyeân ngaønh: Quaûn trò kinh doanh Maõ soá: 60.34.01.02 LUAÄN VAÊN THAÏC SYÕ KINH TEÁ Ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc: GS.TS. HOAØNG THÒ CHÆNH TP. HOÀ CHÍ MINH – NAÊM 2012
LÔØI CAÛM ÔN Ñeà taøi “Moät soá giaûi phaùp caûi tieán heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng taïi Trung taâm Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån An toaøn vaø Moâi tröôøng Daàu khí – Vieän Daàu khí Vieät Nam” laø keát quaû nhöõng noã löïc hoïc taäp cuûa toâi taïi tröôøng Ñaïi hoïc kinh teá TP.HCM. Xin ñöôïc baøy toû loøng bieát ôn ñeán nhöõng ngöôøi thaân, baïn beø vaø ñoàng nghieäp ñaõ giuùp ñôõ, ñoäng vieân vaø taïo ñieàu kieän trong thôøi gian toâi thöïc hieän luaän vaên naøy. Toâi traân troïng caûm ôn GS.TS Hoaøng Thò Chænh ñaõ taän tình höôùng daãn toâi hoaøn thaønh luaän vaên toát nghieäp. Vaø cuoái cuøng, toâi chaân thaønh caûm ôn Ban Giaùm ñoác Trung taâm Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån An toaøn vaø Moâi tröôøng Daàu khí – Vieän Daàu khí Vieät Nam vaø caùc ñoàng nghieäp ñaõ hoã trôï cung caáp soá lieäu trong quaù trình toâi thu thaäp döõ lieäu ñeå thöïc hieän luaän vaên. TP. Hoà Chí Minh, ngaøy 27 thaùng 12 naêm 2012 Taùc giaû Leâ Thò Chi
LÔØI CAM ÑOAN Toâi xin cam ñoan: Ñeà taøi “Moät soá giaûi phaùp caûi tieán heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng taïi Trung taâm Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån An toaøn vaø Moâi tröôøng Daàu khí – Vieän Daàu khí Vieät Nam” laø ñeà taøi nghieân cöùu cuûa rieâng toâi. Caùc soá lieäu ñieàu tra, keát quaû nghieân cöùu trong luaän vaên laø trung thöïc vaø chöa ñöôïc coâng boá ôû baát kyø taøi lieäu naøo. Taùc giaû Leâ Thò Chi
MỤC LỤC LÔØI CAÛM ÔN LÔØI CAM ÑOAN MUÏC LUÏC DANH MUÏC CAÙC BAÛNG DANH MUÏC CAÙC HÌNH VEÕ, BIEÅU ÑOÀ VAØ PHUÏ LUÏC DANH MUÏC CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT PHAÀN MÔÛ ÑAÀU ........................................................................................................ 1 1. Söï caàn thieát cuûa ñeà taøi .......................................................................................... 1 2. Muïc tieâu nghieân cöùu ................................................................................................ 2 3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu ....................................................................... 2 4. Phöông phaùp nghieân cöùu ...................................................................................... 2 5. YÙ nghóa khoa hoïc vaø thöïc tieãn cuûa ñeà taøi ............................................................... 3 6. Nhöõng ñieåm noåi baät cuûa luaän vaên ........................................................................ 3 7. Keát caáu cuûa luaän vaên............................................................................................ 4 CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ HEÄ THOÁNG QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG .. 6 1.1. Toång quan veà quaûn lyù chaát löôïng .................................................................. 6 1.1.1. Chaát löôïng ..................................................................................................... 6 1.1.2. Quaûn lyù chaát löôïng ........................................................................................ 7 1.1.3. Caùc phöông thöùc quaûn lyù chaát löôïng ............................................................. 7 1.1.3.1. Kieåm tra chaát löôïng .................................................................................. 8 1.1.3.2. Kieåm soaùt chaát löôïng ............................................................................... 8 1.1.3.3. Ñaûm baûo chaát löôïng ................................................................................. 9 1.1.3.4. Kieåm soaùt chaát löôïng toaøn dieän ............................................................... 9 1.1.3.5. Quaûn lyù chaát löôïng toaøn dieän ................................................................... 9
1.1.4. Caùc nguyeân taéc quaûn lyù chaát löôïng ............................................................... 10 1.2. Heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng ......................................................................... 10 1.2.1. Khaùi nieäm heä thoáng QLCL ............................................................................ 10 1.2.2. Chu trình quaûn lyù trong heä thoáng QLCL ....................................................... 10 1.2.3. Caùc hoaït ñoäng cuûa heä thoáng QLCL ............................................................... 13 1.2.3.1. Hoaïch ñònh chaát löôïng ............................................................................. 13 1.2.3.2. Kieåm soaùt chaát löôïng ............................................................................... 