Luận văn Thạc sĩ Quản trị nhân lực: Đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:118

Thêm vào BST

Báo xấu

13
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn "Đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai" nhằm phân tích thực trạng về đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai, đề xuất giải pháp nhằm đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị nhân lực: Đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG ĐOÀN HOÀNG PHƯƠNG THẢO ĐÀO TẠO ĐIỀU DƯỠNG VIÊN TẠI BỆNH VIỆN BẠCH MAI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ NHÂN LỰC MÃ SỐ: 834 04 04 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. NGUYỄN THỊ THANH THẢO HÀ NỘI, NĂM 2022
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ “Đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai” là công trình nghiên cứu độc lập do tác giả thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Thị Thanh Thảo. Luận văn chưa được công bố trong bất cứ công trình nghiên cứu nào. Các số liệu, nội dung được trình bày trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng, hợp lệ và đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Tôi xin chịu trách nhiệm về toàn bộ nội dung của luận văn thạc sĩ. Tác giả luận văn Hoàng Phương Thảo
LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc tới Ban Giám hiệu, phòng Đào tạo Sau đại học Trường Đại học Công đoàn cùng toàn thể các thầy cô của bộ môn Quản trị nhân lực đã tận tình giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học tập tại trường. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc tới TS. Nguyễn Thị Thanh Thảo, một bậc thầy tâm huyết tận tình hướng dẫn, động viên khích lệ, dành nhiều thời gian trao đổi và định hướng cho tôi trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn tại nhà trường. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc tới tập thể cán bộ, nhân viên Phòng Tổ chức cán bộ, Bệnh viện Bạch Mai đã luôn giúp đỡ, hướng dẫn tận tình và tiếp thêm động lực cho tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại Bệnh viện. Cuối cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn vô bờ đến bố mẹ và những người thân trong gia đình cùng toàn thể bạn bè đã động viên, tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học tập và hoàn thành luận văn.
MỤC LỤC Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục bảng, biểu, sơ đồ MỞ ĐẦU.............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài ............................ 2 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................. 4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................... 5 5. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 5 6. Những đóng góp mới của luận văn ................................................................. 7 7. Kết cấu luận văn .............................................................................................. 7 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÀO TẠO ĐIỀU DƯỠNG VIÊN TRONG BỆNH VIỆN ........................................................................................................ 9 1.1. Một số khái niệm liên quan ....................................................................... 9 1.1.1. Đào tạo nhân lực ....................................................................................... 9 1.1.2. Điều dưỡng viên ...................................................................................... 10 1.1.3. Đào tạo điều dưỡng viên ......................................................................... 13 1.2. Quy trình đào tạo điều dưỡng viên trong bệnh viện ............................ 13 1.2.1. Xác định nhu cầu đào tạo ........................................................................ 13 1.2.2. Xác định mục tiêu đào tạo....................................................................... 17 1.2.3. Lựa chọn đối tượng đào tạo .................................................................... 18 1.2.4. Xây dựng nội dung chương trình đào tạo ............................................... 18 1.2.5. Lựa chọn phương pháp đào tạo ............................................................... 20 1.2.6. Chuẩn bị kinh phí đào tạo ....................................................................... 23 1.2.7. Triển khai kế hoạch đào tạo điều dưỡng viên ......................................... 24 1.2.8. Đánh giá kết quả đào tạo điều dưỡng viên .............................................. 27
