intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Luận văn Thạc sĩ Luật kinh tế: Pháp luật lao động Việt Nam về giải quyết tranh chấp lao động trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:107

Thêm vào BST
Báo xấu
78
lượt xem 35
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích tổng quát của việc nghiên cứu đề tài "Pháp luật lao động Việt Nam về giải quyết tranh chấp lao động trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động" là nhằm hoàn thiện các quy định pháp luật lao động Việt Nam về giải quyết tranh chấp lao động trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Luật kinh tế: Pháp luật lao động Việt Nam về giải quyết tranh chấp lao động trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRẦN THỊ THU HÀ PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG VIỆT NAM VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐƠN PHƯƠNG CHẤM DỨT HỢP ĐỒNG LAO ĐỘNG LUẬN VĂN THẠC SĨ Nghành: Luật kinh tế Mã số nghành: 8 38 01 07 Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2023
  2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRẦN THỊ THU HÀ PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG VIỆT NAM VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐƠN PHƯƠNG CHẤM DỨT HỢP ĐỒNG LAO ĐỘNG LUẬN VĂN THẠC SĨ Nghành: Luật Kinh Tế Mã số nghành: 8 38 01 07 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. BÙI KIM HIẾU Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2023
  3. i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn “Pháp luật lao động Việt Nam về giải quyết tranh chấp lao động trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động” là công trình nghiên cứu của bản thân tôi với sự hướng dẫn của TS. Bùi Kim Hiếu. Về lý luận, số liệu được trích dẫn từ các nguồn công khai, hợp pháp có tham chiếu tài liệu tham khảo và kết quả nghiên cứu trình bày trong Luận văn là trung thực, không sao chép từ bất kỳ công trình nào khác. Tp.HCM, ngày … tháng … năm 2023 Học Viên Trần Thị Thu Hà
  4. ii LỜI CẢM ƠN "Trong thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn này tôi đã nhận được nhiều sự quan tâm giúp đỡ, góp ý của nhiều tập thể và cá nhân trong và ngoài trường. Trước hết cho tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Thầy TS. Bùi Kim Hiếu, người hướng dẫn khoa học đã tận tình giúp đỡ tôi về kiến thức cũng như phương pháp nghiên cứu, chỉnh sửa trong quá trình thực hiện luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu Trường Đại Học Ngân hàng Tp. Hồ Chí Minh đã hỗ trợ, cảm ơn Quý cơ quan đã cung cấp số liệu và tài liệu để tôi có nguồn tài liệu hoàn thành luận văn. Xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới gia đình tôi, bạn bè tôi, đồng nghiệp những người tạo điều kiện và động viên tôi trong quá trình thực hiện luận văn. Mặc dù bản thân đã rất cố gắng, nhưng Luận văn này không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy, tôi rất mong nhận được sự chỉ dẫn, góp ý của quý Thầy cô"
  5. iii TÓM TẮT Tiêu đề: Pháp luật lao động Việt Nam về giải quyết tranh chấp lao động trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động. Luận văn tập trung nghiên cứu những những quy định của pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động theo pháp luật lao động Việt Nam như: Căn cứ đơn phương; thủ tục đơn phương; hậu quả pháp lý của đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái luật từ phía người lao động và người sử dụng lao động mà không đi sâu nghiên cứu quy định của pháp luật hiện hành về thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động. Luận văn làm rõ khái niệm, đặc điểm đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động và giải quyết tranh chấp lao động trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, cũng như sự cần thiết của điều chỉnh pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động. Trên cơ sở tìm hiểu thực trạng pháp luật, thực tiễn áp dụng pháp luật, đề tài cũng chỉ ra những bất cập, hạn chế, vướng mắc về quy định của pháp luật, từ đó đưa ra những kiến nghị hoàn thiện pháp luật lao động Việt Nam về giải quyết tranh chấp lao động trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động. Từ khóa: Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động; Người lao động; Người sử dụng lao động
  6. iv ABSTRACT Title: Labor law of Vietnam on the settlement of labor disputes in the case of unilateral termination of the labor contract. Settlement of labor disputes in case of unilateral termination of labor contracts according to Vietnamese labor law. The thesis focuses on studying the provisions of the law on the settlement of labor disputes in the case of unilateral termination of the labor contract according to the labor law of Vietnam such as: Unilateral grounds; unilateral proceedings; legal consequences of unilaterally unlawfully terminating labor contracts from employees and employers without in-depth study of current law provisions on the competence to settle labor disputes in schools unilateral termination of the labor contract. The thesis clarifies the concept and characteristics of unilateral termination of labor contracts and settlement of labor disputes in the case of unilateral termination of labor contracts, as well as the necessity of adjusting the law on dispute settlement. employees in case of unilateral termination of the labor contract. On the basis of understanding the current situation of the law, the practice of applying the law, the topic also points out the shortcomings, limitations and problems in the provisions of the law, thereby making recommendations to improve the law on law. settle labor disputes in case of unilateral termination of labor contracts. Keywords: Unilateral termination of labor contract; Workers; Employers.