13 1.2.3.3. Ñaûm baûo chaát löôïng ................................................................................. 14 1.2.3.4. Caûi tieán chaát löôïng ................................................................................... 14 1.3. Moät soá coâng cuï quaûn lyù hoã trôï caûi tieán .......................................................... 14 1.3.1. Chu trình quản lý PDCA.................................................................................... 14 1.3.2. Phöông phaùp 5S ............................................................................................. 14 1.3.3. Caûi tieán Kaizen ................................................................................................. 15 1.3.4. Nhoùm chaát löôïng ........................................................................................... 17 1.3.5. Moâ hình Balanced Scoredcard....................................................................... 18 1.4. HTQL theo tieâu chuaån TCVN ISO 9001 vaø TCVN ISO/IEC 17025.............. 19 1.4.1. Giôùi thieäu veà boä tieâu chuaån ISO 9000 ........................................................... 19 1.4.1.1. Caáu truùc boä tieâu chuaån ISO 9000 ............................................................ 20 1.4.1.2. Noäi dung chuû yeáu cuûa tieâu chuaån TCVN ISO 9001:2008 ........................ 21 1.4.2. Giôùi thieäu veà tieâu chuaån TCVN ISO/IEC 17025:2007 ............................... 24 1.4.2.1. Giôùi thieäu chung .......................................................................................... 24 1.4.2.2. Noäi dung chuû yeáu cuûa tieâu chuaån TCVN ISO/IEC 17025:2007 .................. 25 1.4.3. Höôùng daãn töï ñaùnh giaù HTQLCL theo tieâu chuaån TCVN ISO 9004:2011 27 1.4.3.1. Giôùi thieäu chung veà tieâu chuaån TCVN ISO 9004:2011 ........................... 27 1.4.3.2. Höôùng daãn töï ñaùnh giaù theo TCVN ISO 9004:2011 ................................ 27
CHÖÔNG 2: PHAÂN TÍCH THÖÏC TRAÏNG HỆ THỐNG QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG CUÛA TRUNG TAÂM NGHIEÂN CÖÙU VAØ PHAÙT TRIEÅN AN TOAØN VAØ MOÂI TRÖÔØNG DAÀU KHÍ .................................................................................. 30 2.1 Giôùi thieäu veà Trung taâm Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån An toaøn vaø Moâi tröôøng Daàu khí (CPSE) – Vieän Daàu khí Vieät Nam ............................................................ 30 2.1.1. Thoâng tin chung veà CPSE ............................................................................. 30 2.1.2. Quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån ................................................................. 32 2.1.3. Cô caáu toå chöùc vaø nguoàn nhaân löïc ................................................................. 33 2.1.3.1. Cô caáu toå chöùc ............................................................................................ 33 2.1.3.2. Nguoàn nhaân löïc ............................................................................................ 34 2.1.4. Tình hình hoạt động cuûa CPSE trong caùc naêm qua ........................................ 35 2.2. Giôùi thieäu heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng taïi Trung taâm CPSE .......................... 36 2.3. Thöïc traïng heä thoáng QLCL cuûa Trung taâm ...................................................... 38 2.3.1. Quaûn lyù toå chöùc ............................................................................................... 38 2.3.1.1. Caùc quaù trình trong HTQL ........................................................................... 38 2.3.1.2. Moái quan heä với caùc ñoái taùc ........................................................................ 41 2.3.2. Chieán löôïc vaø chính saùch ................................................................................... 41 2.3.2. 1. Chính saùch chaát löôïng .................................................................................... 41 2.3.2.2. Muïc tieâu chaát löôïng ................................................................................... 42 2.3.3. Quaûn lyù nguoàn löïc ........................................................................................ 43 2.3.3.1. Quaûn lyù nguoàn nhaân löïc, ñaøo taïo................................................................. 43 2.3.3.2. Cô sôû haï taàng, maùy moùc thieát bò ................................................................... 45 2.3.3.3. Moâi tröôøng laøm vieäc ....................................................................................... 45 2.3.3.4. Trao ñoåi thoâng tin ........................................................................................ 45 2.3.4. Quaûn lyù quaù trình ........................................................................................... 46