1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến đào tạo điều dưỡng viên trong tổ chức ...... 30 1.3.1. Các nhân tố bên trong bệnh viện ............................................................. 30 1.3.2. Các nhân tố bên ngoài bệnh viện ............................................................ 31 1.4. Kinh nghiệm đào tạo điều dưỡng viên của một số bệnh viện và bài học kinh nghiệm cho Bệnh viện Bạch Mai.................................................... 32 1.4.1. Kinh nghiệm đào tạo điều dưỡng viên của một số bệnh viện ................. 32 1.4.2. Bài học rút ra cho Bệnh viện Bạch Mai .................................................. 35 Tiểu kết chương 1 ............................................................................................ 36 Chương 2. THỰC TRẠNG ĐÀO TẠO ĐIỀU DƯỠNG VIÊN TẠI BỆNH VIỆN BẠCH MAI ............................................................................................. 37 2.1. Tổng quan về Bệnh viện Bạch Mai ......................................................... 37 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển Bệnh viện Bạch Mai ........................ 37 2.1.2. Một số đặc điểm ...................................................................................... 39 2.2. Phân tích thực trạng đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai ... 51 2.2.1. Thực trạng xác định nhu cầu đào tạo ...................................................... 51 2.2.2. Xác định mục tiêu đào tạo điều dưỡng viên ........................................... 55 2.2.3. Lựa chọn đối tượng điều dưỡng viên để đào tạo .................................... 59 2.2.4. Xây dựng nội dung, chương trình đào tạo .............................................. 60 2.2.5. Lựa chọn phương pháp đào tạo ............................................................... 63 2.2.6. Kinh phí đào tạo ...................................................................................... 65 2.2.7. Triển khai thực hiện chương trình đào tạo .............................................. 67 2.2.8. Về đánh giá kết quả đào tạo điều dưỡng viên ......................................... 71 2.3. Đánh giá chung về đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai ........ 75 2.3.1. Những kết quả đạt được .......................................................................... 75 2.3.2. Những tồn tại hạn chế ............................................................................. 76 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ............................................................ 77 Tiểu kết chương 2 ............................................................................................ 78
Chương 3. GIẢI PHÁP ĐÀO TẠO ĐIỀU DƯỠNG VIÊN TẠI BỆNH VIỆN BẠCH MAI........................................................................................................ 79 3.1. Mục tiêu và phương hướng hoàn thiện đào tạo điều dưỡng viên của Bệnh viện Bạch Mai đến năm 2025 ............................................................... 79 3.1.1. Mục tiêu phát triển Bệnh viện đến năm 2025 ......................................... 79 3.1.2. Phương hướng hoàn thiện đào tạo điều dưỡng viên của Bệnh viện Bạch Mai đến năm 2025 ............................................................................................. 80 3.2. Giải pháp hoàn thiện đào tạo điều dưỡng viên của Bệnh viện Bạch Mai đến năm 2025 ........................................................................................... 81 3.2.1. Hoàn thiện công tác xác định nhu cầu đào tạo........................................ 81 3.2.2. Hoàn thiện mục tiêu đào tạo ................................................................... 83 3.2.3. Hoàn thiện xác định đối tượng đào tạo ................................................... 84 3.2.4. Hoàn thiện triển khai thực hiện chương trình đào tạo ............................ 86 3.2.5. Giải pháp hoàn thiện phương pháp đào tạo ............................................ 90 3.2.6. Hoàn thiện công tác đánh giá kết quả đào tạo ........................................ 91 3.2.7. Một số giải pháp khác ............................................................................. 95 Tiểu kết chương 3 .......................................................................................... 102 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................... 103 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 106 PHỤ LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Chữ viết đủ BVBM Bệnh viện Bạch Mai BSCK Bác sĩ chuyên khoa CS Cột sống ĐDV Điều dưỡng viên GMT Gan mật tụy KCB Khám chữa bệnh NCKH Nghiên cứu khoa học NVYT Nhân viên y tế NNL Nguồn nhân lực NLĐ Người lao động
DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ Bảng Bảng 2.1. Tình hình khám chữa bệnh của Bệnh viện Bạch Mai giai đoạn 2019 - 2021 ................................................................................................ 45 Bảng 2.2. Cơ cấu điều dưỡng viên của Bệnh viện Bạch Mai giai đoạn 2019 – 2021 ................................................................................................... 50 Bảng 2.3. Tổng hợp nhu cầu đào tạo điều dưỡng viên của Bệnh viện Bạch Mai giai đoạn 2019 – 2021 ............................................................... 52 Bảng 2.4. Tỷ lệ thực tế điều dưỡng viên của Bệnh viện Bạch Mai được đào tạo trong giai đoạn 2019 – 2021 ....................................................... 53 Bảng 2.5. Đánh giá của điều dưỡng viên về việc xác định nhu cầu đào tạo điều dưỡng viên của Bệnh viện Bạch Mai ........................................ 54 Bảng 2.6. Mục tiêu đào tạo điều dưỡng viên theo các chương trình đào tạo theo nhu cầu của Bệnh viện .............................................................. 56 Bảng 2.7. Đánh giá về mục tiêu đào tạo điều dưỡng viên của Bệnh viện ......... 58 Bảng 2.8. Đối tượng đào tạo điều dưỡng viên theo các chương trình đào tạo theo nhu cầu của Bệnh viện Bạch Mai ............................................. 59 Bảng 2.9. Đối tượng đào tạo điều dưỡng viên của Bệnh viện Bạch Mai theo thành phần ......................................................................................... 60 Bảng 2.10. Nội dung đào tạo điều dưỡng viên của Bệnh viện Bạch Mai .......... 61 Bảng 2.11. Chương trình đào tạo điều dưỡng viên của Bệnh viện Bạch Mai giai đoạn 2019 - 2021 ....................................................................... 62 Bảng 2.12. Phương pháp đào tạo điều dưỡng viên theo các chương trình đào tạo theo nhu cầu của Bệnh viện Bạch Mai ....................................... 64 Bảng 2.13. Tình hình các hình thức đào tạo điều dưỡng viên của Bệnh viện Bạch Mai giai đoạn 2019 – 2021 ...................................................... 64 Bảng 2.14. Chi phí đào tạo điều dưỡng viên của Bệnh viện Bạch Mai giai đoạn 2019 – 2021 .............................................................................. 66
Bảng 2.15. Đánh giá về tổ chức thực hiện đào tạo điều dưỡng viên của Bệnh viện Bạch Mai ................................................................................... 70 Bảng 2.16. Kết quả xếp loại chứng chỉ đào tạo điều dưỡng viên ...................... 72 Bảng 2.17. Số tiết tham gia đào tạo của điều dưỡng viên Bệnh viện Bạch Mai giai đoạn 2019 – 2021 ....................................................................... 73 Bảng 2.18. Tỷ lệ hoàn thành kế hoạch đào tạo điều dưỡng viên Bệnh viện Bạch Mai giai đoạn 2019 – 2021 ...................................................... 73 Bảng 2.19. Đánh giá kết quả đào tạo điều dưỡng viên của Bệnh viện .............. 74 Biểu đồ Biểu đồ 2.1. Số lượng nhân lực của Bệnh viện Bạch Mai giai đoạn 2019 - 2021 ................................................................................................... 48 Biểu đồ 2.2. Điều dưỡng viên của Bệnh viện Bạch Mai giai đoạn 2019 - 2021 .... 49 Biểu đồ 2.3. Kế hoạch đào tạo điều dưỡng viên của Bệnh viện Bạch Mai giai đoạn 2019 - 2021 .............................................................................. 55 Biểu đồ 2.4. Địa điểm đào tạo điều dưỡng viên của Bệnh viện Bạch Mai ........ 65 Sơ đồ Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy của Bệnh viện Bạch Mai............................. 42 Sơ đồ 2.2. Các bước xác định mục tiêu đào tạo điều dưỡng viên của Bệnh viện Bạch Mai ................................................................................... 56
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Một tổ chức muốn hoạt động được hiệu quả thì phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác nhau, một trong những yếu tố quan trọng đó chính là nguồn nhân lực của bệnh viện. Đây là yếu tố sống còn, quyết định sự thành công của bệnh viện bởi nếu có được đội ngũ nhân lực có chất lượng tốt đồng nghĩa với việc hiệu quả công việc sẽ nâng cao hơn. Trong lĩnh vực y tế cũng vậy, nguồn nhân lực y tế là thành phần rất quan trọng, bảo đảm hiệu quả và chất lượng dịch vụ y tế, tác động đến sự hài lòng của người dân. Dịch vụ chăm sóc sức khỏe nhân dân là sứ mệnh cao quý của ngành y. Từ lâu đời người ta đã coi nghề y là một nghề quan trọng, một nghề nhân đạo có quan hệ đến đời sống và tính mạng con người, đến hạnh phúc của từng gia