  7. v DANH MỤC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT BHTN: Bảo hiểm thất nghiệp BHXH: Bảo hiểm xã hội BHYT: Bảo hiểm y tế BLDS 2015: Bộ luật Dân sự năm 2015 BLLĐ 1994: Bộ luật Lao động năm 1994 BLLĐ 2002: Bộ luật Lao động sửa đổi, bổ sung năm 2002 BLLĐ 2007: Bộ luật Lao động sửa đổi, bổ sung năm 2007 BLLĐ 2012: Bộ luật Lao động năm 2012 BLLĐ 2019: Bộ luật Lao động năm 2019 BLTTDS 2004: Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2004 BLTTDS 2011: Bộ luật Tố tụng dân sự sửa đổi năm 2011 BLTTDS 2015: Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 CHXHCNVN: Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam CP: Chính phủ CTCP: Công ty cổ phần HĐBT: Hội đồng Bộ trưởng HĐLĐ: Hợp đồng lao động HĐNN: Hội đồng Nhà nước HĐTP: Hội đồng Thẩm phán ILO: International Labour Organization Tổ chức Lao động Quốc tế. LDN 2012: Luật Doanh nghiệp 2012 LĐTBXH: Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội NĐ: Nghị định NLĐ: Người lao động NQ: Nghị quyết NSDLĐ: Người sử dụng lao động QHLĐ: Quan hệ lao động TAND: Tòa án nhân dân
  8. vi TANDTC: Tòa án nhân dân tối cao TCLĐ: Tranh chấp lao động TNHH: Trách nhiệm hữu hạn TT: Thông tư UBTVQH: Ủy ban thường vụ Quốc hội VCCI: Vietnam Chamber of Commerce and Industry Phòng thương mại và Công nghiệp Việt Nam
  9. vii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN……………………………………………………………………...i LỜI CẢM ƠN………………………………………………………………………...ii DANH MỤC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT………………………………………….v LỜI MỞ ĐẦU…………………………………………………………………………1 CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT VỀ ĐƠN PHƯƠNG CHẤM DỨT HỢP ĐỒNG LAO ĐỘNG VÀ PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP DO ĐƠN PHƯƠNG CHẤM DỨT HỢP ĐỒNG LAO ĐỘNG…………………………………………...10 1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ ĐƠN PHƯƠNG CHẤM DỨT HỢP ĐỒNG LAO ĐỘNG……………………………………………………………….10 1.1.1. Khái niệm về quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động.................. 10 1.1.2. Đặc điểm về quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động ................... 15 1.1.3. Căn cứ đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động....................................... 17 1.1.4. Trình tự, thủ tục khi đơn phương chấm dứt HĐLĐ ..................................... 19 1.1.5. Hậu quả pháp lý do đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật ................ 22 1.2. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÁP LUẬT GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP DO ĐƠN PHƯƠNG CHẤM DỨT HĐLĐ………………………………24 1.2.1 Khái niệm, đặc điểm pháp luật giải quyết tranh chấp về đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động ........................................................................................... 24 1.2.2 Điều chỉnh pháp luật giải quyết tranh chấp chấm dứt hợp đồng lao động ... 27 Kết luận Chương 1…………………………………………………………………..33 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP DO ĐƠN PHƯƠNG CHẤM DỨT HĐLĐ VÀ KIẾN NHỊ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT…………………………………………………………………………………34 2.1. THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ CĂN CỨ ĐƠN PHƯƠNG CHẤM DỨT HỢP ĐỒNG LAO ĐỘNG TRONG GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP VÀ KIẾN NGHỊ ………………………………………………………………...…………….34 2.1.1. Quy định của pháp luật về căn cứ đơn phương chấm dứt HĐLĐ ............... 34
  10. viii 2.1.2. Thực tiễn áp dụng pháp luật về căn cứ đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động ....................................................................................................................... 41 2.1.3. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật về căn cứ đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động.................................................................................................................. 56 2.2 THỰC TRẠNG ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ THỦ TỤC ĐƠN PHƯƠNG CHẤM DỨT HĐLĐ TRONG GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐƠN PHƯƠNG CHẤM DỨT HĐLĐ VÀ KIẾN NGHỊ …………………………………….…….58 2.2.1 Quy định pháp luật về thủ tục đơn phương chấm dứt HĐLĐ ...................... 