Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nghiên cứu đề xuất một số giải pháp nhằm tăng khả năng cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp áp dụng trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

1<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1.<br /> <br /> đề à<br /> Toàn cầu hoá là một xu thế hiện đang phát triển mạnh và lan rộng ra hầu<br /> <br /> hết các nước trên toàn thế giới. Quá trình toàn cầu hoá kinh tế tạo cơ hội để<br /> các quốc gia có thể tận dụng và phát huy lợi thế so sánh của mình, thúc đẩy,<br /> duy trì tăng trưởng bền vững, góp phần nâng cao phúc lợi xã hội nhờ việc<br /> phân bổ các nguồn lực có hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, cần nhận thức rằng toàn<br /> cầu hoá là quá trình phân chia lại thị trường thế giới bằng biện pháp kinh tế.<br /> Mức độ cạnh tranh trên thị trường trong nước và nước ngoài ngày càng gay<br /> gắt do thực hiện những cam kết về mở cửa thị trường. Chính vì vậy, khả năng<br /> cạnh tranh của doanh nghiệp sẽ là yếu tố quan trọng nhất quyết định một quốc<br /> gia sẽ là “người hưởng lợi” hay “kẻ chịu thiệt” trong quá trình toàn cầu hoá.<br /> Như vậy thì nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp là một tất yếu<br /> khách quan trong quá trình hội nhập kinh tế khu vực và trên thế giới, và nâng<br /> cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp là một nội dung cần được quan<br /> tâm. Nếu không làm được điều này, doanh nghiệp không chỉ thất bại trên “sân<br /> khách” mà còn gánh chịu hậu quả tương tự trên chính “sân nhà”.<br /> Trải qua hơn 20 năm đổi mới, ngành xây dựng đã có những bước tiến<br /> đáng kể theo hướng hiện đại. Không chỉ trong lĩnh vực xây dựng công trình,<br /> vật liệu xây dựng, kiến trúc và quy hoạch xây dựng mà còn cả những lĩnh vực<br /> khác: phát triển đô thị và nhà ở, năng lực xây dựng công trình có nhiều tiến<br /> bộ, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu xây dựng. Tuy đã lớn mạnh về nhiều<br /> mặt, nhưng nhìn chung khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp xây dựng nước<br /> ta còn yếu kém vì: Phần lớn các doanh nghiệp trong ngành xây dựng Việt<br /> Nam hiện có quy mô không lớn; công tác nghiên cứu thị trường, thực hiện<br /> xúc tiến thương mại, quảng bá, khuếch trương sản phẩm và hình ảnh của<br /> <br /> 2<br /> <br /> doanh nghiệp chưa được chú trọng đầu tư đúng mức ... Do đó cần phải nâng<br /> cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp xây dựng.<br /> Đối với các nhà thầu xây dựng thì hoạt động đấu thầu là rất quan trọng,<br /> quyết định đến sự tồn tại và phát triển của nhà thầu. Mặt khác, hoạt động đấu<br /> thầu kích thích cạnh tranh giữa các nhà thầu, thúc đẩy lực lượng sản xuất,<br /> khoa học công nghệ phát triển. Với sự kiện Việt Nam đã gia nhập WTO thì<br /> thị trường xây dựng nói chung và hoạt động đấu thầu nói riêng diễn ra rất sôi<br /> động, ngày càng xuất hiện những nhà thầu mạnh, thi công những công trình<br /> quy mô lớn, hiện đại. Do đó cần thiết phải nâng cao khả năng cạnh tranh<br /> trong đấu thầu của doanh nghiệp xây dựng.<br /> Xuất phát từ thực tế trên đây, tác giả chọn đề tài luận văn là: “Nghiên<br /> cứu đề xuất một số giải pháp nhằm tăng khả năng cạnh tranh trong đấu<br /> thầu xây lắp áp dụng trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên”<br /> 2. Mụ đ<br /> <br /> đề à<br /> <br /> Trên cơ sở lý luận về khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp nói chung<br /> và khả năng cạnh tranh trong đấu thầu của doanh nghiệp xây dựng nói riêng<br /> và trên cơ sở phân tích tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh, tình hình đấu<br /> thầu của các doanh nghiệp chuyên hoạt động về thi công xây lắp để đề xuất<br /> một số giải pháp nâng cao khả năng cạnh tranh trong đấu thầu cho doanh<br /> nghiệp xây dựng.<br /> 3. Đố ượ<br /> <br /> và<br /> <br /> ạm v<br /> <br /> - Đối tượng nghiên cứu của đề tài là khả năng cạnh tranh trong đấu thầu<br /> của doanh nghiệp xây dựng.<br /> - Phạm vi nghiên cứu là khả năng cạnh tranh trong đấu thầu của một số<br /> doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4. P ươ<br /> <br /> á<br /> <br /> Trên cơ sở lý luận chung về đấu thầu: Luật Đấu thầu, hệ thống các văn<br /> bản, chế độ, chính sách hiện hành về đấu thầu của Nhà nước và tình hình triển<br /> khai thực hiện các dự án đầu tư xây dựng trong những năm vừa qua. Đề tài áp<br /> dụng các phương pháp nghiên cứu như: phương pháp thống kê, điều tra, khảo<br /> sát số liệu, phân tích - tổng hợp, tham khảo ý kiến của các chuyên gia để giải<br /> quyết các vấn đề liên quan đến quá trình đấu thầu.<br /> 5. Ý ng ĩ k o<br /> <br /> ọ và<br /> <br /> ự<br /> <br /> ễ<br /> <br /> đề à<br /> <br /> Hệ thống hoá các cơ sở lý luận về khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp<br /> nói chung và khả năng cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp của doanh nghiệp<br /> xây dựng nói riêng từ đó tìm ra một số giải pháp nhằm nâng cao khả năng<br /> cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp của các doanh nghiệp này.