đình, tương lai nòi giống, đến sức khỏe và sự cường thịnh của một dân tộc và toàn xã hội. Để có thể thực hiện được sứ mệnh cao cả đó, rất cần có một đội ngũ thầy thuốc y, bác sĩ, điều dưỡng, cán bộ viên chức ngành y có trình độ cao về chuyên môn cả về y đức như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy “Lương y như từ mẫu”. Mặt khác, nhu cầu về thầy thuốc và cán bộ thuộc nhiều chuyên môn khác nhau cũng đang đòi hỏi phải đào tạo bác sĩ, dược sĩ, điều dưỡng, hộ lý với số lượng ngày càng nhiều, chất lượng ngày càng cao, cơ cấu hợp lý, nắm bắt các kiến thức y học hiện đại, giỏi thực hành, có y đức tốt… Do vậy, đào tạo nhân lực không những giúp nâng cao chất lượng dịch vụ y tế mà còn nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực. Bệnh viện Bạch Mai được thành lập năm 1911, trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử, Bệnh viện Bạch Mai đã nỗ lực vươn lên, và hiện nay là Bệnh viện đa khoa hoàn chỉnh hạng đặc biệt đầu tiên của Việt Nam, là tuyến cao nhất trong bậc thang điều trị của ngành y tế với quy mô 3200 giường bệnh và hơn 4000 cán bộ và nhân viên y tế đang phục vụ công tác. Trong quá trình hoạt động, Bệnh viện Bạch Mai luôn quan tâm và coi trọng công tác xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ, nhân viên của Bệnh
2 viện. Trong đó, Bệnh viện đặc biệt quan tâm đào tạo đội ngũ điều dưỡng viên. Bệnh viện đã và đang thực hiện nhiều biện pháp đào tạo để nâng cao chất lượng điều dưỡng viên nhằm mục đích nâng cao hiệu quả hoạt động, giúp Bệnh viện thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe nhân dân. Đặc biệt, trong 2 năm qua, trong công tác phòng chống dịch COVID-19, Bệnh viện Bạch Mai luôn là đơn vị đi đầu, vừa hoạt động điều trị cho bệnh nhân, vừa hỗ trợ các tỉnh có dịch. Bệnh viện cũng đã chú trọng đầu tư trang thiết bị hiện đại sánh ngang tầm các nước trong khu vực và trên thế giới để chẩn đoán phục vụ cho công tác điều trị người bệnh. Tuy nhiên, công tác đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện trong thời gian qua vẫn còn những hạn chế, chẳng hạn như: công tác xác định nhu cầu chưa thực hiện nghiêm túc theo quy trình, việc xác định nhu cầu vẫn chưa được chú trọng thật sự, vẫn mang tính hình thức; mục tiêu đào tạo của Bệnh viện Bạch Mai vẫn còn chung chung, chưa cụ thể và chi tiết đối với từng đối tượng đào tạo và khóa đào tạo; đối tượng đào tạo vẫn chưa được lựa chọn hoàn toàn chính xác, vẫn còn tình trạng người thực sự có nhu cầu chưa được lựa chọn đào tạo, người chưa thực sự lại được lựa chọn; nội dung đào tạo chưa cụ thể đối với từng đối tượng, từng khoá đào tạo, không cụ thể theo từng thời kì, từng giai đoạn khác nhau; việc đánh giá hiệu quả đào tạo còn mang tính hình thức. Trong khi đó, nhu cầu khám chữa bệnh ngày càng nhiều, bệnh tật ngày càng gia tăng, mức độ phức tạp ngày càng cao, kỹ thuật trong y học ngày càng tiến bộ nên đỏi hỏi đội ngũ điều dưỡng viên phải được đào tạo hợp lý, có chất lượng nhằm đáp ứng yêu cầu công việc trong thời kỳ hội nhập. Trước thực tiễn đó, học viên đã chọn đề tài: “Đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn thạc sĩ của mình. 2. Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài Nâng cao chất lượng cán bộ y tế và đào tạo nguồn nhân lực y tế là lĩnh vực được nhiều tác giả quan tâm trong giai đoạn hiện nay, do đó đã có một số công trình nghiên cứu đề cập đến đào tạo nhân lực trong tổ chức nói chung và
3 trong tổ chức y tế nói riêng, cụ thể có các công trình sau: Đỗ Văn Hoàn (2020), “Đào tạo nguồn nhân lực y tế đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế” bài đăng trên tạp chí Y Dược học số 4 năm 2020. Theo bài báo trong 5 năm qua, số lượng các loại hình nhân lực y tế tăng đáng kể, số bác sĩ, điều dưỡng/vạn dân tăng từ 7,2 năm 2010 lên khoảng trên 8,0 năm 2017, số dược sĩ đại học/vạn dân. Sau một thời gian chú trọng đào tạo bác sĩ, điều dưỡng Việt Nam không còn nằm trong nhóm báo động về tình trạng thiếu bác sĩ, điều dưỡng. Tuy nhiên, cách thức đào tạo bác sĩ, điều dưỡng của Việt Nam đang rất khác so với các nước trên thế giới. Chương trình, nội dung đào tạo y khoa và áp dụng phương pháp giảng dạy đánh giá mới còn chậm. Trong khi đó, nhiều kỹ thuật và phương pháp chẩn đoán, điều trị, chăm sóc, theo dõi và phục hồi chức năng liên tục được phát triển, ứng dụng, đòi hỏi chương trình và nội dung đào tạo phải liên tục được cập nhật. Vì vậy, để thực hiện mục tiêu đảm bảo và nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực y tế đáp ứng yêu cầu bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới, hướng tới hội nhập quốc tế, đòi