58 2.2.2 Thực tiễn áp dụng pháp luật về căn cứ đơn phương chấm dứt HĐLĐ để giải quyết tranh chấp trong trường hợp đơn phương chấm dứt HĐLĐ ........................ 64 2.2.3 Kiến nghị hoàn thiện pháp luật về thủ tục đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động ................................................................................................................. 69 2.3 THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ HQPL DO ĐƠN PHƯƠNG CHẤM DỨT HĐLĐ TRÁI PHÁP LUẬT VÀ KIẾN NGHỊ ……….………………………………….………………71 2.3.1 Quy định của pháp luật về hậu quả pháp lý do đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật để áp dụng trong giải quyết tranh chấp khi đơn phương chấm dứt HĐLĐ……….………………………………….…………...………….………...71 2.3.2 Thực tiễn áp dụng pháp luật về hậu quả pháp lý do đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật trong giải quyết tranh chấp ............................... 73 2.3.3 Kiến nghị hoàn thiện pháp luật về hậu quả pháp lý do đơn phương chấm dứt HĐLD trái pháp luật .............................................................................................. 78 Kết luận Chương 2…………………………………………………………………..90 KẾT LUẬN…………………………………………………………………….…….92 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………….…..93
  11. 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Khi xã hội có nhu cầu sử dụng sức lao động thì sẽ tạo nên QHLĐ. Ở đó, các bên thực hiện một giao dịch đặc biệt không như những quan hệ dân khác, mà diễn ra trong quá trình sức lao động của NLĐ được đưa vào sử dụng. QHLĐ giữa NLĐ làm công với NSDLĐ được hình thành trên cơ sở HĐLĐ và vì vậy quan hệ này sẽ chấm dứt khi HĐLĐ chấm dứt. Thực tiễn đã chứng minh HĐLĐ tạo thuận lợi cho các bên trong QHLĐ khi giao kết, thực hiện công việc theo thỏa thuận. Để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể khi một bên không còn muốn tiếp tục thực hiện HĐLĐ do ý chí của họ đòi hỏi pháp luật phải có những quy định chặt chẽ, cụ thể về việc này, bởi hệ quả của nó đối với các bên và xã hội là không nhỏ. Hành vi đơn phương chấm dứt HĐLĐ sẽ giải phóng các chủ thể khỏi những quyền và nghĩa vụ đã từng ràng buộc họ trước đó. Và hành vi này được coi là biện pháp hữu hiệu bảo vệ các bên của QHLĐ khi có sự vi phạm cam kết trong hợp đồng, vi phạm pháp luật lao động từ phía bên kia hay các trường hợp pháp luật quy định. Bảo vệ NLĐ chống lại tình trạng bị chấm dứt HĐLĐ một cách tùy tiện và đảm bảo lợi ích hợp pháp của NSDLĐ trong các chuẩn mực, hành lang pháp lý do nhà nước ban hành là mối quan tâm hàng đầu của pháp luật lao động các nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Đảm bảo quyền và nghĩa vụ trong trường hợp đơn phương chấm dứt HĐLĐ còn là yếu tố quan trọng góp phần cân bằng mức độ linh hoạt, năng động của thị trường lao động. 2. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Đơn phương chấm dứt HĐLĐ của các chủ thể trong QHLĐ là quyền được pháp luật nước ta ghi nhận từ Sắc lệnh 29/SL năm 1947 và được đưa vào BLLĐ 1994, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của BLLĐ năm 2002, 2006, 2007, 2012, 2019 và các văn bản liên quan. Trong quá trình thực hiện, BLLĐ năm 2019 và các văn bản hướng dẫn thi hành đã bộc lộ những bất cập, thiếu hiệu quả thực tế, cần nghiên cứu, tiếp tục sửa đổi, bổ sung nhằm hoàn thiện quy định về quyền đơn phương chấm dứt HĐLĐ trong BLLĐ 2019 và đưa vào các văn bản hướng dẫn thi hành trong thời gian tới nhằm hạn chế phát sinh tranh chấp trong trường hợp NLĐ hoặc NSDLĐ đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật. Việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của NSDLĐ và NLĐ trong trường hợp đơn phương chấm dứt HĐLĐ là vấn đề không chỉ mang tính chất pháp lý mà còn mang ý nghĩa kinh tế, xã hội trong điều kiện Việt Nam đang hội nhập sâu rộng và muốn làm