2.3.4. 1. Quaûn lyù taøi lieäu .......................................................................................... 46 2.3.4.2. Quaûn lyù hoà sô .............................................................................................. 48 2.3.4.3. Quaûn lyù hoaït ñoäng nghieân cöùu khoa hoïc ..................................................... 49 2.3.4.4. Quaûn lyù hôïp ñoàng KHCN ............................................................................ 49 2.3.4.5. Quaù trình mua haøng ..................................................................................... 50 2.3.5. Theo doõi, ño löôøng, phaân tích vaø xem xeùt ...................................................... 50 2.3.5.1. Ño löôøng söï thoûa maõn khaùch haøng .............................................................. 50 2.3.5.2. Ñaùnh giaù noäi boä ........................................................................................... 51 2.3.5.3. Ñaùnh giaù cuûa caùc toå chöùc chöùng nhaän ......................................................... 52 2.3.6. Caûi tieán, ñoåi môùi vaø hoïc hoûi ........................................................................... 53 2.4. Ñaùnh giaù hieäu löïc vaø hieäu quaû caùc HTQL taïi CPSE ........................................ 54 2.4.1. Töï ñaùnh giaù theo TCVN ISO 9004:2011 ........................................................ 54 2.4.1.1. Töï ñaùnh giaù theo caùc yeáu toá chính .............................................................. 54 2.4.1.2. Töï ñaùnh giaù theo caùc yeáu toá chi tieát töø Ñieàu 4 ñeán Ñieàu 9 ......................... 55 2.4.1.3. Toång hôïp keát quaû töï ñaùnh giaù ..................................................................... 58 2.4.2. Ñaùnh giaù vieäc thöïc hieän vaø möùc ñoä nhuaàn nhuyeãn cuûa caùc HTQL ............... 59 2.4. 2.1. Nhöõng ñieåm maïnh trong HTQL .................................................................. 59 2.4. 2.2. Nhöõng ñieåm haïn cheá................................................................................... 60 2.4. 2.3. Phaân tích nguyeân nhaân................................................................................ 61 CHÖÔNG 3: CAÙC GIAÛI PHAÙP CAÛI TIEÁN HEÄ THOÁNG QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG TAÏI TRUNG TAÂM CPSE .......................................................................... 63 3.1. Ñònh höôùng phaùt trieån HTQLCL cuûa CPSE ñeán naêm 2015 .............................. 63 3.2. Caùc giaûi phaùp..................................................................................................... 63 3.2.1. Nhóm giải pháp cải tiến quản lý quá trình: Quaûn lyù quaù trình theo PDCA ...... 64 3.2.2. Nhoùm giaûi phaùp caûi tieán vieäc theo doõi, ño löôøng, phaân tích vaø xem xeùt: Thieát laäp vaø trieån khai heä thoáng chæ soá ñaùnh giaù hoaït ñoängchaát löôïng KPI ... 65
3.2.3. Nhoùm giaûi phaùp caûi tieán, ñoåi môùi vaø hoïc hoûi ................................................. 66 3.2.3. 1. Thaønh laäp caùc nhoùm chaát löôïng ................................................................. 66 3.2.3.2. Thöïc haønh 5 S ............................................................................................. 68 3.2.3.3. Caûi tieán Kaizen ............................................................................................ 69 3.2.4. Ñaùnh giaù xeáp haïng öu tieân caùc giaûi phaùp ....................................................... 70 3.3. Kieán nghò ........................................................................................................... 74 3.3. 1 Kieán nghò vôùi Vieän Daàu khí VN ..................................................................... 74 3.3.2. Kieán nghò vôùi CPSE........................................................................................ 75 KEÁT LUAÄN ................................................................................................................. 76 DANH MUÏC TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
DANH MUÏC CAÙC BAÛNG Baûng 1.1 Moâ hình chung cho caùc yeáu toá vaø tieâu chí töï ñaùnh giaù lieân quan ñeán möùc ñoä nhuaàn nhuyeãn Baûng 2.1. Doanh thu töø hoaït ñoäng NCKH vaø dòch vuï cuûa CPSE Baûng 2.2. Soá löôïng vaø chaát löôïng ñoäi nguõ caùn boä CPSE qua caùc naêm Baûng 2.3. Thoáng keâ caùc khoùa ñaøo taïo qua caùc naêm Baûng 2.4. Toång hôïp thoûa maõn khaùch haøng töø naêm 2008 ñeán naêm 2012 Baûng 2.5. Baûng toång hôïp keát quaû ñaùnh quaù noäi boä Baûng 2.6. Baûng toång hôïp keát quaû ñaùnh giaù beân ngoaøi Baûng 2.7. Baûng toång hôïp keát quaû töï ñaùnh giaù cuûa laõnh ñaïo Baûng 2.8. Baûng toång hôïp keát quaû töï ñaùnh giaù cuûa laõnh ñaïo phoøng, caùn boä chaát löôïng Baûng 2.9. Baûng toång hôïp keát quaû töï ñaùnh giaù Baûng 3.1. Taàm quan troïng cuûa caùc giaûi phaùp Baûng 3.2. Ñaùnh giaù khaû thi cuûa caùc bieän phaùp Baûng 3.3. Xeáp haïng möùc ñoä öu tieân cho caùc giaûi phaùp.