hỏi công tác quản lý đào tạo nguồn nhân lực y tế cần phải có những giải pháp hợp lý cả trước mắt và lâu dài. Nguyễn Công Khẩn (2018) trong bài nghiên cứu “Đổi mới đào tạo nhân lực y tế thực hiện quy hoạch phát triển nhân lực y tế Việt Nam giai đoạn 2012 – 2020” đã nhận định rằng nhân lực y tế là yếu tố quyết định chất lượng dịch vụ y tế, hiệu quả của công tác chăm sóc bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân. Chính vì thế, nhân lực y tế trở thành một vấn đề trọng tâm trong cải cách hệ thống y tế. Qua đó, đề xuất đổi mới đào tạo đại học, sau đại học. Hơn nữa, đào tạo nhân lực y tế cũng cần thay đổi một số công tác về đào tạo nguồn nhân lực y tế như tăng cường đào tạo nhân lực y tế theo nhu cầu xã hội, giảm bớt đào tạo liên thông… Ngoài ra, đổi mới đào tạo phải gắn liền với quản lý và sử dụng nhân lực y tế. Đồng thời, đổi mới đào tạo cũng cần phải gắn liền và phục vụ tích cực, có hiệu quả đối với công tác đổi mới hệ thống y tế nói chung.
4 Chử Văn Thắng, Nguyễn Thị Bình An (2022) với bài báo “Mô tả thực trạng và nhu cầu đào tạo liên tục điều dưỡng viên tại Bệnh viện Đa khoa Thanh Nhàn năm 2021”. Theo bài báo hiện nay, với sự phát triển nhanh chóng của các ngành khoa học kỹ thuật thì nhu cầu đào tạo được cập nhật, bổ sung chuyên môn cùng kỹ năng làm việc cho lực lượng lao động ngày càng trở nên quan trọng. Đặc biệt đối với lĩnh vực y tế là một ngành có những đặc thù riêng, liên quan trực tiếp đến sức khỏe con người, do vậy, việc đào tạo liên tục cho cán bộ y tế, nhân viên điều dưỡng đang nhận được nhiều quan tâm và chú trọng đẩy mạnh. Việc tham gia đào tạo liên tục cho điều dưỡng viên tại bệnh viện đã tạo điều kiện thuận lợi hơn cho ĐDV khi tham gia được nhiều buổi tập huấn, không mất thêm kinh phí đi lại, ăn ở và vẫn thực hiện được nhiệm vụ chuyên môn trong trường hợp khẩn cấp. Qua đó đã góp phần nâng cao chất lượng điều dưỡng viên cho Bệnh viện đáp ứng nhu cầu hội nhập Quốc tế. Các bài báo, công trình nghiên cứu trên đã đưa ra được các nội dung cơ bản về vấn đề nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đào tạo nhân lực y tế nhiều, tuy nhiên theo Tác giả được biết, chưa có một chương trình, đề tài nào nghiên cứu một cách chuyên sâu về đào tạo cán bộ y tế tại Bệnh viện Bạch Mai trong thời gian gần đây. Vì vậy, đề tài “Đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai” là không trùng lặp với các công trình nghiên cứu khác. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở phân tích thực trạng về đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai, đề xuất giải pháp nhằm đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa lý luận cơ bản về đào tạo điều dưỡng viên trong bệnh viện; - Phân tích, đánh giá thực trạng đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai; làm rõ những thành công, hạn chế và nguyên nhân. - Đề xuất giải pháp hoàn thiện đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện
5 Bạch Mai trong thời gian tới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai - Phạm vi nghiên cứu: Về không gian: Nghiên cứu tại Bệnh viện Bạch Mai Về thời gian: Số liệu thu thập, xử lý, phân tích trong giai đoạn 2019 – 2021, những giải pháp được đề xuất đến năm 2025. 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu (i) Phương pháp phỏng vấn Phỏng vấn là những cuộc đối thoại được lặp đi lặp lại giữa nhà nghiên cứu và người cung cấp thông tin về những vấn đề nghiên cứu được tác giả đưa ra thảo luận. Trong nghiên cứu này, tác giả lựa chọn phương pháp phỏng vấn sâu để lấy ý kiến của lãnh đạo về những hoạt động đào tạo điều dưỡng viên mà bệnh viện đã, đang thực hiện (xác định nhu cầu, xây dựng kế hoạch, lựa chọn giáo viên, dự kiến chi phí đào tạo…); các yếu tố ảnh hưởng đến đào tạo nhân lực trong bệnh viện. Mục đích của phỏng vấn là tìm hiểu các thông tin liên quan đến những thuận lợi, khó khăn trong đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai. Bên cạnh đó, phương pháp phỏng vấn cũng nhằm làm rõ hơn, giải thích nguyên nhân của một số vấn đề mà những số liệu thứ cấp khác hoặc kết quả khảo sát chưa đánh giá được đầy đủ trên các phương diện. (ii) Phương pháp điều tra, khảo sát Phương pháp khảo sát: Phương pháp sử dụng phiếu điều tra và bảng hỏi nhằm thu thập thông tin về đào tạo nhân lực, đặc biệt là đào tạo đội ngũ điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai. Trong giới hạn về khả năng và thời gian nghiên cứu, tác giả tiến hành khảo sát 100 điều dưỡng tại Bệnh viện Bạch Mai. Kích thước mẫu của đề tài như vậy cơ bản đảm bảo cho nghiên cứu đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai.