  12. 2 bạn với tất cả các nước trong khu vực và quốc tế. Đòi hỏi này đặt ra cho những người làm công tác nghiên cứu và thực hiện nhiệm vụ phải nắm bắt và vận dụng một cách hài hòa pháp luật lao động của các quốc gia vào điều kiện lịch sử cụ thể của Việt Nam khi Việt Nam tham gia các điều ước quốc tế về pháp luật lao động; đồng thời, chúng ta cũng phải có nghĩa vụ cung cấp các thông tin pháp luật cần thiết về lao động trong trường hợp tranh chấp lao động nói chung và đơn phương chấm dứt HĐLĐ nói riêng đến cộng đồng lao động quốc tế để khi có tranh chấp xảy ra, các chủ thể trong quan hệ lao động (là tổ chức, cá nhân nước ngoài) có cơ hội tham khảo, vận dụng nhằm đảm bảo quyền và nghĩa vụ của các bên khi xảy ra tranh chấp. Trong cơ chế thị trường sức lao động là hàng hóa đặc biệt quan trọng, đặc biệt vị thế yếu thường thuộc về phía người lao động, để ngăn ngừa tình trạng lạm dụng quá đáng từ phía người sử dụng lao động, Luật lao động đã có những quy định để bảo vệ quyền và lợi ích của người lao động, đồng thời bảo vệ quyền và lợi ích của người sử dụng lao động. Mặc dù quyền và nghĩa vụ của hai bên trong quan hệ lao động đã được quy định tương đối cụ thể nhưng các tranh chấp lao động vẫn xảy ra và có xu hướng gia tăng, đặc biệt là tranh chấp trong trường hợp đơn phương chấm dứt HĐLĐ. Trong đó, có nhiều trường hợp là đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật, người sử dụng lao động đơn phương chấm dứt HĐLĐ một cách bừa bãi, vô căn cứ. Trong nhiều trường hợp hành vi tùy tiện đơn phương chấm dứt HĐLĐ của NLĐ, người sử dụng lao động sẽ có thể đối mặt với những rủi ro pháp lý. Nguyên nhân chủ yếu là do chủ doanh nghiệp chưa nắm rõ quy định pháp luật về đơn phương chấm dứt HĐLĐ theo BLLĐ hiện hành. Khi TCLĐ trong trường hợp đơn phương chấm dứt HĐLĐ xảy ra, NLĐ sẽ phải chịu thiệt thòi về mặt pháp lý, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của bản thân, gia đình và tác động tiêu cực đến xã hội như nghèo đói, thất nghiệp và các tệ nạn xã hội khác mà gia đình của NLĐ phải gánh chịu. Do vậy, nghiên cứu vấn đề "Pháp luật lao động Việt Nam về giải quyết tranh chấp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động" là vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn để hoàn thiện pháp luật phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế trong nước và môi trường kinh tế quốc tế. 3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 3.1. Mục tiêu tổng quát của luận văn Mục đích tổng quát của việc nghiên cứu đề tài là nhằm hoàn thiện các quy định pháp luật lao động Việt Nam về giải quyết tranh chấp lao động trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động.
  13. 3 3.2. Mục tiêu cụ thể của luận văn Làm rõ các lý luận, quy định của pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động. Phân tích thực trạng và những bất cập trong việc áp dụng các quy định pháp luật hiện hành vào giải quyết tranh chấp lao động trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động. Đề xuất giải pháp hoàn thiện hệ thống pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật lao động Việt Nam về giải quyết tranh chấp lao động trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động. 4. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU Để đạt được mục tiêu đặt ra khi nghiên cứu đề tài, luận văn cần trả lời được câu hỏi sau: - Một là, Căn cứ, trình tự, thủ tục và thời hạn báo trước khi đơn phương chấm dứt HĐLĐ theo pháp luật lao động được quy định ra sao? - Hai là, Giải quyết hậu quả pháp lý do đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật như thế nào? - Ba là, Những bất cập hiện nay trong việc áp dụng pháp luật lao động vào giải quyết tranh chấp đơn phương chấm dứt HĐLĐ như thế nào? - Bốn là, Hoàn thiện các quy định pháp luật lao động Việt Nam về giải quyết tranh chấp lao động trong trường hợp đơn phương chấm dứt HĐLĐ như thế nào? 5. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN VĂN 5.1. Đối tượng nghiên cứu của luận văn Luận văn nghiên cứu các quy phạm pháp luật lao động và thực tiễn áp dụng các văn bản quy phạm pháp luật lao động vào giải quyết tranh chấp trong trường hợp đơn phương chấm dứt HĐLĐ. - Quy định pháp luật lao động Việt Nam về nội dung (căn cứ, trình tự,thủ tục và hậu quả pháp lý) của đơn phương chấm dứt HĐLĐ để giải quyết tranh chấp đơn phương chấm dứt HĐLĐ; - Thực tiễn áp dụng pháp luật lao động Việt Nam về việc đơn phương chấm dứt HĐLĐ trong việc giải quyết tranh chấp hiện nay; - Các quan điểm, đường lối của Đảng về xây dựng, hoàn thiện nội dung pháp luật lao động trong việc giải quyết tranh chấp đơn phương chấm dứt HĐLĐ ở Việt Nam hiện nay.