DANH MUÏC CAÙC HÌNH VEÕ, BIEÅU ÑOÀ VAØ PHUÏ LUÏC Hình 1.1. Sự tiến triển của các phương thức quaûn lyù chaát löôïng Hình 1.2. Chu trình quản lý trong quaûn lyù chaát löôïng Hình 1.3. Chu trình Deming chia thaønh 6 khu vöïc chính Hình 1.4. Voøng hoaït ñoäng cuûa nhoùm chaát löôïng Hình 1.5. Moâ hình Balanced Scorecard Hình 1.6. Toùm löôïc caùc yeâu caàu cuûa tieâu chuaån ISO 9001:2008 Hình 1.7. Moâ hình QLCL theo nguyeân taéc tieáp caän theo quaù trình Hình 1.8. Toùm löôïc caùc yeâu caàu cuûa HTQL PTN theo ISO/IEC 17025:2005 Hình 2.1 Sô ñoà toå chöùc cuûa CPSE. Hình 2.2. Moâ hình töông taùc giöõa caùc quaù trình cuûa CPSE Hình 2.3. Minh hoïa keát quaû töï ñaùnh giaù Hình 3.1. Moâ hình quaûn lyù theo PDCA Hình 3.2. Sô ñoà xaây döïng KPIs theo BSC Hình 3.3. Sô ñoà toå chöùc nhoùm chaát löôïng Hình 3.4. Sô ñoà caùc böôùc thöïc haønh 5S Hình 3.5. Moâ hình caûi tieán Kaizen theo PDCA Bieåu ñoà 2.1. Soá löôïng lao ñoäng qua caùc naêm Phuï luïc 1: Sô ñoà quaù trình HTQLCL cuûa CPSE Phuï luïc 2: Toång keát keát quaû thöïc hieän MTCL töø naêm 2008 ñeán naêm 2011 Phuï luïc 3: Danh muïc taøi lieäu noäi boä CPSE Phuï luïc 4: Baûng khaûo saùt laõnh ñaïo CPSE Phuï luïc 5: Baûng khaûo saùt laõnh ñaïo phoøng vaø caùn boä chaát löôïng
DANH MUÏC CAÙC TÖØ VIEÁT TAÉT - QLCL: Quaûn lyù chaát löôïng - HTQLCL: Heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng - KHCN: Khoa hoïc coâng ngheä - MTCL: Muïc tieâu chaát löôïng - PDCA: Plan – Do – Check – Act - CPSE: Trung taâm Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån An toaøn vaø Moâi tröôøng Daàu khí
1 MÔÛ ÑAÀU 1. Sự cần thiết của ñeà taøi Trong neàn kinh teá thò tröôøng vieäc caïnh tranh giöõa caùc toå chöùc, doanh nghieäp ñeå ñaùp öùng nhu caàu cuûa khaùch haøng laø moät taát yeáu khaùch quan. Saûn phaåm noùi chung vaø chaát löôïng saûn phaåm noùi rieâng laø nhöõng coâng cuï coù söùc maïnh quyeát ñònh trong caïnh tranh. Khaùch haøng ñaõ, ñang vaø ngaøy caøng quan taâm saâu saéc ñeán vaán ñeà chaát löôïng cuûa saûn phaåm vaø dòch vuï cuûa caùc toå chöùc, doanh nghieäp, chính vì theá nhieäm vuï mang taàm chieán löôïc hieän nay cuûa caùc toå chöùc, doanh nghieäp laø phaûi baûo ñaûm vaø naâng cao ñöôïc chaát löôïng saûn phaåm vaø dòch vuï cuûa mình. Moät trong nhöõng phöông tieän caàn thieát ñeå thöïc hieän caùc chöùc naêng cuûa quaûn lyù chaát löôïng, giuùp caùc toå chöùc, doanh nghieäp thöïc hieän nhieäm vuï mang taàm chieán löôïc cuûa mình ñoù laø heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng theo tieâu chuaån TCVN ISO 9001:2008. Khi aùp duïng heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng naøy, toå chöùc doanh nghieäp chöùng toû ñöôïc khaû naêng cung caáp moät caùch oån ñònh saûn phaåm ñaùp öùng caùc yeâu caàu cuûa khaùch haøng, caùc yeâu caàu luaät ñònh, cheá ñònh vaø naâng cao söï thoûa maõn cuûa khaùch haøng. Cuõng nhö caùc toå chöùc, doanh nghieäp khaùc, Trung taâm Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån An toaøn vaø Moâi tröôøng Daàu khí (CPSE), moät ñôn vò nghieân cöùu khoa hoïc vaø dòch vuï khoa hoïc coâng ngheä tröïc thuoäc Vieän Daàu khí Vieät Nam, ñaõ xaây döïng vaø aùp duïng coù hieäu quaû HTQLCL theo tieâu chuaån TCVN ISO 9001 hôn 12 naêm nay vaø từ năm 2009 Trung taâm ñaõ xaây döïng vaø aùp duïng theâm hệ thống quản lyù chaát löôïng phoøng thí nghiệm theo tieâu chuẩn TCVN ISO/IEC 17025:2007, ñaûm baûo cung caáp caùc keát quaû phaân tích thöû nghieäm coù giaù trò veà kyõ thuaät vaø coù ñoä tin caäy cao cho khaùch haøng. Tuy nhieân, trong quaù trình duy trì caùc HTQL taïi Trung taâm, vieäc caûi tieán vaø naâng caáp caùc quaù trình xöû lyù coâng vieäc taïi caùc phoøng ban