<br /> Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích cho các<br /> doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên trong tiến trình phấn<br /> đấu nâng cao khả năng cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp.<br /> 6. K<br /> <br /> l ậ vă<br /> Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, tài liệu tham khảo, luận văn<br /> <br /> gồm 3 chương:<br /> Chương 1 :<br /> <br /> Những vấn đề lý luận cơ bản và kinh nghiệm về khả năng cạnh<br /> tranh trong đấu thầu xây lắp của doanh nghiệp xây dựng.<br /> <br /> Chương 2 :<br /> <br /> Phân tích và đánh giá khả năng cạnh tranh của các nhà thầu<br /> xây lắp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.<br /> <br /> Chương 3 :<br /> <br /> Các giải pháp và điều kiện nhằm tăng khả năng cạnh tranh<br /> trong đấu thầu xây lắp của doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn<br /> tỉnh Thái Nguyên.<br /> <br /> 4<br /> <br /> CHƯƠNG I<br /> NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ KHẢ NĂNG CẠNH TRANH<br /> RONG ĐẤU THẦU CỦA DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG<br /> <br /> 1.1. Bản ch t và vai trò c<br /> <br /> đ u thầu xây dựng<br /> <br /> Có nhiều quan niệm khác nhau của đấu thầu xây dựng.<br /> Đứng trên góc độ nhà thầu, đấu thầu là một trong những phương thức<br /> chủ yếu để có được dự án giúp doanh nghiệp tồn tại và phát triển. Thực chất<br /> của đấu thầu là quá trình cạnh tranh với các nhà thầu khác, đảm bảo tính công<br /> bằng đối với các thành phần kinh tế về khả năng đáp ứng các yêu cầu về chất<br /> lượng, tiến độ, chi phí xây dựng do bên mời thầu đặt ra; Do cạnh tranh, mỗi<br /> nhà thầu phải luôn quan tâm đến việc cải tiến công nghệ, trang bị sản xuất và<br /> phương tiện quản lý nhằm nâng cao chất lưọng và hạ giá thành sản phẩm; Để<br /> thắng thầu, các doanh nghiệp phải tự hoàn thiện về tổ chức sản xuất, tổ chức<br /> quản lý, nâng cao trình độ của đội ngũ cán bộ công nhân viên đặc biệt là đội<br /> ngũ lập hồ sơ dự thầu; Có trách nhiệm cao đối với công việc thắng thầu để<br /> giữ uy tín với khách hàng.<br /> Đối với chủ đầu tư, đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu có khả năng<br /> đáp ứng tốt nhất các yêu cầu về chất lượng, tiến độ và chi phí xây dựng công<br /> trình; Chống được tình trạng độc quyền của Nhà thầu (nhất là về giá); Tăng<br /> cường hiệu quả quản lý vốn đầu tư, tránh tình trạng lãng phí, thất thoát vốn<br /> đầu tư ở các khâu của quá trình thi công xây lắp; Tạo cơ hội nâng cao trình độ<br /> năng lực của đội ngũ cán bộ kinh tế, kỹ thuật và bản thân Chủ đầu tư. Theo<br /> Luật Đấu thầu số 61/2005/QH11 ngày 29/11/2005 thì Đấu thầu là quá trình<br /> lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu của bên mời thầu để thực hiện gói thầu<br /> thuộc các dự án quy định tại Điều 1 của Luật này trên cơ sở bảo đảm tính<br /> cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế (khoản 2 Điều 4 Luật<br /> <br /> 5<br /> <br /> Đấu thầu). Mục tiêu của đấu thầu là tạo nên sự cạnh tranh công bằng và minh<br /> bạch trong quá trình lựa chọn nhà thầu phù hợp, bảo đảm hiệu quả kinh tế của<br /> dự án đầu tư.<br /> Đối với Nhà nước, đấu thầu là phương thức quản lý các hoạt động xây<br /> dựng thông qua việc uỷ quyền cho chủ đầu tư (bên mời thầu) theo chế độ<br /> công khai tuyển chọn nhà thầu; Đấu thầu góp phần nâng cao hiệu quả công<br /> tác quản lý Nhà nước về đầu tư xây dựng, hạn chế và loại trừ được các tình<br /> trạng như: thất thoát, lãng phí vốn đầu tư và các hiện tượng tiêu cực khác<br /> trong xây dựng cơ bản; Đấu thầu xây lắp góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất<br /> kinh doanh của ngành xây lắp; Đấu thầu xây lắp là động cơ, điều kiện cho các<br /> doanh nghiệp trong ngành xây dựng cơ bản cạnh tranh lành mạnh với nhau<br /> trong cơ chế thị trường, thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp xây lắp<br /> nước ta.<br /> Theo đó, trong quá trình đấu thầu có sự tham dự của 2 chủ thể có liên<br /> quan đến dự án (gói thầu):<br /> - Chủ đầu tư là bên mời thầu để thực hiện có hiệu quả dự án đầu tư của<br /> mình.<br /> - Các nhà thầu là các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế có khả năng thực<br /> hiện nhiệm vụ của dự án đầu tư.<br /> Đấu thầu xây dựng (xây lắp) được thực hiện qua các hình thức sau đây:<br /> - Đấu thầu rộng rãi: việc tổ chức đấu thầu không hạn chế số lượng các<br /> nhà thầu tham gia.<br /> - Đấu thầu hạn chế: bên mời thầu phải mời tối thiểu 05 nhà thầu có đủ<br /> năng lực tham dự đấu thầu trường hợp thực tế có ít hơn 05 nhà thầu phải trình<br /> người có thẩm quyền xem xét, quyết định.<br /> <br />