  14. 4 5.2. Phạm vi nghiên cứu của luận văn Pháp luật lao động Việt Nam về giải quyết tranh chấp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động là đề tài có phạm vi nghiên cứu rộng. Tuy nhiên, trong khuôn khổ của một bản luận văn thạc sĩ luật học, tác giả giới hạn phạm vi nghiên cứu ở một số nội dung cụ thể sau: 5.2.1. Phạm vi nội dung Luận văn chỉ nghiên cứu pháp luật lao động về đơn phương chấm dứt HĐLĐ (căn cứ, thủ tục và hậu quả pháp lý của đơn phương chấm dứt HĐLĐ từ phía người lao động và người sử dụng lao động theo quy định của BLLĐ năm 2019 và có tham chiếu đến các quy định của BLLĐ năm 2012 do hầu hết các vụ án đều liên quan đến BLLĐ năm 2012 mặc dù đến nay bộ luật này đã hết hiệu lực. Luận văn không nghiên cứu hậu quả pháp lý của đơn phương chấm dứt HĐLĐ đúng luật từ phía người lao động và người sử dụng lao động theo quy định của BLLĐ năm 2019; Luận văn cũng không nghiên cứu về thẩm quyền giải quyết tranh chấp. Luận văn không nghiên cứu việc đơn phương chấm dứt HĐLĐ trong các đơn vị sự nghiệp công lập, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội. 5.2.2. Phạm vi không gian: Luận văn chỉ tập trung nghiên cứu đề tài này trong bối cảnh kinh tế – xã hội của Việt Nam và qua thực tiễn áp dụng luật và giải quyết tranh chấp đơn phương chấm dứt HĐLĐ ở Việt Nam, đặc biệt là ở Tp. Hồ Chí Minh và ở một số tỉnh thành khách. Tuy nhiên, Luận văn này cũng so sánh với pháp luật quốc tế và pháp luật của một số nước trên thế giới với tính chất tham khảo để từ đó rút ra kinh nghiệm nhằm hoàn thiện pháp luật Việt Nam. 5.2.3. Phạm vi thời gian: tác giả chỉ tập trung nghiên cứu quy định về vấn đề này từ khi BLLĐ năm 2012, BLLĐ năm 2019 có hiệu lực pháp luật đến nay. Các số liệu, thông tin, vụ việc được nghiên cứu trong phạm vi từ năm 2016 đến năm 2021. 6. PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 6.1. Phương pháp luận Luận văn được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận là chủ nghĩa Mác Lê- nin (khách quan, toàn diện, lịch sử cụ thể, phát triển, thực tiễn); tư tưởng Hồ Chí Minh; Đường lối chính sách của Đảng Cộng sản và pháp luật của Nhà nước về hình thành và phát triển nền thị trường lao động năng động, hiệu quả, có trật tự, kỷ cương trong môi trường cạnh tranh lành mạnh, công khai, minh bạch, chia sẻ lợi ích; các chính sách cải cách đổi mới, hội nhập, xây dựng QHLĐ hài hòa, ổn định trong giai đoạn hiện nay và giai đoạn tiếp theo. Bên cạnh đó, để tạo sự phong phú trong cách tiếp cận và giải quyết
  15. 5 vấn đề, một số quan điểm về chính sách thị trường lao động, pháp luật QHLĐ của các quốc gia, các tổ chức quốc tế cũng sẽ được tham khảo. 6.2. Phương pháp nghiên cứu Trong quá trình nghiên cứu, tác giả luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học cụ thể khác nhau, như: phân tích, tổng hợp, thống kê, lịch sử cụ thể, khảo cứu thực tiễn nhằm minh chứng cho những lập luận, những nhận xét đánh giá và kết luận khoa học của luận văn. Phương pháp so sánh được sử dụng xuyên suốt luận văn để phân tích, đối chiếu những quy định pháp luật về giải quyết tranh chấp đơn phương chấm dứt HĐLĐ của nước ta nhiều thời kỳ, so sánh những điểm tương đồng, khác biệt của các quy định này với các quy định của ILO, văn bản pháp luật của một số quốc gia được lựa chọn trên thế giới và pháp luật quốc tế. Để hoàn thành mục đích nghiên cứu, tác giả có sự kết hợp giữa các phương pháp trong từng phần của luận văn, trong đó phương pháp phân tích và tổng hợp được sử dụng nhiều nhất. Cụ thể là: Chương 1, tác giả chủ yếu sử dụng phương pháp lịch sử cụ thể, phân tích và tổng hợp, phương pháp hệ thống để đưa ra những vấn đề lý luận cơ bản của pháp luật về khái niệm, đặc điểm của tranh chấp lao động cá nhân và giải quyết tranh chấp lao động về đơn phương chấm dứt HĐLĐ. Chương 2, tác giả chủ yếu sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, phương pháp luật học so sánh và phương pháp thống kê để làm rõ thực tiễn thực hiện về giải quyết tranh chấp đơn phương chấm dứt HĐLĐ trong quan hệ HĐLĐ; Các phân tích trong chương 1 và 2 