2 ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu ñeà ra ñöôïc thöïc hieän chöa ñoàng boä, coøn mang tính thuï ñoäng. Nhaèm goùp phaàn naâng cao hieäu löïc vaø hieäu quaû HTQLCL taïi Trung taâm Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån An toaøn vaø Moâi tröôøng Daàu khí, taùc giaû ñaõ maïnh daïn choïn ñeà taøi “Một số giải phaùp caûi tieán hệ thống quaûn lyù chaát löôïng taïi Trung taâm Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån An toaøn vaø Moâi tröôøng Daàu khí - Vieän Daàu khí Vieät Nam” laøm ñeà taøi luaän vaên thaïc syõ cuûa mình. 2. Muïc tieâu nghieân cöùu của ñeà taøi Treân cô sôû phaân tích thöïc traïng veà heä thoáng quaûn lyù tích hôïp tieâu chuaån TCVN ISO 9001:2008 vaø tieâu chuaån TCVN ISO/IEC 17025:2007 taïi Trung taâm Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån An toaøn vaø Moâi tröôøng Daàu khí, taùc giaû tìm ra nhöõng ñieåm coøn haïn cheá trong heä thoáng quaûn lyù vaø phaân tích nguyeân nhaân. Töø ñoùù, taùc giaû ñeà xuaát caùc giaûi phaùp caûi tieán heä thoáng quaûn lyù cuûa Trung taâm nhaèm laøm cho heä thoáng vaän haønh ngaøy caøng hieäu quaû hôn. 3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu cuûa ñeà taøi Ñoái töôïng nghieân cöùu: Ñeà taøi nghieân cöùu veà heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng tích hôïp theo TCVN ISO 9001:2008 vaø TCVN ISO/IEC 17025:2007 ñang aùp duïng tại Trung taâm Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån An toaøn vaø Moâi tröôøng Daàu khí – Vieän Daàu khí Vieät Nam. Phaïm vi nghieân cöùu: Ñeà taøi taäp trung nghieân cöùu moät soá giaûi phaùp caûi tieán heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng ñang aùp duïng taïi Trung taâm Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån An toaøn vaø Moâi tröôøng Daàu khí treân cô sôû phaân tích thöïc traïng caùc heä thoáng quaûn lyù töø naêm 2008 ñeán naêm 2012, caùc keát quaû ñaùnh giaù noäi boä, ñaùnh giaù beân ngoaøi vaø keát quaû töï ñaùnh giaù ñöôïc thöïc hieän trong naêm 2012. 4. Phöông phaùp nghieân cöùu Trong quaù trình nghieân cöùu, taùc giaû ñaõ söû duïng caùc phöông phaùp sau:
3 - Phöông phaùp thoáng keâ phaân tích; - Phöông phaùp thoáng keâ moâ taû; - Phöông phaùp so saùnh; - Phöông phaùp chuyeân gia. Ñeå thöïc hieän vieäc ñaùnh giaù thöïc traïng caùc heä thoáng quaûn lyù taïi Trung taâm Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån An toaøn vaø Moâi tröôøng Daàu khí, taùc giaû thu thaäp döõ lieäu töø hai nguoàn thoâng tin sau: o Nguoàn thoâng tin thöù caáp töø caùc taøi lieäu vaø hoà sô QLCL cuûa Trung taâm trong khoaûng thôøi gian töø naêm 2008 ñeán thaùng 6/2012, goàm chính saùch chaát löôïng, muïc tieâu chaát löôïng, caùc keát quaû ñaùnh giaù noäi boä vaø beân ngoaøi, caùc baùo caùo