6 Thời gian điều tra từ tháng 3/2022 đến tháng 6/2022. Để hoàn thiện đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai, tác giả đã tiến hành khảo sát ý kiến của nhân viên về nhu cầu của họ. Quy trình khảo sát: Bước 1: Thiết kế phiếu điều tra với các câu hỏi trắc nghiệm dành cho điều dưỡng viên làm việc tại Bệnh viện Bạch Mai. Bước 2: Gửi trực tiếp các phiếu trắc nghiệm đến điều dưỡng viên làm việc tại Bệnh viện Bạch Mai. Bước 3: Thu phiếu điều tra và xử lý các số liệu trong phiếu điều tra trắc nghiệm, tổng hợp các số liệu và các thông tin cần thiết để phục vụ cho nghiên cứu đề tài. - Hình thức khảo sát điều tra: tác giả sử dụng hình thức khảo sát điều tra trực điều dưỡng viên làm việc tại Bệnh viện Bạch Mai. Đối với phương pháp này giúp tác giả thu thập được chi tiết thông tin trong phiếu điều tra và quan sát được thái độ của nhóm đối tượng điều tra đối với vấn đề nghiên cứu. Tuy nhiên hình thức này đòi hỏi nhiều thời gian. (iii) Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp Nghiên cứu cơ sở lý luận: Từ giáo trình, các luận văn, bài báo khoa học hình thành khung lý luận về đào tạo điều dưỡng viên trong bệnh viện như: xác định nhu cầu đào tạo, lập kế hoạch đào tạo, xây dựng chương trình đào tạo, lựa chọn giáo viên đào tạo, tiến hành và đánh giá kết quả đào tạo... Cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến đào tạo nhân lực trong bệnh viện. Sử dụng các số liệu thứ cấp: Số liệu được thu thập từ năm 2019- 2021, chủ yếu là số liệu về tình hình hoạt động của điều dưỡng viên làm việc tại Bệnh viện Bạch Mai; các số liệu về nguồn thu; cơ cấu lao động, số lượng và chất lượng đội ngũ điều dưỡng viên, trình độ chuyên môn của điều dưỡng viên, nhu cầu đào tạo, số lượng đào tạo… tại các phòng ban liên quan của điều dưỡng viên làm việc tại Bệnh viện Bạch Mai.