của luận văn, tác giả sử dụng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật Việt Nam có hiệu lực để phân tích, bình luận và góp phần làm rõ những nội dung đã đặt ra. Trong Chương 2, tác giả chủ yếu sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, phương pháp hệ thống, khảo sát, đối chiếu, đề ra giải pháp cụ thể cho việc hoàn thiện pháp luật về giải quyết tranh chấp đơn phương chấm dứt HĐLĐ ở Việt Nam. 7. Ý NGHĨA LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA LUẬN VĂN Về mặt lý luận: Nhận thức sâu sắc vai trò về đơn phương chấm dứt HĐLĐ và giải quyết tranh chấp về đơn phương chấm dứt HĐLĐ và ảnh hưởng của nó đến sự phát triển kinh tế - xã hội, vận dung các lý thuyết về pháp luật làm luận cứ cho việc hoàn thiện pháp luật về đơn phương chấm dứt HĐLĐ và giải quyết tranh chấp về đơn phương chấm dứt HĐLĐ. Về mặt thực tiễn: Thông qua việc đánh giá pháp luật về đơn phương chấm dứt HĐLĐ và giải quyết tranh chấp về đơn phương chấm dứt HĐLĐ, từ đó cung cấp các
  16. 6 căn cứ thực tiễn và giải pháp phù hợp với pháp luật về về đơn phương chấm dứt HĐLĐ và giải quyết tranh chấp về đơn phương chấm dứt HĐLĐ nhằm hoàn thiện pháp luật về đơn phương chấm dứt HĐLĐ và giải quyết tranh chấp về đơn phương chấm dứt HĐLĐ. 8. TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN VĂN Tại Việt Nam, giải quyết tranh chấp (“GQTC”) đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động (“HĐLĐ”) không phải là một đề tài mới và từ lâu đã thu hút sự nghiên cứu của nhiều tác giả với quy mô và mức độ khác nhau. Trong đó, có thể kể đến các công trình nổi bật sau: "Về khái niệm đơn phương chấm dứt HĐLĐ, Bộ luật Lao động 2012 (“BLLĐ 2012”) đã quy định các căn cứ đơn phương chấm dứt HĐLĐ của người lao động (“NLĐ”) và người sử dụng lao động (NSDLĐ), và xác định đơn phương không đúng các căn cứ này là đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái luật, nhưng không định nghĩa cụ thể về đơn phương chấm dứt HĐLĐ. Khái niệm đơn phương chấm dứt HĐLĐ trên thực tế vẫn còn chưa thống nhất. Trong các giáo trình Luật Lao động dành cho việc giảng dạy bậc đại học của một số cơ sở đào tạo luật, như “Giáo trình Luật Lao động Việt Nam” của Trường đại học Luật Hà Nội (2019); “Giáo trình Luật Lao động” của Trường đại học Lao động - Xã hội (2019); “Giáo trình Luật Lao động” của Trường đại học Luật TP. Hồ Chí Minh (2020)... đã đưa ra khái niệm chung nhất về đơn phương chấm dứt HĐLĐ. Theo đó, đơn phương chấm dứt HĐLĐ là hành vi pháp lý trong đó một bên chủ thể tham gia quan hệ lao động (“QHLĐ”) tự mình chấm dứt HĐLĐ mà không cần sự đồng ý của chủ thể còn lại". Hiện nay, có nhiều ý kiến khác nhau về khái niệm đơn phương chấm dứt HĐLĐ, nhưng các tác giả đều thống nhất đặc điểm sau: Đơn phương chấm dứt HĐLĐ là ý chí của một bên trong QHLĐ tự mình chủ động không tiếp tục thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình. "Về căn cứ đơn phương chấm dứt HĐLĐ, hầu hết các tác giả thống nhất với các căn cứ đơn phương được quy định trong BLLĐ năm 2012, nhưng cũng có ý kiến cho rằng NLĐ làm việc theo HĐLĐ không xác định thời hạn khi đơn phương chấm dứt HĐLĐ cũng phải có căn cứ như HĐLĐ có thời hạn. Đây là quan điểm của các tác giả: Luận án tiến sĩ luật, Trường đại học Luật TP. HCM; Nguyễn Thị Bích (2017), Bùi Thị Huyền (2018), Hoàn thiện pháp luật về giao kết HĐLĐ ở Việt Nam, Dân chủ & Pháp luật, số 8 (317), trang 43-47. Các công trình nghiên cứu trên đã tiếp cận căn cứ đơn phương chấm dứt HĐLĐ từ nhiều góc độ khác nhau, đồng thời chưa đánh giá toàn diện các căn cứ này từ thực tiễn xét xử tại TAND để đưa ra các kiến nghị phù hợp hơn