khaéc phuïc vaø phoøng ngöøa vaø hoà sô xem xeùt cuûa laõnh ñaïo. o Nguoàn thoâng tin sô caáp: Taùc giaû thu thaäp yù kieán ñaùnh giaù vieäc thöïc hieän vaø möùc ñoä nhuần nhuyễn cuûa HTQL taïi Trung taâm qua hình thöùc göûi Phieáu khaûo saùt ñeán 27 caùn boä, goàm laõnh ñaïo caáp Trung taâm vaø caáp phoøng, caùc caùn boä phuï traùch ISO ôû caùc phoøng ban. Toång soá phieáu khaûo saùt phaùt ra: 27, toång soá phieáu thu veà: 27phieáu, trong ñoù soá phieáu hôïp leä: 27 Thôøi gian thöïc hieän khaûo saùt: töø ngaøy 15/8/2012 ñeán ngaøy 31/8/2012. 5. YÙ nghóa khoa hoïc vaø thöïc tieãn cuûa ñeà taøi Ñeà taøi laøm roõõ theâm moät soá lyù thuyeát về heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng, qua ñoù taùc giaû nghieân cöùu vaän duïng vaøo thöïc teá ñeå ñöa ra caùc giaûi phaùp cải tiến heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng ñang vaän haønh taïi Trung taâm nhaèm laøm cho heä thoáng hoaït ñoäng ngaøy caøng hieäu quaû hôn. 6. Nhöõng ñieåm noåi baät cuûa luaän vaên Löôïc khaûo taøi lieäu vaø caùc coâng trình nghieân cöùu tröôùc ñaây:
4 Hoaøng Thò Thu Thuûy, 2011. Moät soá giaûi phaùp hoaøn thieän heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng theo tieâu chuaån TCVN ISO 9001:2008 taïi Coâng ty Coå phaàn Xaây döïng vaø kinh doanh ñòa oác Hoøa Bình. Luaän vaên thaïc syõ. Ñaïi hoïc kinh teá Thaønh phoá Hoà Chí Minh. Nguyeãn Taán Trung, 2011. Hoaøn thieän heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng taïi theo tieâu chuaån ISO 9001:2008 taïi Ngaân haøng Thöông maïi coå phaàn AÙ Chaâu. Luaän vaên thaïc syõ. Ñaïi hoïc kinh teá Thaønh phoá Hoà Chí Minh. Caùc coâng trình nghieân cöùu trước đây taäp trung nghieân cöùu caùc giaûi phaùp ñeå hoaøn thieän heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng theo tieâu chuaån ISO 9001:2008 taïi moät toå chöùc/doanh nghieäp coù heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng do toå chöùc/doanh nghieäp xaây döïng vaø aùp duïng. Nghieân cöùu cuûa taùc giaû: Ñieåm khaùc bieät ôû ñeà taøi naøy laø taùc giaû nghieân cöùu giaûi phaùp ñeå caûi tieán heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng ôû moät ñôn vò ñang aùp duïng 2 heä thoáng quaûn lyù ñoù laø: heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng phoøng thí nghieäm theo tieâu chuaån ISO/IEC 17025 do Trung taâm xaây döïng, ñaõ aùp duïng töø naêm 2009 vaø heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng theo tieâu chuaån ISO 9001 do cô quan chuû quaûn laø Vieän Daàu khí Vieät Nam xaây döïng vaø aùp duïng trong Vieän Daàu khí Vieät Nam vaø caùc ñôn vò tröïc thuoäc töø naêm 2009 höôùng tôùi söï phaùt trieån beàn vöõng ñöôïc höôùng daãn trong tieâu chuaån ISO 9004:2009. Do vaäy, nhöõng giaûi phaùp cuûa ñeà taøi naøy seõ laø nhöõng giaûi phaùp mang tính ñaëc thuø phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm cuûa HTQL tích hôïp taïi Trung taâm Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån An toaøn vaø Moâi tröôøng Daàu khí. 7. Keát caáu cuûa luaän vaên Luaän vaên goàm 3 chöông, khoâng keå phaàn môû ñaàu, danh muïc taøi lieäu tham khaûo vaø caùc phuï luïc: Chöông 1: Cô sôû lyù luaän veà heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng.