7 5.2. Phương pháp xử lý dữ liệu Đề tài luận văn sử dụng phương pháp xử lý dữ liệu chính như sau: Phương pháp thống kê: Thống kê số liệu có liên quan về điều dưỡng viên làm việc tại Bệnh viện Bạch Mai và các kết quả khảo sát đào tạo điều dưỡng viên như nguồn ngân sách phục vụ cho đào tạo nguồn nhân lực, đào tạo điều dưỡng viên. Phương pháp so sánh: sử dụng phương pháp so sánh để đối chiếu số liệu liên quan đến đào tạo điều dưỡng viên giữa thực hiện và kế hoạch các năm của điều dưỡng viên y làm việc tại Bệnh viện Bạch Mai. Phương pháp phân tích tổng hợp: phân tích báo cáo số liệu, tổng hợp số liệu liên quan đến tình hình hoạt động và đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai. Ngoài ra, để xử lý thông tin dữ liệu đề tài sử dụng công cụ word, excel 2010, cũng như minh họa bằng bảng biểu, hình vẽ, hộp làm cho kết quả nghiên cứu rõ ràng hơn, vấn đề nghiên cứu trở nên trực quan hơn với các phân tích thống kê mô tả về mức điểm trung bình, các biểu tỷ lệ % đối với các câu hỏi khảo sát được sử dụng trong luận văn về thực trạng đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai. 6. Những đóng góp mới của luận văn - Về mặt lý luận: Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận về đào tạo điều dưỡng viên trong bệnh viện. Làm rõ khái niệm, nội dung và các nhân tố ảnh hưởng đến đào tạo điều dưỡng viên trong bệnh viện. - Về mặt thực tiễn: Qua khảo sát đánh giá thực trạng đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai; rút ra kết quả đạt được cũng như hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện; từ đó, đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai trong thời gian tới. 7. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, luận văn được trình bày gồm 3 chương
8 chính như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về đào tạo điều dưỡng viên trong bệnh viện Chương 2: Thực trạng đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai Chương 3: Giải pháp đào tạo điều dưỡng viên tại Bệnh viện Bạch Mai
9 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÀO TẠO ĐIỀU DƯỠNG VIÊN TRONG BỆNH VIỆN 1.1. Một số khái niệm liên quan 1.1.1. Đào tạo nhân lực Đào tạo là một quá trình hoạt động có mục đích, có tổ chức, nhằm hình thành và phát triển có hệ thống các tri thức, kỹ năng, kỹ xảo, thái độ… để hoàn thiện nhân cách cho mỗi cá nhân, tạo tiền đề cho họ có thể vào đời hành nghề một cách có năng suất và hiệu quả. Theo Trần Xuân Cầu và Mai Quốc Chánh (2012): “Đào tạo có thể được hiểu là quá trình cho phép con người tiếp thu các kiến thức, học các kỹ năng mới và thay đổi các quan điểm hay hành vi và nâng cao khả năng thực hiện công việc của cá nhân” [4]. Hay nói cách khác, đào tạo là các hoạt động nhằm mục đích nâng cao tay nghề hay kỹ năng của một cá nhân đối với công việc hiện tại. Theo Nguyễn Ngọc Quân, Nguyễn Vân Điềm (2015), thì “Đào tạo là các hoạt động để duy trì và nâng cao chất lượng nhân lực của tổ chức, là điều kiện quyết định để các tổ chức có thể đứng vững và thắng lợi trong môi trường cạnh tranh” [12]. Khái niệm cho ta thấy vai trò của đào tạo nhân lực là rất lớn, giúp cho tổ chức nâng cao được năng lực cạnh tranh, tạo dựng được vị thế to lớn trên thị trường khi có trong tay đội ngũ nhân lực chất lượng cao, sở hữu những kỹ năng và phẩm chất nghề nghiệp cần thiết phục vụ cho quá trình hoạt động của tổ chức. Theo Mai Thanh Lan và Nguyễn Thị Minh Nhàn (2016): Đào tạo được hiểu là “một quá trình cung cấp kiến thức, hoàn thiện các kỹ năng, rèn luyện các phẩm chất nghề nghiệp cho người lao động trong bệnh viện, nhằm đáp ứng yêu cầu trong quá trình thực hiện công việc của họ ở cả hiện tại và tương lai” [10]. Có thể thấy, đào tạo là một trong những nội dung cơ bản của quản trị nhân lực, với mục tiêu là đảm bảo cho tổ chức có được một đội ngũ nhân viên