  17. 7 nhằm tiếp tục hoàn thiện pháp luật Việt Nam hiện hành về căn cứ đơn phương chấm dứt HĐLĐ. Tuy nhiên, các công trình này là nguồn tài liệu quý giá để tác giả tham khảo, đúc rút trong quá trình thực hiện luận văn". "Về trình tự, thủ tục đơn phương chấm dứt HĐLĐ, hầu hết các tác giả nhất trí với trình tự, thủ tục quy định của BLLĐ 2012, nhưng vẫn còn nhiều ý kiến cho rằng quy định của BLLĐ 2012 về vấn đề này chưa thực sự phù hợp: Quan điểm 1: NLĐ làm việc theo HĐLĐ có thời hạn khi đơn phương chấm dứt HĐLĐ thì phải có lý do, nhưng làm việc theo HĐLĐ không xác định thời hạn thì lại không cần có lý do, vì vậy cần quy định chung là cả hai trường hợp này đều phải có lý do mới phù hợp thực tế khách quan, đảm bảo sự công bằng, bình đẳng giữa các chủ thể tham gia QHLĐ và tương thích với luật lao động quốc tế. Quan điểm 2: Một số vấn đề cần quy định rõ trong thủ tục đơn phương chấm dứt HĐLĐ là: thời gian báo trước khi một bên đơn phương chấm dứt HĐLĐ là ngày dương lịch hay ngày làm việc? Hoặc một nội dung khác cần làm rõ như: thế nào là quấy rối tình dục? Quy định NSDLĐ phải nhận lại NLĐ trong mọi trường hợp đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái luật là không khả thi,... là những bất cập liên quan đến quy định về thủ tục đơn phương chấm dứt HĐLĐ. Đây cũng là ý kiến của các tác giả Nguyễn Quốc Nam (2015), Một số bất cập trong pháp luật hiện hành về chấm dứt HĐLĐ, Kinh tế và Dự báo, số 6/2015, trang 7-9,…. "Về hậu quả pháp lý của đơn phương chấm dứt HĐLĐ, hầu hết các tác giả đều cho rằng các quy định của pháp luật lao động về quyền đơn phương chấm dứt HĐLĐ của NSDLĐ còn bất cập, nhiều quy định thiếu tính hợp lý nên NSDLĐ rất khó vận dụng trong thực tiễn và phải gánh chịu hậu quả pháp lý nặng hơn so với NLĐ nếu đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái luật; quy định luật lao động trong trường hợp này chưa tương thích với luật lao động quốc tế và còn có sự bất bình đẳng trong QHLĐ; rất nhiều trường hợp NSDLĐ đơn phương chấm dứt HĐLĐ với NLĐ đưa ra những lý do chấm dứt HĐLĐ không đúng quy định tại Điều 38 BLLĐ 2012 và vẫn tồn tại việc không tuân thủ thời gian báo trước theo luật định... là những nhận xét, ý kiến của tác giả: Nguyễn Thị Phương Thúy (2016), HĐLĐ giúp việc gia đình - từ quy định đến thực tiễn, Lao động và Xã hội, số 530, trang 21- 25; Lữ Bình Huy (2017), Ký kết HĐLĐ với lao động giúp việc gia đình, Dân chủ & pháp luật, số 5 (302), trang 44- 49; Trần Bình (2016), “Giao kết HĐLĐ trong doanh nghiệp: Thẩm quyền thuộc về ai?”, Doanh nhân & Pháp luật, số 29 (198), trang 20-21"… Có ý kiến cho rằng, vì NLĐ đóng vai trò ở thế yếu hơn NSDLĐ nên pháp luật lao động Việt Nam thường quan tâm bảo vệ nhiều hơn cho NLĐ. Do đó, các quy định
  18. 8 bồi thường của NLĐ khi đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật nhẹ hơn nhiều so với NSDLĐ; quy định của pháp luật lao động Việt Nam khi đơn phương chấm dứt HĐLĐ ở khía cạnh lý luận và thực trạng áp dụng, so với luật lao động ở một số nước cho thấy ở Việt Nam quy định về vấn đề này chưa có sự tương đồng và nhận định pháp luật đơn phương chấm dứt lao động nước ta cần quy định cụ thể hơn, chặt chẽ hơn đối với việc đơn phương chấm dứt HĐLĐ của NLĐ, để tạo thế cân bằng, bình đẳng giữa hai chủ thể tham gia QHLĐ. Nhận định về tình hình nghiên cứu: Các công trình trên đây đã giải quyết được một số vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến đề tài của luận văn, cụ thể: "Một là, các công trình khoa học trên đưa ra cơ sở lý luận cho việc xây dựng và hoàn thiện khái niệm pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động và giải quyết tranh chấp chấm dứt HĐLĐ. Hai là, các công trình khoa học trên đã đưa ra những bình luận, đánh giá, phân tích sâu về thực trạng pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động và giải quyết tranh chấp chấm dứt HĐLĐ, chỉ ra những hạn chế, bất cập của pháp luật để từ đó đưa ra kiến nghị góp phần hoàn thiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động và giải quyết tranh chấp chấm dứt HĐLĐ". Ba là, trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động và giải quyết tranh chấp chấm dứt HĐLĐ ở Việt Nam, các công trình khoa học trên đã phân tích, chỉ ra được những thành tựu và những hạn chế, bất cấp trong quá trình thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động và giải quyết tranh chấp chấm dứt HĐLĐ. Bốn là, các công trình khoa học trên phân tích dựa trên quy định của Bộ luật lao động năm 2012" Tuy nhiên, nghiên cứu, phân