5 Chöông 2: Phaân tích thöïc traïng heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng taïi Trung taâm Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån An toaøn vaø Moâi tröôøng Daàu khí. Chöông 3: Caùc giaûi phaùp caûi tieán heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng taïi Trung taâm Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån An toaøn vaø Moâi tröôøng Daàu khí.
6 CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ HEÄ THOÁNG QUAÛN TRÒ CHAÁT LÖÔÏNG 1.1. Toång quan veà quaûn lyù chaát löôïng. 1.1.1. Chaát löôïng Chất lượng sản phẩm là một phạm trù rất rộng và phức tạp, phản ánh tổng hợp các nội dung kỹ thuật, kinh tế và xã hội. Có nhiều định nghĩa, khái niệm về chất lượng, vì thực tế nó đã trở thành đối tượng nghiên cứu của nhiều lĩnh vực như công nghệ, sản xuất, kinh doanh, marketing,.. và cũng là mối quan tâm của nhiều nhà sản xuất, nhà kinh tế,… và đặc biệt là người tiêu dùng, với mong muốn được thỏa mãn các nhu cầu ngày một cao hơn. Theo Taï Thò Kieàu An vaø caùc coäng söï (2004), coù nhieàu quan niệm về chất lượng sản phẩm ñöùng ôû nhieàu goùc ñoä khaùc nhau: - “Chất lượng là một hệ thống đặc trưng nội tại của sản phẩm được xác định bằng những thông số có thể đo được hoặc so sánh được, những thông số này lấy ngay trong sản phẩm đó hoặc giá trị sử dụng của nó” (Theo tiêu chuẩn của nhà nước Liên Xô). - “Chất lượng là tổng hợp những tính chất đặc trưng của sản phẩm thể hiện mức độ thỏa mãn các yêu cầu định trước cho nó trong điều kiện kinh tế, xã hội nhất định” (Theo quan niệm của các nhà sản xuất). - “Chất lượng là mức phù hợp của sản phẩm đối với yêu cầu của người tiêu dùng” (Theo European Organization for Quality Control). - “Chất lượng là mức độ dự đoán trước về tính đồng đều và có thể tin cậy được, tại mức chi phí thấp nhất và được thị trường chấp nhận” (Theo W.E.Deming). - “Chất lượng là sự phù hợp với mục đích hoặc sự sử dụng” (Theo J.M.Juran). - “Chất lượng là sự phù hợp với yêu cầu” (Theo Philip B.Crosby). - “Chất lượng là những đặc điểm tổng hợp của sản phẩm, dịch vụ mà khi sử dụng sẽ làm cho sản phẩm, dịch vụ đáp ứng được mong đợi của khách hàng” (Theo A.Feigenbaum).