10 có chất lượng cao, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu thực hiện công việc như năng suất, chất lượng và hiệu quả công việc. Qua quá trình đào tạo, người lao động (NLĐ) sẽ được bù đắp những thiếu hụt trong học vấn, được truyền đạt những khả năng và kinh nghiệm thiết thực trong lĩnh vực chuyên môn, được cập nhật kiến thức và mở rộng tầm hiểu biết, giúp NLĐ chủ động và vận dụng kiến thức vào quá trình thực hiện công việc một cách linh hoạt sáng tạo. Vì vậy, tác giả xin lựa chọn khái niệm này để làm cơ sở lý luận cho bài viết của mình. Đào tạo NNL là việc đào tạo mà đối tượng chính là nhân viên thuộc tất cả các bộ phận, các lĩnh vực hoạt động của bệnh viện nhằm mục đích giúp cho nguồn nhân lực của bệnh viện có được trình độ tay nghề và các kỹ năng phù hợp để thực hiện công việc theo yêu cầu trong hiện tại và tương lai. Thực tế cho thấy việc đào tạo không chỉ trang bị cho NL những kỹ năng nghề nghiệp mà điều này cũng chỉ ra rằng các bệnh viện đang đầu tư vào họ và tạo điều kiện để họ sát cánh với bệnh viện. NL cũng sẽ cảm thấy được khuyến khích và có động lực hơn trong công việc của mình. 1.1.2. Điều dưỡng viên Điều dưỡng là một nghề nghiệp trong hệ thống y tế nhằm bảo vệ, chăm sóc một cách tối ưu nhất về sức khỏe, dự phòng bệnh qua chẩn đoán và điều trị bệnh cho mọi người. Những người làm việc trong ngành điều dưỡng được gọi là điều dưỡng viên. Điều dưỡng viên là người phụ trách công tác, chăm sóc sức khỏe, kiểm tra tình trạng bệnh nhân và các công việc khác để phục vụ cho quá trình chăm sóc sức khỏe ban đầu cho đến phục hồi, trị liệu cho bệnh nhân. Điều dưỡng viên được xem là mắt xích quan trọng trong hệ thống đào tạo nhân lực y tế. Tại Việt Nam, trước đây người điều dưỡng được gọi là Y tá, có nghĩa là người phụ tá cho thầy thuốc. Ngày nay, điều dưỡng đã được xem là ngành nghề độc lập trong hệ thống y tế. Điều dưỡng viên hiện có nhiều cấp bậc và trình độ, được quy định cụ thể và chi tiết trong hệ thống ngạch bậc công thức theo các văn bản quy định của Bộ Nội vụ.
11 * Nhiệm vụ của điều dưỡng viên Tổ chức đón tiếp và hướng dẫn người bệnh làm các thủ tục hành chính. Đồng thời, thực hiện chính xác và nghiêm chỉnh các quy định, quy chế của bệnh viện. Đặc biệt là những quy chế chăm sóc bệnh nhân toàn diện. Nghiêm chỉnh chấp hành quy chế bệnh viện, quy chế quản lý buồng thủ thuật và buồng bệnh. Ghi những dấu hiệu, thông số, triệu chứng bất thường của người bệnh và cách xử lý vào phiếu chăm sóc và phiếu theo dõi theo quy định. Nghiêm chỉnh thực hiện đầy đủ y lệnh của bác sĩ. Thực hiện nhiệm vụ đi thăm người bệnh, nhận các yêu cầu của bác sĩ về kế hoạch chăm sóc bệnh nhân của điều dưỡng trưởng khoa để tổ chức thực hiện. Xây dựng kế hoạch chăm sóc người bệnh, thực hiện kĩ thuật tiêm thuốc, truyền dịch, đặt thông, uống thuốc, thay băng, kĩ thuật cấp cứu theo đúng quy định và cách vận hành bảo quản các thiết bị y tế trong khoa theo sự phân công. Bổ sung thuốc trực theo cơ số quy định và kiểm tra sử dụng thuốc trực hàng ngày. Thường xuyên theo dõi kiểm tra việc bảo dưỡng, sử dụng và quản lý vật tư, thiết bị y tế theo quy định hiện hành. Lập kế hoạch yêu cầu sửa chữa và mua dụng cụ bị hỏng. Vào cuối giờ làm việc trong ngày phải bàn giao người bệnh lại cho điều dưỡng trực và ghi vào sổ những y lệnh còn lại trong ngày, kèm theo những yêu cầu chăm sóc, theo dõi đối với từng người bệnh, đặc biệt là bệnh nhân nặng. * Phân ngạch điều dưỡng viên Theo thông tư liên tịch của Bộ Y tế - Bộ nội vụ, nghề Điều dưỡng được phân thành các loại hạng như sau: Điều dưỡng hạng II, Điều dưỡng hạng III, Điều dưỡng hạng IV. - Điều dưỡng viên hạng II: là cử nhân Đại học Điều dưỡng trở lên; Đạt trình độ ngoại ngữ bậc 2 trở lên theo quy định trong Thông tư của Bộ GD&ĐT Người có trình độ tin học đạt chuẩn kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin cơ bản thực hiện theo đúng Thông tư của Bộ Thông tin và Truyền thông.