tích, đánh giá về giải quyết tranh chấp về đơn phương chấm dứt HĐLĐ ở Việt Nam đặt trong mối tương quan với quy định của BLLĐ năm 2019 và việc áp dụng các quy định này một cách có hệ thống toàn diện thì dường như vẫn còn thiếu một công trình như vậy. Luận văn của tác giả tiếp tục phân tích những nội dung cơ bản sau: "Một là, Phân tích cơ sở lý luận cho việc xây dựng và hoàn thiện về giải quyết tranh chấp đơn phương chấm dứt HĐLĐ, tổng kết và phân tích được lịch sử hình thành cũng như sự phát triển trong giải quyết tranh chấp về đơn phương chấm dứt HĐLĐ. Hai là, Bình luận, đánh giá, phân tích sâu về thực trạng áp dụng pháp luật vào giải quyết tranh chấp về đơn phương chấm dứt HĐLĐ, chỉ ra những hạn chế, bất cập
  19. 9 của pháp luật để từ đó đưa ra kiến nghị góp phần hoàn thiện pháp luật lao động về giải quyết tranh chấp về đơn phương chấm dứt HĐLĐ. Ba là, trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn thực hiện về giải quyết tranh chấp về đơn phương chấm dứt HĐLĐ ở Việt Nam, Luận văn sẽ phân tích, chỉ ra được những thành tựu và hạn chế, bất cấp trong quá trình thực hiện về giải quyết tranh chấp về đơn phương chấm dứt HĐLĐ". 9. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung luận văn gồm ba chương: CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT VỀ ĐƠN PHƯƠNG CHẤM DỨT HĐLĐ VÀ PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP DO ĐƠN PHƯƠNG CHẤM DỨT HỢP ĐỒNG LAO ĐỘNG. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP DO ĐƠN PHƯƠNG CHẤM DỨT HỢP ĐỒNG LAO ĐỘNG VÀ KIẾN NGHỊ.
  20. 10 CHƯƠNG 1 KHÁI QUÁT VỀ ĐƠN PHƯƠNG CHẤM DỨT HỢP ĐỒNG LAO ĐỘNG VÀ PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP DO ĐƠN PHƯƠNG CHẤM DỨT HỢP ĐỒNG LAO ĐỘNG 1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ ĐƠN PHƯƠNG CHẤM DỨT HỢP ĐỒNG LAO ĐỘNG 1.1.1. Khái niệm về quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động Hợp đồng lao động là hình thức biểu hiện ra bên ngoài của quan hệ lao động, là cơ sở để hình thành, duy trì và chấm dứt quan hệ lao động. HĐLĐ được hình thành dựa trên sự thỏa thuận của các bên trong quan hệ lao động. Quan hệ lao động thông thường là loại quan hệ mang tính ổn định, lâu dài nhưng không phải là quan hệ “vĩnh cửu” nên có thể được chấm dứt bởi những căn cứ khác nhau. Trong các căn cứ làm chấm dứt quan hệ lao động (ví dụ: Thỏa thuận chấm dứt hợp đồng, hết hạn hợp đồng…), đơn phương chấm dứt HĐLĐ là vấn đề phức tạp bởi đó là hành vi có chủ ý của một bên và không phụ thuộc vào ý chí của chủ thể còn lại. Ý chí này phải được biểu thị ra bên ngoài dưới hình thức nhất định và được truyền đạt tới chủ thể đối tác mà không cần thiết phải được chủ thể đó chấp nhận. Vì vậy, có thể hiểu "Đơn phương chấm dứt hợp HĐLĐ là việc một bên tự ý chấm dứt các quyền và nghĩa vụ đã thỏa thuận trong HĐLĐ mà không phụ thuộc vào ý chí của bên còn lại". Đơn phương chấm dứt HĐLĐ không phải là một vấn đề mới nhưng việc này có ảnh hưởng đến quan hệ lao động, đến quyền và lợi ích hợp pháp của các bên trong quan hệ lao động. Về phía người lao động, khi đơn phương chấm dứt HĐLĐ, người lao động sẽ phải đối mặt với một loạt các vấn đề như: Đảm bảo đời sống của cá nhân người lao động; đời sống của gia đình, vợ chồng, cha mẹ, con cái của người lao động. Về phía người sử dụng lao động: Khi bị đơn phương chấm dứt HĐLĐ sẽ làm ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất kinh doanh của người sử dụng lao động do chưa thể tìm được NLĐ thay thế, đặc biệt đối với những vị trí cần người lao động có trình độ, tay nghề cao và phải qua đào tạo mới có thể đảm đương được. Nếu người sử dụng lao động đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật sẽ phải bồi thường cho NLĐ theo luật định; đồng thời còn có thể bị áp dụng các chế tài khác mà pháp luật đặt ra nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động. Về phía nhà nước và xã hội: Đơn phương chấm dứt HĐLĐ cũng ảnh hưởng tới xã hội vì mỗi cá nhân là một
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2431 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2