7 - Những năm gần đây, khái niệm chất lượng được sử dụng rộng rãi là định nghĩa trong tiêu chuẩn TCVN ISO 9000:2007 (2007): “Chất lượng là mức độ của một tập hợp các đặc tính vốn có đáp ứng các yêu cầu”. Theo taùc giaû, ñaây laø moät khaùi nieäm veà chaát löôïng ñöùng ôû goùc ñoä cuûa ngöôøi tieâu duøng. Trong moâi tröôøng kinh doanh caïnh tranh gay gaét, caùc toå chöùc, doanh nghieäp phaûi baùn hoaëc cung öùng nhöõng caùi maø thò tröôøng caàn thì môùi toàn taïi ñöôïc. 1.1.2. Quaûn lyù chaát löôïng Chất lượng khoâng phaûi laø moät keát quaû ngaãu nhieân maø noù laø kết quả của rất nhiều hoạt đñộng coù lieân quan đñến nhau trong toaøn bộ quaù trình hoạt đñộng của một tổ chức: từ khaâu nghieân cứu thiết kế, cung ứng, sản xuất vaø cung caáp dịch vụ hậu maõi … đñeå thỏa maõn khaùch haøng beân trong vaø beân ngoaøi. Do vaäy, muoán ñaït ñöôïc keát quaû mong muoán, caàn phaûi quaûn lyù moät caùch ñuùng ñaén caùc yeáu toá naøy. QLCL laø hoaït ñoäng quaûn lyù ñònh höôùng vaøo chaát löôïng, laø một khaùi niệm đñược phaùt triển vaø hoaøn thieän lieân tuïc, thể hiện ngaøy caøng ñaày ñuû hơn bản chất tổng hợp, phức tạp của vấn đñeà chất lượng vaø thể hiện sự thích ứng với đñiều kiện vaø moâi trường kinh doanh mới. Theo TCVN ISO 9000:2007 (2007): “QLCL laø caùc hoaït ñoäng coù phoái hôïp ñeå ñònh höôùng vaø kieåm soaùt moät toå chöùc veà maët chaát löôïng”. 1.1.3. Caùc phöông thöùc quaûn lyù chaát löôïng Quaûn lyù chaát löôïng töø laâu ñaõ trôû thaønh moät boä phaän cuûa heä thoáng quaûn lyù, laø coâng cuï giuùp caùc nhaø saûn xuaát kieåm tra, kieåm soaùt ñöôïc saûn phaåm. Theo Taï Thò Kieàu An vaø caùc coäng söï (2004), quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa QLCL ñöôïc phaân thaønh nhöõng giai ñoaïn phaùt trieån khaùc nhau tuøy theo quan ñieåm cuûa caùc chuyeân gia. Nhöng veà cô baûn, caùc chuyeân gia ñeàu nhaát quaùn veà höôùng ñi cuûa noù nhö hình 1.1 döôùi ñaây:
8 QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG TOAØN DIEÄN KIEÅM SOAÙT CHAÁT LÖÔÏNG TOAØN DIEÄN ÑAÛM BAÛO CHAÁT LÖÔÏNG KIEÅM SOAÙT CHAÁT LÖÔÏNG KIEÅM TRA CHAÁT LÖÔÏNG SAÛN PHAÅM 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 Hình 1.1. Söï tieán trieån cuûa caùc phöông thöùc quaûn lyù chaát löôïng Nguồn: Quaûn lyù chaát löôïng trong caùc toå chöùc [1] Caùc ñaëc tröng cuûa caùc phöông thöùc QLCL ñöôïc laøm roõ nhö sau: 1.1.3.1. Kieåm tra chaát löôïng – QI (Quality Inspection) Kieåm tra chaát löôïng bao gồm hoaït ñoäng ño, xem xeùt, thöû nghieäm hoaëc ñònh côõ moät hay nhieàu ñaëc tính cuûa ñoái töôïng vaø so saùnh keát quaû vôùi yeâu caàu quy ñònh nhaèm xaùc ñònh söï phuø hôïp cuûa moãi ñaëc tính. Nhö vaäy, kieåm tra chæ laø phaân loaïi saûn phaåm ñaõ ñöôïc cheá taïo. Saûn phaåm phuø hôïp quy ñònh cuõng chöa chaéc thoûa maõn nhu caàu thò tröôøng, neáu nhö caùc quy ñònh khoâng phaûn aùnh ñuùng nhu caàu. 1.1.3.2. Kieåm soaùt chaát löôïng – QC (Quality Control) Kieåm soaùt chaát löôïng bao gồm nhöõng hoaït ñoäng vaø kyõ thuaät coù tính taùc nghieäp, ñöôïc söû duïng nhaèm ñaùp öùng caùc yeâu caàu chaát löôïng. Kieåm soaùt chaát löôïng laø kieåm soaùt moïi yeáu toá aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quaù trình taïo ra chaát löôïng, bao goàm: kieåm soaùt con ngöôøi thöïc hieän; kieåm soaùt